Agritoy nr. 1 - 2014

Landbouw Miniaturenclub Nederland

De beurs in Zwolle

Een minidiorama

Lely perscombinatie

De beurs in Zwolle

Voor meer informatie zie onze website: WWW.AUTODROME.NETKijkt u ook eens op: WWW.AUTODROME-ONLINE.COM

E-mail: [email protected]

AUTODROME Kloosterweg 6 | 3882 NL Putten Holland | Tel. (0341) 35 64 20 SHOWROOM Planetenveld 43 Zeewolde | geopend wo/za van 10.00 tot 17.00 uur.

AUTODROMEGEDETAILLEERDE METALEN TRACTORKITS SCHAAL 1:32

Chamberlain 4480 met duals

Massey Ferguson 1150 V8

Volvo BM T 700

BM-Volvo 800 leverbaar zonder en met frontgewicht

Volvo 650 4WD Jubileummodel Autodrome 1984-2014

Volvo BM 650

Agritoy 1 - februari 2014 - 3

INHOUD

COLOFON

De Veenhuis VTT 300 zelfrijdende bemester is een geliefd model, maar niet in de reguliere handel verkrijgbaar. Je kunt dit model nu zelf bouwen, want deze driewieler is het onderwerp voor de ‘Bouw je eigen..’ reeks van dit jaar.

Rond 8 mei verschijnt de volgende Agritoy. Kopij en advertenties moeten uiterlijk 28 maart bij de redactie binnen zijn.

Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden overgenomen. Agritoy©

AGRITOY 1 - JANUARI 2014

Agritoy is het informatiecontactblad van Landbouwminiaturen Club Nederland en verschijnt 4 maal per jaar. De vereniging stelt zich ten doel: het bevorderen van de hobby van verzamelen en bouwen van miniaturen van trekkers en landbouwwerktuigen.

LidmaatschapMen kan lid worden op elk willekeurig moment. Per kalenderjaar bedraagt de contributie € 20,- bij automatische incasso plus een éénmalig inschrijfgeld van € 7,-. Voor leden in het buitenland bedraagt het € 40,- per jaar. Opzegging van het lidmaatschap: schriftelijk vóór 1 december voorafgaande aan het nieuwe kalenderjaar. Leden krijgen -behalve AGRITOY- 25% korting op de abonnementsprijs van het blad TREKKER, soms korting bij aanschaf van modellen e.d. en gratis toegang tot de jaarlijkse beurs en show.

AdvertentiesLeden kunnen gratis adverteren in de rubriek ‘Advertoytjes’ tot maximaal 300 lettertekens. Voor grotere advertenties - ook voor niet leden - gelden standaardtarieven.Voor informatie: redactie Agritoy, [email protected]. Internet: www.agritoy.nlTwitter: www.twitter.com/agritoy

BestuurVoorzitter:Jaap Dokter, Duistereweg 18, 8431 VV Oosterwolde tel. 0516-512872Secretariaat: Ben Verwijs, Valleistraat 109, 3902 ZB Veendendaal tel. 0318-527261Penningmeester: Marcel Scholten, De Plataan 72, 6942 TS Didam tel. 0316-226995 Organisator reizen: Martien van Driel, Tielerweg 16, 4191 NG Geldermalsen tel. 0345-573000Clubblad Agritoy: Freerk Postmus, Steiger 25, 8325 HB Vollenhove tel. 0527-251867Beursinformatie: Tonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547.292679 Regiocoördinator: Theo Visser, Schamel 9, 6852 DT Huissen tel. 026-3252114 LedenadministratieJ. van Leeuwen, Frambozengaarde 29, 3992 KC Houten tel. 030-6373070 e-mail: [email protected] Organisatie Beurs ZwolleTonnie Weernink, ‘t Kemerink 25, 7497 MN Bentelo tel. 0547-292679 e-mail: [email protected]

Redactie AgritoyRedactieadres: Redactie Agritoy, Verwoldseweg 36, 7245 VX, Laren GldTel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: [email protected]

RedactieledenEmiel van Loon, Laren Gld tel. 06-30902059 (na 19.00 uur) e-mail: [email protected] van der Zijden, Etten-Leur tel. 076-5035534 e-mail: [email protected] Albert Jan Kamphuis, Dalfsen tel. 0529-430705 e-mail: [email protected] van Manen, Barneveld tel. 0342-412277 e-mail: [email protected] Freerk Postmus, Vollenhove tel. 0527-251867 e-mail: [email protected] Theunissen, Sittard tel. 06-53840085e-mail: [email protected]

Aan dit nummer werkten meeJolanda van Haren, Klaas Schotsman, Leen de Vos, Marcel Scholten, Eef Smitshuysen, Jan Groot Jebbink, Gerard Biemans, Rico van Manen, Atte Hibma, Hans Sikkema.

Rekeningnummer L.C.N.ING bank 2080735 DidamIBAN: NL88INGB0002080735 BIC: INGBNL2A

DrukBDU Grafi sch BedrijfReg. nr. ISSN: 1386-2472

OpmaakReproVinci BV - www.reprovinci.nl

3 Informatie, lidmaatschap, inhoudsopgave

4 Van het bestuur en de redactie

6 Regiotrekkers en activiteiten

9 Onze zusterclubs

10 Clubmodel 2014

12 Verslag Zwolle 2013

24 Een klein verslag

26 Uitslag kleurwedstrijd

28 Modell-Hobby beurs in Leipzig

32 Mensen achter de tafel

36 Op koffi evisite bij..

40 Big wheels, little wheels

43 Wie kent dit model

44 De jeugd heeft de toekomst..

46 Op bezoek bij Jaap Goossen

50 Agrifac Steeenwijk

54 Bouwkitjes op kleine schaal

57 Bij de middenplaat

61 Sleutelhangerdiorama

62 Op bezoek bij Freerk van Dongelen

66 De geschiedenis van Britains

70 Op bezoek bij Arno Lamers

74 Ploegen, zaaien, oogsten

78 Case-IH maaidorser

80 Oud nieuws

82 De geschiedenis van Renault

84 Girard veilingen

86 Bouw je eigen..

93 Verbouw van Klaas Schotsman

94 Verbouw van Frederik Vanassche

98 Verbouw van Marco Brouwer

100 Zelfbouw van Maarten Jordaan

103 Zelfbouw van Marcel Delathuy

104 Zelfbouw van Andy Baelen

108 Zelfbouw van Antonio Aardenburg

110 Nieuwe modellen

113 Beursagenda

114 Advertoytjes – Jopie Krukas

zelfrijdende bemester is een geliefd model, maar niet

verkrijgbaar. Je kunt dit

want deze driewieler is

BestuurBestuur

Big wheels, little wheels

78 Case-IH maaidorser 108 Zelfbouw van Antonio Aardenburg

110 Nieuwe modellen

113

114 Advertoytjes – Jopie Krukas

4 - Agritoy 1 - februari 2014

Alle verzamelaars van landbouwminiaturen wens ik de beste

wensen voor 2014.

Dit jaar is het 25 jaar geleden dat de L.C.N. werd opgericht

door een aantal enthousiaste landbouwminiatuurverzamelaars.

Nu 25 jaar later hebben we een bloeiende club met ca. 3200

leden, een wereldwijd bekende beurs in Zwolle en een

prachtig clubblad dat 4x per jaar in de bus rolt.

Op de beurs in Zwolle hebben we er al even bij stilgestaan en

dit jaar zal er nog meer aandacht aan ons jubileum besteed

worden. Bovendien kan elk lid zijn bestelde clubmodel(len) in november

2014 op de beurs afhalen.

Het eerstvolgende ledenmoment is de

Algemene Ledenvergadering van de L.C.N.

Als gastheer voor onze vergadering is dit

jaar Agrifac in Steenwijk bereid gevonden

ons daar te ontvangen.

Lukt het niet om de

Algemene Ledenvergadering

bij te wonen, dan is

de beurs in Zwolle

het eerstvolgende moment om je

verzameling weer actueel te

maken. Het ga jullie allemaal

goed in 2014.Groet van de voorzitter,

Jaap Dokter

Bestuur - Redactie

Van de voorzitter

BeursnieuwsHet weer buiten is stormachtig, weerwaarschuwing van het KNMI, kerstmarkt uit voorzorg afgezegd in Münster, goed weer dus om een stukje te schrijven voor de nieuwe Agritoy.Wel een heel verschil met het weer op ‘ons’ beursweekend; lekker rustig buiten, niet echt koud, behaaglijk binnen, veel te zien en een gemoedelij-ke sfeer. Ondanks de economisch mindere tijden hebben we toch weer een mooi aantal bezoekers binnen gehad, 9658 om precies te zijn. Ik denk dat we er trots op mogen zijn dat we dit aantal gehaald heb-ben. Om ons heen hoor je van teruglopende bezoekersaantallen en wij blijven gelijk met voorgaande jaren. Soms wat meer, soms wat minder. Toch mooi meegenomen.Van verschillende bezoekers en standhouders hebben we complimen-ten gekregen over de goede organisatie en opzet. Van een stand-houder hebben we € 50,00 gekregen om tijdens het afsluiten van het weekend te gebruiken voor een afzakkertje.

Het bestuur en de beurscommissie willen op deze plek alle vrijwilligers nogmaals hartelijk danken voor hun inzet om er een geslaagd evene-ment van te maken.Het is geweldig om te zien hoe goed alles verloopt en dat er ook jon-geren zijn die graag de handen uit de mouwen steken. Dat geeft moed voor de toekomst.

Verderop in deze Agritoy vind je een uitgebreid verslag van de beurs.

Er zijn een paar gevonden voorwerpen:Kentekenplaat met kenteken 07-BK-GPLinnen portemonnee met jeugdvisvergunning op naam van Abel Post Thermoskan, Emsa President Roestvast staal 3 liter.

Deze spullen zijn op te vragen bij Tonnie Weernink.

Ondanks dat het een heel mooi weekend was moeten we bij het omkaderde stukje op pagina 5 stilstaan en op ons laten inwerken. Opgemerkt dient te worden dat dit niet voor de meeste standhouders van toepassing is.

AfscheidOnder het beursnieuws van deze Agritoy zullen jullie de naam van Karel Hofs voor het laatst zien staan. Na jaren zeer actief te zijn geweest bij en met de organisatie van de L.C.N.-beurs, heeft Karel Hofs besloten dat het met de 25ste beurs een mooi moment was om afscheid te nemen van de beursorganisatie. Hij heeft het jarenlang met plezier gedaan, maar er komt een tijd dat je het ook los moet kunnen laten. Hoewel, helemaal los laten zal nog wel even duren, want Karel heeft wel toegezegd nog bij de opbouw aanwezig te willen zijn en daar waar nodig is handen spandiensten te verrichten. Het bloed blijft toch kruipen waar het niet gaan kan.

Karel werd vanaf het moment dat de beurs verhuisde van Wageningen naar Dronten voorzitter van de beurscommissie en verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de L.C.N.-beurs. In de vorige Agritoy hebben jullie hierover uitgebreid kunnen lezen.Jarenlang was Karel ‘het’ gezicht van de beurs en is dat bij velen nog steeds. Wat zeker is, is dat Karel een wandelende en pratende ency-clopedie is als het om de beurs gaat. Hij heeft de hele ontwikkeling meegemaakt vanaf Wageningen tot nu in de IJsselhallen aan toe.

In 2000 werd de laatste beurs gehouden in de Meerpaal te Dronten. Buiten het feit dat we hier uit ons jasje aan het groeien waren, werd dit pand ook gesloopt om aan de nieuwste eisen te voldoen. Er is een goed alternatief gevonden in de IJsselhallen. Hier is de beurs gestart in twee kleine hallen. De L.C.N. kreeg de beschikking over een ‘zee van ruimte’.

In 2002 gaf Karel aan nog wel in de beurscommissie te willen zitten, maar niet meer de voorzitter van de beurscommissie te willen blijven. Hij vond het tijd worden dat een ander de kar zou trekken. Dit is gerespec-teerd en vanaf toen is Karel ‘gewoon’ beurscommissielid geworden. Dat zelfs een man als Karel zich blijft verbazen over de groei van de beurs zal menigeen genoeg moeten zeggen. Dat het zou uitgroeien tot een evenement zoals het er nu uitziet had niemand verwacht, ja zelfs kunnen dromen. Vaak is er gezegd, veel groter zal het wel niet worden, maar zeg nooit “nooit”.


Karel, heel erg bedankt voor je inzet, kennis en vooral ook de humoris-tische open aanmerkingen. Hoewel het een serieuze aangelegenheid is, is er ook altijd tijd geweest voor een grap en een grol. De samen-werking met jou was altijd plezierig en zal dat in de toekomst ook wel blijven. Samen de schouders eronder dan komen we een heel eind.

Namens het bestuur, vrijwilligers, L.C.N.-leden natuurlijk en de huidige beurscommissie-leden nog veel verzamelplezier in goede gezondheid toegewenst.

De beurscommissie, Gerrit Esselink, Karel Hofs, Wim Zieleman,

Wim Kornegoor en Tonnie Weernink

Dames en heren standhouders,

Het is al jaren een gewoonte om de stand of een deel daarvan te mogen opbouwen op vrijdagmiddag. Nergens staat dat dit een vaststaand gegeven is. Het is een toegift van zowel het bestuur als de beurscommissie naar jullie toe.Met de club vrijwilligers (deze offeren er een vrije dag voor op) doen we ons uiterste best om alle tafels op die plek te krijgen waar ze moeten staan. Het ene jaar hebben we meer tijd nodig dan het andere jaar. Ook is het afhankelijk van het tijdstip waarop we kunnen beginnen met opbouwen. Het kan gebeuren dat er tot donderdag avond 22.00 uur een evenement is geweest. Het opruimen daarvan vindt pas de vrijdagochtend plaats. Iedereen die vraagt of er op vrijdagmiddag opgebouwd kan worden, krijgt het standaard antwoord en dat is:“Er kan opgebouwd worden, maar zeker niet voor 16.00 uur, indien we binnen niet alles op orde hebben kan het later worden of mogelijk helemaal niet.”

Het is een toegift meer ook niet.

Wij, de beurscommissieleden, vinden het van een aantal standhou-ders (niet van de meesten) dan ook ongepast dat er naar de vrijwilli-gers opmerkingen gemaakt worden als:“hadden jullie de deuren niet eerder open kunnen doen, het is al …. zo laat”, of “wat duurde het weer lang, kunnen jullie niet sneller

werken” of “we kunnen nu zeker een poos langer opbouwen, want we waren ook later binnen”.

We willen graag gebruik blijven maken van de vrijwilligers. Ook zij staan vrijdag, zaterdag en zondag klaar voor ons allen. Na een druk weekend moet er ook opgeruimd worden op zondag omdat maan-dag de meesten weer ‘gewoon’ aan het werk moeten. Dit gebeurt allemaal met plezier.

Standhouders, als jullie commentaar hebben dan graag met dit com-mentaar naar de beurscommissieleden. Wij zijn trots op ‘onze’ vrijwilli-gers die dit allemaal in een korte tijd weten te realiseren. Zij verdienen het niet commentaar te krijgen. Ook voor jullie staan ze belangeloos klaar om het weekend tot een succesvol evenement te maken.Als jullie denken zoveel tijd nodig te hebben voor het opbouwen willen wij jullie graag wijzen op het volgende: maak de stand eenvoudiger van opbouw of niet zo groot. Er zijn standhouders die zaterdag om 8.00 uur binnenkomen en om 10.00 uur ook alles op zijn plek hebben staan.

Nogmaals, bovenstaande is niet voor elke standhouder van toepassing.Bij veel commentaar kunnen we ook besluiten om de binnenkomst op vrijdag te schrappen en alleen op zaterdag naar binnen te laten gaan. Geeft voor de opbouw wel een hoop rust.

In deze Agritoy staat de allerlaatste jaargang van Bouw je eigen. Later dit jaar willen we een of meerdere artikelen wijden aan al die modellen die door jullie gebouwd zijn. Heb je in 2007 de Krone ZX40 gebouwd, in 2009 de Claas bunkerhakselaar, de Miedema kipper, de Vredo of de verschillende Veenhuis modellen, stuur dan een mailtje naar [email protected]. We nemen dan contact met je op voor een mooie reportage in Agritoy.

Zilveren jubileumIn Agritoy gaan we natuurlijk ook aandacht besteden aan het zilveren jubileum van onze vereniging dit jaar.Om het maar bij de kleur zilver te houden, de redactie is op zoek naar leden die een collectie hebben met zilveren (‘silverline’) modellen. Maar ben je in 2014 precies 25 jaar lid van de L.C.N. of word je 25 jaar oud, horen we graag van je. Dan maken we een mooie reportage voor in Agritoy.

Aarzel niet en neem contact op met de L.C.N. re-dactie ([email protected]) en wij helpen je verder. Meer hoef je niet te doen om je medeverzamelaars een mooi artikel in Agritoy te bezorgen.

Emiel van Loon

BOuw je eigen...In de samenvatting van het clubblad Jouets et Miniatures Agricoles (JMA) van onze

Franse zusterclub de ACA was in de vorige Agritoy onder andere dit te lezen: In de

serie bijzondere modellen dit maal een Landini in schaal 1/15 van de R 5000 N. Het is

een plastic model waarvan de fabrikant (nog) bekend is.

Hierop werd gereageerd door Kees Koopman van Texel, hij schreef het volgende:

Ik zat de Agritoy nog eens te lezen en in het artikel over de buitenlandse clubs,

stond bij het stukje van de ACA een stukje over de Landini R 5000 waarvan de fabri-

kant onbekend was. Ik kan u vertellen dat ik deze trekker vroeger in mijn bezit had,

nu heb ik alleen nog maar een vooras en een paar spatborden helaas. Het gaat om

een bouwpakket dat begin jaren ‘70 hier te koop was. Dit bouwpakket is onder twee

bouwdoosmerken uitgebracht.

Voor de zuidelijke Europese landen (Italië enz.) werden deze onder de merknaam

van GIANCO uitgebracht en in de noord Europese landen (Nederland enz.) werden

deze bouwdozen door Revell uitgebracht. De schaal was inderdaad zo rond de 1/15.

Dit is ook terug te vinden in het boek Model Farm Tractors van Crilley en Burkholder.

Hopend u hiermee geinformeerd te hebben .Met vriendelijke groet van Texel, Kees Koopman

Kees bedankt voor je reactie en het antwoord is tegen de tijd dat je dit leest in Agri-

toy al bekend bij de redactie van Jouets et Miniatures Agricoles.

Jan van der Zijden

Toypost


Woordje van de regiocoördinator

regiotrekkers

Na de alweer bijzonder goed geslaagde beurs en met de feestdagen achter de rug kunnen we onze tijd weer meer aan de miniaturenhobby besteden. Op de beurs van november hebben we uit ons netwerk weer twee locaties voor een regiodag kunnen regelen. Wanneer er concretere afspraken zijn gemaakt, zullen deze bekend worden gemaakt.Er staan voor de komende maanden al enkele regiodagen op de agen-da, met name voor de regio’s West- en Oost-Brabant, die deze keer een gezamenlijke dag organiseren. In Noord- en Zuid-Holland wordt ook een gezamenlijke dag georganiseerd.

De club in Gelderland is ook actief, zij organiseren daar alweer hun derde regiodag. Alle gegevens over de regiodagen kunnen jullie vinden op de site van de L.C.N.Voor de regio Friesland zijn we op zoek naar enkele mensen die daar wat willen organiseren voor de leden in deze landbouw- en miniatuur-rijke provincie. De drie noordelijke provincies werken vaak samen bij het organiseren van regio-activiteiten. Voor alle medewerking van de L.C.N. aan promotie-activiteiten kun je bij mij terecht.

Theo Visser, regiocoördinator L.C.N. Tel. 026-3252114 | E-mail: [email protected]

Ook dit jaar is er een miniaturenbeurs en wel op zaterdag 22 maart

a.s. Deze dag wordt als vanouds georganiseerd bij De Vries Mecha-

nisatie in Beilen. Hierbij is ook het complete machineaanbod van De

Vries -waaronder Claas- te bewonderen.

Iedereen is van harte welkom op het adres Lieving 45 in Beilen.

Neem op de A28 afslag 30 en volg de rondweg richting Westerbork.

Na de spoorwegovergang bevindt De Vries zich na 2 km links van de

weg. Zie voor meer informatie en een uitgebreide routebeschrijving

www.devriesmechanisatie.nl.

De dag begint om 10.00 uur en eindigt 15.00 uur. Er is catering aanwe-

zig en de toegang is gratis voor zowel leden als niet-leden.

Inlichtingen voor kraamverhuur:

P. Postma tel. 06-21969580 (na 20.00u) of e-mail [email protected].

Overige informatie regiodag:

J.K. Beuker tel. 0528-277 914 of e-mail [email protected].

Wij zien jullie graag!

Piet Postma, Willem Hoekstra en Jan Klaas Beuker

Regio Groningen, Friesland en Drenthe

Miniaturenbeurs

Regio Zuid HollandVoor de leden uit de regio’s Noord en Zuid Holland is dit al oud nieuws. Op 25 januari jl. heeft er weer een regiodag plaats gevonden. Dit keer was het eigenlijk een regiomiddag, want vanaf 13.00 uur

waren we te gast bij loonbedrijf L.L. van der Post in Aarlanderveen. De leden uit deze regio’s zijn zoals gebruikelijk al op tijd per brief hier-van op de hoogte gesteld. Ik was ter plaatse en zal in de volgende Agritoy verslag doen. Jan van der Zijden

Regio Midden en West Brabant en de Zuid-Hollandse Eilanden

Ook hier is de regiodag alweer voorbij. Op zondag 2 februari jl. waren we samen met de leden van regio Brabant oost en Limburg noord te gast bij loonbedrijf Jennissen in den Dungen. De leden waren op tijd uitgenodigd per brief en een verslag kun je lezen in de Agritoy van mei.

Jan van der Zijden Een deel van het machinepark van Jennissen


Op zaterdag 2 november werd er een regiodag voor Overijssel gehouden. Deze keer op twee locaties, ‘s morgens bij Loon- en Grondverzetbedrijf Markvoort te Markelo en ’s middags bij Landbouwminiaturen Museum Fries-wijk te Schalkhaar. Op beide locaties was het voor de regio de eerste keer. Voor het eerst zijn de deelnemers per e-mail uitgenodigd. Dit systeem is voor verbetering vatbaar, maar ik denk dat we kunnen zeggen dat het goed gewerkt heeft. Het voordeel is dat je snel en goedkoop veel leden kunt bereiken. Dus een besparing op de kosten.Bij Loon- en Grondverzetbedrijf Markvoort werden we keurig ontvangen. Het bedrijf had zelf gezorgd voor de stoelen en tafels plus de koffi e. Op het bedrijf stonden de machines en tractoren opgesteld in de schuren en buiten. Omdat men zich van te voren voor deze dag moest opgeven, heb je natuurlijk een goed beeld hoeveel en wie er komen. In totaal zijn er 42 deelnemers geweest.Tegen ongeveer 11.00 uur kon met het programma worden begonnen. Het loonwerkgedeelte wordt in grote lijnen uitgevoerd in de veeteelt met een enkele akkerbouwer. Ongeveer 30% is grondwerk hoofdzakelijk in de verhuur. In 2007 is het naburige Loonbedrijf Wissink overgenomen, omdat er geen opvolger was. Het werkgebied is Markelo, Laren, Holten en stukje richting Rijssen. De eerste trekker was een Hanomag R16 waar opa mee begonnen is. Daarna zijn ze overgegaan op Deutz, omdat de dealer niet met de tijd meeging. John Deere deed toen zijn intrede waar het hart van de heer Markvoort -groen/geel- nog wel een beetje ligt. De Fendt trekkers zijn met de overname van Loonbedrijf Wissink mee ge-komen. Er zijn nu John Deere, Fendt en New Holland tractoren in gebruik. Tevens zagen we twee Claas maishakselaars, een John Deere combine, een Werklust en een Caterpillar shovel, een mobiele Cat M31 D kraan en verder nog wat Schuitemaker en Bergmann silagewagens. Aan het eind van de ochtend konden we Herbert Markvoort een Bolletje pakket aanbieden als dank voor zijn inzet. Het kon niet op, iedere deelne-mer kreeg een lekkere warme muts om de winter door te komen. Het was geweldig. De lunch was in Holten bij Cafetaria ’t Klavertje met friet en een kroket of frikandel naar keuze. Tijdens het eten was er genoeg tijd om even bij te kletsen.

Vervolgens gingen we naar Museum Frieswijk waarvan Frank Venneman de eigenaar is. Mooi gelegen tussen de bossen in Schalkhaar stonden we versteld van wat er te zien. Het zag er keurig netjes uit. Goed toegankelijk voor iedereen en schoon. Frank: “De schuld van dit museum is tante Annie. Van haar kreeg ik op mijn 7de verjaardag een Ford 5000 van Britains. Dit was in 1971 en kostte toen 10 gulden. Toen ik een jaar of 8 was, kreeg in mijn eerste krantenwijk die op naam van mijn broer stond, maar ik deed het werk. Het verdiende geld werd omgezet in speelgoed. Speelgoed gaat kapot. Op mijn 17de heb ik besloten om echt verder te gaan met het verzamelen van landbouwmi-niaturen. Mijn eerste model was toen een Bamfords BL 58 van Britains. De modellen werden op planken aan de muur neergezet. Toen kwam de eerste vitrine, die raakte ook vol. Ook de tweede vitrine raakte vol en op zolder stonden modellen. Dat was dus niet handig.”Uiteindelijk besloot Frank om de kalverschuur om te bouwen tot museum-ruimte. Vitrines werden o.a. via Marktplaats gekocht. Met passen en meten werden de vitrines geplaatst. Er mocht ook niet te veel licht binnen komen om verkleuring te voorkomen. Je weet niet wat je allemaal ziet. Trekker-modellen, modellen van landbouwmachines, vlaggen, reclameborden een grote trekker als meubelstuk enz. Er was voldoende ruimte om met z’n allen te kunnen zitten en te genieten van de in hoofdzaak rode kleur.Aan het einde van de dag vond de miniaturenbeurs nog plaats. Verschil-lende bezoekers zag ik met een miniatuur naar huis gaan.Bij deze wil ik namens de regio Overijssel Herbert Markvoort, Frank Ven-neman en alle deelnemende leden bedanken voor deze mooie dag.

Gerard Biemans

Regio Overijssel

Regio Zuid Holland

Regio Overijssel regiotrekkers

En natuurlijk weer veel handel op een paar vierkante meter

Volop aandacht voor het verhaal van Herbert Markvoort

Buiten en binnen stonden veel machines

Het presentje van Markvoort, lekker warm tegen de strenge vorst

Frank Venneman in zijn element, vertellen over zijn passie

De schitterende wandversieringen in het museum


Regio Brabant oost en Limburg noordOok voor deze regio is de regiodag alweer geschiedenis. Dit

keer waren we op zondag 2 februari jl. te gast bij loonbedrijf

Jennissen in den Dungen. Omdat dit qua ligging goed uit kwam

was ook de regio Midden en West Brabant en de Zuid-Holland-

se Eilanden aangeschoven. Een grote club dus maar dat zijn we

intussen al gewend. Hoe de dag verliep lees je in het verslag in

de volgende Agritoy.Jo, Toon en Johan

regiotrekkers

Tijdens de laatste weken van 2013 vond er in het boerderijmuseum van Eef Smitshuysen te Schimmert een kleine in gepaste kerstsfeer

gehulde miniaturenshow plaats. Enkele verzamelaars namen hieraan deel met hun uitgestalde collecties en diorama’s. Tevens werd er een knutselhoekje ingericht waar Eef en ondergetekende zo nu en dan eens gebruik van maakten, zodat de meegebrachte bouwkitjes uit Zwolle (hopelijk) nog een keer gereed komen. De show was drie weken lang te bezichtigen en opgenomen in een plaatselijk georgani-seerde kerststallenroute.

Rob Theunissen

Regio zuid LimburgDe boerderij in miniatuur

Rob Theunissen

Diorama van Bob Jeurissen

Bob Jeurissen liet ook bosbouwwerk zien

Diorama van Leo Haenen

Op het diorama van Leo Haenen stonden de nodige oldtimers

Inkijkje op een binnenplaats

‘Siku’ diorama van twee nieuwe jeugdleden

Grote en kleine tractoren (schaal 1/16) bij elkaar

Nieuws van onze buitenlandse zusterclubs

Modeltraktorklubben

In Nieuwsbrief nummer 58 van oktober/november 2013 heeft voorzit-

ter Erwin Mievis de pen weer in de hand genomen. Hij laat weten dat

Geert Mannaert als vrijwilliger af en toe een handje zal bijsteken in

het schrijven van deze Nieuwsbrief. Omdat deze in twee talen wordt

uitgegeven, gaat daar veel meer werk in zitten dan menigeen zo op

het eerste gezicht zou denken. Begonnen wordt met de melding van

de traditionele busreis naar de beurs op Zwolle op zaterdag. Leden

die 6 maanden of langer staan ingeschreven kunnen voor € 5,00

mee, anderen betalen € 22,50. Was er voorheen al enkele jaren een

beurs/show in Arlon, nu waren de organisatoren uitgeweken naar

een meer centraal gelegen plaats en dat werd Héron. Op zondag

1 september werd daar in een sporthal een evenement georgani-

seerd waarbij verkoop en show bijna gelijk op gingen: 110 meter

verkoop en 90 meter show! Niets dan lof over deze show. Naast

talrijke nieuwe modellen waren de vele diorama’s de moeite van het

bekijken zeker waard. Jan van der Zijden

België, de LMVB/AMAB

Het vierde nummer van 2013 viel vlak voor de Kerst in de

brievenbus. Het blad begint deze keer met een uitgebreid

verslag van de Efterårstræf 2013. Prachtige diorama’s waren

daar te bewonderen. Het ‘træfmodel’ was een vervuilde

John Deere 3050 van Britains in een oplage van 50 stuks.

We zien foto’s van de winnaars met de mooiste diorama’s

en verbouwde modellen. Het verslag beslaat een derde

van het blad. Daarna volgt een uitgebreid verslag van de

Traktorado in Husum. Zeer geslaagd allemaal en daar waren

de gebroeders Jessen ook te vinden, die in Zwolle indruk

maakten met hun radiografi sch bestuurbare modellen. Dan

volgt er een modelbeschrijving van de Manitou MLT 840-137.

Het blad sluit af met een aantal nieuwe modellen en een

Nieuwjaarswens voor alle leden.Freerk Postmus

Op de voorplaat van Jouets et Miniatures Agricoles (JMA) num-mer 03/2013 staat een foto van de Ferguson TEA 20 van Universal Hobbies in 1/32. In het voorwoord somt de president op wat zoal in het blad staat en wijst nog even op de gecombineerde reis naar Agritechnica en Zwolle. Er volgen 3 bladzijden foto’s van nieuwe modellen met een korte beschrijving. Patrick Saulas en P. Valentin hebben zich verdiept in de geschiedenis van het merk Gama. Die afkorting komt van Georg Adam MAngold. Ze namen de Claas maaidorsers onder de loep, die in de loop der jaren van dit merk verschenen zijn. Er zijn 7 verschillende varianten op vooral de Do-minator types uitgebracht! Allemaal in schaal 1/43. Alweer Patrick Saulas en Jackie Gueranger ontdekten een bouwkit van een Mas-sey Ferguson 165 met een werkende motor. Deze is van het Britse merk Scalecraft in schaal 1/20 en ergens rond 1973 uitgebracht, want in ’75 volgde er een tweede uitvoering nu met cabine.

De Britains historie gaat dit keer over een 1-assig karretje dat ook als veewagentje dienst kon doen en de bomentransportkar ofwel ‘mallejan’. Nieuw als vervolgverhaal wordt de geschiedenis van Renault maar dan wel over de miniaturen. De beurs in Chartres wordt ook uitgebreid verslagen om het zo te zeggen en vergezeld van mooie foto’s. Besloten wordt met de agenda en enkele ‘ad-vertoytjes’ van leden en op de achterzijde een foto van een rode Ferguson, mij onbekend en er wordt niets bij vermeld.

Jan van der Zijden

FRANKRIJK, de ACA

Regio zuid Limburg


De Britains historie gaat dit keer over een 1-assig karretje dat ook

ZWITSERLAND, de AMCTussen al het oldtimer geweld in ‘alte Landtechnik’ staat dit keer een ar-

tikel over Göpf Möckli. Hij is sinds 1,5 jaar de voorzitter van de AMC en

dus werd het tijd om eens wat beter kennis met hem te maken. Hij zegt:

“Mijn hart klopt voor landbouwminiaturen en oude folders”. Boerenzoon

Göpf kreeg in zijn jeugd een model van een Fendt F 18 en daarmee was

het verzamelvuur ontstoken. Zo’n 50 jaar later herbergt huize Möckli

nu ca. 1600 modellen, waar onder veel uit gelimiteerde oplages. Soms

koopt hij daar een partijtje van dat dan weer doorverkocht wordt. De

tweede tak van sport, de folders is ook aardig uit de kluiten gewassen.

Zo ongeveer 10.000 stuks vinden ook nog een plekje in zijn huis.

De AMC is bezig om een nieuw clubmodel uit te brengen in een oplage

van 250 stuks wat kostendekkend moet gebeuren. De club heeft 170

leden, er zullen dus heel wat modellen hun weg moeten zien te vinden

naar niet-leden! Over zijn voorzitterschap zegt hij nog dat hij die taak al-

leen maar goed kan uitvoeren als de andere bestuurs- en gewone leden

hem daarbij steunen en helpen waar nodig, samen sterk dus!Jan van der Zijden


We hebben het wel geweten hoor. Clubmodel 2014 is een groot succes. Sommige sceptici waren een andere mening toegedaan, maar liefst 897 leden hebben één of twee Same’s besteld. Hieronder wordt uit de doeken gedaan wat er de afgelopen maanden allemaal is gebeurd.

En de teller stopte op...

1

Voor de statistieken het volgende:897 leden hebben 1569 clubmodellen besteld672 leden hebben beide clubmodellen besteld225 leden kozen voor één clubmodel, waarvan 66 voor de 2WD en 159 voor de 4WD

Totaal: 738 2WD en 831 4WD

Voor de statistieken het volgende:897 leden hebben 1569 clubmodellen besteld

Het was prachtig dat we de eerste foto’s van het handmodel in kleur in de Agritoy van november konden plaatsen. Het kon allemaal net, want de laatste correctieronde was al geweest en de spullen moesten bijna naar de drukker. De foto’s waren in China gemaakt, maar we leven tegenwoordig in een kleine wereld, dus dat was helemaal geen probleem om ze snel hier te hebben. Alleen die deadline zat ons achter de broek. Bij dit artikel staan betere foto’s. Let wel dat het nog steeds foto’s zijn van het handmodel.

Om dan de modellen in het echt te zien, te voelen en te ‘veranderen’ was een prachtig moment. Samen met MarGe Models zijn we als L.C.N. er in geslaagd om een schitterend model neer te zetten. Er waren op het eerste model nog wat open aanmerkingen, maar daar is nog tijd genoeg voor om die te verhelpen. De eerste reacties na het uitkomen van de Agritoy logen er ook niet om. Ze varieerden van: “Geweldig.” “Goede keus van de L.C.N.” tot “Hoe kunnen ze toch zo’n model laten maken?”In de vorige Agritoy hebben we uitgelegd hoe we tot die keus zijn gekomen. En in een volle vijver is het moeilijk vissen. Verder is er het gezegde: “De beste stuurlui zitten niet op de trekker”, of zoiets.

Bestellen via internet heeft ons als bestuur nogal wat hoofdbrekens bezorgd. Een aantal vragen die we aan de experts hebben voorgelegd betrof onder andere dat alleen leden mochten inloggen en dat er maar één model van ieder kon worden besteld. Eigenlijk was bestellen via internet niet echt moeilijk, maar er moesten eerst een aantal stappen worden doorlopen om een clubmodel te kunnen bestellen. En dan blijkt dat goed lezen voor een aantal mensen niet eenvoudig is. Maar we zijn er om elkaar te helpen en maar liefst 294 leden hebben via de webshop besteld.Niet iedereen heeft een bevestiging in zijn mail ontvangen. Die leden waren vergeten om hun gegevens aan te passen. Inmiddels is het ver-schuldigde bedrag € 100,00 (x 1 of x 2) afgeschreven van de rekening.

In het bestuur gingen vorig jaar geluiden op om maar geen bestelfor-mulier meer toe te voegen bij de Agritoy. Van dat besluit zijn we snel teruggekomen en zodoende had iedereen ook een papieren versie in de laatste Agritoy. Daar is ook dankbaar gebruik van gemaakt want 601 leden hebben het formulier ingeleverd.

In de laatste dagen van 2013 stroomden de bestellingen binnen. Voor de Kerst waren er 1200 bestellingen ontvangen. In het bestuur hadden we al eens de hoop gehad dat er toch minstens 1500 clubmodellen worden besteld. Want als er maar 1000 zouden worden besteld, werd het wel een duur clubmodel. Gelukkig mochten veel leden na de Kerst hun bestelling toch nog doen van het thuisfront en de teller stopte op 1 januari 2014 op 1569 stuks. Dat betekent dat de Same Saturno een uniek object is geworden.

Freerk PostmusFoto: Jan Groot Jebbink

Hoe nu verder?Bestellen van een clubmodel is niet meer mogelijk. Blijkbaar zijn er leden die MarGe Models rechtstreeks benaderen om toch aan een Same te komen. Dit is ook niet mogelijk. De Same is het model van de L.C.N.Tijdens het lezen van dit artikel wordt er in China hard gewerkt om de laatste onvolkomenheden weg te werken. Zodra het al-lemaal in orde is en Gert en Marianne van MarGe models hun fi at (Same..) geven, dan kunnen de modellen worden gepro-duceerd. In de loop van 2014 komen ze dan aan in Nederland. Hopelijk ruim op tijd voor de beurs in november. Het afhalen van het clubmodel in Zwolle zal in het novembernummer van de Agritoy uitgebreid worden geschreven.Voor vragen: [email protected]


Met ruim 400 bezoekers meer dan vorig jaar waren de IJsselhallen mooi volgestroomd. 9658 mensen passeerden de

toegangspoorten. Een succes dus. Meest opvallend was wel dat er weinig opvallends is gebeurd, om het zo maar

eens te stellen. Daarmee was het absoluut geen saaie beurs, integendeel. Alles verliep op rolletjes: nadat de kassa’s

open gingen, konden de lange rijen bezoekers vlot naar binnen en het wachten voor het beursmodel duurde niet al te

lang; mits je niet te laat kwam op de zondag, want toen was deze uitverkocht.

Beursverslag Zwolle 2013

De standhouders waren over het algemeen tevreden, alhoewel er nu

ook wel geluiden te horen waren dat er iets terughoudender gekocht

werd. Even goed gingen de gekochte miniaturen met tassen en soms

dozen tegelijk weer naar buiten.

De beurscommissie kijkt terug op een geslaagd evenement. Op de vol-

gende pagina’s vind je veel beeldmateriaal van de beurs. Misschien zie je

net als ik tussen de foto’s nog items die je tijdens de beurs compleet gemist

hebt. Wil je het weekend nog eens opnieuw beleven,

dan is een uitgebreide reportage terug te vinden op

YouTube via http://youtu.be/kn_CoKEAEeI.Emiel van Loon

Foto’s: Jan Groot Jebbink, Andreas Mehlen,

Rob Theunissen, Freerk Postmus

Impressie van een mooi weekendZoals elk jaar was het ook nu om 6.00 uur al druk in de IJs-selhallen. Dit moet ook, om alle standhouders voldoende tijd te geven om hun tafels in te richten. De dag ervoor zijn de IJsselhallen dan al helemaal vol gezet met tafels.


1

1. Het thema van dit jaar was John Deere2. Jaap Bossenbroek liet een deel van zijn indrukwek-

kende 1/64 verzameling zien3. Inmiddels een bekende blikvanger, de MF dorserca-

bine van de familie Pasman4. De beurs trok veel belangstelling vanuit de media.

Zo was het Jeugdjournaal op zondag aanwezig voor het maken van een reportage. Twee jeugdige verzamelaars worden hier alvast geinterviewd.

5. De hoogwerker kwam er ook bij aan te pas6. Voorzitter van de beurscommissie Tonnie Weernink

gaf een demonstratie voor de camera. ’s Avonds werd het direct in het Jeugdjournaal uitgezonden.

http://jeugdjournaal.nl/item/579014-duizenden-tractors-bij-elkaar.html


3

2

5

6

4

Diorama’sDe belangstelling voor diorama’s en met

name de kwaliteit blijft elk jaar toenemen.

Op deze pagina zie je een paar hoogtepunten.

7

5

6

43

2

1


1. Jacky en Evert Nijssen lieten een heel indrukwekkend diorama zien van een typisch Hollands landschap

2. Slechts een detail, maar zelfs de knotwilgen zagen er levensecht uit!

3. Bij de Vetweide gingen tegelijkertijd de aardappels en de mais van het land

4. Henk, Bart en Rick Wiltink van de Vetweide demonstreerden hun nieuwe, volledig met Siku Control elementen bestuurbare Vredo track. Inclusief werkende hondengang.

5. Tebbe strooier op een Veenhuis carrier van Farm-models.nl

6. Farmmodels.nl liet op hun diorama nieuwe Berg-mann wagens zien, waaronder deze drie-asser

7. Jan Veenhuis kwam nog een nieuwe dumper afl everen8. Ondanks het redelijke weer buiten, had men binnen

moeite om de maïs van het land te krijgen. Hier heb-ben Roel de Weerd en Gerdjan Bos zich vast gereden.

9. Roel de Weerd en Gerdjan Bos van Fendtmodels.nl hadden met hun jaren ’80 maistrein een heel herken-baar diorama neergezet

8

9


16 - Agritoy 1 - februari 201416 - Agritoy 1 - februari 2014

Custom builtDe zelf- en verbouwers lieten ook weer

fraaie staaltjes zien. Op het gevaar af dat je

anderen tekort doet, zie je een selectie van

modellen die in Zwolle te zien waren.

Opvallend was dat er steeds meer 3D

geprinte modellen of onderdelen te zien

waren. Deze techniek zet zich ongetwijfeld

door en dan zal het aanbod van modellen

nog groter worden. Niet elke verzamelaar

zal daar blij mee zijn, maar het geeft wel de

mogelijkheid om echt een unieke verzame-

ling geheel naar smaak neer te zetten.

1


Agritoy 1 - februari 2014 - 17Agritoy 1 - februari 2014 - 17

1. MTJ Modelle liet 3D geprinte modellen zien, waaronder deze mestunit voor opbouw op een Claas Xerion

2. Geoffrey Hoving liet deze door hem gebouwde TR95 met pickup zien

3. Geoffrey had ook de 2014-uitvoering van de bekende Veenhuis tanks klaar

4. Eichers van Ronnie Post5. Serie hakselaars van Ronnie Post

2 3

4

5



Exclusief en nieuwIn Zwolle zijn de nieuwste modellen te

vinden van de bekende fabrikanten. Heel

veel verrassingen waren er niet, omdat

tegenwoordig de nieuwe modellen al lang

via internet bekend zijn en uitgebreid gefo-

tografeerd. Een paar bijzonderheden pakken

we er toch even uit.

5

3

2

4

1

6



1. De Grimme aardappelpoter van ROS was al op diverse diorama’s te zien

2. Het Britse Farm Toys Forum toonde prototypes Ford TW’s van Britains. Te zien waren een TW10 en een TW20 in 2wd uitvoering

3. Met de Agritechnica net achter de rug was de daar gepresenteerde Lexion van Wiking te zien

4. Ook voor het eerst verkrijgbaar op de Agritechnica en binnenkort in de reguliere handel, deze Strautmann wagen van Wiking

5. ROS brengt sinds kort deze Krone wagen uit. In Zwolle nog voor een ‘Sonderpreis’, rechtstreeks uit Hannover. Inmiddels in de reguliere handel voor lagere prijzen verkrijgbaar.

6. Het Belgische Ce.The.Na toonde naast allerlei losse onderdelen deze packerrol

7. De onlangs uitgekomen gelimiteerde Challenger rupstrekkers waren gewild

8. Dammann zelfrijdende spuit van Tyro Toys. Gelimi-teerd op 50 stuks.

9. Clubmodel 2013 van de Zwitserse Agro Modell Club10. Trecker-Tim uit Duitsland had fraaie klein-serie

modellen op de stand, zoals deze voorlader voor een Fendt GT

11. Op dezelfde stand stond deze Krone Optimat in 1/32, ongespoten

12. Delmotte kraan

11

12

10

7

8

9



BosbouwOok de miniatuur loonwerkers pakken nieuwe activiteiten op

en daardoor zie je steeds meer bosbouw modellen verschij-

nen. Allemaal zelfbouw, maar daardoor niet minder mooi.



BijzonderhedenEn dan zijn er op zo’n beurs altijd wel zaken te vinden die opvallen tussen de vele modellen en speciale aandacht verdienen.

1. Henk Verhoeks bouwde de kleurplaat na op dit grap-pige tegeldiorama

2. MTZ (Belarus) trekker3. Het allereerste L.C.N. clubmodel de Brons EAT 514. Het Zweedse Tekno Bygg kwam met hoog gedetail-

leerde oldtimers zoals deze BM Volvo en Munktells5. Alleen al vanwege de doos een plaatje6. Titan 10-20 van Tekno Bygg in 1/437. Of die verkocht is weten, we niet, maar met een

vraagprijs van € 1100,00 voor deze goudgekleurde John Deere 8010 Plow City was de rij belangstellen-den in ieder geval niet al te lang

1

2

3 4

7

5

6



Bijzonderheden

1

2

4

3

5



1. Ongespoten kit van een Zetor 25A2. Voor de liefhebber, Lanz Bulldogs van Märklin3. Nieuw is deze Koreaanse Branson 8000 series4. Fantastic Zetor plastic5. Fendt 828 Black Beauty met een door Sjonnie Peters

aangepaste ER.MO woeler van Alessandro Felisari6. Conversie van een Dangreville model naar een Duitse

Briri strooier7. Jammer dat de beelden niet bewegen. Dan had je

kunnen zien dat deze exact in 1/32 gebouwde vracht-wagentrekker rijdt, stuurt, heft en het afschuifbord in de aanhanger lading er uit drukt.

8. Ook aan deze RC-gestuurde combi kan alles bewegen9. Ford ‘Mastiff ’ kniktrekker conversie, 1/32 kit van

ScaleDown

9

87

6



Op de radio kwam een man voorbij die vertelde dat de miniatuurlandbouwwerktuigenbeurs voor hem het hoogtepunt van het jaar was*. Hij lachte er een beetje verontschuldigend bij en de radiopresentator schaterde het uit. Maar de man hield aan, er was niets mooiers.

Klein verslagTractor love

De miniatuurlandbouwwerktuigenbeurs of iets korter: de landbouwmi-niaturenbeurs, werd afgelopen weekeinde in de IJsselhallen in Zwolle gehouden en is, las ik, de grootste in zijn soort in Europa. Ik nodigde mijn gezinsleden uit om mee te gaan, maar geschamper was mijn deel en ik wist ook geen overtuigende argumenten om ze over te halen. Toen ik op die grijze zondagmiddag aankwam bij die wat mistroostige hallen, werd ik bij de ingang opgevangen door een behulpzame jonge-man. Hij kon me in contact brengen met de voorzitter van de organise-rende vereniging. Die voorzitter was zijn stiefvader.Even dacht ik beland te zijn bij een uit de hand gelopen familiebijeenkomst, maar bij het betreden van de reusachtige, kale hal (met alleen vlaggen van tractormerken langs de wanden) viel mijn mond open van verbazing. Hier waren duizenden mensen onder vaal lamplicht bijeen om piepkleine trekkers te bekijken. En verklaren kon ik het niet, maar mij besloop een merkwaardig gevoel van blijdschap. De wereld was zo licht, zo eenvoudig ineens. Een hal vol mannen in fl eecetruien, die toegewijd en met zekere ernst schaalmodellen bekeken van gereedschap op hun eigen erf, of gereedschap waar ze van droomden. Met de trekker als kroonjuweel.Ik sprak even met de stiefvader, voorzitter van de Landbouwminiaturen Club Nederland, die ook niet onder woorden kon brengen wat zich hier afspeelde. “Het is voer voor psychologen”, zei hij. Het was 25 jaar geleden klein begonnen, in de Meerpaal in Dronten, maar uitgegroeid tot

een internationaal evenement dat in twee dagen tijd bijna tienduizend bezoekers trok. “Je moet wel affi niteit hebben met het landbouwbedrijf”, had de voorzitter nog gezegd, maar ook zonder affi niteit moet ik met een schaapachtige glimlach op het gezicht langs die tafels vol hoogopge-taste modellen hebben gelopen en langs de rekken met antiquarische tractorfolders, van Fendt en Same en John Deere. En ook staarde ik naar die prachtige diorama´s van het boerenleven, van akkers en weiden van centiare-formaat, met nagebouwde boerenschuren en stallen en maisdorsers, kiepers, inschuurlijnen, mestinjecteerders, regeninstal-laties, kuilsnijders, shovels en silagewagens, kortom dat hele arsenaal waarmee de boerenstand de aarde en haar opbrengst te lijf gaat.Wat beweegt de mens om zijn werkelijkheid te verkleinen en die vervol-gens te koesteren op houten bouwplaten en in vitrinekasten? Misschien is het een wijze om het leven te bevatten. Al die grote boeren in hun donkere fl eecetruien, die met een camera neerknielen voor een bestoft minitrekkertje dat ze levensgroot in de schuur hebben staan.“Sommigen hebben een schroefje los”, grinnikte de voorzitter. Kan zijn. Maar ik zeg u, deze middag was de hal gevuld met liefde.

Wim BoevinkUit: Trouw – 26 november 2013

* Het radiofragment waar de schrijver het over heeft is terug te beluisteren via de website van BNN www.3fm.nl/a/ug/252798 (ga naar 28min45).

Klein verslag


John Deere in de Gouden Eeuw

Ongeveer driehonderd jaar geleden was de naam John Deere al bekend bij de notabelen van de

VOC. Het gaat hier te ver om de geschiedenisboeken in te duiken, maar Rico van Manen had in

oude manuscripten afbeeldingen gevonden van een John Deere 6190R die op het punt stond om

verscheept te worden. Die oude afbeeldingen waren de aanleiding om een kleurplaat te maken.

Dat het een succes was blijkt wel uit het aantal inzendingen. In Nederland wonen veel

creatieve mensen en dat is ook te zien op deze pagina’s. In de leeftijdscategorie ouderen

kwamen ook leuke inzendingen binnen, dus een gat in de markt. Frans Hals en Rembrandt

van Rijn kunnen er een voorbeeld aan nemen.

In de jongste categorie kwam de vierjarige Hessel de Weerd uit Staphorst uit de bus. De ju-ryleden van de VOC (of is het L.C.N.) waren onder de indruk van het kleurgebruik. Hessel was erg enthousiast toen hij de prijs in ontvangst nam: “Groot was de verrassing toen papa thuis kwam met een ‘échte’ John Deere! Supertrots dat hij nu ook een eigen trekker heeft, gewonnen met de kleurplaat waar hij zo zijn best op heeft ge-daan! Aangezien papa thuis een heuse verzame-ling heeft staan met heel veel trekkers, (“Die heb jij ook allemaal gewonnen, hè papa?”) was de eerste vraag: “Papa, krijg ik nu ook een kast op de kamer?” Dit werd dus de volgende dag direct geregeld! Hier staat nu dus de John Deere in te pronken, het begin van zijn verzameling!“

De jury is druk bezig met het

bepalen van de winnaars

Opvallend is dat de meeste prijswinnaars uit het noorden van het land komen. Vorig jaar won het broertje van Jakob Boer uit Bedum de prijs en nu staat er een mooie John Deere bij de familie Boer. Jakob heeft mooie kleuren gebruikt en de jury was het er helemaal mee eens dat de John Deere naar Bedum ging.

1

2


Helaas heeft niet iedereen die een kunstwerk heeft gemaakt een prijs gekregen. Alle deelnemers heel erg bedankt en hopelijk doet volgend jaar weer iedereen mee. En wie weet win je dan wel een prijs.

Freerk Postmus

Marith Huls uit Nieuwleusen is besmet door haar vader, want hij

verzamelt ook allerlei modellen. Zijn GeDe staat op de jubileumka-

lender van de L.C.N. Marith was erg trots op haar prijs en dat is

wel te zien ook.

Als je een meester hebt die gek is van landbouwminiaturen en er dan ook nog

voor zorgt dat je een kleurplaat in A3 formaat krijgt, kun je je helemaal uitleven.

Dat dacht Ruben Schra uit Ens ook. De jury vond zijn kleurplaat de mooiste. De prijs -beursmodel- wordt intensief aan

het werk gezet op het bedrijf van Ruben.

Maar er waren meer creatieve mensen. De jury vond dat de creatie van Henny Baas uit Slagharen er boven uitstak en die kreeg dan ook een eervolle vermelding. “Allereerst bedankt voor de mooie brief en de John Deere, ik wou eigenlijk gehoor geven aan het stukje dat in de Agritoy stond bij de kleurplaat, om als Rembrandt of Frans Hals te werk te gaan. Vandaar dat bij mij al gauw dit idee er uit kwam. Het was voor 13 jaar en ouder (een ruim begrip), maar ik deed niet mee met het idee om een prijs te winnen. Ik doe veel vaker tekenen schilderwerk voor de L.C.N., vaak als presentje voor de regiodag bij de Vries in Beilen en andere regiodagen. Mijn verza-melvriend Piet Postma regelt dat dan en zo heb ik al heel wat geschilderd en getekend. Piet heeft zelf ook de nodige schilderijen van Ford en Zetor van mij aan de muur hangen en ik ben nu bezig om een muurschilderij te realiseren voor Piet’s nieuwe ‘trekkerhok’ en verder heb ik binnen onze club voor Tammo Broekema en Jan ter Haar ook schilderijen gemaakt. Zelf ben ik een David Brown verzamelaar. (Dit heeft ook al een keer in de Agritoy gestaan, geschre-ven door Piet met de info van mij.) Dus vandaar dat ik de tekening in geleverd heb, om aan het leuke idee mee te doen met een knipoog. Ik geef de John Deere aan een jongen met een beperking die er heel blij mee zal zijn!”

Jordi helpt Piet Postma vaak met allerlei klusjes op de boerderij (vandaar z’n shirt met topknecht). Jordi heeft leerproblemen en z’n vrije tijd is hij vaak op de boerderij te vinden. Hij was blij verrast toen hij de trekker van Henny Baas kreeg en was reuze dankbaar.

De winnaar in de categorie 13 jaar en ouder was Hans Hoekstra uit Ten Boer. Op de website van de L.C.N. had hij een foto van het bestuur gehaald en de gezichtjes op de mensen geplakt. Zo loopt Jaap met een voorzit-tershamer en zit Martien als reiscoördinator in het reisbureau. Echt heel mooi gedaan en Hans heeft de kleurplaat uitgebreid met allerlei zaken, zodat het een echte zoekplaat werd. Complimenten van de VOC-jury zijn dan ook wel op zijn plaats. Hans verzamelt vrachtwagens, maar heeft ook meerdere Wiking trekkers staan. Hij vindt allebei erg mooi en geniet dan ook van beide. De trekker heeft een mooie plaats gekregen op de plank.

De winnaar in de categorie 13 jaar en ouder was

6

5

4

3


In de periode na de Tweede Wereldoorlog waren in de voormalige DDR alleen maar tractoren en machines uit de eigen industrie en uit de toen nog communistische buurlanden verkrijgbaar. Een privé-persoon kon geen tractor kopen. Alle machines gingen naar de staatsboerderijen. Het aantal types werd hierdoor in tegenstelling tot het Westen erg beperkt. Toch hebben velen hun boterham in de landbouw verdiend.Er zijn dus ook in het oosten van Duitsland veel liefhebbers van oude tractoren en machines, en deze tractoren zijn in model terug te vinden op de beurs in Leipzig. Een grote stand waarin een aantal liefhebbers van landbouwminiaturen hun collecties liet zien trok veel belangstelling.Veel modellen van DDR of andere Oost-Europese oorsprong, waren vaak geheel zelf gebouwd, in alle mogelijke schalen en detaillering.

Heel bijzonder waren de grote modellen van Torsten Röse, waarbij zelf de lampjes op het dashboard van de Fortschritt combine afzonderlijk konden branden. Tussen het grote aanbod aan radiografisch bestuurbare modellen waren ook een aantal tractoren en bijbehorende machines te zien. Zelfs tussen de radiografisch bestuurbare vliegtuigmodellen was een perfect gedetail-leerd landbouw-sproeivliegtuig te zien. Van deze toestellen zijn er grote aantallen gebruikt op de grote percelen van de DDR staatsbedrijven, niet alleen om te sproeien, maar zelfs om vanuit de lucht kunstmest te strooien.

Op deze gigantische beurs waren bijna alle bekende fabrikanten van modelbouw en speelgoed aanwezig. Zo ook SIKU, waar slechts enkele nieuwtjes van het afgelopen jaar werden getoond. Tussen de vele modelspoorfabrikanten toonde ook Kibi zijn kant-en-klaar 1/87 tractor-modellen op een spoorwagen. Van Tsjechische oorsprong waren een aantal resin bouwpakketjes in 1/87 van Oost Europese tractoren en machines.

Het is onmogelijk om alles te beschrijven wat er op deze beurs alle-maal te zien is. Zelfs als je erg je best doet is het onmogelijk om in één dag alles te bekijken. Bijgaand een aantal foto’s die in impressie geven van wat er zoal op landbouwminiaturengebied te zien is.

Eef Smitshuysen

Leipzig,

Modell-Hobby-Spiel 2013Van 4 tot 7 oktober 2013 werd in de

gigantische beurshallen van Leipzig een

van de grootste jaarlijkse modelbouw- en

hobbybeurzen georganiseerd. Alle mogelijke

vormen van modelbouw zijn hier te vinden.

Ook op het gebied van landbouwminiaturen

is hier allerlei bijzonders te zien.

1


1. Zelfgebouwde half-track uitvoering van een IFA trekker2. Saxonia RS09 werktuigdrager in schaal 1/103. Fortschritt ZT 303, naar schatting gemaakt in 1/164. Deze Belarus is een plastic bouwpakket en was een jaar of 20 geleden ook in Nederland verkrijgbaar bij de toenmalige Belarus importeur5. Fortschritt, wellicht het bekendste merk uit de voormalige DDR. De trekkers zijn gebouwd door Denis Meyer.6. Kirovets K 700 A in ca. 1/16

2

3

4

6

5


87

10

9

1211

13 14


7. Details van de ZT 323-A van Denis Meyer8. Fortschritt E512 combine in ca. 1/16 van Torsten Röse9. Het cabine-interieur met afzonderlijk brandende lampjes! 10. Fortschritt GT 124 werktuigendrager11. Dezelfde werktuigendrager, maar dan met een voorlader12. Een latere versie van de werktuigendrager met vaste cabine13. Op diverse tafels waren mooie diorama’s te zien van de hedendaagse land-

bouw in Oost-Duitsland14. Zo ook deze Schlüter Euro Trac 2000 LS met ‘Streu-Mix’ giertank. Je denkt

aan een omgestickerd model van Weise, maar niets is minder waar. Hele-maal handgebouwd..

15. Model van sproeivliegtuig waar ook kunstmest mee gestrooid werd. De kraan met knijpbak is bezig het vliegtuig te laden!

16. Een rijtje Fortschritt hakselaars en combines17. Diverse fabrikanten lieten hun nieuwste modellen zien. Kibri kennen we van

de H0 modelkitjes, maar levert ook kant-en-klare modellen zoals deze MB-tracs en Lanz trekkers.

18. Het Tsjechische merk ICAR levert super-gedetailleerde 1/87 modellen, naar keuze als bouwkit of ‘vitrine-klaar’

19. In het programma zitten o.a. een Zetor 50 Super, een Kirovets K 700, een T150K en diverse Fortschritt trekkers, hakselaars, rooiers en karren

18

19

15

16

17


Johannes en Pietsje K laver

De mensen achter de tafel...

Deze keer een paar mensen uit het noorden des lands. Om precies te zijn Buitenpost, een plaats met ruim 5800 inwoners,

halverwege Leeuwarden en Groningen. De plaats is bepaald en de afspraak al gemaakt op de beurs in Zwolle. Want

Johannes en Pietsje stonden afgelopen jaar weer op het vertrouwde plekje, nummer 128, met zes tafels. Eigenlijk is

Johannes de man van de miniaturen en Pietsje helpt hem bijna elke beurs. “Alleen een stand runnen valt niet altijd mee.

Je hebt oren en ogen te kort,” aldus Pietsje. “Maar het is wel altijd erg gezellig!”

Johannes Klaver, degene waar het om draait, is een man met rood bloed en een groen hart zoals hij zelf aangeeft. Hij is in 1942 geboren en opgegroeid in Zwagerveen, een buurtschap bij Kollumerzwaag. Johannes wilde altijd timmerman worden, want in zijn jonge jaren spijkerde hij alles wat los en vast zat aan elkaar. Thuis had de familie Klaver een fouragehandel en eierhandel. De eieren werden bij de boeren opgehaald en weer afgezet in Leeuwarden. Ze gingen direct naar hotels of winkels. De fouragehandel werd bestierd met paard en wagen en Johannes vond het maar niks. Als kleine jongen moest hij wel de handen uit de mouwen steken. De varkens moesten worden verzorgd.

In 1956 kwam er een grote omslag in het leven van Johannes, want toen kwam de eerste trekker op het bedrijf, een Güldner van 28 pk. Volgens Johannes was het een 2 ABN met zes versnellingen. Als 13-ja-rige leerde hij trekker rijden. Hij mocht van zijn broer wel op de trekker, maar dan moest hij ook meehelpen. En dat was geen straf. De spijkers en de hamer waren uit de gunst en de trekker was alles. Daar wilde hij ook in verder. De Güldner zorgde er voor dat zijn interes-se was gewekt voor motoren. Na de ambachtsschool (metaal) volgde hij een opleiding tot leerling monteur. En met zijn diploma op zak als 16-jarige kon hij de hele wereld aan wat motoren betreft. De fourage-handel was toch niks voor hem.

1


naar hotels of winkels. De fouragehandel werd bestierd met paard en wagen en Johannes vond het maar niks. Als kleine jongen moest hij wel de handen uit de mouwen steken. De varkens moesten worden verzorgd.

16-jarige kon hij de hele wereld aan wat motoren betreft. De fourage-handel was toch niks voor hem.

1


Zijn eerste baas was Frans van der Veen in Oentsjerk, toen de Güld-ner-dealer in de regio en Klavers fouragehandel deed ook wel zaken met Frans van der Veen. Hij maakte lange dagen van 7.00 uur tot 18.00 uur en dan ook nog op zaterdagmorgen. Het salaris was toen twintig gulden in de week. Al snel kwam er een brommer. Bij van der Veen was ook een benzinepomp en als de freule van De Klinze dan kwam om de auto vol te laten tanken, kreeg Johannes een gulden fooi. Een heel bedrag in die tijd, dus als de freule kwam dan wilde iedereen haar wel helpen. Een leuke tijd, maar door ziekte thuis kwam Johannes dichterbij wer-ken en is hij als constructiewerker aan de slag gegaan. Niet altijd even leuk. “Ik heb daar wel goed leren lassen.” Het was niet de roeping van Johannes en na een knieoperatie kwam hij -door de masseur- aan een baan bij Jelle Faber in Grijpskerk. De merken bij dat bedrijf waren Zetor, Fendt en David Brown. Daar leerde Johannes het sleutelen. Reviseren van motoren gebeurde gewoon bij de boer op het erf. “Het was een prachtige tijd.”Johannes leerde Pietsje kennen en na een aantal jaren verkering gooiden ze “de lapen gear”. Ze trouwden en Johannes bleef werken. Na 13 jaar was de koek op in Grijpskerk en vond hij een nieuwe uitdaging bij Geveke. Dit bedrijf was actief in heftrucks voor intern transport bij bedrijven. Veel techniek, maar het herstellen van defecten was niet altijd even leuk. Als Johannes dan na een lange werkdag weer naar huis reed, genoot hij van de tractoren en werktuigen op het land of bij boeren op het erf. Betrokkenheid was er vaak niet bij de bedrijven waar hij kwam om heftrucks te repareren en na vijf jaar vond hij het wel genoeg.Inmiddels was het al 1980 geworden en een oud-collega kwam bij hem langs en vertelde hem dat bij Oldenburger in Lutjegast plek was voor een monteur. Dat was niet tegen dovemans oren gezegd en Geveke moest ver-der zonder Johannes. Naast het sleutelen moest Johannes ook verkopen. Geen geslaagde combinatie en al snel werd Johannes alleen verkoper. En zo kwam hij bij boeren die een nieuwe tractor nodig hadden of een gebruikte schudder. Johannes heeft het lang bij Oldenburger uitgehouden. Veel anekdotes passeren de revue en als verkoper was het de sport om de boer over te halen om toch maar zijn aanschaf bij Oldenburger te doen. Bij een nieuwe klant bekeek Johannes altijd eerst even het machinepark en als snel bleek dan of de klant in spé een shopper was die overal klant was of iemand die dealer gebonden was. Beide waren

een uitdaging. En zo kon het wel gebeuren dat een fervente dealer gebonden klant toch de overstap maakte naar Oldenburger. “Dat was dan een mooie overwinning, maar het tegenovergestelde gebeurde ook wel eens.” Johannes is maar liefst 32 jaar bij Oldenburger in dienst geweest. Op zijn 70ste is hij met pensioen gegaan en hij geniet nu in Buitenpost, samen met Pietsje, van een welverdiende rust.De rust is er na twee jaar nog niet helemaal, want regelmatig is Jo-hannes nog weer te vinden in Lutjegast. Het blijft altijd kriebelen en de nieuwe trekkers die in Lutjegast aankomen zoals Deutz en Zetor, geven altijd weer een fi jn gevoel. Stilzitten is er nog niet bij voor Johannes en Pietsje.

1. Deutz D 6206 met bietenzaaimachine van Hausser in 1/322. Prachtige serie Intracs de 2002, 2003 en 2004 van Tyro Toys, 1/323. Mooie collectie MB-tracs en Schlüters4. Niet alleen Deutz, maar ook deze Bulldogs van Michael Hughes misstaan niet 5. Farmall DF 25 IHC Neuss van Autodrome, 1/32

Het was niet de roeping van Johannes en na een knieoperatie kwam

merken bij dat bedrijf waren Zetor, Fendt en David Brown. Daar leerde Johannes het sleutelen. Reviseren van motoren gebeurde gewoon bij

Johannes leerde Pietsje kennen en na een aantal jaren verkering gooiden

Na 13 jaar was de koek op in Grijpskerk en vond hij een nieuwe uitdaging

bedrijven. Veel techniek, maar het herstellen van defecten was niet altijd even leuk. Als Johannes dan na een lange werkdag weer naar huis reed, genoot hij van de tractoren en werktuigen op het land of bij boeren op het

Inmiddels was het al 1980 geworden en een oud-collega kwam bij hem langs en vertelde hem dat bij Oldenburger in Lutjegast plek was voor een monteur. Dat was niet tegen dovemans oren gezegd en Geveke moest ver-der zonder Johannes. Naast het sleutelen moest Johannes ook verkopen. Geen geslaagde combinatie en al snel werd Johannes alleen verkoper.

gebruikte schudder. Johannes heeft het lang bij Oldenburger uitgehouden.

altijd weer een fi jn gevoel. Stilzitten is er nog niet bij voor Johannes en Pietsje.

2

3

4

5




7

6

8

9

11

12

10


MiniaturenAchter de tafel staat Johannes al sinds 1995. Toen hij nog jong was en wel eens bij boeren kwam, zag hij dat sommige boeren een aantal modellen verzamelde. Zo kwam hij er mee in aanraking en ook bij Oldenburger speelde hij er een beetje op in. Want bij een nieuw geleverde trekker hoorde een model en een mooie bos bloemen. De vrouw van de klant had vaak de doorslag gegeven bij een koop. En van het een kwam het ander. Bij Oldenburger kwamen modellen te koop in de showroom en Johannes kreeg wel vragen van mensen om eens een model mee te nemen. Een bekend verhaal bij meerdere mensen die achter de tafel staan in Zwolle.In 1997 was Dronten de eerste beurs van de L.C.N. waar Johannes en Pietsje één dag waren met twee tafels. Gelukkig ging het allemaal erg goed en het smaakte naar meer. “In de Meerpaal was het altijd erg gemoedelijk. Een leuke sfeer en ons kent ons was het daar. Maar Zwolle is ook prima. Gemakkelijk te bereiken en ruimte voor de spullen. We zijn erg blij met Zwolle. De laat-ste beurs is ons niet tegengevallen qua omzet en volgens ons hebben weinig mensen achter de tafel reden om te klagen.”De verkoop van modellen begon eigenlijk in Joure. Met wat vrachtwa-gens en fl ink wat landbouwminiaturen waren dat in de jaren negentig goede beurzen. Er waren maar weinig handelaren met landbouwmi-niaturen. En zo staan Johannes en Pietsje ongeveer tien keer per jaar op een beurs of een braderie. Joure, Steenwijk en Eernewoude zijn de vaste plekken en heel soms elders. Van Oldenburger kan Johannes dan de kleine servicewagen meekrijgen. “Dat laadt lekker vol en dat

geeft aan dat er nog steeds een goede band is”.

Johannes geniet elke Zwolse beurs weer van de diorama’s. “Geweldig wat een kunstwerken er staan.” Zelf is Jo-

hannes niet veel aan het verbouwen. De ogen worden een beetje minder en dan wil het zo goed niet meer.

Over de toekomst is Johannes duidelijk: “Het zal allemaal wat minder worden voor de mensen achter de tafel. Veel te veel mensen vissen in dezelfde vijver en een goudvisje zit er niet vaak meer tussen. Maar mini-aturenliefhebbers zullen er altijd zijn en blijven.” Het liefst zou Johannes nog eens een model willen zien van een Zetor A of een Zetor Super in 1/32. Eicher is ook zo’n merk wat hem wel aanspreekt, net zoals McCormick uit de jaren 50 of 60. “Maar we moeten realistisch blijven, de producent moet ze wel kunnen verkopen. Dus of er vraag is naar zo’n oude trekker is altijd afwachten. Op safe spelen is belangrijk voor een producent.”

De verzameling van Johannes staat op zolder. Hij is al behoorlijk uitgedund, want ruimtegebrek speelt ook in Buitenpost parten. Een uitgebreide Deutz-collectie staat in de vitrine, maar ook genoeg andere modellen spreken Johannes aan. Zo te horen zijn Johannes en Pietsje nog lang niet ‘uitgewerkt’ en zullen we ze nog regelmatig tegenkomen in Zwolle of op een andere beurs.

Freerk Postmus

6. Een zeer bijzonder model, deze Titan. Zelfbouw uit Denemarken.7. Deze Intrac 6.60 van Tyro Toys hoort natuurlijk ook in de verzameling thuis8. McCormick International B-250, Brian Norman, 1/329. Deutz-Fahr DX 4.31 verbouw op basis van een AgroXtra 4.57 en een Siku

motorkap10. Een unieke vondst, de modellen van ScaleDown in een vitrine. Let wel, dit zijn

gewoon voorraadbussen met een stukje vloerbedekking in de deksel geplakt.11. Deutz-Fahr Agrotron TTV 430 van UH met de Evers Forest XL (Bevro), beiden

schaal 1/3212. Dit model is zeer speciaal en uitgegeven in 2004 ter gelegenheid van Sieberg en

Deutz 50 jaar trouw partners. Het model is van UH.13. Twee prachtige modellen van Autodrome, de M.A.N Ackerdiesel 4R2 en de

Hanomag R3514. En er zijn natuurlijk nog meer Deutzen

Pietsje één dag waren met twee tafels. Gelukkig ging het allemaal erg goed en het smaakte naar meer. “In de Meerpaal was het altijd erg gemoedelijk. Een leuke sfeer en ons kent ons was het daar. Maar Zwolle is ook prima. Gemakkelijk te bereiken en ruimte voor de spullen. We zijn erg blij met Zwolle. De laat-ste beurs is ons niet tegengevallen qua omzet en volgens ons hebben weinig mensen achter de tafel reden om te klagen.”De verkoop van modellen begon eigenlijk in Joure. Met wat vrachtwa-gens en fl ink wat landbouwminiaturen waren dat in de jaren negentig goede beurzen. Er waren maar weinig handelaren met landbouwmi-niaturen. En zo staan Johannes en Pietsje ongeveer tien keer per jaar op een beurs of een braderie. Joure, Steenwijk en Eernewoude zijn de vaste plekken en heel soms elders. Van Oldenburger kan Johannes dan de kleine servicewagen meekrijgen. “Dat laadt lekker vol en dat

geeft aan dat er nog steeds een goede band is”.

Johannes geniet elke Zwolse beurs weer van de diorama’s. “Geweldig wat een kunstwerken er staan.” Zelf is Jo-

hannes niet veel aan het verbouwen. De ogen worden een beetje minder en dan wil het zo goed niet meer.

13

14


Op koffievisite bij...

Riemer en Ruurdje Nauta

in het Friese BerlikumRiemer is geboren in Beetgumermolen,

een dorpje in de buurt van Leeuwarden.

Nadat hij in 1970 trouwde met zijn

Ruurdje, betrokken ze een woning in

het oudere deel van het dorp. Sinds

1993 wonen ze in een nieuwe woning

in de destijds in aanbouw zijnde

nieuwe woonwijk. Ze wonen er nog

steeds met veel plezier. Riemer heeft

bij meerdere bedrijven gewerkt. Zo is

hij begonnen bij een Massey Ferguson

dealer in zijn huidige woonplaats.

Enkele jaren daarna stapte hij over

naar een agrarisch loonbedrijf in de

buurt. Daar werkte hij als hulpmonteur

en invalmachinist en -chauffeur.


naar een agrarisch loonbedrijf in de

buurt. Daar werkte hij als hulpmonteur

en invalmachinist en -chauffeur.

2 3

1


Na zijn opleiding voortgezet onderwijs is Rie-mer als leerling monteur gaan werken bij een Massey Ferguson dealer in zijn huidige woon-plaats. Later is het MF dealerschap ingeruild voor het dealerschap van Landini tractoren. De MF-dealers kregen in die tijd de tractoren ‘kaal’ aangeleverd. Ze moesten ze zelf verder afl everingsklaar maken. Dat betekende o.a. het monteren van een kabelboom voor het aansluiten van de elektrische componen-ten. Ook de koplampen en de achterlichten moesten nog worden gemonteerd. Voor het aanbrengen van de koplampen werden gaten in de motorkap geboord. De achterlichten werden middels beugels op de spatborden bevestigd. Het eerste bedrijf waar Riemer werkte, Fa. Siderius, gebruikte hiervoor zijn eigen model. Zo was duidelijk te zien of een trekker al of niet door hen was geleverd. Ook moest er nog een koelwatertemperatuurmeter worden gemonteerd en aangesloten, evenals een radiateurhoesje. Vooraan de radiateur werd een buisje gesoldeerd met daarop be-vestigd een los hoesje. Dit diende om bij een koude start de meeste koellucht af te sluiten. Kwam de motor eenmaal op temperatuur, dan liet men het hoesje langzaam maar zeker zak-ken, zodat er nu voldoende koellucht door kon stromen. Het hoesje werd bediend middels een koordje dat via een katrolletje en geleide-

ringetjes met het dashboard was verbonden. Een mooie tijd, maar nu nostalgie!

Hoe het verder gingNa hun trouwen trad hij in dienst bij een agrarisch loonbedrijf in de buurt. Naast de agrarische tak hadden ze ook een tak we-genbouw en grondverzet. Hij werkte er met dumpers en shovels van o.a. de merken Volvo, Caterpillar en Hitatchi. Na circa veertien jaar had Riemer het daar wel gezien. Hij stapte over naar de bouw in een transportafdeling. Zo heeft hij een aantal jaren gewerkt met een Fordson Super Major met daar achter een twee-assige Spijkstaal kipper. Die afdeling noemden ze op de bouwplaats de aan- en afvoertroepen. Toch was dat niet helemaal wat hij zocht. Na een aantal jaren op de bouwplaats te hebben gewerkt, ging hij weer terug naar het loon-werk. Dat werk miste hij steeds meer. Hij trad in dienst bij de Fa. Westra in Franeker. Ook dat bedrijf had naast de agrarische tak een afdeling wegenbouw en grondverzet. Daar werd hij hulpmonteur en invalmachinist. Vaak reed hij daar met een Ford 8630 met daarachter een vijfassige dieplader voor het transport van het zware materiaal. Het was bij zijn nieuwe baas wel hard werken. Vooral in de zomer. Ze begon-nen ‘s morgens in de wegenbouw. In de loop van de middag moesten ze dan vaak bijspringen

in de agrarische tak. Vooral in de tijd van het inkuilen gebeurde het vaak dat ze vanaf begin van de middag tot laat in de avond moesten bijspringen, vaak met het aanrijden -meestal met de shovel- van de kuilbulten. Het werd dan ‘s avonds vaak laat, maar de volgende morgen wachtte het andere werk weer. In die tijd moest je het doen met korte nachtjes. Dat werk heeft Riemer een aantal jaren volgehouden Maar op het laatst liet z`n rug hem zodanig in de steek dat hij tot zijn grote verdriet moest afhaken. Maar hij kijkt nog steeds met een goed gevoel terug op de tijd dat hij daar werkte. Er heerste altijd een goede en collegiale sfeer. Nog regel-matig brengt hij een bezoek aan het bedrijf om met zijn oude collega’s even lekker bij te praten. Dat geeft hem een goed gevoel.

1. Riemer Nauta met in zijn linkerhand de MF waar het allemaal mee begon

2. Renault Atles 930 RZ, 1/32 van UH3. Agrifull 55 C in 1/32 van Ros4. De Fiat 95-55 is de bij ons bekende evenknie

van de Agrifull5. Landini 7830 1/32, gekocht in Valkenburg6. Dezelfde trekker als de Landini, maar dan in

MF kleuren7. Nuffi eld Universal, een klassieker in 1/32

van Brian Norman8. Brian Norman bouwde ook een kleine serie

van deze David Brown Cropmaster in 1/32

Na zijn opleiding voortgezet onderwijs is Rie- ringetjes met het dashboard was verbonden. ringetjes met het dashboard was verbonden. in de agrarische tak. Vooral in de tijd van het ringetjes met het dashboard was verbonden.

4

5

6

7 8


De hobbykamerOp meerdere zolder- en slaapkamers zijn diverse leuke verzamelingen te vinden. Zo ook hier. Riemer zijn eerste modellen stonden te pronken in de woonkamer. Maar toen de collectie uitbreidde, vond zijn vrouw dat de kamer niet omgebouwd moest worden tot een showroom. Hoe nu verder? Besloten werd om een vitrinekast te gaan kopen. Daarin konden de modellen mooi worden uitgestald. In de hoek van de hal was nog wel een geschikt plaatsje voor de kast. Maar al snel bleek dat wanneer er mensen aan de deur kwamen die de modellen zagen staan, ze die dan graag beter wilden bekijken. Sommigen namen daar ruimschoots de tijd voor. Dit tot ergernis van Ruurdje. De modellen moesten daar weg. Dat wilde ze zo niet langer. Maar waar laat je ze dan? De mini-aturen moesten voorlopig maar naar de zolder, zo werd besloten. Uit het zicht van de mensen die aan de deur kwamen. Maar nu waren ze

ook uit het zicht van de verzamelaar. Triest. Toen één van de kinderen het ouderlijke huis verliet kwam er een slaapkamer vrij. Dat was de oplossing. Die vrij gekomen ruimte werd in-gericht als hobbykamer. En die staat nu vol met mooie en leuke modellen. Probleem opgelost. Op de onderste planken aan de lange wand staan circa 150 tractoren in de schaal 1/32. De bovenste planken zijn gevuld met honderd modellen van grondverzet- en wegenbouwma-chines eveneens in de schaal 1/32. De vitrinekast naast de wandstellingen her-bergt rond de honderd trekkertjes in schaal 1/43. De andere wand is gevuld met zestig vrachtwagenmodellen waarvan de meeste van het Deense merk Tekno zijn. Die zijn meestal gekocht op de NAMAC ruilbeurs in Houten. De vrachtwagenmodellen zijn er in meerdere uit-voeringen, zoals bulktrailers, types met aanhan-gers en combinaties in speciale bedrijfskleuren van bekende en minder bekende transportbe-

drijven. Dat hun zoon vrachtwagenchauffeur is en Riemer zijn allereerste model een vrachtauto was, zal ook wel een rol hebben gespeeld bij het opbouwen van deze collectie.

De verzamelingDeze is divers en bestaat uit verschillende merken. Maar dat hij zijn werkzame leven is begonnen bij een MF-dealer is wel zichtbaar in zijn collectie. Dat merk overheerst. Riemer heeft een voorkeur voor modellen in de schaal 1/32 met daarnaast een aantal miniaturen in 1/43. Maar zoals altijd, de uitzondering be-vestigt de regel. Hun zoon vond het wel leuk dat pa van alle tractoren waarmee hij heeft gewerkt een miniatuur in schaal 1/16 zou ko-pen. Dus nu staan er op een aparte plank een vijftal 1/16 modellen als aandenken aan zijn werkzame leven. Het betreft een Renault Atles type 930 RZ, een Ford 5000, Ferguson TED, Ferguson 35 X en een Massey Ferguson 135.



ook uit het zicht van de verzamelaar. Triest. drijven. Dat hun zoon vrachtwagenchauffeur is

9

10

12

1413

11


Verder staan er een groot aantal Volvo en Caterpillar modellen vanuit de wegenbouw en het grondverzet. En natuurlijk niet te vergeten de verzameling vrachtauto`s. Al met al een mooie collectie die de moeite van het bezich-tigen waard is.

Hoe het begonToen Riemer twintig jaar werd wilde zijn vriendin Ruurdje hem verrassen met een mooi cadeau. Ze kocht voor hem een mooi schaal-model. Het was een Volvo ‘transport spedition’ van A.S.G. DE F88 was toen de nieuwste vrachtwagencombinatie van Volvo. Us mem sei: “Famke, hoe krijst in de holle? Dat ding kost 25 gûne, hast een wyklean en aanst is de ferkering út!” We zitten hier wel in Friesland.. Maar de investering was het begin van een jarenlange liefde. Ruurdje en Riemer zijn al meer dan veertig jaar getrouwd. Ja en dat was het begin en de aanzet tot het opbouwen van een mooie miniaturenverzameling. Inmiddels verzamelt hij al bijna 45 jaar modellen. De laatste jaren wel wat minder fanatiek maar toch. Er komen nog steeds nieuwe miniaturen bij. Leuk is ook de aanschaf van de Italiaanse uitvoering van de Landini 7830 rupstractor. Die wilde hij graag, want die maakte de serie van de vier uitvoerin-gen van de serie Fiat, MF en Agrifull compleet. Tijdens een vakantie in Limburg zagen ze in een winkel in Valkenburg het begeerde trekkertje staan. Maar het stond helemaal vooraan in de overvolle etalage en de winkelier wilde het er niet weghalen. Maar de aanhouder wint. Iedere dag ging Riemer naar de winkel en op de laat-ste dag van de vakantie werd de koop gesloten.

De modellenAllereerst de Ferguson 35 X. Veel mensen ken-nen niet de specifi eke verschillen tussen de 35 en de 35 X. De X heeft een Perkins driecilinder dieselmotor, de zgn. P3 van circa 35 pk. In het front zit geen doorgang voor de aanzetslinger en de montage van de dynamo wijkt af van de andere Ferguson modellen. De letters M.P. op de motorkap geven aan dat de trekker voorzien is van een Multi-Power transmissie. Die maakt het mogelijk om zonder gebruik te maken van het koppelingspedaal de rijsnel-heid met 20% te verlagen of te verhogen. De Ford 5000 op de foto is de eerste uitgave van het productiejaar 1965. Het is de opvolger van Fordson Major. Kenmerk van deze uitvoering is dat het radiatorfront is voorzien van een honingraatgril. Hij had een viercilindermotor die circa 55 pk leverde. De Massey Ferguson 135 waar Riemer ook mee heeft gewerkt is er een van de nieuwe serie die in 1964 uit de fabrieken in Conventry en Beauvais kwam. De modellen vervingen de MF 35. De 135 had een P3 motor van 35 pk. De twaalf versnellingen maakten een rijsnelheid van 35 km per uur mo-gelijk. Tussen 1965 en 1971 werden er 162.100 exemplaren van gebouwd. De grotere jongens van MF, de kniktrekkers met de 1200 en de latere 1505, kwamen in 1973 op de markt. De 1200 was voorzien van een zescilinder Perkins motor. Die leverde 105 pk en was voorzien van 12 versnellingen. Hij weegt ruim vijf ton. De 1505 kwam iets later. Die had een achtcilinder motor van Caterpillar en leverde 170 pk. Ook die had 12 versnellingen en weegt ruim zes en een halve ton.

De rupstrekker Fiat 90-55 heeft een driecilinder motor van Fiat en die levert 55 pk. De Landini 7830 heeft een viercilinder Perkins motor met een vermogen van 70 pk. In 1957 komen Landini en motorenfabriek Perkins overeen om Perkins motoren in licentie te gaan bouwen. Deze contacten leiden ertoe dat andere afnemers van deze motoren waaronder MF, in 1961 met Landini fuseert. De MF rupstrekker type 290 C heeft dan ook een Perkins viercilinder motor met een vermogen van 60 pk. De fusie heeft tot gevolg dat het uiterlijk van beide mer-ken, behalve de kleurstelling, veel gelijkenis vertonen. Naast de genoemde modellen is er bij Riemer uiteraard nog veel meer te zien. Zo is er een serie John Deere trekkers en een aantal modellen van McCormick, Renault en Ford tractoren te bewonderen. Al met al te veel om op te noemen. Riemer is nog geen L.C.N. lid, maar de Agritoy die hij regelmatig bij zijn zwager inziet, vindt hij wel erg mooi. Dus wie weet? Als laatste wil ik Riemer en zijn vrouw Ruurdje bedanken voor de door hen beschik-baar gestelde tijd en de gezellige hobbyuurtjes.

Leen de Vos

9. David Brown 990 Implematic in 1/32 van Ertl10. Massey Ferguson 1080, 1/32 UH11. Ferguson T.E.D. 12. Massey Ferguson 35 X met Multi Power transmis-

sie, 1/16 UH13. Massey Ferguson 135 in Amerikaanse uitvoering14. Fordson Power Major, 1/16 UH15. Ford 5000 van het eerste productie jaar 196516. MF 35 X en 135 in industrie-uitvoering17. Massey Ferguson 1505 van Ertl18. Massey Ferguson 1200 in 1/32 van UH

De modellenAllereerst de Ferguson 35 X. Veel mensen ken-

De rupstrekker Fiat 90-55 heeft een driecilinder motor van Fiat en die levert 55 pk. De Landini

15

17

18

16


big wheels

little wheels

Als je de historie van de tractor bekijkt, zowel in het echt als wat betreft de miniatuurtractoren, dan zie je

een opvallende golfbeweging. Eerst had je de grote prairietractoren, die werden doorontwikkeld tot kleinere

tractoren, soms voor speciale doeleinden en/of teelten. Dat ontwikkelde zich weer tot grotere tractoren voor de

‘bulkfarmers’ om daarna weer meer pk’s in kleinere tractoren te stoppen om zo kosten te drukken en structuur

van de grond te sparen. In deze afl evering van Big wheels, little wheels gaan we eens kijken aan de hand van

dit gegeven wat ons dit aan modellen heeft opgeleverd. Geen specifi ek Amerikaanse afl evering dus, maar

desondanks een mooi begin van een nieuwe reeks artikelen in het nieuwe jaar.

Tractorgeschiedenis in vogelvlucht

Er was eens...Het lijkt op een sprookje, maar dat was het zeer zeker niet, want de ontwikkeling van de stoomtractor bracht verlichting in de meest es-sentiële werkzaamheden op de boerderijen in de laat negentiende eeuw. Ploegen en dorsen, de meest intensieve werkzaamheden konden zo worden gemechaniseerd, al was het ploegen met de draadploeg wel een hele onderneming. Je moest er sowieso een tweede tractor voor hebben en het steeds verplaatsen van de aandrijvers was tijdrovend. In die jaren was het vooral, maar niet alleen J.I. Case die met haar stoom-tractoren meehielp om het wilde westen te temmen. De boeren hadden niet alleen grote tractoren met veel pk’s nodig, maar na het ploegen van de prairiegrond, ook machines die het werk op het land konden doen. Want u als lezer zult begrijpen dat er met een stoomkolos geen graan kon worden gezaaid, of tussen de rijen worden geschoffeld. Bovendien was het voor de fabrikanten interessant om de tractor, met haar bijbeho-rende machines, beschikbaar te stellen voor een breder publiek, om zo meer inkomsten binnen te halen. Toen de verbrandingsmotor in de tractor werd toegepast verdween langzaamaan stoom en daarmee de stoomtractor uit beeld. Hierdoor kon nu ook een kleinere tractor worden gebouwd waardoor de tractor goed-koper werd en dus voor meer mensen bereikbaar. Een ontwikkeling die daaraan parallel liep was het aanpassen van de tot dan toe door paar-den getrokken werktuigen. Soms was dit eenvoudig door een trekboom

te vervangen door een triangel, soms moest de hele machine hierdoor worden afgebroken en opnieuw gebouwd. Dit proces was zowel in de USA als in Europa volop aan de gang tot het uitbreken van twee wereld-oorlogen de rem op deze ontwikkelingen gooide, omdat al het materiaal voor de bouw ervan, alsook de fabrieken werden geconfi squeerd voor de oorlogsproductie. Dat Europa wel zijn toontje meeblies in de wereld van de landbouwmechanisatie kwam met name door de Lanz tractoren uit Mannheim, die over de hele wereld hun weg vonden.

1

dit gegeven wat ons dit aan modellen heeft opgeleverd. Geen specifi ek Amerikaanse afl evering dus, maar


Er was eens...Het lijkt op een sprookje, maar dat was het zeer zeker niet, want de

1


te vervangen door een triangel, soms moest de hele machine hierdoor worden afgebroken en opnieuw gebouwd. Dit proces was zowel in de


Het lijkt op een sprookje, maar dat was het zeer zeker niet, want de te vervangen door een triangel, soms moest de hele machine hierdoor worden afgebroken en opnieuw gebouwd. Dit proces was zowel in de

2


De gloeikoppen met hun eencilindermotor, die bijna op alle vloeibare brandstoffen konden rijden, waren niet alleen in West Europa een hit. De volgens de zelfde principes gebouwde tractoren, met hetzelfde ui-terlijk bouwde men ook in Polen en Argentinië. Ook andere fabrikanten bouwden met de gloeikop als uitgangspunt hun eigen tractoren zoals de Allgaier en de Landini tractoren.

Een ander hoogtepunt in de landbouwmechanisatie wereldwijd was de ontwikkeling van de rupstractor door de fi rma Holt. Deze fi rma lag ten grondslag aan de naam Caterpillar, een naam die vooral bekend is van de rupstractoren voor grondverzet, die ook in de landbouw hun weg vonden. Andere Noord-Amerikaanse tractorbouwers lieten zich niet onbetuigd en sloten het rupsprincipe wat door Benjamin Holt was ontwikkeld in hun armen om dit voor hun eigen tractoren te gebruiken. Met name International Harvester was hierin groot, want al gauw nadat de Deering 10-20 werd gebouwd was deze als rupstractor te krijgen. Dat was in 1920. De stalen rupsen vonden hun weg voorname-lijk in de bouwmachines, maar de introductie van rubber tracks zorgde ervoor dat de rups kon herintreden in de landbouw. Al vroeg in de vo-rige eeuw kwamen de grote Amerikaanse fabrikanten naar Europa om hun producten lokaal te laten maken en zo een betere prijs te bieden aan de afnemers. John Deere nam Lanz over, International streek neer in Zweden en Duitsland en Allis-Chalmers in Essendine Schotland. Dat Europa toch wel wat anders was dan het wilde westen bleek uit het feit dat er vooral in het begin door deze fabrikanten andere modellen werden geleverd dan in hun thuisland. In de USA werden de kniktrac-

toren ontwikkeld, maar ook de tuin- en parkmechanisatie nam steeds grotere vormen aan met name door toedoen van de kleine, vaak lokaal bekende merken. Later stapten ook de grote tractorenfabrikanten in dit segment. Een tegenpool was de ontwikkeling die nu gaande is om meer pk’s in compacte wieltractoren te stoppen om zo de vermogens van de kniktractoren te benutten zonder het hoge gewicht ervan over het land te laten gaan.

Tractorgeschiedenis in vogelvlucht

1. Advance Rumely prairie trekker van Scale Models2. Ook deze Case 20-40 is afkomstig uit de beginjaren van de landbouwmecha-

nisatie. Scale Models maakte het model.3. McCormick meststrooier getrokken door een span paarden van Arcade4. Van latere datum is het origineel van deze International TD24 van SpecCast5. Lindeman maakte de rupstrekkers voor John Deere. Later werd de fabriek

overgenomen.6. De rupstrekker kent een lange geschiedenis. Deze McCormick Deering T20 is een

van de eerste. Pioneer Collectibles maakte rond 1990 dit 1/16 sandcast model.

3

45

6


De modellenHet klinkt misschien raar, maar vanaf het begin van de landbouwme-chanisatie zijn er ook fabrieken geweest die modellen maakten van de machines. In de beginjaren waren dit Arcade en Vindex, na de Tweede Wereldoorlog vooral de grote drie van Dyersville (Ertl, Scale models en SpecCast) en toen de hobby van het verzamelen wat meer uit de schaduw trad, kwamen er ook de ‘custom builders’ en de verbou-wers; namen als Freiheit, Dingman en Reicke, om er maar een paar te noemen. Ook in Europa waren en zijn er verschillende fabrikanten die hun producten over de hele wereld verspreiden (Bruder en Universal Hobbies), maar ook kleinseriebouwers zoals RJN Classics uit Enge-land. Ook in Latijns Amerika was er een speelgoedfabrikant, Sigomec, die een beperkt aantal miniaturen uitbracht. Ik weet eigenlijk niet of die nu nog modellen maakt, maar dat zoeken we nog wel eens uit.

Klaas Schotsman

7. Als je rupstrekkers noemt, dan noem je Caterpillar. Hier een D6 van custom-builder Gilson Reicke.

8. Caterpillar werd pionier op het gebied van rubberen rupsen. Het concept is inmiddels verkocht aan Challenger. Dit 1/16 model is van Scale Models.

9. De uitvinding van de verbrandingsmotor maakte het mogelijk om kleinere, compactere tractoren te bouwen, zoals deze John Deere met Hercules motor

10. Kniktrekkers maakten het mogelijk om hogere motorvermogens toe te passen, zoals bij deze 8630 uit het midden van de 70er jaren. Deze 275 pk trekker is door Ertl naar 1/16 verkleind.

11. Vanaf de jaren ’90 zette John Deere haar grotere modellen op een rupsonder-stel vergelijkbaar met die van Caterpillar. Dit is een 8300T van Ertl in 1/16

12. Steiger was een pionier in de bouw van kniktrekkers. Hun trekkers kregen de namen van katachtigen mee, zo ook deze Panther ST 350 van custom-builder David Sharp.

Het klinkt misschien raar, maar vanaf het begin van de landbouwme-De modellen

7

8

9 10

11

12


Onbekend miniatuur

“Dit is inderdaad correct”, zo reageert Rob Theunissen en vervolgt:

“Het trekkertje maakt deel uit van een kitje met (Amerikaanse) militaire luchthaven attributen, afkomstig van Hasegawa, een Japanse producent van vliegtuigbouwkitjes. Het setje wordt aangeboden in twee populaire schaalgroottes in dit segment: 1/72 en 1/48. De wat povertjes gedetail-leerde en niet geheel schaalzuivere modellen -dit in tegenstelling tot de overigens uitstekende vliegtuigmodellen van deze fabrikant- tonen aan dat de voornoemde kitjes duidelijk zijn bedoeld als accessoires voor een vliegvelddiorama en derhalve geen grote prioriteit hebben. Op de foto’s zijn beide enigszins gewijzigde modellen geschilderd in ‘Ford’ blauw, maar normaliter horen ze in het legergroen. Dit rijtje zou niet compleet zijn zonder vermelding van nog een derde exemplaar. Het betreft de David Brown Cropmaster die tijdens de Tweede Wereldoorlog dienst deed op de Britse vliegvelden en nadien door het Engelse Airfi x (plastic bouwkits van o.a. militaire modellen) in schaal 1/72 compleet met bestuurder en bommentrailers werd aangeboden. Het setje was niet separaat verkrijgbaar, maar werd als extra accessoire meegeleverd in een bouwkit van de Short Stirling (na de Lancaster en de Halifax) de derde zware nachtbommenwerper van de Royal Air Force.”

We zijn blij met deze uitgebreide toelichting van Rob.

Jan van der Zijden ontvangt regelmatig het clubblad van onze Franse zusterclub A.C.A. Op de achterzijde van het laatste nummer staat een voor hem onbekende Ferguson afgebeeld. In het blad wordt er geen informatie over gegeven.

Frits van Manen heeft een 1/43 model van een Borgward trekker in zijn verzameling. Het enige dat hij weet is dat het model van (wit)metaal is en in een zeer beperkte oplage in Duitsland is gemaakt. Frits is op zoek naar de maker van dit model.

Heb je zelf ook een onbekend miniatuur of weet je meer over de Ferguson of Borgward te vertellen, dan zie we jouw reactie graag binnenkomen bij [email protected].

Emiel van Loon

1. David Brown Cropmaster van Airfi x als bommentrekker, dit setje is uit de zeventiger jaren

2. De schaaltechnisch niet correcte Ford tractor van Hasegawa schaal 1/48 met sleep-stang en aanhanger. Hoogstwaarschijnlijk is dit setje niet meer in de handel.

3. Dezelfde Ford tractor van Hasegawa in schaal 1/72 met een paar bijbehorende aanhangers en ‘open’ dak

4. Borgward 1/43 model waarvan de maker onbekend is5. Het (wit)metalen model is in een zeer kleine oplage gemaakt6. Fergsuson trekker in een wat grotere schaal met vermoedelijk een opwindmechanisme

In ‘Fantastic plastic’ in de vorige Agritoy beschreef Piet Postma een onbeschilderd modelbouwkitje

van een Ford 5000 (schaal 1/72) dat waarschijnlijk een vliegtuigtrekker moest voorstellen.

miniatuurOnbekend Onbekend miniatuurOnbekend

We zijn blij met deze uitgebreide toelichting van Rob. In ‘Fantastic plastic’ in de vorige Agritoy beschreef

45

6

2

3

1

de jeugd heeft de toekomst...

en Roel

wil voorlopig loon-

werker wordenDe zevenjarige Roel Wanink kwam tijdens het interview

over als een rustig ‘menneke’, maar bij het onderwerp

trekkers begonnen zijn ogen meteen te glimmen. Zijn

favoriete merk is Fendt, want daar rijdt de plaatselijke

loonwerker ook mee. Hij mag graag trekkerfi lmpjes kijken

op YouTube. Naast spelen met de miniaturen vindt hij

voetballen heel leuk en is hij een grote fan van FC Twente.

De vader van Roel was al langer lid van L.C.N. en als de Agritoy dan in de bus viel was het nog wel eens een strijd wie het clubblad als eerste mocht lezen. In 2012 mocht Roel ook lid worden en vanaf die tijd zitten vader en zoon soms broederlijk naast elkaar op de bank met elk een eigen Agritoy.

Zoals de meeste kinderen is Roel ook ooit begonnen te spelen met de welbekende Bruder modellen. De Bruders zijn echter al vrij snel ingeruild voor Siku miniaturen. Vanwege de benodigde ruimte kwam dat wel goed uit, want Roel heeft al zijn modellen in een eigen hoekje in de woonkamer staan. Daar staat ook een mooie door opa in elkaar geknutselde werktuigenberging met ‘Loon-bedrijf Roel’ als opschrift. Zijn ouderlijk huis staat aan de rand van het landelijk gelegen Noordijk, een mooi klein plaatsje in de achtertuin van Neede. Als hij uit het kamerraam kijkt,

1

2


kan hij buiten zien wat er binnen moet gebeuren. Is de buurman aan het maaien dan pakt Roel een trekker met een maaiercombinatie en bootst de werkelijkheid in miniatuur na in de woonkamer. Nu speelt hij die taferelen nog na, maar later wil hij een echte loonwerker worden.

Roel is pas zeven jaar en heeft natuurlijk nog niet zoveel modellen als bijvoorbeeld zijn vader. Soms komt hij tijdens de maïsoogst nog wel eens een trekker tekort om de oogst goed na te bootsen, maar dan biedt de vitrinekast van papa tijdelijk uitkomst. Omdat Roel erg zuinig is op zijn miniaturen mag hij dan bij hoge uitzondering wel eens een model van zijn vader lenen. Andersom zet Roel enkele van zijn lievelingsminiatu-ren wel eens in de vitrinekast van zijn vader als enkele neefjes komen spelen. Deze extra voorzorgsmaatregelen hoeft hij niet te nemen als zijn beste vriendje Chiel komt spelen. Die is gelukkig net zo zuinig op de miniaturen als Roel zelf.

De eerste keer op de miniaturenbeurs in Zwolle heeft Roel zijn ogen uitgekeken. Er was zoveel te zien dat hij gewoon niet wist waar hij moest beginnen. Maar het allermooiste vindt hij de radiografi sch bestuurbare modellen in het zand. Daarnaast oefent de stand van Siku met de control modellen ook een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op Roel. Op YouTube bekijkt hij daarom ook zeer regelmatig de fi lmpjes met Siku control modellen. Roel is ongeveer twee weken voor de miniaturenbeurs jarig. Dat komt dus goed uit, want dan weet hij meteen waar hij het verjaardagsgeld aan uit kan geven.

Naast het spelen met miniaturen blijkt Roel ook erg gek op voetballen te zijn. Hij speelt als een echte ‘linkspoot’ in de achterhoede van het F2 elftal van Noordijk/Haarlo. Zijn vader vertelt dat ze in de huidige compe-titie erg zwaar zij ingedeeld en daardoor niet zo vaak winnen. “Hij heeft ondanks dat nog steeds erg veel lol in het spelletje”, aldus pa. Nou dat is heel mooi, want dat is waar het uiteindelijk toch allemaal om gaat in het leven, dat je plezier hebt in de dingen die je doet, nietwaar?

Ondanks dat Fendt het favoriete merk van Roel is, wilde hij toch graag met het JD beursmodel op de foto. Waarom kon hij eigenlijk niet zo goed uitleggen. “Hij ziet er gewoon mooi uit”, aldus Roel en dat is natuurlijk ook zo. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de vraag waarom hij later loonwer-ker wil worden. “Ik vind het leuk om later op de trekker te mogen rijden en eigenlijk alles wat een loonwerker moet doen”, gaf Roel aan.

Als je pas zeven bent heb je nog een hele lange toekomst voor je en dus nog zeeën van tijd om te bedenken wat je later allemaal zou willen wor-den. Zoals het zo vaak met kinderen gaat, kan dat elke dag weer anders zijn, maar voorlopig wil Roel in ieder geval loonwerker worden.

Marcel Scholten

1. Roel met ‘gewoon’ een mooie JD2. Drukte op het erf van ‘Loonbedrijf Roel’3. Een dikke NH voor een door papa gemaakte Schuitemaker opraapwagen4. Als er gemaaid moet worden pak je dat groots aan5. De hakselaar is net terug uit het veld6. Voer mengen in loonwerk7. Roel aan het spelen met zijn beste vriendje Chiel

3

5

6

7

4



Dit maal moest ik zelfs een stukje door het

buitenland rijden om bij de 60-jarige Jaap

Goossen te komen, die met echtgenote Beppie

en twee dochters (waarvan er nog een thuis) in

het Zeeuws Vlaamse plaatsje Zaamslag woont.

Jaap Goossen1

op bezoek bij

Groot begonnen, maar nu over op

kleinere schaal

Daar staat hun mooi verbouwde huis met een grote tuin aan de achterzijde. Behalve de schuur is dat voor het grootste deel sier- en een kleiner deel moestuin, want tuinieren is ook een hobby van Jaap en dat is te zien. Enkele fruitbomen zorgen voor een vitaminerijke oogst. Vroeger toen beide dochters nog thuis waren had Jaap een stuk grond bij een naburige boer in gebruik als moestuin, maar op het laatst werd er meer gekweekt om weg te geven dan zelf op te eten, dus is hij daarmee gestopt. Werken doet Jaap ook nog, eerst 30 jaar in de landbouwmechanisatie en toen het daarin wat slechter ging overge-stapt naar de Feijter Forklift Services in Terneuzen als werkplaatschef. Dit is dichtbij zodat er dagelijks 16 km gefietst wordt. De vrije tijd wordt ingevuld met deelname aan het verenigingsleven in het dorp, het gezin en de hobby’s. Om te beginnen bij een heel bijzondere en ook streek-gebonden hobby, het snijden van heften voor het Zeeuwse ‘Paeremes’. Vrij vertaald betekent dit houtsnijden van het heft van een mes dat vroeger door boeren en hun knechten werd gebruikt om het paarden-tuig door te snijden als er iets gebeurde met een aangespannen paard dat snel bevrijd moest worden. Om in de stille winterperiodes toch wat om handen te hebben en bij te verdienen sneden de boerenknechten vroeger deze heften. Het zijn echt kunststukjes. Het is goed te zien dat er bovenop het heft twee paarden staan, los van elkaar en daaronder een soort traliewerk. Daarachter is een holle ruimte waarin een zuiver rond houten balletje zit. Dat wordt gesneden terwijl het heft uit een stuk bestaat, dus door die ‘tralies’ heen! Hoe krijgt ie het voor elkaar! Heel knap. Met het demonstreren van deze hobby komt Jaap regelma-tig in klederdracht op historische festivals of evenementen. Als er een heft wordt gesneden tekent Jaap voor de juiste verhoudingen eerst de

paarden uit op een stuk papier. Dat viel aanvankelijk niet mee en om die kunst beter onder de knie te krijgen ging hij een tekencursus vol-gen. Daar werd ook aquarel en acryl schilderen gegeven en dat pakte Jaap gelijk mee. Daar kreeg hij ook lol in en tot voor enkele jaren zijn er zo een aantal leuke doekjes bij elkaar geschilderd.

Komen we bij de hobby die ons allen samen heeft gebracht in de L.C.N., het verzamelen van landbouwminiaturen. Dat doet Jaap sinds zijn twin-tigste jaar. Hij was toen van school af en net begonnen in de landbouw-mechanisatie. Als je dan op praktijkweek ging naar de praktijkschool in Ede kon je in het schoolrestaurant miniaturen kopen. “Waarom naar Ede en niet vlakbij huis in Schoondijke”, vroeg ik wijsneuzerig aan Jaap? Wel, de monteursopleiding was alleen in Ede! Daar was het dus dat de eerste miniaturen werden gekocht, eerst voor-namelijk van Britains en van lieverlede ook van andere merken. Jaap was altijd een kritische koper, kocht niet alles wat hij zag, maar alleen wat hem aansprak of waar hij iets mee had. Eerst stonden de modellen op een plank in de slaapkamer. Dat bleek toch niet de ideale manier om

1. Het diorama onderin de vitrine2. Super realistisch in 1/643. De combine op de speciale transportwagen4. Een aantal John Deere modellen op stalen wielen5. Deze modellen zijn uitgebracht n.a.v. het 40-jarig bestaan van de 4020 serie6. De hakselaars zijn toch wel heel leuk om erbij te hebben7. De 4000 serie met de SG cabine8. Twee specials: links het L.C.N. beursmodel van 1998, de JD 4230 en rechts de

Toy Farmer uitvoering van de 4320

2

5

87

4

6

3



op bezoek bij

11

9 10

12

13

14

15

18

17

20

19

16

21

je verzameling weg te zetten, al dat stof! Dus kwam er een vitrine. Door zijn werk bij een landbouwmechanisatiebedrijf dat gespecialiseerd was in John Deere kon het niet uitblijven; ook Jaap raakte besmet met het bekende John Deere virus. Zo gebeurde het dus dat groen langzamer-hand als kleur ging overheersen in de vitrines. Tegenwoordig verzamelt Jaap hoofdzakelijk 1/64 John Deere modellen. Daar zijn er heel veel van te koop maar wel voornamelijk in Amerika. Zodoende wordt daar af en toe een bestelling geplaatst samen met een bevriende verzamelaar uit de buurt. Ook worden dan onderdelen besteld om een bepaald model wat meer aan te kleden. Amerikaanse modellen kunnen immers nogal kaal zijn. Zo kreeg een JD op rupsen een andere hef en de graankar een losvijzel aan de zijkant. Staat toch wat beter. In de vitrine staan de modellen niet op rij maar speels opgesteld met wat reclame- of promotiemateriaal er tussen. Onderin de vitrine heeft Jaap een diorama over de graanoogst gemaakt, omdat hij in 2006 toen hij met Trekkers-kieken in de States was, dit heeft meegemaakt. Eenvoudig maar mooi. Een paar van de modellen die er deel van uit maken zijn ook aangepast of gewoon zo gekocht, zoals de transportwagen voor de combine. De meeste 1/32 modellen zijn in de loop der jaren verhuisd vanuit de vitrine naar een doos op zolder. Als het aan Jaap ligt heeft hij ze al in Zwolle verkocht als jullie dit stuk lezen. Daar had hij voor het eerst samen met Beppie een tafel gehuurd. Eigenlijk niet zo haar ding, maar om manlief toch de kans te geven even rond te kunnen kijken ging ze mee.

Wat hij nog wel in de vitrine heeft staan in 1/32 zijn trekkers waar een herinnering aan verbonden is. Zo staat er een serie van vier trekkers van Yaxon, destijds uitgebracht door Cebeco Handelsraad. De twee Steyr modellen van Yaxon uit de 8000 serie spraken mij wel aan, zeker die met dubbellucht! Bijzonder en met een verhaal is de Fordson Major van Scale Down, zelf in elkaar gezet. Gekocht omdat de vader van Jaap bij een boer op een dergelijke trekker reed. De originele folder, een speldje, de balpen die vader altijd bij zich had en twee grote onderhoudskaarten maken de zaak compleet. Jaap doet eigenlijk niet zo veel aan zelfbouw, behalve dan eens een bandenwissel of wat be-stelde onderdelen aanbrengen. Een uitzondering is naast de Fordson, een Massey Ferguson 1155, die als bouwkit werd gekocht en zelf in elkaar is gezet, die mag dus ook blijven!

Om op de hoogte te blijven van al het nieuwe dat uitkomt, heeft Jaap in de loop der jaren veel verschillende beurzen bezocht. Zo reisde hij naar Landen, Spalding en Chartres, maar hij was er ook al toen in Wageningen in een tent de eerste ‘beurs’ werd gehouden. Hoe bedoel je lang lid van de L.C.N.?

Als ik vraag of hij nog opmerkingen heeft over de beurs in zijn huidige opzet, krijg ik als antwoord: “Nee, eigenlijk niet. Ik vind het ieder jaar gezellig en leuk om naar toe te gaan en je komt er elk jaar bekenden tegen.” Een tevreden mens dus, die met veel plezier de Agritoy leest en ook af en toe de website bezoekt die er volgens hem goed uitziet. Tot slot merkt Jaap nog op dat hij het jammer vindt dat er maar zo weinig verzamelaars zijn van modellen in schaal 1/64. Hij zou het erg leuk vinden om van leden die dat wel doen eens iets te horen al mogen ook andere geïnteresseerden hem gerust bellen op nummer 0115-432000. Jaap en Beppie bedankt voor de gastvrijheid en nog veel plezier met de hobby. Jan van der Zijden

9. Een John Deere 60, speciale uitgave van het Farm Toy Museum in 200010. Twee aangepaste 1/64 modellen. Zo heeft de rupstrekker een hef gekregen.11. Geinig Britains modelletje van een John Deere 541012. Peper en zout van John Deere, cadeautje uit de States!13. Op deze wagen is een losvijzel gebouwd14. Zo kunstig ziet het heft er na lang snijden uit15. De twee helften van het heft van een ‘paeremes’ in wording. In het midden een

voltooid exemplaar.16. John Deere 6820 van Siku met Lemken Solitair zaaicombinatie. Weliswaar 1/32 maar de combi is zo mooi!17. Een echte Amerikaanse combi, deze Husky tank achter een JD 943018. Ook van Claas staat er wat in de vitrine19. Een beer van een trekker deze JD 4955 van CeTheNa20. Een ‘gouden’ John Deere A, Tampa Expo 200621. Een verzamelplaat van enkele mooie John Deere modellen22. Een door Jaap opgebouwde kit van een MF 115523. Een serie in 1/43 van Yaxon uitgebracht door Cebeco Handelsraad24. Drie Steyr modellen van Yaxon en Conrad25. Een van de Ford werkplaatsposters26. Speciale herinneringen: de Fordson met speldje, pen en folder

22

23

24

2526



De Algemene Ledenvergadering is dit jaar bij Agrifac in Steenwijk.

Agrifac Machinery B.V. is fabrikant van landbouwspuitmachines en zelfrijdende bietenrooiers.

1

Agrifac een impressie

1

3

4

5

2

6

De Algemene Ledenvergadering is dit jaar bij Agrifac in Steenwijk.

Agrifac Machinery B.V. is fabrikant van landbouwspuitmachines en zelfrijdende bietenrooiers.

Van Centaal Bureau, Cebeco-Handelsraad naar AgrifacDe geschiedenis van de locatie in Steenwijk gaat terug naar de afde-ling landen tuinbouwmechanisatie van Cebeco-Handelsraad met als activiteiten de import van o.a. Same tractoren en een landbouwwerk-tuigenfabriek voor de fabricage van Cebeco en later Agrifac land-bouwmachines. In dit artikel wordt de geschiedenis beschreven van Centraal Bureau tot Agrifac en kijken we aan de hand van folders naar diverse machines die in Steenwijk zijn gebouwd.

Centraal Bureau en Cebeco-HandelsraadIn 1899 werd de landbouwcoöperatie Centraal Bureau in Rotterdam opgericht met als doel de diverse plaatselijke aankoopverenigingen te ondersteunen door als importeur op te treden bij hun aankoop van meststoffen. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw ging Centraal Bureau zich ook richten op de handel en productie van veevoeders, en vanaf eind jaren dertig ook met de verkoop van landbouwmachines, waaronder Platz sproeimachines. De Platz spuiten werden door de afdeling Landbouwwerktuigen verkocht. In 1948 werd in Steenwijk met de fabricage van landbouwwerktuigen begonnen in gebouwen van de voormalige slachterij Pasman, de huidige locatie van Agrifac. Via de Marshall hulp werden door Centraal Bureau voor de Dienst IJssel-meerpolders zes Oliver tractoren met gedragen spuiten uitgerust. In 1951 werd in Steenwijk gestart met de fabricage van trommelschud-ders. Ook de import en handel in landbouwwerktuigen werd uitgebreid; in 1959 werd Centraal Bureau Rotterdam importeur van Same tractoren en ook o.a. Welger opraappersen kwamen in het programma. In 1962 werd de naam Centraal Bureau gewijzigd in Cebeco. In 1972 fuseerde Cebeco met de Handelsraad en zo ontstond Cebeco-Handelsraad en was daarmee één van de grootste centrale coöperatieve verenigingen in de landbouwsector. In Steenwijk was de afdeling landen tuinbouw-mechanisatie van Cebeco-Handelsraad gevestigd. De afdeling was importeur van merken als Same, Welger, JF, Kleine en Fortschritt en leverancier van de merken Amac en Rumptstad. Ook de fabricage van werktuigen werd uitgebreid. In 1973 werd de productie van spuitma-chines van Geldermalsen naar Steenwijk verplaatst en werden naast de Cebeco gedragen en getrokken spuitmachines o.a. kipwagens, looftrekkers en mengmesttanken gebouwd. In 1986 werd de eerste Cebeco zelfrijdende spuitmachine geïntroduceerd, de ZA 3300 en in

1989 de eerste Cebeco zelfrijdende bietenrooier, de ZA 215. De Cebeco afdeling landen tuinbouwmechanisatie werd gesplitst; de landbouwmechanisatietak (import en handel) ging verder onder de naam Cebeco Agritech, later onder de naam Mechangroep. Deze werd in 2002 overgenomen door de Zweegers Beheer Groep. Onder de Mechangroep vallen o.a. De Vor Achterveld, Mechatrac Zutphen, AgriTech Steenwijk en Matermaco, de Belgische MF importeur.

AgrifacDe fabricage van landbouwwerktuigen ging na de splitsing van de Cebeco afdeling landen tuinbouwmechanisatie verder onder de naam Agrifac, ook de merknaam Cebeco maakte plaats voor Agrifac. In 1994 werd Agrifac onderdeel van Agrimac waarvan ook AMAC een onderdeel was. Agrimac nam vervolgens diverse bedrijven over: in 1996 bietenrooierfabrikant WKM in Munnekezijl, in 1997 Riecam (bietenrooi-ers) en in 1998 de Climax Holding uit Veendam (Climax inschuurlijnen en Sieger spuitmachines). Ook nam Agrimac samen met Kverneland deel in de Dunor Group waarin de Underhaug aardappeldivisie was ondergebracht. In 2007 ging AMAC failliet, Agrimac vervolgens in 2008. Agrifac maakte dat jaar een doorstart en werd overgenomen door Peter Millenaar, Doeko Blaauw en Ton Verhoeven. Het Agrifac programma omvatte de Milan getrokken spuiten, een nieuwe generatie van de Condor zelfrijdende spuiten, de Tapir en Raptor aardappelrooimachines, de Big Six, Quatro en Hexa bietenrooiers en Python drainagereinigers.

1. Cebeco landbouwspuit modellen L521 t/m L721H met bomen van 15 t/m 21 meter, folder uit 1977

2. Agrifac Milan getrokken spuitmachine, spuitbomen van 27 t/m 48 m, folder uit 2008

3. Agrifac getrokken landbouwspuit, boomlengtes 21 t/m 30 m, folder uit 19954. Cebeco zelfrijdende spuit met een 90 pk motor en spuitbomen van 24 t/m 36 m, folder uit 19935. Agrifac ZA 3400 P zelfrijdende spuit met 170 pk Deutz motor, folder van

eind jaren negentig6. Agfrifac Condor, 190 pk Deutz motor, met 3400 of 4000 liter tank, folder

uit 20067. Agrifac Condor folder uit 20128. Actuele folder van de Agrifac Condor met 210 of 282 pk Iveco motor 9. Cebeco ZA 215 EH zelfrijdende bietenrooimachine, aangedreven door een

DAF 343 pk motor, folder uit 1990

7 89



10 11 12

13 14 15

16 17

In juli 2012 werd Agrifac Machinery overgenomen door Exel Industries uit Frankrijk. Onder Exel vallen de spuitenmachinemerken Tecnoma, Berthoud, Evrard en Hardi en de bietenrooiermerken Moreau, Her-rieau, Matrot en sinds 2013 ook Holmer.

Huidige programma Agrifac machinesBietenrooiersAgrifac en Holmer produceren bietenrooiers onder de naam Exxact. De Agrifac Exxact, LightTraxx, OptiTraxx, SixxTraxx en HexxTraxx worden ontwikkeld en geproduceerd in Steenwijk. De Holmer Exxact T3 en T4-40 worden ontwikkeld en geproduceerd in Duitsland. Alle bietenrooiers van de Exel-groep heten nu Holmer Exxact, omdat Holmer internationaal het bekendst is. In de Benelux en Engeland blijft de merknaam Agrifac. Het huidige programma zelfrijdende bietenrooiers bestaat uit de volgende machines:- Exxact LightTraxx, opvolger van de Quatro, zes rijen, 18,5 m3 bunker. De

machine wordt aangedreven door een 469 pk Volvo dieselmotor. - Exxact OptiTraxx, opvolger van de Quatro, zes rijen, 18,5 m3 bunker,

aandrijving door een 469 pk Volvo motor. De Exxact OptiTraxx heeft Zuidberg/Westtrack-rupsen van 76 cm breed.

- Exxact SixxTraxx, opvolger van de Big Six, zes rijen met 40 m3 bun-ker, Volvo 612 pk motor.

- Exxact HexxTraxx, 12-rijige bietenrooier met 40 m3 bunker. Aange-dreven door Volvo 612 pk motor.

SpuitmachinesDe Condor spuitmachine is leverbaar in diverse uitvoeringen t.b.v. gebruik in specifi eke gewassen, bijvoorbeeld de Condor ClearancePlus

voor extra hoge gewassen en de WideTrackPlus met een spoorbreedte 320 cm. Op de Agritechnica vorig jaar november werd de Condor Endu-rance voorgesteld, deze machine is voorzien van een 8000 liter tank en spuitboom tot 51 meter.

Tijdens de ledenvergadering zal er tijdens de presentatie en rondleiding bij Agrifac veel meer over het bedrijf en de producten te horen en te zien zijn.

Albert Jan Kamphuisbronnen: www.agrifac.nlwww.boerderij.nlwww.mechaman.nlEen machtige schakel in de Nederlandse land-en tuinbouw De ge-schiedenis van Cebeco-Handelsraad, 1899-1999. Hans Veldman, Eric van Royen, Frank VeraartDiverse folders (Agrifac, Cebeco, Cebeco-Handelsraad)

10. Agrifac Big Six bietenrooier, 544 pk achtcilinder Deutz motor, folder uit 201011. Agrifac Big Six bietenrooier nu met Deutz 600 pk motor, folder uit 201112. Agrifac Quatro zelfrijdende bietenrooier, 408 pk zescilinder Deutz motor,

folder uit 2010. De Quatro is gebaseerd op de Agrifac WKM 9000.13. Agrifac Quatro bietenrooier, Deutz 408 pk motor, folder uit 201114. Agrifac Hexa 9 of 12-rijige bietenrooier, 600 pk achtcilinder Deutz motor,

folder uit 201015. Actuele folder van Agrifac Exxact bietenrooiers16. Agrifac Tapir 2 zelfrijdende 2-rijige aardappelrooimachine, 350 pk Deutz mo-

tor. De folder is uit 2010. De Tapir is een doorontwikkeling van de Amac ZM2.17. Cebeco kipwagens van 6 tot 12 ton, folder uit 198218. Emergo regenhaspels, folder uit 198019. Agrifac Python drainagereiniger, folder uit 201120. Cebeco containerhakselaar op basis van een Hesston hakselaar met een 345 pk Fiat motor en een verwisselbare 40 m3 container, folder uit 198821. Cebeco zodebemester met 8500 liter tank, folder uit 1990

18

20 21

19



Het aanbod van modeltractoren en aanverwante artikelen zit

nog altijd stevig in de lift. De populaire schaal 1/32 lijkt hierin

de absolute winnaar te worden. Sinds de laatste jaren komen

er echter steeds grotere aantallen modellen in schaal 1/87

-de bekende modelspoorschaal- op de markt. Het overgrote

deel is van Duitse makelij en -zoals te verwachten- op een

hoog detailleringniveau. Wat de reden van deze groeiende

belangstelling voor dit kleine -zo groot als je duim- spul ook

mag zijn (prijs, ruimtegebrek maar ook de vraag vanuit de

modelspoorwereld), het inmiddels behoorlijke assortiment lijkt

de ‘grotere’ schaal 1/43 steeds verder achter zich te laten. Een

ontwikkeling om in de gaten te houden.

Oud EngelsKLEINE SCHALEN

ontwikkeling om in de gaten te houden.


hoog detailleringniveau. Wat de reden van deze groeiende

belangstelling voor dit kleine -zo groot als je duim- spul ook

mag zijn (prijs, ruimtegebrek maar ook de vraag vanuit de

modelspoorwereld), het inmiddels behoorlijke assortiment lijkt

de ‘grotere’ schaal 1/43 steeds verder achter zich te laten. Een

ontwikkeling om in de gaten te houden. ontwikkeling om in de gaten te houden.

Oud

1

2

3

Het is eigenlijk niet zo verwonderlijk dat onze oosterburen voorop lopen in deze schaalgrootte, want dit land kent een uitgebreide en rijke traditie in de modelspoorhobby die intussen een hoge graad van perfectie heeft bereikt. Grote fabrikanten zoals Schuco, Wiking en Kibri richten zich daarbij vooral op het moderne landbouwsegment, terwijl kleine produ-centen als Weinert, MO Miniatur en Saller het oudere spul uitbrengen in witmetaal, dat overigens wel aan de prijs is. Hoe anders was de situatie zo’n 20 à 30 jaar geleden toen je het Duitse aanbod op dit terrein op één hand kon tellen. Dat ‘gat in de markt’ werd enigszins goedgemaakt vanuit de overzijde van de Noordzee, vanuit het land waar als eerste de industrie letterlijk en fi guurlijk op stoom kwam, maar ook het land van keiharde traditie en een tikkeltje eigengereidheid. Dat laatste zie je al terug in de afwijkende schaalverhoudingen. Terwijl het Europese vasteland en de VS schaal 1/87 (H0) als standaard gebruiken, houden de Engelsen nog altijd vast aan schaal 1/76 (00). Dit maakt combineren best wel lastig aangezien het verschil nog net goed zichtbaar is. In tegenstel-ling tot het Duitse aanbod dat voor het grootste deel uit kant en klaar modellen bestaat, lijken de Engelsen van oudsher hun voorkeur te geven aan witmetalen bouwkitjes waarbij de oudere trekkers en werktuigen duidelijk favoriet zijn; over traditie gesproken (ik laat in dit verhaal de speelgoedmodellen van Corgi, Matchbox en Lesney verder buiten beschouwing). De Britse modelbouwwereld is gezegend met een hoog zelfbouwgehalte hetgeen je ook keer op keer terugziet op internationale modelspoor evenementen. Wat was c.q. is er zoal uit deze hoek?

Een aanbieder die al eens in 1999 door Eef Smitshuysen werd voorgesteld is Langley Models. Dit familiebedrijfje is in de zestiger jaren begonnen als producent van modelspoor accessoires in meerdere schaalgroottes maar met de nadruk op 1/76 en behoort in elk geval tot mijn favorieten.

Opvallend zijn hun vrachtautomodellen uit de roemrijke Britse autoge-schiedenis die, misschien onbedoeld, uitgroeiden tot verzamelaarsitems. Het landbouwgerelateerde aanbod in schaal 1/76 is nog relatief jong, zo ergens midden negentiger jaren gestart en ook (nog) niet echt groot. Een paar Fordsons en een Ferguson TEA20 vormen het tractorenbestand naast een paar stoomtrekkers en een MF 735 combine. Heel mooi zijn de Garvie dorskast en bijbehorende Ransomes balenpers, uiteraard allemaal als witmetalen bouwkit. De prijzen van deze kitjes variëren van € 15,00 voor een tractor tot zo’n € 35,00 voor de dorskast.

Een vergelijkbare producent qua assortiment is Scale Link, opgericht in 1952 en heden ook vertegenwoordiger c.q. distributeur van andere kleine fabrikanten. Slechts een paar modellen uit de landbouwwereld vind je bij deze aanbieder, waarbij een Massey Harris hooibinder de onbetwiste blikvanger is. Hoe lang de bouwkitjes van deze fi rma inmid-dels meegaan weet ik niet maar aan de modelletjes was zo’n 20 jaar geleden (toen ik ze in handen kreeg) reeds af te lezen dat de gietmallen in de loop der jaren al behoorlijk waren aangetast.

1. Burrell stoomtractor van Langley 1/762. Ransomes balenpers en transportband van Langley 1/763. Garvie dorskast van Langley en Fordson trekker van Scale Link 1/764. Leyland vrachtwagen en Commer autobus, een paar voorbeelden uit de grote en indrukwekkende 1/76 auto-collectie van Langley5. Fordson rupstrekker met mestspreider van Springside 1/766. Field Marshall serie 3 en Nuffi eld N4 van Springside 1/767. Enkele Inters van Springside 1/768. John Deere little H en Porsche Junior van Springside 1/76

Het is eigenlijk niet zo verwonderlijk dat onze oosterburen voorop lopen in deze schaalgrootte, want dit land kent een uitgebreide en rijke traditie in de modelspoorhobby die intussen een hoge graad van perfectie heeft bereikt. Grote fabrikanten zoals Schuco, Wiking en Kibri richten zich

Opvallend zijn hun vrachtautomodellen uit de roemrijke Britse autoge-schiedenis die, misschien onbedoeld, uitgroeiden tot verzamelaarsitems. Het landbouwgerelateerde aanbod in schaal 1/76 is nog relatief jong, zo ergens midden negentiger jaren gestart en ook (nog) niet echt groot.

4

5

7

6

8



Het grootste aanbod op landbouwgebied is afkomstig van Springside Models, net als Langley en Scale Link een toeleverancier voor de model-spoorhobby met de nadruk op voertuigen. Er zijn ongeveer 25 trekkermo-dellen verkrijgbaar aangevuld met een aantal aanhangers en werktuigen. Ook hier zie je weer een duidelijke voorkeur voor de oudere types. De hele verzameling lijkt eigenlijk een beetje een ‘verschaalde’ afspiegeling van de Scale Down modellen. Hoe oud deze fi rma is kon ik niet achterha-len, hun website geeft helaas weinig informatie. De modelletjes zijn in elk geval al enkele decennia in omloop en voor een trekkertje leg je zo’n € 15,00 op tafel waarmee het gelijke tred houdt met de andere genoemde fabrikanten. Zowel voor Springside alsook voor Scale Link geldt dat het inmiddels gedateerde assortiment bouwkitjes nagenoeg niet meer wordt aangevuld met nieuwe modellen, noem het maar ‘slapende’ series. Langley is daarentegen een stuk actiever al gaat het ook hier met mate, wellicht vanwege het feit dat het landbouw arsenaal slechts een klein deel vormt binnen hun totale pakket van modelspoor toebehoren.

Wat moet je van die bouwkitjes verwachten? Hiervoor kan ik eigenlijk regelrecht verwijzen naar het artikel dat Eef destijds schreef (Agritoy 1/99). Het komt er in ieder geval op neer dat je een behoorlijke portie geduld en precisie moet hebben om het e.e.a. tot een goed resultaat te brengen. De trekkerkitjes zoals die van Springside (ik vond ze overi-gens hier en daar nog in een vergaarbak in Zwolle) bevatten niet al te veel delen. Gewoonlijk de body, motorkap, vooras, wielen, stuurwiel en sleepbalk. Het grootste probleem is dat de meeste onderdelen nog

de nodige nabewerking vragen d.w.z. bijgevijld moeten worden om ze passend en schoon te maken. Hierna mag je proberen de deeltjes met secondelijm correct aan elkaar te lijmen en liever niet aan je vingers! Die heb je immers nog nodig voor het afschilderen.

Tot slot: waar is dit spul doorgaans te koop? Op een enkel modelbouw speciaalzaakje na zul je het toch rechtstreeks moeten bestellen bij de producent zelf via hun webshop. Hierbij hun websites:www.langleymodels.co.uk | www.scalelink.co.ukwww.springsidemodels.com

Rob Theunissen

9. Case model S met cultivator van Springside 1/7610. Aanhanger en enkele werktuigen uit het Springside assortiment 1/7611. Massey Harris 744 van Springside en MH hooibinder van Scale Link 1/7612. Ook dit zijn witmetalen bouwkitjes van Langley, een MF135, Fordson F en

aanhangers in schaal 1/152 (bij ons schaal 1/160). Dit setje is al zo’n 30 jaar oud maar nog steeds verkrijgbaar.

13. Twee John Deere modellen in schaal 1/87 van Woodland Scenics, een Ameri-kaanse leverancier van modelspoor toebehoren. Ook deze enigszins gedateerde witmetalen bouwkitjes zijn al lange tijd in omloop. (Spatborden en verlichting heb ik zelf toegevoegd).

14. New Fordson Major en Ferguson T20 van springside 1/7615. Fordson F in schaal 1/87, een kunststof bouwkitje van het Amerikaanse Jordan,

alleen geschikt voor horlogemakers. De 1 cm hoge achterwielen bestaan uit twee aan elkaar te lijmen spakenkransjes waarna de loopband

eroverheen moet worden gebogen!

Het grootste aanbod op landbouwgebied is afkomstig van Springside Models, net als Langley en Scale Link een toeleverancier voor de model-spoorhobby met de nadruk op voertuigen. Er zijn ongeveer 25 trekkermo-

de nodige nabewerking vragen d.w.z. bijgevijld moeten worden om ze passend en schoon te maken. Hierna mag je proberen de deeltjes met secondelijm correct aan elkaar te lijmen en liever niet aan je vingers!

9

10

11 12

15

13

14


middenplaatBij de

Eind 1987 kreeg onze buurman deze Massey Ferguson 3060 2WD nieuw afgeleverd. Als veer-tienjarige kreeg ik de uitleg over de werking van deze tractor van de leverancier. De eigenaar had meer plezier in de verzorging van de dieren dan in het machinewerk. Dat kwam natuurlijk heel goed uit. Ik heb vele jaren met deze tractor de werkzaamheden verricht op de boerderij. Hij

wordt nog steeds gebruikt. Mede door deze MF is mijn verzameling MF rood geworden. Door omstandigheden had ik een aantal jaren terug de grote wens om een mooie MF 3060 2WD in de schaal 1/32 te krijgen. Op hetzelfde moment had Universal Hobbies de MF 3080 uit-gegeven en die moest natuurlijk aangepast wor-den. Via het Landbouwminiaturenforum ben ik in

contact gekomen met ‘de’ MF verbouwers: Jan Lodewijks en Robert Peters. Met zijn tweeën hebben zij de MF 3080 omgebouwd naar de MF 3060 viercilinder 2WD. Ik ben zeer tevreden met het model, hij neemt een belangrijke plek in mijn verzameling in.

Marten KalsbeekFoto: Jan Groot Jebbink

MASSEY FERGUSON 3060 1/1Eigenaar: Peter en EllyGeproduceerd door: Massey FergusonMotor: Perkins A4.248 4 cilinderVermogen: 80 pk bij 2200 t/minBoring: 100,96x127Max toerental: 2200Gewicht: 3565 kg Versnellingen: 32 vooruit, 32 achteruitMax. Snelheid: 40 km/h autotronicAangeschaft: 1987 voor ongeveer € 24.000,00

MASSEY FERGUSON 3060 1/32Eigenaar: Marten KalsbeekGeproduceerd door: Universal HobbiesAangepast door: Jan Lodewijks en Robert PetersAangeschaft: 2013 en waarde onbetaalbaar


Zo kwam hij er nu toe om een diorama op het gegeven formaat te ma-ken en dan ook met kleine voertuigen zodat er toch veel op te zien valt. Op een tegelformaat diorama zie je doorgaans maar één of een paar modellen. Heel mooi ook, maar Henk wilde duidelijk iets anders. Universal Hobbies heeft een heel assortiment sleutelhangerminiaturen, dus keuze te over. Daardoor konden er veel verschillende werkzaam-heden worden uitgebeeld. Aan de miniaturen hoefde niet veel ‘gesleu-teld’ te worden, slechts de kettinkjes moesten eraf gehaald worden. Het meeste werk was dit keer dus het ‘grondwerk’ het bouwrijp maken van de ondergrond en daar de diverse percelen, wegen, slootjes enz. op uitzetten. Dat is volgens mij best goed gelukt, er is van alles te zien.

Er is voor de invulling veel gebruik gemaakt van treinenspul, ik denk dan aan Minitrix. Maar ook met een beetje fantasie kom je een eind. Zo maakten de groene heggetjes in een eerder leven deel uit van een kunstplant! Op de foto met het huis zie je hoogspanningsmasten staan, let eens op hoe goed Henk de isolatoren heeft nagemaakt. Zo waren ze vroeger ook. Een stukje nostalgie ontbreekt ook niet met de molen en de koeien die bij de boom liggen. Tegenwoordig wordt eerst vakkundig ieder stukje schaduw van de wei verwijderd, daarna mogen er pas koeien op, zo lijkt het wel. Tot zover het diorama van Henk. Wat zal Henk ons volgend jaar weer voorschotelen? Ben benieuwd! Jan van der Zijden

Klein maar fijn!Dat bewijst Henk Verhoeks uit Varik maar weer eens op de beurs in Zwolle. De sleutel tot succes ligt soms binnen handbereik en hoeft niet altijd veel geld te kosten. Henk had een oproep in Agritoy gezien waarin gevraagd werd om eens een diorama op tegelformaat of op 1 m2 te maken en heeft daar uitvoering aan gegeven. Nu is Henk iemand die volgens mij bruist van de ideeën, want elk jaar heeft hij wel weer iets aparts staan op zijn tafel op de beurs.


Eigenlijk staat er een gekke titel boven dit artikel, want de meeste mensen zijn geboren en getogen in Nederland. Voor Freerk is dit dubbelop, want tussen Steenwijk en Marknesse ligt het buurtschap Nederland met ongeveer 26 inwoners. Dus is hij geboren in Nederland (NL). Inmiddels woont Freerk er niet meer en ging de reis naar Sint Johannesga, een dorp onder de rook van Heerenveen. Maar voordat hij daar kwam wonen met zijn vrouw is er heel wat gebeurd in Nederland en omstreken.

Freerk van DongelenGeboren en getogen

in Nederland

op bezoek bij

VerzamelenDeze keer maar eens beginnen met de verzameling van Freerk. Achter een aantal van zijn modellen zit een verhaal, want ze hebben een rol gespeeld in zijn leven. Dan natuurlijk in schaal 1/1, want in zijn jonge jaren is hij met verschillende tractoren en werktuigen aan de slag geweest. Op zijn 53ste verjaardag (zo’n 10 jaar geleden) vroeg zijn jong-ste zoon wat Freerk op zijn verjaardag wilde hebben. “Doe maar een doosje Finimal of zo,” geinde Freerk. Maar Roelie kwam met het idee voor een tractor. En zo kwam de eerste tractor binnen in huize van

Dongelen, de Renault D22 van UH in 1/16. Een schitterend model en het gaf een fi jne herinnering aan de tijd van zo’n 45 jaar geleden. De buurman had precies dezelfde trekker en in die tijd was dat een trekker die veel werk kon verzetten.

De aanzet tot verzamelen van landbouwminiaturen was gelegd. Freerk kwam tijdens de ‘Roel Bottemadagen’ in contact met André Handgraaf (Handreco). Die stond daar met een stand en hij zag Freerk likkebaar-dend naar de verschillende modellen kijken. Er ontstond een praatje over de mooie modellen en de vraag kwam of er wat bij stond van zijn gading. Als leek op het gebied keek Freerk zijn ogen uit. André begreep dat Freerk nog nooit van de L.C.N. gehoord had en een Agritoy met folder ging mee naar huis. En zo kreeg Freerk lidnummer 200509128.

Eigenlijk staat er een gekke titel boven dit artikel, want de meeste mensen zijn geboren en getogen in Nederland. Voor Freerk is dit dubbelop, want tussen Steenwijk en Marknesse ligt het buurtschap Nederland met ongeveer 26 inwoners. Dus is hij geboren in Nederland (NL). Inmiddels woont Freerk er niet meer en ging de reis naar Sint Johannesga, een dorp onder de rook van Heerenveen. Maar voordat hij daar kwam wonen met zijn vrouw is er heel wat gebeurd in Nederland en omstreken.

Geboren en getogen in Nederland

Verzamelen

Dongelen, de Renault D22 van UH in 1/16. Een schitterend model en het gaf een fi jne herinnering aan de tijd van zo’n 45 jaar geleden. De buurman had precies dezelfde trekker en in die tijd was dat een trekker die veel werk kon verzetten.

De aanzet tot verzamelen van landbouwminiaturen was gelegd. Freerk kwam tijdens de ‘Roel Bottemadagen’ in contact met André Handgraaf (Handreco). Die stond daar met een stand en hij zag Freerk likkebaar-

Waar het allemaal mee begon de Renault D22


Het tweede model dat een plekje kreeg in Sint Johannesga was de Deutz F1M 414 die als eerste trekker op het bedrijf in Nederland kwam. De trekker die van de bok zo het kanaal in viel. Een ongeluk dat wel heel anders had kunnen afl open. Dit model van UH heeft een ereplek

gekregen. Toon Willemsen mocht de echte trekker vereeuwigen op een schilderij. De Deutz heeft veel indruk gemaakt op het jongetje van een jaar of vijf, want de trekker zorgde er voor dat de werkzaamheden op de boerderij vlotter verliepen.Zijn oom had een Porsche Diesel Junior. In de tijd dat de trekker het werk overnam van het paard, was een trekker iets heel bijzonders en zo ook voor de oom van Freerk. Met een wagen achter de trekker en daar de kunstmeststrooier weer achter was oom druk aan het strooien. Helaas stopte de trekker niet toen oom “HO!” riep en het hele spul belandde in de sloot. Maar oom kon er later gelukkig om lachen. De tweede trekker op de boerderij -de eerste had er toch wat aan over gehouden na de ongewenste zwempartij- was de Deutz F1L 514 met een maaibalk. Een hele vooruitgang natuurlijk, want het maaien ging nu een stuk sneller en beter. Freerk mocht er als kleine jongen ook wel eens mee rijden. Als de trekker in de schuur stond was hij regelmatig op de trekker te vinden. Met geluiden deed hij dan alsof hij echt aan het rijden was. In de donkere schuur was het prachtig om dan de lich-ten van de trekker aan te doen. Maar uit krijgen lukte niet, ook moeder had geen idee. Gelukkig gingen ze uit zichzelf uit, maar de lege accu werd door vader niet in dank afgenomen. Het verhaal bij de eerste modellen van Freerk heeft dus alles te maken met herinneringen.

De trekker die van de bok zo het kanaal in viel. Een ongeluk dat wel heel anders had kunnen afl open. Dit model van UH heeft een ereplek

werd door vader niet in dank afgenomen. Het verhaal bij de eerste modellen van Freerk heeft dus alles te maken met herinneringen.

Het schilderij op een ereplek bij de verzameling

1. Zo staat de verzameling van Freerk in diorama-vorm tussen de vitrines

2. Deutz D25 en de F1M 414. Freerk houdt er van om ze in een landschapje te plaatsen.

3. Deze Unimog 401 van Schuco is één van de laatste aankopen. Een schitterend gedetailleerd model.

4. De naamplaatjes zijn door een goede kennis gemaakt op glasplaatjes van een laskap

2

3

1

4


5

8

5

76

op bezoek bij


JeugdFreerk heeft een mooie, maar werkzame jeugd gehad. Zijn ouders hadden een kleine boerderij in Nederland en daar molken ze ongeveer acht koeien. Later kwamen er varkens bij. Niet echt de liefhebberij van Freerk. Nederland ligt in een waterrijk gebied en het land was alleen be-reikbaar over het water. Alle transport moest met een praam of bok gebeuren. Vandaar ook dat de Deutz in het kanaal terecht kwam. Het was hard werken voor de familie en ook Freerk moest van jongs af aan meehelpen waar mogelijk. Dat daarbij de varkens een keer in de moestuin liepen, was niet te voorkomen. Bij de eerste trekker moesten ook machines komen en in het geheu-gen van Freerk staan de Eureka schudder, de Lely hark en de Mentor mestwagen gegrift. Als zesjarig jongetje hebben de grote John Deere trekkers indruk gemaakt. De JD’s waren het land aan het bewerken. Je kon er dwars door heen kijken, een heel verschil met de kleine Deutz, waar alles wat compacter was.Tijdens de hooioogst was het altijd druk. Grote broer reed met een wa-gen vol hooi, met daarachter nog een wagen. Freerk viel van de eerste hooiwagen en bleef een poos hangen onder de tweede. Toen zijn overall eindelijk scheurde, raakte hij los. Hij had allemaal blauwe plek-ken en erg veel pijn. De huisarts gaf aan dat het allemaal wel meeviel. Later is Freerk er achter gekomen dat hij beter naar het ziekenhuis had kunnen gaan. Zijn schouder had een behoorlijk knoei gehad en Freerk heeft jaren in een korset moeten zitten, om enigszins weer een beetje recht te worden. En eigenlijk heeft Freerk er nog altijd last van.

VerhuizenHet bedrijf in Nederland was klein. In de winter werd er bijverdiend door in het riet te werken. Het Kalenberger riet heeft zijn weg gevon-den naar veel huizen en boerderijen, het is een goede soort voor het gebruik op daken. Freerk vond er niet veel aan, het was zwaar werk, en met open winters was het erg moeilijk om het riet aan wal te krijgen.Gelukkig kon de familie naar een grotere boerderij verhuizen onder de rook van Blokzijl. Het was een voor die tijd groot bedrijf van 16 ha. Daar werden ongeveer 25 stuks vee gehouden. Een hele vooruitgang. De koeien werden niet meer met de hand gemolken. Met een melkleiding door de stal was het een stuk aangenamer om te melken. Freerk wilde niet meer naar school, hij werkte liever op de boerderij en toen hij vijftien jaar was stopte hij met school. Samen met zijn vader was het erg fi jn om op het moderne bedrijf te werken. Het machinepark werd uitgebreid. Naast de Deutz D25 met maaibalk, kwam er nog een Same Minitauro. “Geweldig dat het clubmodel van 2014 een Same is,” glundert Freerk. Met de Same, de PZ cyclomaaier en de Welger opraapwagen kon er loonwerk worden gedaan bij de boeren in de omgeving. “Prachtig werk. En je leerde ook de verschillen tussen de boeren en hun gezinnen. Bij de één kreeg je bijna niks en bij de ander kreeg je meer dan voldoende. Iets wat meer mensen zullen herkennen die werken bij anderen.”Over het loonwerk heeft Freerk nog zoveel verhalen te vertellen, maar dat is misschien voor een ander tijdschrift de moeite waard om te plaatsen. Freerk kreeg verkering met Roelie. Op een bepaald moment vroeg hij aan zijn vader of het al bijna tijd was om de boerderij over te nemen. Dat viel niet in goede aarde en de relatie met vader en Freerk was danig verstoord.

Het vervolgLanger thuis blijven was geen optie meer. Freerk koos er voor om werk te zoeken bij een andere boer. En ook bij werkgevers heb je prima men-sen, maar ook beesten. Het viel niet altijd mee. De droge zomer van 1976 zorgde er voor dat er geen werk meer was bij boeren en zo werd de be-

slissing genomen om bij Douwe Egberts te gaan werken. Een heel ander leven, tussen vier muren. Inmiddels waren Roelie en Freerk getrouwd. Na de ploegendienst bleef er nog wel eens een uurtje over en dan was Freerk hard aan het werk bij een ander. Zo verdiende hij behoorlijk wat bij en kon het gezin van Dongelen een mooie toekomst opbouwen.Maar het buiten zijn trekt Freerk nog altijd. Door gezondheidsproble-men moest Freerk stoppen met werken. En dan blijkt ook dat Douwe Egberts een goede werkgever was. Want het is allemaal prettig gere-geld en Roelie en Freerk genieten elke dag in hun huisje in Sint Jut.

Verzamelen deel 2Twee keer hetzelfde kopje, maar dat maakte het bezoek ook zo leuk. Want op een kamer boven geniet Freerk elke dag van zijn hobby. Model-len die hij mooi vindt krijgen een plekje in de vitrine. Op een aantal plan-ken zijn diorama’s gemaakt. Heel erg leuk gedaan. In kleine vitrineboxjes staan ook verschillende modellen in hun ‘natuurlijke’ omgeving. Als het mooi weer is pakt Freerk de fi ets en maakt een mooie tocht. Genieten van het landwerk en het gemis voelen dat hij niet meer op een trekker rijdt. Weemoedig soms terugdenken aan vroeger, hard werken, kou lijden of bijna verbranden in de hete zon. Maar zo is het ook goed.“Ik kijk elke keer weer uit naar de nieuwe Agritoy. En helemaal naar het clubmodel, want aan het merk Same heb ik goede herinneringen.” Al met al een verzamelaar met passie voor zijn hobby.

Freerk PostmusFoto’s: Jan Groot Jebbink

5. De dioramaatjes van Schuco in 1/43 vallen erg in de smaak6. Zo komen de modellen goed tot hun recht in een landelijke omgeving7. Hier moet Roelie nog eens fl ink mee aan de slag. Het wordt een schit-

terend borduurwerk.8. Nostalgie, want zo werd de mest op de wagen geladen, met deze Deutz

F2L514 van Minichamps9. Model van de Porsche die niet bleef staan na herhaaldelijk “HO!” roepen10. Deutz is wel het favoriete merk van Freerk. Hier de Deutz 130 06 van

Weise, waarvan de linker het L.C.N.-clubmodel 2011

Freerk heeft een mooie, maar werkzame jeugd gehad. Zijn ouders hadden een kleine boerderij in Nederland en daar molken ze ongeveer acht koeien. Later kwamen er varkens bij. Niet echt de liefhebberij van

Nederland ligt in een waterrijk gebied en het land was alleen be-reikbaar over het water. Alle transport moest met een praam of bok gebeuren. Vandaar ook dat de Deutz in het kanaal terecht kwam. Het was hard werken voor de familie en ook Freerk moest van jongs af aan meehelpen waar mogelijk. Dat daarbij de varkens een keer in de

Bij de eerste trekker moesten ook machines komen en in het geheu-gen van Freerk staan de Eureka schudder, de Lely hark en de Mentor

Als zesjarig jongetje hebben de grote John Deere trekkers indruk gemaakt. De JD’s waren het land aan het bewerken. Je kon er dwars

9

10



De geschiedenis van

Britains deel 16

We vervolgen onze ontdekkingsreis naar

nieuwigheden van Britains die in 1969 werden

uitgebracht. De afbeelding op de omslag van

die catalogus nodigt ons in ieder geval uit om

dat snel te doen. Twee nieuwe modellen staan

er in de catalogus van 1969. Een aanhangwagen

met een koe onder artikelnummer 9558 en een

bomentrailer met nummer 9559. Laten we deze

nieuwe modellen eens grondig bekijken.

door Patrick Saulas

De aanhangwagen met de koe, art. nr. 9558Deze aanhangwagen werd verkocht in een gele vensterdoos met groene vlakken. Zoals gebruikelijk bij Britains is er alles aan gedaan om het model zo goed mogelijk te presenteren. Aan de binnenkant boven de wagen staat aangegeven dat de hekken en de achterklep verwijderd kunnen worden. Onderaan de voorzijde van de doos zie je ‘animal transport’ staan op een groen kader op een verder gele doos. Rechts onderaan staat het Britains logo met de soldaat erin verwerkt.

met een koe onder artikelnummer 9558 en een

bomentrailer met nummer 9559. Laten we deze


De aanhangwagen met de koe,

Deze aanhangwagen werd verkocht in een gele vensterdoos met groene vlakken. Zoals gebruikelijk bij Britains is er alles aan gedaan om het model zo goed mogelijk te presenteren. Aan de binnenkant boven de wagen staat aangegeven dat de hekken en de achterklep

‘animal transport’ staan op een groen kader op


Bekijken we de doos wat verder dan zien we op de zijfl appen rechts en links de aanhanger staan met neergelaten achterklep zoals nodig om vee te vervoeren. Op de achterkant van de doos staan drie afbeeldingen van even zoveel manie-ren waarop je deze wagen kunt ‘ombouwen’ en gebruiken. In het vierde vakje rechtsonder staan melkbussen, zakken en strobalen afgebeeld. Deze zijn ook bij Britains verkrijgbaar en dienen als suggestie voor een mogelijke lading.Op de onderkant van de doos tenslotte nog een paar voorbeelden van manie-ren waarop je de wagen kan laten trekken, in dit geval de Massey Ferguson 135, de Ford 5000 en de Land Rover.

ren waarop je deze wagen kunt ‘ombouwen’ en gebruiken. In het vierde vakje rechtsonder staan melkbussen, zakken en strobalen afgebeeld. Deze zijn ook bij Britains verkrijgbaar en dienen als suggestie voor een mogelijke lading.Op de onderkant van de doos tenslotte nog een paar voorbeelden van manie-ren waarop je de wagen kan laten trekken, in dit geval de Massey Ferguson 135, de Ford 5000 en de Land Rover.

Bekijken we de doos wat verder dan zien we op de zijfl appen rechts en links de aanhanger staan met neergelaten achterklep zoals nodig om vee te vervoeren. Op de achterkant van de doos staan drie afbeeldingen van even zoveel manie-ren waarop je deze wagen kunt ‘ombouwen’ en gebruiken. In het vierde vakje

Bekijken we de doos wat verder dan zien we op de zijfl appen rechts en links de aanhanger staan met neergelaten achterklep zoals nodig om vee te vervoeren. Op de achterkant van de doos staan drie afbeeldingen van even zoveel manie-ren waarop je deze wagen kunt ‘ombouwen’ en gebruiken. In het vierde vakje

Enkele gebruiksmogelijkheden van de wagen zijn:

VeevervoerAan voor- en zijkanten wordt de wagen voorzien van losse hekken en de achterklep wordt verlengd met een loopplank. De koe ligt in de wagen.

Aan voor- en zijkanten wordt de wagen voorzien van losse hekken en de achterklep wordt verlengd met een loopplank. De koe ligt in de wagen. hekken en de achterklep wordt verlengd met een loopplank. De koe ligt in de wagen.

LandbouwwagenOm deze uitvoering te krijgen dien je de hekken en de loopplank te verwijderen. Dan houd je een goed bruikbare landbouwwagen over.

LandbouwwagenLandbouwwagenOm deze uitvoering te krijgen dien je de hekken en de loopplank te verwijderen. Om deze uitvoering te krijgen dien je de hekken en de loopplank te verwijderen. Dan houd je een goed bruikbare landbouwwagen over.

Platte wagenAls je de zijschotten neerklapt krijg je deze uitvoering.Platte wagenAls je de zijschotten neerklapt krijg je deze uitvoering.

Om te controleren of je met een origineel Britains model te doen hebt, kan je het volgende nagaan. In het midden op de laadvloer van de wagen zit een

pin waarop de koe vastgezet kan worden. Om te zien of de koe ook echt bij de wagen hoort, in de buik van de koe hoort een gat te zitten waarmee het

dier op de pin wordt vastgedrukt. Ook staat er ‘Britains Ltd’ op de buik. Op de onderzijde van de wagen staat ook ‘Britains Ltd made in England’.


Met toestemming overgenomen uit de JMA (Jouets et Miniatures Agricoles) clubblad van de ACA.

Vertaling: Jan van der Zijden

Bomentransportwagen art. nr. 9559De uitvoering van de doos is goed afgestemd op het gebruik van het voertuig. Op de achtergrond grafi sch weergegeven bomen in rood en zwart en op de voorgrond rechts een paar boomstronken.

Op de bovenkant van de doos heeft Britains vermeld dat deze wa-gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.

De uitvoering van de doos is goed afgestemd op het gebruik van het voertuig. Op de achtergrond grafi sch weergegeven bomen in het voertuig. Op de achtergrond grafi sch weergegeven bomen in rood en zwart en op de voorgrond rechts een paar boomstronken.

Op de bovenkant van de doos heeft Britains vermeld dat deze wa-gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.

het voertuig. Op de achtergrond grafi sch weergegeven bomen in rood en zwart en op de voorgrond rechts een paar boomstronken.

Op de bovenkant van de doos heeft Britains vermeld dat deze wa-gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.gen een in lengte verstelbaar chassis heeft en schommelassen.

De achterkant van de doos toont ons een afbeelding van een geladen bomen-kar in een bos zo te zien in de winter. Aan de zijkant een instructieplaatje over hoe je de lengte van de kar kunt verstellen.Op de rechterzijfl ap van de doos staat het artikelnummer van de kar afgebeeld. Zoals op alle verpakkingen staan ook hier op de onderkant van de doos de verschillende voertuigen afgebeeld die de kar zouden kunnen trekken.Zoals op alle verpakkingen staan ook hier op de onderkant van de doos de verschillende voertuigen afgebeeld die de kar zouden kunnen trekken.

Met toestemming overgenomen uit de JMA (Jouets et Miniatures Agricoles) clubblad van de ACA.

Dezelfde precisie waarmee dit voertuig is gebouwd, vind je ook terug in de verpak-king. Deze is met twee kunststof clipjes door de losse inlegbodem van de doos aan beide kanten van het chassis vastgemaakt.

Het model is uitgerust met schommelassen die het in staat stel-len over zeer oneffen terrein te kunnen rijden. Zoals al vermeld bij de bespreking van de achterzijde van de doos, kun je de lengte van de wagen zelf verstellen. Allereerst is het nodig de rongen te verwijderen die de boom op zijn plaats moeten houden tijdens het transport. Daarna kun je de borgpen-nen wegnemen die de as op zijn plaats houden. Je kunt dan het chassis naar believen langer of korter maken.

Om er zeker van te zijn dat je met een echt Britains model te maken hebt, kan je controleren of op de onderkant van het chassis ‘Britains Ltd’ en ’made in England’ staat.



Op maandag 21 april 2013 (Tweede Paasdag) zetten wij tussen 10 en 16 uur voor de 10e keer de deuren van onze zaak aan de Chr., Huijgensstraat 16 in Numansdorp voor je open.

Je bent dan van harte welkom om op je gemak onze uitgebreide collectie te bekijken, een model aan te schaffen dat je zo graag wilt hebben of om onder het genot van een drankje en een hapje een praatje te maken met ons of andere liefhebbers van landbouw-miniaturen. Kijk ook eens naar onze uitgebreide dvd collectie met (agrarische-) spelletjes en prachtige merkenreportages.

Ook dit jaar zullen er weer enkele verzamelaars en/of zelfbouwers aanwezig zijn met een aantal van hun fraaie modellen en/of dio-rama om aan jullie te tonen. Zoals je van ons gewend bent, zullen wij ook dit keer weer proberen enkele echte tractoren en werktui-gen naar de Chr. Huijgensstraat te krijgen. Die zullen ook nu zeker weer het bekijken waard zijn.

Hoe kom je bij ons? Vanaf de autosnelweg Rotterdam - Dinteloord neem je de afslag Numansdorp en die richting inrijden tot de derde rotonde. Daar driekwart rond ofwel linksaf slaan, daarna rechtsaf en weer links. Je ziet dan al gauw links voor je een Karwei Bouw-markt (daar moet je nu dus niet zijn) en als je daar rechts gaat sta je bijna bij ons voor deur. Het kan eenvoudiger, schakel je TomTom in en toets postcode 3281 ND in.

Tot Tweede Paasdag, Bas en Bets Vogelaar

Open Dag Flying Toys


Wanneer ben je een verzamelaar?

Als je alles koopt wat voor je voeten

komt of indien je de hele wereld afreist

naar dat ene zeldzame modelletje met

dito prijskaartje? Ik denk dat verreweg

de meesten van ons zich ergens tussen

deze twee uitersten bevinden en met

deze wetenschap ga ik op bezoek bij

Arno Lamers in het midden Limburgse

Haelen nabij Roermond. Wat is zijn

defi nitie van het begrip ‘verzamelen’?

Arno Lamers

op bezoek bij



Wanneer ben je een verzamelaar?

Als je alles koopt wat voor je voeten

komt of indien je de hele wereld afreist

naar dat ene zeldzame modelletje met

dito prijskaartje? Ik denk dat verreweg

de meesten van ons zich ergens tussen

deze twee uitersten bevinden en met

deze wetenschap ga ik op bezoek bij

Arno Lamers in het midden Limburgse

Haelen nabij Roermond. Wat is zijn


Arno Lamers Arno Lamers Arno

3

5

4

1

2

Op deze dag in juli vindt er gelukkig een verkoelend intermezzo tussen twee passerende hittegolven plaats in dit bijna tropische deel van Nederland. Arno woont samen met zijn echtgenote Nicole en hun pasgeboren dochtertje in een nieuwbouwhuis aan de ‘Route Napoléon’ ofwel de marsroute van deze Franse krijgsheer, tot voor enkele jaren een drukke doorgaande rijksweg, maar nu na een drastische wijziging in de regionale infrastructuur een rustig wijkstraatje. Arno is als ingeni-eur elektrotechniek werkzaam bij Vanderlande Industries in Veghel en moet voor z’n werk regelmatig naar verder gelegen locaties afreizen zoals bv. Schiphol, maar ook het buitenland is mogelijk. Met z’n 30 jaar behoort hij min of meer tot de ruim vertegenwoordigde jongere gene-ratie van de L.C.N. en is inmiddels al 14 jaar lid. Hoe raakt iemand in de modeltractorhobby verzeild? Nagenoeg altijd is er wel een band met de agrarische wereld in het heden of verleden. Arno is afkomstig uit het noord Limburgse Arcen. Vader Lamers was werkzaam in de landbouw terwijl hun buren een veebedrijf voerden. Vanaf z’n negende jaar ofwel zo’n 21 jaar geleden werden de destijds al ruim verkrijgbare Britains modellen het favoriete speelgoed van Arno en z’n jeugdvrienden. Hoe-wel de meeste (Ford) modelletjes uit die tijd allang zijn kapot gespeeld (zeg maar: door de zandbak gehaald) is de defi nitieve interesse voor het verzamelen hier begonnen en uitgegroeid tot wat het nu is. De ouders van Nicole tenslotte hebben een melkveebedrijf en daarmee is de cirkel alweer rond als ik het zo mag uitdrukken. Dat de landbouwwereld leeft in huize Lamers wordt mij gaandeweg het gesprek wel duidelijk. Vele evenementen zoals ons eigen Zwolle en het HMT festival te Panningen worden steevast bezocht en de ‘kleine’ gaat gewoon mee. Nu wel hopen dat ie papa of mama straks niet met ‘poef-poef’ aanspreekt....

De verzamelingHet eerste wat mij opvalt als ik binnenkom zijn een paar grote Lanz Bulldog modellen (1/8 schat ik) die op de woonkamerkast zijn uitge-stald. Het zijn zelfbouwmodellen gemaakt van hout en afvalmetaal en gebouwd door Arno’s helaas veel te vroeg gestorven vader. De dode-lijke ziekte nummer één had ook hem getroffen, kon daardoor niet meer werken en bouwde tijdens z’n laatste levensjaren een aantal tractor-modellen zoals deze twee om toch nog iets om handen te hebben.

In 2003 kwam hij te overlijden en thans staan de beide met GL (Ger Lamers) gesigneerde Bulldogs te kijk als een stille herinnering.

Arno heeft in de loop van jaren al heel wat bij elkaar gesprokkeld en om het te kunnen bewonderen zullen we een paar trappen hoger moeten naar de zolder. Dat de eisen in de nieuwbouwwoningen zijn aange-scherpt blijkt wel uit de hier ruim aangelegde trappengangen, een ver-ademing met de soms toch wel enge vlizo- en wenteltrapjes van vroeger en dat merk je als je zoals ik een dagje ouder wordt. Midden op de grote zolderkamer staat een dubbele vitrinekast, die vooralsnog gedeeltelijk leeg is. “Bedoeld voor toekomstige aankopen”, aldus Arno, maar een deel van de verzameling ligt nog in dozen om uitgepakt te worden; de in-richting van het nieuwe huis is kennelijk nog niet afgerond. Even een kort overzicht van wat er zoal staat. Net als bij vele (vooral oudere) L.C.N.-ers begon de verzamelwoede met de vertrouwde Britains modellen. Vooral de Fordjes waren favoriet hoewel er geen sprake is van een specifi eke voorkeur. De overname van Britains door het Amerikaanse Ertl in 1997 en de daarmee veranderde, lees: verslechterde, kwaliteit deed Arno besluiten over te stappen naar de Farmer serie van het Duitse merk Siku. De bovenal eenvoudige deugdelijkheid valt goed in de smaak, wat ook tot uiting komt in de gehele verzameling die voor een groot deel met dit merk is gevuld. Verder is de aandacht toegespitst op de 1/16 modellen uit de Ertl Precision serie, gelimiteerde tractortjes met een pittig prijskaartje, maar mooi zijn ze wel. De grote Franse fabrikant UH heeft daarentegen niet de belangstelling van Arno: Dat komt door de massale ‘made in China’ confectieachtige uitstraling die de modellen van deze productie-reus uitstralen en daardoor geen echte aantrekkelijke verzamelobjecten zijn. Hiermee komen we dan ook bij de belangrijkste vraag in dit verhaal: zijn verzamelbeleid. Arno is geen modelbouwer, een afgebroken stuurtje weer aanzetten lukt nog wel maar daar houdt het dan ook mee op.

1. Arno met de twee houten Lanz Bulldogs die z’n vader bouwde2. John Deere 40T met ploeg 1/16 Ertl collectors center (no. 4)3. John Deere model G 1/16 Ertl Precision Key serie (no. 2)4. Een van de eerste Ertl modellen die Arno scoorde, de JD 4455 1/165. JD combine 9880i van Britains 1/326. Volmetalen Lanz Bulldog 1/32 MO Miniatur, kwam eind negentiger jaren

korte tijd op de markt7. Ford TW35 met mestspreider 1/32 Britains, Arno’s oudste modelletje uit 19908. Britains of replica? Deze ‘oude’ Ford 6600 ziet er nog opvallend nieuw uit.9. Lanz Bulldog varianten van Siku 1/3210. L.C.N. beursmodel 2012, een Fendt 930 Siku 1/3211. Lanz Bulldog beursuitvoeringen van Siku: links de Argentijnse Pampa,

rechts ter gelegenheid van de ploegdagen te Lippe

pasgeboren dochtertje in een nieuwbouwhuis aan de ‘Route Napoléon’ ofwel de marsroute van deze Franse krijgsheer, tot voor enkele jaren een drukke doorgaande rijksweg, maar nu na een drastische wijziging in de regionale infrastructuur een rustig wijkstraatje. Arno is als ingeni-eur elektrotechniek werkzaam bij Vanderlande Industries in Veghel en moet voor z’n werk regelmatig naar verder gelegen locaties afreizen zoals bv. Schiphol, maar ook het buitenland is mogelijk. Met z’n 30 jaar behoort hij min of meer tot de ruim vertegenwoordigde jongere gene-ratie van de L.C.N. en is inmiddels al 14 jaar lid. Hoe raakt iemand in de modeltractorhobby verzeild? Nagenoeg altijd is er wel een band met de agrarische wereld in het heden of verleden. Arno is afkomstig uit het noord Limburgse Arcen. Vader Lamers was werkzaam in de landbouw terwijl hun buren een veebedrijf voerden. Vanaf z’n negende jaar ofwel zo’n 21 jaar geleden werden de destijds al ruim verkrijgbare Britains modellen het favoriete speelgoed van Arno en z’n jeugdvrienden. Hoe-wel de meeste (Ford) modelletjes uit die tijd allang zijn kapot gespeeld (zeg maar: door de zandbak gehaald) is de defi nitieve interesse voor het verzamelen hier begonnen en uitgegroeid tot wat het nu is. De ouders van Nicole tenslotte hebben een melkveebedrijf en daarmee is de cirkel alweer rond als ik het zo mag uitdrukken. Dat de landbouwwereld leeft in huize Lamers wordt mij gaandeweg het gesprek wel duidelijk. Vele evenementen zoals ons eigen Zwolle en het HMT festival te Panningen worden steevast bezocht en de ‘kleine’ gaat gewoon mee. Nu wel hopen dat ie papa of mama straks niet met ‘poef-poef’ aanspreekt....

De verzameling


Arno heeft in de loop van jaren al heel wat bij elkaar gesprokkeld en om Arno heeft in de loop van jaren al heel wat bij elkaar gesprokkeld en om


Arno heeft in de loop van jaren al heel wat bij elkaar gesprokkeld en om

Op deze dag in juli vindt er gelukkig een verkoelend intermezzo tussen twee passerende hittegolven plaats in dit bijna tropische deel van Nederland. Arno woont samen met zijn echtgenote Nicole en hun pasgeboren dochtertje in een nieuwbouwhuis aan de ‘Route Napoléon’

Arno heeft in de loop van jaren al heel wat bij elkaar gesprokkeld en om het te kunnen bewonderen zullen we een paar trappen hoger moeten naar de zolder. Dat de eisen in de nieuwbouwwoningen zijn aange-scherpt blijkt wel uit de hier ruim aangelegde trappengangen, een ver-ademing met de soms toch wel enge vlizo- en wenteltrapjes van vroeger en dat merk je als je zoals ik een dagje ouder wordt. Midden op de grote zolderkamer staat een dubbele vitrinekast, die vooralsnog gedeeltelijk leeg is. “Bedoeld voor toekomstige aankopen”, aldus Arno, maar een

Op deze dag in juli vindt er gelukkig een verkoelend intermezzo tussen twee passerende hittegolven plaats in dit bijna tropische deel van Nederland. Arno woont samen met zijn echtgenote Nicole en hun pasgeboren dochtertje in een nieuwbouwhuis aan de ‘Route Napoléon’





6

7

8

10

11

9

6



op bezoek bijop bezoek bij


12

13

14

15

16

17

18

20

21

19


Hij heeft het wel eens geprobeerd: een metalen bouwkit van een Fendt F12 uit het nog altijd gestaag groeiende lijstje van Autodrome werd onbedoeld tot slachtoffer gepromoveerd. Het was niet alleen het geduld dat hij bij nader inzien niet kon opbrengen om al die kleine onderdeeltjes op hun plaats te krijgen. Ook het afschilderen ging niet van harte. Om het correct te doen wilde hij graag de juiste kleuren gebruiken. Die kon hij laten mengen bij een verfhandelaar, maar daarvoor moest hij dan wel minimaal een hele liter afnemen en dat werd Arno toch wat te gortig voor die anderhalve vierkante centimeter die hij nodig had. Lijkt mij ook tenzij je nog ergens een oude voordeur of IKEA aanwinst in het Fendt-groen wilt hijsen. Met deze ervaring in het achterhoofd is onze jaarlijkse ‘bouw je eigen’ serie dan ook niet echt weggelegd voor Arno, helaas. Dan toch maar gebruik maken van wat de wereldwijde handel te bieden heeft. “Als verzamelaar moet je tegenwoordig keuzes maken”, stelt Arno terecht en voor hem is dat sinds vorig jaar de John Deere Precision Classics, Key en Elite serie van Ertl geworden, die hij hoopt compleet te krijgen. Allemaal hoog gedetailleerde modellen in 1/16 geleverd met een ‘gouden’ genum-merde munt of sleutel die fungeert als een certifi caat van echtheid. De verkrijgbaarheid van deze exemplaren is niet eenvoudig wat niet alleen komt door de gelimiteerde oplages maar ook vanwege de moeizame export vanuit Amerika naar de buitenwereld en de geringe interesse in Europa voor de grote schalen.

Dat de modellen relatief kostbaar zijn is voor Arno niet direct een seri-eus struikelblok aangezien hij ze ook niet aan de lopende band koopt, al is € 250,00 voor zo’n modelletje voor hem toch wel een beetje het maximum. Het is de verzamelsport om er weer eens eentje te bemach-tigen. Inmiddels tel ik er al een stuk of 17, waarbij de beschermende glasfolie uit de verpakking nog om de rubberen banden heen zit. Arno is er in elk geval zuinig op. Ik schreef al dat de verzamelhobby destijds begon met Britains. Het oudste exemplaar uit de collectie is een Ford TW35 compleet met een eigentijdse mestspreider. Deze heeft hij gekregen toen hij zeven jaar oud was. Achter elk modelletje zit wel een verhaal en dat is zeker van toepassing op een nieuwe-oude Ford 6600. Hij werd een paar jaar geleden getraceerd op Marktplaats en Arno nam de moeite om hem voor € 75,00 helemaal uit Friesland op te halen. Oorspronkelijk werd dit model eind zeventiger en begin tachtiger jaren in de handel gebracht. Verreweg de meesten hebben in de loop der jaren veel geleden en zijn thans gezegend met een ‘chocoladebruin’ verkleurde cabine en wegsmeltende ‘jubel’ velgen. Dit exemplaar ziet er echter nog helemaal gaaf uit, wat bij mij de vraag doet rijzen of het hier om een al dan niet gerenoveerd model gaat. De benodigde vervan-gende onderdelen hiervoor zijn immers al jaren in omloop en hier en daar kom ik zo’n als nieuw ogend type als deze op een webshop tegen met een soortgelijk prijsje. Navraag leert echter dat er vermoedelijk sprake is van replica’s of heruitgaven van Britains, Ertl of wie dan ook die compleet met een authentiek doosje in de markt worden gezet. Eigenlijk niet helemaal zoals het hoort, want naar de klant toe wordt de indruk gewekt dat hij voor dit best wel stevige prijskaartje een echt oudje in handen krijgt. Het geeft wel aan dat de belangstelling voor dit Britse merk van weleer nog altijd groot is en in dat geval geldt ken-nelijk ook hier weer: waar vraag is, is handel!

Een ander merk dat duidelijk dominant aanwezig is in Arno’s verzame-ling is het Duitse Siku. Net als Britains al een oud merk en oorspronkelijk gericht op de speelgoedmarkt. Dat is het eigenlijk nog steeds, maar is kwalitatief in de loop der jaren zo goed als mogelijk meegegroeid met de interesse van de volwassen verzamelaar. Zet alle L.C.N. beursmodellen uit de Siku periode (vanaf het jaar 2000 tot heden) maar eens op een rij om deze ontwikkeling te zien. Arno zal dat goed kunnen, want hij heeft ze uiteraard allemaal. Dit was echter nog niet zo vanzelfsprekend, want in het weekend van onze jaarlijkse beurs in Zwolle in 2003 overleed

zijn vader. Besloten werd om het beursmodel van dat jaar in verband hiermee, ook naderhand, niet te kopen. Het verzamelaarbloed kroop echter waar het niet gaan kon en uiteindelijk werd de John Deere 6820 alsnog aan het rijtje toegevoegd, maar de minder leuke herinnering blijft desalniettemin als een zwarte schaduw over dit model heen hangen. Een heel andere collectie Siku beursmodellen wordt gevormd door een reeks vormen kleurvarianten van de Lanz Bulldog. Met name de HMT heeft dit modelletje enige tijd als beursmodel gebruikt voor het jaarlijkse festival in Panningen totdat deze enkele jaren geleden werd ingeruild voor UH items, overigens tot groot ongenoegen van Arno. Manfred Weise, fabrikant van weise-toys liet voordat hij z’n eigen fi rma begon een aantal typen (of varianten) door Siku produceren zoals de Fendt Farmer 412 en de Iseki 5095. Ook Thomas Höing -die we o.a. kennen van het Siku museum, kort over de grens bij Winterswijk- maakte van deze mo-gelijkheid gebruik met o.a. een rode uitvoering van de Deutz Agrotron 210.

Ik kan natuurlijk nog een tijdje doorgaan met het opsommen van vele bijzondere afwijkende modellen en kleurvarianten die voor en na op de markt en in Arno’s vitrine kwamen, maar dan wordt dit verhaal wel erg lang. Duidelijk is in ieder geval dat Arno een zekere voorkeur heeft voor minder courante modellen en uitvoeringen en dat is wellicht ook zijn defi nitie van het fenomeen verzamelen. De hier getoonde foto’s zijn een greep uit de gehele collectie die thans ongeveer 310 exemplaren telt.

Tot slot: hoe en waar zoekt Arno zijn aankopen? Internet is daarbij een belangrijk hulpmiddel. Webwinkels en verkoopsites worden bekeken, maar ook het landbouw miniaturen forum (LMF) staat in de belangstelling, al neemt hij zelf geen deel aan de soms ‘oeverloze’ discussies over een enkel ‘fout’ onderdeeltje aan een nieuw uit te ko-men model. Bezoek aan beurzen en tentoonstellingen staan uiteraard hoog op de agenda, zowel in Nederland als in het buitenland. Over of het ook loont voor een verzamelaar de hele wereld af te reizen heeft hij zijn welgemeende twijfels. Dat een liefhebber van het Ameri-kaanse segment eens een retourtje Dyersville neemt, kunnen we ons nog wel voorstellen, maar Arno ondervond zelf op een werkbezoek in het Zuid Afrikaanse Johannesburg dat hetzelfde assortiment (veel UH) aldaar voor dezelfde prijzen in de schappen lag als hier bij ons in ‘Lutjebroek’. Tja, dat zijn nou de zegeningen van onze globaliserende wereldeconomie. Aldus wie de illusie koestert aan de andere kant van onze aardbol exotische modellen en prijskaartjes aan te treffen loopt het grote risico bedrogen uit te komen. Gewoon nuchter blijven is misschien nog de beste boodschap, er is genoeg aanbod en ik ben er derhalve van overtuigd dat verzamelaars als Arno zich voorlopig niet hoeven te vervelen in onze geliefde hobby. Wil je naar aanleiding van dit artikel contact opnemen met Arno, dit is zijn e-mail adres: [email protected]

Rob Theunissen

maar gebruik maken van wat de wereldwijde handel te bieden heeft. “Als verzamelaar moet je tegenwoordig keuzes maken”, stelt Arno terecht en voor hem is dat sinds vorig jaar de John Deere Precision Classics, Key en Elite serie van Ertl geworden, die hij hoopt compleet te krijgen. Allemaal hoog gedetailleerde modellen in 1/16 geleverd met een ‘gouden’ genum-merde munt of sleutel die fungeert als een certifi caat van echtheid. De verkrijgbaarheid van deze exemplaren is niet eenvoudig wat niet alleen komt door de gelimiteerde oplages maar ook vanwege de moeizame export vanuit Amerika naar de buitenwereld en de geringe interesse in Europa voor de grote schalen.

Dat de modellen relatief kostbaar zijn is voor Arno niet direct een seri-eus struikelblok aangezien hij ze ook niet aan de lopende band koopt, al is maximum. Het is de verzamelsport om er weer eens eentje te bemach-tigen. Inmiddels tel ik er al een stuk of 17, waarbij de beschermende glasfolie uit de verpakking nog om de rubberen banden heen zit. Arno is er in elk geval zuinig op. Ik schreef al dat de verzamelhobby destijds begon met Britains. Het oudste exemplaar uit de collectie is een Ford TW35 compleet met een eigentijdse mestspreider. Deze heeft hij gekregen toen hij zeven jaar oud was. Achter elk modelletje zit wel een verhaal en dat is zeker van toepassing op een nieuwe-oude Ford 6600. Hij werd een paar jaar geleden getraceerd op Marktplaats en Arno nam de moeite om hem voor Oorspronkelijk werd dit model eind zeventiger en begin tachtiger jaren in de handel gebracht. Verreweg de meesten hebben in de loop der

12. Grimme aardappelrooier van Siku die Arno cadeau kreeg op z’n twintigste verjaardag 13. Fiat 880DT halftrack van Britains 1/3214. Fendt Farmer 412 Siku 1/32 in opdracht van Manfred Weise15. Iseki 5095 Siku 1/32, in opdracht van Manfred Weise 16. L.C.N. beursmodel 2003 was deze JD 6820, in verband met het overlijden

van z’n vader pas later aangekocht17. L.C.N. beursmodel 2010, MF 8650 met Bijlsma-Hercules aanhanger van

‘Weise-Siku’18. Kan zo uit een Amerikaanse actiefi lm geplukt zijn: Claas Xerion 5000

‘Black Line’ uitvoering van Siku 19. Claas Xerion 5000 ‘Claas’ uitvoering van Siku (ter vergelijking met de Black

Line versie)20. L.C.N. clubmodel 2007, Belarus BX10221. Deutz Agrotron 210 in rode ‘Thomas Höing’ uitvoering met Fella hark,

beiden van Siku in 1/32



Ploegen, zaaien, maaien, oogsten

Dit seizoen: mestverwerkingIn februari start weer het uitrijden van drijfmest. Naast de diverse miniatuurmodellen van mengmesttanken zie je

ook folders van diverse merken mengmesttanken uit de jaren zestig en zeventig en de machines als zodebemesters,

bouwlandinjecteurs, sleufkouters en sleepvoetbemesters die vanaf de jaren negentig op de markt kwamen om de

drijfmest emissiearm aan te wenden. Albert Jan Kamphuis

1 2 3

4 5

6 7 8 9


Ploegen, zaaien, maaien, oogsten

Dit seizoen: mestverwerkingBritainsAbbey Alfa-LavalBauerBauer mengmesttank met injecteurNC EngineeringSamson mengmesttank met bemester

Bruder 1/16mengmesttank (Vacuum Super)Fliegl mengmesttank met sleepslangen

Busch 1/87Fortschritt HTS100 in diverse uitvoeringen

Herpa 1/87mengmesttank

1. Alfa-Laval mengmesttank van Britains2. Folder van BSA DeLaval pomptankwagens uit de periode rond 2005. BSA werd

in 1995 overgenomen door de Alfa-Laval groep. In 2000 werd de naam Alfa-Laval gewijzigd in DeLaval. In 2007 werd BSA overgenomen door Bauer uit Oostenrijk, in ons land meer bekend van de beregeningsinstallaties.

3. Britains maakte een model van deze Bauer tandemas tank uit de jaren tachtig4. Bruder Vacuum Super mengmesttank in schaal 1/165. Miniatuurmodel van een Fortschritt mengmesttank uit de voormalige DDR (in

Landbouwminiaturen Museum Frieswijk). De tanks kenmerkten zich door een (glasvezel versterkte) polyster tank.

6. Folder van een Bioject Bomers injecteur uit begin jaren negentig 7. BSA Duport pomptankwagen met BSA verdringerpomp, folder uit eind jaren

tachtig8. Folder van Holaras zode-injecteur van begin jaren negentig 9. Folder van Jako mengmesttanks van 3000 t/m 10000 liter. Folder van eind

jaren zeventig. 10. Joskin Modulo2 WinPack van UH11. Fliegl mesttank met sleepslangen van Bruder 1/1612. Kaweco vacuüm gier- en mengmestverspreider van 1500 tot 3500 liter, folder

uit 196713. Kaweco mengmestverspreiders, folder uit de jaren tachtig14. Joskin Vacu-Cargo 24000 van ROS 15. Folder van Joskin Wide Action sleufvoetbemester van eind jaren negentig16. Meyco uit Varsseveld produceerde vacuum- en pomptankwagens en bemesters,

folder is van begin jaren negentig17. Kaweco zodebemester, folder uit begin jaren negentig18. Joskin Quadra van Siku 19. Joskin Cargo set van Siku in schaal 1/87

Overzicht miniaturen van mengmesttanken

ROSJoskin Vacu-Cargo 24000Joskin Cargo set met Joskin Vacu-Cargo, losse tankJoskin Multiaction 6880/32 MAH zodebemesterJoskin Terrafl ex 5200/13 SHK bouwlandbemesterPichon TCI 18500 mengmeststank met sleepslangenPichon B4 mestmixer

Sikumengmesttank merkloosKaweco, Schuitemaker Robusta, Fliegl mengmesttankenJoskin mengmesttank met sleepslangenJoskin Quadra mengmesttank met bemesterBemester passend aan Joskin mesttankJoskin X-Trem mengmesttank en bemesterJoskin mengmesttank met bemester

Siku 1/87Joskin Cargo set incl. mengmesttank

Universal HobbiesJoskin Modulo 2 11000 ME-Win Pack

WikingSamson GS28 mesttank met sleepslangen, oplegger voor Claas Xerion

Wiking 1/87Joskin

19

18

14

10

11

15 16 17

12 13


20 21 22

23 24 25

27 28

30 31

26

29

32


20. Kurstjens MAX A-15 en Multi Trac mengmestver-spreiders ontworpen voor het vervoer van drijfmest over grotere afstanden, folder uit eind jaren zeventig

21. Ag-Chem (Kurstjens) Tri-Axer mengmesttank met verschuifbare tank. Folder uit eind jaren negentig

22. Folder van Terra Gator 2505 vijfwieler met 350 pk motor

23. Peecon sleepvoet en sleufkoutercombinatie, folder uit 1994

24. Schouten Ideal msttank, folder uit 199425. Folder van Schouten Odin kompakt tankwagens

uit de periode midden jaren negentig 26. Ros maakt ook dit model van de mengmesttank

met sleepslangen van de Franse fabrikant Pichon27. Schuitemaker mengmestverspreiders van 2000 tot

3800 liter. Folder uit 1971.28. Folder van Schuitemaker Jumbo mengmesttanken,

8000 tot 10000 liter, uit 198129. Pichon mestmixer van ROS 30. Folder van Schuitemaker zode injecteur van begin

jaren negentig31. Folder van Schuitemaker Combi sleepvoetbemester

Simpla uit 199332. Samson SG28 mesttank als oplegger voor Claas

Xerion van Wiking 33. Folder van Seltec-MVD zodebemester uit begin

jaren negentig34. Slootsmid sleufkouter-zodebemesters, folder uit

199435. Vervaet Hydro Trike met 380 pk DAF motor,

folder uit begin jaren negentig36. Veenhuis gier- en mengmestverspreider van 2000

t/m 5000 liter tankinhoud, folder uit 196837. Folder van Veenhuis Milieuvriendelijke Bemester

(VWB 8000 en VMB 10000) uit begin jaren negentig

38. Veenhuis Terra Trac VTT 220 en VTT 300, aange-dreven door resp. een Mercedes Benz motor van 200 en 300 pk. Folder uit midden jaren negentig.

39. Folder van Veenhuis mestcontainer uit begin jaren negentig

40. Vredo bemester-kombinatie, folder van begin jaren negentig

41. Welgro mengmestverspreiders van 2000 tot 8000 liter, folder uit 1973

33 34 35

36 37

38 39

40 41


Case IH 1660 Axial Flow maaidorser

Voorbeeld en model Het model van de Case IH 1660 Axial Flow

maaidorser van Universal Hobbies was tot voor

kort een gezocht model voor de liefhebbers.

Nu is het model gewoon als seriemodel door

UH uitgebracht.


1

2

3


Het voorbeeldDe eerste Axial Flow-serie maaidorsers met nieuwe rotortechniek van International Harvester werd in 1977 geïntroduceerd, toen als de 1400-serie. De verbeterde versie onder de naam 1600-serie werd in 1986 op de markt gebracht door het inmiddels gevormde Case IH-concern.In die serie zijn vier versies uitgebracht met verschillende motorver-mogens en inhoud van de graantank. Het type 1660 was het op een na zwaarste met een motor van 180 pk, later met nieuwe 190 pk motor. Het model is naar dat laatste type gemodelleerd. Ik zal u verder niet vermoeien met technische details, veel daarvan is bij het model toch niet direct te zien. De Axial Flow-serie is na 1993 voortgezet met nieuwe modellen.

Het modelZo’n jaar of acht geleden alweer verscheen alleen in Frankrijk de verzamelserie met tractoren in schaal 1/43 van de uitgeverij Hachette. De modellen werden geleverd door Universal Hobbies. Als cadeau voor de abonnees op die serie was er het model van de Case IH 1660 Axial Flow maaidorser, wonderlijk genoeg in de schaal 1/87. Het gevolg was wel dat het model voor liefhebbers van de 1/87-schaal niet verkrijgbaar was, tenzij je een abonnement op die serie 1/43-tractoren nam. Voor liefhebbers buiten Frankrijk was een abonnement ook nog eens niet mogelijk. De modellen die dan toch wel eens opdoken op veilingen werden voor fl inke bedragen verkocht.En nu heeft Universal Hobbies het model als ongewijzigd seriemodel onder nummer 6103 in de handel gebracht en is het model gewoon voor iedereen toegankelijk en wordt het ook in de internetshop van Case IH aangeboden. Pech voor degenen die het model voor veel geld hadden bemachtigd, maar ook gezien de prijs van rond de € 20,00 nu voor lief-hebbers een welkome aanvulling van de agrarische modellen in 1/87. Overigens staat op de verpakking als schaal nog steeds 1/43 vermeld en staat op de sokkel van de minivitrine nog wel de Franse tekst.

Opmerkelijk is het model wel, niet alleen omdat het een over de hele wereld bekende en wellicht al wel klassieke maaidorser van Case IH weergeeft, maar ook omdat het om een (in hoofdzaak) diecast model gaat. Want het model ziet er gewoon erg goed uit met tal van goed weergegeven details. Het Case IH 1030 maaiwerk is goed gedetail-leerd, al doet de soms wat dikke laklaag wat af aan de scherpte van delen ervan. Het ‘blok’ van de machine geeft de aan de buitenkant zichtbare delen van de machine in vergelijking met het voorbeeld goed weer al kun je op deze schaal natuurlijk niet al te kleine delen verwachten.De cabine ziet er goed uit met een goed gelijkend interieur; de lampen zijn zilverkleurig. Opvallende andere delen zoals de zwarte ventilator op de achterkant en de beweegbare lospijp zijn apart ingezet en geven het model net dat leuke extra net als zo’n oranje zwaailampje bovenop. De mooie wielen met zelfs stuurbare achterwielen dragen goed bij aan het totaalbeeld, dat verder natuurlijk wordt bepaald door de voorbeel-dige rode kleur en de kenmerkende en prima opschriften.Resumerend kun je zeggen dat Universal Hobbies behoorlijk wat werk van dit model heeft gemaakt en dat het model het geld meer dan waard is. In kwaliteit is deze vergelijkbaar met de huidige, al even gedetail-leerde modellen van Schuco in de kleine schaal.

Jan ScholtenFoto’s: Freerk Postmus, www.agrartechnik-im-einsatz.de

Uit: HO-Modelautoberichten nummer 175 (feb. 2014)

1. Amerikaanse brochure van de Case IH 1600 serie2. De combine in actie3. Een redelijk gedetailleerde cabine4. De beweegbare lospijp5. De onderkant ziet er ook goed uit, mooi is te zien

dat de achterwielen kunnen sturen6. Zowel op het model als...7. ...op de verpakking staat schaal 1/43

van International Harvester werd in 1977 geïntroduceerd, toen als de

Opmerkelijk is het model wel, niet alleen omdat het een over de hele wereld bekende en wellicht al wel klassieke maaidorser van Case IH weergeeft, maar ook omdat het om een (in hoofdzaak) diecast model

4

5

6

7

Oud nieuwsWie Skoda hoort, denkt niet meteen aan trekkers. Skoda uit Pilzn

in voormalig Tsjecho-Slowakije is vooral bekend geworden door

de bouw van personenauto’s. Toch ontwikkelde men de eerste

trekkers al in 1926. In 1941 werd een dieselmotor gebouwd die

gestart werd op benzine. In 1946 kwam de Skoda 30 trekker op

de markt, voorzien van een tweecilinder, viertakt watergekoelde

dieselmotor van 3116 cc die op benzine gestart moest

worden hetgeen bij koud weer een voordeel betekende. De 5

versnellingen kwamen tot maximaal 19,2 km per uur vooruit en 5,1

km achteruit. De dorspoelie achter was gekoppeld met de aftakas.

Concurrentie met ZetorIntussen was het Zbrojovka concern uit Brno in Tsjecho-Slowakije bezig een Zetor trekker te ontwikkelen die minstens zulke goede eigenschappen had als de Skoda. Uiteindelijk werd in 1952 na 8000 stuks de productie van de Skoda 30 gestaakt en ging Skoda zich verder ontwikkelen in de autoproductie.

Skoda miniatuurBestaan er miniaturen van Skoda trekkers? Die vraag kon positief be-antwoord worden toen Hans Sikkema een exemplaar van een Skoda 30 trekker had gevonden. Het gevonden model met vierwielige aanhang-wagen was in bespeelde toestand waarbij de originele kleuren zoveel mogelijk zijn teruggebracht. De grootte zal bij benadering ongeveer schaal 1/25 zijn. De trekker is van een gegoten metaal soort, waar-schijnlijk Zamak (een zink-aluminium legering) gemaakt. De vooras kan zwenken, maar het model is niet bestuurbaar. Details zoals dorspoelie,

aftakas en bedieningpedalen zijn niet aanwezig. De gesloten motor-kap is voorzien van imitatie koelsleuven. De ingegoten tekst vermeldt ‘Tractor Škoda’. Een opwindbare motor is voor het grootste deel in de romp van de trekker ingebouwd. De tekst op de motor geeft aan, ‘Made in Switserland Marque Deposee Mega-Toy’. Mogelijk hadden de Tsjechen meer vertrouwen in een degelijk Zwitsers opwinduur-werk. De massief rubber banden zijn voorzien van de tekst ’Made in Czechoslovakia’. Op de neus van de motorkap is een rondje met aan beide zijden een vleugeltje te zien, mogelijk heeft het originele logo daar op gezeten, maar dat is dan verloren gegaan. Een doosje was niet (meer) aanwezig. Het trekkertje is duidelijk als speelgoed uitgegeven zoals alle miniatuurtrekkers en auto’s uit de jaren ’40-’50.Wanneer het trekkertje is gemaakt en/of als promotie voor Skoda is on-bekend, maar zeer waarschijnlijk niet na het einde van de productie van de Skoda 30 trekker in 1952. Eenzelfde model is tot op heden nog niet gesignaleerd bij verzamelaars. De vierwielige aanhangwagen is van het-zelfde materiaal gemaakt als de trekker. De rubber banden zijn hetzelfde als de voorbanden van de trekker en ook voorzien van de tekst ’Made in Czechoslovakia’. De achterklep van dun plaatijzer kan scharnieren.

Frits van Manenmet dank aan Hans Sikkema

1

3

2


1. Skoda logo2. Skoda 30 gebouwd van 1946 tot 19523. Opdraai uurwerk uit Zwitserland 4. Tractor Škoda met pijl op motorkap5. Rondje op de neus voor Skoda logo?6. De pin onderaan is voor het blokkeren van de opgedraaide motor7. Opdraai-as voor de motor8. Bijpassende aanhangwagen met opdraai sleutel9. Achterklep van plaatijzer

4

5

6

7

8

9


Renault, de geschiedenis van het merk in miniatuur

(deel 1)

Renault, de geschiedenis van het merk in miniatuurRenault, de geschiedenis van het merk in miniatuurRenault, (deel 1)

Renault, Renault,

Aan de hand van schaalmodellen die er in de loop der jaren zijn gebouwd, laten wij de geschiedenis op een tamelijk originele wijze herleven, zonder de speciale momenten in de ontwikkeling van het merk met de ruit uit het oog te verliezen, zonder evenmin de belangrijk-ste kenmerken van de echte trekker te vergeten. We kiezen ervoor om de hele geschiedenis op te tekenen waarbij we ons concentreren op de kenmerken van de schaalmodellen.Vele fabrikanten, waaronder Britains, CIJ, Solido, Siku, Universal Hob-bies, maar ook bouwers van kleine series zoals bijvoorbeeld Debelem, vonden inspiratie in de grote hoeveelheid modellen die dit merk in de 20ste en het begin van de 21ste eeuw heeft gebouwd.Er zijn voor ons twee opties: dat wil zeggen we bespreken de schaal-modellen per fabrikant, zoals we dat ook eerder al deden bij de bespreking van andere merken of we doen het chronologisch met alle modellen die in een bepaalde periode uit kwamen. Om de draad niet kwijt te raken in al die artikelen die wij jullie gaan voorschotelen en vooral ook om het merk door de jaren heen niet uit het oog te verliezen, gaan wij aan het eind van deze serie artikelen een lijst uitbrengen waarop alle modellen zullen staan die besproken zijn met fabrikant en artikelnummer.

De periode tussen de beide Wereldoorlogen De eerste serie landbouwtrekkers van Renault worden echt precies op het einde van de Eerste Wereldoorlog uitgebracht. De eerste model-len zijn gebouwd op basis van de FT-17 tank en dan in verschillende uitvoeringen.

De Renault HIKenmerken van de echte trekkerIn 1920 volgt de HI de GP op. De GP die in 1918 werd uitgebracht, was uitgerust met een viercilinder Renault 157 benzinemotor met een cilinderinhoud van 4536 cm3. Het was een watergekoelde zijklepper van 28 pk. Hij is op dezelfde wijze opgebouwd, maar staat nu op rupsbanden die 34 cm breed zijn, waardoor de bodemdruk 350 g/cm2 bedraagt. De HI is uitgerust met hetzelfde type motor, alleen levert deze nu 34 pk bij 1150 toeren/min. De versnellingsbak heeft drie versnellingen vooruit en een achteruit. De versnellingshendel zit aan de linkerkant aan het einde van de bak. Het besturen gaat op een bijzondere manier namelijk met stuurknuppels. Deze zijn overgenomen van de GP. De HI weegt 3 ton!

Miniaturen van de HIDeze Renault HI uit 1922 was een van de modellen die door Hachette en Universal Hobbies werden uitgebracht in het kader van de serie ‘tracteurs et monde agricole’. De schaal van dit model is 1/43.Andere miniaturen die het waard zijn om wat aandacht te krijgen zijn die van Atelier Debelem. In een steegje in een van de mooiste plaatsjes van de Vaucluse heeft Eric Decaix zijn werkplaats/atelier en maakt daar sinds 1998 een hele serie voertuigen en toebehoren uit het verleden. Speciaal voor gebruik op diorama’s of om je verzameling wat uit te breiden met de wat onbekendere zaken. De trekker, een waarheidsgetrouwe kopie van de echte wordt als kit geleverd. Een variant wordt geleverd met een dakje zoals in die tijd gebruikelijk was als er een dakje op een trekker moest. Atelier Debelem heeft deze trekker ook nog in een andere variant uitgebracht, met dozerblad.

3

2

4

1


De Renault PEKenmerken van de echte trekkerIn 1926 bracht Renault de PE uit, wat een geheel nieuw ontwikkelde trekker was en uitgerust met een gietijzeren frame dat haast onbreek-baar was en waarmee tot in de jaren vijftig de Renault trekkers zouden worden uitgevoerd.Op dit frame werd achter de motor een versnellingsbak met drie voor- en een achteruitversnelling geplaatst. Dat was een viercilinder zijklep motor, watergekoeld. Met zijn cilinderinhoud van 2120 cm3 leverde hij 20 pk. De ontsteking werkte door middel van een automatische mag-neetontsteker en de smering werd verzorgd door een pomp die vanaf de versnellingsbak werd aangedreven. Zoals bij alle trekkers in die tijd was ook hier de radiator aan de zijkant van de motor geplaatst en verzorgt het vliegwiel de koeling. De trekker heeft zogenaamde ‘ther-mosyfoon’ koeling. De agrarische versie van deze trekker is uitgerust met stalen wielen, de transportversie heeft die ook, maar dan zijn er rubberbanden om gelegd of zelfs luchtbanden.De trekkers in deze PE serie zijn voorzien van een dorspoelie die 1400 toeren/min draait, een aftakas die 500 toeren/min draait en een rem die op de motor werkt, middels een poelie aan het einde van de bak. Het gewicht van deze trekker is 1,9 ton.De PE werd doorontwikkeld en in 1927 kwam de tweede generatie op de markt, die ook 20 pk leverde. Alleen was de radiateur nu verplaatst naar de voorkant en de circulatie van het koelwater werd nu verzorgd door een heuse waterpomp. De PE 2 was te koop voor 26.000 Franse Francs voor een exemplaar op stalen wielen, FF 31.400 voor een model met rubberbanden om de wielen en FF 34.600 voor een exemplaar met luchtbanden.

Miniaturen van de PEOnder de eerste trekkers waarmee Renault zijn naam vestigde is de trekker van het type PE uit 1929 die diende als voorbeeld voor een opmerkelijk model in schaal 1/32 gemaakt door atelier MAT (Miniature Agricole de Touraine). Er zijn slechts 100 stuks van dit model gebouwd in 1993, die het bedrijfje verlieten met art.nr. #A3201 (A voor Agricole, 32 voor de schaal en 01 het serienummer van de trekker). De trekker is gemaakt van resin met metalen wielen en met de hand in elkaar gezet. De trekker toont de eerste versie van de PE uit 1929, want pas in 1933 kwam de eerste trekker met luchtbanden uit. Het Renault logo op de voorzijde van de motorkap is laser gesneden uit messing. De vele details zoals het stuurwiel, de versnellingshendel en trekhaak geven dit model een natuurgetrouwe uitstraling. En niet onbelangrijk om te noemen is dat het model in de juiste kleur is gespoten, zelfs instructie-plaatjes heeft en correct is bestickerd. Niet vreemd dat een model als dit tegenwoordig voor € 200,00 over de toonbank gaat.

Overgenomen met toestemming van de redactie uit het clubblad Jouets et Miniatures Agricoles van de ACA

Vertaald door Jan van der ZijdenFoto’s: Atelier Debelem

60toys.com1. Renault HI, 1/43 uit de Hachette serie2. De HI is uitgebracht in de serie ‘tracteurs et monde agricole’3. Atelier Debelem maakt ook een HI als bouwkit in 1434. Luxe voor die tijd, een dak op de trekker. Deze wordt als variant op het vorige

model op de markt gebracht door Atelier Debelem.5. De HI was ook met dozerblad verkrijgbaar. Atelier Debelem maakt ook dit model.6. Daarvan is dan ook weer een variant zonder dak verkrijgbaar7. Atelier MAT maakte dit model van de Renault PE in schaal 1/328. De oplage is was niet groter dan 100 stuks9. Het model kwam in 1993 op de markt10. Vandaag de dag is dit een moeilijk te vinden model

Miniaturen van de PE

7

8

910

65


Een kans maken op EEN BIJZONDER MODELVeilingsites zijn er te over, wereldwijd de bekendste is eBay. Maar een ritje over internet geeft

altijd wel wat interessants en voor speciale modellen kun je ook elders terecht. Aan de overkant

van de Noordzee is dat Vectis, een bekend veilinghuis op het gebied van modellen. Zelf heb ik

een paar leuke ervaringen opgedaan met het veilinghuis Girard Auction & Land Brokers Inc.

2

3

1



In 1970 is Marv Girard begonnen met zijn veilinghuis. Hij specialiseerde zich in veilingen van onroerend goed. Maar van het een kwam het an-der en zo kwamen er veilingen in antiek en landbouwmachines, oude en nieuwe. In de loop der jaren kreeg de naam Girard een grote bete-kenis in Wakonda (South Dakota) en wijde omgeving. Wakonda zelf is maar een dorpje met ongeveer 300 inwoners. Doordat het veilinghuis een grote bekendheid kreeg, werden er ook regelmatig speelgoedvei-lingen georganiseerd. Op dit moment werken zijn vrouw Pat en hun drie kinderen hard mee in het bedrijf.

Op één van de foto’s zijn veel mensen te zien, dit gaat om een veiling van ongeveer 200 auto’s. Het dorpje wordt dan overspoeld met publiek en met zulke veilingen zijn er vaak meer dan 5000 bezoekers. Meest kijkers natuurlijk, maar alle 200 auto’s hebben een andere eigenaar gekregen.

Mijn eerste ervaring met Girard was gewoon om te proberen hoe een en ander in zijn werk gaat. Als eerste moet er een account worden aangemaakt en met de gegevens van je creditcard ben je welkom om mee te doen. Houd er wel rekening mee dat het soms twee dagen kan duren voordat je werkelijk ingeschreven bent, vooral de eerste keer. Alles moet worden gecheckt natuurlijk.

Op de dag van de veiling kun je live meegenieten van de zaken die worden verkocht. Van te voren kun je een keuze maken of er iets van je gading bij zit. Vaak is er voor mij weinig bij, want schaal 1/16 trekt mij niet erg. In 2010 heb ik meegeboden op een Massey Ferguson 98. Via de livestream kun je dan meebieden en voor $ 75.00 was ik eigenaar van dit toch wel mooie model. Met 10% provisie was het nog wel te

doen. Maar ja, dan komen er nog verzendkosten bij en als PostNL dan bij je op de stoep staat, moeten er soms nog invoerrechten worden betaald. Al met al een model dat aan de dure kant was, maar toch een leuke ervaring. En de verbazing over bepaalde items die wel heel erg duur werden. Want die zijn er natuurlijk ook.

Naast farm toys worden er ook vaak veilingen gehouden van catalogus-sen en aanverwante artikelen op het gebied van landbouw. Soms erg de moeite waard om mee te bieden. Zo probeerde ik een tijdje geleden een paar Ertl catalogussen aan de haak te slaan. Maar met een prijs van over de $ 100,00 per stuk heb ik ze maar aan een ander gegund.

En zo is er altijd wel wat leuks te beleven, mijn advies is gewoon pro-beren en kijk op www.girardauctions.com of www.girardbid.com.

Freerk Postmus

doen. Maar ja, dan komen er nog verzendkosten bij en als PostNL dan In 1970 is Marv Girard begonnen met zijn veilinghuis. Hij specialiseerde zich in veilingen van onroerend goed. Maar van het een kwam het an-In 1970 is Marv Girard begonnen met zijn veilinghuis. Hij specialiseerde zich in veilingen van onroerend goed. Maar van het een kwam het an-

doen. Maar ja, dan komen er nog verzendkosten bij en als PostNL dan bij je op de stoep staat, moeten er soms nog invoerrechten worden doen. Maar ja, dan komen er nog verzendkosten bij en als PostNL dan In 1970 is Marv Girard begonnen met zijn veilinghuis. Hij specialiseerde

zich in veilingen van onroerend goed. Maar van het een kwam het an-

Een kans maken op EEN BIJZONDER MODEL

9

10

11

6

7

8

54

1. Wakonda werd afgelopen zomer voor de zoveelste keer overspoeld door veel kopers en kijkers

2. Het team achter de veilingen3. Alle ‘members’ krijgen maandelijks een nieuwsbrief thuis4. Een prachtig, zeldzame set van John Deere (Ertl, 1/32) verkocht voor $ 650,005. In deze set zit o.a. deze onder verzamelaars geliefde, maar typeloze John Deere

trekker6. Een zelfbouw Allis Chalmers T-16 ‘Sugar Babe’ in 1/32. Werd verkocht tijdens

een veiling met allerlei AC modellen. Deze ging weg voor $ 625,007. AC Gleaner 1/32 Scale Combine in originele Bubble Box! ($ 255,00)8. AC 190 XT Series II Landhandler ROPS in Yellow Box. De echte liefhebber kocht

hem voor $ 1700,009. 1950’s Massey-Harris Dealer Sales Promotion Ad Catalog voor slecht $ 575,0010. Deze catalogus van Ertl werd me te duur11. Canadese folder van Lanz kreeg een andere eigenaar voor $ 105,00

De zelfbouwers kunnen dit jaar hun machinepark uitbreiden met een bemester en wel een Veenhuis VTT

300. Er zijn al zoveel bijzondere modellen uitgekomen in de laatste jaren, maar daar zat deze nog niet bij.

In deze en komende afl everingen gaan we deze driewieler bouwen en voorzien van verschillende details.

Het lijkt een pittig project, maar denkt de redactie, je zult zien dat de beschrijving duidelijk is en het

resultaat een model is waar heel veel verzamelaars op zitten te wachten.

De allerlaatsteNa zeven jaargangen ‘Bouw je eigen..’ en even zoveel modellen is dit dan de achtste en allerlaatste serie. Het is steeds lastiger geworden om een model te vinden dat veel leden aanspreekt, relatief eenvoudig te bouwen is en waar een aantal mensen veel van hun vrije tijd in wil-len stoppen voor het maken van een goede beschrijving. Omdat 2014 een bijzonder jaar is voor de L.C.N. willen we nog één keer een mooi Nederlands model gaan neerzetten. Om nu echt iedereen de gelegen-heid te geven zelf iets te bouwen, doen we dat in de vorm van een bouwpakket. We hebben de keuze laten vallen op een Veenhuis VTT driewieler. Een uniek model dat niet in de reguliere handel verkrijgbaar is en zeer waarschijnlijk ook niet zal worden. Het model gaan we bouwen zonder bemester zodat iedereen de keuze heeft om er een bouwland- of gras-landbemester achter te hangen.

Deze laatste reeks is dus anders van opzet dan je gewend bent. We beginnen niet met een stapel polystyreen profi elen waarin je veel eigen ideeën en creativiteit kwijt kunt. Je bent gehouden aan de bouwvolgorde van de onderdelen in het bouwpakket. Maar daarmee denken we wel de drempel om iets zelf te bouwen te hebben verlaagd. Overigens zal dit model ook voor de ervaren bouwer genoeg uitdaging bieden.

Met wat tijd en moeite kun je eind dit jaar een VTT in de kast hebben staan. Het model moet in zo’n 60 uur te bouwen zijn en de kosten van de bouwkit bedragen € 180,00. Dat is exclusief verf, plamuur, gereed-schappen en een bemester.

De bouwbeschrijving probeert zo compleet mogelijk te zijn. Snap je iets niet, lees dan eerst de hele beschrijving door zodat je weet wat het eindresultaat moet zijn. Begin je lukraak te vijlen en te lijmen, dan moet je later wellicht onderdelen herstellen en dat is natuurlijk zonde. Voordat we beginnen met bouwen vertellen we eerst iets over het 1/1 model.

Weinig modellenVan Veenhuis zijn geen modellen in grote series gemaakt en ze zijn dan ook niet in de handel verkrijgbaar. Gek eigenlijk, want Veenhuis is in West Europa een bekend merk en onder verzamelaars ook een populair merk. Let maar eens op de vele zelfgebouwde silagewagens en tanks die je onder andere in Zwolle ziet. Veenhuis is een Nederlands bedrijf en komt oorspronkelijk uit het Over-ijsselse Raalte. Veenhuis is in 1932 ontstaan als smederij en is sinds de jaren ‘70 bekend geworden als fabrikant van drijfmesttanks, kippers, silagewagens, mestverwerkingapparatuur en transportunits. Er zaten zelfs een tijd cirkelharken en trommelschudders voor de hooibouw in het programma.

BOuw je

eigen...

Veenhuis VTT 300


Veenhuis was eigendom van drie broers. Mede om de volgende generatie Veenhuis mannen een kans te geven, werd midden jaren ’90 het bedrijf gesplitst in drie afzonderlijke ondernemingen. Eén ging zich concentreren op mestverwerking, mesttransport en voederwinning met als een van de bekendste producten de silagewagens. De tweede broer ging verder met kippers bouwen en er ontstond een derde bedrijf voor voertuigtechniek (VVT - Veenhuis Voertuig Techniek) met daarin de zelf-rijders (VTT - Veenhuis Terra Trac) en opleggers voor mestdistributie.

De zelfrijders hebben al een wat langere historie binnen Veenhuis. In de jaren ‘80 had Veenhuis de Combitrac. Dit was eigenlijk een soort truck en werd gebouwd bij Terberg. De pompen en de tank werden door Veenhuis opgebouwd. Aan het einde van de jaren ’80 en begin jaren ‘90 kwam er steeds meer vraag naar meer capaciteit. Door de opkomende mestwetgeving verschoof het werk rond het bemesten

steeds meer naar de loonwerkers. Veenhuis heeft toen de drie- en vierwieler VVT’s ontwikkeld. Er zijn verschillende types geweest zoals een VTT-220, VTT-300 (beiden driewielers) en VTT-400 (vierwieler). Ook is er op verzoek van een loonbedrijf nog een vijfwieler geproduceerd, met een grotere tank en meer vermogen om een nog grotere capaciteit te realiseren.

Van het type 300 zijn drie generaties verschenen. Het voorbeeld van ‘ons’ type is van bouwjaar 1991 en is daarmee een VTT 300-1. Er zit veel variatie in de machines en eigenlijk was er bijna geen een gelijk door klantspecifi eke wensen en verbeteringen bij de opvolgende versies. Zo had de 300-3 een iets langer chassis en een meesturende achteras. Ook was er variatie in zuigarmen en pompen en op sommige modellen zat zelfs helemaal geen zuigarm; de chauffeur moest dus nog uitstap-pen om de slang aan te sluiten bij het vullen. Ook qua bestickering is er bijna geen één gelijk. Op sommigen zitten haast helemaal geen stickers (of ze zijn verdwenen bij een overspuitbeurt in het verleden) en sommigen zitten er vol mee.

Rond 1998 is Veenhuis Voertuig Techniek opgehouden te bestaan en is de productie geëindigd. Heel af en toe zie je er nog een aan het werk op de velden, maar het worden steeds zeldzamere machines. Met daarbij alle uitvoeringen die er geweest zijn, was het dus lastig om een natuurgetrouw voorbeeld te vinden. Voor deze ‘Bouw je eigen..’ zijn we uit gegaan van de machine die gedraaid heeft bij Hoiting in Gieten. Deze machine is helemaal opgemeten en omgezet in CAD tekeningen. Overigens is dit dan weer een machine zonder zuigarm, maar die gaan we er wel opmaken.

Afbeelding uit een fabrieksfolder

Voorbeeld van een VTT300-1

Deze machine is voorzien van een zuigarm

Het voorbeeld aan het werk

De machine die helemaal is opgemeten voor deze reeks. Op de foto zonder zuig-arm, maar die komt wel op onze uitvoering


Aan de slagAllereerst, gebruik bij het verlijmen van de onderdelen telkens maar kleine beetjes lijm.De onderdelen voor dit project zijn per afl evering verpakt en genummerd van 1 t/m 4. Niet geheel verrassend beginnen we dan ook met verpak-king nummer 1. Denk erom dat sommige samengestelde onderdelen

hierin weer apart zijn verpakt zodat ze overzichtelijk bij elkaar blijven.Voordat we kunnen beginnen met het opbouwen van de onderdelen, gaan we alle onderdelen langs om te bewerken waar nodig. Met een vijltje en schuurpapier kan je eventuele bramen verwijderen en onef-fenheden vlakschuren. Eventuele beschadigingen aan resin delen kun je bijwerken met een klein beetje plamuur. De dieseltank moet nog worden voorzien van een vulopening en daarom boren we een gaatje in de dieseltank en plaatsen een afgeknipte bol-kopspijker zoals op afbeelding 1. In de hydrauliektank en het hefframe moeten gaten komen van Ø 2 mm volgens afbeeldingen 2 en 3. De gaten in de hydrauliektank hoeven maar een paar millimeter ingeboord te worden, de gaten in het hefframe moeten volledig doorgeboord worden.

BoodschappenlijstHet hele model wordt opgebouwd uit een resin bouwkit en enkele metalen onderdelen. Het pakket omvat alle resin delen, CNC gefreesde kunststof delen, banden, lampen en stickers.

Het volledige pakket kost € 180,00 exclusief verzendkosten. Bestellen kan heel eenvoudig door een mail te sturen naar [email protected]. Ophalen in Borger of in overleg bij een L.C.N. bijeenkomst of een beurs is altijd mogelijk.

Niet inbegrepen in het pakket zijn verf, plamuur en hulpmiddelen. Zie het afzonderlijke kader bij dit artikel voor wat je zelf nog dient aan te schaffen.

De onderdelen in het bouwpakket zijn volgens de afl everingen in Agritoy ver-pakt, genummerd van 1 t/m 4 zodat je je niet kan vergissen in de onderdelen. Sommige samengestelde onderdelen zijn hierin weer apart verpakt zodat ze overzichtelijk bij elkaar blijven.

De bouwbeschrijving is net zo opgezet als dat je misschien kent van Lego bouwdozen. Dui-delijke tekeningen laten precies zien hoe je de onderdelen in elkaar moet zetten.

Op de foto zie je de inhoud van het pakket dat je nodig hebt voor deze eerste afl evering. NB: bestel je de bouwkit, dan krijg je de onderdelen voor alle afl eve-ringen in één keer geleverd.

Bij de bouwkit wordt deze set

banden geleverd

BOuw je eigen...

Afbeelding 1

De inhoud van de bouwpakket voor deze eerste afl evering

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Dieseltank voorzien van bolkopspijker2 mm gaten boren hydrauliektank


We kunnen nu aan de slag met het pomprek. Hierop gaan we in een volgende afl evering de twee pompen plaatsen. Het pomprek bestaat uit een bodemplaat, enkele stukken vierkant staf en twee soorten schetsplaten en die zet je in elkaar volgens afbeelding 4.

Nu nemen we het chassis en leggen dit op de kop om aan de onder-zijde de posities af te tekenen van de diverse delen. Vanaf de voorzijde (onder de zwanenhals) zijn dit: 125 mm voor hart van de achteras, 85 mm voor de diesel- en hydrauliektank, 29 mm voor de luchtketels, 20 mm voor het pompenrek en 5 mm voor de accubak. Zie ook afbeel-ding 5 voor een compleet overzicht.

Nu kun je de onderdelen aan het chassis lijmen. De hydrauliektank (rechts), dieseltank (links) en pompenrek (links) zitten met de boven-kant gelijk aan het chassis. Een handige truc is om het chassis op de kop op een vlakke verhoging te leggen, zodat deze als aanslag voor de juiste hoogte kan worden gebruikt. Denk daarbij wel even om de uitstekende dop en staf van de hydrauliektank en pomprek, hou deze dan even naast de rand van de verhoging.Nu het chassis nog op de kop ligt, kun je de achteras op het chassis lijmen. Let er hierbij op dat deze netjes haaks op het chassis komt. De luchtketels komen aan de linkerzijde met de ‘kokers’ onder het chassis en de rechter ketel wordt tegen het chassis gelijmd. Eventuele oversteek aan de binnen-zijde van het chassis moet je netjes wegvijlen en vlak schuren.De accubak lijm je 2 mm onder de bovenkant van het chassis, op de eerder afgetekende afstand van de voorkant van het chassis. Het beste kun je hier even een hulplijntje aftekenen.Aan de achterkant van het chassis lijm je het hefframe waar in een latere afl evering de hefi nrichting aan komt. Deze moet worden vastge-lijmd met de bovenkant van de schuine delen gelijk aan de bovenkant van het chassis. Ten opzichte van de achterkant moet deze 1 mm oversteken, zoals op afbeelding 6.

GereedschapVoor deze ‘Bouw je eigen..’ heb je de volgende gereedschappen en hulpmiddelen nodig die niet in de bouwkit zijn inbegrepen:- zeer scherp hobbymes, bij voorkeur een Stanley- metalen liniaal- schuifmaat- Industrielijm (secondelijm om metaal en kunststof te verlijmen)- Zap-A-Gap lijm (of een andere ‘cyanoacrylaat’-lijm)- een hobbyboormachine (Dremel)- set sleutelvijltjes- diverse boortjes (1 en 2 mm)- pincet of kleine punttang- heel fi jn schuurpapier (korrel 220 en 400, eventueel 1000)

Voor de afwerking van het model later in deze serie heb je nodig:- Plasto plamuur- Primer lichtgrijs, RAL 7035- MOTIP fi ller (niet perse nodig, geeft wel het gladste resultaat na spuiten)- Spuitbus Veenhuis geel- Spuitbus zijdeglans zwart (Motip, Colorworks of gewoon van de ‘Action’)- Potje Revell verf nr. 31 (rood voor de zuigarm en pompen) en patina groen nr. 36365 voor het motorblok

Afhankelijk van het feit of je deze materialen al voor een deel hebt, zijn de bijkomende kosten -naast de aanschaf van de bouwkit- zo’n € 40,00.

Afbeelding 3

Pomprek samenstelling (zonder pompen)

2 mm gaten boren hefframe

Afbeelding 4

Samenstelling aan te bouwen componenten

oversteken, zoals op afbeelding 6.

Detail positie hefframe

Afbeelding 5

Afbeelding 6


BOuw je eigen...

Het luchtfi lter komt op een steun te staan. Die is apart verpakt samen met het luchtfi lterhuis.De steun lijmen we op het chassis, 8 mm vanuit de knik van de zwanen-hals, zoals op afbeelding 7. Vervolgens lijmen we daarop het plaatje van 12 x 6 mm en lijmen deze tevens aan de staande ‘koker’ van het pompenrek. Ook dit zie je in afbeelding 7. Nu lijmen we het fi lterhuis op de plek zoals op afbeelding 8; de voorste steun onder het fi lterhuis loopt gelijk met de voorkant van het plaatje.

Nu gaan we verder met de cabine steunen. Daarop komt later het cabineplatform. De steunen hebben het uiterlijk gekregen van cabinevering. Je lijmt ze met het midden gelijk op de chassisbalken, 33 mm vanuit de zwanenhals gemeten, zoals op afbeelding 9.

Het cabineplatform moet kunnen kantelen en daarvoor moeten nog twee scharnieren geplaatst worden. Deze zien er ongeveer zo uit als die al aanwezig zijn op de zwanenhals. Dit zijn twee kleine onderdelen die zorgvuldig op de juiste plaats moeten worden gelijmd zoals op afbeelding 10. Doe alleen lijm op de lange lip die op de schuine zijde gelijmd wordt; de korte lip is enkel een aanslag voor de juiste hoogte. Zorg ervoor dat er minimaal 2 mm tussenruimte blijft voor het monteren van het cabine platform! Als deze vast zitten, snij je de korte lip weg, zoals op afbeelding 10. Als laatste boor je de gaten door met een 1 mm boortje zodat de gaten perfect recht tegenover elkaar zitten.

Voor aan de zwanenhals komen midden onder een spatlap en twee dunnere spatborden/lappen langs de zijkant van de zwanenhals. De grote spatlap bouw je eerst op uit een U-profi el en een plaatje zoals weergegeven in afbeelding 11. Vervolgens lijm je deze met de voorkant gelijk en met 4 mm oversteek aan beide zijden onder het chassis zoals op afbeelding 12. De spatborden langs het chassis zijn gemaakt uit strip van 33 x 4 mm, waar een knik in gemaakt moet worden op 6 mm van het uiteinde. Dit lijm je langs de zwanenhals, zoals op afbeelding 13.

Detail steun luchtfi lter

Afbeelding 7

Detail luchtfi lter

Afbeelding 8

Detail cabinesteunen

Afbeelding 9

Afbeelding 10

Samenstelling spatlapAfbeelding 11

cabinevering. Je lijmt ze met het midden gelijk op de chassisbalken,

Detail cabinesteunen

Detail positie Spatlap

Afbeelding 12

Detail spatbordAfbeelding 13


De machine moet ook nog worden voorzien van verlichting, met lichtunits voor en achter. Voor de voorste lichtunits zijn op de neus al plaatjes van 4 x 2 mm aangebracht. In het midden daarvan kan je de units vastlijmen zoals op afbeelding 14.De lichtunits aan de achterzijde lijm je tegen het hefframe, gelijk met de onderzijde van het chassis zoals weergegeven op afbeelding 15.

Op een vergelijkbare manier komen voor- en achterop de machine hijs/sleepogen. De grote hijsogen komen voor op de kopse kant van het chassis zoals op afbeelding 16. Deze worden onder een kleine hoek gelijmd, waardoor ze wat naar buiten staan. De kleine hijsogen komen achter, op de schuine kanten van het hefframe zoals weergegeven in afbeelding 17.

Detail spatbord

Detail lichtunits voor

Detail lichtunits achter

Afbeelding 14

Afbeelding 15

Afbeelding 16

Hoe het model tot stand kwamNa benadering door de L.C.N. voor ideeën voor ‘Bouw je eigen..’ 2014, hebben we eerst onderling overleg gehad over de keuze voor een machine. De wens van de L.C.N. was een zelfrijder van Nederlandse bodem, met voorkeur voor een moderne driewieler. Tijdens het bezoek van de L.C.N. delegatie bij R. Post in Borger hebben we ons idee voor de Veenhuis VTT voorgelegd. Ons leek het namelijk een mooi idee om een stukje historie van de zelfrijders om te zetten in een model. Ook de L.C.N was hier enthousiast over. De keuze werd daarom de Veenhuis VVT driewieler en daar-mee konden we aan de grootste uitdaging beginnen, de voor-bereidingen. Heel erg veel van deze machines zijn er namelijk niet meer te vinden op de Nederlandse velden. Na wat speu-ren met enig vermoeden, bleek er inderdaad nog een in een hoek van een schuur te staan, bij een loonwerker niet al te ver van Borger. De mensen daar waren zeer enthousiast en ver-leenden hun volledige medewerking. Bovendien was dit nog een van de eerdere modellen uit de 300 serie, van bouwjaar 1991. Na een ruime middag meten en foto’s maken van boven tot op de rug onder de machine gingen we enigszins smerig weer naar huis. Toen kon het werk pas echt beginnen….Er gaat nogal wat tijd zitten in het omzetten van maten van een 1/1 naar een schaalmodel. Je moet de balans vinden tussen bouwbaarheid en details. Het begint bij ons in dit geval met het uitwerken van de hoofdonderdelen in een 3D CAD pakket. Voordeel hiervan is dat veel details al inzichtelijk gemaakt kun-nen worden en knelpunten meteen kunnen worden aangepakt. Na heel wat uren achter de computer konden we dan begin-nen met het maken van de onderdelen en het opbouwen van het eerste model, eigenlijk het prototype.

Tijdens de bouw ontstonden nog vele extra details welke nog niet digitaal waren uitgewerkt, maar toegevoegd werden door Richard. Zo hebben we bijvoorbeeld gaandeweg het project er toch voor gekozen om de cabine kantelbaar te maken, omdat anders de eerdere keuze om een motorblok (compleet met de hand opgebouwd door Richard!) te plaatsen niet tot zijn recht zou komen. Het resultaat van al dit werk resulteerde in het model dat voor de geïnteresseerden al te zien was in Zwolle en op de voorkant van deze Agritoy prijkt.

Het meeste werk gaat dan nog in de productie zitten. Van veel onderdelen zijn mallen gemaakt, de overige onderdelen worden CNC gefreesd, en een klein aantal zijn donoronderde-len. Vooral in het maken van de mallen zit nog weer het nodige denkwerk, want de geometrie van de onderdelen bepaalt hoe een onderdeel het beste gegoten kan worden. Bedenk dat voor alle resin onderdelen (dat zijn de crèmekleurige delen) een mal gemaakt is!Kortom, dit model hebben we gedetailleerder gemaakt dan dat we eerst in gedachten hadden, dit echter zonder de moei-lijkheidsgraad te verhogen en wel door jullie als bouwer het ingewikkelde werk uit handen te nemen. Dit heeft ons wel veel meer tijd gekost -enkele honderden uren zijn er in gaan zit-ten- maar volgens ons is het gelukt om een zeer gedetailleerd model neer te zetten met genoeg uitdaging.

Johan Bos, Ronnie Post, Richard van der Veen


Afbeelding 17

BOuw je eigen...

Op de voorvork komt een aandrijving voor de vooras. De onderdelen hiervoor zijn

wederom apart verpakt. Ze bestaat uit platen voor de motorsteun, de hydromotor zelf en een beschermbeu-

gel. Eerst lijm je de motorsteun in elkaar uit de plaatjes met positie 5, 6 en 7 uit afbeelding 18. Let er hierbij op dat positie 7 voorzien is van een uitsparing en dat daarvan de brede lip boven moet! Vervolgens lijm je deze motorsteun aan de resin voorvork, met het gat zo netjes mogelijk gecentreerd op het gat van de voorvork. Als dit allemaal netjes vastzit, lijm je po-sitie 9, de hydromotor op zijn plek, ook weer gecentreerd met het gat. Als laatste plaats je dan de beschermbeugel. Hierin zitten reeds inkepingen voor de buigingen in de strip; deze zet je met een klein beetje lijm op zijn plaats.

Nu kan je de voorvork monteren. In de neus van het chassis plaats je een M3 moer in de daarvoor gemaakte uitsparing en kan je met de schroef de voorvork vastdraaien totdat deze met enige weerstand nog draaien wil. Om de schroef te bor-gen doe je nog wat lijm op de M3 moer. Afbeelding 19 geeft de eindsituatie aan en daarmee zijn we klaar met de eerste afl evering van dit project.

Emiel van LoonMet speciale dank aan:

Johan Bos, Ronnie Post en Richard van der Veen voor de vele uren werk in dit project

Loonbedrijf Hoiting in Gieten voor de enthousiaste medewerking

Detail steun hydromotorDetail steun hydromotor

Afbeelding 18

Afbeelding 19



verbouw

En dan...?Eerst heb ik naar verschillende wielen uit de rommeldoos gezocht, maar een band die wel mooi was, werd te groot of ik had er maar eentje van. Kortom tijd voor een tripje naar Lunteren waar ik in de winkel van de lokale handelaar al jaren een modelletje van Ertl had gezien en waarvan de wielen wel pasten bij het verder complete model. De voorwielen waren van een op een 88 serie lijkend model wat al de goede velgkleur had. Het meest nauwkeurige klusje was het verwijderen van de vooras; een secuur klusje want de op het model aanwezige frontgewichtendrager wilde ik behouden. Ook de rand van de carterpan met specifieke details mocht niet vlakgeschuurd worden dus voorzichtigheid was geboden.

Na een paar uurtjes prutsen was de vooras weg en de stuuras ingekort tot binnen het frame. De rand van de carterpan heb ik een klein stukje ingezaagd met de Dremel zodat er tussen de frontgewichtendrager en de rand van de carterpan een kunststof plaatje geschoven kon worden. Dit plaatje kwam uit de rommeldoos en zat achter een nieuwe steeksleutel die al bijna een jaar geleden was aangeschaft. Daar hoefde weinig aan vermaakt te worden dus gauw klaar. De vooras op zich was ook niet echt moeilijk, maar er moest wel even over worden nagedacht, want de motorkap mocht niet duiken en ook niet achter-over staan. De oplossing hiervoor was een oud waterpasje dat ik op de motorkap heb gezet en zo kon ik de hoogte bepalen en de vrije ruimte meten. Het was nog wel even een vraagstuk over hoe ik de as moest vastzetten. Het asje werd gemaakt uit een aluminium spijl uit een oude aluminium duivenmand, die ik heb ingezaagd totdat een dunner aluminium spijltje uit de modelbouwwinkel er in paste. Daarna heb ik het pijpje vastgeknepen zodat er een punt aan de stuuras geslepen kon worden en het kleine pijpje vastgezet met secondelijm. Ik moest wel opletten dat het dikke pijpje helemaal tot boven in de holle casting van het motorblok kwam, want dit geeft extra stevigheid. Ik heb de hoogte van het motorkapje plus 10 millimeter en de helft van de wieldoorsnede genomen om zo de plaats van de wielas te bepalen.

De as is één ding maar hoe zet je die vast? Ik heb een grote schep sneldroogplamuur in een plastic zakje gedaan wat ik aan de buitenkant had ingesmeerd met lijm om te voorkomen dat door de castingnaad op de bovenkant van de motorkap plamuur zou komen. Door aan het dikke deel van het asje een scherp randje te slijpen kon ik nadat ik het zakje in de holle casting had gewurmd de as erdoor prikken. Na een dag drogen konden de wielen er op, en deze heb ik vastgelijmd op het model om zijn veiligheid in mijn kast te waarborgen. De wielcenters zijn bolkopspijkers die rood werden geverfd met de kwast. Met hetzelfde kwastje zijn ook de showlogo’s weggekleurd. Sturen kon hij nu niet meer, maar daar maal ik niet om, ik heb er weer een mooi model bij. Nu dit model is gerealiseerd kwam bij mij ook het plan op om een 66 serie tractor dealeredition om te bouwen in een rowcropuitvoering, omdat ik dit model veel mooier vind dan het model van de 766 van Scale Models. Ik wil hiervoor de 966 met ROPS gaan gebruiken maar daarover meer een volgende keer.

Klaas Schotsman

Het begin van dit verbouwproject was een boze vrouw, maar haar boosheid resulteerde in een extra model in mijn kast. Misschien vraag je nu hoe een boze vrouw de aanleiding kan zijn voor een verbouwd model, maar dat is eigenlijk heel simpel; ik bestel af en toe voor vrienden wel eens een tractor in de USA. Maar omdat deze Farmall 1206 het showmodel was van de Red Power roundup in Du Quoin Illinois 2012, was dit wel een duur model; een te duur model volgens de vrouw van die vriend, dus moest hij dit model laten staan. En daar zit je dan, met een dubbele, en wat nu? Het antwoord kwam in een YouTube video van dezelfde show. Daar verscheen de Farmall 1206 rowcrop met smalle vooras als een van de laatsten in de Parade movie van de voornoemde show.

van Klaas Schotsman


zelfbouw

Frederik Vanassche uit België

Door de lange koude winter begin 2013 was er weer veel tijd om miniaturen te bouwen.

Net zoals de laatste jaren heb ik voor merken gekozen die in onze streek veel te zien zijn

waaronder Ova kipwagens, Record kipwagens, Dewa silagewagens en een speciale

uitvoering van een Dezeure hooglosser. Ik hoop dat de beschrijvingen een beetje duidelijk

zijn, anders zullen de foto’s voor zich spreken.Frederik Vanassche

van

OVA KIPWAGENSIk heb gekozen voor een eenassige 10 tons en een twee-assige 14 tons kipper.

Voor de eenasser heb ik een Dangreville gebruikt van ROS. Het onderstel hoefde niet aangepast te worden, maar de bak had wel wat aanpassingen nodig. De schuine voorkant werd recht gemaakt en er kwam een nieuwe opbouw op.

Voor de twee-asser is een International kipper gebruikt, ook deze is op enkele punten aangepast. Zo werd de achterdeur voorzien van twee cilinders. De zijwanden moesten een beetje verhoogd worden en daarop kwam dan de nieuwe opbouw.

De verdere afwerking was voor beide wagens hetzelfde: alles in de originele verf, stickers en verlichting erop en de modellen waren af.

RECORD KIPWAGENSVan Record heb ik drie modellen gemaakt: BMR 1000 E, BMR 1800 en de BMR 2400.

De bouw van de BMR 2400 drie-assige kipper en de BMR 1800 twee-assige kipper is nagenoeg hetzelfde. Voor beide kippers werd een drie-assige Dangreville gebruikt. Het onderstel moest wel wat aangepast worden zodat de zelfgebouwde bak er mooi

op past. De bak zelf is volledig zelfbouw en was door zijn schuine zijwanden iets moeilijker te maken. Daarom heb ik de bak geplooid in dun aluminiumplaat en later afgewerkt met polysty-reen. Voor de BMR 1000 E eenassige kipper zijn zowel het onderstel als de bak zelf gemaakt. De drie kippers werden verder afgewerkt naar het origineel dat in de streek rond rijdt. Nadat alles in de verf zat waren de modellen af.


DEWA KIPWAGENSVan Dewa heb ik een HW 6500 en een HW 8000 gebouwd. De HW 6500 is een twee-assige silagewagen van 34 m3. De HW 8000 is een drie-assige silagewagen van 47 m3. Beide kregen een nieuw

onderstel; de twee-asser het Joskin onderstel van Siku en de drie-asser die van Ros. De bakken zijn uit polystyreen gemaakt en verder afgewerkt zoals de echte machines. Alles is in de nieuwe gele kleur van Dewa gespoten.

DEZEURE HOOGLOSSERIn vorige Agritoys waren er al hooglossers te zien van Dezeure zowel in twee- als drie-assige uitvoering. Dit jaar heb ik een hooglosser gebouwd zoals die bij Clarebout, een aardappelver-werker uit Nieuwkerke, draait. De bouw blijft hetzelfde, enkel de afwerking is anders, want de bak heeft de witte bedrijfskleur. Het onderstel is gewoon Dezeure grijs. Met de bijhorende stickers erop was het model af.



zelfbouw

van Marco Brouwer

De Fendt 308 met maaiarm heeft Marco ongeveer 17 jaar geleden al verbouwd. Deze combinatie

kwam hij tegen tijdens zijn werk, toen hij bij een loonwerker in Baarn beton moest brengen. De

loonwerktak had hij al afgebouwd, maar hij vertelde dat als hij dat jaar nog sloten zou maaien, hij dan 50 jaar als loonwerker had volgemaakt. Op

een zaterdag is Marco terug gegaan om alles op te meten en heeft hij deze Conver maaiarm

nagebouwd op een Siku Fendt 308.

Marco heeft deze keer zijn

machinepark uitgebreid om

sloten te kunnen maaien. Om de

mais in natte periodes van het

land te krijgen, ontbrak nog een

geschikte sleeptrekker.

Fendt 308 met maaiarm


van Marco Brouwer Voor de volgende combi heeft Marco zelf de Weise 615 voorbereid voor aanbouw van de Herder arm, bediening in de cabine en diverse andere accessoires. De Herder arm is afkomstig van Farmmodels en die is voor Marco in elkaar gezet. De klepelbak die er aan hangt is een verbouwde Siku die Marco zelf passend heeft gemaakt.

In de Agritoy van mei vorig jaar liet Marco al zijn een-assige maiskip-pers zien voor als het echt nat is in het maisland. Komt de boel dan toch nog vast te zitten, dan hebben loonwerkers vaak een handige duwbok waarmee ze een maiswagen aan de achterzijde iets kunnen optillen en vooruitduwen. Marco heeft er nu ook een.

De Fendt 818 kocht hij in Zwolle. De duwbok is gemaakt van de kop van een oud ploegje naar voorbeeld van zo’n bok die kennissen van hem hebben gemaakt en hard nodig hadden tijdens de afgelopen maisoogst. Het is een eenvoudig maar origineel model en zo heeft Marco zijn maistrein compleet.

Emiel van Loon

Het voorbeeld, een Fendt 600 uit 1983 met Herder maaiarm


zelfbouw

van Maarten Jordaan Dat laatste woord slaat zowel op de bouwer als het model.

Bijna 3 jaar is Maarten Jordaan aan het draaien, frezen,

buigen, solderen en weet ik al wat aan het doen geweest en

heeft er in die periode ongeveer 2000 uur aan besteed. Maar nu

staat er dan toch een prachtige machine, schaal 1/10. Je moest

hem eens in het echt kunnen zien. Dat zal helaas alleen op de

foto kunnen, want dit model is gebouwd voor en in opdracht

van de CEO van de Lely Groep, Alexander van der Lely. Het

krijgt een mooie plaats in een vitrine in het splinternieuwe

bedrijfscomplex in Maassluis. Daar was ik 5 november jl. en

zag dat er in de hal een hele rij nog lege vitrines staat. Hierin

krijgen onder andere de modellen die Maarten in de loop

der jaren heeft gebouwd een plekje. Mooier kan eigenlijk

niet. Het meest recente model is een Lely Welger RPC 445

Tornado perswikkelcombinatie voor ronde balen. Waarom

nu speciaal deze machine? Omdat in deze machine de goede

samenwerking tussen Lely en Welger tot uiting komt.

De Lely Welger Tornado...wat een kanjer!

1

2


van Maarten Jordaan

Door de lange bouwtijd van de machine was het een tijdje stil rond Maarten. Hij was natuurlijk keihard bezig om werkelijk vanuit niets een machine te bouwen die niet alleen groot is wat betreft afmetingen, maar dat ook is door zijn natuurgetrouwe uitvoering. Alles zit erop, van de kleinste sticker tot het grootste tandwiel en bijna alles beweegt en werkt, alleen persen gaat niet! Tijdens de bouw werd gebruik gemaakt van ongeveer 35 kg aan tekeningen die door Lely werden verstrekt en ook nog de nodige foto’s en gewoon maatbriefjes, want Maarten heeft ook de echte bekeken en waar nodig opgemeten. Dat gebeurde zowel bij het bedrijf in Maassluis als in bedrijf op het land. Gezien de hoeveelheid tekeningen zal dat meer voor de zekerheid zijn geweest. Voor de bouw werd gebruik gemaakt van gegalvaniseerde plaat van 0,8 mm dat op verzoek in stroken van diverse breedtes werd gesneden. Maar ook ronde en vierkante pijpen werden gebruikt. Neem nu de draaikrans achterop die er voor dient om de baal te kunnen draaien en zo goed te omwikkelen. Dat was een rechte, vierkante pijp. Die werd door Maarten met zilver-zand gevuld en langzaam verwarmd en voorzichtig in een mal gebogen.

Het resultaat is super, de ring draait soepeltjes rond. Zoals gezegd werd met niets begonnen, maar dat was toch niet helemaal waar. Het is altijd weer een probleem om de juiste banden te vinden. Ook nu weer, maar uiteindelijk moest een off-the-road voertuig twee banden afstaan. De velgen draaide Maarten zelf wel even! Op zich waren deze banden veel te slap om het gewicht van de machine te kunnen dragen. Geen probleem, ze werden opgevuld met kunststof en doen het zo uitstekend. Ook de zijbeplating is niet door Maarten gemaakt. Die is eigenlijk high-tech. De zijplaten zijn namelijk 3D geprint! Heel goed gelukt en stevig ook als je weet welk materiaal het is. En op de foto’s kun je zien dat het goed is gelukt.

De Lely Welger Tornado...wat een kanjer!

1. De trotse bouwer!2. Het grote voorbeeld, de Lely Welger

RPC 445 Tornado3. Werkelijk alles zit er op en aan4. Hier zijn goed alle aandrijfkettingen

te zien5. De pers met wikkeltafel is klaar

6. Detail van de voorzijde, zelfs de juiste stickers ontbreken niet!

7. De achterklep van de perskamer in geopende toestand

8. Detail van de wikkeltafel9. De wikkeltafel kan omhoog

3

5

4

89

7

6


Wat je helaas niet op de foto kan zien is de werking van de machine. Als je de beplating omhoog doet zijn er veel tandwielen en aandrijfkettingen te zien. Op de plaats waar de aftakas aan de trekker wordt gekoppeld heeft Maarten een slinger bedacht. Die kan er als je de werking wilt zien, aan bevestigd worden. Draai je de slinger dan treedt het hele aandrijfme-chanisme in werking en gaan dus tandwielen en kettingen draaien. Ook de invoerwals en pick-up draait. Het wikkelgedeelte werkt niet, maar is wel beweegbaar. Zo kunnen de messen om het plastic af te snijden worden uitgeklapt en kan de hele wikkelunit worden opgeklapt. Je kijkt gewoon je ogen uit. In verband met de opening van het nieuwe bedrijfs-gebouw zal er een open dag worden gehouden, hou daarvoor de informa-tie op www.lely.com in de gaten. Ik had het geluk om al een kijkje te kunnen nemen in het nieuwe pand en te zien hoe onder super omstandig-heden de melkrobots worden gebouwd. Echt de moeite waard.

Ten slotte wil ik Maarten en vrouw Dickie nog bedanken voor de gastvrijheid en hoop stiekem om toch nog eens van hem te horen. Voor wat betreft de modelbouw is dat niet waarschijnlijk, want Maarten gaf al aan dat dit het laatste model is geweest, de gezondheid gaat een rol spelen. Namens ons allen wens ik hen nog veel fijne jaren. Wil je het model in werking zien, ga dan naar http://youtu.be/KffVWnbAyUU.

Jan van der Zijden

10. Hier ligt de rol met wikkelnet11. Nog zo’n ongelofelijk detail, de bedieningskast12. De zijbeplating kan omhoog13. Achter de zijbeplating zitten de rollen met wikkelfolie14. Detail van de pickup en trekboom van de machine15. Pickup wieltjes op het model

13

11

15

14

12

10


10. Hier ligt de rol met wikkelnet11. Nog zo’n ongelofelijk detail, de bedieningskast12. De zijbeplating kan omhoog13. Achter de zijbeplating zitten de rollen met wikkelfolie14. Detail van de pickup en trekboom van de machine15. Pickup wieltjes op het model

Nu moest er alleen nog een trekker omheen gebouwd worden, maar dat was voor Marcel geen probleem, want die had allang een idee over hoe hij dat zou gaan doen! Als basis werd een Ford model van Britains gebruikt, waaraan wel een en ander moest worden aangepast, zoals op de foto ook duidelijk te zien is. Zo moest het motorcomparti-ment fl ink worden ‘bijgeschaafd’ om de motorkap te kunnen plaatsen. Ook moesten er compleet nieuwe spatborden worden gemaakt, omdat die van de Ford echt niet op die van McCormick lijken. Ook werd de vooras vervangen door een veel fi jner en gedetailleerder exemplaar. Er werd een meer natuurgetrouwe achterhef op het frame gebouwd, alle pedalen werden aangebracht en schakelhendels en hefschakelaar

opgebouwd. Er kwam een nieuwe goed gelijkende uitlaat op het model en op het linkerspatbord een zitje. Ook een werklamp werd niet vergeten. Het nieuwe stuur en de stoel werden geplaatst en na het spuiten en bestickeren heeft Marcel er weer een mooi model bij. Zeker met deze mooie banden.

De productie van de echte trekker begon in 1965 en eindigde in 1972. Het was een Duits-Franse co-productie zou je kunnen zeggen. De motor van het type D179 werd in Neuss (Dld) gebouwd terwijl de transmissie op zijn beurt uit Saint Dizier (Fr) kwam. Elk van de fabrieken bouwde echter wel een complete trekker, maar dan voor de eigen markt. Vanaf 1967 was het mogelijk deze trekker ook in de vierwielaan-gedreven uitvoering te kopen. De uitlaat kan zowel horizontale als verticaal worden uitgevoerd. In 1969 verschijnt de naamsaanduiding International in grote letters op de zijkanten van de motorkap. Rest nog te melden dat deze 52 pk sterke trekker een driecilinder watergekoelde motor heeft en 2696 kg weegt. Het model van Marcel komt daar niet aan dus kan hij die met een gerust hart in de vitrine plaatsen.

Jan van der Zijden

zelfbouw

van Marcel Delathuy In september 2013 kocht Marcel op een beurs voor

€ 5,00 een losse motorkap van een McCormick model.

Die kap was gemaakt door de Franse modelbouwer

Christian Gouel. Maar het bleef niet bij die motorkap,

want ook gingen er nog een stoel en een stuurwiel

mee, elk voor € 1,00 gekocht bij Artisan32.

De McCormick 523 4WD

zelfbouw

Marcel DelathuyMarcel Delathuy

McCormickInternational523


zelf- en verbouw

Vlaamse zelf- en

verbouw Ik ben Andy Baelen en ik ben 37 jaar. Doordat ik wat

medische problemen heb, werk ik halftijds in een speciale

werkplaats. Door mijn aandoening (de ziekte van Huntington)

valt de fijngevoeligheid in mijn handen wat weg. Daardoor

zijn mijn modellen wat betreft details vrij eenvoudig.

Ik ben geboren in Roeselare (België) en ik heb vijf jaar bij mijn grootou-ders gewoond, samen met mijn ouders. Mijn grootouders waren landbou-wers, mijn vader was vrachtwagenchauffeur bij een veevoederfabrikant en mijn moeder hielp mee op de boerderij. Na vijf jaar zijn wij verhuisd naar Moorslede waar mijn ouders een boerderij overnamen. Mijn vader was nog steeds vrachtwagenchauffeur bij de veevoederfabrikant. Mijn moeder werd boerin.

Na mijn schooljaren ben ik gaan werken als mecanicien, dit in verschil-lende bedrijven. Door de verdere evolutie van mijn ziekte en nog andere gezondheidsproblemen, kon ik dit werk niet meer aan. Doordat ik als kind altijd in de landbouw heb gezeten, is de passie voor tractoren en machines gebleven. Vooral het rode merk International/Case is mijn favoriete merk, omdat wij daar thuis mee reden. Ik ben al sinds mijn 12de landbouwminiaturen aan het verzamelen. In het begin waren dat de modellen van Britains en Siku. Ondertussen ben ik al 25 jaar aan het verzamelen en bestaat mijn verzameling uit meer dan 550 miniaturen in schaal 1/32. Hiervan zijn ongeveer 70 modellen verbouwd of zelfgebouwd.Mijn verzameling bestaat voor een groot deel uit drie merken: Internatio-nal/Case, Fendt en John Deere. De werktuigen die ik verzamel, zijn vooral van de merken Joskin, Lemken en Krone.De modellen maak ik aan de hand van foto’s die van internet komen. Met wat reken- en meetwerk en heel wat inzicht kom ik een heel eind. Alles wordt met de hand gemaakt, met zaag en vijl en natuurlijk heel veel geduld. Hoofdzakelijk gebruik ik materialen die ik in een doe-het-zelf winkel kan vinden. Ook bezoek ik regelmatig rommelmarkten om oudere modellen van Britains of Siku te vinden en om onderdelen te zoeken. Ik verbouw nooit een nieuw gekocht schaalmodel, omdat de kostprijs te hoog is.Mijn verzameling staat in een hobbykamer van 2,5 bij 2,5 meter. Ze staan op legborden die aan de muur bevestigd zijn. Mijn andere hobby is de Volvo BM 320. Ik heb hier vier jaar aan gesleu-teld. De tractor is 37 pk sterk. Soms wordt aan de tractor gesleuteld op zaterdag en zondag. Deze Volvo komt van mijn grootvader, het was zijn tweede tractor op de boerderij. De tractor heeft daarna nog een paar jaar dienst gedaan op de boerderij van mijn ouders. Omwille van medische problemen zijn mijn ouders gestopt met de boerderij en is de tractor uiteindelijk bij mij terechtgekomen.

Andy Baelen


Zetor 16245 ZTSHet is een verbouwd MF 3680 model van Britains. De achterwielen komen van Universal Hobbies, gekocht in een landbouwminiaturenwin-kel. De voorwielen zijn van Britains. De motorkap, achterspatborden en cabinedak zijn gemaakt van aluminiumplaat. De cabine zelf is gemaakt van ijzerdraad en is voorzien van spiegels en een zwaailicht. Langs beide kanten is een trappetje gemaakt uit koperdraad. Vooraan is er een zelfgebouwd frontgewicht gemaakt.


John Deere 6520Deze John Deere 6520 is een verbouwd Tim model. De achter-

wielen komen van een MF 1505 van Britains/Ertl. De voorwielen komen van een Britains Bauer gierton. De fronthef komt van Uni-

versal Hobbies. Onder de trap werd een brandstoftank gemaakt en de cabine werd voorzien van spiegels.

Massey Ferguson 595Van een slooptrekker van Britains is deze Massey Ferguson 595 por-taaltractor gemaakt. De tractor werd omgebouwd tot een spoorhoogte van ongeveer 1 meter. De wielen komen van Britains. Er werden een andere uitlaat en luchtfi lter gemaakt. De cabine werd voorzien van spiegels en een zwaailicht. In de hef hangt een Lemken spuit, een verbouwd Britains model.

Mengele SF 6600 hakselaar Gemaakt aan de hand van een Claas model van Siku. De foto’s om dit te maken komen van internet. De wielen komen van een tractor die ik heb gevonden op een rommelmarkt.

Ursus Bison 212Deze Ursus Bison 212 heeft als basis een MF 2680 van

Britains. De cabine is gemaakt uit ijzerdraad. De motorkap werd gemaakt uit aluminium plaat. De tractor werd op cul-tuurwielen van Britains gezet. De tractor werd langs beide

kanten voorzien van trapjes, gemaakt van koperdraad.

International 1440 Axial-Flow maaidorser De maaidorser is overgespoten en er zijn hekjes en spie-gels geplaatst. In de cabine is ander glas geplaatst en de

zwaailichten zijn van steekparels gemaakt.


Krakei 2-rij wagenrooier Deze is gemaakt uit PVC profi elen, die ik in een doe-het-zelf winkel heb gekocht. De tractor die ik heb gebruikt is een Ford 6600 van Britains, het was een sloopmodel. Ik heb er voor gekozen het model te maken zonder cabine. De voorwielen komen van Britains, de achterwielen komen van een tractortje dat ik gevonden heb op een rommelmarkt.

AVR ARB 230 2-rijige aardappelrooierDit is een AVR ARB 230 2-rijige aardappelrooier. Het model is gemaakt uit kunststof profi elen, alleen de bak komt van een Siku Wuhlmaus. Alle wielen komen van Britains. De cabine komt van een hakselaar modelletje, gevonden op een rommelmarkt. Het model is gemaakt aan de hand van foto’s die van het internet komen.

Dezeure hooglosserDit is een Dezeure hooglosser. Deze is gemaakt uit twee Siku Krampe aanhangers. De bak komt van de Krampe 3-assige kipper. Het onder-stel komt van de Krampe 2-as dumper. De wielen zijn gekocht bij een landbouwminiaturenwinkel. De cilinders komen van een rommelmarkt model. In de bak liggen twee elastieken als transport ketting. De hoog-losser hangt aan een Massey Ferguson 8280 van Siku.

Imants 135 SX-310 spitmachineDeze is volledig zelf gebouwd. De wielen komen van een rommelmarkt

tractor. De spades zijn gemaakt van gebogen koperdraad met driehoek PVC stukjes erop. De spades zijn vast gemaakt aan een haspel van een maaidorser, deze is volledig aangepast. Het frame waar de wielen aan gangen is gemaakt uit aluminium profi el. Het frame waar de spades aan vast zitten is gemaakt uit PVC. De cilinders komen van de rommel-markt. De machine wordt getrokken door een Agco DT 275.

Een Tumoba spruitenplukker Dit model is een opbouwmachine. Hier is een Valmet 805 van Britains voor gebruikt, met dubbele wielen achteraan. De bak is uit aluminiumplaat ge-maakt, het onderstel uit PVC. Vooraan de tractor hangt er een 3-rijige sprui-tenplukker. Het frame waar het afdekzeil op ligt is gemaakt van koperdraad.

Verhoest preirooier en een MF 3680 De rooier is gebouwd uit PVC profi el. De klembanden zijn twee elastieken. De wielen komen van de rommelmarkt. De houten container is van Kids Globe. De hefmast komt van een heftruck. De MF 3680 is een verbouwd Britains model. Hier werd de cabine aangepast en de kleur veranderd.

Onderstel landbouwkraanHet onderstel van deze getrokken landbouwkraan komt van een aanhangertje, gevonden op de rommelmarkt en aangepast. Het kraan-gedeelte is volledig zelfbouw en is voorzien van een mestgrijper. De mestgrijper is een verbouwd Dickie modelletje. De wielen komen van een heftruck. Het kraantje hangt hier aan mijn verbouwde Volvo BM 2650 van Britains.

zelfbouw

van Antonio Aardenburg Het setje compleet...

Vorig jaar heb ik de John Deere 6300 nagemaakt van

de boerderij in Mill waar wij al enige jaren plegen

heen te gaan met vakantie. Een kale trekker is ook

maar niets, dus er moest iets achter. Eerst dacht ik

aan een grote zwadhark, maar ik zag elke dag de

combi met mengvoerwagen (Agrimix BF 1100) staan.

Waarom dan die niet....? Je ziet hier ook heel weinig

modellen van. Weer eens wat anders dan een

silagewagen of een poeptank. Dus alles even snel

op de foto gezet en meteen wat maten genomen.

12

3



van Antonio Aardenburg

Eenmaal thuis aangekomen heb ik als gebruikelijk allerlei afvalmaterialen verzameld om te bouwen. Ik wilde de mengkuip eerst halen van een UH model van de Strautmann mengwagen. Die kuip is lastig zelf te maken. Aangezien die UH nogal prijzig is, heb ik dat maar even niet gedaan. Een kennis had nog een klein stukje dun aluminiumplaat voor mij en dat was precies groot genoeg voor de kuip. Ik heb van papier en piepschuim eerst een model gemaakt en dit gebruikt als vorm om de aluminiumplaat in een keer te kunnen knippen en vouwen tot de juist kuip. Dat is goed gelukt.

De banden heb ik ooit al eens nog net van de vuilnisbelt kunnen redden. Ze zijn van een plastic speelgoedtruck van mijn zoontje. De banden zijn precies goed van maat en de velgen komen wonderwel ook overeen. Je moet soms wat geluk hebben!De opdruk van de kuip is een foto van de echte wagen. Deze foto heb ik met het programma Paint aan de zijkanten rood uit laten lopen om brede zijkanten te krijgen. Daarna zijn de beide zijden van de kuip van een afdruk voorzien door het printje van de foto er gewoon op te plakken. Voor het voorkomen van vuil- en watervlekken op dit printje (want dat is echt link..) heb ik de kuip daarna ingesmeerd met speciaal fixeermiddel.

Dat beschermt de print, zo kan er weinig mee gebeuren en blijft het ook kleurecht (Pas later hoorde ik dat dit ook goed kan met haarlak...).

De messen van de vijzel heb ik gemaakt van het lemmet van een plastic wegwerpmes. Mooie ribbeltjes, scherp, net echt dus. De bakinhoud is gemaakt van fijn gehakseld stro, houtvijlsel en fijn zaagsel. Dat ziet er hartstikke echt uit en geeft de bak meteen een leuke look.Verder heb ik de beweegbare achterklep, de afvoerband met flappen, de tegenmessen, kortom alle onderdelen gemaakt en ook alle stickertjes nagemaakt en deze op de machine geplakt. Na ruim 40 uur was hij klaar. Ik vind het zelf een leuk ding en een mooie combi.

Antonio Aardenburg

1. De echte machine2. En dat levert dit model op3. De onderdelen zijn gemaakt uit allerlei restmaterialen4. Voor een realistische look is de kuip gevuld met zaagsel en stro5. Samen met de John Deere die vorig jaar al werd nagebouwd6. Als in het echt hangt de wagen achter de John Deere 6300

5

4

6


BINNENKORT VERWACHT OF REEDS TE KOOP

NIEUWE MODELLEN

AUTODROME 1/32Volvo BM 650 4WD Jubileum model 1984-2014

BRANSON-GLOBAL.COMBranson 8000 series 4WD

BRITAINS 1/32Case IH Magnum Case IH Puma 230 Ford TW15 Ford TW25 Ford TW35 John Deere 3040 John Deere 3140 John Deere 3640 John Deere 8rt John Deere maaierJohn Deere R962i Kane diepladerKuhn VB 2160 Kverneland Ploeg met PakomatNew Holland T8 New Holland T9 New Holland maishakselaar

EDITIONS ATLAS 1/32Boehringer Unimog Bolinder Munktell 470 BisonFerguson TEA 20Zetor 50 Super

G&M ORIGINALS 1/32David Brown 50-D

MARGE MODELS 1/32Ford 8830Ford TW35 Gen IFord TW35 Gen II

MINICHAMPS 1/18Hanomag R35 met dak

MTZ-ELAZ 1/43Belarus 3522

SCHUCO 1/32Case IH 1255 XL ‘Zwart’ - Gelimiteerd (1500)John Deere 4755John Deere 7810 met rondom dubbellucht

SIKU BLISTERDeutz-Fahr Agrotron 265 met frontladerJCB Fastrac 8310 met frontladerJohn Deere 7530 Premium met frontladerMercedes-Benz MB-Trac 1800 IntercoolerSteyr CVT 6230

SIKU 1/50Start Set Farmer ‘Siku World’

SIKU 1/32Claas Axion 930 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (2000)Claas Axion 950 ‘Blackline’ - Gelimiteerd (2500)Claas Axion 950 ‘Stotz’ - Gelimiteerd (1000)Claas Axion 950 ‘Zilver’ “100 Jahre Claas” - Gelimiteerd (500)Claas Lexion 770 TT ‘Blackline’ - Gelimiteerd (250)Claas Xerion 5000 TRAC ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (1000)Fendt 930 Vario ‘BASF’ - Gelimiteerd (1000)Holaras M.E.S. met adapter John Deere 6210R met 990 Balenpers - Gelimiteerd John Deere 7530 Premium Bosbouw-tractorLanz Bulldog HR 8 + Trailer ‘Blackline’ - Gelimiteerd (750)Steyr CVT 6230 + veetrailerVogel & Noot Plus Hektor 1000 Vario ploeg

NOREV 1/32Claas Lexion 760 TT - Gelimiteerd (1000)

NPE MODELLBAU 1/87Güldner G 60Massey Ferguson 135Schlüter Super 550Schlüter Super 550 met frontladerSchlüter S 650 met frontladerSchlüter S 900 VSchlüter S 1250 VStihl S 20

REPLICAGRI 1/32Agram Godet ‘Groen’Case IH 155 drieschaar ploegCase IH 155 vierschaar ploegCase IH Magnum 7240Claas Markant 65 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (2500)International 856 XL Turbo

ROS 1/32Grimme GL 860 CompactaPellenc Optimum

SCHUCO 1/87Horsch Leeb PT 270


Bolinder Munktell 470 Bison

G&M ORIGINALS 1/32

MARGE MODELS 1/32

Hanomag R35 met dak

1


1. Volvo BM 650 4WD ter gelegenheid van Autodrome 30 jaar 1994-2014

2. Volvo BM 470 van Editions Atlas3. Belarus 3522 met doos uit Minsk in 1/43 is alleen in

Rusland uitgegeven4. Hanomag R35 in schaal 1/18

SPEC CAST 1/16Kinze 640 8 wiel tractor - Gelimiteerd (2000)

UNIVERSAL HOBBIES 1/32Case IH Maxxum 5150 Plus ‘50.000 edition’ - Gelimiteerd (1000)Claas Tucano 450 (Tier 4i) ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (3000)Deutz-Fahr Agrotron TTV 430 ‘Black edition’ - Gelimiteerd (1000)Deutz-Fahr Agrotron TTV 7250 ‘Black edition’ - Gelimiteerd (1000)Fendt Farmer 2 ‘Goud’ - Gelimiteerd (1000)Fendt 516 Vario met frontladerMassey Ferguson 7626 Dyna-VT ‘Metallic rood’ Gelimiteerd (1000)

USK 1/32Challenger MT775E ‘Stealth Ninja’ - Gelimiteerd (316)

Bressel & Lade Frontlader toebehoren set B ‘Claas’Claas Arion 630 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (2000)Claas Arion 640 met frontlader ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (2000)Claas Arion 650 ‘Kommunal’ - Gelimiteerd (2014)Claas Lexion 770 met V1200Claas Lexion 770 TT met Conspeed 8-75 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (2000)Claas Lexion 780 TT met V1200 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (3000)Claas Lexion 780 TT met V1200 ‘100 Century Edition’ - Gelimiteerd (1000)Claas Lexion 780 TT met V1200 ‘Zilver’ “100 Jahre Claas” - Gelimiteerd (100)Claas Xerion 4500 TRAC VC ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (1000)Fendt 939 Vario ‘Wit’ - Gelimiteerd (1000)Strautmann Tera-Vitesse CFS 5201 DO ‘First edition’ - Gelimiteerd (1000)Valtra N123 met fronltader ‘Zilver’

Challenger E-Series ‘Collector set’ - GelimiteerdClaas Axion 840 ‘Claas France Edition’ - Gelimiteerd (1000)Claas Axion 850 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (4000)Claas Disco 3500 & Disco 9100 ‘Claas Editie’ - Gelimiteerd (3000)

WEISE-TOYS 1/32Schlüter Euro Trac 1900 LS ‘Antraciet’ - Gelimiteerd (1000)

WIKING 1/87Brantner TrailerDeutz D40 LJohn Deere 7280R met frontlader

WIKING 1/32Bressel & Lade Frontlader toebehoren set A ‘Claas’

2

4

3


NIEUWE MODELLEN

5. Case IH Magnum 7240 van Replicagri in 1/326. Kinze 640 met rondom dubbellucht van SpecCast in 1/167. Uit Zuid-Korea afkomstige Branson in schaal 1/328. Grimme GL 860 Compacta aardappelpoter van Ros9. Claas Lexion 770 met V1200 van Wiking10. Challenger MT775E ‘Stealth Ninja’ van USK models.

Dit model was te koop tijdens de afgelopen Agritechnica. Omdat er tijdens transport van China naar Hannover een fl ink aantal is zoekgeraakt, is dit nu met een oplage van 316 stuks een zeer exclusief model.

11. Strautmann opraapwagen van Wiking in 1/32

7

6

5

10

8

9

11


Februari8 Duiven, Loonbedrijf Kriesels L.C.N. regiodag Gelderland

9 Sevenum, De Schatberg Miniaturenbeurs van auto’s,

vrachtauto’s, trekkers etc. Voor informatie, tel. 0478-692314

9 Engeland, Spalding Springfi elds Event Centre Toy

Fair. Voor informatie, +44-1522698388

15 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC

ruilbeurs. Voor informatie, www.namac.nl

15-16 België, Gent Collection Car Oldtimer en

miniaturenbeurs. Flanders Expo Gent. Voor informatie, www.funcars.be

16 Deurningen, wegrestaurant Frans op den Bult

Hengelosestraat 6. 9de schaal-modellenbeurs. Voor informatie www.schaalmodellenbeurs-fransopdenbult.nl

22 Agrifac, SteenwijkAlgemene Ledenvergadering L.C.N. Voor informatie tel. 0318-527261 of [email protected]

22-23 Goes, Zeelandhallen Da Vinciplein1. Modelbouwshow.

Voor informatie tel. 0113-221020

Maart2 Hoegaarden, België Tiensestraat 43. 7de Internatio-

nale Landbouwminiaturenbeurs en Expo LMVB/AMAB. Voor informatie, +32-477931274 of [email protected]

9 Eefde, Dorpshuis ‘het Hart’ Jolinkweg 2. H0 modelauto-

beurs. Voor informatie, [email protected]

15 Apeldoorn, wijkcentrum Orka Germanenlaan 360. Modelauto-

verzamelbeurs. Voor informatie, tel. 055-3552338

22 Ede, Plantion Modelbouwshow Europe.

Wellensiekstraat 4 Ede. Voor informatie, www.modelshow-europe.com

22 Beilen, De Vries Mechanisatiebedrijf Landbouwminiaturenbeurs

regio Groningen, Friesland en Drenthe

Voor informatie over kraam-verhuur, P. Postma tel. 06-21969580 (na 20.00u) of e-mail [email protected]. Overige informatie regiodag: J.K. Beuker, tel. 0528-277914 of [email protected]

April19 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC


21 Almen, boerderij ‘de Vetweide’ Dorpsstraat 7. Demonstratie van

Siku control modellen, diorama-show en verkoop modellen.

Voor informatie, fam. Wiltink, www.miniatuurboerderij.nl

21 Numansdorp, Flying Toys Chr. Huijgensstraat 16. 10de open

dag van 10.00 tot 16.00 uur. Voor informatie, www.fl yingtoys.nl

21 Steenwijk, De Meenthe Miniatuurspektakel. Voor

informatie, www.miniatuur-organisatie.nl

Mei3 Joure, ’t Haske Vegelinsweg 20. Modelauto-

ruilbeurs. Voor informatie, tel. 0513-416571



Juni1 Frankrijk, Chartres 21ste miniaturenbeurs A.C.A.

Voor informatie, [email protected]

Juli26-27 Panningen, Manege De Vosberg Ninnesweg 176. 35ste Internati-

onaal Historisch Festival. Voor informatie, tel. 024-6772419 of www.hmtklep.nl

Augustus9 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC


September13 Joure, ’t Haske Vegelinsweg 20. Modelauto-


Oktober18 Houten, Euretco gebouw Meidoornkade 22. NAMAC


23 Spelle, Duitsland L.C.N.-ledenreis. Dagtrip naar

de Krone fabrieken in Spelle en bezoek aan het Siku museum

24 Heinkeszand, De Stenge Stengeplein 1. Zeeuwse Auto

Model Ruilbeurs. Voor informa-tie, tel. 0113-220493

November8 Joure, ’t Haske Vegelinsweg 20. Modelauto-


22-23 Zwolle, IJsselhallen 26ste Internationale Landbouw-

miniaturenbeurs en Tentoon-stelling L.C.N. Voor informatie, tel. 06-30799865, www.agritoy.nl of [email protected]



De gegevens zijn ontleend aan allerlei bronnen, voor de juist-heid is de redactie niet verant-woordelijk. Het is raadzaam om genoemde informatiebron-nen te raadplegen in verband met eventuele wijzigingen.

Agenda van evenementen

met miniaturenAgenda van evenementen Agenda van evenementen Agenda van evenementen

met miniaturen

AGENDA


ALLEEN VOOR LEDEN

ADVERTOYTJES

jopie krukas

De Agritoy redactie kreeg een persbericht dat een nieuwe virtuele ruil-

beurs voor modelautoverzamelaars online is gegaan. Modelautospotter.

nl is een online ruilbeurs waar verzamelaars gratis hun modelauto’s aan

elkaar kunnen aanbieden en is een initiatief van de Modelauto Krant.

In het persbericht staat: “Een online ruilbeurs enkel en alleen voor liefhebbers van kleine

auto’s en wat daar bij hoort. Is daar behoefte aan? Ja, zeggen Ben

van Roode en Freek van Leeuwen, de makers van de website Mo-

delautokrant.nl. Want de geïnteresseerde hobbyist zal nooit meer

hoeven te zoeken tussen tienduizenden advertenties die eigenlijk

niet bieden wat hij zoekt. Op Modelautospotter.nl kom je in een

omgeving terecht waar voornamelijk de echte liefhebbers te vinden

zijn. Mensen met dezelfde passie kunnen hier gratis adverteren

voor periodes van vier weken, waardoor het aanbod van items

overzichtelijker blijft en de doorstroming groot. Dit is een belangrij-

ke bijdrage aan een geweldige hobby. Modelauto Spotter is in Ne-

derland de eerste echte online ruilbeurs uitsluitend voor modelauto

verzamelaars. Ruilbeurs? Ja. Net als op een ruilbeurs in de echte

wereld kun je op Modelauto Spotter modelauto’s kopen, verkopen

of ruilen. Om advertenties te plaatsen of er op te reageren, hoef je

je alleen maar te registreren met je naam en je email adres.”

Tot nu toe heeft de Agritoy redactie nog geen landbouwbouw-

miniaturen voorbij zien komen, maar daar is deze online beurs

wel degelijk ook voor bedoeld, bevestigt Ben van Roode ons.

Misschien moeten we het maar gewoon eens proberen en een

advertentie plaatsen. Dan komen er vast meer schapen over de

dam en hebben we er een mooi hobby-platform bij.

Voor meer informatie kan je terecht op www.modelautospotter.nl

en www.modelautokrant.nl.

Nieuwe online ruilbeurs voor verzamelaars

Stopt u met verzamelen? Wij kopen uw verzameling op. Ook gedeeltes.

Contante betaling. Tel. 06-20924171 of e-mail [email protected].

Oproep: Als je in het bezit bent van Peecon modellen, gekocht of

zelfbouw en die op een show wilt laten zien, dan zou ik graag met je in

gesprek komen. Bel of mail me. Jan van der Zijden [email protected], tel. 076-5035534 of 06-14852412. Alvast bedankt!

Landbouwminiaturen Museum Frieswijk is op afspraak geopend. Op

13 bij 5 meter staan vele vitrinekasten vol met ongeveer 1300 prach-

tige miniatuurtrekkers en landbouwmachines. Familie Venneman,

Frieswijkerweg 7, Schalkhaar, tel: 0570-60 92 69. Meer info: www.

museumfrieswijk.nl.

Oproep: Heeft u een adreswijziging, wijziging van een bankrekening-

nummer of andere zaken voor de ledenadministratie, neem dan contact

op met John van Leeuwen. E-mail: [email protected].

Advertoytjes zijn alleen voor leden en mogen maximaal 300 tekens groot zijn.

Agritoy nr. 1 - 2014

Documents

Transcript of Agritoy nr. 1 - 2014