Aan de slag met de Omgevingswet

Hart van Brabant 28 juni 2017

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Waar gaan wij het over hebben?• Omgevingswet in het kort• Betekenis wet voor raad en samenleving• Ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategieën

Pascale GeorgopoulouAdviseur VNG Programma Invoering Omgevingswet

Sjors SlaatsVNG / Raadslid Waalwijk

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Stand van zaken Hart van Brabant

Regionale Strategische Meerjarenagenda• Trends en ontwikkelingen • Ambitie • Aanpak

Leidraad voor gezamenlijk inspanningen

Voorbereiding op Omgevingswet in de regio: • Omgevingsvisie Oisterwijk • Omgevingsvisie Tilburg • Proeftuin Omgevingswet Goirle • …

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

We willen alles en we willen het nu!

De

Burger

Geheugen opfrissen: Omgevingswet in het kort

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

De essentie van de wet

Ruimte voor initiatieven uit de samenleving;met behoud van verantwoordelijkheid voor omgevingskwaliteit bij de overheid.

Omgevingswet gaat dus over relatie tussen overheid en samenleving: hoeveel ruimte wil je geven als overheid?

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Veel meer dan een wet

• Integraal werken• Gebiedsgericht werken• In regionale samenwerking• In samenwerking met de samenleving• Andere verhoudingen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Afwegingen: aan de knoppen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Instrumenten Omgevingswet

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Participatie en de Omgevingswet

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Participatie

Er staat niet zoveel over participatie in de wet• Artikel 2.1: rekening houden met de “rechtstreeks betrokken belangen”• Hoofdstuk 16 Procedures: “regels stellen voor participatie van en overleg

met derden”

In de Memorie van Toelichting wel• Paradigmawisseling: ruimte voor initiatieven• Vertrouwen: van overheid in de burger en vice versa• Participatie en actieve betrokkenheid van burgers bij projecten, bij voorkeur

in een vroegtijdig stadium• Hoe & wanneer = maatwerk

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Participatie +

Plannen maken met i.p.v. plannen maken voor– Actief op zoek naar belanghebbendenmeedenken

en meedoen– Meer en eerder in gesprek over oplossingen en

alternatieven

Nieuwe innovatieve vormen van participatie?Initiatiefnemer onderzoekt zelf draagvlak Participatie is altijd maatwerk

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Inspiratiegids Participatie

Betekenis wet voor Raad

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Veranderingen

• Van controle naar vertrouwen• Van raadzaal naar samenleving• Van Nee, tenzij naar Ja, mits• Van norm naar afwegingsruimte• Uitnodigingsplanologie, “zaken laten

ontstaan”

• Raad: geen bedenkingen, maar advies bevoegdheid

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Veranderende rollen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

De rol van de raad

Vereniging van Nederlandse GemeentenVoorbeeld raad Kampen

Proces Houding & Gedrag Inhoud

K Op hoofdlijnen sturenWelke mate van dualisme past

bij de ambities rondom de Omgevingswet?

VergaderstructuurIs de huidige vergaderopzet flexibel/slagvaardig genoeg?

Uitvoering door B&WVanaf welk kwalitatief en kwantitatief

niveau mogen B&W eigenstandig uitwerken?

DelegatiemogelijkhedenMag het college onderdelen van een

Omgevingsvisie zelfstandig uitwerken?

Integraal benaderenOp welke dossiers en in welke mate

neemt de raad integraal stelling?

GezondheidIn welke mate betrekken we het aspect

gezondheid?

V Draagvlak toetsenInitiatiefnemers organiseren

draagvlak. Wanneer is hieraan voldaan?

Procesafspraken per ontwikkeling

Geeft de raad B&W slechts (participatie)kaders mee per

ontwikkeling?

UitnodigingsplanologieOp welke thema’s wil de raad op welke wijze stimuleren/uitdagen?

Oplossingsrichtingen open latenBeperken wij ons tot gebiedswaarden

en laten we de invulling over aan inwoners?

Lokaal maatwerkWil de raad voor bepaalde aspecten

afwijken van standaardnormen?

Strategische koersWil de raad zich beperken tot de

strategische inhoud op hoofdlijnen?

C Participatietrede per gebied/thema

Waar wil de raad welke rol?

PDCA-cyclus OmgevingsvisieWelke frequentie/cyclus past de raad bij het actualiseren van de

Omgevingsvisie?

Vertrouwen in B&W en initiatiefnemers

Hoeveel ruimte krijgen inwoners en B&W straks om te realiseren?

Waak voor regiereflexDurven we het loslaten voort te zetten

na paradigmashift perikelen?

Adviesrecht i.g.v. afwijking Omgevingsplan

In welke mate wenst de raad straks gebruik te maken van zijn adviesrecht?

Kwalitatieve afwegingHanteren/motiveren we open normen zonder angst voor willekeur? (reflex)

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Loslaten? Per plek meer/minder

Invuloefening!

Gem. Amsterdam

Vereniging van Nederlandse Gemeenten In kaart: waarden

Ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategieën

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Perspectief op verandering

• Welk verandertype heeft je persoonlijke voorkeur?

• Welk verandertype past bij jouw rol als raadslid bij de invoering van de Omgevingswet?

• Welke overwegingen heb je daarbij?

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Keuze invoeringsstrategieën

• Wil je de Ow als kans aangrijpen om de werkwijze helemaal te vernieuwen of wil je liever uitgaan van de huidige werkwijze en beleidskaders? (vernieuwen – aanpassen)

• Wil je je vooral op de externe opgaven en actoren in het fysieke domein richten of wil je je in eerste instantie op de eigen organisatie cq kosten en baten richten? (externe – interne focus)

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

En hoe nu verder?

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Opletten!- Start op tijd!- Betrokkenheid bij keten:

- Omgevingsvisie Provincie, buurgemeenten- Afstemming cruciaal

- Intern en in de keten- Waar wil je over gaan en wat laat je aan

college? Maak bewuste en doordachte keuzes.- Wil niet overal over gaan.- Regel je niks, dan heb je het nakijken

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Aan de slag met de Omgevingsvisie

Houd jezelf op de hoogte– Door college, griffie, maar ook als raad zelf (zoals werkgroep).

Mobiliseer burgers en bedrijven en ga in gesprek over:– Type gemeente: duurzaam, industrie, economie, groen, platteland?– Wat zijn de kenmerken van dit type? – Type gebied: woonwijk, centrumgebied, bedrijventerrein, etc.– De gewenste kwaliteit voor o.a. lucht- en bodemkwaliteit, geluid, geur,

veiligheid en ruimtelijke kwaliteit.

Budget reserveren voor de beoogde veranderingen. – Tijdige financiële ruimte voor benodigde aanpassingen

informatievoorziening.– Capaciteit in organisatie.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten