Download - ‘Hoe machtig is uw Naam op heel de aarde’ · 2020. 9. 10. · HEER, onze HEER, hoe machtig is uw naam op heel de aarde. U die aan de hemel uw luister toont - 3 met de stemmen

Bijbels Leerhuis - bijeenkomst 7 1

BIJEENKOMST 7

‘Hoe machtig is uw Naam op heel de aarde’

PSALM 8 – EEN SCHEPPINGSPSALM

VERWELKOMING EN SITUERING

Psalm8behoorttotheteerstevandevijfboekenPsalmen(psalmen1-41),eniseenpsalmopnaamvanDavid.Hetiseenrelatiefkortepsalm,hijteltslechtstienverzen.Bovendienzijnverséénenverstienhelemaalidentiek:‘Heer,onzeHeer,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’

Heteersteenhetlaatsteverslatenweinigtwijfelbestaanoverhetopzetvanpsalm8.DepsalmistzingtdelofvanGod.HijroemtdemajesteitvandeGodvanhetVerbond,wiensNaam(JHWH)nietwordtuitgesproken.

Hetbijzonderevanpsalm8isdatdepsalmistdegrootheidvanGoduitdrukkelijkverbindtmetzijnscheppingskracht.Daaromwordthijeenscheppingspsalmgenoemd.Godtoontzijnkrachtenglorieindesubliemeschoonheidvanhetheelal,indeweelderigheidvanfaunaenfloraen,niethetminst,indemens,zijnoogappelnaarwieHijomziet.

PSALM 8 BELUISTERD EN/OF GEZONGEN (ZJ 520)

Voorwesamendetekstvanpsalm8lezen,zingenwesamenhetlied‘Heer,onzeHeer,hoeheerlijkenverheven’(ZJ520)


ofweluisterensamennaareenvoordrachtvandepsalmtekst

InhetHebreeuws(1’40”)

https://www.chabad.org/multimedia/media_cdo/aid/3995960/jewish/Tehillim-Reader-Chapter-8.htm

InhetNederlands(gelezendoorBenoîtStandaertosbindevertalingvanGerhardtenvanderZeyde)(2’20”)

https://www.bijbelhuiszevenkerken.be/blog/2013/01/01/nacht-1-psalm-1-tot-29/#Psalm84


DE TEKST LEZEN: PSALM 8

Eendeelnemerleestdetekstluidopvoor.Bedenk:wehebbentemakenmeteenhymne,eenlofzangopdemajesteitvanGod.Dielofmagookklinkenindewijzewaaropwedepsalmvertolken.

Vers2vanpsalm8isookopmuziekgezetalskeerversbijdeantwoordpsalm(zieZJP3enP4).Hetkaneenideezijn,mochtendedeelnemersdemelodiekennen,omhetkeerversbijstarteneindetezingen.

1 Voordekoorleider.OpdewijsvandeGatitische.EenpsalmvanDavid

2 HEER,onzeHEER,

hoemachtigisuwnaam

opheeldeaarde.

Udieaandehemeluwluistertoont-3 metdestemmenvankinderenenzuigelingen

bouwtueenmachtoptegenuwvijanden

omhunwraakenverzettebreken.

4 Zieikdehemel,hetwerkvanuwvingers,

demaanendesterrendoorudaarbevestigd,5 watisdandestervelingdatuaanhemdenkt,

hetmensenkinddatunaarhemomziet?

6 Uhebthembijnaeengodgemaakt,

hemgekroondmetglansenglorie,7 hemtoevertrouwdhetwerkvanuwhanden

enallesaanzijnvoetengelegd:8 schapen,geiten,alhetvee,

enookdedierenvanhetveld,


9 devogelsaandehemel,devissenindezee

enalleswattrektoverdewegenderzeeën.

10 HEER,onzeHEER,

hoemachtigisuwnaam

opheeldeaarde.

DE TEKST VERKENNEN

De structuur van de Psalm

Pertweevervullendedeelnemersdevolgendeopdrachten.Werkopdetekstvandevorigebladzijde.Oplossingenvindjeopdevolgendebladzijde.

o Elkedeelnemerheeftvijfkleuren(ofvijfmanierenvanaanduiding:omcirkelen,onderlijnenvollelijn,stippellijn,vierkantehaken,rondehaken,…)bijdehand.

- Duidindetekst,ineeneerstekleur(ofomcirkel),hetidentiekebegin-eneindversaan.

- Duidvervolgens,ineentweedekleur(ofonderstreepmeteenvollelijn),hetmiddelsteversaan(vers5)aan.Watvaltjeopbijditvers?

- Duidvervolgens,ineenderdekleur(ofmeteenstippellijn),alleverwijzingennaarde

schepping(kosmosenlevendewezens)aan.

- Duidvervolgens,ineenvierdekleur(ofplaatstussenvierkantehaken),aanwatoverdemenswordtgezegd.

- Duidvervolgens,ineenvijfdekleur(oftussenrondehaken),aanwatoverGodwordtgezegd.

Wanneerdedeelnemersklaarzijn,kandegroeponderbegeleidingvandemoderatordeverschillendeopdrachtenhernemenenbesprekenaandehandvandetoelichtingopbladzijde5.

Eenanderemogelijkheidomdestructuurvandepsalmaanteduidenisdevolgendeaanpak:

o Elkedeelnemerheefttweekleuren(oftweemanierenvanaanduiding:omcirkelenenonderlijnen)bijdehand.

- Duidindetekst,ineeneerstekleur,elke‘u’aan.


- Duidvervolgens,ineentweedekleur,de‘ik’aan.

- Beantwoord,samenmetdebuur,devolgendevraag:hoevoeltde‘ik’zichtegenover

de‘u’?

Wanneerdedeelnemersklaarzijn,kunnenzemetdebegeleiderdeopdrachtenhernemenenbesprekenaandehandvandetoelichtingopbladzijde11.

De betekenis van de psalm

- Hetvaltonmiddellijkop:heteersteenhetlaatsteversvandepsalmzijnidentiek.‘HEER,onzeHEER,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’Debeideverzenzettenonmiskenbaardetoon,depsalmistprijstGod,zijnweldadigeaanwezigheid(Naam).Begineneindevandepsalmlateneenperfectesymmetriezien.Zevormenhetkader(zoalsvaneenschilderij).Maarwaarvan(watisergeschilderd)?

- Hetmiddelsteversvandepsalm(vers5)verwoordtookhethartvandelofzangopGod.Inhetmiddenvande(psalmmaarvooralvande)scheppingstaatdemens.Maarhijstaatdaarnietalleen.GodisdaarookenhetwonderbaarlijkeisnunetdatHijzichomdiemens,dieinhetcentrumstaatmaardusnietdehoogsteplekinneemt–dieisvoorGod–bekommert,ernaaromziet.

- De‘u’druktdegrootheiduitvanGod,descheppervanalledingen.Tegenoverde‘u’staatde‘ik’diedekleinheidvandemensverwoordt,tenoverstaanvandeglorievandehemelendeaarde.Zokleindemensis,zogrootishetwonderdatGodnaardiemensomziet!

- Hetisalsofdehemel(hetuitspansel:maanensterren)endeaarde(vee,vissen,vogels),jadegansekosmosdemensomringen.Inhetcentrumvandescheppingstaatdemensenineeneersteconcentrischecirkelrondomdemensvindjedeschepping(deluisterofsubliemeprachtvandekosmosenerzijdsenderijkediversiteitaanlevenopaardeanderzijds).IneentweedecirkelrondomdemensendekosmosiserGod,descheppervanhemelenaarde.

- Depsalmistgeefteenkoninklijkebeschrijvingvandemens:bijnagelijkaaneengod,gekroond,allestoevertrouwdenallesaanzijnvoeten.Erdoemteenbeeldopvaneenmensopeentroon,eenkoningdiezijnrijkoverzietenwaarvooralleonderdanenbuigen.ZogrootachtGoddemens,maar….

- …erisookGodzelf,deenigeechtekoning,descheppervanalwatis.Demensheeftnietsaanzichzelftedanken.Alleswathijheeft,ishemgegeven(toevertrouwdenaanzijnvoetengelegd).Alsdemenskan‘heersen’overdedingenzoalseenkoning,


danisdatenkelomdatGoddatmogelijkheeftgemaakt.Hetisallemaalhetwerkvanzijnvingers.Hijheeftdemaanendesterrenaandehemelgezet.Deenigediehettoekomtomzijnnaammachtigtenoemen,zoalsbijhetbeginenheteindevandepsalm,isdeHEER.

- …God,deHEERismachtigopheeldeaarde.MaardepsalmistvoegtnogeenindrukwekkendelementtoeomdiemachtvanGodtekarakteriseren.Godstrijdt,zoalseenkoning,tegenvijandenenbelagers.Datdoethijechternietmetgeweldmaarmetdekrachtvandekwetsbaarheid.Metdestemmenvankinderenenzuigelingenbouwthijeenmachtop.

EXTRA TOELICHTING

Duiding per vers

vers1:opdewijsvandeGatitische.Eenonbekendwoorddatookopduiktbijpsalm81en84.OfwelverwijsthetnaareenmuziekinstrumentuiteenstadvandeFilistijnen(Gat),ofwelverwijsthetnaareenoogstliedennaareenolie-ofwijnpersinhetbijzonder,naarhetHebreeuwsewoordgath.IndeWillibrordvertaaldals:‘bijdewijnoogst’.

vers2:eenrefrein,hernomenbijhetbeginenbijheteinde.DepsalmistlooftdenaamvanGod.Denaamisdeaanduidingvaneenpersoon.AlsGodzijnnaamopenbaart,maakthijzichaanspreekbaarenaanroepbaar,zodathijaanwezigkomt.De‘Naam’isGodsmachtigeenweldadigeaanwezigheid.

vers2-4:deblikgaatnaarboven,naardehemel,demaanendesterren.Godtoontzijnkrachtindewonderlijkeuitgestrektheidvandehemel.Vandemachtvandehemelnaardekwetsbaarheidopaarde.TegenoverdehemelhogemachtstaatdekwetsbaarheidvandekinderenendezuigelingenwaarmeeGodstrijdt.God,groterdandegrootsheidvandehemel,baantzicheenwegdoorheendewereldmetdekrachtvandekwetsbaarheid!

vers4:knooptaanbijdeontmythologiseringvanGen1,16.Zonenmaan,dezehemellichamen,werdenindeomliggendelandenalsgodenvereerd.Maardepsalmistbeschouwtze,netalsdeauteurvanGen1,alsdoorGodgeschapen.

vers5:dekernvandepsalm,eenvraagvolverwondering;depsalmistverbaastzichoverdescheppingskrachtvanGodmaarnogmeeroverhetfeitdatGod,inalzijngrootheid,zichbekommertomdemens,desterveling.

vers6-7:uitwerkingvanvers5,demensis‘bijnaeengod’(indeGrieksetekstvertaaldals‘engel’),depsalmistspreektoverdemensalseenkoningdieheerstoverdeschepping,weliswaaralseengeschenkvanGod.Hierwordtdegrootheidvandemensopgeroepen.

vers8-9:indeopsommingherkennenwededriedomeinenwaaroverookwordtgesprokeninGen1,28-30:dedierenopdegrond,devogelsindeluchtendevissenindezee.


Doorwerking in het nieuwe testament

Psalm8,vers3wordtgeciteerdinMt21,16.Jezusciteertvers3ophetmomentdatdehogepriestersenSchriftgeleerdenhembelagen.

Psalm8,vers5-7wordtgeciteerdinHeb2,6-8.Vers7wordtineengelijkaardigecontextookgeciteerdin1Kor15,27enEf1,22.

Link met de liturgie

Inhetgetijdengebedbidtmenpsalm8inde2eende4eweektijdenshetochtendgebed.IndeliturgievandeeucharistiewordtdepsalmgebedenophetfeestvanDrievuldigheid(C-jaar),alsantwoordopPred8,22-31;opdonderdagtijdenshetoctaafvanPasen,alsantwoordopHand3,11-26;deeerstedinsdagvandetijddoorhetjaar,alsantwoordopHebr2,5-12;devijfdedinsdag,alsantwoordopGen1,20-2,4a;deachtentwintigstezaterdag,alsantwoordopEf1,15-23.Deliturgiereiktdepsalmookaanop28december,feestvandeonschuldigekinderen.

PAUZE


GESPREKSVRAGEN BIJ HET MENS- EN GODSBEELD VAN PSALM 8

Voorhetgroepsgesprekvanstartgaat,zekeralsereenmomentvanpauzeisgeweest,kanhetnuttigzijnomdeverwerkingtestartenmetdegezamenlijkelectuurvandepsalm.

BijdestartvanhetgroepsgesprekkandegroepookeerstluisterennaarLookattheworld(uit:JohnRutter,Asonginseason,TheCambridgeSingers,CollegiumRecords135,2010)ziehttps://www.youtube.com/watch?v=otw_zbhd3gE(tekstopp.14)

Aandehandvandeonderstaandevragenkunnendedeelnemersmetelkaaringesprekgaanoverhetmens-engodsbeeldvanpsalm8.Hetspreektvoorzichdatdevoorgesteldevragennietallemaalmoetenbesprokenworden.Menkangerusteenkeuzemaken.

Een loflied

Psalm8iseenloflied.DepsalmistprijstGodomzijnwonderedaden.HijvraagtHemniets.

Welkegebeurtenisseninjouwlevenzijneenaanleidingom,metdepsalmist,tezeggen:‘Heer,onzeHeer,hoemachtigisuwnaamopheeldeaarde.’WatstemtjedankbaarendoetjespontaanGodloven?

De plaats van de mens

Demensisgroot,zegtdepsalmist,maarGodisoneindigveelgroter.Demensmagdanwel,zoalseenkoning,heersenoverdewereld,waarvanhijzelftrouwenszelfdeeluitmaakt.MaarhijmagnooitvergetendathijdiewereldkreegendatalleenGoddenaam‘koning’echtverdient.

Denkjedatdezekijkopdemens(alseenrentmeester)eengoedeinvalshoekisomomtegaanmetdeecologischevraagstukkenvanonzetijd?Waarom?Waaromniet?


God die op de mens bedacht is

DepsalmistverwonderterzichoverdatGod,deKoningvanhemelenaarde,omzietnaardemens.AandeenekanttoontGodzijnluister(subliemepracht-overwinning-licht)aandehemelenopaarde(variëteitaanleven).MaarzijnverhevenheidisparadoxaalwantzebetekenthelemaalnietdatGodafstandelijkis.Hijisbetrokkenheidopdewereldendemens.Zijnmachtligtinzijnzorgvoorzijnscheppingenvoordemensinhetbijzonder.

IsdezeomschrijvingvanGodsgrootheid,verbondenheidzoekenmetenbekommerdzijnomhetkleinereenkwetsbare,voorjounieuw?Waarom?Waaromniet?

De kwetsbare kracht van de liefde

DepsalmistschrijftdatGodeenmachtopbouwt‘metdestemvanzuigelingenenkinderen’.Krachtstaatblijkbaarniettegenoverkwetsbaarheid.

Hebjezelfervaringmetsituatiesofgebeurtenissenwaarinjeontdektedatkwetsbaarheideensterkteinplaatsvaneenzwakteis?Houdtdieervaringvoorjouverbandmethetgeloof,metJezusChristus?


2HEER,onzeHEER,

hoemachtigisuwnaam

opheeldeaarde.

Udieaandehemeluwluistertoont-3metdestemmenvankinderenenzuigelingen

bouwtueenmachtoptegenuwvijanden

omhunwraakenverzettebreken.

4Zieikdehemel,hetwerkvanuwvingers,

demaanendesterrendoorudaarbevestigd,5watisdandestervelingdatuaanhemdenkt,

hetmensenkinddatunaarhemomziet?

6Uhebthembijnaeengodgemaakt,

hemgekroondmetglansenglorie,7hemtoevertrouwdhetwerkvanuwhanden

enallesaanzijnvoetengelegd:

8schapen,geiten,alhetvee,

enookdedierenvanhetveld,9devogelsaandehemel,devissenindezee

enalleswattrektoverdewegenderzeeën.

10HEER,onzeHEER,

hoemachtigisuwnaam

opheeldeaarde.


GEBEDSMOMENT

Openingsvers

God,kommijtehulp.

Heer,haastUmijtehelpen.EeraandeVaderendeZoonendeHeiligeGeest. Zoalshetwasinhetbeginennuenaltijd

Enindeeeuwendereeuwen.Amen.

Psalmodie:psalm144

GeprezenzijdeHEER,mijnrots,°diemijhandenoefentvoordestrijd,diemijnvingersschooltvoorhetgevecht,

2 mijnbeschermer,mijnvesting, deburchtdiemijveiligheidbiedt, hetschildwaarachterikschuil, hijdiemijnvolkenaanmijonderwerpt.3 HEER,watisdemensdatuomhemgeeft, destervelingdatuaanhemdenkt?

4 Eenmensisvluchtigalseenademtocht, zijndagenglijdenalseenschaduwweg.5 Heer,schuifuwhemelopenendaalaf, raakdebergenaanzodatzeroken.6 Werpuwbliksem,sladevolkenuiteen, schietuwpijlenenverdrijfhen.7 Reikmijuwhandvanomhoog,° bevrijdmij,ontrukmijaandewoestewateren, aandegreepvanvreemdelingen8 dieleugenssprekenmethunmond, bedrogverbergeninhunhanden.9 Ikwileennieuwliedvooruzingen,God, vooruspelenopdetiensnarigeharp,


10 wantubrengtkoningenredding, UhebtDavid,uwdienaar,bevrijd.11 Bevrijdookmijvanhetmoordendezwaard, ontrukmijaandegreepvanvreemdelingen dieleugenssprekenmethunmond, bedrogverbergeninhunhanden.12 Onzezonenzijnalsjongeplanten, inhunjeugdmetliefdeverzorgd, onzedochtersalsdehoekzuilen vaneenpaleis,zosierlijkgesneden,13 onzeschurengevuld,° vanvoorraadenvoedselvoorzien, onzeschapenengeiten,metduizenden, mettienduizendenoponzevelden,14 onzekuddendoorvoed, geeninval,geenuittocht, geenweeklachtoponzepleinen.15 Gelukkighetvolkdatzomagleven, gelukkighetvolkdatdeHEERalsGodheeft.UitdebriefaandeHebreeën:Hebr2,5-9

Dekomendewereld,waaroverwijhierspreken,heefthijnietonderhetgezagvanengelengesteld.Veeleergeldtditgetuigenis,ooitdooriemandafgelegd:

‘Watisdemensdatuaanhemdenkt,hetmensenkinddatunaarhemomziet?uhebthemvoorkortetijdlangerdandeengelengeplaatst;uhebthemmeteerenluistergekroond,alleshebtuaanhemonderworpen.’

Doordathijallesaanhemonderworpenheeft,resternietsdatnietonderzijngezagisgesteld.Datallesaanhemonderworpenis,zienwijechternunogniet;welzienwijdatJezus–dievoorkortetijdlagerdandeengelengeplaatstwasopdatzijndooddoorGodsgenadeiedereentengoedezoukomen–vanwegezijnlijdenendoodnumeteerenluistergekroondis.


Stilte

Voorbede

acclamatie:God,Ubentliefde,bronvanhetlevenZJ30a

Heer,alleswatleeftvindtzijnoorspronginu.Bemoedigallendiedaarvangetuigen:sterkheninhetvertrouwendatGij,dievoorhetkleinstevogeltjezorgt,ookweetwatdemensnodigheeft.(refrein)

Heer,Gijdiealsallereerstehebtgezegd:‘levenmoeterzijn’,blijfookvandaaguwwoordsprekentotallendiezichinzettenvoorwatbeschadigdenverlorenis.Herinneralleneraandatdeaardehierniettotbloeikankomenzolangzijdaarvooreldersvernietigdwordt.(refrein)

Heer,Gijdieallesinhetlevenriepmethetoogopdemens,schenkonsmannenenvrouwendieinhetspoorvanhetevangelienietbouwenaansteedsgrotereschuren,maardenederigheidbezittenomheteigenkennenenkunnentendienstevanuwscheppingtestellen.(refrein)

Heer,Gijdiealsallereerstehebtgezegd‘lichtmoeterzijn’,toononsuwlichtindiemensenhartenenmensenhandendievooranderendenieuwehemelenaardezichtbaarmaken.(refrein)

OnzeVader

Slotgebed

EeuwigeGod,uwwerkzijnwij,doorUgemaakt,doorUbemindeninhetbestaangeroepen.AlleshebtGijinwijsheidgemaakt,aluwscheppingskrachthebtGijaanonsbesteed;zozultGijblijvendoenaaniedervanons,deenegenadenadeandere.WatzoudenwijdannogmeervanUverwachten?Aandezezekerheidvertrouwenwijonstoe.DoorChristus,uwZoonenonzeHeer.Amen.


Lookattheworld(JohnRutter)

Lookattheworld,everythingallaroundus,Lookattheworldandmarveleveryday.

Lookattheworld:somanyjoysandwonders,Somanymiraclesalongourway.

Praisetothee,OLordforallcreation.GiveusthankfulheartsthatwemayseeAllthegiftsweshare,andeveryblessing,

Allthingscomeofthee.

Lookattheearthbringingforthfruitandflower,Lookatthesky,thesunshineandtherain.

Lookatthehills,lookatthetreesandmountains,Valleyandflowingriver,fieldandplain.



Thinkofthespring,thinkofthewarmthofsummer.Bringingtheharvestbeforewinterscold.Everythinggrows,everythinghasaseason,

tillitisgatheredtotheFather'sfold.



Everygoodgift,allthatweneedandcherish,ComesfromtheLordintokenofhislove.

Wearehishands,stewardsofallhisbounty.Hisistheearthandhistheheavensabove.

