CFO Barometer - economische trends

8
cfo barometer e c o n o m i s c h e t r e n d s “geschikt personeel blijft ons grootste intern risico” kathleen defreyn (CFO Groep Willemen), over omgaan met de gevolgen van de globale economische context ó in de praktijk “geschikt personeel blijft ons grootste intern risico” ó resultaten ó interview met experts “verwachting van status quo is dominant” in samenwerking met

description

The CFO Barometer is a collaboration of EY with CFO magazine. In this edition EY Belgium partner Stefan Olivier talks about the economic trends every CFO has to take into account.

Transcript of CFO Barometer - economische trends

Page 1: CFO Barometer - economische trends

cfo barometer

economische trends

“geschikt personeel blijft ons grootste intern risico”

kathleen defreyn (CFO Groep Willemen), over omgaan met de gevolgen van de globale economische context

ó in de praktijk “geschikt personeel blijft ons

grootste intern risico”ó resultatenó interview met experts

“verwachting van status quo is dominant”

in samenwerking met

Page 2: CFO Barometer - economische trends

cfo barometer ˘ in de praktijk

“Ik heb het gevoel dat de bouwsector zich nog altijd in een crisis bevindt”, steekt Kath-leen Defreyn van wal. “Wat gezien de globale crisis waarmee we geconfronteerd werden niet zo verwonderlijk is. Onze groep heeft het voordeel zowel voor overheid als privé op-drachtgevers te werken. Plakken we daar een verdeelsleutel op, dan komen we op ongeveer 60/40 uit, in het voordeel van de privé sector. Investeringen werden door de crisis uitgesteld, verminderd of gewoonweg geschrapt. Daar kunnen we weinig aan veranderen. Ook de overheid moet besparen, maar toch. Op zich

valt het van die kant nog best mee. Er zijn nu eenmaal infrastructuurwerken waar men niet onderuit kan. Dat beroep kan gedaan worden op PPS-structuren, verhoogt enigszins de slag-kracht van de overheden.”

barre weersomstandigheden“Wat mijn verwachtingen zijn voor 2014? Ik hoop alleszins op beterschap”, antwoordt CFO Defreyn. “Een groot voordeel voor ons bedrijf is dat we actief zijn op verschillende do-meinen. Door deze spreiding staan we sterker om de onafwendbare gevolgen van de crisis op te vangen. De voorbije jaren zijn we ook sys-tematisch fors gegroeid. Ook hierdoor waren en zijn we beter gewapend tegen de donder-wolken die iedereen boven het hoofd zijn gaan hangen.” “Kenmerkend voor 2013”, vervolgt Kathleen Defreyn, “is dat onze omzet in lijn ligt met 2012, maar dat we lagere resultaten moesten vaststellen. Hier zie ik twee belangrijke oor-zaken voor. Om te beginnen speelt de concur-rentie in onze sector. Zeker in moeilijke tijden gaat die zwaarder doorwegen. Maar tijdens het begin van dit jaar zaten de weersomstandighe-den ons niet mee. Voor een sector als de bouw is dit een cruciale factor. En precies omdat het weer in 2013 uitzonderlijk slecht was, hoop ik op beterschap voor 2014.”

buitenlandse uitdagingenDe voorbije jaren kende de Willemen Groep een forse groei. “Enerzijds was dit een organi-sche groei, anderzijds gebeurde dit door over-names”, legt Kathleen Defreyn uit. “Zo leverde de overname van Aswebo in 2011 een belang-rijke bijdrage aan onze groei, aangezien deze groep alleen al goed is voor een omzet van 180

miljoen euro. In de toekomst willen we blijven groeien, enerzijds in eigen land maar ook door onze buitenlandse activiteiten op te drijven. Vandaag realiseren we slechts een bescheiden deel van onze huidige omzet buiten België, dus we zien nog veel mogelijkheden in het buiten-land.” “Voor het buitenland kijken wij voorname-lijk naar het Afrikaanse continent”, vervolgt Kathleen Defreyn. “Zo hebben we een joint venture afgesloten met een Senegalese project-ontwikkelaar voor een residentieel project in Ivoorkust. In Marokko hebben we een nieuwe onderneming opgericht voor onze activiteiten aldaar. Deze zijn vooral gefocust op logistieke gebouwen in dat land. Logisch ook. De om-standigheden lenen er zich toe. De steden lig-gen aan het water, er is ruimte zat, en vooral: het zijn landen die een groeibeweging kennen. Daar spelen we op in. Het moet echter gezegd dat deze activiteiten uitbouwen makkelijker gezegd dan gedaan is. Het vergt een heel an-dere benadering dan binnenlandse projecten. Zo is samenwerking met lokale partners een must. Je zit immers met andere arbeidsom-standigheden, geplogenheden, noem maar op. Ook op het finance vlak moet je je als CFO correct informeren. Fiscaal en btw-technisch zitten de dingen doorgaans anders in mekaar. Eerder treden wij dan ook op als general con-tractor, waarna heel wat zaken aan plaatselijke actoren uitbesteed worden. Onze meerwaarde in deze projecten kristalliseert zich eerder rond de knowhow die we aan de dag kunnen leggen. Een belangrijke regel bij zo'n buiten-landse ervaring, is dat we constant zoeken naar synergieën met de overige ondernemin-gen van de groep.”

Dat de bouwsector nog steeds niet uit de crisis is, blijft ook voor een groeiende groep

als Willemen een bekommernis. Toch blijft de onderneming van het jaar mikken op

die groei, voornamelijk dan voor buitenlandse activiteiten. “Dit plaatst ook finance

voor bijzondere verantwoordelijkheden”, legt CFO Kathleen Defreyn uit. “De manier

van werken is verschillend, het juridisch en sociaal kader is anders en we werken

voornamelijk met externe partners.” Een gesprek over hoe dit bouwbedrijf met de

gevolgen van de globale economische context omspringt.

“geschikt personeel blijft ons grootste intern risico”

kath

leen

def

reyn

(cfo

gro

ep w

illem

en),

over

om

gaan

met

de g

evol

gen

van

de g

loba

le ec

onom

isch

e con

text

“eenheid in diversiteit”De Groep Willemen mag dan al een aanzien-lijke omvang hebben, toch voorziet het busi-ness model voor voldoende autonomie van de onderdelen. “Onze groep bestaat uit tal van autonome ondernemingen”, legt Kathleen Defreyn uit. “En iedere onderneming heeft een eigen CEO die volledig autonoom optreedt, maar natuurlijk ook de verantwoordelijk-heid draagt voor de behaalde resultaten. Toch streven we naar synergieën. Zo is doorheen de jaren een centralisatie van de Finance, HR en Legal tot stand gekomen. De uitbouw van dergelijke shared services komt de efficiëntie ten goede. Om slechts één enkel voorbeeld te geven: dat elk afzonderlijk bedrijf iemand zou aanstellen om facturen te scannen is toch te gek voor woorden. Daarom hebben we één dienst die dit voor de volledige groep doet. Dankzij deze shared services streven we naar een ge-zond evenwicht tussen eenheid en diversiteit.” Finance, tot slot, wordt door twee mensen uit-gevoerd. Ikzelf, maar ook door mijn collega Do-minique Vansteenkiste, financieel directeur.”

Page 3: CFO Barometer - economische trends

cfo-barometer: economische trends

overheidsinvesteringen“Wanneer het onderwerp risico aangekaart wordt, moet een onderscheid gemaakt worden tussen interne en externe risico's”, benadrukt Kathleen Defreyn. “De externe kant van de zaak ligt ergens voor de hand. Dan heb ik het speci-fiek over concurrentie. Door de grote concur-rentie liggen de prijzen laag. Daarom volgen wij als groep bijna alle PPS projecten die uitkomen. Hier liggen de marges hoger maar anderzijds liggen ook de kosten van aanbesteding veel ho-ger. Verder is er de wil om te investeren bij op-drachtgevers, de overheid incluis. Wat dat laatste betreft, en zoals ik zei zijn overheidsopdrachten in de brede zin van het woord goed voor zo'n 40% van onze omzet, hebben we misschien één voordeel. Aan bepaalde infrastructuurwerken kan men niet onderuit. En de voorbije jaren werd op dit vlak iets minder geïnvesteerd, wat voor een zekere inhaalbeweging zorgt.”

vijver van ingenieurs“Het zal u misschien verbazen, maar het vinden van het geschikt personeel is een belangrijk intern risico voor ons”, aldus CFO Defreyn. “Een buitenstaander denkt misschien snel dat gezien de moeilijke tijden die de sector kent, de crisis op dat vlak in ons voor-deel speelt. Toch is dat niet zo. Zeker wat de in-genieurs betreft, is dat niet altijd een sinecure. Per slot van rekening vis je als bouwonderne-ming in een betrekkelijk kleine vijver. Daar we nu ook geschikte mensen nodig hebben voor onze buitenlandse projecten, maakt dit de rekrutering er niet makkelijker op. Meer nog dan vandaag willen we werken aan een dui-delijke employer branding. Op een geschikte manier naar potentiële medewerkers toe naar buiten treden. Gelukkig hebben we op dat ge-

bied wel wat troeven uit te spelen. Door onze omvang en brede waaier aan activiteiten en projecten, kunnen we aantrekkelijke loop-baanperspectieven voorschotelen. Je merkt dat rond bepaalde projecten of gebouwen iets prestigieus hangt, wat wervend werkt. Een tijdje geleden haalden we het nieuws omdat we gekozen werden voor de bouw van de nieuwe Belgische ambassade in Kinshasa. En natuur-lijk is er de prijs van Onderneming van het Jaar die we in ontvangst mochten nemen. Zonder meer een blijk van erkenning voor de hele ploeg. Dit komt ons imago op de arbeidsmarkt ten goede.”“Om het plaatje van de interne risico's volledig te maken, moet ook kostprijsbeheersing aan-gestipt worden”, zegt Kathleen Defreyn. “Dit zal bij andere bedrijven wel niet anders zijn, maar de bouw is een aparte sector. Tijdens de uitvoering van het project moeten de kosten nauwgezet vergeleken worden met het budget en moet de planning van de werken opgevolgd worden. Alleen bij een correcte opvolging kan er tijdig bijgestuurd worden.”

rapportage verfijnenDe Willemen Groep staat niet stil. Wat zit er in de pijplijn van deze CFO? “Op dit moment werken we aan een verdere uitbouw van de business rapportage”, legt Kathleen Defreyn uit. “Nu hoort u me niet zeggen dat die van-daag niet goed zou zijn, maar een goede CFO moet ervan uitgaan dat alles beter kan (lacht). Reporting is in de bouw een complex gebeu-ren. Dit moet immers werf per werf gebeuren, en net daarom zou ik een grotere automatisatie willen op dat vlak. Hiervoor kunnen we meer tijd investeren in de analyse, eerder dan in de opmaak van de cijfers.”

“geschikt personeel blijft ons grootste intern risico”

auteur: michaël vandamme | foto’s: jerry de brie

Kathleen Defreyn: “We willen blijven groeien, enerzijds in eigen land maar ook door onze buitenlandse activiteiten op te drijven. We kijken wij voornamelijk naar het Afrikaanse continent.”

kathleen defreyn, kort genoteerdNa een zestal jaar bij Ernst & Young, thans EY, te hebben doorgebracht, zette Kathleen Defreyn in 1999 de stap naar de Willemen Groep. “Door de groeibeweging van de voor-bije jaren, kregen de functies die ik hier uit-oefende stelselmatig een andere invulling.” Aanvankelijk ging CFO Defreyn van start als Group Controller. Tussen de periode 2005-2009 was ze financieel directeur bij Franki Construct, een van de ondernemingen bin-nen de Groep. Die verantwoordelijkheid voor Franki is er vandaag nog steeds, wel-iswaar in combinatie met de functie van fi-nancieel directeur voor de volledige groep. “In die laatste hoedanigheid sta ik onder andere in voor de rapportering aan de raad van bestuur. Ik zorg voor de financiële rap-portering, de afsluiting, opmaken van de budgetten en geef ik de leiding aan een ploeg van zo'n 20 mensen. Daarnaast zetel ik ook in het directiecomité van de groep.”

“We werken verder aan de uitbouw van ons ERP-systeem”, stelt Kathleen Defreyn. “Des-tijds hebben we ons een standaard pakket voor de bouw aangeschaft, en dit werken we verder uit. Kortom, we voegen er nieuwe modules aan toe. En dat is iets, voor alle duidelijkheid, dat we puur intern doen.” ¯

Page 4: CFO Barometer - economische trends

De CFO Barometer is een onafhankelijk research initiatief van de redactie van CFO Magazine in samenwerking met EY. Bij een representatief staal van om en bij de tweehonderd Belgische CFO’s van middelgrote tot grote multi nationale ondernemingen een vragenlijst omtrent een actuele CFO-topic afgenomen. De focus van de CFO Barometer is lokaal, waardoor de resultaten heel representatief zijn voor de Belgische markt en de CFO Barometer een benchmarktool wordt voor de in België actieve CFO. De resultaten worden in deze extra CFO Barometer katern weergegeven en becommentarieerd door specialisten of geïllustreerd met praktijkervaringen.

cfo barometer ˘ resultaten

verwachtingen voor sector/eigen bedrijfHoe kijkt u aan tegen de EVOLUTIE VAN UW SECTOR in 2014, in vergelijking met 2013?

Eerder optimistisch

2,5%

Eerder optimistisch

40,0%

Geen verandering

37,5%

Eerder pessimistisch

17,5%

Zeer pessimistisch

2,5%

Hoe kijkt u aan tegen de EVOLUTIE VAN DE ACTIVITEIT VAN UW BEDRIJF in 2014, in vergelijking met 2013?

Zeer optimistisch

5,1%

Eerder optimistisch

54,4%

Geen verandering

25,3%

Eerder pessimistisch

12,7%

Zeer pessimistisch

2,5%

interne risico'sWat zijn volgens u de top 5 INTERNE, BEDRIJFSPECIFIEKE risico's waarmee uw onderneming zal geconfronteerd worden in/vanaf 2014?

Druk op kostenbeheersing/winstgevendheid 66% Personeelskosten evolutie 49% Aantrekken en behouden van adequaat talent 43% Vermogen om te voorspellen (cash, resultaten, activiteitsniveau,…) 41% Beheer van werkkapitaal 41% Kostprijsbeheersing 38% Innovatief vermogen (producten, processen,…) 34% Beheer van IT systemen 34% Eigen financiële positie 29% Behoud/verlies van bedrijfsessentiële expertise 21% Behoud van "moraal" en/of productiviteit tijdens economisch reces 18% Continuïteit/herstructurering 13% Toeleveringsketen 11% Beveiliging en veiligheid van data 11%

Wat zijn volgens u de top 5 EXTERNE risico's waarmee uw bedrijf zal geconfronteerd worden in/vanaf 2014?

externe risico's

Concurrentie (aanwezigheid, prijspolitie, aanbod, …) 69% Economische omstandigheden 69% Vraag van klanten naar uw diensten/producten 59% Arbeidswetgeving 38% Andere grondstoffen (beschikbaarheid, prijsevolutie,…) 33% Beschikbaarheid van adequaat talent 33% Energie en brandstofkosten (beschikbaarheid, prijsevolutie,…) 29% Solvabiliteitsrisico's tegenpartij 29% Fiscale wetgeving 28% Kredietmarkten (beschikbaarheid van financiering, kostprijs,...) 20% Financiële regelgeving 16% Milieuwetgeving 15% Binnenlandse politieke ontwikkelingen 14% Financiële systeem/bankensysteem 13% Volatiliteit buitenlandse valuta 10%

Page 5: CFO Barometer - economische trends

cfo-barometer: economische trends

Omzet door overnames

> -5%

2,7%

tussen -3% en -5%

0,0%

tussen -1% en -3%

1,4%

tussen 0% en -1%

2,7%

status quo

68,9%

tussen 0% en +1%

6,8%

tussen +1% en +3%

5,4%

tussen +3% en +5%

4,1%

> +5%

8,1%

Gemiddelde loonkost

tussen -1% en -3%

1,3%

tussen 0% en -1%

2,6%

status quo

11,8%

tussen 0% en +1%

44,7%

tussen +1% en +3%

34,2%

tussen +3% en +5%

1,3%

> +5%

3,9%

> -5%

1,3%

tussen -3% en -5%

5,3%

tussen -1% en -3%

8,0%

tussen 0% en -1%

9,3%

status quo

38,7%

tussen 0% en +1%

18,7%

tussen +1% en +3%

5,3%

tussen +3% en +5%

6,7%

> +5%

6,7%

Wat zijn uw verwachtingen over het AANTAL WERKNEMERS in uw bedrijf in 2014?

> -5%

1,4%

tussen -1% en -3%

8,1%

tussen 0% en -1%

10,8%

status quo

23,0%

tussen 0% en +1%

24,3%

tussen +1% en +3%

10,8%

tussen +3% en +5%

10,8%

> +5%

10,8%

Wat zijn uw verwachtingen over de RENDABILITEIT van uw bedrijf in 2014?

cfo bij projecten betrokken

In welke projecten binnen uw bedrijf zal u als CFO voornamelijk betrokken zijn vanaf 2014?

Kostenbesparing 55% Procesoptimalisatie (productie, supply chain,…) 46% Update van bedrijfsstrategie 41% Werkkapitaalverbetering 38% Interne business rapportering (forecasting, KPI, prognoses,…) 38% Performance management 31% Verbeteren interne controles (policies & procedures) 28% Optimalisatie van financieringsstructuur 25% Groei door overname/strategische allianties 25% Optimalisering business model (outsourcing, relocatie,…) 18% Optimaliseren van IT enablement 18% ERP en BI implementatie 15% Fiscale optimalisatie 15% Opzetten shared services center 14% Optimalisering bedrijfsinfrastructuur 10% Externe rapportering (vb over niet financiële indicatoren) 10% Data analyse 9% Verbeteren van risico management 9% Optimalizeren juridische organisatiestructuur 5% IFRS 4%

Page 6: CFO Barometer - economische trends

ó Een eerste punt, de respondenten. Wat kan hierover gezegd worden? stefan olivier: “Een fundamenteel vertrek-punt in het nagaan van de representativiteit van de bevraagde groep, is inderdaad de situ-ering van de betrokken bedrijven. Kijken we naar sector, omvang, buitenlandse activiteit en zo meer, dan kunnen we de resultaten als reëel beschouwen voor wat er momenteel leeft bij de Belgische CFO's.”

ó Alvorens we dieper op de resultaten ingaan, is er een algemene trend die u vanuit uw achtergrond in het oog springt? stefan olivier: “Eerlijk gezegd vind ik de resultaten nogal vlak, waarmee ik me niet ne-gatief uitlaat over deze Barometer, versta me niet verkeerd (lacht). Ik zie eigenlijk erg weinig uitschieters. Ook geen zaken die drastisch in-druisen tegen wat ik in mijn eigen beroepsbe-zigheden tegenkom. Het ervaren van de CFO's is duidelijk: de nadruk ligt vooral op de status quo of een zeer lichte groei. Het leert vooral dat we nog niet uit de crisis zijn, of beter: dat de CFO dat zeker op korte termijn niet verwacht. Ervan uitgaande dat dit een reflectie is van re-cente budgetrondes voor 2014 in de bedrijven, blijkt er gemiddeld gesproken weinig ambi-tie aanwezig te zijn. Wellicht mede gedreven door een gebrek aan vertrouwen in de bredere marktfactoren van de nabije toekomst.”

globale economische toestand

ó Inhoudelijk gesproken handelen de eerste vragen over hoe de bevraagde CFO's de algemene economische toestand in ons land ervaren?

Economische verwachtingen van economen zijn wat ze zijn, maar hoe ziet de CFO

dat zelf ? Anders gezegd, hoe percipieert hij de omstandigheden waarin hijzelf, zijn

bedrijf, maar ook zijn sector functioneert. En vooral: welke verwachtingen koppelt hij

hieraan. Deze nieuwsgierigheid lag aan de basis van deze editie van onze Barometer.

“De meesten zien weinig veranderingen in 2014, dat is voor mij de belangrijkste

vaststelling”, merkt Stefan Olivier, partner bij EY Bedrijfsrevisoren, op. Hoewel een

meerderheid aangeeft “eerder optimistisch” te zijn voor de nabije toekomst, lijkt dit

een eufemisme te zijn, want in concrete groeiverwachtingen uitgedrukt bedraagt

het gemiddelde slechts “0% tot 1%”. Toch leveren de resultaten enkele opmerkelijke

vaststellingen op. “Dit bevestigt een trend die we al een tijdje ontwaren, de rol van de

CFO wijzigt. Steeds meer worden zijn taken ruimer dan het klassieke pakket, hetgeen

niet enkel een verhoogde druk, maar ook opportuniteiten creëert.” Een doorlichting.

“verwachting van status quo is dominant”

cfo barometer ˘ interview met experts

stefan olivier: “De vlag dekt natuurlijk een erg brede lading. Er werd dan ook naar ver-schillende aspecten gepolst. Zo onder meer het consumentenvertrouwen, de consump-tieprijzen, binnenlandse vraag, exportniveau, loonkosten, maar ook de schuldgraad van de Belgische overheid en de fiscale en parafiscale druk. Wat opvalt is dat de geleverde antwoor-den heel wat parallellen vertonen. In de meeste gevallen zijn de antwoorden ‘status quo' of ‘groei tussen 0% en 1%' de belangrijkste. Een sterkere stijging ziet men doorgaans inzake de loonkost, de overheidsschuld maar ook de fis-cale en parafiscale druk. En laat ons wel wezen, het betreft hier gemiddelden van een represen-tatieve groep CFO's. Corrigeren we de lichte algemene groeiverwachting, tussen 0% en 1%, met de actuele inflatie in België, dan spreken we in feite over stagnatie, hetgeen niet erg op-timistisch stemt.”

bedrijf en sector

ó Welke verschillen kunnen ontwaard worden tussen de manier waarop de ondervraagde CFO's de toekomst van hun eigen sector en eigen bedrijf zien? stefan olivier: Hier zie je een opvallend on-derscheid. Globaal genomen schatten ze de toekomst voor de eigen onderneming positie-ver in dan die van hun eigen sector. Waar de groep van zij die het zeer optimistisch zien so-wieso erg klein is, zijn het er voor het eigen be-drijf 5,1%, ruim het dubbele van voor de sector (2,5%). De grootste verschillen zitten echter bij zij die een status quo verwachten of “eer-der optimistisch” zijn. Respectievelijk 25,3% versus 37,5%, en 54,4% versus 40%. Hoe dit verklaard kan worden? Vermoedelijk heeft dit

te maken met het aanhouden van de moeilijke crisisjaren. Dit versombert het beeld dat men van de eigen sector krijgt, of men verwacht dat er verdere inkrimping van de sectorgenoten zal optreden waardoor de eigen positie relatief ge-zien wordt verstevigd.”

externe en interne risico's

ó Er werd de CFO's gevraagd naar de belangrijkste externe risico's die zij voor de toekomst zien? stefan olivier: “Precies, en in deze antwoor-den is er toch één specifieke element dat me opvalt. Laten we beginnen bij het begin. Dat een CFO een bijzondere aandacht heeft voor de evolutie van de omzet of de focus legt op het-geen zich op de kredietmarkten zal afspelen is niet zo verwonderlijk. Wat me wel verbaast is dat ook het thema “handelsbeleid en handels-akkoorden” zich in de top 3 van externe risico's bevindt. Je zou kunnen zeggen dat we hiermee enigszins buiten het klassieke actieveld van de CFO treden. En meer nog, deze bekommernis weegt zwaarder door dan die voor pakweg de concurrentiepositie of het algemeen econo-misch klimaat. Je zou deze prioriteitsstelling eerder bij een CEO of sales manager verwach-ten. Dit illustreert dat een CFO niet op een ei-land leeft, maar toenemend betrokken is met de bredere context waarbinnen de onderne-ming opereert.”

ó En wie externe risico's zegt, zegt ook in één adem interne risico's? stefan olivier: “De antwoorden die we hier

ontwaren liggen in de lijn van de verwachting.

Het innovatief vermogen en de eigen financi-

ele positie blijven zeer belangrijk, net als de

auteur: michaël vandamme | foto’s: jerry de brie

Page 7: CFO Barometer - economische trends

cfo-barometer: economische trends

“verwachting van status quo is dominant”

auteur: michaël vandamme | foto’s: jerry de brie

Stefan Olivier:“Het beroep van CFO blijft verder evolueren, waarbij het klassieke technische takenpakket overstijgt wordt door beleidsbepalende analyses, inzichten en voorspellingen.”

beheersing van de kostprijzen en de marges.

Helaas blijft ook de evolutie van de personeels-

kosten een reëel en acuut probleem. Je hoort

of leest er vrijwel dagelijks over in de media.

Aan werkgeverszijde hamert men er constant

op. Uit dit resultaat mogen we afleiden dat het

draagvlak voor dit standpunt van de werkge-

versvertegenwoordigers reëel is. Ook en zeker

bij de CFO's. Een bijzondere vaststelling is dat

een van de belangrijkste risico’s het ‘gebrek

aan vermogen om te voorspellen (cash, resul-

taten, activiteitsniveau...)’ wordt genoemd,

daar kom ik zo dadelijk nog op terug.”

projecten van morgen

ó Vervolgens kaarten we opportuniteiten voor de bedrijven, althans, zoals de CFO die ervaart? stefan olivier: “De antwoordmogelijkheden waren legio, toch springen er enkele uit. ‘Pro-cesoptimalisatie (productie, supply chain...)', het ‘optimaliseren van de IT enablement', ‘ERP en BI implementatie' en tot slot de ‘update van de bedrijfsstrategie' zijn de belangrijkste ant-woorden. Dat een CFO zich nauw betrokken voelt bij de bedrijfsstrategie sluit aan bij wat ik net onderstreepte: het beroep is in evolutie, met name een verbreding en nauwere aanslui-ting met de bedrijfsvoering. Misschien één kanttekening bij deze resultaten rond opportu-niteiten. Dat ERP en BI in één adem genoemd worden, is, denk ik, enigszins misleidend. Heel wat bedrijven hebben een ERP imple-mentatie reeds enige tijd achter de rug. Dit ligt evenwel anders op het vlak van Business Intelligence waar vaak nog heel wat potentieel in schuilt. Het zwaartepunt van antwoord én vraag moet m.i. dus op de BI gelegd worden. Vele bedrijven zitten thans in een fase waarbij ze de massa aan data die door hun ERP syste-men wordt gegenereerd, nu willen veredelen tot intelligente beleidsinformatie en uiteinde-lijk hopen te gebruiken voor een efficiëntere bedrijfsvoering en als competitief voordeel. Voornamelijk “forward looking” inzichten en variantieanalyses ontbreken nog vaak in de bedrijfsvoering. Hiervoor wordt primair naar de CFO gekeken die hierdoor relevanter wordt omdat hij hierdoor mee de koers van het be-drijf kan bepalen.”

ó Er werd niet enkel gevraagd naar de opportuniteiten, maar ook gepolst naar de projecten waar de CFO zichzelf in 2014 betrokken ziet. Wat leren ons deze resultaten? stefan olivier: “Mijn opmerking rond ERP en BI blijft hier onverminderd gelden. Veruit het vaakst wordt aangegeven dat ERP en BI

Page 8: CFO Barometer - economische trends

voordoen. De CFO schuift hierdoor qua com-petentiegebied meer en meer op naar deze van de CEO.” Tot slot...

ó Een slotopmerking over deze resultaten? stefan olivier: “Uiteraard hadden we de vooruitzichten graag wat optimistischer ge-zien. Intuïtief sluit het echter aan met de al-gemeen licht positieve verwachting van vele bedrijven in hun recente budgetrondes alsook met de huidige statistieken inzake consumen-tenvertrouwen in België. Bovendien is het – wellicht anders dan in de politiek - niet de bedoeling van zo'n Barometer om per se een goednieuwsshow te brengen (lacht). Het beeld dat me hiervan bijblijft is de sterke consistentie en coherentie van de antwoorden. Verder zal het interessant zijn in de volgende edities van deze Barometer vast te stellen hoe de visie van de CFO’s op de toekomst en hun focus al dan niet zal evolueren.” ¯

barometer bevestigt profielwijziging cfo “Het is een feit dat bedrijven in een meer onzeker en competitief ondernemingsland-schap vandaag geconfronteerd worden met een groeiend aantal belangrijke uitdagin-gen”, stelt Stefan Olivier, partner bij EY Bedrijfsrevisoren. “Strategische opportuni-teitsbeslissingen rond (des)investeringen, complexe regelgeving, wijzigende maat-schappelijke verwachtingen inzake transpa-rantie, duurzaamheid of inkomstenbelas-tingen, maar ook toenemende vereisten met betrekking tot de supply chain, bijvoorbeeld door e-commerce. Ook het beheersen van big data, forecasting en variatieanalyses, net als het beheersen van nieuwe risico's, denken we maar aan cybercriminaliteit, vereist nieuwe inzichten en expertises. Deze context maakt de plaats van de CFO interessant. In tijden van volatiliteit en onzekerheden, toenemende druk op operationele marges en krimpende financiële middelen kijkt men steeds sneller en vaker naar de CFO als waardevolle gids. En precies omwille van dit alles bekleedt de CFO een meer prominente rol binnen de besluitvorming van bedrijven, zowel opera-tioneel als strategisch. Dit is een belangrijke conclusie die ik in de praktijk ervaar en in een aantal antwoorden van deze barometer bevestigd zie. Een dubbel gevolg vloeit uit dit alles voort. Enerzijds wordt aan de CFO en zijn team steeds hogere eisen gesteld. An-derzijds put hij hierdoor meer voldoening uit zijn werk. Hierdoor ontstaat een belangrijke vraag: is de functie van CFO een eindbestem-ming of een tussenstation op weg naar een rol als CEO of non-executive bestuurder? Uit studies die we als EY in het verleden uitvoerden, bleek dat een grote meerderheid van de CFO's niet de ambitie had om door te groeien tot CEO. Toch heeft een CFO thans meer kansen dan ooit binnen de hiërarchie. Hoewel de permanente overstap van CFO naar CEO relatief zeldzaam is en wellicht zal blijven, lijken er meer kansen te bestaan voor CFO's binnen de raad van bestuur. Je treft er vandaag al heel wat ex-CFO's aan, bijvoorbeeld als voorzitter van het auditco-mité, hoewel hun competentie verder reikt dan dit domein. Uit een meer recente studie van EY is gebleken dat zomaar even 82% van de ondervraagde CFO's voor zichzelf een rol weggelegd zien na hun carrière, meestal in de vorm van een mandaat van non-executive bestuurder. Slotsom: kansen zijn er, maar ze moeten wel gegrepen worden.”

implementatie hét project is waarin de CFO in of vanaf 2014 een centrale rol zal spelen. En zoals gezegd, eerder BI dan ERP dus. Dat ook een grote betrokkenheid verwacht wordt rond de ‘optimalisatie van de financieringsstruc-tuur', de ‘update van de bedrijfsstrategie' en de ‘groei door overname/strategische allianties' kan ik enkel als logisch bestempelen. Wellicht is dat de ruimere conclusie die uit deze baro-meter gehaald kan worden. Het beroep van CFO blijft verder evolueren, waarbij het klas-sieke technische takenpakket, bijvoorbeeld inzake compliance, overstijgt wordt door “beleidsbepalende” analyses, inzichten en voorspellingen. De complexe, globale en snel wijzigende omgeving waarbinnen vele organi-satie thans fungeren maken de CFO meer en meer bedrijfsrelevant, zowel in directiecomi-tés en raden van bestuur. Het is een trend die me al even duidelijk was in de projecten waar-mee ik beroepshalve bezig ben. De Barometer bevestigt deze ontwikkeling ook. 2014 wordt het jaar waarin deze evolutie zich scherper zal

Stefan Olivier: “Het innovatief vermogen en de eigen financiële positie blijven zeer belangrijk, net als de beheersing van de kostprijzen en de marges. Helaas blijft ook de evolutie van de personeelskosten een reëel en acuut probleem.”

cfo

baro

met

er ˘

inte

rvie

w m

et ex

pert

s