AardrijkskundeLeerlijnOJW250311.pdf

8/17/2019 AardrijkskundeLeerlijnOJW250311.pdf

1/9

SLO – Leerlijnen Oriëntatie op Jezelf en op de Wereld (OJW) - Aardrijkskunde 250311 1

Leerlijn OJW Domein – AARDRIJKSKUNDE(K: kennis; V: vaardigheden; A: attitude)

Inleiding

Het leergebied Oriëntatie op Jezelf en de Wereld (OJW) bestaat uit de domeinen aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs. Vanuit deze

drie dimensies is de wereld om de jonge mens heen goed te ervaren, te ontdekken en te beschrijven. Voor de duidelijkheid zijn deze drie

domeinen los van elkaar beschreven. In het leermateriaal dat ontwikkeld moet worden, zullen deze drie domeinen, waar mogelijk , in samenhang

gepresenteerd worden.

Aardrijkskunde

Wat houdt aardr i jkskunde in? Aardrijkskunde draagt bij aan de vorming van jonge mensen tot kritische en verantwoordelijke burgers door ze systematisch kennis, inzicht en

vaardigheden te laten verwerven waarmee zij zich een menig kunnen vormen over de dynamische lokale, regionale en mondiale verscheidenheid.

Waarom aardr i jkskund e?

De leerlingen doen kennis en vaardigheden op die ze in staat stellen beter te participeren en te functioneren in de lokale, nationale en

internationale gemeenschap waarin ze wonen en werken.

Aardrijkskunde heeft als object van studie de aarde als woonplaats van mensen en de mens als bewoner van de aarde. Aardrijkskunde gaat over

gebieden en verschijnselen.

Bij aardrijkskunde als activiteit vormen leerlingen zich een beeld over de inrichting van gebieden en over verschijnselen op aarde. Dat gebeurt

direct: door middel van eigen waarnemingen; of indirect: met behulp van teksten, kaarten, kaartbeelden, GIS en foto’s. Als resultaat van die

activiteiten beschrijven de leerlingen de werelden vanuit de traditie en de samenleving waar het individu deel van uitmaakt.

Hoe is aardr i jkskun de gestructureerd?

Het domein aardrijkskunde helpt leerlingen de ruimtelijke omgeving waarin zij leven te verkennen en te begrijpen en ze vertrouwd te maken met

de variaties in de ruimtelijke omgeving en het ruimtegebruik, zoals die in hun omgeving en in de rest van de wereld voorkomen. Daarbij staan drie

basisvragen centraal: Wat?, Waar? en Waarom daar? Vanuit deze vragen doen leerlingen onderzoek. Ze onderzoeken aardijkskundige vragen en

problemen door eigen waarneming in het veld en diverse soorten bronnen (zoals kaarten, foto's, bodemmonsters) te raadplegen. Ze interpreteren

de verzamelde gegevens waarmee ze antwoord geven op en een meningen vormen over de vragen en problemen.


2/9


Subdomein Concepten Onderbouw Middenbouw Bovenbouw

NATUURLAND-

SCHAP

grond,

grondsoorten,

landschaps-

vormen, heelal

(K) krijgen kennis van

verschillende grondsoorten

zoals zand, schelpen, grind

en klei

krijgen kennis van

verschillende landschaps-

vormen

(K) leren verbanden leggen

tussen de verschillende

grondsoorten en kunnen ze in

verband brengen met deeconomische activiteiten

kunnen verbanden leggen tussen

ontstaanswijze en ligging van

landschapsvormen

(K) leren over de opbouw van de

aardkorst en de relatie tussen de

verschillende landschapsvormen

kunnen de ligging van de aarde in

het heelal beschrijven

hebben inzicht in kosmografische

processen die betrekking hebben

op de aarde

(V) kunnen verschillende

grondsoorten en landschaps-

vormen onderscheiden

(V) kunnen op de kaart de

verschillende landschapsvormen

opzoeken en het verband

daarvan met de economische

activiteiten leggen

(V) kunnen de opbouw van de

aardkorst tekenen en verklaren

kunnen omschrijven hoe kosmo-

grafische processen invloed

hebben op de aarde en andersomhoe processen op aarde invloed

hebben op de sferen om de aarde

heen

maken gebruik van kaarten, atlas,

satellietbeelden en internet

(A) ontwikkelen waardering

voor de verschillende

grondsoorten en landschaps-

vormen

(A) ontwikkelen bewustzijn van de

waarde van de grondstoffen en

de landschappen voor de

gemeenschap

(A) leren waardering opbrengen

voor de schoonheid van het heelal

Luikje Twee aan twee hebben de kinderen een klein hoopje grond op een krant op hun tafel aangetroffen.Het is zand uit het Zanderij landschap en klei uit de jonge kustvlakte. De kinderen gaan kijken wat de

verschillen zijn die ze aan de twee hoopjes grond kunnen ontdekken. Ze beschrijven vochtigheid, geur,

kleur, korrelgrootte (vergrootglas) van beide monsters en onderzoeken de doorlaatbaarheid.


3/9


Luikje Zoals jullie zien, is er heel wat water op onze aarde. Kijk maar eens naar de wereldbol. Waarom

moeten we dan toch zo zuinig zijn? Wat is er meer op aarde, zout water of zoet water? Zout zeewater

is leuk om in te zwemmen, maar heb je al eens geprobeerd om een glas met zout water te drinken?

Kan iedereen gemakkelijk aan zoet water komen? Waarom moeten we dan toch zo zuinig zijn? Elke

groep moet in een tekening twee redenen laten zien waarom water belangrijk is voor de mens. De

tekeningen worden opgeplakt in de klas.

Samenhang natuur en techniek natuur en techniek natuur en techniek,

rekenen/wiskunde


4/9



CULTUURLAND-

SCHAP

ruimtelijke

inrichting, thuis,

klas, school,

buurt, districteigen land, regio,

wereld, atlas,

(thematische)

kaart, legenda,

topografie, GPS

(K) kunnen vertellen hoe het

landschap in hun directe

omgeving is ingericht door de

mens

(K) beschrijven, verklaren en

vormen zich een mening over de

inrichting van het landschap in

binnen- en buitenland vanuitperspectief van natuur, wonen,

werken, bestuur, verkeer,

recreatie, welvaart, cultuur en

levensbeschouwing

(K) kunnen de ruimtelijke inrichting

van verschillende landen in de

wereld kritisch beschouwen,

beschrijven en verklaren

kunnen de ruimtelijke inrichting

van Suriname vergelijken met die

van de rest van de wereld

(V) kunnen onderscheid

maken naar verschillen in

inrichting van hun omgeving

kunnen hun omgeving

onderhouden

kunnen gebruik maken vaneen plattegrond en luchtfoto’s

(V) kunnen op schaal een

plattegrond maken van hun klas,

school en buurt en daarbij een

legenda maken

kunnen gebruik maken van

bronnen zoals kaarten, atlas,luchtfoto’s, satellietbeelden, GPS-

systeem en Google earth

(V) kunnen met behulp van

bronnen zoals (thematische)

kaarten, atlassen, Google earth en

GPS-systeem (GIS, zie:

http://www.knag.nl/919.0.html)

plaatsen lokaliseren, analyseren

en beschrijven

(A) tonen waardering en zorg

voor hun omgeving

(A) tonen respect en gaan met

zorg en kritisch om met de

inrichting van het cultuurland-

schap in hun omgeving, in

Suriname en in rest van de

wereld

(A) beseffen dat er een

samenhang is tussen natuur- en

cultuurlandschappen in Suriname

en de rest van de wereld

beseffen dat men op duurzame

wijze moet omgaan bij het

inrichten van het landschap

Samenhang geschiedenis, natuur en techniek,rekenen/wiskunde natuur en techniek,rekenen/wiskunde, Nederlands

http://www.knag.nl/919.0.htmlhttp://www.knag.nl/919.0.html


5/9



BEVOLKING -

CULTUUR

bevolking,

etnische en

culturele

rijkdommencultuur,

godsdienst,

wonen en

werken, normen

en waarden,

wereldbevolking,

spreiding van

culturen,

migratievormen,

demografie,

maatschappelijkeontwikkelingen

(K) kunnen de rijkdom van de

Surinaamse cultuur herkennen

en er over vertellen

(K) kunnen de verscheidenheid

aan volkeren en culturen en

spreiding van de bevolking in

Suriname en in de rest van dewereld beschrijven

(K) kunnen de ontwikkelingen en

spreiding van de bevolking in

eigen land, in de regio en in de

wereld verklaren en krijgen inzichtin de verschillende

ontwikkelingsvraagstukken op

nationaal en internationaal niveau

(V) kunnen over elementen

van hun eigen en andere

culturen verbeelden door

drama, door te vertellen, te

tekenen en te schrijven

(V) kunnen op de kaart aangeven

uit welke delen van de wereld

contractarbeiders en slaven zijn

gehaald

kunnen bevolkingsconcentraties

in Suriname en de rest van de

wereld benoemen

(V) leren werken met thematische

kaarten, atlas en internet (GIS,

zie: http://www.knag.nl/919.0.html)

A) tonen waardering en

respect voor elkaars cultuur

(A) tonen waardering voor de

verschillende leefwijzen van

verschillende volken

(A) worden zich bewust en tonen

waardering en respect voor

diversiteit aan culturen in de

wereld

Samenhang kunst en cultuur geschiedenis geschiedenis, natuur en techniek,

rekenen/wiskunde, Nederlands


6/9



BEVOLKING –

BEROEPEN

beroepen,

werken,

reguliere,

traditionele ennieuwe land-

bouw, veeteelt,

visserij, mijn-

bouw, bosbouw,

industrie, dienst-

verlening

(toerisme),

informatietechno-

logie, duurzame

ontwikkeling

(K) kunnen de

verscheidenheid aan

beroepen in hun omgeving

beschrijven

(K) kunnen hoofdzaken en

belangrijke ontwikkelingen

beschrijven in de landbouw,

visserij, bosbouw, mijnbouw,industrie, dienstverlenende sector

en toerisme zowel in Suriname,

het Caribisch gebied, als in de

rest van de wereld

(K) kunnen een relatie leggen

tussen bestaansmiddelen en de

natuurlijke omstandigheden in de

ruimte

kunnen invloeden van landbouw,

industrie en diensten op het milieu

beschrijven

kunnen mogelijkheden tot

duurzame productie benoemen

kunnen vraagstukken rondom

locatie/vestigingsplaats van

bedrijven analyseren

(V) kunnen met behulp vanpraatplaatjes, tekeningen en

foto’s de verschillende

beroepen afleiden

kunnen enkele handelingen

van verschillende beroepen

uitbeelden

(V) kunnen gebruik maken vanthematische kaarten, atlas en het

internet (GIS)

(V) kunnen werken metthematische kaarten, atlas en

internet (GIS)

(A) tonen respect voor

verschillende beroepen

(A) tonen dat zij op een

kwalitatieve, rechtvaardige en

duurzame manier om kunnen

gaan met onze natuurlijke

hulpbronnen

(A) zijn zich bewust van het

belang en het duurzaam gebruik

van natuurlijke hulp- en

energiebronnen voor huidige en

toekomstige generaties hier enelders op de wereld

Samenhang kunst en cultuur natuur en techniek natuur en techniek, geschiedenis,

Nederlands

Luikje De leerkracht brengt wat kruiden, houtsnijwerkjes, potten van aardewerk en tabletten (medicijnen) mee

naar school. De verschillende beroepen worden belicht vanuit de beroepen die aan het verdwijnen zijn

(traditionele ambachten zoals de natuurgenezer en de pottenbakker) tot de nieuwste beroepen

(bijvoorbeeld een computerdeskundige (ICT).


7/9


Luikje Kinderen kijken naar een plaat van een aanrijding. Op het plaatje zijn een politieagent, verpleegster, bestuurder,

dokter, brandweerman en een verzekeringsagent aanwezig. De volgende vragen komen aan de orde: Wat zien

jullie op dat plaatje? Wie zijn de mensen die aanwezig zijn bij deze aanrijding? Wat voor werk doen ze? Het werk

dat ze doen noemen we een beroep. Kennen jullie nog andere beroepen? Welk beroep doen jullie ouders? Welk

beroep willen jullie doen? Over dat beroep gaan de kinderen een werkstuk maken.


8/9



WEER en

KLIMAAT

neerslag, zon,

temperatuur,

wind, wolken,

weer, seizoenen,regentijd, droge

tijd, jaargetijden,

klimaat,

klimaatfactoren,

rotatie, revolutie,

zonnestand

(K) herkennen en kunnen

vertellen over aspecten van de

verschillende weers-

omstandigheden in Suriname

(K) ontwikkelen kennis van de

weersomstandigheden en het

klimaat in Suriname, de regio en

de wereld

kunnen de drie hoofdklimaat-

zones op aarde en de klimaat-

factoren die hierop van invloed

zijn omschrijven

(K) kunnen de spreiding

beschrijven van de belangrijkste

klimaten op aarde; deze klimaten

typeren naar temperatuur- enneerslagkenmerken en kunnen

aangeven wat de gevolgen zijn

voor de natuurlijke en bebouwde

omgeving

(V) kunnen rekening houden

met de verschillende

weeromstandigheden in

Suriname

kunnen weersomstandigheden

afleiden van weerkaarten enweerkalender

(V) kunnen gebruik maken van

thematische kaarten, atlas en

Google earth

kunnen de windrichtingen

bepalen en een regen- en

thermometer aflezen

(V) maken gebruik van

thematische kaarten, atlas en

globe

kunnen een indeling maken van

de verschillende klimaattypen op

een blinde wereldkaart

(A) hebben waardering voor

de schoonheid van de

verschillende seizoenen

(A) zijn zich bewust van de

betekenis en invloeden van het

weer en klimaat voor de

natuurlijke en bebouwde

omgeving

(A) zijn zich bewust van de invloed

van weer en klimaat op het

bestaan van de mens en zijn

leefomgeving

kunnen de invloed van het

menselijk handelen op het klimaat

uiteenzetten

Samenhang natuur en techniek, Nederlands


9/9


TAAL ALS INTERMEDIAIR

(voorbeelden die gelden voor alle

subdomeinen)

woordenschat ontwikkelen,

vertellen, klassengesprek

gesprekken voeren en

discussiëren in peergroepen,

werkstuk maken / verslag

schrijven, kritische vragen stellen,

spreekbeurten houden en

presenteren

kritische vragen stellen,

discussiëren in peergroepen,

concluderen, scriptie maken,

onderzoek verrichten en resultaten

presenteren door middel van

spreekbeurten en met behulp vanbijvoorbeeld PowerPoint

AardrijkskundeLeerlijnOJW250311.pdf

Documents

Transcript of AardrijkskundeLeerlijnOJW250311.pdf