‘Hoe machtig is uw Naam op heel de aarde’ · 2020. 9. 10. · HEER, onze HEER, hoe machtig is...
Transcript of ‘Hoe machtig is uw Naam op heel de aarde’ · 2020. 9. 10. · HEER, onze HEER, hoe machtig is...
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 1
BIJEENKOMST 7
‘Hoe machtig is uw Naam op heel de aarde’
PSALM 8 – EEN SCHEPPINGSPSALM
VERWELKOMING EN SITUERING
Psalm8behoorttotheteerstevandevijfboekenPsalmen(psalmen1-41),eniseenpsalmopnaamvanDavid.Hetiseenrelatiefkortepsalm,hijteltslechtstienverzen.Bovendienzijnverséénenverstienhelemaalidentiek:‘Heer,onzeHeer,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’
Heteersteenhetlaatsteverslatenweinigtwijfelbestaanoverhetopzetvanpsalm8.DepsalmistzingtdelofvanGod.HijroemtdemajesteitvandeGodvanhetVerbond,wiensNaam(JHWH)nietwordtuitgesproken.
Hetbijzonderevanpsalm8isdatdepsalmistdegrootheidvanGoduitdrukkelijkverbindtmetzijnscheppingskracht.Daaromwordthijeenscheppingspsalmgenoemd.Godtoontzijnkrachtenglorieindesubliemeschoonheidvanhetheelal,indeweelderigheidvanfaunaenfloraen,niethetminst,indemens,zijnoogappelnaarwieHijomziet.
PSALM 8 BELUISTERD EN/OF GEZONGEN (ZJ 520)
Voorwesamendetekstvanpsalm8lezen,zingenwesamenhetlied‘Heer,onzeHeer,hoeheerlijkenverheven’(ZJ520)
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 2
ofweluisterensamennaareenvoordrachtvandepsalmtekst
InhetHebreeuws(1’40”)
https://www.chabad.org/multimedia/media_cdo/aid/3995960/jewish/Tehillim-Reader-Chapter-8.htm
InhetNederlands(gelezendoorBenoîtStandaertosbindevertalingvanGerhardtenvanderZeyde)(2’20”)
https://www.bijbelhuiszevenkerken.be/blog/2013/01/01/nacht-1-psalm-1-tot-29/#Psalm84
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 3
DE TEKST LEZEN: PSALM 8
Eendeelnemerleestdetekstluidopvoor.Bedenk:wehebbentemakenmeteenhymne,eenlofzangopdemajesteitvanGod.Dielofmagookklinkenindewijzewaaropwedepsalmvertolken.
Vers2vanpsalm8isookopmuziekgezetalskeerversbijdeantwoordpsalm(zieZJP3enP4).Hetkaneenideezijn,mochtendedeelnemersdemelodiekennen,omhetkeerversbijstarteneindetezingen.
1 Voordekoorleider.OpdewijsvandeGatitische.EenpsalmvanDavid
2 HEER,onzeHEER,
hoemachtigisuwnaam
opheeldeaarde.
Udieaandehemeluwluistertoont-3 metdestemmenvankinderenenzuigelingen
bouwtueenmachtoptegenuwvijanden
omhunwraakenverzettebreken.
4 Zieikdehemel,hetwerkvanuwvingers,
demaanendesterrendoorudaarbevestigd,5 watisdandestervelingdatuaanhemdenkt,
hetmensenkinddatunaarhemomziet?
6 Uhebthembijnaeengodgemaakt,
hemgekroondmetglansenglorie,7 hemtoevertrouwdhetwerkvanuwhanden
enallesaanzijnvoetengelegd:8 schapen,geiten,alhetvee,
enookdedierenvanhetveld,
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 4
9 devogelsaandehemel,devissenindezee
enalleswattrektoverdewegenderzeeën.
10 HEER,onzeHEER,
hoemachtigisuwnaam
opheeldeaarde.
DE TEKST VERKENNEN
De structuur van de Psalm
Pertweevervullendedeelnemersdevolgendeopdrachten.Werkopdetekstvandevorigebladzijde.Oplossingenvindjeopdevolgendebladzijde.
o Elkedeelnemerheeftvijfkleuren(ofvijfmanierenvanaanduiding:omcirkelen,onderlijnenvollelijn,stippellijn,vierkantehaken,rondehaken,…)bijdehand.
- Duidindetekst,ineeneerstekleur(ofomcirkel),hetidentiekebegin-eneindversaan.
- Duidvervolgens,ineentweedekleur(ofonderstreepmeteenvollelijn),hetmiddelsteversaan(vers5)aan.Watvaltjeopbijditvers?
- Duidvervolgens,ineenderdekleur(ofmeteenstippellijn),alleverwijzingennaarde
schepping(kosmosenlevendewezens)aan.
- Duidvervolgens,ineenvierdekleur(ofplaatstussenvierkantehaken),aanwatoverdemenswordtgezegd.
- Duidvervolgens,ineenvijfdekleur(oftussenrondehaken),aanwatoverGodwordtgezegd.
Wanneerdedeelnemersklaarzijn,kandegroeponderbegeleidingvandemoderatordeverschillendeopdrachtenhernemenenbesprekenaandehandvandetoelichtingopbladzijde5.
Eenanderemogelijkheidomdestructuurvandepsalmaanteduidenisdevolgendeaanpak:
o Elkedeelnemerheefttweekleuren(oftweemanierenvanaanduiding:omcirkelenenonderlijnen)bijdehand.
- Duidindetekst,ineeneerstekleur,elke‘u’aan.
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 5
- Duidvervolgens,ineentweedekleur,de‘ik’aan.
- Beantwoord,samenmetdebuur,devolgendevraag:hoevoeltde‘ik’zichtegenover
de‘u’?
Wanneerdedeelnemersklaarzijn,kunnenzemetdebegeleiderdeopdrachtenhernemenenbesprekenaandehandvandetoelichtingopbladzijde11.
De betekenis van de psalm
- Hetvaltonmiddellijkop:heteersteenhetlaatsteversvandepsalmzijnidentiek.‘HEER,onzeHEER,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’Debeideverzenzettenonmiskenbaardetoon,depsalmistprijstGod,zijnweldadigeaanwezigheid(Naam).Begineneindevandepsalmlateneenperfectesymmetriezien.Zevormenhetkader(zoalsvaneenschilderij).Maarwaarvan(watisergeschilderd)?
- Hetmiddelsteversvandepsalm(vers5)verwoordtookhethartvandelofzangopGod.Inhetmiddenvande(psalmmaarvooralvande)scheppingstaatdemens.Maarhijstaatdaarnietalleen.GodisdaarookenhetwonderbaarlijkeisnunetdatHijzichomdiemens,dieinhetcentrumstaatmaardusnietdehoogsteplekinneemt–dieisvoorGod–bekommert,ernaaromziet.
- De‘u’druktdegrootheiduitvanGod,descheppervanalledingen.Tegenoverde‘u’staatde‘ik’diedekleinheidvandemensverwoordt,tenoverstaanvandeglorievandehemelendeaarde.Zokleindemensis,zogrootishetwonderdatGodnaardiemensomziet!
- Hetisalsofdehemel(hetuitspansel:maanensterren)endeaarde(vee,vissen,vogels),jadegansekosmosdemensomringen.Inhetcentrumvandescheppingstaatdemensenineeneersteconcentrischecirkelrondomdemensvindjedeschepping(deluisterofsubliemeprachtvandekosmosenerzijdsenderijkediversiteitaanlevenopaardeanderzijds).IneentweedecirkelrondomdemensendekosmosiserGod,descheppervanhemelenaarde.
- Depsalmistgeefteenkoninklijkebeschrijvingvandemens:bijnagelijkaaneengod,gekroond,allestoevertrouwdenallesaanzijnvoeten.Erdoemteenbeeldopvaneenmensopeentroon,eenkoningdiezijnrijkoverzietenwaarvooralleonderdanenbuigen.ZogrootachtGoddemens,maar….
- …erisookGodzelf,deenigeechtekoning,descheppervanalwatis.Demensheeftnietsaanzichzelftedanken.Alleswathijheeft,ishemgegeven(toevertrouwdenaanzijnvoetengelegd).Alsdemenskan‘heersen’overdedingenzoalseenkoning,
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 6
danisdatenkelomdatGoddatmogelijkheeftgemaakt.Hetisallemaalhetwerkvanzijnvingers.Hijheeftdemaanendesterrenaandehemelgezet.Deenigediehettoekomtomzijnnaammachtigtenoemen,zoalsbijhetbeginenheteindevandepsalm,isdeHEER.
- …God,deHEERismachtigopheeldeaarde.MaardepsalmistvoegtnogeenindrukwekkendelementtoeomdiemachtvanGodtekarakteriseren.Godstrijdt,zoalseenkoning,tegenvijandenenbelagers.Datdoethijechternietmetgeweldmaarmetdekrachtvandekwetsbaarheid.Metdestemmenvankinderenenzuigelingenbouwthijeenmachtop.
EXTRA TOELICHTING
Duiding per vers
vers1:opdewijsvandeGatitische.Eenonbekendwoorddatookopduiktbijpsalm81en84.OfwelverwijsthetnaareenmuziekinstrumentuiteenstadvandeFilistijnen(Gat),ofwelverwijsthetnaareenoogstliedennaareenolie-ofwijnpersinhetbijzonder,naarhetHebreeuwsewoordgath.IndeWillibrordvertaaldals:‘bijdewijnoogst’.
vers2:eenrefrein,hernomenbijhetbeginenbijheteinde.DepsalmistlooftdenaamvanGod.Denaamisdeaanduidingvaneenpersoon.AlsGodzijnnaamopenbaart,maakthijzichaanspreekbaarenaanroepbaar,zodathijaanwezigkomt.De‘Naam’isGodsmachtigeenweldadigeaanwezigheid.
vers2-4:deblikgaatnaarboven,naardehemel,demaanendesterren.Godtoontzijnkrachtindewonderlijkeuitgestrektheidvandehemel.Vandemachtvandehemelnaardekwetsbaarheidopaarde.TegenoverdehemelhogemachtstaatdekwetsbaarheidvandekinderenendezuigelingenwaarmeeGodstrijdt.God,groterdandegrootsheidvandehemel,baantzicheenwegdoorheendewereldmetdekrachtvandekwetsbaarheid!
vers4:knooptaanbijdeontmythologiseringvanGen1,16.Zonenmaan,dezehemellichamen,werdenindeomliggendelandenalsgodenvereerd.Maardepsalmistbeschouwtze,netalsdeauteurvanGen1,alsdoorGodgeschapen.
vers5:dekernvandepsalm,eenvraagvolverwondering;depsalmistverbaastzichoverdescheppingskrachtvanGodmaarnogmeeroverhetfeitdatGod,inalzijngrootheid,zichbekommertomdemens,desterveling.
vers6-7:uitwerkingvanvers5,demensis‘bijnaeengod’(indeGrieksetekstvertaaldals‘engel’),depsalmistspreektoverdemensalseenkoningdieheerstoverdeschepping,weliswaaralseengeschenkvanGod.Hierwordtdegrootheidvandemensopgeroepen.
vers8-9:indeopsommingherkennenwededriedomeinenwaaroverookwordtgesprokeninGen1,28-30:dedierenopdegrond,devogelsindeluchtendevissenindezee.
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 7
Doorwerking in het nieuwe testament
Psalm8,vers3wordtgeciteerdinMt21,16.Jezusciteertvers3ophetmomentdatdehogepriestersenSchriftgeleerdenhembelagen.
Psalm8,vers5-7wordtgeciteerdinHeb2,6-8.Vers7wordtineengelijkaardigecontextookgeciteerdin1Kor15,27enEf1,22.
Link met de liturgie
Inhetgetijdengebedbidtmenpsalm8inde2eende4eweektijdenshetochtendgebed.IndeliturgievandeeucharistiewordtdepsalmgebedenophetfeestvanDrievuldigheid(C-jaar),alsantwoordopPred8,22-31;opdonderdagtijdenshetoctaafvanPasen,alsantwoordopHand3,11-26;deeerstedinsdagvandetijddoorhetjaar,alsantwoordopHebr2,5-12;devijfdedinsdag,alsantwoordopGen1,20-2,4a;deachtentwintigstezaterdag,alsantwoordopEf1,15-23.Deliturgiereiktdepsalmookaanop28december,feestvandeonschuldigekinderen.
PAUZE
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 8
GESPREKSVRAGEN BIJ HET MENS- EN GODSBEELD VAN PSALM 8
Voorhetgroepsgesprekvanstartgaat,zekeralsereenmomentvanpauzeisgeweest,kanhetnuttigzijnomdeverwerkingtestartenmetdegezamenlijkelectuurvandepsalm.
BijdestartvanhetgroepsgesprekkandegroepookeerstluisterennaarLookattheworld(uit:JohnRutter,Asonginseason,TheCambridgeSingers,CollegiumRecords135,2010)ziehttps://www.youtube.com/watch?v=otw_zbhd3gE(tekstopp.14)
Aandehandvandeonderstaandevragenkunnendedeelnemersmetelkaaringesprekgaanoverhetmens-engodsbeeldvanpsalm8.Hetspreektvoorzichdatdevoorgesteldevragennietallemaalmoetenbesprokenworden.Menkangerusteenkeuzemaken.
Een loflied
Psalm8iseenloflied.DepsalmistprijstGodomzijnwonderedaden.HijvraagtHemniets.
Welkegebeurtenisseninjouwlevenzijneenaanleidingom,metdepsalmist,tezeggen:‘Heer,onzeHeer,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’WatstemtjedankbaarendoetjespontaanGodloven?
De plaats van de mens
Demensisgroot,zegtdepsalmist,maarGodisoneindigveelgroter.Demensmagdanwel,zoalseenkoning,heersenoverdewereld,waarvanhijzelftrouwenszelfdeeluitmaakt.MaarhijmagnooitvergetendathijdiewereldkreegendatalleenGoddenaam‘koning’echtverdient.
Denkjedatdezekijkopdemens(alseenrentmeester)eengoedeinvalshoekisomomtegaanmetdeecologischevraagstukkenvanonzetijd?Waarom?Waaromniet?
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 9
God die op de mens bedacht is
DepsalmistverwonderterzichoverdatGod,deKoningvanhemelenaarde,omzietnaardemens.AandeenekanttoontGodzijnluister(subliemepracht-overwinning-licht)aandehemelenopaarde(variëteitaanleven).MaarzijnverhevenheidisparadoxaalwantzebetekenthelemaalnietdatGodafstandelijkis.Hijisbetrokkenheidopdewereldendemens.Zijnmachtligtinzijnzorgvoorzijnscheppingenvoordemensinhetbijzonder.
IsdezeomschrijvingvanGodsgrootheid,verbondenheidzoekenmetenbekommerdzijnomhetkleinereenkwetsbare,voorjounieuw?Waarom?Waaromniet?
De kwetsbare kracht van de liefde
DepsalmistschrijftdatGodeenmachtopbouwt‘metdestemvanzuigelingenenkinderen’.Krachtstaatblijkbaarniettegenoverkwetsbaarheid.
Hebjezelfervaringmetsituatiesofgebeurtenissenwaarinjeontdektedatkwetsbaarheideensterkteinplaatsvaneenzwakteis?Houdtdieervaringvoorjouverbandmethetgeloof,metJezusChristus?
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 10
2HEER,onzeHEER,
hoemachtigisuwnaam
opheeldeaarde.
Udieaandehemeluwluistertoont-3metdestemmenvankinderenenzuigelingen
bouwtueenmachtoptegenuwvijanden
omhunwraakenverzettebreken.
4Zieikdehemel,hetwerkvanuwvingers,
demaanendesterrendoorudaarbevestigd,5watisdandestervelingdatuaanhemdenkt,
hetmensenkinddatunaarhemomziet?
6Uhebthembijnaeengodgemaakt,
hemgekroondmetglansenglorie,7hemtoevertrouwdhetwerkvanuwhanden
enallesaanzijnvoetengelegd:
8schapen,geiten,alhetvee,
enookdedierenvanhetveld,9devogelsaandehemel,devissenindezee
enalleswattrektoverdewegenderzeeën.
10HEER,onzeHEER,
hoemachtigisuwnaam
opheeldeaarde.
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 11
GEBEDSMOMENT
Openingsvers
God,kommijtehulp.
Heer,haastUmijtehelpen.EeraandeVaderendeZoonendeHeiligeGeest. Zoalshetwasinhetbeginennuenaltijd
Enindeeeuwendereeuwen.Amen.
Psalmodie:psalm144
GeprezenzijdeHEER,mijnrots,°diemijhandenoefentvoordestrijd,diemijnvingersschooltvoorhetgevecht,
2 mijnbeschermer,mijnvesting, deburchtdiemijveiligheidbiedt, hetschildwaarachterikschuil, hijdiemijnvolkenaanmijonderwerpt.3 HEER,watisdemensdatuomhemgeeft, destervelingdatuaanhemdenkt?
4 Eenmensisvluchtigalseenademtocht, zijndagenglijdenalseenschaduwweg.5 Heer,schuifuwhemelopenendaalaf, raakdebergenaanzodatzeroken.6 Werpuwbliksem,sladevolkenuiteen, schietuwpijlenenverdrijfhen.7 Reikmijuwhandvanomhoog,° bevrijdmij,ontrukmijaandewoestewateren, aandegreepvanvreemdelingen8 dieleugenssprekenmethunmond, bedrogverbergeninhunhanden.9 Ikwileennieuwliedvooruzingen,God, vooruspelenopdetiensnarigeharp,
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 12
10 wantubrengtkoningenredding, UhebtDavid,uwdienaar,bevrijd.11 Bevrijdookmijvanhetmoordendezwaard, ontrukmijaandegreepvanvreemdelingen dieleugenssprekenmethunmond, bedrogverbergeninhunhanden.12 Onzezonenzijnalsjongeplanten, inhunjeugdmetliefdeverzorgd, onzedochtersalsdehoekzuilen vaneenpaleis,zosierlijkgesneden,13 onzeschurengevuld,° vanvoorraadenvoedselvoorzien, onzeschapenengeiten,metduizenden, mettienduizendenoponzevelden,14 onzekuddendoorvoed, geeninval,geenuittocht, geenweeklachtoponzepleinen.15 Gelukkighetvolkdatzomagleven, gelukkighetvolkdatdeHEERalsGodheeft.UitdebriefaandeHebreeën:Hebr2,5-9
Dekomendewereld,waaroverwijhierspreken,heefthijnietonderhetgezagvanengelengesteld.Veeleergeldtditgetuigenis,ooitdooriemandafgelegd:
‘Watisdemensdatuaanhemdenkt,hetmensenkinddatunaarhemomziet?uhebthemvoorkortetijdlangerdandeengelengeplaatst;uhebthemmeteerenluistergekroond,alleshebtuaanhemonderworpen.’
Doordathijallesaanhemonderworpenheeft,resternietsdatnietonderzijngezagisgesteld.Datallesaanhemonderworpenis,zienwijechternunogniet;welzienwijdatJezus–dievoorkortetijdlagerdandeengelengeplaatstwasopdatzijndooddoorGodsgenadeiedereentengoedezoukomen–vanwegezijnlijdenendoodnumeteerenluistergekroondis.
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 13
Stilte
Voorbede
acclamatie:God,Ubentliefde,bronvanhetlevenZJ30a
Heer,alleswatleeftvindtzijnoorspronginu.Bemoedigallendiedaarvangetuigen:sterkheninhetvertrouwendatGij,dievoorhetkleinstevogeltjezorgt,ookweetwatdemensnodigheeft.(refrein)
Heer,Gijdiealsallereerstehebtgezegd:‘levenmoeterzijn’,blijfookvandaaguwwoordsprekentotallendiezichinzettenvoorwatbeschadigdenverlorenis.Herinneralleneraandatdeaardehierniettotbloeikankomenzolangzijdaarvooreldersvernietigdwordt.(refrein)
Heer,Gijdieallesinhetlevenriepmethetoogopdemens,schenkonsmannenenvrouwendieinhetspoorvanhetevangelienietbouwenaansteedsgrotereschuren,maardenederigheidbezittenomheteigenkennenenkunnentendienstevanuwscheppingtestellen.(refrein)
Heer,Gijdiealsallereerstehebtgezegd‘lichtmoeterzijn’,toononsuwlichtindiemensenhartenenmensenhandendievooranderendenieuwehemelenaardezichtbaarmaken.(refrein)
OnzeVader
Slotgebed
EeuwigeGod,uwwerkzijnwij,doorUgemaakt,doorUbemindeninhetbestaangeroepen.AlleshebtGijinwijsheidgemaakt,aluwscheppingskrachthebtGijaanonsbesteed;zozultGijblijvendoenaaniedervanons,deenegenadenadeandere.WatzoudenwijdannogmeervanUverwachten?Aandezezekerheidvertrouwenwijonstoe.DoorChristus,uwZoonenonzeHeer.Amen.
Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 14
Lookattheworld(JohnRutter)
Lookattheworld,everythingallaroundus,Lookattheworldandmarveleveryday.
Lookattheworld:somanyjoysandwonders,Somanymiraclesalongourway.
Praisetothee,OLordforallcreation.GiveusthankfulheartsthatwemayseeAllthegiftsweshare,andeveryblessing,
Allthingscomeofthee.
Lookattheearthbringingforthfruitandflower,Lookatthesky,thesunshineandtherain.
Lookatthehills,lookatthetreesandmountains,Valleyandflowingriver,fieldandplain.
Praisetothee,OLordforallcreation.GiveusthankfulheartsthatwemayseeAllthegiftsweshare,andeveryblessing,
Allthingscomeofthee.
Thinkofthespring,thinkofthewarmthofsummer.Bringingtheharvestbeforewinterscold.Everythinggrows,everythinghasaseason,
tillitisgatheredtotheFather'sfold.
Praisetothee,OLordforallcreation.GiveusthankfulheartsthatwemayseeAllthegiftsweshare,andeveryblessing,
Allthingscomeofthee.
Everygoodgift,allthatweneedandcherish,ComesfromtheLordintokenofhislove.
Wearehishands,stewardsofallhisbounty.Hisistheearthandhistheheavensabove.
Praisetothee,OLordforallcreation.GiveusthankfulheartsthatwemayseeAllthegiftsweshare,andeveryblessing,
Allthingscomeofthee.