1

Album amicorum van Ernst Brinck Leiden 1602-1649,

burgemeester van Harderwijk Koninklijke Bibliotheek aanvraagnr 133 M 86

Wapenbeschrijvingen, Wassenaar 2018 met onder meer 62 gekleurde wapens en 1

geschetste wapen

2

Ernst Brinck

Over Ernst Brinck is veel op internet te vinden. Hij was een reislustige man met grote

belangstelling voor alles wat hij te zien kon krijgen. Daarvan maakte hij notities. Ook bezocht

hij tijdens zijn reizen vele wetenschappers en anderen, die hun inscripties in één van drie alba

amicorum van Ernst vastlegden. In mijn onderstaande overzicht zijn alleen de heraldische

bijdragen opgenomen.

Ofschoon vader Alphardus en zoon Ernst Brinck in het stadsbestuur van Harderwijk zitting

hadden zijn van hen geen gekleurde wapens bekend. Wel is van Ernst een zegelafdruk

gevonden. Hierop is het ontwerp van een wapen Brinck gebaseerd. Maar ten eerste is geen

aanduiding van een grond op het zegel te zien, en ten tweede is de rode kleur van de stier een

aanname. Vanwege de afwezigheid van een aanduiding van een grond heb ik een tweede

wapen Brinck geconstrueerd. Ik koos het schild van het wapen van Stanislaus Vitellius

Zelenski de Zelanka, aanwezig in een van de delen van Brincks alba (P 016 fol 102r 20

augustus 1634). De vuurkorf is net als het website-wapen ontleend aan het wapen van Van

Domselaer.

In zilver op een

groene grond een rode

stier/os. Helmteken:

op een rode en

zilveren wrong een

gouden vuurkorf met

vlammen. Dekkleden:

rood en zilver.

Beide afbeeldingen ontleend aan één van de websites.

In zilver een rode stier/os. Helmteken: op een rode en

zilveren wrong een gouden vuurkorf waaruit

vlammen. Dekkleden: rood en zilver.

Overigens zijn de heraldische kleuren, zo er al een

wapen Brinck was, aan ons onbekend.

Tweede mogelijk wapen Brinck (Harderwijk)

3

Het kruisje onder enkele wapenschilderingen

In sommige wapenschilderingen bevindt zich onderaan een kruisje. Dit kruisje kan eenvoudig

zijn door twee gekruisde streepjes aangegeven. Maar er zijn ook kruisjes die op malteser

kruisjes lijken. Ik heb gepoogd een lijn in de aan/afwezigheid van een kruisje te vinden. Uit

onderstaande lijst kan wellicht de conclusie getrokken worden dat de wapenschilderingen

werden voorzien van een kruisje, als Ernst Brinck in Harderwijk was. Was het kruisje

misschien een teken van een wapenschilder? Ik weet het niet.

Activiteiten van Ernst Brinck (zeer forse samenvatting)

1582 geb. Durlach, Karlsruhe waar zijn vader Alphardus Brinck naar toe was gevlucht

1595 gezin weer terug in Harderwijk, vader Alphardus Brinck burgemeester

1602 Ernst: Parijs en via grote omweg door Europa in >

1604 terug

1606 eerste wapenschilderingen met kruisje

1607 Londen en andere plaatsen

1612 Istanbul, door Europa weer terug

1612 laatste wapenschildering met kruisje

1613 Istanbul

1618 Harderwijk, aldaar bibliocaris universiteit

1648 Harderwijk, overleden en begraven Grote kerk

Wapenschilderingen dateren uit

1606-1612 26 stuks, waarvan 11 met kruisje

1627-1634 (de eerste twee kransen om het wapenschild) geen kruisje)

1637 geen kruisje

1649 geen kruisje

1608 wapenschetsje

4

In album 3 afgebeelde wapens

P 001 fol 229r Cornelius á Coott Praetor armeliensis 1649

In blauw een een zwarte dwarsbalk bestaande uit drie elkaar overlappende schijven, elke

schijf beladen met een gouden ster; een zilveren schildvoet. Helmteken: op een zwart en

gouden wrong een gouden ster van het schild tussen een zilveren vlucht. Helmkleden: goud en

zwart. Dekkleden: blauw.

ACZ: het blauw is onheraldisch lichtblauw.

P 002 fol 092r Wyldt van Broeckhuijsen 9 april 1649

Wildt van Broekhuisen (1589-1673)

Doorsneden, A. in zilver negen zwarte hermelijnstaartjes (5-4), B. effen groen. Helmteken:

een vlucht als het schild. Dekkleden: zwart, zilver en groen.

5

P 007 fol 226r Lambert van Huedt 1637

In blauw een lage keper, vergezeld van drie sterren, alles zilver. Helmteken: op een blauwe en

zilveren wrong twee groene mogelijk gestileerde struisveren, die langs de buitenrand vergezeld zijn met in totaal 14 gouden zwevende vijfbladige bloemen, alles overtopt met een zwarte ster. Dekkleden: blauw en zilver. ACZ: Deze of een naamgenoot Lambert van Huedt komt voor in het Nijkerkse zegelboekje.

P 009 fol 104r Jan van Isselmuden 1637

Provinciaal magistraat (1610-1671)

In rood een verkorte keper, vergezeld van drie gewende merletten, alles zilver. Helmteken: op

een rode en zilveren wrong een gewende drakenkop, alles rood, de hals bedekt met de keper

van het schild. Dekkleden: rood en zilver.

6

P 010 fol 101r Joachim Gisbert Fridag (-1678) 1

augustus 1637

In blauw drie zilveren ringen (2-1). Helmteken: op een blauwe en zilveren wrong een blauwe

vlucht, elke vleugel beladen met de drie ringen van het schild. Dekkleden: blauw en zilver.

P 011 fol 90r Charles Godefridus van Gelder ( ca

1609-ca1637) 27 augustus 1637

Gedeeld, I. in blauw een omgewende dubbelstaartige gouden goudgekroonde roodgetongde

en -nagelde leeuw (GELRE), II. in goud zwarte roodgetongde en -genagelde leeuw

(GULICK). Helmteken: op een gouden kroon een groene pauwenvederbos, beladen met het

normale schild van kwartier I. Dekkleden: boven blauw en goud en beneden zwart en goud.

Coeur content, grant talant = hart tevreden, een groot talent.

7

P 012 fol 149r Johan Hackfort jr 25 augustus 1634

In goud een rode dwarsbalk, vergezeld boven en beneden van een zilveren lelie. Helmteken:

op een rode en gouden wrong een naar links gewende zittende windhond met gouden

geringde halsband. Dekkleden: rood en goud.

P 013 fol 144r Fredericus a Nyvelt 1634

Frederick van Zuylen van Nyevelt

In zilver drie rode zuilen (2-1). Helmteken: een gouden kroon, waaruit een bijna aanziende

zilveren drakenkop met hals en rode tong komt. Dekkleden: rood en zilver.

8

P 014 fol 125r Adriaen van Furstenberch 27 augustus

1634

In goud twee rode dwarsbalken. Helmteken: een kroon, waarop twee rode buffelhoorns.

Dekkleden goud en rood.

Espoir ne! Eucible

Dieu me cont--

P 015 fol 117r August Ernst von Erlach 16 april 1634

In rood een brede zilveren paal, beladen met een zwarte keper. Helmteken: op een gouden

kroon een kegel als het schild, getopt door een gouden ring, waaruit 7 omvallende lintvormige

bladeren. Dekkleden: rood en zilver.

9

P 016 fol 102r Stanislaus Vitellius Zelenski de Zelanka 20

augustus 1634

In zilver een rode stier. Helmteken: een gouden kroon waaruit een springende stier van het

schild komt. Dekkleden: rood en zilver.

P 017 fol 244r Jan van Vanevelt 8 februari 1633

In rood een zilveren ankerkruis. Helmteken: het ankerkruis van het schild tussen een rode

vlucht. Dekkleden: rood en zilver.

10

P 018 fol 202r Joost van Beinhem 1633

In zwart een zilveren kruis. Helmteken: op een zwart en zilveren wrong een naar rechts

gewende zwarte zittende windhond met gouden geringde halsband. Dekkleden: zwart en

zilver.

P 019 fol 152r Gerardus a Wenckum in Hogerhorst 1633

tot Hogerhorst (nabij Ermelo)

In blauw drie gouden kronen (2-1). Helmteken: op een blauwe en gouden wrong een kroon

van het schild tussen een blauwe vlucht. Dekkleden: blauw en goud.

11

P 020 fol 134r Herman van Doetinghem 1633

In zilver een blauw ankerkruis. Helmteken: op een zilveren en blauwe wrong twee armen van

het ankerkruis omgekeerd kepergewijs geplaatst. Dekkleden: blauw en zilver.

ACZ: de armen lijken te eindigen in twee naast elkaar geplaatste bolletjes.

P 021 fol 133r Kaerll van Delen 29 april 1633

Karel van Delen

In zilver een rode dwarsbalk, beladen met twee gouden ramskoppen. Helmteken: een

borstbeeld van een donkere vrouw met veel zwart lang hangend haar, gouden oorbellen en de

dwarsbalk van het schild op haar lange hals. Dekkleden: zilver en rood.

12

P 022 fol 132r Jan ter Bruggen 1633

In zilver drie groene hulstbladeren (2-1). Helmteken: op een zilveren en groene wrong drie

zwarte lisdodden met gouden stelen waaiersgewijs geplaatst. Dekkleden: groen en zilver.

Wien schaet Mijn Ongeluck?

P 025 fol 263r Lambert van Domselaer 17 maart 1633

Lambert van Dompselaer: Maet, Houdt Staet

In zilver een rood ankerkruis. Helmteken: een vuurkorf met vlammen, alles goud. Dekkleden:

rood en zilver.

ACZ: de armen eindigen in twee bolletjes.

13

P 026 fol 215r Johan Gansneb genamt Tengnagel

Harderwijk 8 maart 1632

In blauw drie gouden gewende wassenaars (2-1). Helmteken: op een blauwe en gouden wrong

een vlucht, de rechtervleugel blauw, de linker goud. Dekkleden: blauw en goud.

P 027 fol 193r Gerardus van Craenenburch, Harderwijk

27 maart 1632

In goud een blauw kraanvogel. Helmteken: op een blauwe en gouden wrong de kraanvogel

van het schild uitkomend tussen een vlucht, alles blauw. Dekkleden: blauw en goud.

14

P 028 fol 192r Wijnandus van Ommeren, Harderwijk 22

maart 1632

In goud drie zwarte gewende goudgekroonde leeuwen boven elkaar. Helmteken: op een

zwarte en gouden wrong drie pauwenveren waaiervormig geplaatst. Dekkleden: zwart en

goud.

P 029 fol 189r Johannes a Dedem, Harderwijk 1632

Johan van Dedem

In rood drie van blauw en zilver in twee rijen geruite schuinbalken (de ruiten gevormd door

een schuinrechtse lijn in de balk, gesneden door verticale lijntjes). Helmteken: op een rode,

gouden en blauwe wrong een gouden schaal, waaruit drie omvallende struisveren rood, blauw

en goud. Helmkleden: rood en zilver. Dekkleden: blauw en goud.

15

P 030 fol 167r Martinus Coelwagen, Harderwijk maart

1632

ACZ: Coelwagen van Essenburg

In zilver drie zwarte klaverbladeren met stelen (2-1). Helmteken: een klaverblad van het

schild tussen een zilveren vlucht. Dekkleden: zwart en zilver.

P 031 fol 154r Wilhelmus Bentinck, Harderwijk 5 maart

1632

Willem Bentinck

In blauw een zilveren ankerkruis. Helmteken: uit een gouden kroon twee armen komende, de

onderarm gepantserd, alles zilver, elke hand houdende een pauwenveer (kleur onduidelijk).

Dekkleden: blauw en zilver.

16

P 033 fol 159r Joannes van Munster, Harderwijk 18

maart 1627

In zilver twee blauwe dwarsbalken en een rode schildzoom. Helmteken: op een blauwe en

zilveren wrong een rode koker, waaruit een pauwenverenbos. Dekkleden: blauw en zilver.

P 034 fol 128r Curdt von Bayern, Harderwijk 21 maart

1627

In zilver links een grasgrond waarop rechts een eveneens groene boom, en een naar links

springende goud-gehalsbande zilveren omziende windhond. Helmteken: een kroon waaruit

vier zilveren struisveren stijgen. Dekkleden: zilver. Alles omringt door een versierde

laurierkrans.

ACZ: weinig heraldisch.

Twee opeenvolgende wapenschilden binnen een versierde laurierkrans. Zijn deze gemaakt

door een kort in Harderwijk verblijvende wapenschilder?

17

P 035 fol 127r Georg Hauboldt von Einsiedell,

Harderwijk 6 maart 1627

In goud een gaande benedictijner monnik in zwarte habijt met draagstok over de schouder en

wandelstok. Helmteken: de monnik van het schild. Dekkleden: goud. Alles omringd door een

versierde laurierkrans.

ACZ: De monnik verwijst naar het benedictijner klooster te Einsiedeln. Er zijn twee

kleurintensiteiten goud.

P 057 fol 251r Josephus ab Arnhem, Harderwijk 6 maart

1612

In zilver een rode adelaar. Helmteken: op een gouden kroon een staande rode natuurlijke

adelaar met opgeheven vlucht. Dekkleden: rood en zilver.

18

P 063 fol 147r Gerard Maurits Pannecoeck, 1611

Van zilver beladen met vier rode dwarsbalken. Helmteken: op een gouden kroon een staande

rode natuurlijke adelaar met opgeheven vlucht. Dekkleden: rood en zilver.

P 065 fol 239r Wolterus van Wijnbergen (-1630), s

december 1610

In zilver drie zwarte raderen (2-1). Helmteken: een rad van het schild tussen een zilveren

vlucht. Dekkleden: zwart en zilver.

19

P 069 fol 146r Ernestus Witten (-1645), Harderwijk 19

juni 1609

In zilver een rode wassenaar; een zwart schildhoofd. Helmteken: de rechter hoorn van de

wassenaar van het schild paalsgewijs tussen een zwarte en een zilveren vlucht. Dekkleden:

zwart en zilver.

P 072 fol 250r Ferdinandus Sedlinitzky, militair, 1

februari 1608

In rood een zilveren pijl met de punt omhoog. Helmteken: een pauwenverenbos,

waardoorheen een zwarte horizontaal geplaatste pijl. Dekkleden: zilver en rood.

20

P 078 fol 163r F. Voeth, Leiden 27 juni 1608

In zilver negen zwarte ruiten (3-3-3), elkaar rakende. Helmteken: op een zwart en zilveren

wrong twee omgekeerde kousen, de rechter zwart en de linker zilver. Dekkleden: zwart en

zilver.

P 079 fol 137r Adam van Heerdt, 1608

In zilver een zwarte linkerschuinbalk.

ACZ: meestal is de schuinbalk schuinrechts geplaatst.

P 88 fol 262 Alphardus Brinck, Leiden 8 april 1607. KB: afwezig.

Hij was vader van Ernst. Als burgemeester zal hij toch gezegeld hebben, onder meer met een

persoonlijk zegel.

21

P 098 fol 191r Ottho van Spuelde, Londen 20 juli 1607

In rood een verworden gouden arm met vuist, schuinrechts geplaatst. Helmteken: op een rode,

zilveren en gouden wrong twee armen van het schild, omgekeerd kepersgewijs geplaatst.

Dekkleden: goud en rood.

P 103 fol 164r Reinerus Schrassert I.V.D, (1584-

1622), Harderwijk 8 juni 1607

Doorsneden, A. in groen drie gouden sterren naast elkaar, B. in zilver twee zwarte uitgerukte

heideplanten naast elkaar. Helmteken: op een groen en gouden wrong een ster van het schild

tussen een gouden en groene vlucht. Dekkleden: goud en groen.

22

P 105 fol 156r Johannes van Haersolte, ca 1607

In goud beladen met drie zwarte kepers. Helmteken op een gouden en groene wrong drie

goudgesteelde zwarte lisdoddes, waaiersgewijs geplaatst. Dekkleden: zwart en goud.

P 109 fol 141r Henricus van Eck, Leiden 3 mei 1607

In blauw vijf gouden lelies (3-2). Helmteken: op een gouden en blauwe wrong een lelie van

het schild voor drie zilveren of zwarte struisveren, waaiersgewijs geplaatst. Dekkleden: goud

en blauw.

23

P 110 fol 139r Reinhardt Taub, Harderwijk 9 maart

1607

In goud een stam met drie wortels en twee zijtakresten, en bovenaan wederzijds twee

boogvormige takken, die in pijlpunten eindigen, alles zilver. Helmteken: op een gouden en

zwarte wrong zes waaiervormig geplaatste pauwenveren tussen de twee stammen van het

schild met aan de buitenzijde een afgehakte takrest en de tak met de pijlpunt.

P 112 fol 120r Jochim von Alefeld, Harderwijk 9 maart

1607

Von Ahlefeld

Gedeeld, I. in blauw een zilveren rechtervleugel, II. gedwarsbalkt van vier stukken rood en

zilver. Helmteken: op een blauwe, gouden en zilveren wrong en naar links gewende zilveren

hond met gouden geringde halsband.

ACZ: mogelijk is de hond een windhond.

24

P 118 fol 255 Georgius Thienen, kanunnik (ca 1583-

1651), Harderwijk 14 augustus 1606

In blauw een dwarsbalk, vergezeld van drie naar links gewende vogels, twee boven de balk,

en één beneden, alles goud. Helmteken: op een blauwe en gouden wrong de vogel van het

schild voor een gewende antieke gouden en blauwe vlucht. Dekkleden: goud en blauw.

P 124 fol 195r Johannes Christophorus a Bijlandtt,

Harderwijk 14 augustus 1606

Bijlandt

In goud een zwart kruis. Helmteken: op een gouden kroon een naar links gewende staande

haan, roodgekamd en -geleld, gouden kop en snavel, om de hals een gouden kroon, het

lichaam zilver en de staart bestaande uit zwarte, gouden en zilveren veren.

25

P 125 fol 194r R a Cloester (1587-1662), 14 augustus

1606

KB: Roelof van den Clooster

In rood 4-5-4-3-2-1 gouden bezanten, en een eveneens gouden schildzoom. Helmteken: op

een rode en gouden wrong een zilveren vaas, waaruit een bos zwarte veren komt. Dekkleden:

goud en rood.

P 126 fol 188r Wolter a Brienen (-1646), militair,

Harderwijk 1606

Van Brienen

In zilver een rode steigerende gewende springende eenhoorn. Helmteken: uit een zilveren en

rode wrong de eenhoorn van het schild uitkomend. Dekkleden zilver en rood.

26

P 127 fol 186r Henricus a Keppel, 1606

Hendrik van Keppel

In rood drie zilveren Jacobsschelpen (2-1). Helmteken: uit een gouden kroon een zilveren

zwanenhals en -kop, roodgebekt. Dekkleden: zilver en rood.

P 130 fol 179r

Reinerus Goltstein, 1606

Gedwarsbalkt van acht stukken goud en blauw. Helmteken: op een gouden en blauwe wrong

twee buffelhoorns man goud beladen met drie blauw dwarsbalken. Dekkleden: goud en

blauw.

27

P 132 fol 168r Nicolaus van Gent, Leiden 1606

In zilver een rode dwarsbalk, beladen met een gouden traliewerk. Helmteken: op een rode

hoed met zilveren opslag een zilveren zittende windhond met rode geringde halsband.

Dekkleden: rood en zilver.

P 133 fol 166r Joannes ab Hell, 17 november 1606

Johan van Hell

In rood een zilveren ankerkruis. Helmteken: een vuurkorf en vlammen van goud en in de

vlammen een zwart silhouet van borstbeeld van een aanziende duiveltje. Dekkleden: rood en

zilver.

ACZ: het zwarte duiveltje zal naar de naam Van Hell verwijzen?

28

P 134 fol 162r Herman Schimmelpenninck van der Oye

(1584-1638), Leiden juni 1606

In zilver twee schuingekruiste zwarte sleutels met de baarden omhoog en afgewend.

Helmteken: tussen zilveren vlucht de sleutels van het schild. Dekkleden: zwart en zilver.

P 135 fol 161r Gerardus ab Oestrum (1582-1616),

Leiden 25 juni 1606

Gerardus van Oostrum

In blauw een gouden adelaar. Helmteken: op een gouden kroon de adelaar van het schild

uitkomend. Dekkleden: goud en blauw.

29

P 136 fol 160r Joannes ab Lawick, Leiden 26 juni 1606

Johan van Lawick

In rood een zilveren geënte dwarsbalk, vergezeld in het schildhoofd van twee gouden sterren.

Helmteken: een rode beer met opgeheven voorpoten en op de hals een zwarte dwarsbalk,

beladen met de dwarsbalk van het schild. Dekkleden: rood en zilver.

P 137 fol 155r Gerard van Hoeclum (-1647),

Harderwijk 14 juli 1606

In zwart een goudgehoornde springende ram. Helmteken: op een zwarte en witte wrong de

ram van het schild uitkomende tussen een zwarte vlucht. Dekkleden: zwart en zilver.

30

P 138 fol 151r Arnoldus a Boecop (ca 1586-1622),

jezuïet, Harderwijk 18 augustus 1606

In zilver een ankerkruis, vergezeld van zeven staande blokjes, in de bovenhoeken één, tussen

de armenparen één en in de schildvoet één, alle zwart. Helmteken: op een zilveren en zwarte

wrong een zwarte vlucht. Dekkleden: zwart en zilver.

P 139 fol 150r Bernardus ab Harderwijck (-1633),

Harderwijk 17 december 1606

Doorsneden, A. in zilver een zwarte barensteel met drie hangers, B. in goud drie blauwe lelies

(2-1). Helmteken: op een blauwe en zilveren wrong een blauwe vlucht. Dekkleden: blauw en

zilver.

31

P 177 fol 223r Antonius Cuignet, tussen 1602-1649

In goud een lage rode keper, vergezeld boven van twee en beneden van één zwart driehoekje

met de punt omlaag. Helmteken: Een gouden roodgekamde en -gelelde haan. Dekkleden rood

en goud.

P 179 fol 180r Henricus ab Arler, tussen 1602 en 1649

In blauw een schuinrechts geplaatste zilveren vis met de kop omhoog. Helmteken: op een

blauwe en zilveren wrong twee vissen van het schild met de koppen omlaag en V-vormig

geplaatst,

32

P183 fol 169r Johannes Boeienbuchius genaamd

Honstein, tussen 1602-1649

Johannes Boinenburg genaamd Honstein

Gevierendeeld zilver en blauw. Helmteken: op een wrong van zilver en goud twee

buffelhoorns, rechts doorsneden zilver en blauw en links van blauw en zilver. Dekkleden:

blauw en zilver.

P 189 fol 143r Coep van Oldenbarnevelt (-1629).

Tussen 1606-1629

Coop/Jacob van Oldenbarnevelt

In rood een zilveren ankerkruis. Helmteken: op een zilveren en rode wrong een gouden

vuurkorf, waaruit vlammen van natuurlijke kleur. Dekkleden: zilver en rood.

33

P 190 fol 142r Frans van Landtskroon (1582-1649),

tussen 1602-1649

Van Landskroon

In goud drie zwarte kronen (2-1). Helmteken: komende uit een gouden kroon twee zwarte

berenpoten, houdende in elke klauw een gouden bal. Dekkleden: goud en zwart.

P 191 fol 136r Dyrryck Rypperbant (-1661), tussen

1602-1649

Dirk Ripperbant

In goud een lage keper, vergezeld boven van twee en beneden van één ring, alles zwart.

Helmteken: op een gouden en zwarte wrong een rode lage brede koker, waaruit zeven

struisveren komen goud-zwart-goud-zwart-goud-zwart-goud. Dekkleden: goud en zwart.

34

P 192 fol 135r Henderick van Middachten (-1653),

tussen 1602-1649

In rood een kruis vergezeld in elk kwartier van een droogscheerdersschaar met de punten

omlaag, alles zilver. Helmteken: op een gouden kroon een naar links stappende rode vos.

Dekkleden: zilver en rood.

P 193 fol 108r Christiaan van Wijhe, tussen 1602-

1647

In rood op een met zilveren blokjes bezaaid veld een goudgekroonde zilveren leeuw.

Helmteken: een gouden kroon, waaruit de leeuw van het schild komt.

35

P194 fol 98r N.N. tussen 1602-1649 = Van Apeldoorn

In goud een rode gewende adelaar, op de borst een zilveren sleutel met de baard naar links en

omlaag, en de snavel en de klauwen eveneens van zilver. Helmteken: een tussen een goud en

rood doorsneden vlucht een zwevende adelaar van het schild, de sleutel verworden tot een

zwarte vlek. Dekkleden: rood en goud.