actua SOEPEL MONETAIR BELEID MOET GEPAARD...

actua trends summer university 2015

Kan QE (kwantitatieve ver-soepeling) de Europese eco-nomie weer op gang trek-ken? Die vraag stond cen-traal in de eerste sessie van

de Trends Summer University die afge-lopen weekend plaatsvond in Knokke.De ECB besliste tot september 2016 intotaal voor 1100 miljard euro over-heidsobligaties op te kopen. Dat komtneer op 60 miljard euro liquide midde-len die maandelijks in het systeemgepompt worden. De ECB rekent eropdat dit geld, via kredietverstrekkingdoor de banken, zijn weg zal vindennaar de reële economie.

Jean-Michel Six (chief economistvan Standard & Poor’s Europe) zietredenen tot optimisme: “Het soepelmonetair beleid had onmiddellijk eenpositieve impact: de inflatieverwachtin-gen zijn gestegen en de waarde van deeuro is gedaald. De voorbije jaren had-den de acties van de ECB geen uni-forme invloed meer op de Europeseeconomieën. De monetaire unie wasgefragmenteerd geraakt. Het geldraakte niet tot bij bedrijven en kmo’s in de Europese periferie.”

Volgens Six is de Europese QEanders dan eerdere gelijkaardige Ame-rikaanse en Britse beleidsmaatregelen:“De ECB rekent een negatieve rentevan 0,2 procent aan voor banken diehun overtollige reserves bij de centralebank plaatsen. Op die manier worden

de financiële instellingen ontmoedigdom het geld bij te houden dat ze binnenkrijgen als ze staatsobligaties verkopen.Alles is erop gericht het geld te latendoorstromen naar de reële economie.”

Toch gelooft de hoofdeconoom vanS&P niet dat de soepele monetaire poli-tiek de Europese economie in haar tota-liteit, en bij uitbreiding de eurozone,kan redden. “Bepaalde economieën zul-len zeker profiteren van de QE. Maarde landen die dit tijdelijk beleid nietaanwenden om hun economieën struc-tureel te hervormen om ze competitie-ver te maken, dreigen naast de red-dingsboei te graaien. Het lijdt bijvoor-beeld weinig twijfel dat Duitsland sterk

zal profiteren van het ECB-beleid, maarvoor Frankrijk is dat veel minder dui-delijk.”

En maak u geen illusies, de QE zalnog een hele tijd duren, zegt Six: “Deresultaten van een monetaire versoepe-ling volgen zeer langzaam. Het duurteen hele tijd voor je de concrete resul-taten in de economie ziet. Ik ben ervanovertuigd dat ECB-baas Mario Draghi

de QE een hele tijd zal volhouden. Min-stens tot eind 2016, en wellicht ook nogeen stuk in 2017. We zien in de VS hoemoeilijk het is om een monetair beleidom te keren. De Fed blijft de beslissingvoor zich uit schuiven.”

Regels voor iedereenHet ECB-beleid biedt de Europese

economieën dus een belangrijke rug-gensteun, maar zonder verdere integra-tie zal de druk op de eurozone blijvenbestaan. Zeker nu Griekenland op eenfaillissement afstevent, gaan velen weertwijfelen aan de coherentie en degeloofwaardigheid van de eurozone.

“Een muntunie vergt een bepaaldebudgettaire en economische conver-gentie”, weet eregouverneur van deNationale Bank Luc Coene. “Bepaaldelanden, waaronder Griekenland, heb-ben dat niet gerespecteerd, waardoorde levensvatbaarheid van de monetaireunie ter discussie staat. Er lopen sinds2010 aanpassingsprogramma’s in lan-den als Ierland, Spanje, Portugal enGriekenland. In de meeste landen wor-den die correct uitgevoerd en beginnenze vruchten af te werpen. Enkel inGriekenland blijft het scheef lopen. DeGrieken maken deel uit van een club,maar zijn niet bereid de regels van dieclub te volgen. Als die houding niet ver-andert, wordt een grexit onvermijde-lijk.”

Peter De Keyzer, hoofdeconoom van

SOEPEL MONETAIR BELEID MOET GEPAARD GAAN MET STRUCTURELE HERVORMINGEN

‘QE zal de eurozone niet redden’De effecten van het soepel monetair beleid van de ECB zijn onmiskenbaar, maar QE alleenzal niet volstaan om de Europese economie te redden, bleek op de Trends Summer University.Bovendien dreigt de Griekse crisis roet in het eten te gooien. Patrick Claerhout

36 2 JULI 2015 WWW.TRENDS.BE

“Het probleem van Europais dat de regels niet afgedwongen worden”Peter De Keyzer

≤

WWW.TRENDS.BE 2 JULI 2015 37

BNP Paribas Fortis, vindt dat er min-stens sprake is van een gedeelde ver-antwoordelijkheid: “Het probleem vanEuropa is dat de regels niet afgedwon-gen worden. Herinner u hoe Duitslanden Frankrijk het groei- en stabiliteits-pact, waarvoor ze zelf vragende partijwaren, geruisloos konden overtreden.Zo creëer je een omgeving waarin sta-ten vlotjes de regels naast zich neerleg-gen. Als je op dit moment weer het-zelfde doet en de schulden van de Grie-ken kwijtscheldt zonder dat ze huneconomie moeten hervormen, geef jeeen heel slecht signaal.”

Michel Delbaere, bedrijfsleider envoorzitter van Voka, wijst erop dat hetindustriële weefsel in Griekenlandgewoon niet sterk genoeg is: “Dat is hetgrote verschil tussen Griekenland en

landen als Spanje en Portugal. Je kuntin Griekenland grote inspanningendoen om de economie weer op gang tetrekken, maar als de basis er niet is,dreigen die inspanningen zonder resul-taat te blijven.”

Het eerste dat volgens Delbaere moetgebeuren, zijn structurele hervormin-gen waardoor er een competitieve eco-nomie opgebouwd wordt, niet alleen inGriekenland maar in de hele eurozone:“De olie is goedkoop, de euro en derente staan laag, en toch blijft de econo-mische groei beperkt. Dat toont aan datde ondernemingen op andere vlakkenafgeremd worden, bijvoorbeeld doorbepaalde regels, door de fiscaliteit ofdoor de rigiditeit van de arbeidsmarkt.Precies daaraan moet iets gedaan wor-den.”

Groei nodigOndanks de Griekse crisis zitten de

financiële markten in de lift. Met hetvele goedkope geld in omloop neemthet risico op zeepbellen toe, beseftFrank Vranken, chief strategist vanPuilaetco Dewaay Private Bankers:“We mogen gerust al spreken van eenzeepbel op de obligatiemarkt. Maar datbetekent niet dat die zeepbel zal ont-ploffen, dat is moeilijk te voorspellen.Waar we wel rekening mee houden, iseen blijvend hoge volatiliteit op deobligatiemarkt.”

“De resultaten van de QE zijn groteren sneller gekomen dan verwacht”,zegt Luc Coene. “De financiële mark-ten hebben heel snel geanticipeerd opde effectieve uitvoering van het mone-tair beleid. Dat houdt altijd het risico ≤

LUC COENE“De Grieken maken deel uit vaneen club, maar zijn niet bereid deregels van die club te volgen.”

DANN

op zeepbellen in, maar dat woog nietop tegen het verlenen van zuurstof aanhet bedrijfsleven. Niets doen hield hetrisico in van af te glijden in deflatie ofeen jarenlange stagnatie. Bovendienbeschikt de ECB over macropruden -tiële instrumenten om zeepbellen teneutraliseren.”

“Als je de markt van fusies en over-names bekijkt en de multiples diebetaald worden, is het risico op assetinflationmomenteel zeer reëel”, vindtondernemer Delbaere. “Ik verwijs naarde waarderingen in de telecom- entechnologiesector in het begin van dejaren 2000. We moeten heel attent

blijven. Als het geld goedkoop is enindustrieën consolideren, kan mengemakkelijk vergeten de noodzakelijkeingrepen te doen die Europese bedrij-ven moeten toelaten te concurrerenmet groeilanden als China.”

“De enige oplossing is groei te gene-reren via structurele ingrepen die deeconomie competitiever maken”,besluit Delbaere. Maar professor Joep

Konings van de KU Leuven nuanceertdat: “Structurele ingrepen alleen vol-staan niet. Er is evenzeer een toenamevan de vraag nodig, en de nodige inves-teringen die de basis leggen voor toe-komstige groei. Zolang de vraag nietopleeft en de investeringen achter-wege blijven, kan de ECB onmogelijkhaar monetair beleid weer verstrak-ken.” z

≤


Trends brengt de volgende weken verder verslag uit van de belangrijksteconclusies van de derde Trends Summer University.

· Op 16 juli: taxshift: tussen hoop en harde realiteit.

· Op 30 juli: de nieuwe uitdagingenvoor de financiële sector.

· Op 13 augustus: Laat uw businesszich niet ‘ver-Uber-en’.

‘GREXIT IS ENKEL EEN RAMP VOOR GRIEKENLAND ZELF’

Over de gevolgen van een exitvan Griekenland uit de euro-zone lopen de meningen sterkuiteen.“Griekenland vertegenwoor-digt 2 procent van het bbp vande eurozone. Economisch zijnde gevolgen sowieso beperkt”,meent eregouverneur van deNationale Bank Luc Coene.“De vraag is wat de impact ophet vertrouwen en het markt-sentiment zal zijn. Ik denk nietdat een grexit een aardver-schuiving zal veroorzaken,zoals de val van Lehman in2008. De saga sleept al een

hele tijd aan, de markten zul-len niet verrast worden. Ik ver-wacht een beperkte globaleimpact. Enkel voor Grieken-land zelf zou een grexit eendrama zijn.”Coene denkt zelfs dat eengrexit op lange termijn degeloofwaardigheid van deeurozone kan versterken:“Andere landen zullen besef-fen dat ze de regels moetenvolgen en dat budgettaire dis-cipline een absolute noodzaakis om deel uit te maken vaneen muntunie. De uittrede vanGriekenland zou wel eens

kunnen leiden tot een verster-king van de interne cohesievan de unie.”Joep Konings, professor eco-nomie aan de KU Leuven, ishet daarmee niet eens. Hijvindt dat de risico’s van eengrexit onderschat worden:“Een grexit houdt geopolitiekerisico’s in. Willen we het landin de armen van Rusland drij-ven? De zuidoostelijke grensvan Europa met Turkije dreigteen nieuw kruitvat te worden.Ik denk dat we meer rekeningmoeten houden met de poli-tieke stabiliteit in de regio.”

Konings waarschuwt voor een democratisch deficit inEuropa: “Er zijn bewegingen inSpanje en Portugal die zichspiegelen aan het politiekesucces van Syriza. Als Europaer niet in slaagt Griekenlandaan boord te houden, kan datde trigger zijn voor een desin-tegratie van de eurozone enzelfs de Europese Unie”. Vol-gens Konings zijn er driezaken nodig voor een duur-zame Griekse oplossing: eenschuldherschikking, een inves-teringsplan en structurele her-vormingen.


“Als het geld goedkoop is en industrieën consolideren,kan men gemakkelijk vergeten de noodzakelijke ingrepen te doen” - Michel Delbaere

TRENDS SUMMER UNIVERSITYJoep Konings, Michel Delbaere, Luc Coene,

Frank Vranken en Peter De Keyzer.

DA

NN

Naar een wereld in veranderingDe Trends Summer University is een uitzonderlijk evenement dat de elite van onze eco-

nomie samenbrengt en verschillende thema’s behandelt die de economische actualiteit

beheersen. Dit jaar hebben een honderdtal CEO’s en bedrijfsleiders achter gesloten deuren

gedebatteerd over het thema ‘Naar een wereld in verandering’. Ontdek het fascinerende

verslag van deze besprekingen via een uitzonderlijke reeks van reportages in Trends.

De kalender:

02/07 Zal het nieuwe monetaire beleid van de ECB (QE) nu eindelijk de Europese

economie redden?

16/07 De Belgische ‘tax shift’: tussen hoop en harde realiteit.

30/07 De uitdagingen van de fi nanciële sector tegenover een lage rente en de nieuwe

concurrenten (Google, Apple, ...). Wat zijn de nieuwe winnende businessmodellen?

13/08 Laat uw business zich niet ‘ver-Uber-en’! Tips & tricks om de nieuwe businessmodellen

van de digitale wereld te begrijpen (GAFAnomics).

OB

63080

POWERED BY

EEN ORGANISATIE VAN IN SAMENWERKING MET

Volg de Trends Summer University, deze zomer in Trends en elk weekend van juli op Kanaal Z.


Slagen de vier partijen in deregering-Michel erin huntaboes te doorbreken en dezezomer een akkoord te makenover een echte taxshift? De

nieuwe voorzitter van de sp.a, JohnCrombez, plaatst hen alvast voor hunverantwoordelijkheid: “Nooit was decontext zo gunstig. Alle partijen ensociale partners delen het idee dat dekostprijs van de arbeid moet dalen”,verklaarde hij eind juni bij het beginvan het debat dat tijdens de TrendsSummer University over de taxshiftgehouden werd.

Een substantiële verlaging van de fis-caliteit op arbeid en tegelijk vermijdendat de begroting ontspoort, gaat uiter-aard samen met een verhoging van defiscale ontvangsten uit andere activitei-ten of producten. Dat is de basisfilosofievan een taxshift. Tussen het principe ende concretisering ligt een brede waaiervan modaliteiten, waarover de politiekewereld uiterst verdeeld blijft. We over-lopen ze stap voor stap.

De eerste stap is de daling van dearbeidskosten. Die kan er komen doorte sleutelen aan de werkgevers- ofwerknemersbijdragen, of aan de perso-

nenbelasting. “We moeten focussen opde werkgeversbijdragen om de loon-kosten echt te verlagen”, benadruktVoka-voorzitter Michel Delbaere. “Deeconomische gezondheid van het landhangt af van de handelsbalans endaarom moeten we onze concurrentie-kracht een boost geven.” Een aanpas-sing van de werknemersbijdragen om

de koopkracht te stimuleren, kan nogaltijd in een tweede fase, zegt hij. Hij isin zekere zin voorstander van een “tax-shift light in de zomer, want zo’n sym-boolmaatregel is ongetwijfeld politieknoodzakelijk. Echte structurele hervor-mingen kunnen dan later in de legisla-tuur.” “Maar een taxshift alleen zal hetland niet opnieuw op de rails zetten”,vat hij het samen.

Minister van Financiën Johan VanOvertveldt (N-VA) vindt echter dat op

twee terreinen moet worden gewerkt,de koopkracht en de concurrentie-kracht. “Op die manier werken wetegelijk in op het aanbod van en devraag naar werk, wat een groter effectzal sorteren op de groei en de arbeids-vraag”, zegt hij. Een daling van de per-soonlijke bijdragen in het stelsel van dezelfstandigen kan bovendien vermijdendat die groep bij de fiscale ontlastingvergeten wordt, zoals vorig jaar hetgeval was bij de verhoging van deaftrekbare forfaitaire kosten.

Heroriëntering van belastingverhogingen

En dan de volgende stap: als de belas-tingdruk op arbeid daalt, verminderenook de inkomsten voor de staat. Menkan weliswaar rekenen op een terug-verdieneffect dankzij banencreatie,maar dat is onvoldoende. Hoe kan derekening in evenwicht wordengebracht? Vooraleer aan nieuwe belas-tingen gedacht wordt, kan misschien destaat worden ontvet. Dat is de thesisvan advocaat-fiscalist Thierry Afschrift(ULB). “De discussie stoelt op ver-keerde premissen”, legt hij uit. “Erwordt niet met een constante begroting

ER IS NOG BEWEGINGSRUIMTE IN DE BTW-TARIEVEN

Kleine taxshift in afwachting van grote hervormingDe taxshift die de regering-Michel belooft, wekte nauwelijks enthousiasme op bij de expertsop de Trends Summer University. Wel bruiste het van stoutmoedige ideeën over grote belas-tinghervormingen. Christophe De Caevel


“Ingewikkeldheid is de ziekte van de Belgische wetgeving”Thierry Afschrift, ULB

≤


≤

gewerkt. Dit jaar nemen de inkomstenvan de staat met 5,8 miljard euro toe enover de hele legislatuur bekeken moetdie stijging oplopen tot 41 miljard. Eentaxshift komt hoogstens neer op eenheroriëntering van belastingverhogin-gen. Maar, eerlijk gezegd, is het in Bel-gië nog nuttig de belastingen te verho-gen?”

Zijn confrater François Parisis (Pui-laetco Dewaay) wil eveneens de princi-pes van de discussie verleggen. Hijheeft het over een “social shift eerderdan een taxshift”. Het uitgangspunt isdan een vermindering van de bijdragendie de sociale zekerheid financieren.Dat betekent ook een daling van de uit-gaven in de sociale zekerheid, bijvoor-beeld door de werkloosheidsvergoe-ding te beperken in de tijd of door de

privéverzekeraars een groter deel vande ziekenhuiskosten op zich te latennemen. Als dat niet volstaat, moetenandere financieringsbronnen wordengevonden. “Een taboe zoals de veralge-meende sociale bijdrage moet er vroegof laat komen”, zegt hij. “We moeten desociale bijdragen verhogen op andereinkomsten dan de inkomsten uit arbeid,dus op roerende en onroerende inkom-sten.”

Groene fiscaliteit is verraderlijkEn zo komen we tot de derde stap in

de denkoefening rond de taxshift: deverschuiving naar heffingen op anderebronnen dan arbeid. Daarvan bestaaner drie: verbruik, vervuilende activitei-ten en het vermogen of de inkomstendaaruit. Dat is de volgorde die de minis-

ter van Financiën verkiest, terwijl devoorzitter van de sp.a ze precies omge-keerd rangschikt. Beiden zijn ze hetevenwel over één punt eens: de groenefiscaliteit staat vrij zwak in België. Zevertegenwoordigt 2 procent van hetbbp, terwijl het Europese gemiddeldeop 4 procent ligt. Er bestaat wel dege-lijk een marge (1 procent of 4 miljardeuro), vooral voor de belasting op ener-gie. Volgens Van Overtveldt rijdt Belgiëdaarin helemaal achteraan in het Euro-pese peloton. Moeten we daaruit aflei-den dat de btw op energie binnenkorttot 21 procent opgetrokken wordt? Deminister spreekt zich daar niet over uit,maar hij roept wel op tot voorzichtig-heid, omdat de inkomsten van degroene fiscaliteit gedoemd zijn te dalennaarmate de Belgen zich een gezonderecologisch gedrag eigen maken. “Deervaring uit het buitenland toont aandat gedrag zeer snel verandert. Het zoudan ook gevaarlijk zijn een taxshift tebaseren op een milieubelasting”, luidtVan Overtveldts commentaar.

Blijven dus het vermogen en het ver-bruik. “Ik denk niet dat een substan -tiële taxshift kan worden gerealiseerdzonder een kapitaalbelasting te over-wegen”, vindt Crombez. “Een lichteverhoging van de btw kan eventueel,maar die holt de koopkracht uit enwordt zeer snel nefast voor de econo-mie.”

De minister van Financiën ziet datanders. In een Europese vergelijkingbekleedt België de vierde plaats voor debelasting op kapitaal als ook rekeninggehouden wordt met de roerende voor-heffing, de registratie- en successie-rechten en de vennootschapsbelasting.Een nog zwaardere belasting op hetvermogen kan tot kapitaalvlucht leidenen de investeringen in België ontmoedi-gen, vreest de minister. “Als we eentaxshift doorvoeren, dan is dat niet om

JOHAN VAN OVERTVELDT“Als we een verhoging vande btw opnemen in de index,dan beperkten we de impactvan de taxshift op de werkgelegenheid.”

een effect te creëren dat ons terug-brengt naar af of erger”, voert VanOvertveldt aan.

Delbaere sluit zich daarbij aan. Hijzegt “ongerust” te zijn over een eventu-ele belasting op de meerwaarden. “Datis geen ideologische kwestie, wel eenbekommernis om de werking van demarkt. Zal wie een onderneming of eenparticipatie verkoopt nog zin hebbenom te herinvesteren in de technologievan de toekomst, als hij eerst 25 of 33procent van zijn verdiensten moetafstaan?” De schaduw van MarcCoucke en Filip Balcaen hing duidelijkover de bijeenkomst.

Van Overtveldt heeft dus enkel nogde belasting op consumptie in de mouwzitten. Gewoontegetrouw verwijst hijnaar de Europese vergelijking. Voorverbruik is België een van de minst gul-zige lidstaten: accijnzen en btw verte-genwoordigen bij ons 25 procent van deinkomsten van de staat, terwijl hetEuropese gemiddelde 30 procent is ende ‘kampioenen’ 40 procent halen. Datkan worden verklaard door de btw-ratio, die in België nauwelijks 50 pro-cent bedraagt. Dat is de verhouding tus-sen het rendement van een uniformebelasting van 21 procent en de werke-lijk ontvangen inkomsten. De verlaagde

tarieven en de vrijstellingen ontnemende staat de helft van zijn potentiëleinkomsten uit de btw. De minister vanFinanciën wijst erop dat het gemid-delde basistarief in de Europese Unie21,5 procent is. “We hebben daar duseen marge”, zegt hij. “Maar als we eenverhoging van de btw opnemen in deindex, dan beperkten we de impact vande taxshift op de werkgelegenheid.” Enals we dat niet doen — wat de factoneerkomt op een tweede indexsprong— dan wordt het vuur van het vak-bondsprotest opnieuw aangewakkerd.

VennootschapsbelastingHet expertpanel van de Trends Sum-

mer University liep niet over vanenthousiasme voor een taxshift. Dedeskundigen bevelen uiteraard eendaling van de loonkosten aan, maartoch geven ze de voorkeur aan eendiepgaande en ambitieuze fiscale her-vorming. Kleine aanpassingen brengenweinig zoden aan de dijk. “De kaaiman-taks bijvoorbeeld is al voorbijge-streefd”, lacht Xavier Gillot van hetbureau Stibbe. “Mijn klanten hebbenallemaal hun structuur aangepast. Ende diamanttaks komt er pas als heel watondernemingen uit de sector het land alverlaten hebben. Laten we eerder wer-

ken aan een brede hervorming en latenwe de belastingen bekijken als eenechte economische hefboom om Belgiëweer meer dynamiek te geven.”

Zo’n hervorming zou ook de ven-nootschapsbelasting moeten omvatten,iets waarnaar in het raam van de tax-shift zelden verwezen wordt. “Met zijnhoge tarieven en complexe aftrekre-gels, die dan nog vaak op losse schroe-ven gezet worden, is België slechtgeplaatst om buitenlandse investeer-ders aan te trekken”, betreurt KoenMaerevoet (KPMG). Hij verwijst naarde notionele-intrestaftrek, die gelan-ceerd werd met een tarief van 3,8 pro-cent en nu een heel stuk onder het pro-cent ligt. Xavier Gillot maakte hetzelfdemee met de stimuli voor onderzoek enontwikkeling: “De ondernemingenworden met steunmaatregelen gelokt,maar dan laat men onzekerheid heer-sen over hun verlenging, voert men decontroles op enzovoort. Veel bedrijvenzijn dan ook al naar Duitsland uitgewe-ken.”

Het moet duidelijk de bedoeling zijnonze belastingregels drastisch te ver-duidelijken en te vereenvoudigen.“Ingewikkeldheid is de ziekte van deBelgische wetgeving”, voert Afschriftaan. Om de belastingdruk te verlagen,pleit hij voor een snoeibeurt in deontelbare niches en vrijstellingen. “Opdie manier gaan we in de richting vaneen soort vlaktaks”, zegt hij. z


· Op 30 juli: de nieuwe uitdagingenvoor de financiële sector.· Op 13 augustus: Laat uw businesszich niet ‘ver-Uber-en’.



MICHEL DELBAERE (TWEEDE VAN LINKS)“Een taxshift alleen zal niet volstaan om het land weer op de rails te zetten.”

≤






De kalender:


economie redden?






OB

63080

POWERED BY


Volg de Trends Summer University, deze zomer in Trends en elk weekend van juli op Kanaal Z.


Sinds 2008 zit de financiëlesector in de hoek waar deklappen vallen. Na het uitbre-ken van de financiële crisisvolgden lange jaren van her-

structureringen en afslankingen.Bovendien werden de banken onder-worpen aan een hoop nieuwe regels enheffingen.

“De Belgische grootbanken halveer-den tussen 2007 en 2014 hun balans en

installeerden allemaal een nieuwmanagement”, analyseert Marc Rai-sière, de CEO van Belfius. Hij was beginjuli de keynotespeaker op de TrendsSummer University in Knokke. “Debankbelastingen werden in dezelfdeperiode met een factor acht vermenig-vuldigd tot circa 1,3 miljard euro.”

En business as usual wordt het nietmeer, aldus Raisière. Er staan al nieuweuitdagingen voor de deur. De belang-rijkste is de lage rente en vooral de

vlakke rentecurve. Die vormt een struc-tureel probleem voor de rendabiliteitvan zowel de banken als de verzeke-raars. Raisière, die jarenlang in de ver-zekeringssector werkte, kent de proble-matiek van beide sectoren.

Herbeleggingsrisico“In verzekeringen houdt de lage

rente een herbeleggingsrisico in. Over-heidsobligaties, veruit het belangrijkste

actief op de balans van een verzekeraar,moeten in de huidige renteomgevingtegen een veel lager rendement wordenherbelegd. Daardoor kunnen bepaaldeverzekeraars het moeilijk krijgen huntoekomstige verplichtingen af te dek-ken. Verzekeraars met een goed balans-beheer, die ervoor zorgen dat de loop-tijd van hun activa en passiva perfect opelkaar afgestemd zijn, zitten safe. Maarniet elke verzekeraar heeft dat perfecteplaatje. De problemen van Ethias met

zijn First-rekening zijn bekend, het zoume niet verbazen als er nog maatschap-pijen volgen.”

Bovendien zijn tak21-producten(individuele levensverzekeringen met

LAGE RENTE EN DIGITALISERING ZIJN GROOTSTE UITDAGINGEN

‘Gratis digitale bankdiensten zijn optermijn ondenkbaar’De inkomsten diversifiëren, de kosten verminderen en inspelen op de digitalisering. Langsdeze drie strategische assen zal het toekomstige zakenmodel van banken en verzekeraarsworden ontwikkeld, zo bleek op de Trends Summer University 2015. Patrick Claerhout


‘IT-RISICO IS NIET ONDER CONTROLE’Georges Ugeux, de CEO van GalileoGlobal Advisors en in het verleden top-bankier bij de Generale Bank, situeerthet grootste risico voor de financiëlesector in de IT-ontwikkelingen: “Definanciële sector is zeer afhankelijkgeworden van IT-systemen. Dat risicois helemaal niet onder controle, ook deregelgevers blijven daarin in gebreke. Ik houd mijn hart vast als daar ooit ietsmis mee loopt. Ik verwacht in dekomende vijf tot tien jaar een grote IT-explosie, in de cloud of ergens anders.Ik vind dat in de financiële sector teweinig gesproken wordt over de IT-risi-co’s, over hacking en cyberveiligheid.We zijn daar niet goed op voorbereid.IT is een heilige koe geworden, waar jeniet mag aankomen. Dat hebben dieslimme IT-jongens handig gespeeld.”

“In groepsverzekeringen is de situatie helemaal onhoudbaar geworden” - Marc Raisière, CEO Belfius

≤


≤

een gegarandeerde rente) door de lagerente nagenoeg onverkoopbaar gewor-den zijn, dixit Raisière: “Niet alleen hetlage rendement houdt de klanten weg.Ook de premiebelasting van 2 procentweegt op de aantrekkingskracht vandie producten.” Belfius probeert hieropeen antwoord te bieden door zijn pro-ducten aan te passen. Het heeft eenzogenoemde tak44 ontwikkeld, eenmengvorm van de tak21 en de tak23,waarvan de opbrengst is gekoppeld aaneen beleggingsfonds. “Dat is de enigemanier om op lange termijn het gattussen het wettelijk pensioen en dereële behoefte van de gepensioneerdete vullen.”

In groepsverzekeringen is de situa-tie helemaal onhoudbaar geworden,vindt Raisière. Daar kunnen de verze-keraars de wettelijk verplichte rende-menten (3,75% voor werknemers- en3,25% voor werkgeversbijdragen) niet

langer waarmaken, waardoor ze tenlaste van de werkgever komen. Voorde verkoop van nieuwe groepsverze-keringen is die toestand nefast. Demarkt ligt op apegapen.

Kosten doorrekenenOok voor de banken, en dan vooral

de klassieke spaarbanken die afhanke-lijk zijn van de transformatie vanspaargeld in kredieten, is de vlakkerentecurve een levensgroot probleem.De rentemarge slinkt en dreigt op ter-

mijn op te drogen. “Elke bank moet eengrondige analyse van zijn inkomsten enkosten maken”, vindt Raisière. “In ver-gelijking met andere landen zijn dekosten van bepaalde Belgische bankennog te hoog. Daar is marge voor verbe-tering. Aan de inkomstenzijde moetenwe ernaar streven alle productlijnen terentabiliseren.”

Dat impliceert volgens de CEO van

Belfius een nauwkeurige toewijzingvan de kosten per product, waarna diekosten doorgerekend worden aan deklant. Dat klinkt eenvoudiger dan het is.Banken commercialiseren bijvoorbeeldvaak woonkredieten tegen of onder dekostprijs, omdat het een langlopendproduct is. Dat biedt hen de kans deklantenrelatie uit te bouwen en viaandere producten geld te verdienen aaneen klant. “Dat gaat veranderen”, denktRaisière. “Cross-selling kan niet langerhet fundament van een businessmodel

zijn. Cross-sellingwordt de kers op detaart, maar niet meer dan dat.”

Ook heel wat digitale bankproductenzoals apps worden gratis aan de klan-ten aangeboden. “Op termijn is hetvrijwel ondenkbaar dat de digitalise-ring volledig gratis blijft”, zegt Rai-sière. “Op een gegeven moment zullenwe de kosten moeten beginnen door terekenen.”

MARC RAISIÈRE“Ik bekijk de digitale ontwrichting tegen een horizon van vijf tot tien jaar. Dat geeft ons de tijd erop te anticiperen.”

“We hebben een klimaat nodig waarbij ondernemingen,ook banken, weer willen investeren” - Luc Versele, CEO Crelan

Digitale ontwrichtingDaarmee zijn we aan de tweede

belangrijke uitdaging voor de financiëlesector gekomen: de digitalisering vande dienstverlening. En dan wordt vaakverwezen naar de zwakke positie vande banken tegenover puur digitale spe-lers zoals Apple, Facebook en Google.

Met hun ontwrichtende strategie heb-ben die bedrijven zich al op de wereldvan het betalingsverkeer gegooid;andere segmenten van het bankwezenkunnen volgen.

“Onze sector staat voor belangrijkeveranderingen”, geeft Raisière toe.

“Maar ik bekijk de digitale ontwrich-ting eerder tegen een horizon van vijftot tien jaar. Dat geeft ons de tijd eropte anticiperen. Bovendien ben ik ervanovertuigd dat de digitalisering ook kan-sen inhoudt. Er wordt veel gepraat overbig data, maar wie heeft de beste data inhanden? Precies de banken en verzeke-

raars. Het komt er alleen op aan diedata goed te benutten en tezelfdertijdde privacy van de klanten te respecte-ren. Ik ben ervan overtuigd dat de digi-talisering ons zal helpen de dienstverle-ning te verbeteren, maar ook de kostente verminderen en de operationele effi-

ciëntie te verhogen.”IT wordt de businessdriver van de

toekomst, voorspelt Raisière. “Bankenzullen hun organisatie en cultuur moe-ten veranderen. Van zeer hiërarchisch,verticaal en productgericht naar meerflexibel, proactief en klantgericht.Schaalgrootte zal niet zo’n belangrijkvoordeel meer zijn als in het verleden.Die hele grote IT-infrastructuurwaarop banken draaiden en die han-denvol geld kost, zal in de toekomst nietmeer nodig zijn.”

Hoge bankbelastingenIn het panel dat reageerde op de uit-

eenzetting van Raisière was zowatiedereen het erover eens dat de kostenvan de banken verder naar beneden



≤ PIERRE WUNSCH“Een consolidatie behoort zeker tot de mogelijkheden, zowel bij de verzekeraars als de banken.”

“Er liggen mogelijkheden in nieuwe trends zoals crowdfunding, waarbij wij geïnteresseerde kredietgevers en -nemers met elkaar in contact brengen” - Rik Vandenberghe, voorzitter Febelfin


moeten. “Maar op een van de grootstekostenposten, de bankbelastingen, hebik totaal geen impact”, zei Luc Versele,de CEO van Crelan. “Regelgevers enpolitici dreigen de kleinere financiëleinstellingen te wurgen. Op den duurblijven er maar drie belangrijke afdelin-gen meer in de bank: risicobeheer,compliance en IT, en de daaraan ver-bonden kosten lopen heel hard op. Erbestaat een gevaar voor overregulering,terwijl we net een klimaat nodig heb-ben waarbij ondernemingen, ook ban-ken, weer willen investeren.”

“70 procent van de toegevoegdewaarde van de banksector vloeit naarde schatkist”, bevestigt Rik Vanden-berghe, de directievoorzitter van INGBelgië en de voorzitter van de beroeps-federatie Febelfin. “43 procent van allebankbelastingen die de ING-groepbetaalt, wordt in ons land gestort. Ter-wijl de Belgische bank maar een vijfdevan de groepsactiviteit vertegenwoor-digt. Dat is disproportioneel, een satu-ratiepunt is bereikt.”

Vandenberghe koppelt het kostenbe-heer aan de diversifiëring van deinkomsten: “ING België genereertalmaar meer commissie-inkomsten uitde verkoop van beleggingen en verze-keringen. Maar ook in een grotere des-intermediatierol liggen mogelijkheden.Ik denk aan nieuwe trends zoalscrowdfunding, waarbij wij geïnteres-seerde kredietgevers en -nemers metelkaar in contact brengen.” Meerrisico’s nemen is niet aan de orde. “Nie-

mand wil terug naar de excessen uit hetverleden”, beklemtoont Vandenberghe.“Niemand in de Belgische banksectorwil nog een crisis zoals in 2008 meema-ken.”

Volgens Pierre Wunsch, vicegouver-neur van de Nationale Bank, zijn derisico’s op een nieuwe systeemcrisiszoals in 2008 beperkt: “De toevloed aanregelgeving had net tot doel het risico-gedrag van de banken aan te pakken enhun kapitaalbuffers te vergroten. Ik benredelijk optimistisch, op voorwaardedat de investeerders en de marktenbeseffen dat rendementen van 15 of 20procent op het eigen vermogen defini-tief tot het verleden behoren.”

Wunsch verwacht de komende jarennog de meeste beweging in de verzeke-ringssector: “De lage rente weegt op de

business van de levensverzekeringen.Daardoor verschuiven veel verzeke-raars hun focus naar niet-leven, maardat is een zeer mature markt waar deconcurrentie al heel groot is. Als ik devoorspellingen van het managementmag geloven, zal iedereen marktaan-deel winnen. Dat is natuurlijk nietmogelijk. Wie de strijd wil winnen, zalhet mes moeten zetten in zijn kosten oftoenadering zoeken tot andere bedrij-ven. Een consolidatie behoort zeker totde mogelijkheden, zowel bij de verze-keraars als de banken.” z


· Op 13 augustus: Laat uw businesszich niet ‘ver-Uber-en’

‘BANKEN MOETEN WERKEN AAN HORIZONTALE ORGANISATIE’Niet in het panel van de Trends Summer University maar wel in de zaal zat Luc Coene,eregouverneur van de Nationale Bank. Hij nam het woord om erop te wijzen dat definanciële instellingen nog altijd te weinig werk maken van een andere interne organi-satie: “De banksector werkte in het verleden met verticale structuren, elke activiteitvormde een aparte silo. Door de digitalisering moet de aansturing veel horizontalergebeuren. Ik heb nog maar weinig bankiers horen vertellen hoe ze hun interne organi-satie zullen aanpassen.”Coene verklaarde ook waarom hij in het verleden meermaals opriep tot een consoli-datie in de banksector. Een oproep die in dovemansoren viel, geeft hij grif toe: “Als jede businessplannen van de banken bekijkt, gaan ze er allemaal van uit dat ze zullengroeien. Dat is natuurlijk niet mogelijk als de markt niet groter wordt. Ik ben ervanovertuigd dat de desintermediatie zal doorzetten en dat bedrijven in de toekomstmeer een beroep zullen doen op markt- dan op bankfinanciering. Ik stel vast dat geenenkele bank zich daarop grondig voorbereidt. Nochtans zal niet elke bankier erin sla-gen zijn strategische plan waar te maken.”

RIK VANDENBERGHE“70 procent van de toegevoegde waardevan de banksector vloeit naar de schatkist.”

LUC VERSELE“Er bestaat een gevaar voor overregulering.”

Er gaat geen dag voorbij of erwordt gesproken over Uber,het zwarte schaap onder detaxibedrijven. Overal waar hijneerstrijkt, wordt de digitale

onruststoker belaagd door de taxi -ondernemingen en de overheid. Uberis hét voorbeeld van de digitale uit -dager die als een tsunami door somsvastgeroeste sectoren raast.

Tijdens de Trends Summer Univer-sity die in juni plaatsvond in Knokke,

omschreef Maxime Coupez, project -directeur bij het agentschap Faberno-vel in Frankrijk, de belangrijkste ken-merken van de digitale uitdagers. Vol-gens hem zorgt de digitale economievoor een fundamentele veranderingvan visie: “De digitale ondernemingen

hebben ingezien dat de huidige econo-mie helemaal anders functioneert dande oude. We gaan naar een economiedie toegespitst is op het product datmen wil verkopen, een economie dieletterlijk geobsedeerd is door de consu-ment. Start-ups denken meestal in ter-men van gebruikers en niet van beta-lende klanten.”

Deze ondernemingen denken nietmeer in termen van corebusiness maarvan klantenparcours. Volgens studiesvan Fabernovel nam Amazon bij delancering van zijn Kindle vlot een ver-lies van 50 dollar per exemplaar voorlief omdat het wist dat het in het eersteverkoopjaar 80 dollar en in de daarop-volgende jaren 130 dollar zou verdie-nen met de verkoop van boeken. Cou-pez stelt dat “die innoverende onder-nemingen eerst waarde willen schep-pen voor de klant en pas dan hun busi-ness willen ontwikkelen”. Dat is eenheel andere logica dan de traditionelebedrijven, die direct een businessmo-del ontwikkelen dat gebaseerd is opsnelle rendabiliteit.

Klantenervaring vooropMark MacGann, head of public

policy EMEA bij Uber, benadrukt inhet debat die prominente plaats van degebruiker. “Er bestaat een enormebehoefte aan betere manieren om zichte verplaatsen”, zei hij. “Met de 5,3 mil-joen auto’s die vandaag in België rond-rijden, is het probleem duidelijk. Dehistorische operatoren in onze stedenhebben, net als de politiek, vergeten deconsument centraal te plaatsen. Inte-gendeel, ze plaatsen zichzelf centraalom hun bestaansrecht te verantwoor-den.” Dat was een nauwelijks verholensteek naar zijn opponenten, die op debarricaden klimmen om de twijfelach-tige methodes van Uber te bevechten.“Het gaat niet gewoon om innovatie”,reageert Michel Pêtre, voorzitter vanTaxis Verts. “Toegegeven, met de tech-nologie kunnen interessante zakengedaan worden. Maar het grote pro-bleem met Uber en soortgelijke dien-sten, is de aantasting van het socialemodel. Dat berust op een aantal wer-kingsregels: lonen, belasting, btw enzo-voort. Uber creëert een omgevingwaarin voor de uitoefening van het-zelfde beroep geen sociale lasten meerbestaan. De onderneming doet het-zelfde als de traditionele bedrijven,


WAT TRADITIONELE SPELERS KUNNEN LEREN VAN UITDAGERS ALS UBER

De klant als uitgangspuntGeen enkele sector ontsnapt aan de digitale tsunami. Gisteren de muziek, vandaag de taxi’s,en morgen uw bedrijf? Tijdens de jongste Trends Summer University reikten actoren van detraditionele economie en de digitale wereld oplossingen aan om het hoofd te bieden aande ‘Ubers’ die hun klassieke business bedreigen. Christophe Charlot

50 13 AUGUSTUS 2015 WWW.TRENDS.BE

“We gaan naar een economie die geobse-deerd is door de consument”- Maxime Coupez

WWW.TRENDS.BE 13 AUGUSTUS 2015 51

≤

maar leeft de regels niet na. Ofwel paktmen die onderneming aan, ofwel ver-andert men de regels voor iedereen.Maar als er geen sociale lasten meerzijn, als de belastingen drastisch verla-gen, gaan er dan nog wegen gebouwdworden? Krijgen we dan nog een pen-sioen?”

Uber beweert dat de achterhaaldetaxisector moet evolueren, maar dieantwoordt dat Uber een soort van cow-boy is die de strikte reglementeringniet respecteert. Als lofzanger van dedigitalisering houdt Thierry Geerts vanGoogle België vol dat “het onmogelijkis de start-ups in het huidige keurslijfvan de economie te prangen. Het heeftgeen zin de nieuwe economie ervan tebeschuldigen dat ze regels die langvoor haar opkomst al vastgelegd wer-den niet respecteert. Eerst moet gede-reguleerd worden en daarna moet hetsysteem opnieuw uitgevonden worden.Maar dat kan niet land per land gebeu-ren, dat is een Europese kwestie.”

De verantwoordelijke van GoogleBelgië benadrukt dat wat er nu bij detaxi’s gebeurt, op een heleboel anderedomeinen ook kan. Hij poneert: “Wordallemaal een speler als de GAFA’s (wat

staat voor Google, Apple, Facebook enAmazon, nvdr). Geloof in de technolo-gie.” Die slogan heeft Wim Jansen,managing director van JCDecaux Bel-gium & Luxembourg, blijkbaar al terharte genomen: “De digitale evolutie

vindt nu plaats. Het is een derde indus-triële revolutie die sommige activitei-ten vernietigt en er andere creëert”,beweert hij. “Bij JCDecaux denken wevoortdurend na over die zaken en alswe het hebben over ‘uberisering’, danis dat gewoon een ander woord voorevolutie en innovatie. De vraag is: moe-ten we zelf als Uber worden? De con-sument wil steeds meer gemak en com-fort in zijn leven. We bieden de stedendiensten aan, te beginnen met de bus-

hokjes, vervolgens met de richtingaan-wijzers en nu met de Villo, die we bin-nenkort ook elektrisch maken. Dat isde evolutie en het komt neer op eendigitaal offensief.”

Big dataTom Minnen, de Belux-verantwoor-

delijke van de hotelreserveringssiteBooking.com, legt de nadruk op deplaats van de consument in het cen-trum van al de innovaties. “De mensendoen wat ze willen en de uiteindelijkebeslissing ligt bij hen. We moeten aan-vaarden dat de mensen een beroepdoen op spelers die geïnnoveerd heb-ben en rekening houden met wat zewillen.” Hij benadrukt dat ook de digi-tale actoren zelf constant moeten blij-ven evolueren. Booking.com verkooptbijvoorbeeld steeds vaker mobiel inplaats van via de pc. “De traditionelebedrijven moeten beseffen dat de revo-lutie niet langer alleen digitaal is. Ze isook mobiel, omdat de consument datwil.”

“Een goede manier om u te bescher-men, is een goede business opbouwen”,aldus Geerts. “De ondernemingen zijnvergeten aan hun echte klanten en op

Vaak berust de deeleconomie op de vaststelling dat bepaalde middelen onderbenut blijven.

UBER“Ofwel pakt men

Uber aan, ofwel verandert men de

regels voor iedereen.”

lange termijn te denken. De Brusselsetaxi’s hebben intussen wel apps ont-wikkeld, maar dat is misschien te laat.Als u de klant niet bindt voor een

nieuwkomer zijn intrede doet, danbent u eraan voor de moeite. U verzeiltdan achteraan in de rij en u wordtopgezadeld met een imagoprobleem.Bij Google is er geen contract met degebruiker. Hij kan van de ene dag op de

andere aan onze diensten verzaken.We moeten dus wel erg goed zijn. Heelwat ondernemingen moeten dat leren.”

Iedereen was het erover eens dat detraditionele ondernemingen de ver-schillende tendensen van de digitalise-ring moeten leren begrijpen. Denk aanbig data. Jansen (JCDecaux) zegt dat“die gegevens nieuwe mogelijkhedenopenen en bijkomende business gene-reren”. Op voorwaarde uiteraard datmen ze doordacht gebruikt, in hetbelang van de consument.

Doe zoals de piratenEr valt in het digitale universum nog

een andere vaststelling te doen: eigen-dom wordt minder belangrijk. In elkgeval toch voor enkele soorten goede-ren. Shana Smeets, countrymanagerBenelux van de autodeeldienst Bla-BlaCar, stelt vast dat “de mensen zich

steeds meer willen verplaatsen, maarniet allemaal bereid zijn de kosten tedragen die verbonden zijn met hetbezit van een voertuig”.

In feite berust de deeleconomie vaakop de vaststelling dat bepaalde midde-len onderbenut blijven. Ofwel willende eigenaars inkomsten halen uit hunonbenutte capaciteit, ofwel willen deniet-eigenaars profiteren van een pro-duct zonder het te moeten kopen. Dejongere generatie doet dat al volopvoor immateriële goederen: muziek enfilms zijn daarvan goede voorbeelden.

Het slotwoord komt van MaximeCoupez (Fabernovel): “Gun uzelf hetrecht om te proberen en te mislukken.Dat is een van de acht geboden van deGAFA’s, die de regels vergeten en den-ken als piraten omdat ze goed wetendat mislukkingen snel vergeten wor-den.” z


52 13 AUGUSTUS 2015 WWW.TRENDS.BE

≤

“De digitale uitdagerswillen eerst waardescheppen voor de klant en pas dan hunbusiness ontwikkelen”Maxime Coupez

“We moeten aanvaardendat consumenten lievereen beroep doen opspelers die rekeninghouden met wat ze willen”Tom Minnen

“Het is onmogelijk de start-ups in het huidige keurslijf van deeconomie te prangen”Thierry Geerts

“De traditionele bedrijvenmoeten beseffen dat de revolutie niet langer alleen digitaal is. Ze is ook mobiel”- Tom Minnen






De kalender:


economie redden?






OB

63080

POWERED BY


Volg de Trends Summer University, deze zomer in Trends en op www.kanaalz.be

actua SOEPEL MONETAIR BELEID MOET GEPAARD...

Documents

Transcript of actua SOEPEL MONETAIR BELEID MOET GEPAARD...