INSPIRATIEGIDS VOOR DE JEUGDRAAD

1

INLEIDING

SAVE? Vier sporen/letters als één krachtig engagement:

Schakel de communicatiekanalen in om de kennis rond verkeersveiligheid te vergroten…

Aan de slag om zelf het voortouw te nemen in een verkeersveilige werking…

Voorzie de toegankelijke mogelijkheden om verkeersveilig de weg op te gaan…

En zet jouw leden mee in beweging voor een veilig verkeer!

Om het SAVE-label te kunnen krijgen, verwachten we van jouw adviesraad minstens één inspanning

op elk van de vier sporen. Dat mogen inspanningen zijn die al (lang) in jouw werking bestaan. Maar

er moet op ten minste één van de letters een aantoonbaar nieuwe actie zijn. Het is dus een goed

idee om je eigen werking te gebruiken als leidraad voor het snuisteren in deze inspiratiegids!

KIEZEN IS… NIET VERLIEZEN

Kies je startpositie

Welk van de vier sporen (informeren, het goede voorbeeld geven, beschikbaar maken en bewust

maken) krijgen binnen de huidige werking van jouw adviesraad al een invulling? Ben je daar

tevreden over? Waar kan het beter? Brainstorm al eens over hoe jullie acties kunnen organiseren die

passen bij de 4 letters/sporten van SAVE. In de ‘SAVE- wegwijzer’ kan je concrete richtvragen vinden

om jullie startpositie te gaan bepalen.

Kies doelgericht

Gerichte pijlen zijn een pak doeltreffender dan een paar losse flodders. Wat wil je met je adviesraad

graag bereiken? Wees niet bang om ambitieuze doelstellingen te formuleren, maar denk vooral aan

haalbaarheid! Niets is zo frustrerend als een doel dat onbereikbaar is… Maak ook voor jezelf

duidelijk wie de doelgroep is. Zijn het jeugdleiders, leden van een jeugdbeweging, alle jeugd uit de

stad of gemeente…?

SAVE-vereniging is een initiatief van:

Verenigingen voor Verkeersveiligheid – inspireert, informeert en stimuleert het

Vlaamse verenigingsleven om mee werk te maken van een veiliger verkeer.

Ouders van Verongelukte Kinderen vzw - is een nationale lotgenotenvereniging van

families van jonge verkeersslachtoffers.

2

Kies voor inhoud

Verkeersveiligheid kan breed geïnterpreteerd worden. Belangrijk is dat jullie jezelf de vraag stellen

wat er lokaal leeft. Bepaalde thema’s zullen binnen jullie stad of gemeente meer draagvlak hebben

dan andere. Een (bescheiden) bevraging in de gemeente of bij de verenigingen die in de adviesraad

vertegenwoordigd worden, kan helpen om een bepaalde thematische focus te leggen. Enkele

voorbeelden van verkeersveilige thema’s zijn: gordeldracht, snelheid, alcohol in het verkeer, het

STOP-principe, fietsvaardigheid, knelpunten in de omgeving, zichtbaarheid, dode hoek, de

wegcode...

Kies voor een aantrekkelijk verhaal

Een mooi bord doet eten, dat moet je topchefs niet vertellen. Steek je plannen in een aantrekkelijk

concept. Dat maakt het geheel veel smakelijker voor iedereen die er bij betrokken wordt: de leden

van je raad, de beleidsmakers, (lokale) pers, inwoners van je gemeente, … Een goed verhaal wordt

gehoord en werkt aanstekelijk. Op zoek naar leuke voorbeelden? Laat je inspireren! Kijk eens naar

onze projectwebsite www.savevereniging.be of naar de website van Verenigingen voor

Verkeersveiligheid www.verenigingen-voor-verkeersveiligheid.be ...

OP WEG MET DEZE INSPIRATIEGIDS

Deze inspiratiegids wil informatie, tips, voorbeelden geven over hoe jullie elke letter een invulling

kunnen geven. Je vindt er kaders met verschillende kleuren en enkele symbolen.

Kleurencode

Symboolcode

Download het document op de site www.savevereniging.be :

Vind de link op de site www.savevereniging.be :

Deze tool is te vinden op de site www.savevereniging.be :

Een blauw kader bestaat uit voorbeelden van een andere adviesraad.

Een oranje kader is een voorbeeld, wil inspireren.

Een groen kader duidt erop dat de inhoud extra informatie is.

3

S

INFORMEREN – Schakel de (bestaande of nieuwe) communicatiekanalen in

om kennis over verkeersveiligheid en duurzame mobiliteit te vergroten. Dat kan

door zelf actief te communiceren of door te verwijzen naar de plek waar de

kennis te vinden is.

1. Informeer over verkeersveiligheid op het web

Om de kennis van jouw doelgroep over verkeersveiligheid te vergroten, liggen veel mogelijkheden

online. Vaak heeft jouw stad, gemeente en/of provincie al een verkeersveiligheidsluik op de site. Het

kan een nuttige aanvulling zijn om op de eigen webpagina een luikje rond verkeersveiligheid op

maat van de jeugd te voorzien. Bovendien heeft het plaatsen van links naar pagina’s rond verkeer

op jullie webstek ook een informatieve waarde.

TIPS

- Voorzie je website van een luik rond verkeersveiligheid. Op www.verenigingen-voor-

verkeersveiligheid.be kan je alvast inspiratie vinden voor jouw teksten.

- Plaats interessante links online. Je kan een linkenlijst vinden op onze website.

- Ook via een (digitale) nieuwsbrief kunnen jullie als jeugdraad informeren over

verkeersveiligheid. Wat plaats je in zo’n nieuwsbrief? Kijk eens naar de website van

Verenigingen voor Verkeersveiligheid voor inspiratie over verschillende onderwerpen.

- En hebben jullie al eens gedacht aan facebook of twitter om verkeersveiligheid te promoten?

Je kan er elke maand een verkeersveilige tip posten of verwijzen naar interessante links. Pas de

post/tweets aan naargelang de periode: kampen, donkere wintermaanden…

-…

4

2. Verspreid informatiefolders

Er bestaat een rijk aanbod aan informatieve folders over verkeersveiligheid. Maar bereiken ze ook

jullie doelgroep? Leg de folders op een plaats waar er regelmatig jongeren komen of verspreid ze via

jullie algemene vergadering. Geef zo het spoor/de letter S een invulling.

Op onze site kan je een lijst vinden met folders over de onderstaande thema’s. Er staat ook telkens

bij waar je ze kan bestellen. De folders downloaden is ook mogelijk.

Thema’s: - Te voet

- Met de fiets

- Andere vervoersmiddelen

- Met de auto

- Bij een ongeval

- Verkeersreglementering

Richtlijnen van het BIVV voor de jeugdleider Een folder van het BIVV voor jonge bestuurders

Een praktische gids voor na een verkeersongeval van Rondpunt vzw

5

3. Organiseer een infomoment

Informatie blijft soms beter hangen wanneer je het hoort. Organiseer daarom een infomoment voor

de leiding uit jullie stad of gemeente. Dit infomoment kan aansluiten bij bestaande activiteiten zoals

een algemene vergadering, fuif, quiz… Waarover kan het gaan? Veilig op kamp, veilig op weg in

groep, wat bij een ongeval... zijn maar enkele thema’s. Voor meer inspiratie over de inhoud van een

infomoment, kijk eens naar de folderlijst op onze site.

Wil je informeren op een originele en allesomvattende manier? Al eens gehoord van het

computerspel: ‘Veilig op stap in het Jeugdwerk’? Het spel is speciaal ontwikkeld voor de

begeleiding van jeugdgroepen. ‘Veilig op stap’ is een product van Verenigingen voor

Verkeersveiligheid en het BIVV en brengt je in tien verkeerssituaties. Aan jou om uit te maken:

magda of magda nie?

Je kan het downloaden op de website van www.veiligopstap.be. Zeker een aanrader is je

registreren zodat je de bijhorende informatieve en interactieve folder ontvangt.

Bij de organisatie Drive Up Safety kan je een infostand vinden rond rijden onder invloed.

Je kan kiezen tussen een infostand met of zonder blaastoestellen.

TIPS

- Werk zoveel mogelijk visueel.

- Zorg ervoor dat de luisteraars een foldertje over de inhoud van het infomoment mee naar

huis kunnen nemen.

- Werk met interactie. Een kleine quiz of een rollenspel kan ervoor zorgen dat de informatie

langer blijft hangen.

6

4. Ontwikkel een informerende publicatie

Zelf een publicatie ontwikkelen, heeft als voordeel dat je de informatie kan toespitsen op je eigen

doelgroep. Zijn in er in jouw stad of gemeente vooral jeugdbewegingen die met de fiets op kamp

gaan? Zorg dan voor een folder in een handig zakformaat over ‘in groep op weg met de fiets. Een

controlekaart voor een veilige fiets kan ook handig zijn. Je kan ook een affiche ontwerpen die

verspreid kan worden bij de jeugdbewegingen. Of wat dacht je van een folder met verkeersveilige

tips en tricks voor een verkeersveilige jeugdbewegingomgeving? Mogelijkheden genoeg dus!

TIPS

- Luister naar je doelgroep - Verzamel informatie bij bestaande folders

- Maak iets op maat - Zorg ervoor dat het zo aantrekkelijk mogelijk oogt

7

A

HET GOEDE VOORBEELD GEVEN – Aan de slag om zelf het voortouw

te nemen in een verkeersveilige werking. Ook als organisatie kan je mee het

verschil maken. Neem die signaalfunctie op en neem zo het initiatief in de strijd

voor een veiliger verkeer!

1. Zorg voor verkeersveiligheid bij evenementen

Elke jeugdraad organiseert zelf allerlei activiteiten. Het goede voorbeeld geven, kan ingevuld worden

door bij deze activiteiten telkens aandacht te hebben voor verkeersveiligheid en mobiliteit. Vooral

de locatie kan onder de loep genomen worden. Sta eens stil bij: de bereikbaarheid met

fiets/openbaar vervoer, de veiligheid van de omgeving, de toegankelijkheid voor mensen met een

beperking, het informeren over toegangsmogelijkheden en het sensibiliseren over alternatieve

vervoersmogelijkheden. Een uitgebreide checklist voor verkeersveiligheid bij evenementen is te

vinden op onze site.

2. Verplaats je duurzaam

‘Duurzaam verplaatsen, dat gaat toch over milieu, het gat in de ozonlaag, smog enzovoort! Wat

heeft verkeersveiligheid daar mee te maken, toch niets?’ Niets is minder waar. Minder auto’s

betekent minder stress op de weg en dat gaat gepaard met meer verkeersveiligheid.

Zich duurzaam verplaatsen gaat hand in hand met het STOP principe. Wat is STOP? Dit principe stelt

dat je bij elke verplaatsing een bewuste keuze maakt hoe je dit gaat doen. Afhankelijk van de

omstandigheden kies je eerst voor Stappen of Trappen dan voor Openbaar vervoer. Pas als dat niet

lukt, valt je keuze op de Personenwagen. Het gaat hier dus om het verplaatsen zo duurzaam mogelijk

te maken. Maak met jouw jeugdraad de keuze voor STOP bij al jullie verplaatsingen en geef het

goede voorbeeld!

Surf eens naar de site van Vlaams Brabant. Zij organiseerden de actie START TO STOP en

verzamelden allerlei tips om het STOPpen te stimuleren en te organiseren.

TIP

Ga aan de slag met activiteiten in jouw eigen fuifzaal. Je kan werk maken van een

gepersonaliseerd verkeersveiligheiddraaiboek bij evenementen. Zie de checklist op onze site

voor een basis en inspiratie.

8

3. Ontwerp een alcoholbeleid

Drugs- en alcoholverbruik kan zeer fatale gevolgen hebben in het verkeer. Belangrijk dus om als

jeugdraad in deze thematiek een voorbeeldfunctie op te nemen. Maak een duidelijk beleid op rond

drugs- en alcoholgebruik bij fuiven in jouw stad of gemeente. En volg bovendien als jeugdraad altijd

zelf het principe: ‘don’t drink and drive’ en geef het goede voorbeeld. Het kan daarnaast ook nuttig

zijn om jullie jeugdverenigingen te ondersteunen in het uitwerken van een reglement rond alcohol

en drugsgebruik in hun eigen beweging.

- Meer info over alcohol/drugs en verkeer kan je vinden op de site van ‘Alcoholhulp’.

- Een stappenplan uitwerken rond alcohol en drugs voor de jeugdbewegingen in jouw

stad/gemeente? Kijk eens naar de site van ‘Drugs in Beweging’.

- Meer algemene inspiratie nodig rond alcohol/drugs en het verkeer? Kijk eens naar de volgende

websites: GO FOR ZERO Bekend onder andere van de BOB campagne / Responsible Young

Drivers / Drive Up Safety

- Hoe als jeugdraad duurzame verplaatsingen en dus ook het STOPprincipe promoten? Heb je al

eens gedacht aan een fietsvergoeding? Een fietsvergoeding binnen het woon- werkverkeer is

niet verplicht. Wordt het nog niet toegepast bij de instellingen van jouw stad of gemeente?

Schrijf dan met de jeugdraad een advies om dit in te voeren!

Met de fiets naar het werk rijden, is fiscaal dubbel interessant. Je kan ten eerste je vervoerskosten inbrengen én ten tweede een belastingvrije vergoeding van je werkgever krijgen. Het voordeel bedraagt 21 eurocent per kilometer.

Concreet: fietsende werknemers die hun beroepskosten aangeven, mogen 21 eurocent per kilometer woon-werkverkeer aftrekken. Tegelijk krijgen ze van de werkgever een belastingvrije vergoeding van 21 eurocent per kilometer. Meer info kan je vinden op de site van Mobiel

Vlaanderen.

- Ook het organiseren van carpoolen kan een manier zijn om de duurzaamheid van de verplaatsingen van en naar jouw jeugdraad te verhogen.

9

4. Breng jullie omgeving in kaart: speelweefsel, trage wegen en knelpuntenanalyse

Om in jouw stad of gemeente de omgeving verkeersveiliger te maken, kunnen jullie verschillende

zaken in kaart brengen. Een eerste mogelijkheid is het speelweefsel (of kindlint). Speelweefsel wat

is dat? Dit is het inventariseren van (in)formele speelplekken. Daarbij gaat het niet enkel om de

plaatsen op zich maar ook over de verbindingen hiertussen. Formele speelplekken zijn

speelterreinen of speelzones. Maar ook op andere plaatsen spelen kinderen. Denk maar aan

scholen, bibliotheken, grasveldjes, parkings… Het in kaart brengen van deze plaatsen en veilige

routes kan de veiligheid en het spelen in jouw gemeente of stad enkel vooruithelpen! Ook jouw

gemeente kan hier werk van maken.

Daarnaast kan je er ook voor kiezen om de trage wegen in jullie stad of gemeente te inventariseren.

Of een weg traag is, hangt uitsluitend af van de gebruikers. Trage wegen zijn paden of wegen die

bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer. Je vindt ze overal: op het platteland, in een

dorpskern of verkaveling, zelfs in de stad. Trage wegen zorgen voor verkeersveiligheid, natuur en

ontspanning in eigen streek. Een inventarisatie kan het gebruik ervan vergroten en dus ook de

verkeersveiligheid. Om het goede voorbeeld te geven kan je werk maken van zo’n trage wegen

inventarisatie/kaart of een advies schrijven aan jouw schepencollege. Voor meer informatie en hulp

kan je terecht bij de Trage Wegen vzw.

Voorbeeld van een knelpunt Voorbeeld van een speelweefselkaart

Voorbeeld van een ‘trage’ verbindingsweg naar een speelplek

10

Een laatste mogelijkheid is een analyse maken van de knelpunten in jouw stad of gemeente. Wat

zijn knelpunten? Het zijn verkeerssituaties die onveilig zijn voor weggebruikers. Het kan gaan over

ontbrekende infrastructuur (geen fietspad, voetpad, zebrapad, rode lichten, straatverlichting…) of

over plaatsen waar men vaak gevaarlijk rijdt.

Zo nam de jeugdraad van Harelbeke in 2013 hun knelpunten onder handen:

Stap 1: In kaart brengen knelpunten door een online meldpunt.

Stap 2: Overhandigen lijst knelpunten aan Schepencollege.

Stap3: In samenspraak met politie en college plaatsen ludieke verkeersfiguren (zie letter E) aan

belangrijkste knelpunten.

Trage Wegen vzw heeft ook een handleiding voor de terreininventarisatie van Trage Wegen.

Download deze op onze site www.savevereniging.be.

11

5. Schrijf adviezen rond verkeersveiligheid en mobiliteit

Verkeersveiligheid en Mobiliteit op de agenda van jouw bestuur en jeugdverenigingen? Schrijf een

advies! Over wat kan dit zo allemaal gaan? Knelpunten in de gemeente, omgeving jeugdlocaties,

bereikbaarheid en toegankelijkheid jeugdlocaties… Durf gerust samen te werken met de schepen

van jeugd, mobiliteit, politie of de lokale mobiliteit-/veiligheidambtenaren. Samen sta je sterk!

Wat staat in een goed advies? Bekijk de brochure van Steunpunt Jeugd op onze site.

Op onze site staat ook een sjabloon voor een advies van de Wakkere Burger vzw.

Een knelpunt analyse: ja graag, maar hoe?

- Een kort overzicht hoe je een knelpuntenanalyse kan aanpakken, vind je op onze site.

- Neem ook eens een kijkje op de site van het Steunpunt Jeugd voor info over het

inventariseren van knelpunten. Of download op onze site hun gids: ‘Jeugdlokalen &

Verkeersveiligheid’.

- De technieken hieronder om speelweefsel in kaart te brengen, kunnen ook helpen om

knelpunten in kaart te brengen.

Hoe het maken van een speelweefselkaart aanpakken? Ga eens spieken bij:

- De site van ‘Goe gespeeld’ voor algemene informatie.

- De site van Kind en Samenleving voor alle informatie over groen speelweefsel.

- De jeugddienst van Gent biedt een handleiding speelweefsel aan.

- De website van ‘Moving Forward’ voor informatie over het digitaliseren van routes.

-www.groenspeelweefsel.be (voor een interactieve speelweefsel kaart (ISK) en de

mogelijkheden om jouw gemeente te scannen)

-Het project groen Limburg, voor een beknopte of gedetailleerde handleiding ISK.

12

Wat meer inspiratie nodig? Lees zeker eens het artikel ‘Jongeren maken zelf werk van

verkeersveiligheid’ dat in 2009 verscheen in Krax, magazine van Steunpunt Jeugd.

13

V

BESCHIKBAAR MAKEN – Voorzie de mogelijkheden om verkeersveilig

de weg op te gaan… Zorg ervoor dat de middelen om de verkeersveiligheid te

vergroten toegankelijk zijn en zelfs vanzelfsprekend worden. Dat kan door ze

zelf te voorzien of door het pad te tonen naar de plek waar die middelen

eenvoudig beschikbaar zijn.

1. Maak verkeersveilige checklists beschikbaar

Er bestaan allerlei checklists die kunnen bijdragen tot een veiliger verkeer. Stel deze beschikbaar!

Hoe? Door een link op te nemen naar een digitale versie of door deze in papieren versie te

verspreiden onder jullie jeugdbewegingen. Het kan ook interessant zijn om een aantal checklists in

de bibliotheek van de jeugddienst beschikbaar te houden. Je kan ze dowloaden via onze site.

1. Veilig op stap: te voet / per fiets, alleen of in groep (BIVV)

2. Speel op veilig – Verkeer (Scouts & Gidsen Vlaanderen)

3. Veiligheidsfiche te voet (Chirojeugd Vlaanderen)

4. Veiligheidsfiche fietsers (Chirojeugd Vlaanderen)

5. Wandelen in groep, gebruiksaanwijzing voor de jeugdleider (BIVV)

6. Als het verkeer je raakt: praktische gids na een verkeersongeval (Rondpunt)

7. Fiets Controlekaart (BIVV)

8. Hoe voorkom je fietsdiefstal (Fietsersbond Antwerpen)

9. Checklist verkeersveilig evenement (zie ook A) (Verenigingen voor Verkeersveiligheid)

10. Tips voor stadsfietsers (Pro Velo en Fietsersbond)

11. Zet je fietshelm op (BIVV)

12. …

14

2. Werk aan een verkeersveilige omgeving van jeugdlocaties

Zorg ervoor dat jongeren in jouw stad of gemeente veilig op weg kunnen (beschikbare veilige

ruimte)! Maak met jouw jeugdraad werk van structurele veranderingen in de jeugdomgeving. Dit

kan onder andere door het voorzien van een oversteekplaats aan jeugdlokalen, voldoende

verlichting, hekken tussen het speelterrein en de openbare weg, een advies voor het invoeren van

zone 30 in de omgeving van jeugdlocaties… Het kan ook interessant zijn om de informatie over hoe

jeugdverenigingen zelf aan de slag kunnen, beschikbaar te maken.

3. Verspreid verkeersveilige kaarten

Bij letter A, een goed voorbeeld geven, werd er al naar verwezen. Bestaat er al een kaart met de

Trage Wegen in jouw regio? Om aan het spoor ‘beschikbaar maken’ te voldoen, kan je deze

verspreiden! Is er al een knelpuntenkaart of speelweefselkaart voor jouw stad of gemeente? Zorg

er dan voor dat deze vlot te raadplegen is en verspreid ze onder jullie jeugdbewegingen. Bestaat

deze nog niet, kijk dan nog eens goed naar alle info bij letter A en zorg daarna dat de kaart verspreid

wordt.

- Bij knelpunten (letter A) hadden we het er al over, je kan op onze site www.savevereniging.be

de gids: ‘Jeugdlokalen en verkeersveiligheid’ van Steunpunt Jeugd downloaden.

- Ook op de website van jeugdlokalen vind je heel wat rond verkeersveiligheid.

- Een veilige omgeving is ook een veilige fietsenstalling. Neem eens een kijkje in de folder van

de Fietsersbond: ‘Fietsenstallingen in Vlaanderen en Brussel, goede praktijkvoorbeelden’.

Fiets Controlekaart van het BIVV Fietsdiefstal? Een checklist van de Fietsersbond Antwerpen.

15

4. Link handige /bruikbare sites

Niet alleen checklists kunnen interessant zijn voor jullie doelpubliek. Er bestaan ook allerhande

bruikbare websites. Het kan gaan van een link naar de website van een blue bike (het lenen van een

fiets aan stations) tot de site van Autopia (autodelen). Maak deze links vlot beschikbaar! Op onze

site vind je een lijst met mogelijkheden.

5. Organiseer een fietskeuken of fietscafés

Een fietskeuken, al fietsend koken is het niet, het is wel een plaats waar je kan sleutelen aan je fiets

met de ondersteuning van enkele kenners. Bovendien is er ruimte om wat gezellig te praten, te

drinken, te eten... Het is met andere woorden een fietsherstelshop in het kader van een keuken.

Organiseer met jouw jeugdraad een Fietskeuken om de letter V een invulling te geven!

Fietscafés hebben en ietwat andere aanpak. Bestaande cafés kunnen de naam ‘fietscafé’ verdienen

wanneer ze voldoen aan een aantal criteria. Deze zijn onder andere de aanwezigheid van een veilige

fietsenstalling, EHBO-kit, fietsreparatieset… Hoe kan je dit aanpakken als jeugdraad? Overtuig cafés

in jullie stad of gemeente om fietscafé te worden. Maak een lijst aan met deelnemers en verspreid

deze. Je kan ook een fietstocht organiseren (hoort bij letter E) die van fietscafé naar fietscafé gaat en

waarbij verkeersveiligheid in het licht wordt geplaatst.

Voor inspiratie, volg op onze site zeker eens de links naar:

- Fietskeuken Antwerpen

- Fietskeuken Gent

- Fietscafés in Limburg

Dit is een elektrische Blue Bike Dit is de startpagina van de

Autopia website

16

6. Zorg voor verkeersveiligheid in de uitleendienst, organiseer een samenaankoop

Fluovestjes, wandel- en fietsverlichting, C3-bordjes, fietshelmen, fietsreparatiekit… Allerlei zaken die

niet misstaan in een uitleendienst van een jeugddienst. Bovendien kan het samen aankopen van

fluovestjes, fietsstelplaatsen, helmen… een interessant idee zijn om de prijs naar omlaag te halen.

7. Voorzie fuifbussen

Een fuifbus heeft als doel zoveel mogelijk fuifgangers zo veilig mogelijk van en naar de feestlocatie te

vervoeren. Het is dé optie om bezoekers veilig thuis te krijgen. Is jouw jeugdraad uit de provincie

Antwerpen of Limburg ? Dan heb je geluk! Hier kan je provinciaal een fuifbus aanvragen. Uit

een andere provincie? Je kan als stad ook zelf fuifbussen organiseren.

8. Geef een workshop

Het beschikbaar maken van verkeersveiligheid kan ook door het voorzien van workshops die

vaardigheden aanscherpen. Deze vaardigheden kunnen zijn: fietsen, EHBO, wandelen, gebruik

openbaar vervoer… Op onze site www.savevereniging.be vind je een hele lijst van mogelijke

workshops en hun aanbieders. Vindt jouw jeugdraad zijn gading hier niet? Dan kan je steeds

terecht bij ons (Verenigingen voor Verkeersveiligheid) voor een aanpak op maat.

Enkele voorbeelden:

- Fietsbrevet voor 10 tot 12jarigen (Pro Velo)

- Cursus Fietsherstellen (Fiets en Werk)

-…

Let op! Goedkope fluovestjes zijn vaak niet

voldoende reflecterend. Zorg er dus voor

dat je het materiaal aankoopt bij bedrijven

die gespecialiseerd zijn in

veiligheidsmateriaal!

Wat is een C3 bordje?

Het is een bord dat kan gebruikt

worden om het oversteken van

groepen (met de fiets of te voet) te

signaleren en dus veiliger te laten

verlopen.

17

9. Organiseer speelstraten

Een perfect voorbeeld van hoe je als jeugdraad toegang kan geven tot verkeersveiligheid is het

organiseren van speelstraten. Dit zijn straten die volledig voorbehouden zijn voor spelende kinderen.

Doorgaand verkeer is verboden. Enkel bewoners uit de straat en fietsers mogen (stapvoets) in een

speelstraat rijden. Het organiseren van een speelstraat, zorgt ervoor dat er bewustzijn ontstaat dat

er in bepaalde straten veel kinderen wonen. Bestaat het al in jouw gemeente of stad? Zorg er dan

voor dat het gepromoot wordt. Bestaat het nog niet? Ga dan zeker eens kijken op de site van ‘Goe

Gespeeld’ voor een stappenplan.

Een mooi voorbeeld vind je in Hamme

Enkele animatoren wilden hier helpen

om de speelstraten meer leven

te geven en werkten daarom het idee

van een mobiele speelpleinwerking uit

onder de naam PIETO!NK.

Download op onze site:

- Brochure: ‘Ik speel op straat! Een

publicatie over het inrichten van

speelstraten’ van de Provincie

Antwerpen.

- Tips voor speelstraten uit Mechelen.

Hoe organiseren anderen speelstraten?

Neem eens een kijkje op de sites van

steden die het al organiseren,

bijvoorbeeld de stad Gent en Kortrijk.

18

E

BEWUST MAKEN – En zet jouw leden mee in beweging voor een veilig

verkeer! Overtuig de jeugd (en hun omgeving) dat elk van ons mee werk kan

maken van veilig verkeer. Zet aan tot nadenken en zet wat in beweging!

1. Onderneem actie rond knelpunten

Bij letter A, het goede voorbeeld geven, hadden we het er al over. Om jouw stad of gemeente

verkeersveiliger te maken, is het aan te raden om een analyse te maken van jullie knelpunten. Maar

je kan als jeugdraad verder gaan dan enkel het oplijsten en adviseren. Maak mensen bewust dat

deze knelpunten er zijn, zet ze in de kijker! Hoe? Ludieke verkeersfiguren kunnen helpen om

knelpunten zichtbaar te maken. Je kan ook een wandel/fietstocht organiseren die stops heeft op alle

belangrijke knelpunten in jouw stad of gemeente. Sla twee vliegen in 1 klap en zet tijdens deze tocht

fluo in de kijker. Vergeet ook zeker niet jullie lokale bestuurders uit te nodigen!

2. Zet mensen in beweging

Al eens gehoord van de Car free day, STRAPDAG, autoloze zondag? Dit zijn allemaal initiatieven die

doorgaan tijdens ‘de week van de mobiliteit’. Car free day is er specifiek voor werknemers en

werkgevers, STRAPDAG voor scholen en autoloze zondag voor iedereen. Wil je wel eens een

verkeersveilige dag of week organiseren? Kijk dan zeker eens op de site van de week van de

mobiliteit.

Ook buiten deze week is alles mogelijk! Een verkeersveilige dag/week organiseer je het best op

jouw eigen maat!

-Ga voor meer informatie over verkeersfiguren een kijkje nemen op

onze site.

-Je kan ook mee stappen in het project ‘ruimte gevraagd’ van Mobiel

21. Een handleiding van dit project kan je vinden op onze site.

19

Fietsvriendinnen is een project van onder andere Mobiel 21 waarbij (allochtone) vrouwen de kans

krijgen om fietservaring op te doen. Misschien is dit iets dat ook in jouw stad of gemeente

georganiseerd kan worden? Het concept is dat een ervaren fietser afspreekt met een beginnende

fietser om samen leuke fietstochten te maken. Het lokale projectteam zorgt voor de gepaste

omkadering zoals een kennismakingsmoment, een opfrissing van de wegcode, vorming over de

wegcode en een slotevenement met een fietstocht en picknick....

Er zijn ook allerlei andere campagnes waaraan je als jeugdraad kan deelnemen of waarbij je het

deelnemen kan stimuleren. Hou de site van Verenigingen voor Verkeersveiligheid in de gaten voor

de nieuwste campagnes!

- Een draaiboek (Mobiel 21) kan je vinden op onze website.

- Kijk ook eens op de website van mobiel 21.

De jeugdraad van Harelbeke organiseerde in 2013 een Autoloze Marktstraat. Met

allerlei jeugdactiviteiten. Een lijst met deze activiteiten is te vinden op onze site.

20

3. Ontwikkel een beloningssysteem voor verkeersveiligheid

Het belonen van goed gedrag werkt overal. Het kan dus een idee zijn om een soort puntenkaart uit

te werken waarbij individueel verkeersveilig gedrag beloond wordt. Denk goed na wat je gaat

belonen: het verplaatsen volgens het STOP principe, het dragen van fluo, het dragen van een helm…

Je moet ook kiezen wie je gaat belonen. Het kan gaan over de kinderen die deelnemen aan de lokale

grabbelpas, SWAP, vakantiewerking… Maar ook jeugdhuisbezoekers, mensen die de jeugdraad

bijwonen of leden/leiding van een jeugdbeweging kunnen het doelpubliek zijn.

Enkele voorbeelden van bestaande campagnes:

- ‘Groene halte wandeling’ Het idee? De wandelaar reist

met het openbaar vervoer naar Groene Halte A, waar een

wandeling vertrekt. Op het eindpunt van de wandeling stapt

de wandelaar aan Groene Halte B terug op het openbaar

vervoer. Beide haltes worden aangeduid als ‘Groene Halte.

- ‘Red de stoep’ Met deze campagne wil Mobiel 21 vzw op een ludieke wijze mensen

aanzetten tot hoffelijkheid ten opzichte van elke gebruiker van het voetpad.

Download de infofolder die te vinden is op www.savevereniging.be

21

4. Wees creatief met verkeersveiligheid, organiseer een bewustmakingscampagne

De jeugd in jouw stad of gemeente op een leuke manier bewust maken over verkeersveiligheid? Al

gedacht aan een filmpje, liedje, fotoreportage, kunstwerk… rond verkeersveiligheid? Het moto hier

is: ‘the sky is the limit’! Geen enkel idee is te ver gezocht of te creatief! Hou wel het doel van het

spoor/de letter V voor ogen: ‘bewustmaking rond je gekozen verkeersveiligheidthema’.

Een originele wijze om zebrapaden, fietspaden aandacht te geven? Hack ze! Om dit legaal te

doen, gebruik je best stoepkrijt. Je kan ook eerst ten rade gaan bij je politiezone. Enkele leuke

voorbeelden vind je bij de Canadese kunstenaar PETER Gibson/Roadsworth

Inspiratie nodig? Dit zijn voorbeelden van beloningsacties:

-Helm op, fluo top van politiezone Geel, Laakdal en Meerhout , zij werkten een stempelkaart uit

voor scholen in hun politiezone.

- Met belgerinkel naar de winkel: Hoe fietsen belonen?

Deze campagne toont hoe je dit kan aanpakken.

-Mijn korte ritten: Voorbeeld hoe het uitvoeren van het STOP principe aangepakt kan worden.

- Sam de verkeersslang: De stempels worden hier verzameld op een grote banner met daarop

Sam de verkeersslang.

22

Dit kan je alvast inspireren: in 2009 lanceerde de Vlaamse overheid de campagne: 'Heb jij

roekeloze chauffeurs in je vriendenkring? Laat hen alvast weten wat je van hen wil erven.'

Dit kan je alvast ook inspireren. Al eens gehoord van ‘Wild Breien’? Wild breien wordt in

het Engels ‘Yarn Bombing’ genoemd. Het is het versieren van publieke objecten met

haakwerk, breiwerk of naaistukjes. Een vorm van straatkunst dus.

Het kan door wil de te breien op een ludieke wijze onveilige verkeerssituaties, duurzame

mobiliteit in het licht plaatsen.

23

5. Speel/Ontwikkel een verkeersveilig spel

Op een speelse wijze bewust maken rond verkeersveiligheid is des te leuker! Er bestaan al heel wat

educatieve spelen rond verkeersveiligheid. Met je jeugdraad een spelnamiddag organiseren voor de

kinderen uit de jeugdbewegingen, een spelletjesbundel samenstellen, de leiding uitnodigen om een

verkeersveilig spel te spelen… spelen kan op veel manieren. Je kan ook zelf aan de slag. Bij de letter

V, vind je allerlei checklists. Het kan voor jouw jeugdraad een toffe uitdaging zijn om op basis hiervan

een spel te bedenken op maat van jullie jeugdbewegingen.

Greep uit aanbod spelen:

- ‘20 fietsspelletjes voor kinderen’, een folder van de provincie Vlaams Brabant.

- ‘ROADsKILLs’, een strategisch en actief mobiliteitsspel van

het Centrum Informatieve Spelen en Provincie Antwerpen .

- ‘Gsm/afleidingsspel’, is een boardgame van Drive Up Safety.

Het wil aantonen dat afleiding (m.a.w. bellen, sms’en, eten,

lezen, surfen,..) in het verkeer gevaarlijk kan zijn.

- ‘ Knipperlicht’, een spel dat de kennis van het verkeersreglement wil stimuleren. Uitgewerkt

door het Centrum Informatieve Spelen.

- ‘Rescue Race’, is een spel van het Jeugd Rode Kruis. Je krijgt door het spelen een inleiding in

de wereld van de eerste hulp.

- ‘In Vervoering’, een mobiliteitsspel van het Centrum Informatieve Spelen voor jongeren vanaf

10 tot 13 jaar.

24

6. Voorzie een sensibiliserend aanbod

Om je doelgroep mee in beweging te zetten voor een veiliger verkeer kan het een idee zijn, om

gebruik te maken van het aanbod van bestaande organisaties. Hoe ziet de wereld er uit met tussen

de 0,7 en 1,0 promille alcohol in het bloed ? Of wat zijn gevolgen van het niet dragen van een

gordel? Er zijn verschillende organisaties die hiervoor een aanbod hebben.

De jeugdraad van Merelbeke nodigde in 2012 de vader van Emilie Leus (Fonds Emilie Leus

) uit op hun kerstfeestje. Hij kwam spreken over alcohol en het verkeer. Bovendien

doneerden ze de winst van hun feestje aan het fonds.

- Responsible Young Drivers

- Drive Up Safety (voor o.a. een tolwagen en dronkemansbrillen)

- BIVV webwinkel

- Verenigingen voor Verkeersveiligheid voor vragen over specifiek aanbod en aanbod

op maat.

25

TOT SLOT

Deze gids heeft je adviesraad willen inspireren! Dit door goede voorbeelden, mogelijke ideeën en

bestaand aanbod. Nu is het aan jullie! Start echter niet te snel en denk zeker aan het creatief talent

in je eigen adviesraad! Beginnen van een ‘wit blad’ kan fantastische ideeën opleveren. Er zijn heel

wat techniekjes die je met die wilde brainstorm kunnen helpen. Deze kan je vinden op

www.savevereniging.be.

Nood aan meer inspiratie? Iets niet duidelijk?

Aarzel dan zeker niet om ons te contacteren:

Mail: info@savevereniging.be

Bel: - Katrijn Braeckman: 09 331 59 14

- Bert Gilté: 09 331 59 13