Actuele en toekomstige nieuwigheden in de

overheidsopdrachtenregelgeving

Bart Zoete

Vlaamse overheid – departement Bestuurszaken

Afdeling Overheidsopdrachten

21 april 2023 2

Deel I: Het wettelijke kader

21 april 2023 3

Europese regelgevingVroegere richtlijnen Nieuwe richtlijnen

93/37/EEG (werken) 2004/18/EG (klassiek stelsel)

93/36/EEG (leveringen)

92/50/EEG (diensten)

93/38/EEG (speciale sectoren) 2004/17/EG (speciale sectoren)

89/665/EEG (klassiek stelsel) 2007/66/EG

92/13/EEG (speciale sectoren)

21 april 2023 4

Nationale regelgeving

Huidige regelgeving Toekomstige regelgeving

Wet 24.12.1993 Wet 15.6.2006 (+ 16.6.2006)

KB 8.1.1996

KB 10.1.1996

KB 18.6.1996

Nieuwe uitvoeringsbesluiten in opmaak

KB 26.9.1996 Nieuw uitvoeringsbesluit in opmaak

21 april 2023 5

Tussentijds regime

• Aanpassingen aan de Wet 24.12.1993 en het KB 8.1.1996 middels:

– KB 12.1.2006 (o.m. nieuwe bekendmakingsmodellen)

– KB 23.11.2007 (aanvullingen)

– Wet 8.6.2008 (standstill)

– KB 31.7.2008 (informatie en motivering)

– KB 29.9.2009 (aanpassingen ingevolge arresten HvJ)

– KB 10.2.2010 (rechtsbescherming)

21 april 2023 6

Wet van 15 juni 2006

• Omzetting Europese richtlijnen

• Introductie van nieuwigheden, onder meer:

– Concurrentiedialoog

– Dynamisch aankoopsysteem

– Elektronische veiling

– Raamovereenkomst

– Onderhandelingsprocedure

21 april 2023 7

Wet van 16 juni 2006

• Gunning, informatie en wachttermijn

• Bicamerale aangelegenheid

• Wordt opgeheven voor inwerkingtreding, wegens nieuwe rechtsbeschermingsregeling ingevolge RL 2007/66/EG

21 april 2023 8

Nieuw KB ‘plaatsing’

• Omzetting Europese richtlijnen

• Volledige herziening huidige regelgeving

• Geen modulaire opbouw werken – leveringen – diensten

• Overheveling bepalingen KB 26.9.1996

21 april 2023 9

Nieuw KB ‘uitvoering’

• Eén geheel (AAV maken deel uit van het KB)

• Leveringen: onderscheid tussen aankoop en andere vormen (huur, huurkoop, leasing)

• Concessie en promotieovereenkomst: herwerking toepasselijke bepalingen

21 april 2023 10

Stand van zaken

• Verplichte bepalingen RL zijn omgezet in de huidige regelgeving

• Ontwerp-KB ‘plaatsing’ aangepast na advies RVS

• Ontwerp-KB ‘uitvoering’ in opmaak

• Wet overheidsopdrachten op defensie- en veiligheidsgebied?

• Wet rechtsbescherming?

• Inwerkingtreding nieuwe regelgeving in 201?

21 april 2023 11

Deel II: Enkele toekomstige nieuwigheden

21 april 2023 12

Nieuwe gunningswijzen

• Concurrentiedialoog

• Raamovereenkomsten

• Onderhandelingsprocedures

• Opdracht in gedeelten

21 april 2023 13

Concurrentiedialoog

• Enkel bij bijzonder ingewikkelde opdracht

• Aanbestedende overheid is objectief niet in staat:

– de technische middelen te bepalen die aan haar behoefte kunnen voldoen of

– te beoordelen wat de markt te bieden heeft op het stuk van technische, financiële of juridische oplossingen

21 april 2023 14

Concurrentiedialoog

• Alle geïnteresseerden mogen vragen om deel te nemen

• Aanbestedende overheid voert dialoog met geselecteerde kandidaten teneinde oplossingen uit te werken die aan de behoeften voldoen

• Op grond hiervan worden de gekozen kandidaten uitgenodigd om een offerte in te dienen

21 april 2023 15

Concurrentiedialoog - procedure

• Aankondiging + beschrijvend document

• Selectie

• Uitnodiging tot dialoog: bespreking van oplossingen

• Beëindiging van de dialoog

• Uitnodiging tot indienen van offerte op basis van gekozen oplossingen + bestek

• Keuze op basis van gunningscriteria

• Mogelijkheid tot toelichten, verduidelijken of aanvullen

• Ondertekening overeenkomst

21 april 2023 16

Raamovereenkomsten

• Overeenkomst tussen één of meer aanbestedende overheden en één of meer aannemers, leveranciers of dienstverleners

• Vastleggen van voorwaarden inzake te gunnen opdrachten v.w.b. de prijzen en eventueel de hoeveelheden

21 april 2023 17

Raamovereenkomsten

• Normale regels inzake gunning

• Duur max. 4 jaar tenzij in gemotiveerde uitzonderingsgevallen

• Sluiting met één of met meerdere (in beginsel minimaal drie) deelnemers

21 april 2023 18

Raamovereenkomsten

• Eén deelnemer

– Gunning volgens de in de raamovereenkomst gestelde voorwaarden

• Meerdere deelnemers

– Hypothese 1: alle voorwaarden in de raamovereenkomst bepaald gunning volgens die voorwaarden

– Hypothese 2: niet alle voorwaarden bepaald

• Alle deelnemers worden uitgenodigd om een offerte in te dienen

• Gunning op basis van gunningscriteria

21 april 2023 19

Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking

Uitbreiding:

• Bedrag goed te keuren uitgave ≤ [75.000] euro

• Op grondstoffenmarkt genoteerde en aangekochte leveringen

• Aankoop leveringen tegen gunstige voorwaarden bij:

– Leverancier die zijn handelsactiviteiten stopzet

– Curator of vereffenaar

21 april 2023 20

Onderhandelingsprocedure met bekendmaking

Uitbreiding:

• Leveringen waarvan de aard of de onzekere omstandigheden verhinderen op voorhand een globale prijs vast te stellen

• Voorbehouden opdrachten

• Geraamde bedrag < [600.000 euro] (werken)

• Geraamde bedrag < [193.000 euro] (lev.+ diensten)²

21 april 2023 21

Vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking

• Vorm van OPMB in één enkele fase, zoals bij de open procedures

• Enkel voor opdrachten die de Europese drempelbedragen niet bereiken

• Kortere termijnen dan bij OPMB in twee fases

21 april 2023 22

Opdracht in gedeelten

• Opdracht met één of meer vaste gedeelten en één of meer voorwaardelijke gedeelten

• Sluiting heeft betrekking op de volledige opdracht, maar overheid is enkel gebonden door vaste gedeelten

• Uitvoering van elk voorwaardelijk gedeelte is afhankelijk van een beslissing van de overheid

21 april 2023 23

Nieuwe bepalingen

• Definities

• Marktverkenning

• Varianten, opties en percelen

• Prijsherziening

• Bekendmaking

• Gunning bij aanbesteding en offerteaanvraag

21 april 2023 24

Definities

• Bestaande definities

• Nieuwe definities– “Opdracht”: alle soorten opdrachten, overeenkomsten

en wedstrijden

– “Opdrachtdocumenten”: documenten die op de opdracht toepasselijk zijn en die uitgaan van de aanbestedende overheid (aankondiging, bestek, …)

– “Offerte”: verbintenis om de opdracht uit te voeren op grond van de opdrachtdocumenten en tegen de voorwaarden die hij biedt

21 april 2023 25

Marktverkenning

• Evolutie van producten en technieken op de markt volgen

• Voorafgaand aan de gunningsprocedure

• Mag niet tot een verhindering of vertekening van de mededinging leiden

21 april 2023 26

Varianten, opties en percelen

• Verplichte, facultatieve en vrije variante

• Gewijzigde benadering inzake facultatieve variante:

– Mogelijkheid om in te dienen voor één of meerdere varianten

– Basisofferte niet vereist, tenzij verplicht door overheid

• Verplichte en vrije opties

• Percelen

– Inschrijver kan prijskortingen / verbeteringsvoorstellen indienen tenzij opdrachtdocumenten dit verbieden

– Gunningswijze kan verschillen per perceel

21 april 2023 27

Prijsherziening• Autonoom systeem dat los staat van de voorwaarden van de Wet

30.3.1976

• Voortaan verplicht voor werken, leveringen en diensten (met uitzonderingen)

• Prijsevolutie van:

– Uurlonen personeel en sociale lasten

– Relevante elementen ifv aard opdracht

• Weerspiegelt de werkelijke kostprijsstructuur: objectieve en controleerbare parameters

• Gezondheidsindex, index consumptieprijzen of andere index mogelijk

• Herzieningsformule moet geen vaste factor meer bevatten

21 april 2023 28

Europese bekendmaking

• Vooraankondiging is enkel verplicht in geval van termijninkorting (bijzondere termijnen)

• Nieuwe mogelijkheden voor inkorten van termijn voor ontvangst van offertes:

– Inkorting met 7 dagen wanneer de aankondiging via elektronische middelen online wordt opgesteld en verzonden

– Bijkomende inkorting met 5 dagen indien vrije, rechtstreekse, onmiddellijke en volledige toegang tot alle opdrachtdocumenten via internet

21 april 2023 29

Belgische bekendmaking

• Het kwalificatiesysteem:

– Enkel bij beperkte procedure of OPMB

– Gunnen van gelijkaardige opdrachten

– Jaarlijkse aankondiging

– Belangstellenden kunnen op ieder ogenblik vragen om te worden opgenomen

– Zo nodig, actualisering van de criteria

21 april 2023 30

Gunning bij aanbesteding en offerteaanvraag

• Voorrangsorde voor de interpretatie in geval van tegenspraak tussen de opdrachtdocumenten:

– 1° de plannen

– 2° het bestek

– 3° de samenvattende opmeting of inventaris

• = uitbreiding art. 24 AAV naar alle opdrachten zonder onderscheid

21 april 2023 31

Gunning bij aanbesteding en offerteaanvraag

• Formele regelmatigheid:

– Afwijking van substantiële vormelijkheden

– Afwijking van voorgeschreven vormelijkheden

• Materiële onregelmatigheid:

– Afwijking van essentiële bepalingen van de opdrachtdocumenten (prijzen, termijnen, technische specificaties)

– Voorbehoud / bestanddelen die niet met de werkelijkheid overeenstemmen

– Abnormale prijzen

21 april 2023 32

Gunning bij aanbesteding en offerteaanvraag

• Verbetering van fouten: mogelijkheid tot contactname met de inschrijver bij aanbestedingen

• Nazicht abnormale prijzen: mogelijkheid om de specifieke regeling voor aanbesteding van werken (15%-regel) ook toepasselijk te maken op offerteaanvragen en op leveringen en diensten

21 april 2023 33

Deel III: Enkele actuele nieuwigheden

21 april 2023 34

Enkele actuele nieuwigheden

• Bevordering van schone en energiezuinige voertuigen

• In mededingingstelling van postdiensten

• E-procurement

21 april 2023 35

Bevordering van schone en energiezuinige wegvoertuigen

• Richtlijn 2009/33/EG

• KB van 20.12.2010 ter omzetting van de richtlijn

• Rekening houden met operationele-, energie- en milieueffecten van voertuigen door middel van:

– Opname energie- en milieuprestaties in technische specificaties

– Gebruik energie- en milieueffecten als gunningscriterium

21 april 2023 36

In mededingingstelling van postdiensten

• Federale omzendbrieven 15.11.2010 + 18.2.2011

• Liberalisering postdiensten

• Binnen werkingssfeer universele dienst + vergunning vereist

• Binnen of buiten werkingssfeer universele dienst + geen vergunning vereist

• Toepasselijkheid AAV

21 april 2023 37

E-procurement

• Federale applicatie: www.publicprocurement.be

• E-notification: online bekendmaking

• E-tendering: indienen van kandidaatstellingen en offertes met elektronische middelen

• Free-marketplace: uitnodiging geselecteerde deelnemers en indienen van offertes bij OPZB

21 april 2023 38

E-procurement in de Vlaamse overheid

• Beslissing VR 18.7.2008 4 fasen:

– Pilootprojecten

– Opleiding en training

– Fase van de ‘dubbele procedure’

– Fase van ‘exclusief e-tendering’

• Omzendbrief 4.6.2010

– E-tendering toestaan vanaf 1.9.2010

– E-tendering verplicht vanaf 1.7.2011

21 april 2023 39

Vragen?