Sociaal-economischebarometer 2014

2

Sociaal-economischebarometer 2014

3

4

§ Inleiding 7

§ 1. Economische en sociale achteruitgang 9

1. De crisis grijpt om zich heen 9

2. Te zwakke of negatieve groei 9

3. Inefficiënteantwoorden 10

4.Socialetoestandonrustwekkend 11

5.Werkloosheidenbestaansonzekerheidbijjongeren 12

6.Blijvendearmoedegrijptverderomzichheen 12

7. Sommigebevolkingsgroepenzijnkwetsbaarderdananderen 13

8.Andereindicatorenliegenniet 15

9.NochtansisBelgiëeenrijkland 16

10.Maarderijkdomisslechtverdeeld 16

11.Fiscaliteit:corrigeertdeinkomensongelijkheidinonvoldoendemate 18

§ 2. Waarom zinken we weg in de crisis? 20

1. Blindebesparingenwerkenniet 20

2.Belgischeeconomie:onvoldoendecompetitief 21

3.Belgischeondernemingeninvesterenonvoldoendeinvormingvanhunwerknemers 21

4.Eenproductiestructuurdienietgerichtisopexport 22

5.Hetanderederdevandekosten 24

6.Inefficiëntwerkgelegenheidsbeleid 27

Inhoud

5

§ 3. Er bestaan alternatieven en oplossingen... 28

1. Koopkrachtenkwaliteitsvollebanen 28

2.Koopkrachtenfiscaliteit 29

3.Koopkrachtenvergrijzing 30

6

ZoalselkjaarpubliceerthetABVVzijnsociaal-economischebarometer.MetonzebarometerwillenwijzekernietdeconcurrentieaangaanmetdeNationaleBankofhetPlanbureau,deCentraleRaadvoorhetBedrijfslevenofandereadministratiesdieveelbeteruitgerustzijndanwijomdeeconomietemeten.Welishetonzebedoelingomopeeneenvoudige,toegankelijkemanierdekerngegevensvanonzeeconomienadertoetelichtenenwatdieperintegaanopenkeleaspectendievolgensonsvanessentieelbelangzijnvooreencorrecteanalysevandesituatie.

Analyseren om beter te begrijpen. Begrijpen om te handelen. Handelen om niet langer te ondergaan.Wantsindsmeerdanvijfjaarondergaanwijeendiepeeconomischecrisiswaarvanwedegevolgendagelijksvoelenenwaarvandewerkwereldheteersteslachtoffer is.

Definanciëlecrisisdie–enwekunnenhetnietgenoegherhalen–veroorzaaktwerddoorhetonverantwoordgedragvandefinanciëlewereld(eneengebrekaanmarktregulering),endaarnadecrisisvandestaatsfinanciënhebbenvelelandenineenmoeilijke,omniettezeggenzwakkepositiegebracht.Geconfronteerdmeteengeglobaliseerdeeconomiehebbendestatenhetmoeilijkomdehefbomenopnieuwinhandentekrijgenenhunregulerende roloptenemen.Hetgebrekaanfinanciëlemiddelen–diewordenopgeslorptdoordeaflossingvandeschulden–beperktingrotematehunspeelruimte.

DesupranationaleorganisatiedieisuitgebouwddoordeeenmakingvanEuropa,doethetnietveelbeter.Het ontbreekt Europa niet aan macht, wel aan politieke wil.Elkelidstaatblijft

aanzijnsoevereiniteitvasthouden,enhooptheteropzijneentjebetervanaftebrengendandeanderendoorvolopdekaartvandeconcurrentietetrekken.Debelangrijksteeconomischehefbomenzijndezedieniemandwildelenofdelegeren.Dieconcurrentiekomtneeropregelrechtezelfmoordensleurtiedereendedieperikin.

Vervolgensiserdeheersendeliberaleideologiedieweigerttoetegevendatdemarktnietperfectwerkt.Dieideologieprobeertechterweloplossingendoortevoerendieinlijnliggenmetdewettenvandiezelfdemarktofmeteenfundamentalistischeinterpretatieervan.Opdiemanierbestrijdtmenhetkwaadmethetkwaadendatwerktnietnoodzakelijkgoed.Integendeel!

Eenaantalvaststellingenzijnduidelijk:sindsdecrisisisdesocialesituatieersterkopachteruitgegaan.Dewerkloosheidisnietlangerchronisch,maarisstructureelenomvangrijkgeworden.Bijzonderzorgwekkendisdematewaarinjongerenerzwaarderdoorgetroffenworden.Dearmoedebreidtuitalseenolievlekenonzesolidairebeschermingsmechanismenslagenernietmeerindieterugtedringen.Deongelijkheidwordtsteedsgroterennaastethischeoverwegingen,wakkertzijooknogeensdespeculatieendefinancialiseringvandeeconomieaan.

Menkondigtsteedsweerdeterugkeervandegroeiaan,maarkeeropkeerwordtditmomentverschoven.Alsgevolgvandebijzonderlagegroeicijfersvandelaatstejarenwordenonvoldoendebanengecreëerd.De blinde bezuinigingsmaatregelen hebben de bevolking direct en hard getroffen, de sociale bescherming–dieookalseconomischebufferwerkt–afgebouwd, de koopkracht aangetast en de economie verzwakt.

Inleiding

7

Deeconomischebeleidsmaatregelendiedeproductiezoudenmoetenaanzwengelen,zetteninopkostenconcurrentiedoordelonenonderdruktezetten.Metalsenigresultaatdatdeneerwaartse spiraalversneldwerd,metallegevolgenvandienvoordebinnenlandsevraag,indiematezelfsdatervandaaggevreesdwordtvoordeflatie.

Maardekernvanhetprobleemvanonsproductieapparaatwerdongemoeidgelaten.De echte oorzaken van het verlies aan marktaandelen van onze ondernemingen pakte men niet aan:hetgebrekaaninvesteringeninonderzoek,innovatie,ontwikkeling.Bovendienaarzeltmenveeltelangomdewegvandeduurzame ontwikkelinginteslaan,hoeweldiemiljoenen

banenkanscheppen,energiebesparendkanwerkenenverspillingkantegengaan.Eenwegdiewesnelmoeteninslaanuitsolidariteitmetdekomendegeneraties.

Deneoliberaleremedieshebbendekansgehadomhun (in)efficiëntietetonen.Zezijnopeenmislukkinguitgedraaid. Deziekeisernietbetervangeworden.Integendeel.Het is tijd om het over een andere boeg te gooien:deongelijkheidverminderendooreenherverdeling van de rijkdomopbasisvaneen ambitieuze, rechtvaardige belastinghervorming,dieveelefficiënterisomdeeconomieweeropgangtebrengendanhetuitdelenvanbelastingvoordelendiedestaatverzwakkenenheteconomischdynamismeondermijnen.

Anne DEMELENNEAlgemeen Secretaris

Rudy DE LEEUWVoorzitter

8

Economische en sociale achteruitgang

§ 1. De crisis grijpt om zich heen

Alvijfjaarlanghoudtdefinanciëlecrisisdereëleeconomie in een coma.

Deoverheidsschulddietotin2007goedopwegwasweggewerktteworden,isnatussenkomstvandelandenomdebankenteredden,opnieuwforstoegenomen.

§ 2. Te zwakke of negatieve groei

Sinds2008zijndegroeicijferstezwakomdewerkloosheidopteslorpen.Tussen2012en2013warenzezelfsnegatief,metallesocialegevolgenvandien(zieverder).

Evolutie van de schuldgraad in % sinds 2002 in België en de buurlanden

Gemiddelde jaarlijkse groei van het BBP in % 2003-2007 vs 2008-2014

< België < Duitsland < Frankrijk < Nederland

Bron:EuropeseCommissie&Nationalerekeningen

< 2008-2014 < 2003-2007

Bron:ThetaxPolicyLandschapefiveyearsafterthecrisis,OESO,2013

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

110%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

0,47 0,81

0,20 0,04 -0,07

2,3 1,7 2

4,58

2,36

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

1

Duitsland Luxemburg NederlandBelgië Frankrijk

9

Hetbrutobinnenlandsproduct(BBP)staatin2012ophetzelfdepeilalsin2007.

Hetdieptepuntvan2008-2009wasbijonsminderuitgesprokenomdatdeeconomischewerkloosheidendeautomatischeloonindexeringalseenbufferdeschokkenopgevangenhebben.Maarin2012isereenterugvaldiesamenvaltmetdeloonmatigingendezwaarderebegrotingsbesparingen.

§ 3. Inefficiënte antwoorden

Alsantwoordopdecrisisspitstemenzichenerzijdstoeophetherstelvandeopenbarefinanciën-diezwaargeledenhaddenonderdereddingvandebanken-doormiddelvanbesparingenopdeoverheidsbegrotingenopdesocialetransfers.Anderzijdsophetherstelvandewinstmargesenhetverlagenvandeloonkostenomhetconcurrentievermogenvandeondernemingenteverbeterenindehoopdeexporttekunnenaanzwengelen.

Dezemaatregelengingengepaardmet‘structurelehervormingen’vandearbeidsmarkt,zoalsdedegressievewerkloosheidsuitkeringen,dehervormingvandevervroegdeuittredingsregelingenenvantijdskredietenloopbaanonderbreking,dietendoelhadden(althansintheorie)omdeactiviteitsgraadoptekrikken.

Debegrotingsinspanningenvoordeperiode2012-2014komenneerophetkolossalebedragvan51miljardeuro,waarvan24,4miljardbesparingenopdeuitgaven(ditis48%),en15,7miljardnieuweinkomsten(d.i.24%).

Maarmetwelkresultaat?Eenlopendtekortdatvermindert(evenwichtvoorzienvoor2015),maareenoverheidsschulddienogsteeds100%vanhetBBPbedraagt,eendalingvandegezinsconsumptieeneenzeerzwakkegroei.Enlastbutnotleast,eenonrustwekkendesocialefactuur.

Evolutie van het BBP van 2007 tot 2012 (2008 = 100)

< België < Duitsland < Frankrijk < Nederland < €zone

Bron:EuropeseCommissie–Nationalerekeningen,2013

103%

102%

101%

100%

99%

98%

97%

96%

95%

94%

93%2007 2008 2009 2010 2011 2012

10

§ 4. Sociale toestand onrustwekkend

Dewerkloosheidblijfttorenhoog

2012en2013kendeneengolfaanfaillissementen,herstructureringenencollectieveontslagen,vooralindeindustriëlesectoren(FordGenk,Caterpillar,Arcelor-Mittal,Duferco)metzwaregevolgenvoordewerkgelegenheid.

VolgensdeRSZverdwenenertussenjuni2012enjuni2013maarliefst25.000banen.

Volledigewerkloosheid

Voorallecategorieënsamen(werkzoekendevolledigwerklozen,maarookouderewerklozenenwerklozenvrijgesteldomsocialeoffamilialeredenen)teldemen665.000vergoedewerklozeninhetderdekwartaal2013.Datzijner6.400meerdanhetjaarervoor.

Werkloosheidsevolutie per gewest (in personen, variaties in vgl. met de overeenstemmende maand van het jaar ervoor)

< VlaamseGewest < Waals Gewest < BrusselsHoofdstedelijkGewest

Bron:HogeRaadvoordeWerkgelegenheid,2013

80.000

60.000

40.000

20.000

0

-20.000

-40.0002009 2010 2011 2012 2013

Totale jobcreatie en jobdestructie*

Periode

Jobcreatie Jobdestructie Netto-evolutie tewerkstelling

Aantal % Aantal % Aantal %

2012-2013 -25.389 -0,7

2011-2012 186.996 4,9 201.494 5,2 -14.498 -0,4

Bron: AnalyseDynaM,december2013(SamenwerkingRSZ,HIVA-KULeuvenenFedergon)

*Decijfersvoor2012-2013zijnRSZ-schattingenaangeziendeaantallenjobcreatie enjobdestructienognietbekendzijn.

11

§ 5. Werkloosheid en bestaansonzekerheid bij jongeren

Terwijldewerkloosheidsgraadbijjongerenalhoogis,dreigtdebeperkingvandeinschakelingsuitkeringentot3jaar(inwerkinggetredenop01/01/2012)hunbestaansonzekerheidnogtevergrotenomwillevanhetgebrekaanwerkaanbiedingen.Aangezienersteedsminderwerkaanbiedingenzijn,missenookderestrictievemaatregelenophetvlakvandewerkgelegenheidenvervroegdeuittredinguitdearbeidsmarkthundoel. Volgensonzeschattingendreigenvanafjanuari2015 zowat55.000jongerenuitgeslotenteworden.

Werkloosheid en bestaansonzekerheid bij jongeren

Jaar 2012 BE DE FR NL

Leeftijd

Werkloosheid 20-24jaar 18,4% 7,8% 21,8% 7,1%

Aandeelwerklozen>1j 15-24jaar 29,3% 23,3% 28,4% 13,8%

Aandeelwerknemersmettijdelijkcontract

15-24jaar 31,4% 53,6% 55,5% 51,2%

25-64jaar 6,0% 8,7% 11,0% 12,8%

Bron:TechnischverslagCRB,2013

§ 6. Blijvende armoede grijpt verder om zich heen

ZelfsaldoetonslandhetindestrijdtegenarmoedebeterdanveelandereEuropeselanden,hoofdzakelijkdankzijonzesocialezekerheid,tochishetaantalmensendatarmdreigtteworden(d.w.z.dieeeninkomenhebbenvanminderdan60%vanhetmediaannationaalinkomen)nietgedaaldsinds2004.Hetisintegendeellichtjesgestegen.Omenbijhetanderhalfmiljoenmensenlopenhetrisicoarmteworden.HoewelweEuropeesgezientotdemiddenmootbehoren,hebbenwijhethoogstearmoederisicoinvergelijkingmetonzenaastebuurlanden(Frankrijk,Luxemburg,DuitslandenNederland).

Armoederisico van de Belgische bevolking (evolutie sinds 2004)

Bron:FODSocialeIntegratie–Interfederalearmoedebarometer,2013

13,8

14

14,2

14,4

14,6

14,8

15

15,2

15,4

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

12

§ 7. Sommige bevolkingsgroepen zijn kwetsbaarder dan anderen

Vrouwen

Hetarmoederisicoisgroterbijvrouwen(16%tegenover14%bijmannen).

Ditisvoornamelijktewijtenaandeloonklooftussenmannenenvrouwen.Diebedroeg28%in1999.SindsonzeEqualPayDay-campagnesvermindertdekloofweliswaar,maartochblijftzeteomvangrijk(tengevolgevandedeeltijdsearbeidsregimeswaarinvooralvrouwenwerken).

Armoederisico bij eenoudergezinnen in %

Bron:FODSocialeIntegratie–Interfederalearmoedebarometer,2013

20% 22% 24% 26% 28% 30% 32% 34% 36% 38% 40%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Loonkloof tussen mannen en vrouwen

Bruto maandelijks loon (€) 1999 2004 2010

Vrouwen 1.639 2.003 2.405

Mannen 2.283 2.677 3.071

Loonkloof 28% 25% 22%

Bron:FODEconomie,2013

Eenoudergezinnenlopeneenverhoogdrisico.Hetgaathiervooralomalleenstaandevrouwenmetkinderen.Ditrisicowordtgroterdoordecombinatievaneenaantalfactoren.Endiefactorenzijnophunbeurthetrechtstreekseofonrechtstreeksegevolgvaneenouderschap(deeltijdswerk,probleemvandekinderopvang,toegangtothuisvesting,alimentatie…).

13

Werklozen

Bijdezegroepstijgtdearmoedegraadsinds2004,hetgeensamenvaltmetdeuitvoeringvandecontrole(endedaarmeesamenhangendesancties)opdebeschikbaarheidvanwerklozen.Deversneldeafbouwvandeuitkeringendieeind2012werddoorgevoerd(toteenforfaitairminimumbedragvoorallewerklozencategorieëninde3deperiode)zalhetarmoederisicobijdezegroephoogstwaarschijnlijknogvergroten.

Maardewelvaartsvastheidvandeuitkeringenzorgdeerwelvoordathetarmoederisicobij65-plussersafgenomenis.

Armoederisico bij werklozen in %

Bron:FODSocialeIntegratie–Interfederalearmoedebarometer,2013

20% 22% 24% 26% 28% 30% 32% 34% 36% 38% 40%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Armoederisico bij 65-plussers in %

Bron:Eurostat,2013

25 24

21,4 19,4 20,2

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

1996 2000 2005 2010 2011

14

§ 8. Andere indicatoren liegen niet

Gezondheidszorguitgesteld

Hetpercentagevanmensendiedeeluitmakenvaneengezinwaarvaneenvandeledeninhetafgelopenjaargeneeskundigeverzorgingheeftmoetenuitstellenofannulerenomfinanciëleredenen,stijgtvoortdurendeniszelfsverdubbeldtussen2010en2011.

Schuldenlastvandegezinnen

Hetaantalgezinnenmetminstenstweemaandenbetalingsachterstandvooreenofmeerbasisbehoeften(elektriciteit,water,gas,huur,hypothecairelening,geneeskundigeverzorging)isinstijgendelijnsinds2007.

Uitstel of annulering geneeskundige verzorging om financiële redenen (in % van de totale bevolking 2007-2011)

Bron:FODSocialeIntegratie–Interfederalearmoedebarometer,2013

4,30%

3%

2,30%

1,20%

2,70% 2,40% 2,50%

5,10%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Schuldenlast van de gezinnen

Bron:FODSocialeIntegratie–Interfederalearmoedebarometer,2013

5,90% 6% 5,70%

4,80%

5,70% 5,80% 5,70%

6,60%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

15

§ 9. Nochtans is België een rijk land

MenhoortvaakdatdeBelgenrijkzijn.GlobaalgenomenisdatzoalsjehetBBPperinwonerneemtofhettotalevermogendoorhetaantalgezinnendeelt.DeBelgenzijnevenrijkalsdeDuitsers,ondermeeromdatbijdezeramingrekeninggehoudenwordtmeteigendomenmeerdan70%vandeBelgeneigenaarvanhunwoning zijn.

Voordezevergelijkingmeetmenderijkdomnietinmonetaireeenhedenmaarinkoopkrachteenheden,omrekeningtehoudenmetdeverschillendelevensduurteindelidstaten.

§ 10. Maar de rijkdom is slecht verdeeld

InBelgiëontsnappenteveelinkomstenaandebelastingen.Hetzourechtvaardigzijnalsalleinkomensklassenopeenzelfdemanierzoudenbijdragen. Demoeilijkheidmetinkomstenuitkapitaalenonroerendegoederenbestaaterindatdeadministratiehelemaalnietopdehoogteisvandezeinkomsten.

VoorheteerstsindslangheeftdeNationaleBank,opbasisvaneenzeerbeperktesteekproef,hetvermogeninBelgiëinkaartproberenbrengen.DezestudieleertonsdatderijkdomonderdeBelgenongelijkverdeeldiseninhandenisvaneenbeperktaantalgezinnen.DeNationaleBankbevestigtdeongelijkeverdelingvanderijkdomendeconcentratievanhet(roerendenonroerend)vermogenbijeenbetrekkelijklaagaantalgezinnen:

• de20%rijksteBelgenbezitten61,2%vandevermogens;

• de20%armstenbezittenslechts0,2%vanhettotalegezinsvermogen;

• inEuropabezittende20%rijksten70%vanhettotalevermogen.

InBelgiëheefteenmediaangezin(d.i.eengezindatzichpreciestussendetweehelftenvandeintweegelijkedelenverdeeldebevolkingbevindt)eennettovermogenvan206.200euro.Neemtmenderijkdomvanalleinwoners,gedeelddoorhunaantal,dankrijgtmenhetgemiddeldvermogen.VoorBelgiëkomtditneerop338.600euro.

Het‘gemiddeld’vermogenisgroterdanhet‘mediaan’vermogenomdevolgendereden:alsmendebevolkingintweegelijkedelenverdeelt,danbeschikthetdeelmetdelageendemiddeninkomensovermindervermogendandeanderehelftmetderijkewelstellendebevolkingdiehetgemiddeldeomhoogtrekt.

BBP per inwoner in standaardkoopkracht 2012 (index EU28 = 100)

Verdeling van het vermogen in België

Bron:Eurostat,2013

Nederland

Luxemburg

Frankrijk

Duitsland

België

EU(28) 100

119

122

108

272

129

0 50 100 150 200 250 300

?

16

Inkomens-envermogensverdelinginBelgië

Alsmendebevolkinginvijfinkomensgroepenverdeelt(kwintielen),danisereenenormverschiltussendeeerste(laaginkomenengeenvermogen)ende5degroepdieeeninkomenheeftdattienmaalhogeriseneenzeergrootvermogen.

Dieongelijkeverdelingkomtookterugindeverdelingtussenarbeids-enkapitaalinkomens.

Inkomens- en vermogensverdeling in België naargelang inkomensklasse (in %)

< Inkomen < Vermogen

Bron:NBB,2013

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

I II III IV V

LoonaandeelinhetBBPvs.kapitaalaandeel

HetloonaandeelinhetBBPt.o.v.dekapitaalinkomensisindeafgelopen 30jaarsterkgedaald.

Dietrendmatigedalingvanhetloonaandeelishetgevolgvandeproductiviteitswinstendienietbillijkverdeeldwerdentussenarbeidenkapitaal.MaaronslanddoethetwelbeterdanderestvandeEurozonedankzijdeautomatischestabilisatoren,zoalsdeautomatischeloonindexeringdieeennogsterkereafkalvingvanhetloonaandeelheeftkunnenvoorkomen.

Loonaandeel en kapitaalaandeel - Niet financiële ondernemingen

< Kapitaalaandeel < Loonaandeel

Bron:M.Husson,2012

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

58%

59%

60%

61%

62%

63%

64%

65%

66%

67%

68%

1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Loonaandeelin%

BBP

Kapitaalaandeelin%

BBP

17

§ 11. Fiscaliteit: corrigeert de inkomensongelijkheid in onvoldoende mate

Onzefiscaliteitcorrigeertdieonrechtvaardigeverdelingvandenationalerijkdominonvoldoendemate.Hetherverdelendkarakterervanwerdimmersafgezwaktdoordeopeenvolgendebelastinghervormingenwaarbijdehogeinkomensendeinkomensuitkapitaaleneigendombevoordeeldwerden(geenglobalisering,aftrekposten,notioneleintrestaftrek,enz.).

Debelastinginkomstenvandefederalestaatkomenvoor2/3devandeinkomensuitarbeidviadepersonenbelastingenuitdeverbruiksbelastingen.

Devennootschapsbelastingendebelastingenopdeandereinkomens(roerendeenuitvermogen)zijngoedvoorslechts19,5%.

Verdeling van de Belgische fiscale ontvangsten

Belastingdruk op de lonen

Bron:NBB,NationaleRekeningen,2013

< Nettobelastbaarjaarinkomen

Bron:BaremaPB,2014

16%

11%

31%

8,50%

33%

0% 10% 20% 30% 40%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60% 0

5000

1000

0

1500

0

2000

0

2500

0

3000

0

3500

0

4000

0

4500

0

5000

0

5500

0

6000

0

6500

0

7000

0

7500

0

8000

0

8500

0

9000

0

9500

0

Niet-fiscaleinkomsten 21Mia€

Belastingenopandereinkomsten en vermogen

14Mia€

Consumptiebelasting(BTW) 40Mia€

Vennootschapsbelasting 11Mia€

Belastingoparbeid(Personenbelasting)

42Mia€

Minimumloon 1.559 €

Gemiddeldloon 3.192 €

Deprogressieveinkomensbelastingbetrefthoofdzakelijkdeinkomensuitarbeid,terwijldeprogressiviteittesterkstartenbegrensdistot50%voordehogeinkomens.

Deniet-fiscaleinkomstenomvattendeinkomstenuiteigendomvandestaat, deverrekendesocialebijdragen,delopende endekapitaaltransfersvandeanderesectorenenverkoopvangoederenendiensten,metinbegripo.m.vandevergoedingvandestaatswaarborgopdedeposito’svanparticuliereneninterbancaireleningen.

18

Deeffectievebelastingopdevennootschapswinstenistelaagdankzijdebelastingvoordelenenfiscalespitstechnologie.Weinigbedrijvenbetalenechtdenominaleaanslagvoetvan33,99%.

InBelgiëheeftdeaanslagvoetindevennootschaps-belasting3gezichten:

• Denominale(wettelijke)aanslagvoetvan33,99%:dienthoofdzakelijkomdeklaagzangenendeweinigvleiendeinternationalevergelijkingenteonderbouwen.HetisdoorgaansdittariefdatdeKMO’sbetalen,maarzekernietdegrotebedrijvennochdemultinationals.

• Deimplicieteaanslagvoet:ditmeethetpercentagevandeinkomstenuitdevennootschapsbelastingtenopzichtevanhetmacro-economischgeheelvandebelastbaregrondslag.D.w.z.hetbedrijfsresultaat(positiefofnegatief)nabelastingaftrekken(bijv.denotioneleintresten)ofnaaftrekvandeverliezen:17%in2011.

• Dereëleaanslagvoet:stemtovereenmetdegemiddeldebelastingendusmetwatdebedrijveneffectiefbetalenophunpositiefresultaat:23%,rekeninghoudendmetdebelastinguitgavenindevennootschapsbelasting(verlaagdeaanslagvoet,aftrekken,notioneleintrestaftrek,enz.).

Infeitewerddeaanslagvoetvandevennootschappen in10jaartijdmeteenderdeverminderd.

Impliciete aanslagvoet op kapitaal

2000 2005 2009 2010 2011

België 24,4% 21,8% 16,4% 15,3% 17,0%

Bron: Eurostat,2013

Gemiddelde effectieve aanslagvoet van de vennootschapsbelasting (in %)

Bron:FODFinanciën,2013

34,6 34,9 34,1

30,5 30,3

26,7 25,6

20,2 19,8

25,2 23

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

19

Waarom zinken we weg in de crisis?

§ 1. Blinde besparingen werken niet

Ondanksdeenormebegrotingsbesparingen(51miljardopdriejaar)ishetoverheidstekortweliswaareenbeetjeverminderd,maarisdeschuldwelgebleven.Deeconomiestagneertendeinternevraagverzwaktalsgevolgvandedalendekoopkrachtenhetgebrekkigevertrouwenvandegezinnendieuitvoorzorgmindergaanuitgevenenmeergaansparen.Deinternevraagisechtereenbelangrijkegroeifactor,belangrijkerzelfsdandeexport.

Deimpactvandebezuinigingenopdevraagwerdsterkonderschat,zoalsineenstudievandeEuropeseCommissietoegegevenwordt(bron:EconomicPapers506|Oktober2013,FiscalconsolidationsandspilloversintheEuroareaperipheryandcore,Janin‘tVeld).

2

Bijdrage aan de groei van het nationaal BBP (in percentpunten) in België

Binnenlandse vraag

Netto uitvoer Voorraad-wijzigingen

Groei BBP (%)

1992-2008 1,7 0,3 0,1 2,1

2009 -1,1 -0,5 -1,1 -2,8

2010 1,3 0,7 0,3 2,4

2011 1,1 0,0 0,6 1,8

2012 -0,4 0,4 -0,2 -0,2

2013 -0,2 0,5 -0,2 0,0

Bron: OESO,SpringForecast,mei2013

Gemiddelde jaarlijkse groei van het BBP in % (2003-2007 vs 2008-2014)

< 2008-2014 < 2003-2007

Bron:ThetaxPolicyLandschapefiveyearsafterthecrisis,OESO,2013

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Duitsland

Oo

ste

nri

jk

België

Tsjechië

Luxemburg

Estland

Fran

krijk

IJsland

Nederland

Ho

ng

arije

De

ne

mar

ken

Finland

Ierland

Sp

anje

Portugal

Italië

Griekenland

20

§ 2. Belgische economie: onvoldoende competitief

Onzeondernemingenverliezenmarktaandelen.Enhetis‘in’omdeschulddaarvoorbijdehogeloonkostenteleggen.Opdiemaniermoetendeondernemingendehandnietineigenboezemstekenengeenanalysemakenvanhunsterkeenzwakkepunten.Datdeloonkostentehoogzijn,isechtereenonvoldoendeverklaringvoordezwakhedenvanonsindustrieelapparaat.

VolgenshetPlanbureau(ConcurrentievermogenvanBelgië, uitdagingenengroeipistes,H.BogaertenC.Kegels,november2012)verklarendekosten–waarvandeloonkostenslechtseendeelzijn, naastdeenergiekostenbijv.–slechtseenderdevanhetconcurrentieprobleemvandeondernemingen.

Deresterendetweederdewordtverklaarddoorandere, structurelefactoren:

• destructuurvandeBelgischeuitvoer;

• deverwerkendeindustriediegespecialiseerdisinsectorenmetzwakkegroeiinEuropa;

• deongunstigegeografischeoriëntatievanonzeuitvoer.

DearbeidskostengecorrigeerdmetproductiviteitzijninBelgiëophetzelfdeniveaualsindebuurlanden.

§ 3. Belgische ondernemingen investeren onvoldoende in vorming van hun werknemers

Menkanvastellendatdeopleidingsinspanningenvandewerkgeversnooit1,9%vandeloonmassabereikthebben,hoewelditovereengekomenwasindeopeenvolgendeinterprofessioneleakkoorden.

Investeringen van ondernemingen in de vorming van werknemers

1999 1,30%

2005 1,06%

2006 1,08%

2007 1,13%

2008 1,15%

2009 1,06%

2010 1,02%

2011 1,05%

Bron: TechnischverslagCRB,2013

Arbeidskosten gecorrigeerd met productiviteit

Bron:Expertenverslag,juli2013

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

Duitsland Nederland Gemiddelde3

België Frankrijk

21

§ 4. Een productiestructuur die niet gericht is op export

a.Productenmeteentebeperktetoegevoegdewaarde

Hetprobleemisdatdetoegevoegdewaardevandeuitgevoerdegoederenonvoldoendegrootis.OnzeBelgischebedrijvenzijngespecialiseerdinintermediaireproductendieelderstotafgewerkteproductenverwerktworden.Dezeintermediaireproductenkunnengemakkelijkvervangenworden,integenstellingtotuitrustingsgoederenofhightechproductenbijv.Omgekeerdvoerenwijteweinighoogtechnologischeproductenuit(57%vandeuitvoerin2011tegen70%voorDuitsland).

Voorbeelden:

• Belgiëvervaardigtkwaliteitslederdateldersverwerktwordttothoogwaardigelederwarenmethogetoegevoegdewaarde.

• Wijproducerenvochtabsorberendecapsules,maardeproductenwaarinzegebruiktworden,wordenbuitenBelgiëgeproduceerd(bijv.luiers,enz.).

• Wijproducerenhelehoeveelhedenwisselstukkenvoordeauto-industriemaardeeindmontageendetoegevoegdewaardegebeurenelders.Onzeeigenautonijverheidisbijnaverdwenen.

b.ZwakkeO&O

DitallesheefttemakenmetdelageinvesteringeninOnderzoek&OntwikkelingvandeBelgischebedrijven.DegoedeprestatiesvandeBelgischefarmaceutischenijverheidbewijzenechterhetgrotebelangvaninnovatievoordeuitvoerdynamiek.

OpdezegrafiekkanjeziendatBelgiëonderdeEuropesedoelstellingvan3%zitwatO&Obetreft.

Uitvoer in functie van het technologieniveau (in %)

2000 2011

België High tech 14,1 18

Mediumhightech 41,2 39,2

Mediumlowtech 19,9 24,2

Lowtech 24,8 18,6

Duitsland High tech 20,5 18,8

Mediumhightech 49,9 50,5

Mediumlowtech 15,3 17,4

Lowtech 14,3 13,3

Frankrijk High tech 31,5 26,2

Mediumhightech 35,7 35,8

Mediumlowtech 14,7 18

Lowtech 18,1 20,1

Nederland High tech 34,3 27,3

Mediumhightech 26,2 28,4

Mediumlowtech 18,2 25,1

Lowtech 21,4 19,2

Bron: EuropeseCommissie,2013

O & O uitgaven in % van het BBP

Bron:Eurostat,2013

0,00,5 1,01,5 2,02,5 3,03,5 4,04,5

Finland

Zweden

De

ne

mar

ken

Oo

ste

nri

jk

Duitsland

Fran

krijk

België

Slovenië

EU(27)

Nederland

UK

Ierland

Estland

Portugal

Luxemburg

Tsjechië

Sp

anje

Italië

Ho

ng

arije

Litouwen

Kroatië

Polen

Griekenland

Malta

Slo

wak

ije

Bulgarije

Letland

Cyprus

Roemenië

22

c.Eenhoofdzakelijkintracommunautairemarkt

Destructuurvanonzeproductie–enookonzezwakkeprestatiesalshetomhetverkennenvannieuwemarktengaat–beperktdeexportcapaciteitvanonsland.

Onzebelangrijksteexportbestemmingenzijnonzebuurlanden(kastanjebruin).Deopkomendelandenhinkenverachterop.

Eindbestemmingen van de uitvoer van toegevoegde waarde van de Belgische verwerkende nijverheid (in %, gegevens van 2009)

Bron:DeBelgischeeconomieindemondialeketensvandetoegevoegdewaarde, eenverkennendeanalyse,NBB,2013

Minderdan0,5%

Tussen0,5%en0,99%

Tussen1%en4,99%

Tussen5%en9,99%

Tussen10%en15%

23

§ 5. Het andere derde van de kosten

Energie

DeBelgischeindustriescoortgoedwatenergie-efficiëntiebetreftenzitzelfsbovenhetEuropesegemiddeldeénruimbovenDuitsland.Maarondanksdielovenswaardigeinspanningenweegtdeenergieprijszwaardoorindeproductiekosten.Ondermeerwegenshetgrotegewichtvandezwareindustriewaarbijmennagelatenheeftoverteschakelennaareenenergiezuiniger,technologischeindustriemethogetoegevoegdewaarde.InvergelijkingmetonzebuurlandenenhetEuropesegemiddeldeisdeBelgischeeconomie26%energie-intensiever.TenopzichtevanDuitslandisdatzelfs41%!

De lonen

De vermeende en de echte ‘kloof’

DoordewetopdevrijwaringvanhetconcurrentievermogenmoetdeCentraleRaadvoorhetBedrijfsleven(CRB)iederjaarhetloonverschiltussenBelgië,Frankrijk,DuitslandenNederlandmeten.

InhetjongsterapportvandeCRBissprakevaneenloonverschilvan3,8%t.o.v.onzebuurlanden.Indatcijferwerdendevoordelenaandeondernemingenzelfsnognietverrekend!

Alsmenbovendienalleloonsubsidiesenallefiscalevoordelenvoordeondernemingeninrekeningbrengt,danishetverschiltussenonzelonenendieinonzebuurlandenvolledigverdwenen.

Energie-intensiteit van de Belgische economie t.o.v. de buurlanden (in kg equivalent petroleum per 1.000 € van het BBP)

Land Energie-intensiteit van de economie

In %

België 181,9

Frankrijk 143,4 +26%

Duitsland 128,9 +41%

Nederland 146,7 +24%

EU27 144,2 +26%

Bron: Eurostat,2012,gegevens2011

24

Ondernemingen genieten steun

Bedrijvenontvangentweevormenvanbelangrijkesteun:

• dealgemeneendoelgerichtepatronalebijdrageverlagingen;

• deloonsubsidies:indeperiode1995-2012hebbendieeenmeeralgemeenkarakter.

In2012bedroegendeloonkostenverlagingenmeerdan11miljardeuro,waarvan6,1miljardals‘loonsubsidies’wordenbeschouwd.

Verminderingenvansocialebijdragenzijntegemoetkomingenvoorbijvoorbeeldhetaanwervenvanspecifiekedoelgroepen(langdurigwerkzoekendenbijv.).

Loonsubsidiesbestaanuittegemoetkomingenvia:

• desocialezekerheid(dienstencheques, activa…);

• debedrijfsvoorheffing(nacht-enploegwerk,overuren…).Inpraktijkbetekentdatmetanderewoorden,datdewerkgeversnietdetotaliteitaanbronheffingenopdelonenaandesocialezekerheidofdefiscusmoetendoorstorten;

• deGewestenenGemeenschappen(tewerkstellingspremie,premievoorouderewerknemers…).

Evolutie loonsubsidies, verminderingen werkgeversbijdragen en werknemersbijdragen, 1996-2012, privésector (miljoenen €)

1996 2008 2009 2010 2011 2012

Loonsubsidies 304 3375 4068 5157 5939 6108

Via sociale zekerheid 117 1860 2017 2432 3013 3065

Activering 0 243 219 346 614 446

Dienstencheques 0 883 1051 1231 1424 1594

SocialeMaribel 0 594 615 671 778 810

Contractueleninziekenhuizen 117 117 109 116 112 115

AlternatievesocialeMaribel 0 0 20 65 75 77

Jongerenbonus(non-profit) 0 24 4 3 11 24

Via federale fiscaliteit 0 1194 1712 2359 2540 2614

Algemenesubsidie 0 206 470 890 935 968

Nacht-enploegenarbeid 0 689 758 920 1002 1001

Overuren 0 86 87 114 123 125

Onderzoekenontwikkeling (uitgezonderduniversiteiten)

0 131 300 324 360 399

Specifiekesubsidies 0 83 97 110 121 120

Onderzoekenontwikkeling(universiteiten) 0 0 0 0 0 0

Via gewestniveau 187 320 340 366 386 429

Ouderewerklozen(Vlaamsgewest) 0 12 17 24 23 23

Werkgelegenheidspremie(Wallonië) 19 14 13 14 14 14

Beschermdebetrekkingen(gemeenschappen) 168 294 310 328 350 392

Verminderingen werkgeversbijdragen 1306 4917 4722 4867 5001 4943

Verminderingen werknemersbijdragen 0 699 690 708 740 720

Bron: Technischverslag,2013

25

Watdewerkgeversde‘loonhandicap’noemenenwijhet‘loonverschil’,beletnietdatdeondernemingswinstenblijvengroeienenookdeuitkeringvandividendenaandeaandeelhoudersinstijgendelijnblijftgaan.

Zoalsuitdevolgendetabelblijkt,zijndewinstenmet96%gestegen,deuitgekeerdedividendenmet142%endelonenmetslechts80%tussen1996 en2011.

Deinvesteringeninvasteactivazijndeinvesteringeninproductiemiddelen(terreinen,software,machines…)dielangerdanéénjaarindefirmablijven.

Deuitgekeerdenettodividendenzijnhetverschiltussendeuitgekeerdeenontvangendividenden.Eendividendiseenvergoedingvoorinvesteringeninhetkapitaal,betaaldindevormvaneenwinstuitkering.

Evolutie dividenden niet-financiële ondernemingen tussen 1996 en 2011 (in miljoen €)

Bron:NBB–Nationalerekeningen–Niet-financiëleondernemingen

5.000

0

10.000

15.000

25.000

20.000

30.000

7.982,5 8.135,6

9.941,4 10.262,7

9.051,1

11.210,8

14.468,3

13.341,115.257,6

15.679,917.807,0

17.462,7

20.415,5

25.845,1

18.491,3

19.299,1

1996

1997

1998

1999

20002001

20022003

20042005

20062007

20082009

20102011

Bedragen (in miljard €)Evolutie

1996 2011

Lonen 71,832 129,449 +80,21%

Exploitatieresultaat 19,620 38,371 +96%

Investering in vaste activa

23,296 44,372 +90%

Uitgekeerde(netto)dividenden

7,98 19,299 +142%

Bron:NBB–Nationalerekeningen–Niet-financiëleondernemingen

26

§ 6. Inefficiënt werkgelegenheidsbeleid

Dezecijfersvormengeencorrectevergoedingvanhetrisicokapitaal,maarwijzeneerderopeenoneigenlijkeaanwendingvanoverheidssteun.Indiezelfdeperiode1996-2011zijndepatronalebijdrageverlagingenmet283%gestegenendeloonsubsidiesbrakenallerecords,meteenstijgingvanomenbijde2000%!Destijgingvandeuitgekeerdedividendentennadelevandeinvesteringeniseengevolgvandefinancialiseringvandeeconomieenvandegulzigheidvandeaandeelhouders.

Deoverheidsmiddelendieinprincipemoestendienenvoor dewerkgelegenheid,werdenweggekaaptdoordedividenden. Zoisereenwonderbaarlijkparallellismetussendeevolutievan dedividendenmeteenbedragvan11miljardendeevolutievandesteunaandebedrijvenmet10miljardeuro!Menkandusernstigevragenstellenbijdedoeltreffendheidvandelineaire,onvoorwaardelijkewerkgelegenheidssteundieaandeondernemingengegevenwordt.

Evolutie resultaten niet-financiële ondernemingen tussen 1996 en 2011

Bedrag (in miljard €) Evolutie

Verschil (in miljard €)

1996 2011

Uitgekeerde(netto)dividenden

7,980 19,299 +142% + 11,320

Patronalebijdrageverlagingen

1,306 5,001 +283% +3,695

+ 9,331

Loonsubsidies 0,300 5,936 +1.879% +5,636

Bron:NBB–Nationalerekeningen–Niet-financiëleondernemingen

27

Er bestaan alternatieven en oplossingen...

Devaststellingeninonzesociaal-economischebarometerbevestigenwathetABVValjarenaanklaagt,zeblijvenalarmerend.

MaarvoorhetABVVzijndievaststellingengeenfataliteit.Erbestaanalternatievenenoplossingenopmeerdereniveaus,alleenmoeterdringendwerkvanwordengemaakt.Wemoetendetrendombuigenenvastberadenbouwenaaneensolidairemaatschappij, eenmaatschappijmetmeergelijkheidwaardeechtenodenaanbodkomenvandewerknemersenvandiegenendieaangewezenzijnopeensocialeuitkering.

Inditkaderwordendeverkiezingenvanmei2014eencruciaalmoment,erwordenverkiezingenopdrieniveausgeorganiseerd: hetgaatomFederale,Europeseengewestelijkeverkiezingen.HetABVVzaldanookzijnstemlatenhorenenzalzijnprioriteiten ineenmemorandumbekendmaken.

HetABVV-memorandumwordtgeenellenlangeopsommingvanweinigrealistischeeisen,nee,hetABVVwilzichtoespitsenopzijnprioriteitenmetondersteuningvandekoopkracht.Maardanweleenanderekoopkrachtdanwatderechterzijdevoorstaat, eenkoopkrachtdiebeperktblijfttoteenlouterongebreideldeconsumeristischebenadering.Nee,wijwilleneensolidaire koopkracht!

§ 1. Koopkracht en kwaliteitsvolle banen

Deaanvallenopdelonenendesocialeuitkeringenmoetenstoppen.Het indexmechanisme moet gevrijwaard worden, evenals de vrijheid van onderhandelen en de toekenning van 100% van de enveloppe voor welvaartsvastheid van de sociale uitkeringen.

Ineencontextvanjobschaarstezoalsvandaagzijnaanvallenopwerknemerszonderbaanonaanvaardbaar:demaatregelen inzake degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen moeten teruggeschroefd wordennetalsdebeslissingenwaardoorjongeren hun inschakelingsuitkeringen dreigen te verliezen (art.36)vanaf1januari2015.Werkloosheidwordtnietopgelostdoordeslachtoffersvandecrisisnogdieperdebestaansonzekerheidinteduwen,maarweldoorkwaliteitsvollebanentescheppen,meerbepaaldvoorjongeren!

Delonenzijnhetprobleemniet!Inplaatsvaneenloonmatigingsbeleidmoetenerintegendeelmaatregelengetroffenwordenomonzeeconomieteondersteunen,omdeoverstapnaareeneco-solidaireeconomiemogelijktemaken.Onsproductiemodelmoetinnoverendworden,moetzichrichtenopgroeimarkten.

Hiertoemoetdeoverheidssteun aan bedrijven aan voorwaarden onderworpenzijnomdoeltreffendtewordeninzakecreatievankwaliteitsvollebanenenominvesteringeninO&O,innovatieenvormingtegaranderen.Ookmoetereenbeleidgevoerdwordenterondersteuningvaninvesteringenindereëleeconomie,metprojectendiekwaliteitsvollebanenscheppen(ondermeerviahetaansprekenvandereservesinde2depensioenpijlerofviahetcreërenvaneenopenbaarinvesteringsinstrument).Enermoetdringendeenambitieus stappenplan voor een rechtvaardige overgang naar een koolstofarme samenlevingaangenomenworden.

3

28

OpEuropeesniveaumoetereeneindekomenaanhetblinde bezuinigingsbeleidenaandedictaten van de Europese Commissie. HetinvesteringsplandatophetniveauvanhetEVV(EuropeesVakverbond)goedgekeurdwerdmoetuitgevoerdworden.Meteenjaarlijkseinvesteringvan2%vanhetBBPbeoogtditplaneennieuweindustriëlebasisennieuwekwaliteitsvollebanen.

Europaheeftookeenbelangrijkeroltespelenindestrijd tegen de sociale dumping.HetABVVwilnietdatkwaliteitsvollebanenvervangenwordendoorprecaireofgoedkopebanen(cf.studentencontract).Dedetacheringsrichtlijnmoetverbeterdwordenommisbruikenmetditstatuutdaadwerkelijktegentegaan.Bijvrijhandelsakkoordenmoethetrespectvansocialeenmilieunormenalsbeginselopgenomenworden.

Ookalisersindsenkelejareneenverbeteringwaartenemen,tochisde loonkloof tussen mannen en vrouwennogsteedsnietweggewerkt.Dewetdiehetmogelijkmaakthiertegenintegaanmoetuitgevoerdwordenenmoetactieplannenindesectorenenbedrijvenmogelijkmaken.

§ 2. Koopkracht en fiscaliteit

HetABVVverzet zich tegen een 7de staatshervormingdiedesolidariteittussendewerknemersvandedriegewesteninhetgedrangzoubrengen,zowelwatbetreftdefiscaliteit,desocialezekerheid,dearbeidsvoorwaardenalsdelonen.

HetABVVhandhaaftzijneiseni.v.m.eenrechtvaardiger fiscaliteit via een grote hervorming.Debelastingenoparbeidmoeten in evenwicht gebracht worden met de belasting op andere roerende en onroerende inkomens,hetprogressieve karaktervandebelastingenmoetversterktworden.Ermoetwerkgemaaktwordenvanfiscaletransparantieviaautomatischegegevensuitwisseling(GlobalTaxonWeb)samenmetanderemaatregelenomdoeltreffendbelastingontwijking en –ontduikingtekunnenbestrijden.VerderblijfthetABVVbijzijneisomdetechniekvandenotioneleintrestaftrekafteschaffenentransparantietecreërenm.b.t.debestaandebelastingverminderingentenvoordelevandebedrijvenomdereëleimpactervantekunnenevalueren.

OokEuropaheefteenessentiëleroltespelent.a.v.debestaandebelastingsystemen.HetEuropeesbeleidmoetpaalenperkstellenaandefiscaleconcurrentietussendelidstaten,wantdieondermijntdesolidariteit,deoverheidsfinanciënenvergrootdeongelijkheid.DeEuropeseUniemoetookdenodigemaatregelentreffenvooreenEuropeeskadervoordeinvoeringvaneenambitieuzefinanciëletransactietaks,vooreendoeltreffendestrijdtegendebelastingparadijzen(binnenenbuitendeEU),voortransparantieoverdeindeEUontvangen inkomens.

HetABVVwildatdeopenbare dienstenopnieuweenbeleidsprioriteitworden,wantzezorgenvoorhetalgemeenwelzijnenzijnessentiëleinstrumentenophetvlakvanherverdeling,integratieenwelzijnvooriedereen.Zezijnessentieelvoordekoopkrachtenverzekereniedereeneentoegangtotkwaliteitsvollediensten.

29

§ 3. Koopkracht en vergrijzing

HetABVVvindtdathettijdisvooreenmeerpositievebenaderingvandeuitdaging van de vergrijzing.Dezeuitdagingmagnietlangerdegelegenheidzijnomnogmeerdruktezettenopdepensioenen,degelijkgesteldeperiodesinvraagtestellenofdepensioenleeftijdopteschuiven.Devergrijzingmoetintegendeelpositiefbekekenworden,metnieuwenodendienieuwebanenzullenscheppen.

Watdepensioenenbetreft,inplaatsvandesystemenvande2depijleraantemoedigen,moet het wettelijk pensioen de prioriteit blijven.Metdehuidigevergrijzingishetnoodzakelijkdathetwettelijkpensioenstelselgeherwaardeerdwordt.ErmoetdanookwerkgemaaktwordenvanhetvoorstelvanhetABVVomtoteenvervangingsgraadvan75%voorallegepensioneerdentekomen,namelijkviahetafschaffenvandefiscalevoordelenvoorde3depijler.

Trouwens,wijeisenhetbehoudvandemogelijkheden tot vervroegde uittreding voor de werknemers met een zwaar beroep of een lange loopbaan. We verzetten ons tegen alle plannen om de wettelijke pensioenleeftijd en de leeftijd voor vervroegde uittreding op te trekken,vooralgeziendehogewerkloosheid.Ermoetingezetwordenophetscheppenvankwaliteitsvollebanen,meerbepaaldvoorjongeren.

Hiertoe moeten de werkgevers meer geresponsabiliseerd wordenvoorhetaanhetwerkhoudenvanhunwerknemersgedurendehunheleloopbaan,envoorhetaanwervenvanwerknemerszonderdiscriminatienaarleeftijd,geslachtofherkomst.Hetisbelangrijkeenduurzameorganisatievandearbeidtotstandtebrengen,diebeterrekeninghoudtmetdeleeftijd,dezwaartevandearbeidendearbeidsomstandighedenindebredezinvanhetwoord.

30

31

Voormeerinfo:

ABVVHoogstraat42|1000BrusselTel.+3225068211|Fax+3225068229infos@abvv.be|www.abvv.be

Volledigeofgedeeltelijkeovernameofreproductievandetekstuitdezebrochuremagalleenmetduidelijkebronvermelding. Verantwoordelijkeuitgever:RudyDeLeeuw©januari2014

Cettebrochureestaussidisponibleenfrançaiswww.fgtb.be/brochures-fgtb

D/2014/1262/2-13/1462