1

Nieuwsbrief Academisch Erfgoed Maastricht Fonds

januari 2015

In deze nieuwsbrief Begin november liep ik binnen bij één van de weinige boekwinkels die Maastricht helaas nog rijk is. Mijn oog viel vrijwel direct op een in 2012 door het Davidsfonds uitgegeven herdruk van de beroemde, eerste wereldatlas van de bekende cartograaf Mercator. Een mooi exemplaar in foedraal en voor een gunstige prijs. Het mag duidelijk zijn dat de atlas met mij mee naar huis ging. Het toeval wil dat ik een aantal dagen later werd benaderd met de vraag of de Universiteitsbibliotheek een originele, zogenaamde Mercator-Hondius atlas in bruikleen wilde nemen. Het betrof vrijwel dezelfde atlas als die waarvan ik de herdruk had bemachtigd, de zeventiende-eeuwse Atlas sive cosmographicæ. Over deze atlas leest u in onze nieuwsbrief meer. Bekijk vooral ook de illustraties die een mooi beeld geven van wat we kunnen verwachten. Nieuw is ook de Stichting voor Pierre Kemp die in december van het afgelopen jaar is opgericht en de voor onderzoek belangrijke platencollectie van Kemp. We kijken terug op de door ons Special Collections Promoteam in november georganiseerde Poetry Slam, een overweldigend succes. Bekijk daarnaast het resultaat van drie nieuwe boekadopties. Bezoek nog tot 13 februari onze expositie over de anatoom Vesalius en de geschiedenis van de anatomie. Lees hoe creatief studenten zijn geweest tijdens een workshop naar aanleiding van deze expositie. En zet ook alvast in uw agenda dat van 13 maart tot en met 15 maart de Maastricht Antiquarian Book & Print Fair plaatsvindt in de Maastrichtse St.-Janskerk. Ons thema dit maal: in Maastricht gedrukte boeken rond het thema ‘reizen.’ Ik wens u veel lees- en kijkplezier. Drs. Odin L.M.J. Essers Conservator Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht

2

Stichting voor Pierre Kemp Ter nagedachtenis aan de Maastrichtse dichter en schilder Pierre Kemp (1886-1967) is, op initiatief van Wies Neuhof-Meijs, de Pierre Kemp Stichting opgezet. De stichting heeft als doel het behouden en uitbreiden van het erfgoed van Kemp, door zijn werk te promoten en voor iedereen toegankelijk en beschikbaar te maken. Op 1 december jl., de verjaardag van Pierre Kemp, is de stichting officieel van start gegaan. Neuhof-Meijs, een nicht van de vrouw van Pierre Kemps oudste zoon Antoine, beheert de opslag van belangrijke spullen van Kemp. Zij is in bezit van Kemps bureau, waarachter hij veel van zijn gedichten schreef, en zijn boekenkasten. Ook beschikt ze over Kemps platencollectie, die in het bijzonder van grote waarde is, omdat deze muziek voor Kemp een grote inspiratiebron was bij het schrijven van zijn werken. Voorzitter van het stichtingsbestuur is dichter en emeritus hoogleraar Algemene en Nederlandse Letterkunde Wiel Kusters, die in 2010 een biografie schreef over het leven van Pierre Kemp. Naast Kusters bestaat het stichtingsbestuur uit Wies Neuhof-Meijs en Ingrid Wijk, directeur van de Universiteitsbibliotheek in Maastricht. Meer informatie over de stichting en Pierre Kemp

3

Unieke aanwinst: Renaissance-atlas Mercator-Hondius Gerardi Mercatoris atlas sive cosmographicæ meditationes de fabrica mvndi et fabricati figvra. / Denuò auctus [a J. Hondio]. Zo luidt de officiële titel van één van de meest belangrijke atlassen uit de Renaissance. Eind 2014 is de Universiteitsbibliotheek gevraagd deze atlas in bruikleen te nemen. Mede vanwege het belang voor onderwijs en onderzoek gaan wij graag op dit aanbod in. Het betreft een exemplaar van de zogenaamde Mercator-Hondius atlas uit 1628. De Vlaamse cartograaf Jodocus Hondius (1563-1612) kocht rond 1604 de gegraveerde koperplaten uit de nalatenschap van Gerardus Mercator (1512-1594) op. Twee jaar later verscheen de eerste Hondius editie van deze atlas, aangevuld met 36 nieuwe kaarten. Het bleek een groot succes: tussen 1609 en 1641 produceerden Hondius en zijn zonen 29 edities in het Latijn, Nederlands, Frans, Duits en Engels. Later dit jaar vindt de formele overdracht plaats.

4

Nighttales Poetry Slam: een overweldigend succes In onze nieuwsbrief van september 2014 kon u er al over lezen: de door ons promoteam Special Collections georganiseerde Poetry Slam.1 Op 6 november jl. kwamen zo’n 200 studenten samen in de oude Brandweerkazerne aan de Maastrichtse Capucijnenstraat om performances bij te wonen met als uitgangspunt de bijzondere sprookjesboeken uit onze collectie. In samenwerking met dichter Gijs ter Haar, Nightscapes Productions, Studium Generale, het Sociaal Historisch Centrum Limburg en de Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen is de Poetry Slam een groot succes gebleken. Er wordt al gevraagd naar een tweede editie. Hieronder een impressie van de avond.

Meer informatie:

Looking back on the Nighttales Poetry Slam 2014

YouTube: Breaking Maas bijdrage over de Poetry Slam (10 november 2014)

Wilt u de boeken met schitterende illustraties van kunstenaars als Dulac, Rackham, Pogany en Clarke eens van dichtbij bekijken, neem dan gerust contact met ons op.

1 Een poetry slam (naar Engels, to slam = smijten, slaan) of poëzieslag is eigenlijk een kruising tussen literatuur en sport. Enkele

slamdichters, kortweg 'slammers', gaan op een podium (vaak in een club of café) een wedstrijd met elkaar aan. Binnen een bepaalde korte tijd en in een paar rondes dragen de dichters hun gedichten voor. Het publiek en/of de jury bepaalt wie de beste is. (Bron: http://www.poetryslam.nl/poetry-slam/view/15/)

5

Adopties: zij gingen u voor Koppel uw naam op een originele manier aan de Universiteit Maastricht. Bekijk met ons de boeken die in slechte conditie verkeren en adopteer het boek dat u aanspreekt. U kunt er als adoptant trots op zijn dat u daarmee een bijdrage levert aan het behoud van erfgoed met grote waarde voor maatschappij, onderwijs en onderzoek. Hieronder een selectie boeken die door het ‘Adopt-a-book’-programma van de ondergang zijn gered. Foto’s: Sashpapercare en John Tillie Fine Prints. Foto links voor c.q. tijdens, foto rechts na restauratie. Inleiding tot de ‘Hollandsche rechts-geleertheyd / beschreven by Hugo de Groot’ (1631):

De Kleine Print-Bybel (1720):

Bijdrage tot de kennis van het Japanse rijk (1833): Wilt u meer weten over dit initiatief, een boek adopteren of een adoptie cadeau doen, neem dan contact met ons op. Bekijk uw voordelen alvast

6

500 jaar Vesalius: expositie

31 december 2014 was het vijfhonderd jaar geleden dat de beroemde Brusselse anatoom Andries van Wesel (1514-1564) werd geboren. Een mooie gelegenheid voor een expositie in de Universiteitsbibliotheek. Bekijk tot 13 februari in de binnenstadlocatie zijn beroemde magnum opus De humani corporis fabrica libri septem en andere belangrijke werken uit de geschiedenis van de (moderne) anatomie. Vergeet ook niet te bladeren door de vorig jaar aangeschafte facsimile-uitgave van de Fabrica.

Alvast een voorproefje Meer informatie over de expositie

500 jaar Vesalius: workshop Imaging the body

Op maandagavond 12 januari lieten achttien UM-studenten hun creativiteit de vrije loop tijdens een door de Universiteitsbibliotheek georganiseerde workshop. Met het beeldmateriaal van de expositie over de geschiedenis van de (moderne) anatomie als uitgangspunt, gaven de studenten hun visie weer op het menselijk lichaam. Zij werden hierin bijgestaan door twee studenten van de Master Scientific Illustration van Zuyd Hogeschool. Hieronder een impressie van de workshop en het uiteindelijke resultaat, dat momenteel te zien is in de binnenstadlocatie van de UB.

7

Maastricht Antiquarian Book & Print Fair Ook in 2015 is de Universiteitsbibliotheek present tijdens de MABP. Geniet van vrijdag 13 maart tot en met zondag 15 maart van prachtige, in Maastricht gedrukte boeken die wij voor u uit onze Bijzondere Collecties hebben geselecteerd. Samen met het Centre Céramique en het Regionaal en Sociaal Historisch Centrum Limburg is dit jaar gekozen voor het thema ‘reizen.’ Bekijk daarnaast onze multimediale presentatie en bepaal zelf wat u wilt zien.

Tijdens de MABP in 2014 lieten we al enkele pareltjes uit onze verzameling Maastrichtse drukken zien. Onze presentatie in 2015 luidt de officiële start in van het project ‘Ruiken, Proeven en Zien van Maastrichtse Drukken.’ Wilt u meer weten over het project? Neem dan contact met ons op.

De MABP vindt plaats op: - vrijdag 13 maart van 14.00–19.00 - zaterdag 14 maart van 10.00–18.00 uur - zondag 15 maart van 10.00-17.00 uur

Meer informatie over de MABP

8

Tot slot Helpt u ons ook mee om de erfgoedcollecties toegankelijk te maken en te houden? Als Vriend van het Academisch Erfgoed Maastricht Fonds maakt u verschillende projecten mogelijk. Met de hulp van onze vrienden hebben we unieke boekwerkjes kunnen laten restaureren en jaargangen van tijdschriften digitaal doorzoekbaar laten maken. Als vriend kunt u rekenen op exclusieve uitnodigingen voor exposities en colleges. Steun ons vanaf € 50 per jaar, of met een eenmalige donatie. Heeft u vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief? Wilt u vriend worden van het Academisch Erfgoed Maastricht Fonds of een boek adopteren? Neem dan gerust contact op met conservator Odin Essers. T +31 43 388 5027 E odin.essers@maastrichtuniversity.nl http://umlib.nl/aemfonds