Activerende werkvormen

Ton KallenbergSSC OOS

Ik ben Ton Kallenberg

Op welke manieren komt u iets over mij te weten?

En, (2)Is dat relevant?

En, (3)Wanneer weet u genoeg?

Opdracht: bespreek deze vragen in een tweetal. U heeft hiervoor 1 minuut.

Van passief naar actief

activerend onderwijs is onderwijs dat aanzet tot actief leren, waarbij leerstof op een dieper niveau verworven wordt en langer opgeslagen blijft in de hersenen.

Beinvloedende factoren

1

Waarom activerende werkvormen?

1. Leren is een actief proces (en de student is daar zelf verantwoordelijk voor)

(Leren is [a] constructief, [b] cumulatief, [c] zelf-gereguleerd/actief, [d] doelgericht, [e] gesitueerd, [f] collaboratief en [g] individueel verschillend)

(De Corte, 2000)

2. Om het rendement te verhogen (door verhoging van):•retentiewaarde•time on task

2

Mindmap maken

2

N.B.: dit is een willekeurig gekozen voorbeeld van een mindmap (zonder oordeel over goed/slecht).

Rendement:

Rendement = relatieve maat

kwantitatief: slaagpercentage, uitvalpercentage, of gerealiseerde studiebelastinguren

kwalitatief: de verhouding van het bereikte opleidingspeil vs. het opleidingspeil bij aanvang van de studie

(Cie Wijnen spreekt over studeerbaarheid)

Hoeveel % beklijft van wat je:% hoort en ziet% leest% met anderen bediscussieerd hebt% hoort% persoonlijk ervaren hebt% uitlegt aan anderen% gedemonstreerd krijgt

3

Retentiewaarde

5% van wat we horen10% van wat we lezen20% van wat we horen en zien30% van een demonstratie50% van waar we met anderen over gediscussieerd hebben75% van wat we persoonlijk ervaren hebben90% van wat we uitleggen aan anderen

NTL Institute at Bethel, Maine

Retentiewaarde (2)

Yes, it was developed and used by NTL Institute at our Bethel, Maine campus in the early sixties when we were still part of the National Education Association's Adult Education Division. Yes, we believe it to be accurate - but NO, we no any longer have - nor can we find - the original research that supports the numbers. We get many inquiries every month about this - and many, many people have searched for the original research and have come up empty handed. We know that in 1954 a similar pyramid with slightly different numbers appeared on p. 43 of a book called Audio-Visual Methods in Teaching, published by the Edgar Dale Dryden Press in New York. Yet the Learning Pyramid as such seems to have been modified and always has been attributed to NTL Institute.

Feel free to use the Learning Pyramid (below) as you wish without charge - and cite at the bottom - "NTL Institute for Applied Behavioral Science, 300 N. Lee Street, Suite 300, Alexandria, VA 22314. 1-800-777-5227."

1111

Time on Task

Time on Task = de tijd die de student doorbrengt met daadwerkelijk studeren (ook wel ‘engaged time’ genoemd)

Academic Learning Time (ALT) = de effectieve leertijd waarbij een student activiteiten uitvoert die nauw aansluiten bij zijn specifieke niveau

Als ToT <, dan ook ALT <, waarbij geldt:Prompte feedbackDiscussieReflectie-activiteiten

Time on Task (2)

Instructies voldoen aan

1. Geef studieaanwijzingen aan studenten (wat moeten ze precies leren, hoe kunnen ze het aanpakken?)

2. Geef opdrachten en oefeningen (i.c.m. bijsturing en voortgangscontrole - dit bevordert actieve deelname studenten)

3. Stuur studenten door snelle correcties van mondelinge en schriftelijke bijdragen4. Voer regelmatig voortgangscontrole uit of student wel werkt5. Draag zorg voor zorgvuldige voorbereiding (goede planning organisatie van instructies)

(Jochems, 1990)

Time on Task (3)

Zelfstudie-opdrachten onderscheiden zich wanneer zij:

1. relevant zijn voor de leerdoelen2. voor de student helder zijn3. goed aansluiten bij de vaardigheden van de student4. regelmatig worden opgegeven5. worden gebruikt om student feedback over hun studievoortgang te geven

Cotton, K. (1999). Educational Time factors. School improvement research series: research you can use. Portland, OR: NW Regional Educational Laboratory (http://www.nwrel.org/scpd/sirs/4/cu8.html)

Time on Task (4)

Teaching-learning paradox:

Naarmate een college slechter wordt, gaan studenten meer zelfstudie doen.

Naarmate een college meer activerend is, gaan studenten minder zelfstudie doen

(Van Dijk, 2000)

Activerende werkvormen

Zetten studenten aan tot actief:•selecteren•bestuderen•interpreteren•toepassenvan informatie (=verwerven), oplevensechte casussen, ofactief aanwenden van informatie om complexe praktijkproblemen op te lossen (= verwerken).

(Jacobson & Mark, 1995;Silberman, 1996;

Meyers & Jones, 1993;White, 1996)

Activerende werkvormen

van kort (enkele minuten) tot lang (concept)

hebben verschillende gedaantenprobleemtakencasusstudieseducatieve spelen

gericht opindividugroepen van studenten (collaboratief / cooperatief)

Activerende werkvormen

voorbeelden:samenwerkend lerenleren van (sleutel)begrippenklassen/groepsgesprekmeningsvormingkennistoepassen (in nieuwe situaties)reflecterenschrijfopdrachtenspelen/simulaties(formatief) toetsensamenvatten

Leeractiviteiten studentenCognitief Affectief Regulatief

Relateren Attribueren Orienteren

Structureren Motiveren Plannen

Analyseren Concentreren Proces bewaken

Concretiseren Zich beoordelen Toetsen

Toepassen Waarderen Diagnosticeren

Memoriseren Inspannen Bijsturen

Kritisch verwerken Emoties opwekken Evalueren

Selecteren Verwachten Reflecteren

Vermunt (1992)

4

denkstijlen van docenten

Kenner Planner Bedenker Samenwerker

houdt van feiten, exacte definities, detauls, objectiviteit

planmatige aanpak, voorspelbaarheid, vermijding chaos

ambitie, creatie, nieuwe ideeenonzekerheid is utdaging

interactie

focus op kennisoverdracht lesvoorbereiding afwisseling in leerstof en aanpak

actieve deelname

college (te) abstract,risico op (te) veel leerstof

lesinhoud soms verloren vanwege structuurweinig feeling in te spelen onverwachte leermogelijkheden

gevarieerd, vaak chaotisch

emoties centraler dan inhoud

doelgroep student als rationele gebruiker

soms saaie lessen (geen ruimte voor speling)

lesinhoud soms verwarrendweinig aandacht aan basiskennis

soms teveel belang aan groepsvorming (leidt tot lagere eisen)

denkstijlen van docenten (2)

Van den Broeck, 2002

5

voorbeeld elders

Academie - Arena - Atelier

Voorbeelden:BestuurskundeLerarenopleiding

Academie

hoorcolleges

Arena

activerende werkvormen in “beschermde omgeving”

Atelier

simulatie / praktijk

kan ik activerende werkvormen geven?Rol docent verandert ?(van overdrager van leerstof naar iemand die het leerproces van de student begeleidt)

wat heb ik nodig?

DURF !

http://www.youtube.com/watch?v=fW8amMCVAJQ&list=FLAudtC2GBsyaDETpnLzEcmw&index=12&feature=plpp_video

maar welke kennis heb ik (ervoor nodig)?

hoorcolleges

3 functies hoorcolleges:•voorwaardelijk•orienterend•oefen

Echter:aandacht verslapt na 10 minuten (Hartley & Davies, 1978)

hoorcolleges

6

hoorcolleges

activerend hoorcollege:•leidt tot meer diepgaande verwerking leerstof•studenten kunnen kennis toepassen, verbanden leggen, ...•doorbreekt anonimiteitsgevoel bij studenten•verhoogd verantwoordelijkheidsgevoel bij studenten•biedt inzicht in vorderingen van studenten

7

studierendement en Time-on-Task

Studierendement en de hoeveelheid tijd die studenten aan hun studie besteden correleren hoog met elkaar.

•Naarmate een tentamen dichterbij komt, besteden studenten meer tijd aan zelfstudie (Vos, 1987)•De maximale studietijd van studenten = 32 uur•“Wet van Vos” - de hoeveelheid zelfstudie per contactuur neemt af, naarmate het aantal contacturen toeneemt•Gijselaer & Schmidt (1993):(1) het omslagpunt waarbij een toename van contacturen geen extra hoeveelheid zelfstudie oplevert is 12 uur per week(2) naarmate binnen een cursus per instructie-uur meer zelfstudie plaatsvindt, neemt de leerprestatie toe.•Conclusie/voorstel (Vos, 1998): het presentatie-uitwerkingsmodel (docent legt uit, student haat daarna aan de slag maar stelt uit), moet vervangen worden door voorbereiding-feedbackmodel: vlak voor contacturen/tentamen moet er tijd zijn voor studenten om zich voor te bereiden.

uitgangspunten voor roostering:

Bruto curriculum (= 1680 uur, 42 weken * 40 uur) versus netto curriculum (max. 1300 uur, 42 wkn * 30 uur) (Wijnen, 1992)

•Verspreid contacturen over 5 dagen van de week (Vos, 1992, 1998)•Verdeel studielast gelijk over het jaar (Vos, 1992, 1998)•Verdeel studielast gelijk over de week (Vos, 1992, 1998)•Verdeel contacturen en zelfstudie-uren gelijk over de week en het jaar (12 c.u. p/w) (Vos, 1992, 1998)•Maak de zelfstudieuren zichtbaar (in curriculum en cursus, b.v. benodigde tijd voor voorbereiding van hoorcolleges, werkgroepen, practica) (Janssen, 1996)•Het voorbereiding-feedbackmodel is uitgangspunt voor de inrichting van de cursus (Vos, 1998)

Peter van Petegem (red.)Leuven: Lannoowww.lannoocampus.com

Ton Kallenberg c.s.Utrecht: Lemmawww.boomlemma.nl

8