Actieve aarde

• Hst 1 (CE) [Endogeen]• Hst 2 (CE) [Exogeen]• Hst 3 (CE) [Atmosfeer]• Hst 4 (SE) [De praktijk]

De planning:• Uitleg paragraaf 1.1: Hoe is de theorie van platentektoniek tot

stand gekomen?• Geologische tijdschaal• Catastrofe versus Actualisten• Alfred Wegener• Bewijzen

• Uitleg paragraaf 1.2: Kern van de aarde• Opbouw aarde• convectiestromen

• Zelfstandig werken• HW: Instaptoets (1 t/m 20) + 1 t/m 9 en samenvattingsopdracht

paragraaf 1.1 => MAANDAG!

Geologische tijdschaal

• Aarde 4,6 miljard jaar oud• Ze moesten voor deze

enorme tijd een tijdschaal bedenken: De geologische tijdschaal• De schaal is gebaseerd

op: • Fossielen• Karakteristieke

gesteentelagen

Catastrofisten versus ActualistenWaardoor verandert het aardoppervlak?

Catastrofisten:•Verandering van het aardoppervlak gebeurd plotseling•(dus door catastrofes, denk hierbij aan meteorietinslagen).•(Of door god!)

Actualisten:•Verandering van het aardoppervlak gebeurd door processen die zeer langzaam verlopen.•(dus denk aan plaattektoniek)•“The past is the key to the present (and future)”.

En visa versa

Wie heeft er gelijk?

Catastrofisten versus ActualistenWaardoor verandert het aardoppervlak?• Catastrofisten:Verandering van het

aardoppervlak gebeurd plotseling

(dus door catastrofes, denk hierbij aan meteorietinslagen).

(Of door god!)

• Actualisten:Verandering van het

aardoppervlak gebeurd door processen die zeer langzaam verlopen.

(dus denk aan plaattektoniek)

“The past is the key to the present and future”.

Wie heeft er gelijk? => Beiden (oplossing pas in 1912 (1965))

Alfred Wegener

• Lange tijd kon men het niet eens worden wie er gelijk had.• Tot de komst van Alfred Wegener.• Hij vond nieuwe aanwijzingen (fig 1.2):• Vergletsjering• Flora en fauna• Gesteente van gebergte

• Vergletsjering• Flora en fauna• Gesteente van

gebergte

Alfred Wegener

• Lange tijd kon men het niet eens worden wie er gelijk had.• Tot de komst van Alfred Wegener.• Hij vond nieuwe aanwijzingen (fig 1.2):• Vergletsjering• Flora en fauna• Gesteente van gebergte

• Hij kwam met de theorie van continental drift.• Lange tijd afgedaan als onzin, want wat is de drijvende

kracht achter continental drift??? • Convectiestromen!• Antwoord volgde pas in 1965

(zelfs Einstein was tegenstander van continental drift! )

Bewijzen• Pas in 1965 kwam

de doorbraak, er werden bewijzen gevonden voor de theorieën.• Paleomagnetisme• Satelietwaar-

nemingen

Paragraaf 1.2 Moderne plaattektoniek• Hoe is de aarde opgebouwd? • En waardoor bewegen platen eigenlijk?

Opbouw van de aarde

Opbouw van de aarde (2)

• Korte toelichting:Kern:

Binnenkern: bestaat uit nikkel en ijzer in vaste vormBuitenkern: Min of meer vloeibaar

Mantel: Binnenmantel: Gedraagt zich als een vaste stofBuitenmantel: Gedraagt zich ‘taai-

vloeibaar’ (teer) [met uitzondering van laatste 40 km].

Korst: Continentale en Oceanische platen.

1. Korst2. Mantel3. Kern4. Lithosfeer (korst + bovenste gedeelte [al redelijk

vast] van de mantel.)5. Astenosfeer (Het gedeelte van de buitenmantel dat

taai-vloeibaar is). hier drijven de platen op!Opmerking: Meestal worden de termen lithosfeer en

korst door elkaar gebruikt!

Waardoor bewegen platen?• Dit komt door convectiestromen. (inwendige warmte van de aarde

die circuleert).• De convectiestromen vinden plaats in de astenosfeer, het deel dat

taai-vloeibaar is.• De convectiestromen zorgen voor beweging van de lithosfeer.

Voor nu:• Zelfstandig werken p1.1 en p1.2• HW: Instaptoets (1 t/m 20) + 1 t/m 9 en samenvattingsopdracht

paragraaf 1.1 => MAANDAG!

Spelen en werken staan synoniem aan elkaar, dus ga aan de slag! School is een voorrecht, daar dromen

miljoenen mensen van!