Actualiteiten invorderingA. van Eijsden

2 december 2008

Figi Zeist

Overzicht

Een overzicht van de (on)mogelijkheden, bevoegdheden en middelen van de ontvanger

De evolutie van de visie op de handhavende overheid

De betekenis van die ontwikkeling voor de de ontvanger

De daadwerkelijke consequenties van die ontwikkeling voor de invorderingspraktijk

“Handhaven”, wat betekent dat voor de belastingschuldige?

Nieuwe wet- en regelgeving

Wordt er nog menskracht gestoken in de particuliere belastingschuldige?

Wat zijn de oorzaken van de veranderende aanpak?

Wat zijn de resultaten?

Follow up?

De bevoegdheden/positie van de ontvanger

De vraag of de positie van de fiscus “sterker” of “even sterk” dan wel “minder sterk” moet zijn dan die van andere schuldeisers, is een politieke

Die vraag heeft weinig of niets met wetenschap of deskundigheid, laat staan met vaktechniek te maken

Het gaat om de visie die je hebt op de overheid

Hoe zie je de rol van de overheid (i.C. De fiscus)

Verschillende opinies:

A) Sterke fiscus, het gaat immers om gemeenschapsgeld!

B) De fiscus is een “gewone” schuldeiser, waarom extra bevoegdheden?

C) Laten de sterkste schouders de zwaarste lasten maar dragen en maak de ontvanger post-concurrent!

Inleiding I

Gewijzigde visie op bevoegdheden ontvanger

Vóór invoering Invorderingswet 1990 werd geopperd dat ontvanger (wellicht) té veel bevoegdheden had

Tweede Kamer (soms heel) kritisch

Bij voorbeeld:

1) Open systeem

2) Aanpak vervangingsreservevennootschappen

3) Faillissementsaanvraag door ontvanger

Desondanks werden ook ná 1990 toch wel vérstrekkende bepalingen ingevoerd

Bij voorbeeld: aanpak carrouselfraude en katvangersregeling (maar het lukt iedere keer opnieuw om die wetgeving er toch door te krijgen!)

Inleiding II

Vinkenslagaffaire vormt keerpunt in denken over handhaven

Na Vinkenslag wordt er “dus” gehandhaafd

“Zero tolerance”?

Staatssecretaris Wijn hield Tweede Kamer voor dat méér handhaving, méér middelen vereist

In het na-vinkenslag tijdperk wordt er meer gehandhaafd

Waar leidt die ontwikkeling toe?

Meer en strakkere wetgeving? (b.v. bankvordering: je treft belastingschuldige terwijl het géén personeel kost

Of betere benutting bestaande arsenaal?

Denk ook aan beperking beslagvrije voet (politieke lading?)

Hierna overzicht van de nieuwe(re) aanpak t.a.v. particulieren

Invordering van particulieren I

Voorheen was de aanpak van particuliere- en zakelijke belastingschuldigen globaal gelijk:

1) (naheffings)aanslag

2) aanmaning

3) dwangbevel

4) tenuitvoerlegging

Min of meer: 100%-filosofie

(Sociaal) vangnet:

1) kwijtschelding

2) niet verder bemoeilijken

Invordering van particulieren II

Thans is de klassieke, zeer arbeidsintensieve methode van invorderen ten laste van particulieren om meerdere redenen niet mogelijk c.q. wenselijk

Toekomst:

Er komen geen of weinig ambtenaren aan invorderen ten laste van particulieren te pas (uitgezonderd “ITO-klanten”)

Wat gaat er veranderen en wat verandert er nu reeds:

1) Overheidsvordering

2) Vordering op loon of uitkering

3) Aanpak auto’s

Systeem verregaand geautomatiseerd

Zeer weinig personeelsbeslag

1) Overheidsvordering IZIE ART. 19, VIERDE LID (NIEUW):

“4. Een kredietinstelling als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel

a, onder 1°, van de Wet toezicht kredietwezen 1992 is op vordering

van de ontvanger verplicht, in zoverre onder blokkering van

onttrekkingen aan de rekening, uit het tegoed van een rekening die

een belastingschuldige bij haar heeft alsmede, indien de kredietinstelling en

de belastingschuldige in samenhang met die rekening een overeenkomst

inzake krediet zijn aangegaan, uit het ingevolge die overeenkomst verstrekte

krediet, de belastingaanslagen van de belastingschuldige te betalen. De

kredietinstelling is verplicht aan de vordering te voldoen, zonder zich daarbij

op verrekening te kunnen beroepen. De verplichting tot betaling vervalt een

week na de dag van bekendmaking van de vordering aan de

kredietinstelling.”

1) Overheidsvordering II

Overheidsvordering wat is dat?

Een sterk vereenvoudigd elektronisch derdenbeslag onder de bank en zelfs op de kredietruimte

Overheidsvordering is ontwikkeld voor massaal gebruik bij invordering van kleine bedragen (< € 501)

Doelmatigheid staat voorop

Op vordering van ontvanger is de bank verplicht te betalen

Uit het tegoed van een rekening die de belastingschuldige bij de bank heeft

Bank kan zich niet op verrekening beroepen

1) Overheidsvordering III

Óók op betalingsruimte ingevolge kredietovereenkomst

Alleen op betaalrekeningen

Uitgevoerd conform “automatische incasso”

Verplichting bank vervalt na uitvoering

Bank is bevoegd tot terugboeking tot uiterlijk derde dag na uitvoering (ingeval van foutje)

Vordering maximaal € 500 per keer

Bank vermeldt mededeling op bankafschrift

Ontvanger informeert belastingschuldige < zeven dagen

Ontvanger herstelt onterechte vordering en informeert betrokkene

1) Overheidsvordering IV

Parlementaire behandeling

Rechtsbescherming:

Maatregel wordt voorafgegaan door aanmaning en dwangbevel

Verzet artikel 17 mét schorsende werking

Recht op kwijtschelding eventueel achteraf geldend maken

Ook voor gemeenten en waterschappen (maar toch)

Gemeenten en waterschappen moeten uitstel- en kwijtscheldingsbeleid hebben

Mogelijkheid van uitstel en kwijtschelding moeten voldoende onder de aandacht zijn gebracht

De mogelijkheid van de overheidsvordering moet in de aanmanings- en dwangbevelfase uitdrukkelijk zijn genoemd

2) Vordering op loon of uitkering

Vordering ex art. 19 IW 1990 is vereenvoudigd derdenbeslag onder werkgever of uitkeringsinstantie

Zie art. 19, eerste lid, IW 1990 voor “derden” (verg art. 475d Rv.)

Zeer effectief incasso-instrument

Zeer goedkoop; er worden geen kosten berekend

Alle andere beslagen zijn niet “gratis”

Alleen betekend dwangbevel is nodig

Vordering geschiedt per post

Deurwaarder kan thuis blijven

Vordering heeft dezelfde kracht als “echt” derdenbeslag

Er dient terstond aan te worden voldaan

Wordt zeer vaak gebruikt

3) Aanpak auto’s I

Welke mogelijkheden?

Vier stuks:

1) Verplichtingensignaal

2) ANPR

3) Reguliere invorderingsactie waarbij auto in beslagwordt genomen en uitgewonnen

4) Art. 22a Invorderingswet 1990

1) Aanpak auto’s II

Verplichtingensignaal (kentekenblokkade)

Wat is dat?

Maatregel in strijd tegen niet-betalen motorrijtuigenbelasting

Weigering van afgifte van een kenteken aan belanghebbende

Wanneer?

Indien te zijnen name tenminste 5 aanslagen Motorrijtuigenbelasting openstaan en invordering faalt (o.i.)

Auto verkopen kan wel; andere auto kopen niet

Belastingschuld moet onherroepelijk vaststaan

Vooraf waarschuwingsbrief: betaal < 14 dagen

Na volledige betaling wordt op verzoek gedesignaleerd

2) Aanpak auto’s III

Automatic Number Plate Recognition (ANPR)

Op druk punt (b.v. Maastunnel) worden alle inkomende voertuigkentekens gefotografeerd (8 per seconde)

Direct wordt gechekt of er (i) belastingschulden; (ii) gemeentelijke vorderingen of (iii) cjib-vorderingen t.n.v. kentekenhouder open staan

Zo ja dan wordt de bestuurder naar de kant gedirigeerd

Keus: betalen óf auto laten staan (ridder te voet)

Auto laten staan: later alsnog betalen óf auto verkopen

Wettelijke grondslag voor aanhouding art. 22a IW 1990

Instrument wordt frequent toegepast (zelden alleen fiscus)

Denk aan resultaat: AJAX - PSV (€ 90.000 + 50 auto’s in beslag)

3) Aanpak auto’s IV

Reguliere invorderingsactie waarbij auto in beslag wordt genomen en uitgewonnen wordt verder niet besproken

Art. 22a Invorderingswet 1990 biedt een verhaalsrecht dat de ontvanger de mogelijkheid biedt om auto’s die op naam van een zogenaamde “katvanger” staan uit te winnen voor alle motorrijtuigenbelastingschulden te zijnen name

Derhalve kan de auto die ten name van A is gekentekend, doch die B toebehoort, worden uitgewonnen voor alle ten name van A openstaande aanslagen in de Motorrijtuigenbelasting

Verhaalsrecht is ten dele effectief

Wanneer beperking beslagvrije voet Art. 19, eerste lid, laatste volzin (I) en tweede lid (II)

“DE VORDERING EX ART. 19 KAN OOK WORDEN GEDAAN” (I): WETTEKST: “Voor zover één en ander niet vatbaar is voor beslag is de derde op vordering van de ontvanger verplicht ten hoogste een tiende gedeelte daarvan aan te wenden voor betaling van de belastingaanslagen van de belastingschuldige.”

 Wanneer geldt die rigide maatregel (II):

Het eerste lid, tweede volzin, vindt alleen toepassing indien de belastingschuldige op het tijdstip waarop de vordering wordt gedaan, meer dan één belastingaanslag waarvan de enige of laatste betalingstermijn met ten minste twee maanden is overschreden, niet heeft betaald en hij met betrekking tot deze belastingaanslagen:

a. geen verzoek om uitstel van betaling heeft gedaan, niet in aanmerking komt voor uitstel van betaling of de gestelde voorwaarden voor uitstel van betaling niet is nagekomen, en

b. geen verzoek om kwijtschelding van belasting heeft gedaan of niet in aanmerking komt voor kwijtschelding van belasting.

Brief staatssecretaris 31-10-2008

Voorhangprocedure

Wat wijzigt er nu precies:

Art. 15 IW 1990 wordt zodanig gewijzigd dat in bepaalde situaties de betekening en de tenuitvoerlegging van een dwangbevel, in afwijking van art. 64, eerste en tweede lid, eerste volzin, en art. 438b van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, in bij algemene maatregel van bestuur te bepalen situaties, kan geschieden op alle dagen en uren.

De voordracht voor een algemene maatregel van bestuur wordt niet eerder gedaan dan vier weken nadat het ontwerp aan beide Kamers der Staten-Generaal is overgelegd (art.15, tweede lid, IW 1990).

Inhoud voorgestelde wijziging

De voorgestelde wijziging beoogt een aantal situaties te regelen

waarmee de betekening en de tenuitvoerlegging van een dwangbevel

op alle dagen en uren van de week zonder voorafgaand rechterlijk

bevel mogelijk is.

Het betreft dan bijvoorbeeld toezicht- en handhavingsacties van de

belastingdienst, zoals bij acties op rommelmarkten, ANPR-acties

en acties op vlooienmarkten, jaarmarkten, themabeurzen, dans- en

muziekfestivals, kermissen, en in de watersport bij motorjachten de

controle op het gebruik van rode diesel.

Tot slot

Waar leidt het voorgaande toe?

Minder personeelbeslag voor invordering ten laste van “gewone” particulieren

Heldere beleidslijnen

Voor ITO-klanten geldt het voorgaande niet

Méér personeel beschikbaar voor ondernemers en ITO-klanten

Instrumentarium uitgebreid met straffe regels

Zonodig nieuwe regels

Voor ondernemers geldt een strak beleid

B.v.: géén uitstel wegens betalingsmoeilijkheden zonder passende zekerheid

Geen zekerheid: beslag (en executie) of faillissement

VakstudieNieuwsCongres

2008

2 december 2008

Figi Zeist

VakstudieNieuwsCongres

2008

2 december 2008

Figi Zeist