คํานําkrukird.com/02102.pdf · utq-02102 กลุ่มสาระการเร...

U T Q - 02102 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะ กรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอน ระดบประถมศกษา”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 ธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 10 ตอนท 2 ความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย 13 ตอนท 3 การจดทาหลกสตร 19 ตอนท 4 กระบวนการจดการเรยนร 28 ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ เทคโนโลย

42

ใบงานท 1 52 ใบงานท 2 53 ใบงานท 3 54 ใบงานท 4 56 ใบงานท 5 57 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 59


3 | ห น า

หลกสตร

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา

รหส UTQ-02102 ชอหลกสตรรายวชา กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบ ประถมศกษา

ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา นายอปการ จระพนธ นางสาววนเพญ สจปตโต นางสาวพรนภา ศลปประคอง ผศ.ดร.ประกอบ กรณกจ


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา

คาอธบายรายวชาของหลกสตร

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. สามารถอธบายลกษณะ ความสาคญของการสอนกลมสาระการเรยนการงานอาชพและ

เทคโนโลยได 2. สามารถอธบายแนวทางการสอน 4 สาระของกลมสาระการเรยนการงานอาชพและ

เทคโนโลยได 3. สามารถอธบายการพฒนาความคดสรางสรรคได 4. สามารถอธบายกระบวนการเทคโนโลยได 5. สามารถอธบายขนตอนการจดทาหลกสตรแกนกลางและการจดทาหลกสตรองมาตรฐาน

การเรยนร / ตวชวดได 6. สามารถอธบายแนวทางการสอน 4 สาระของกลมสาระการเรยนการงานอาชพและ

เทคโนโลยได 7. สามารถเลอกรปแบบการสอนทใชกบกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยได 8. สามารถอธบายการสอนแบบองประสบการณได 9. สามารถอธบายการสอนการทาโครงงานอาชพได 10. สามารถอธบายการวดผลและประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญได 11. อธบายลกษณะของการประเมนเพอสนบสนนการเรยนรของเดกอนบาล 12. สามารถอธบายวธการประเมนตามสภาพจรงได 13. สามารถอธบายการสรางเกณฑการประเมน Rubric ได

สาระการอบรม ตอนท 1 ธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ตอนท 2 ความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย ตอนท 3 การจดทาหลกสตร ตอนท 4 กระบวนการจดการเรยนร ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ


5 | ห น า

7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณานกรม เฉลม ฟกออน. การใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน. ศกษานเทศก สานกงาน

เขตพนทการศกษาลาพนเขต 1, 2551 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลยสานกวชาการและ มาตรฐานการศกษา สภพงษ วงศสมตกล. การสรางชดการสอนแบบองประสบการณ. นครราชสมา : โรงพมพ ประณธานการพมพ, 2554 หลกสตรกลมสาระการเรยนรเพมเตม : งานเอกลกษณไทย : งานรอยพวงมาลยดอกไมสด

อะกบ สะไหน ศน.สานกงานเขตพนฐานการศกษา สมทรปราการเขต 1 http://ae.edu.swu.ac.th/project/ed322/principles%20of%20teaching/oldweb/P8.7.htm http://arunyanaka.multiply.com/journal/item/28/28 http://freehost19.websamba.com/sobbanju/edu/teaching5.htm http://graduate2.srru.ac.th/currs/data/research_1315715294_backward.pdf http://jareonsri.blogspot.com/2009/12/blog-post.html http://jerasuk.multiply.com/reviews/item/3 http://lms.thaicyberu.go.th/officialtcu/main/advcourse/presentstu/course/ww521/joemsiit/joemsiit-web1/Index.htm


6 | ห น า

http://lms.thaicyberu.go.th/officialtcu/main/advcourse/presentstu/course/ww521/joemsiit/joemsiit-web1/Index.htm http://lms.thaicyberu.go.th/officialtcu/main/advcourse/presentstu/course/ww521/joemsiit/joemsiit-web1/Index.htm http://site.google.com/site/krunoinetwork/khwam-khid-srangsrrkh-kab-kar-reiyn-ru http://site.google.com/site/krunoinetwork/khwam-khid-srangsrrkh-kab-kar-reiyn-ru http://www.banprak-nfe.com/webboard/index.php?topic=22.0 http://www.gmcities.com/board/index.php?topic=784.0 http://www.gotoknow.org/blog/thinkageeb/127181 http://www.gotoknow.org/blog/thinkageeb/127181 http://www.gotoknow.org/blogs/posts/108506 http://www.kruthacheen.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=5354280&Ntype=2 http://www.lamptech.ac.th/webprg/karnson/index2.php?action=ac&no_ar=36&file_ar=a

409342%C7%D4%B8%D5%A1%D2%C3%CA%CD%B9%E1%BA%BA%CD%C0%D4%BB%C3%D2%C22.doc

http://www.neric-club.com/data.php?page=32&menu_id=76 http://www.seal2thai.org/kru/kru021.htm) http://www.seal2thai.org/kru/kru021.htm) http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_list.php?mul_category_id=7000 http://www.vicha.kroophra.net/index.php?option=com_content&task=view&id=62 http://www.vicha.kroophra.net/index.php?option=com_content&task=view&id=66&Item

id=76


7 | ห น า

หลกสตร UTQ-02102 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 ธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

แนวคด 1. การนาความรเกยวกบการดารงชวต การอาชพ และเทคโนโลย มาใชประโยชนในการ

ทางานอยางมความคดสรางสรรค และแขงขนในสงคมไทยและสากล เปนแนวทางในการประกอบอาชพ รกการทางาน และมเจตคตทดตอการทางาน สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางพอเพยง และมความสข

2. การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มความสาคญในชวตททกคนจาเปนตองศกษาเรยนรไว เพอเตรยมความพรอม การปรบตว และการแกปญหาใหทนตอเหตการณตางๆ ทเกดขนได ทงนเพอความอยรอด และยงยนของตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต

วตถประสงค 1. สามารถอธบายลกษณะ ความสาคญของการสอนกลมสาระการเรยนการงานอาชพ

และเทคโนโลยได 2. สามารถอธบายแนวทางการสอน 4 สาระของกลมสาระการเรยนการงานอาชพและ

เทคโนโลยได ตอนท 2 ความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย แนวคด 1. ความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมองของแตละบคคลในการแสดงออกทาง

ความคดหรอการกระทาทเกดจากการเรยนร และการเชอมโยงประสบการณเกากบประสบการณใหมเขาดวยกน และทาใหเกดเปนผลงานหรอผลผลตทมลกษณะแปลกๆ ใหมๆ ซงความคดนนตองประกอบดวย ความคลองแคลวในการคด ความคดรเรม ความยดหยนของการคด และความละเอยดลออในการคดทตองอยกบความพยายามและการฝกฝนในการคด จนตนาการเพอใหการคดเปนไปในทางทสรางสรรคและเปนประโยชน

2. การพฒนาสมองของผเรยน ใหใชไดอยางเตมศกยภาพ ผานการจดการเรยนการสอนนน ควรจดอยางสมดลใหมการพฒนาสมองทงสองซกไปดวยกน ในเวลาเดยวกน เพอใหผเรยนเกดความสมดลในการคด และคดไดอยางมประสทธภาพ ไมเอนเอยงไปในหลกการเหตผลมากเสยจนตดอยในกรอบของความคดแบบเดม และไมใชการคดดวยการจนตนาการเพอฝนมากเกนไป จนไมมความสมพนธกนระหวางความฝนกบความสมเหตสมผล ซงจะทาใหไมสามารถนามาปฏบตใหเปนจรงได ฉะนน จะเหนไดวาการคดสรางสรรค จงพงพาทงสมองซกซายและซกขวาควบคกนไป

วตถประสงค 1. สามารถอธบายการพฒนาความคดสรางสรรคได 2. สามารถอธบายกระบวนการเทคโนโลยได


8 | ห น า

ตอนท 3 การจดทาหลกสตร แนวคด 1. โครงสรางเวลาเรยน มาตรฐาน/ตวชวดในแตละชนป ศกษาเปาหมายในการพฒนาคน

ในระดบทองถนทกาหนดโดยสานกงานเขตพนทการศกษาเปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

2. การจดทาหนวยการเรยนร เปนกระบวนการทมการวางแผนการจดการเรยนรในสงทจาเปนใหกบนกเรยน

3. กระบวนการออกแบบหนวยแบบยอนกลบ (Backward Design) มหลกการสาคญ เรมจากคดทกอยางใหจบสนกอน จากนนจงเรมตนจากปลายทางทไดผลผลตหรอสงทหลกสตรตองการ เปนหลกฐานพยานแหงการเรยนร (Performances) ซงเรยกวา มาตรฐานการเรยนร ทตองประเมนใหไดวารจรง ทาไดและทาไดด แลวจงวางแผนการจดการเรยนรในสงทจาเปนใหกบนกเรยน เพอเปนเครองมอทนาไปสการสรางผลงานหลกฐานแหงการเรยนรนนใหได กระบวนการออกแบบการวางแผนของครผสอนเกยวเนองสมพนธกนอยางตอเนองกนทง 3 ขนตอน

วตถประสงค 1. สามารถอธบายขนตอนการจดทาหลกสตรแกนกลางและการจดทาหลกสตรอง

มาตรฐานการเรยนร / ตวชวดได 2. สามารถอธบายแนวทางการสอน 4 สาระของกลมสาระการเรยนการงานอาชพและ

เทคโนโลยได

ตอนท 4 กระบวนการจดการเรยนร แนวคด 1. รปแบบการจดการเรยนการสอนทใชกนแพรหลายมจานวนมาก แตละรปแบบม

วตถประสงคเพอพฒนาผเรยนตามจด เนนดวยขนตอน วธการ องคประกอบทแตกตางกนไป บางรปแบบใชไดในวงกวาง บางรปแบบจะใชเจาะจงในวงแคบเฉพาะสวน ผใชควรศกษาพจารณาเลอกใชใหเหมาะสมกบมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ธรรมชาตของผเรยน วชา เนอหาสาระ และบรบทอน ๆ เชน เวลา วสดอปกรณ สอ เปนตน

2. การสอนแบบองประสบการณมผลกระทบตอการเรยนการสอนคอ ผเรยนไดรบประสบการณ เลยนแบบธรรมชาตของชวตจรง สรางคณลกษณะทสาคญในการเปนสมาชกในสงคมโลก บทบาทผสอนและผเรยนจะเปลยนไป และระบบการสอนแบบองประสบการณเปนระบบแหงอนาคต

3. ระบบโครงสรางและองคประกอบตางๆ ทงหมดของกจการ หรอชนงานตางๆทเราจะผลตจดทาหรอดาเนนการใหลลวงตามความตองการของเราทกาหนดไว โดยมการวเคราะห วางแผน อยางเปนระบบ มการสงเกต บนทกผลเพอพฒนาตนเองในแตละขนตอน และไดมนกการศกษาหลายทาน ตลอดทงสถาบนทเกยวของกบการจดการศกษา ไดใหความหมายของโครงงานไว

วตถประสงค 1. สามารถเลอกรปแบบการสอนทใชกบกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลยได


9 | ห น า

2. สามารถอธบายการสอนแบบองประสบการณได 3. สามารถอธบายการสอนการทาโครงงานอาชพได

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

แนวคด 1. การวดและประเมนผลเปนสวนสาคญของการจดการเรยนการสอน ดงนน เมอการ

จดการเรยนการสอนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มงใหผเรยนแตละคนไดพฒนาเตมศกยภาพ การวดและประเมนผลจงตองปรบเปลยนไป ใหมลกษณะเปนการประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญ และประเมนผลตามสภาพจรงดวย

2. การประเมนตามสภาพจรงนน มความคลายคลงกบการประเมนจากการปฏบต (Performance assessment) แตอาจจะมความลกซงในการประเมนมากกวา เนองจากเปนสถานการณจรง หรอตองจดสถานการณใหใกลจรง ซงจะเกดประโยชนกบผเรยนมาก เพราะจะทาใหทราบความสามารถทแทจรงของผเรยน วามจดเดนและขอบกพรองในเรองใดอนจะนาไปสการแกไขทตรงประเดนทสด

3. การกาหนดเกณฑ การใหคะแนนนน จะทาใหนกเรยนไดรวาครตองการอะไร และเขาจะตองทาอยางไร เพอทจะให ผลงานของเขาไดคะแนนในระดบทตองการRubrics เปนแนวทางการใหคะแนน (Scoring guideline) ทเกดจากการรวมกนระหวาง เกณฑการใหคะแนน (Scoring criteria) กบ มาตราประมาณคาหรอระดบคะแนน (Rating scale) โดย Rubrics เปนแนวทางการใหคะแนน ทระบถงความแตกตางของผลงาน หรอประสทธภาพ (Proficiency) ของงาน

วตถประสงค 1. สามารถอธบายการวดผลและประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญได 2. สามารถอธบายวธการประเมนตามสภาพจรงได 3. สามารถอธบายการสรางเกณฑการประเมน Rubric ได


10 | ห น า

ตอนท 1 ธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เปนกลมทมงพฒนาทกษะ กระบวนการทางาน และการจดการอยางเปนระบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรค มทกษะการออกแบบโดยใชกระบวนการเทคโนโลยและเทคโนโลยสารสนเทศ ตลอดจนนาเทคโนโลยมาประยกตใชในการทางาน ใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคาและประหยด สงเสรมใหผเรยนมทกษะกระบวนการทางานมคณธรรม จรยธรรม ตามจดหมายของหลกสตร

ความสาคญของสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยเปนกลมสาระทชวยพฒนาใหผเรยน มความร ความเขาใจ มทกษะพนฐานทจาเปนตอการดารงชวต และรเทาทนการเปลยนแปลง สามารถนาความรเกยวกบการดารงชวต การอาชพ และเทคโนโลย มาใชประโยชนในการทางานอยางมความคดสรางสรรค และแขงขนในสงคมไทยและสากล เหนแนวทางในการประกอบอาชพ รกการทางาน และมเจตคตทดตอการทางาน สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางพอเพยงและมความสข ลกษณะของวชาการงานอาชพและเทคโนโลย การมอาชพ และหนาทการงานทด สามารถเลยงตนเองและครอบครวไดยอมเปนทปรารถนาของ ทกคน อาชพจงเปนปจจยสาคญในการดารงชวตของมนษย โดยเฉพาะการประกอบอาชพทสจรต มนคง และเปนสมมาอาชพยอมทาใหชวตมความสข ไมพบกบความเดอดรอนในภายหลง ดงนนสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย จงเปนเรองทใกลตว มความสาคญในชวตททกคนจาเปนตองศกษาเรยนรไว เพอเตรยมความพรอม การปรบตว และการแกปญหาใหทนตอเหตการณตางๆทเกดขนได ทงนเพอความอยรอด และยงยนของตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต

สาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เปนวชาทสอนโดยองครวมเกยวกบการพฒนาใหผเรยนมความร ความเขาใจ ดานทกษะพนฐาน ทมความจาเปนตอการดารงชวต และรเทาทนตอการเปลยนแปลงของสงคม สามารถนาความรมาประยกตใชในการดารงชวต และการอาชพ นาเทคโนโลยมาใชใหเกดประโยชนในการทางานอยางมความคดสรางสรรค สามารถแขงขนในสงคมไทยและสากล มทกษะในการทางาน เหนแนวทางในการประกอบอาชพ และศกษาตอ ไดอยางมประสทธภาพ

กลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มสาระการเรยนร 4 สาระ คอ

สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว เปนสาระเกยวกบการทางานในชวตประจาวน ชวยเหลอตนเอง ครอบครว และสงคมไดใน

สภาพเศรษฐกจทพอเพยง ไมทาลายสงแวดลอม เนนการปฏบตจรงจนเกดความมนใจและภมใจในผลสาเรจของงาน เพอใหคนพบความสามารถ ความถนด และความสนใจของตนเอง


11 | ห น า

สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลย เปนสาระการเรยนรทเกยวกบการพฒนาความสามารถของมนษยอยางสรางสรรค โดยนาความรมาใชกบกระบวนการเทคโนโลย สรางสงของ เครองใช วธการ หรอเพมประสทธภาพในการดารงชวต

สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เปนสาระเกยวกบกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศ การตดตอสอสาร การคนหาขอมล การ

ใชขอมลและสารสนเทศ การแกปญหาหรอการสรางงาน คณคาและผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

สาระท 4 การอาชพ เปนสาระทเกยวของกบทกษะทจาเปนตออาชพ เหนความสาคญของคณธรรม จรยธรรม

และเจตคตทดตออาชพ ใชเทคโนโลยไดเหมาะสม เหนคณคาของอาชพสจรต และเหนแนวทางในการประกอบอาชพ แนวทางการสอน/กระบวนการทเกยวของ

สาระท 1 การดารงชวตและครอบครว สอนในเรองเกยวกบการทางานในชวตประจาวนเพอชวยเหลอตนเอง ครอบครว ชมชน และสงคม ทวาดวย งานบาน งานเกษตร งานชาง งานประดษฐ งานธรกจ และงานอนๆ เนนการปฏบตจรงจนนกเรยนเกดความมนใจและภมใจในผลสาเรจของงาน เพอใหคนพบความสามารถ ความถนดและความสนใจของตนเอง โดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม เจตคต และลกษณะนสยในการทางาน ประกอบดวย ความซอสตย เสยสละ ยตธรรม ประหยด ขยน อดทน รบผดชอบ ตรงเวลา รอบคอบ ปลอดภย คมคา ยงยน สะอาด ประณต มเหตผล มมารยาท ชวยเหลอตนเอง ทางานบรรลเปาหมาย ทางานถกวธ ทางานเปนขนตอน ทางานเปนระบบ มความคดสรางสรรค มประสทธภาพ รกษาสงแวดลอม และอยในสงคมไดในสภาพเศรษฐกจพอเพยง กระบวนการทใช เชน กระบวนการกลม กระบวนการแกปญหา กระบวนการทางาน เพอพฒนาใหนกเรยนเกดทกษะการทางานเปนกลม รจกบทบาทหนาทภายในกลม สามารถจดระบบงานและระบบคนเพอใหทางานสาเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ แสวงหาขอมลความรตาง ๆ มวธการแกปญหาอยางมขนมตอน และสามารถทางานรวมกบผอนไดอยางมความสข

สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลย สอนในเรองเกยวกบกระบวนการเทคโนโลย การออกแบบเทคโนโลย การเลอกใชเทคโนโลยซงเปนขนตอนการแกปญหาหรอสนองความตองการของมนษยอยางสรางสรรค การถายทอดความคดหรอจนตนาการทเปนขนเปนตอน เพออธบายและสอสารใหผอนเขาใจและนาไปใชในการออกแบบกอนการสรางชนงาน การเลอกใชเทคโนโลยอยางมคณธรรม จรยธรรม และเจตคตทดตอสงคมและสงแวดลอมโดยเนนความปลอดภยในการทางาน

สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สอนในเรองเกยวกบซอฟตแวร ซอฟตแวรประยกต ซอฟตแวรระบบ เครอขายคอมพวเตอรโปรแกรมอรรถประโยชน โพรโตคอล โดยใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศ เพอนาวทยาการท


12 | ห น า

กาวหนาทางดานคอมพวเตอรและการสอสารมาสรางมลคาเพมใหกบสารสนเทศ ทาใหสารสนเทศมประโยชนและใชงานไดกวางขวางมากขน ใหไดสารสนเทศหรอความรทนามาใชในการตดสนใจหรอเปนประโยชนตอการดาเนนชวต

สาระท 4 การอาชพ สอนในเรองเกยวกบประสบการณในอาชพ เปนการจดใหนกเรยนไดเรยนร ไดเหน และไดฝกปฏบตกจกรรมทเกยวกบอาชพ ทตนเองถนดและสนใจ เพอใหนกเรยนมทกษะการทางานอาชพ เหนคณคาของงานอาชพสจรต และเหนแนวทางในการประกอบอาชพ เขาใจสถานการณแรงงานในปจจบน โดยเนนทกษะทจาเปนตอการอาชพ ประกอบดวย ทกษะกระบวนการทางาน ทกษะการจดการ ทกษะกระบวนการแกปญหา ทกษะการทางานรวมกน และทกษะการแสวงหาความร สรป

การนาความรเกยวกบการดารงชวต การอาชพ และเทคโนโลย มาใชประโยชนในการทางานอยางมความคดสรางสรรค และแขงขนในสงคมไทยและสากล เปนแนวทางในการประกอบอาชพ รกการทางาน และมเจตคตทดตอการทางาน สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางพอเพยง และมความสข โดยการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มความสาคญในชวตททกคนจาเปนตองศกษาเรยนรไว เพอเตรยมความพรอม การปรบตว และการแกปญหาใหทนตอเหตการณตางๆ ทเกดขนได ทงนเพอความอยรอด และยงยนของตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1


13 | ห น า

ตอนท 2 ความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย

ความคดสรางสรรคคอกระบวนการคดของสมองซงมความสามารถในการคดไดหลากหลายและแปลกใหมจากเดม โดยสามารถนาไปประยกตทฤษฎหรอหลกการไดอยางรอบคอบและมความถกตอง จนนาไปสการคดคนและสรางสงประดษฐทแปลกใหมหรอรปแบบความคดใหม นอกจากลกษณะการคดสรางสรรคดงกลาวนแลว ยงสามารถมองความคดสรางสรรคในมตทกวางขน เชน การมความคดสรางสรรคในการทางาน การเรยน หรอกจกรรมทตองอาศยความคดสรางสรรค เชน การทดลองวทยาศาสตร หรอการเลนกฬาทตองสรางสรรครปแบบเกมใหหลากหลายไมซาแบบเดมเพอไมใหคตอสรทน เปนตน ซงอาจกลาวไดวาเปนลกษณะการคดสรางสรรคในเชงวชาการ ความคดสรางสรรค (Creative thinking) ลกษณะการคดสรางสรรคตางๆ นน ตางกอยบนพนฐานของความคดสรางสรรค โดยทบคคลสามารถเชอมโยงนาไปใชในชวตประจาวนไดด ซงหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานตวชวดดานความคดสรางสรรคไวในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยไวหลายประการ ซงความคดสรางสรรคควรจะประกอบดวย 3 ประการคอ 1. สงใหม (new, original) เปนการคดทแหวกวงลอมความคดทมอยเดม ทไมเคยมใครคดไดมากอน ไมไดลอกเลยนแบบใคร แมกระทงความคดเดมๆ ของตนเอง 2. ใชการได (workable) เปนความคดทเกดจากการสรางสรรคทลกซง และสงเกนกวาการใชเพยง “จนตนาการเพอฝน” คอ สามารถนามาพฒนาใหเปนจรง ใชประโยชนไดอยางเหมาะสม และสามารถตอบสนองวตถประสงคของการคดไดเปนอยางด 3. มความเหมาะสม เปนความคดทสะทอนความมเหตมผล ทเหมาะสม และมคณคา ภายใตมาตรฐานทยอมรบกนโดยทวไป การทคนเราจะมความคดสรางสรรคไดตามลกษณะทกลาวมานน ขนอยกบศกยภาพการทางาน และการพฒนาของสมอง ซงสมองของคนเราม 2 ซก มการทางานทแตกตางกน สมองซกซาย ทาหนาทในสวนของการตดสนใจ การใชเหตผล สมองซกขวาทาหนาทในสวนของการสรางสรรค แมสมองจะทางานตางกน แตในความเปนจรงแลว สมองทงสองซกจะทางานเชอมโยงไปพรอมกน ในแทบทกกจกรรรมการคด โดยการคดสลบไปมา เชน การอานหนงสอ สมองซกซายจะทาความเขาใจโครงสรางประโยคและไวยากรณ ขณะเดยวกน สมองซกขวากจะทาความเขาใจเกยวกบลลาการดาเนนเรอง อารมณทซอนอยในขอเขยน ดงนนเราจงจาเปนตองพฒนาสมองทงสองซกไปพรอมๆกนไมสามารถแยกพฒนาในแตละดานได การคนพบหนาททแตกตางกนของสมองทงสองสวน ชวยใหสามารถใชประโยชนจากสมองไดมากขน ในการพฒนาสมองของผเรยน ใหใชไดอยางเตมศกยภาพ ผานการจดการเรยนการสอนนน ควรจดอยางสมดลใหมการพฒนาสมองทงสองซกไปดวยกน ในเวลาเดยวกน เพอใหผเรยนเกดความสมดลในการคด และคดไดอยางมประสทธภาพ ไมเอนเอยงไปในหลกการเหตผลมากเสยจนตดอยในกรอบของความคดแบบเดม และไมใชการคดดวยการจนตนาการเพอฝนมากเกนไป จนไมมความสมพนธกนระหวางความฝนกบความสมเหตสมผล ซงจะทาใหไมสามารถนามาปฏบตใหเปนจรงได ฉะนน จะเหนไดวาการคดสรางสรรค จงพงพาทงสมองซกซายและซกขวาควบคกนไป


14 | ห น า

ลกษณะความคดสรางสรรค ความคดสรางสรรคเปนลกษณะความคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) คอการคดหลายๆ แงหลายๆ ทาง คดใหมากทสดเทาทนกได เปนการมองปญหาในแนวกวางเหมอนกบแสงอาทตยทแผรศม ออกรอบดาน คนทมความคดสรางสรรคนนจะเปนคนทม 1. ความคดรเรม (Originality) คอมความคดทแปลกใหมตางจากความคดของคนธรรมดาทวๆ ไป 2. มความยดหยน (Flexibility) คอมความสามารถในการคดหาคาตอบไดหลายทศทางหลายแงหลายมม

3. มความคลองแคลว (Elaboration) คอมความสามารถในการคดหาคาตอบไดอยางคลองแคลววองไว รวดเรว และไดคาตอบมากทสดในเวลาทจากด

4. มความคดละเอยดลออ คอการคดไดในรายละเอยดเพอขยายหรอตกแตงความคดหลกใหไดความหมายทสมบรณยงขน

การพฒนาความคดสรางสรรค

ในการพฒนาสมองของผเรยนใหใชไดอยางเตมศกยภาพผานการจดการเรยนการสอนนน ควรจดอยางสมดล ใหมการพฒนาสมองทงซกซายและซกขวาไปดวยกน ในเวลาเดยวกน เพอใหผเรยนเกดความสมดลในการคด และคดไดอยางมประสทธภาพ ไมเอนเอยงไปในหลกการเหตผลมากเสยจนคดอยในกรอบความคดแบบเดม ยคอนาคตนน การเปลยนแปลงจะเกดขนในอตราเรงทเรวมากขน เพราะมการสอสารความคด และความรสกกนไดอยางงายดาย และอยางกวางขวาง ดวยวทยาการของเทคโนโลยสารสนเทศ ทาใหมการกายกนขนไปบนฐานความร ทนบวนฐานนนจะสงขนเรอยๆ ดงนน คนทไดรบการยอมรบอยางโดดเดน จงตองเปนคนทคด และทา ตางจากคนอนทวไป นนคอ มความคดสรางสรรค โดยเฉพาะตองานทตองการความแปลกแตกตาง เชน ธรกจ ตองการสรางจดขายสนคา หรอบรการเพอดงดดลกคาอยเสมอ องคกรตางๆตองการการปฏรปภายใน ภาพรวมระดบประเทศ ตองการความคดสรางสรรคในการปฏรปครบวงจร ทงประเทศ เปนตน กจการเหลานลวนตองการคนทมความคดสรางสรรคทงสน

เทคนคการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรค เทคนคการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรคนนสามารถสอนกนได ความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมองของแตละบคคลในการแสดงออกทางความคดหรอการกระทาทเกดจากการเรยนร และการเชอมโยงประสบการณเกากบประสบการณใหมเขาดวยกน และทาใหเกดเปนผลงานหรอผลผลตทมลกษณะแปลกๆ ใหมๆ ซงความคดนนตองประกอบดวย ความคลองแคลวในการคด ความคดรเรม ความยดหยนของการคด และความละเอยดลออในการคดทตองอยกบความพยายามและการฝกฝนในการคด จนตนาการเพอใหการคดเปนไปในทางทสรางสรรคและเปนประโยชน เทคนคการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรคนนสามารถสอนกนได ดงนนการทจะสอนเพอใหเกดการคดสรางสรรคนน ผสอนจะตองไมลมวา ภาวะความรสกปลอดภยมอสระในการทจะแสดงออกเปนสงทสาคญอยางยงสาหรบการพฒนาความคดสรางสรรคใหกบผเรยนซงมผลตอการเรยนการสอนในโรงเรยน สรปไดดงน


15 | ห น า

1. ความคดสรางสรรคจะเกดขนไดกบทกคน และทกวยในบางสงบางอยาง 2. ความสามารถและการแสดงออกซงความคดสรางสรรคของแตละคนนนจะแตกตางกน 3. ความอสรเสรในการคดสรางสรรคเปนสงทสาคญมากและจะมผลตอสขภาพจตดวย 4. เดกๆจะเรยนรไดดทสดเชอมสถานการณเรยนรอยในสภาวะสรางสรรค การจดบรรยากาศในชนเรยนเพอความคดสรางสรรค

แบงประเภทของบรรยากาศออกเปน 3 ประเภท 1. บรรยากาศดานกายภาพ คอ การจดสภาพแวดลอมภายในหองเรยน เชน การจดทนงสาหรบเดกควรมลกษณะยดหยนเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบกจกรรมทจดไมควรยดตดกบรปแบบๆเดยว และในการจดตกแตงสภาพแวดลอมในชนเรยน ควรมความแปลกใหมมคณคา และทาทายใหนกเรยนไดมสวนรวมแสดงออกอยางกวางขวาง 2. บรรยากาศดานสมอง เปนบรรยากาศทเกยวกบการจดกจกรรมตางๆเพอกระตนใหนกเรยนไดคดแกปญหา คดหาเหตผล คดยดหยน คดแปลกใหม คดจนตนาการกจกรรมตางๆเหลาน อาจนาการใชการทายปญหาพาสนกเขามาใชในชนเรยนได เชน ปญหาพาสนกเกยวกบ ตวเลข ภาษา หรอรปภาพและสญลกษณ เปนตน ซงเปนการกระตนใหนกเรยนใชสมองในการคดสรางสรรคไดเปนอยางด 3. บรรยากาศดานอารมณ เปนบรรยากาศทเกยวของกบการชวยใหนกเรยนเกดความรสก มคณคา มพลง รสกวาตนเองเปนสวนหนงของกลม เคารพตนเองและผอน การทาใหนกเรยนเกดความรสกดงกลาว ครควรตองมเจตคตทดตอนกเรยน ใจกวาง รบฟงปญหา ใหความรสกอบอนและเปนกนเองกบนกเรยน กลาคด กลาแสดงออกอยางกวางขวาง การจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรค

ในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาความคดสรางสรรคนน ครจะนาเทคนควธการตางๆมากระตนใหเกดนสยและเจตคตในทางสรางสรรคแกผเรยน ดวยการหาแนวทางทจะสงเสรมความคดใหแกผเรยนได ดงแนวคดตอไปน

Davis (1973) ไดรวบรวมแนวคดของนกจตวทยา และนกการศกษาทกลาวถงเทคนคในการพฒนาความคดสรางสรรคทเปนมาตรฐาน เพอใชในการฝกฝนบคคลทวไปใหผทมความคดสรางสรรคสงขน เทคนคเหลานไดแก

การระดมสมอง (Brainstorming) หลกการสาคญของการระดมสมอง คอ การใหโอกาสคดอยางอสระ โดยเลอนการประเมนความคดออกไป ไมมการวพากษวจารณในระหวางทมการคด การวจารณหรอประเมนผลใดๆกตามทเกดขนในระหวางการคด จะเปนสงขดขวางความคดสรางสรรค จดประสงคของการระดมสมองกเพอจะนาไปสการทสามารถแกปญหาได Alex Osborn เปนผคดเทคนคนขน โดยแบงขนตอนออกเปน 4 ขน คอ

ขนท 1 ตดการวจารณออกไป ชวยใหเกดการรบรโดยมสถานการณทสรางสรรคซงจาเปนตอการเกดจนตนาการ

ขนท 2 ใหอสระ ยงมความคดทกวางไกลมากเทาใดกยงด เพราะเปนไปไดวาความคดทดไรสาระอาจจะนาไปสบางสงทมจนตนาการได


16 | ห น า

ขนท 3 ตองการปรมาณ ขนนจะสะทอนใหเหนถงจดมงหมายของการระดมสมอง ยงมากความคดกยงมโอกาสทจะพบความคดดๆไดมากขน

ขนท 4 การผสมผสานและปรบปรงความคด นนคอ การขยายความคดใหกวางออกไป ในระหวางการอภปรายนกเรยนจะพจารณาความคดของตนเองและเพอนตามลาดบ การสอนของครเพอพฒนาความคดสรางสรรค ในการสอนของครเพอพฒนาความคดสรางสรรค ควรจดการเรยนการสอนทใชวธการทเหมาะสม ดงน

1. การสอน (Paradox) หมายถง การสอนเกยวกบการคดเหนในลกษณะความคดทขดแยงในตวมนเอง ความคดเหนซงคานกบสามญสานก ความจรงทสามารถเชอถอหรออธบายได ความเหนหรอความเชอทฝงใจมานาน ซงการคดในลกษณะดงกลาว นอกจากเปนวธการฝกประเมนคาระหวางขอมลทแทจรงแลว ยงชวยใหคดในสงทแตกตางไปจากรปแบบเดมทเคยม เปนการฝกมองรปแบบเดมใหแตกตางออกไป และเปนการสงเสรมความคดเหนไมใหคลอยตามกน (Nonconformity) โดยปราศจากเหตผล ดงนนในการสอนของครจงควรกาหนดใหนกเรยนรวบรวมขอคดเหนหรอคาถามแลวใหนกเรยนแสดงทกษะดวยการอภปรายโตวาท หรอแสดงความคดเหนในกลมยอยได

2. การพจารณาลกษณะ (Attribute) หมายถง การสอนใหคดพจารณานกเรยนในลกษณะตางๆทปรากฏอย ทงของมนษย สตว สงของในลกษณะทแปลกแตกตางกวาทเคยคด รวมทงในลกษณะทคาดไมถง

3. การเปรยบเทยบอปมาอปมย (Analogies) หมายถง การเปรยบเทยบสงของหรอสถานการณทคลายคลงกน แตกตางกนหรอตรงกนขามกน อาจเปนคาเปรยบเทยบ คาพงเพย สภาษต

4. การบอกสงทคลาดเคลอนไปจากความจรง (Discrepancies) หมายถง การแสดงความคดเหนบงชถงสงทคลาดเคลอนจากความจรง ผดปกตจากธรรมดาทวไป หรอสงทยงไมสมบรณ

5. การใชคาถามยวยหรอกระตนใหตอบ (Provocative Question) หมายถง การตงคาถามแบบปลายเปดและใชคาถามทยวย เราความรสกใหชวนคดคนควา เพอความหมายทลกซงสมบรณทสดเทาทจะเปนไปได

6. การเปลยนแปลง (Example of change) หมายถง การฝกใหคดถงการเปลยนแปลงดดแปลงการปรบปรงสงตางๆทคงสภาพมาเปนเวลานานใหเปนไปในรปอน และเปดโอกาสใหเปลยนแปลงดวยวธการตางๆอยางอสระ

7. การเปลยนแปลงความเชอ (Exchange of habit) หมายถง การฝกใหนกศกษาเปนคนมความยดหยน ยอมรบความเปลยนแปลง คลายความยดมนตาง ๆ เพอปรบตนเขากบสภาพแวดลอมใหมๆไดด

8. การสรางสงใหมจากโครงสรางเดม (An organized random research) หมายถง การฝกใหนกศกษารจกสรางสงใหม กฎเกณฑใหม ความคดใหม โดยอาศยโครงสรางเดมหรอกฎเกณฑเดมทเคยม แตพยายามพลกแพลงไปจากเดม

9. ทกษะการคนควาหาขอมล (The skill of search) หมายถง การฝกเพอใหนกศกษารจกหาขอมล


17 | ห น า

10. การคนหาคาตอบทกากวมไมชดเจน (Tolerance for ambiguity) เปนการฝกใหนกศกษามความอดทนและพยายามทจะคนควาหาคาตอบตอปญหาทกากวม สามารถตความเปนสองนย ลกลบ รวมทงทาทายความคด

11. การแสดงออกจากการหยงร (Invite expression) เปนการฝกใหรจกแสดงความรสก และความคดทเกดจากสงเราอวยวะรบสมผสทงหา

12. การพฒนาตน (Adjustment for development) หมายถง การฝกใหรจกพจารณาศกษาดความลมเหลว ซงอาจเกดขนโดยตงใจหรอไมตงใจ แลวหาประโยชนจากความผดพลาดนน หรอขอบกพรองของตนเองและผอน ทงนใชความผดพลาดเปนบทเรยนนาไปสความสาเรจ

13. ลกษณะบคคลและกระบวนการคดสรางสรรค (Creative person and creative) หมายถง การศกษาประวตบคคลสาคญทงในแงลกษณะพฤตกรรมและกระบวนการคดตลอดจนวธการ และประสบการณของบคคลนน

14. ประเมนสถานการณ (Case evaluation) หมายถง การฝกใหหาคาตอบโดยคานงถงผลทเกดขนและความหมายทเกยวเนองกน ดวยการตงคาถามวาถาสงเกดขนแลวจะเกดผลอยางไร

15. พฒนาลกษณะการอานอยางสรางสรรค (A creative reading skill) หมายถง การฝกใหรจกคดแสดงความคดเหน ควรสงเสรมและใหโอกาสเดกไดแสดงความคดเหนและความรสกตอเรองทอานมากกวาจะทบทวนขอตางๆทจาหรอเขาใจได

16. การพฒนาลกษณะการฟงอยางสรางสรรค (A creative listening skill) หมายถง การฝกใหเกดความรสกนกคดในขณะทฟง อาจเปนการฟงบทความ เรองราวหรอดนตร เพอการศกษาขอมล ความร ซงโยงไปหาสงอนๆตอไป

17. พฒนาลกษณะการเขยนอยางสรางสรรค (A creative writing skill) หมายถง การฝกใหแสดงความคด ความรสก การจนตนาการผานการเขยนบรรยายหรอพรรณนาใหเหนภาพชดเจน

18. ทกษะการมองภาพในมตตางๆ (Visualization skill) หมายถง การฝกใหแสดงความรสกนกคดจากภาพในแงมมแปลกใหมไมซาเดม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย เนนใหผเรยนมความคดสรางสรรคในการทางาน และการออกแบบผลตชนงานในแงของความสวยงาม ประโยชนใชสอยและการสรางมลคาเพม อยางไรกตาม การสอนใหนกเรยนคดไดนน กอนจะคดไดนกเรยนตองมขอมลเพยงพอทจะใชเปนฐานความคดทไดจากการจา ฉะนนการจายงเปนสงสาคญในการสอนอยเสมอ


18 | ห น า

สรป

ความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมองของแตละบคคลในการแสดงออกทางความคดหรอการกระทาทเกดจากการเรยนร และการเชอมโยงประสบการณเกากบประสบการณใหมเขาดวยกน และทาใหเกดเปนผลงานหรอผลผลตทมลกษณะแปลกๆ ใหมๆ เพอใหการคดเปนไปในทางทสรางสรรคและเปนประโยชน ซงการพฒนาสมองของผเรยนควรจดอยางสมดลใหมการพฒนาสมองทงสองซกไปดวยกน ในเวลาเดยวกน เพอใหผเรยนเกดความสมดลในการคด และคดไดอยางมประสทธภาพ ไมเอนเอยงไปในหลกการเหตผลมากเสยจนตดอยในกรอบของความคดแบบเดม และไมใชการคดดวยการจนตนาการเพอฝนมากเกนไป จนไมมความสมพนธกนระหวางความฝนกบความสมเหตสมผล ซงจะทาใหไมสามารถนามาปฏบตใหเปนจรงได ฉะนน จะเหนไดวาการคดสรางสรรค จงพงพาทงสมองซกซายและซกขวาควบคกนไป



19 | ห น า

ตอนท 3 การจดทาหลกสตร การวางแผนสาหรบการสรางเสรมความรความสามารถ โดยกจกรรมตางๆ เกยวของทงใน

ดานผบรหาร การจดการหลกสตร การจดการเรยนร และการสนบสนนสงเสรมการใชหลกสตรจากผทเกยวของ เพอใหเกดผลแกผเรยน ซงตองมมาตรฐานในการจดเตรยมความพรอมของแตละฝายทเกยวของ ตลอดจนความรวมมอตางๆ อยางมแบบแผนใหทกฝายไดรวมแสดงวสยทศน ความคดเหน ความร ทกษะ อารมณ ความรสก รวมกนเพอใหเกดประโยชนกบการเรยนของผเรยนมากทสด ซงการสรางเสรมความสามารถ อยางตอเนอง คอ สงทอาจเกดขนไดดวยความสามารถของนกการศกษา ทจะเขามาการดแล และประเมนหลกสตร การจดทาหลกสตรองมาตรฐาน

การจดทาหลกสตรองมาตรฐาน/ตวชวดและสาระแกนกลาง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มขนตอนดงน 1. วเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย โดยศกษาสาระทง 4 สาระ โครงสรางเวลาเรยน มาตรฐาน/ตวชวดในแตละชนป ศกษาเปาหมายในการพฒนาคนในระดบทองถนทกาหนดโดยสานกงานเขตพนทการศกษา 2. จดทาหลกสตรสถานศกษาโดยนามาตรฐาน/ตวชวด/สมรรถนะ/ทกษะ/คณลกษณะอนพงประสงค มาจดทารายวชา ในการจดทาโครงสรางหลกสตรสถานศกษา ตองพจารณาขอมลจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย โดยพจารณา เปาหมาย จดมงหมายในการพฒนาผเรยนระดบทองถน (หลกสตรระดบทองถน) โดยยดมาตรฐาน/ตวชวด/สมรรถนะ/ทกษะ/คณลกษณะอนพงประสงค มาดาเนนการจดทาโครงสรางหลกสตรสถานศกษา (สาหรบความเปนทองถน สถานศกษา สามารถสอดแทรกในวชาพนฐาน สอดแทรกหรอจดทาเปนรายวชาในวชาเพมเตม และสามารถสอดแทรกในกจกรรมพฒนาผเรยน) 2.1 รายวชาพนฐาน ตองใหจานวนชวโมงตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนด ในระดบชนประถมศกษาปท 1-3 ภาคเรยนละ 40 ชวโมง รวม 1 ป 80 ชวโมง ระดบชนประถมศกษาปท 4-6 รวม 3 ป กาหนดใหเรยน 120 ชวโมง ใหใชชอรายวชาตามกลมสาระการเรยนร 2.2 รายวชาเพมเตม ผสอนตองกาหนดเปาหมายการเรยนรทเรยกวา “ผลการเรยนร” เองใหชดเจน เนองจากไมมตวชวด และใหใชคาวา “ผลการเรยนร” เทานนไมใชคาวาผลการเรยนรทคาดหวง สาหรบจานวน ชวโมง ของรายวชาเพมเตม จดตามโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหใชชอรายวชาทสอดคลองกบเนอหาสาระของรายวชานน 3. เขยนคาอธบายรายวชา ในการจดทาคาอธบายรายวชาทกวชา ทกระดบชน ทาไดโดยนาตวชวดมาวเคราะหวามคาสาคญ (Key Word) ใดทเปน “ความร(K)” “ทกษะ/กระบวนการ(P)” และ “คณลกษณะ(A)” มาจดแยกไวเปนสวนๆ วเคราะหใหครบทกตวชวดทกาหนดไวในรายวชา แลวนามาเขยนรอยเรยงเปนคาอธบายรายวชาโดยอาจใหขอความทง 3 สวน ผสมกลมกลนกน หรอเขยน


20 | ห น า

แยกสวนของความร ทกษะ/กระบวนการ และคณลกษณะไวคนละยอหนากได และยอหนาสดทายของคาอธบายรายวชาตองระบดวยวา วชานมตวชวดอะไรบาง โดยเขยนเปนรหสกากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดไวดวย 4. จดทาโครงสรางรายวชา โครงสรางรายวชาเปนการกาหนดขอบเขตและลาดบของหนวยการเรยนรทแสดงใหเหนภาพรวมของรายวชา มาตรฐาน/ตวชวด สาระสาคญ/ความคดรวบยอด เวลาเรยน และนาหนกคะแนนของแตละหนวยการเรยนรในรายวชานน ๆ โดยแบงตวชวดและสาระเรยนรออกเปนหนวยยอยๆ ตลอดภาคเรยน ครผสอนจดทาโครงสรางรายวชาโดยดาเนนการ ดงน

4.1 กาหนดชอหนวยการเรยนร โดยพจารณาคา/ขอความสาคญ (Key words) หรอเนอหาในตวชวดของรายวชามาจดกลม โดยนาตวชวดทมเนอหาอยในกลมเดยวกน หรอเปนเรองเดยวกน มารวมกนจดเปน 1 หนวยการเรยนร ซงใน 1 รายวชาจะมหลายหนวยการเรยนร และแตละหนวยการเรยนร จะมตวชวดซาหรอไมซากนกได อยในดลพนจของผสอนแตเวลาทใชจดการเรยนรรวมทงหมดตองไมเกนจานวนชวโมงทกาหนดในโครงสรางหลกสตรสถานศกษา แลวตงชอหนวยใหนาสนใจสาหรบผเรยน

4.2 ระบมาตรฐานการเรยนร และตวชวดทนามาจดทาเปนหนวยการเรยนรแตละหนวยการเรยนร โดยเขยนรหสมาตรฐาน ระดบชนและตวชวดทนามาจดทาหนวยฯ ทงหมด

4.3 กาหนดสาระสาคญสาหรบแตละหนวยการเรยนร เปนขอความทระบวาผเรยนรอะไร มทกษะอะไร (อาจจะมคณลกษณะอยางไรดวย) และหนวยนมคณคาตอผเรยนอยางไรในระยะสนและระยะยาวโดยรอยเรยงขอมลของทกตวชวด และเขยนเปน Concept ภาพรวมของหนวยการเรยนร ทตองการใหเปนองคความร เปนความเขาใจทฝงตดตวผเรยนไปเปนเวลานาน และสามารถนามาใชไดเมอตองการ ซงมวธเขยน 4 แนวทาง ไดแก

1) เขยนลกษณะหลกเกณฑ หรอหลกการ เชน “ดนทดจะสงผลตอการเจรญเตบโตของพช” “โภชนาการทดจะเสรมสรางความแขงแรงใหแกรางกาย”

2) เขยนลกษณะความคดรวบยอด เชน “พชและสตวตองการอาหาร นาและอากาศ เพอการดารงชวต และการเจรญเตบโต” หรอเขยนแบบความเขาใจทคงทน เชน “การดารงชวตทามกลางการเปลยนแปลงโดยประยกตใชแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทาใหชวตมความสข”

3) เขยนลกษณะกระบวนการ (กรณทภาพรวมของหนวยฯ เนนกระบวนการ) เชน หนวยฯ นเนนกระบวนการแกปญหา เขยนสาระสาคญได คอ “การวเคราะหสาเหต ของปญหาอยางกวางขวางหลายมต กาหนดทางเลอกในการแกสาเหตของปญหาอยางหลากหลาย เลอกทางเลอก ในการแกปญหาอยางเหมาะสม ดาเนนการแกปญหาตามทางเลอกทกาหนด ประเมนและปรบปรง การแกปญหาอยางรอบคอบเปนระยะ ๆ ชวยใหสามารถแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ”

4) เขยนลกษณะความสมพนธ เชน “วธการดารงชวตของมนษย มผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม”

4.4 กาหนดระยะเวลา (จานวนชวโมง) สาหรบแตละหนวยการเรยนร รวมทก หนวยฯ แลว มจานวนชวโมงเทากบจานวนชวโมงของรายวชา


21 | ห น า

4.5 กาหนดนาหนกคะแนนของแตละหนวยการเรยนรตามความสาคญของแตละหนวยฯ เพอการกาหนดคะแนนสาหรบการประเมนผลการเรยนรของแตละหนวยฯ ใหเหมาะสมตามความสาคญของแตละหนวยฯ 5. จดทาหนวยการเรยนรตลอดทงภาคเรยนตามโครงสราง องคประกอบของหนวยการเรยนร ควรประกอบดวย ชอหนวย มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระการเรยนร สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สมรรถนะของผเรยน(ทกษะการคด) คณลกษณะอนพงประสงค ชนงาน/ภาระงาน การวดผลและการประเมนผล กจกรรมการเรยนร และเวลาทใชในการสอน 6. จดทาแผนการจดการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร เปนเอกสารเครองมอทชวยใหครมทศทางดาเนนการจดการเรยนรนาไปสการพฒนาผเรยนใหเปนไปตามเจตนารมณของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ การพฒนาหลกสตรองมาตรฐาน กระบวนการในการพฒนาหลกสตรองมาตรฐาน มกระบวนการทา 4 ขนตอน คอ 1. พฒนากรอบโครงสรางหลกสตร (Curriculum framework)

เปนขนตอนแรกและสาคญยงของการพฒนาหลกสตร วางแผนพฒนาในระดบชาต รฐ เขตพนท มรปแบบทหลากหลายและมรปแบบเฉพาะในแตละพนท Curry และ Temple กลาววา โครงรางหลกสตร คอ เอกสาร หลกฐานทมสวนทาใหเกดความคด เกยวกบความร ทกษะ กระบวนการ ททาใหนกเรยนเกดความร ความเขาใจ จากการฝกฝน เพอเตรยมโครงสรางภายใตการจดระบบการทางานในสวนตางของหลกสตรทเปนองคประกอบของระบบการเรยนการสอนในระดบสถานศกษา กรรมการพฒนาหลกสตร (Curriculum committee) จะถกแตงตงขนมาเพอพฒนาหลกสตรทยดมาตรฐานเปนเกณฑ โดยกรรมการเหลานจะมาจาก ผบรหารสถานศกษา บอรดผบรหารโรงเรยน คร ผปกครอง นกเรยน และตวแทนชมชน เพอมจดหมายในการพฒนาหลกสตรทพฒนาการเรยนรของผเรยน และเพมศกยภาพของผเรยนใหดยงขน 2. การเลอกรปแบบ วางแผน และออกแบบหลกสตร

การบรณาการมาตรฐานกบหลกสตร คอ การวางแผนรปแบบหลกสตร เพอใชเปนรปแบบทพฒนาหลกสตรระดบโรงเรยนเปนภาพรวมพนฐาน ทมรปแบบระบเฉพาะเจาะจง วาตองวางแผน หวขอ หรอสงทตองการ ในขณะเดยวกนเปนการเพมรายละเอยดวาทาอยางไรจะเปลยนแปลงโครงรางหลกสตรใหมการพฒนาและใชเปนตวชวดทมลกษณะตรงกบความเปนจรง ความมงหมาย ทมรปแบบเฉพาะเจาะจงตามทตงไว สงสาคญทสด ของการวางแผน และออกแบบรปแบบทหลากหลาย คอการทาใหรถงสงทเราตองสอน สอนอะไร สอนอยางไร และทาอยางไรใหไดรปแบบทตรงตามความตองการและบรบทของโรงเรยน การบรณาการหลกสตร เปนอกทางเลอกหนงของการออกแบบหลกสตร ซงเปนกจกรรมทเกยวกบความรสก และความสมพนธจากความรใหม เพอเรยบเรยงลาดบความรทเฉพาะเจาะจง และกอใหเกดการถายโอนความร ความเขาใจ เชอมตอความรโดยใชกระบวนการ ผานการสรางองคความร แบบแผนความคดขนในสมอง การบรณาการความคด การเรยนรภายในจากสงแวดลอม สนบสนนใหเกดความร ความเขาใจและถายทอดเกดเปนความร 3. การเสรมสรางความสามารถหรอสมรรถนะในทกระดบของระบบการศกษา

การสรางเสรมความสามารถหรอสมรรถนะสวนบคคล เปนการแปลงตวเอกสารหลกสตรไปสการสอนใหมประสทธภาพ มอทธพลมาจากองคกรทจะรวมกนสรางเสรมความสามารถโดยการรวมมอ


22 | ห น า

กบองคกรวชาชพมหาวทยาลยและ วทยาลย ธรกจทองถนและพพธภณฑ สามารถใหความคดใหมๆและการสนบสนน สาหรบกระบวนการในการพฒนาหลกสตรองมาตรฐาน ซงมความตองการทงในการสอนและความตองการใหชมชนมสวนรวม 4. เครองมอ การตรวจสอบตดตามผล ผลกระทบ และการวดผลประเมนผลหลกสตร

ขนตอนสดทายของการรวมจดทาหลกสตรองมาตรฐาน ประกอบดวย การใชหลกสตรในหองเรยนและการตรวจสอบอยางตอเนอง การสะทอนภาพใหเหนและการประเมนผลเพอปรบปรงเมอนาหลกสตรไปใช ตดตามความคบหนาของนกเรยน และประเมนประสทธภาพ โดยใชเครองมอประเมนทมประสทธภาพ ทหลากหลาย แทนทจะอาศยทดสอบมาตรฐานเพยงอยางเดยวเพอพจารณาจดแขงจดออน ของหลกสตร และปรบปรงสงทจาเปน การประเมนผลนนสามารถ รวมทงกรอบโครงสรางหลกสตร รปแบบหลกสตร การวางแผนและ กลยทธการสอนทใชในหองเรยน เปาหมายคอการตอเนองในการปรบปรง หลกสตรและเพมความรความสามารถของนกเรยน


23 | ห น า

การจดทาหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระสาคญ/ความคดรวบยอด

ชนงาน/ภาระ

การวดผลและการประเมนผล

กจกรรมการเรยนร

คณลกษณะอนพงประสงค

สมรรถนะของผเรยน(ทกษะการคด)

กาหนดเวลา

สาระการเรยนรแกน/สาระการเรยนรทองถน

ชอหนวยการเรยนร


24 | ห น า

ความหมายและลกษณะสาคญ 1. ชอหนวยการเรยนร การกาหนดชอหนวยการเรยนร ตองสะทอนใหเหนถงสาระสาคญหรอประเดนสาคญหลกในหนวยการเรยนรนนๆ ดงนนชอหนวยการเรยนรควรมลกษณะดงน 1. นาสนใจ อาจเปนประเดนปญหา ขอคาถามหรอขอโตแยงทสาคญ 2. สอดคลองกบชวตประจาวนและสงคมของผเรยน 3. เหมาะสมกบวย ความสนใจและความสามารถของผเรยน 2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ทนามาจดทาหนวยการเรยนรตองมความสอดคลองสมพนธกนและนามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนได ตวชวดทนามาจดกจกรรมรวมกนอาจมาจากกลมสาระการเรยนรเดยวกน หรอตางกลมสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด บางตวอาจตองฝกซาเพอใหเกดความชานาญ จงสามารถกาหนดไวไดมากกวาหนงการเรยนร เพอใหผเรยนรบการพฒนาตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 3. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สาระสาคญ/ความคดรวบยอดไดจากการวเคราะหแกนความรแตละมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด รวมถงสาระการเรยนรทผเรยนจะไดรบจากการจดกจกรรมการเรยนร ตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ในหนวยการเรยนรนนๆ 4. สาระการเรยนร สาระการเรยนรทนามาใชในการจดกจกจกรรมการเรยนรตามตวชวด ประกอบดวย สาระการเรยนรแกนกลาง และสาระการเรยนรทองถน (ถาม) 5. สมรรถนะสาคญของผเรยน (ทกษะการคด) วเคราะหไดจากตวชวดแตละตวซงเปนกระบวนการทสาคญทจะชวยใหผเรยนเกดการคดไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน ไดสอดคลองตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 6. คณลกษณะอนพงประสงค วเคราะหคณลกษณะอนพงประสงคของหลกสตรแกนกลางฯ เขตพนทการศกษา สถานศกษา และกลมสาระการเรยนร ซงสอดคลองตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด 7. ชนงาน/ภาระงาน ชนงาน/ภาระงานทกาหนดตองสะทอนถงความสามารถของผเรยนจากการใชความรและทกษะการคดทกาหนดไวซงสอดคลองตามตวชวด ชนงานหรอภาระงาน อาจเปนสงทครกาหนดให หรอครผเรยนรวมกนกาหนดขน เพอใหผเรยนไดลงมอปฏบตในแตละหนวยการเรยนร ชนงาน/ภาระงานตองแสดงใหเหนถงพฒนาการในการเรยนของผเรยน และเปนรองรอยหลกฐานแสดงวาผเรยนมความรและทกษะถงมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไวในหนวยเรยนร ชนงาน/ภาระงานอาจเกดขนไดในระหวางการจดการเรยนการสอน และชนงาน/ภาระงานรวบยอดทแสดงใหเหนวาผเรยนไดนาความรและทกษะทไดจากการเรยนรในหนวยการเรยนรนนออกมาใชอยางเปนรปธรรม ชนงาน เชน รายงาน เรยงความ จดหมาย โคลงกลอน หนงสอเลมเลก แผนภาพ แผนผง แผนภม ภาพวาด กราฟ ตาราง งานประดษฐ งานแสดงนทรรศการ หนจาลอง แฟมสะสมงาน ฯลฯ


25 | ห น า

งานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน/ภาระงาน เชนโครงงาน การทดลอง การสาธต ละคร วดทศน ฯลฯ 8. การวดและประเมนผล การกาหนดวธวดและประเมนผล ควรกาหนดการวดและประเมนผลทงในระหวางการจดกจกรรมการเรยนร และสนสดการจดการจดกจกรรมการเรยนร แตตองแสดงถงความรความสามารถตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และสามารถนาไปกาหนด ชนงาน/ภาระงานเพอการวดและประเมนผลได 9. กจกรรมการเรยนร กจกรรมการเรยนรเปนการนาเทคนค/วธการจดการเรยนร ซงจะนาผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน และสอดแทรกดวยการใชทกษะการคด กระบวนการตามธรรมชาตวชาและคณลกษณะอนพงประสงคทกาหนดไวในหนวยการเรยนร 10. เวลา เวลาในการจดกจกรรมการเรยนรในแตละหนวยการเรยนรจะตองวเคราะหความเหมาะสมกบการจดกจกรรมการเรยนร ใหสอดคลองกบจานวนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ทปรากฏในหนวยการเรยนรจากโครงสรางรายวชา การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design)

กระบวนการออกแบบหนวยแบบยอนกลบ (Backward Design) ของ Wiggins และMcTighc มหลกการสาคญ เรมจากคดทกอยางใหจบสนกอน จากนนจงเรมตนจากปลายทางทไดผลผลตหรอสงทหลกสตรตองการ เปนหลกฐานพยานแหงการเรยนร (Performances) ซงเรยกวา มาตรฐานการเรยนร ทตองประเมนใหไดวารจรง ทาไดและทาไดด แลวจงวางแผนการจดการเรยนรในสงทจาเปนใหกบนกเรยน เพอเปนเครองมอทนาไปสการสรางผลงานหลกฐานแหงการเรยนรนนใหได กระบวนการออกแบบการวางแผนของครผสอนเกยวเนองสมพนธกนอยางตอเนองกนทง 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การกาหนดเปาหมายทพงประสงค (อะไรคอความเขาใจทตองการและมคณคา) ขนตอนท 2 การกาหนดหลกฐานทแสดงวาผเรยนไดบรรลเปาหมายทพงประสงค (อะไรคอพยานหลกฐานของความเขาใจ)

ขนตอนท 3 การวางแผนจดประสบการณการเรยนรหรอการสอน (การสอนอะไร สอนอยางไรทจะทาใหเกดความเขาใจ ความสนใจ และความยอดเยยมในหลกฐานนนๆ)

การจดการเรยนร รายวชาการปลกขาวโพดหวาน ซงเปนสาระเพมเตมนน ไดออกแบบหนวยการเรยนรโดยใชเทคนค Backward Design ซงเปนเทคนคทเหมาะสมและสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงเปนหลกสตรองมาตรฐาน

รายวชา การปลกขาวโพดหวาน เปนสาระเพมเตมซงมผลการเรยนรเปนเปาหมายสาคญในการจดการเรยนร ซงผลการเรยนรทง 7 ขอ ไดกาหนดขนจากการวเคราะหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ผสมผสานกบหลกสตรทองถนและความตองการของผปกครอง ชมชน ทตองการอนรกษอาชพดงเดมของทองถนใหเปนทปรากฏอยในทองถนตลอดไป ในขณะเดยวกนโรงเรยนปากชองมความพรอมในการเปดสอนและจดการเรยนรในรายวชาดงกลาว ทงดานบคลากร สถานท งบประมาณและแหลงทรพยากรประเภท


26 | ห น า

พนท วสด อปกรณปลกขาวโพดหวาน เมลดพนธ สถานประกอบการสงออกขาวโพดหวาน รวมไปถงวทยากรชมชน ปราชญชาวบาน สถานวจยขาวโพด ขาวฟางแหงชาต (ไรสวรรณ วาจกกสกจ) และภมปญญาทองถน ทสามารถนานกเรยนไปศกษาเรยนรไดตลอดภาคเรยนโรงเรยนปากชอง ไดจดรายวชาการปลกขาวโพดหวานไวในโครงสรางการเรยนของระดบชนมธยมศกษาปท 4 โครงสรางรายวชาประกอบดวย 5 หนวยการเรยนร และมผลการเรยนร 7 ขอ ทสอดคลองกบสาระ/มาตรฐาน/ตวชวด ของสาระ 1 สาระท 3 และสาระท 4 สาหรบการจดทาหนวยการเรยนรทงหมดการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design)

โดยสรปการออกแบบตามวธการ Backward Design จะมประเดนหลกดงน

ตารางสรปประเดนหลกในการออกแบบการเรยนรแบบยอนกลบ

ประเดนหลก ขอคานงในการ

ออกแบบ เกณฑในการกลนกรอง

ผลงานการออกแบบจะไดอะไร

ขนตอนท 1 อะไรทมคณคาควรแกการสรางความเขาใจ

- มาตรฐานชาต - มาตรฐานพนท - ประเดนทองถน - ความชานาญและความสนใจของคร

- แนวคดทผเรยนจะนาไปใชไดอยางยงยน - โอกาสทจะทาโครงงานตามสาระนน - โอกาสทจะเรยนรในสภาพจรง - ประเดนทควรทาความเขาใจเปนพเศษ

หนวยการเรยนรทจะสรางความเขาใจทยงยนและกระตนใหคดในประเดนหลก

ขนตอนท 2 อะไรคอหลกฐานวาไดเกดความเขาใจ ตามทกาหนดไว

- ความเขาใจ ๖ ดาน - การประเมนผลทตอเนองกนในหลากหลายรปแบบ

- ความตรงประเดน - ความเทยงตรง - ความเปนไปได - ความพอเพยง - สภาพความเปนจรง - เออตอการเรยนรของผเรยน

หนวยการเรยนทคานงถงหลกฐานของผลการเรยน ทเนนความเขาใจและเปนหลกฐานทมคณภาพมาตรฐานตามหลกวชา

ขนตอนท 3กจกรรมการเรยนการสอนใด ทจะสรางเสรมความเขาใจความสนใจ และความเปนเลศ

- ยทธศาสตรการเรยนการสอนทวางอยบนพนฐานงานวจย - เนอหาสาระและทกษะทจาเปนและเออตอการเรยนอนๆ

วธการทใชชอยอวา WHERE - Where จะไปสเปาหมายอะไร - Hook จะตรงผเรยนไดอยางไร - Explore และ Equip จะชวยผเรยนใหมความพรอมทจะแสวงหาความรอยางไร - Rethink จะทบทวนอยางไร - Evaluate และ Exhibit จะประเมนผลและนาเสนอผลงานอยางไร

หนวยการเรยนรทประกอบดวยกจกรรมการเรยนการสอน ทสอดประสานกน เพอนาไปสความเขาใจ ความสนใจและความเปนเลศของผเรยน

จดเดนของการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design คอ


27 | ห น า

1. การนาแนวทางวดผลมาเปนหลกในการออกแบบการเรยนร 2. การบรณาการความร ชวยลดภาระครผสอน 3. สามารถนาสาระการเรยนรทองถนมาออกแบบการเรยนรแบบ Backward Design ขอควรคานงของการออกแบบการเรยนรแบบ Backward Design 1. ในการบรณาการครควรมการประชมหารอวางแผนการจดการเรยนรกอนนาไปใชสอนเพอปองกนการประเมนซาซอน 2. ชนงานแตละชน ควรประเมนไดหลายกลมสาระการเรยนร 3. ในระดบชวงชนท 3-4 การบรณาการอาจตองจดใหเหมาะสม เพราะครผสอนแตละคนจะสอนประจาวชาเพยงกลมสาระเดยวเปนสวนใหญการบรณาการจงตองใชการประสานงานทด 4. เวลาทใชในการจดกจกรรมในการเรยนเรองเดยวกนควรใชชวงระยะเวลาใกลเคยงกนเพอ บรณาการความร สรป

ปจจบนการจดทาหลกสตรองมาตรฐาน/ตวชวดและสาระแกนกลาง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มเปาหมายในการพฒนาคนในระดบทองถนทกาหนดโดยสานกงานเขตพนทการศกษาเปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 โดยจะตองมการจดทาหนวยการเรยนร เปนกระบวนการทมการวางแผนการจดการเรยนรในสงทจาเปนใหกบนกเรยน และใชกระบวนการออกแบบหนวยแบบยอนกลบ เพอนาไปสการสรางผลงานหลกฐานแหงการเรยนรนนใหได กระบวนการออกแบบการวางแผนของครผสอนเกยวเนองสมพนธกนอยางตอเนองกน



28 | ห น า

ตอนท 4 กระบวนการจดการเรยนร

การจดการเรยนการสอนทใชกนแพรหลายมจานวนมาก แตละรปแบบมวตถประสงคเพอพฒนาผเรยนตามจด เนนดวยขนตอน วธการ องคประกอบทแตกตางกนไป บางรปแบบใชไดในวงกวาง บางรปแบบจะใชเจาะจงในวงแคบเฉพาะสวน ประสบการณมผลกระทบตอการเรยนการสอน ระบบโครงสรางและองคประกอบตางๆ ทงหมดของกจการ หรอชนงานตางๆทเราจะผลตจดทาหรอดาเนนการใหลลวงตามความตองการของเราทกาหนดไว โดยมการวเคราะห วางแผน อยางเปนระบบ มการสงเกต บนทกผลเพอพฒนาตนเองในแตละขนตอน รปแบบการสอนทใชกบสาระการเรยนรการงานอาชพฯ

รปแบบการสอนทใชกบสาระการเรยนรการงานอาชพฯ แบงออกเปน 10 วธ ไดแก 1. วธสอนแบบกลมสมพนธ (Community Language Learning)

2. วธการสอนแบบอภปราย (Debate) 3. วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม 4. วธสอนแบบแกปญหา 5. การสอนแบบบทบาทสมมต 6. การสอนโดยใชสถานการณ 7. การสอนแบบศนยการเรยน (Learning Center) 8. วธสอนแบบสาธต 9. วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง (Laboratory Method) 10. การสอนแบบบรณาการ

1. วธสอนแบบกลมสมพนธ (Community Language Learning) ลกษณะเดน - ยดผเรยนเปนหลก นกเรยนแตละคนจะตองเขารวมกจกรรม - เนนการพฒนาความสมพนธระหวางครกบนกเรยน และระหวางนกเรยนดวยกนทาใหผเรยนเกดความรสกวาเปนสวนหนงของกลม - ครทาหนาทเปนผใหคาปรกษาดานภาษาเทานน สงเสรมใหนกเรยนมความคดรเรมสรางสรรค - เนนการใชภาษาเพอการสอสาร สงทนามาเรยนสามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดการฝกใหผเรยนใชโครงสรางประโยค คาศพทและเสยง ตามวธการสอนแบบกลมสมพนธ - การประเมนผลการเรยนนนจะเปนการทดสอบแบบบรณาการ โดยใหนกเรยนประเมนตนเองดจากการเรยนรของตนเอง และความกาวหนาของตน 2. วธการสอนแบบอภปราย (Debate)

ความหมายของการสอนแบบอภปราย การอภปราย หมายถง การแลกเปลยนความคดเหนพดจาซกถามปญหา หรอชวยกนแก

ปญหาใหผอนฟง การเรยนการสอนในปจจบนไดนาเอาวธการสอนแบบอภปรายมาใชสอน เพอใหผเรยนไดรจกแกปญหาและรบฟงเหตผลซงกนและกนการใชวธการสอนแบบอภปรายเปนการ


29 | ห น า

ฝกอบรมผเรยน ฉะนนควรจะตองตระหนกถงกระบวนการทงหมดของกาอภปราย การเปนผพดทด ผฟงทด และบทบาททแสดงตอกนเปนสงสาคญยงทจะตองใหเปนไปอยางถกตองตามทสงคมยอมรบ

ชนดของการอภปราย การอภปรายมหลายรปแบบ ในการสอนผสอนควรพจารณาเลอกใชรปแบบการอภปราย

ตาง ๆ กนไป ตามความเหมาะสมกบหวขอและเนอเรอง การอภปรายนอกจากใหความรความคดแลว ยงทาให

1) ผเรยนมความรเรองรปแบบของการอภปราย 2) ผเรยนไดมโอกาสแสดงความคดเหนอยางทวถง 3) ผเรยนสนกสนานไมเบอหนาย 4) ผเรยนนาความรไปใชได

รปแบบการอภปรายมหลายอยาง เชน การสอนแบบอภปรายกลม การอภปรายแบบกวางๆ ได 2 ประเภท ถอการอภปรายกลมยอยกบการอภปรายกลม

ใหญ การอภปรายกลมยอยจะทาใหไดผลด เมอสมาชกในกลมประมาณ 5-6 คน หรออยางมาก ไมควรเกน 12 คน สวนจะใชวธการอภปรายแบบไหนนนกแลวแตจะพจารณาตามความเหมาะสมกบจดประสงค เนอเรอง และสงแวดลอมตาง ๆ 3. วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม

ขนตอนการสอน 1. ขนเตรยม เปนขนทผสอนจดเตรยมวางแผนการสอน โดยเตรยมหวของานทจะมอบหมายใหทาเปนกลม กาหนดจดมงหมาย เวลา วธการ ตลอดจนเตรยมสอการสอนและเอกสารทตองใชในการสอน 2. ขนดาเนนการสอน ประกอบดวย 2.1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนขนจงความสนใจของผเรยนเขาสบทเรยน ใหผเรยนเกดความพรอมทจะเรยนร อาจใชวทบทวนความรเดม สนทนา ซกถาม อภปรายนาเรอง ฯลฯ นอกจากน ผสอนควรไดแจงจดประสงคการสอน แจงขนตอนการทากจกรรม กาหนดเวลา และขอตกลงอนๆ ใหผเรยนเขาใจตรงกนกอนเขากลมทากจกรรม 2.2 ขนสอน 2.3 ขนสรป 3. ขนประเมนผล เปนขนทผสอนประเมนผลการทางานกลมมากนอยเพยงใด ผเรยนเกดความรความเขาใจในบทเรยน เกดเจตคตและทกษะในหารทางานกลมมากนอยเพยงใด บรรลตามจดประสงคหรอไม ผสอนควรไดประเมนพฤตกรรมของผเรยนในดานตางๆ ดวย เชน ความกระตอรอรนในการแบงกลม การแสดงความคดเหน การยอมรบฟงความคดเหนของผอน ความรวมมอ ความรบผดชอบ ความสนใจ ความกลาแสดงออก ลกษณะการเปนผนา ผตามทด ฯลฯ เปนตน


30 | ห น า

4. วธสอนแบบแกปญหา ขนตอนการสอน 1. ขนเตรยม

1.1 ผสอนศกษาแผนการสอน เนอหา และจดประสงคการสอนอยางละเอยด 1.2 ผสอนวางแผนกาหนดกจกรรมทจะใหผเรยนปฏบตเปนขนตอนตามลาดบ

2. ขนดาเนนการสอน 2.1 ขนกาหนดขอบเขตของปญหา เปนขนทใหผเรยนมองเหนปญหา และกาหนดขอบเขตของปญหา ผสอนอาจใชวธเลาเรอง สรางสถานการณจาลอง อภปราย ศกษากรณเฉพาะราย ฯลฯ เพอใหผเรยนไดเหนปญหานน ถามหลายปญหา อาจแยกเปนขอๆ ได 2.2 ขนตงสมมตฐาน เปนขนวางแนวทางทจะหาคาตอบของปญหา โดยใหผเรยนตงสมมตฐานวา ปญหานนนาจะมสาเหตมาจากอะไร หรอวธการแกปญหานนนาจะแกไขไดโดยวธใดบาง 2.3 ขนรวบรวมขอมล เปนขนทผเรยนศกษาความรจากแหลงตางๆ เพอเปนขอมลใชในการแกปญหา โดยอาจคนควาจากตารา เอกสารตางๆจากการสมภาษณ ซกถามผเชยวชาญ แลวจดบนทกขอมลไว 2.4 ขนทดลองและวเคราะหขอมล เปนขนทผเรยนนาขอมลมาพจารณาโดยเรมจากการทดลองปฏบตด และนาผลจากการทดลองมาวเคราะหวาวธใดใชไดผลในการแกปญหา อาจใชไดหลายวธแตกตางกนไป บทบาทของผสอน 2.5 ขนประเมนและสรปผล เปนขนสดทายของลาดบขนสอน เมอผเรยนไดทาการทดลองและวเคราะหขอมลทไดแลว ผเรยนยอมสามารถประเมนผลวธการแกปญหาและสรปไดวา วธการใดไดผลดทสดในการแกปญหานน บทบาทของผสอน

3. ขนประเมนผล ผสอนประเมนผลการทางานของผเรยน แลวแจงใหผเรยนทราบขอดและขอบกพรองเพอปรบปรงแกไขตอไป 5. การสอนแบบบทบาทสมมต

ลกษณะของบทบาทสมมต บทบาทสมมตทผเรยนแสดงออกแบงไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. การแสดงบทบาทสมมตแบบ 2. การแสดงบทบาทสมมตแบบแกปญหา ขนตอนวธการสอนโดยใชบทบาทสมมต สรปได

ดงน


31 | ห น า

6. การสอนโดยใชสถานการณ

1. แนวคด การสอนโดยใชสถานการณจาลองเปนการสอนทอาศยการจาลองสถานการณจรงมากทสด

โดยการยกสถานการณนนมาไวในชนเรยน เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจวาในความเปนจรงเรอง ๆ นนเปนอยางไร

2. ลกษณะสาคญ การสอนโดยใชสถานการณจาลองเปนการจดสภาพแวดลอมเลยนแบบของจรงหรอให

ใกลเคยงกบสภาพของจรง แลวใหผเรยนไดเขาไปอยในสถานการณนนจรงๆ เพอฝกแกปญหาและการตดสนใจ

3. วตถประสงค 1) เพอใหผเรยนไดเรยนรการแกปญหาในสถานการณใกลเคยงของจรงมากทสด

2) เพอใหผเรยนไดเขาใจวาในสถานการณจรง ๆ นนเปนอยางไร และเขาใจในสถานการณเหลานนหากเกดขนในชวตจรง

4. จานวนผเรยน การสอนโดยใชสถานการณจาลองนนจะใชกบผเรยนจานวนเทาใดกได ตามสถานการณหรอ

เหตการณทกาหนดขน

2. ขนตอนการดาเนนงาน - ขนนาเขาสการแสดง - เลอกผแสดง - เตรยมความพรอมผแสดง - จดฉากการแสดง - เตรยมผสงเกตการณ - การแสดง - การตดบท

1. ขนเตรยมการสอน - เตรยมจดประสงค - เตรยมสถานการณสมมต

3. ขนวเคราะหและอภปรายผลการแสดง - ผเรยนแสดงความคดเหน คดวเคราะห อภปราย

5. ขนแลกเปลยนประสบการณและสรป - ผเรยนแลกเปลยนประสบการณและสรปรวมกนกบผสอน

4. ขนแสดงเพมเตม - ผเรยนเสนอแนวทางใหมในการแกปญหา


32 | ห น า

5. ระยะเวลา การสอนโดยใชสถานการณจาลองจะใชระยะเวลาเทาใดอยทเนอหาและวตถประสงคของ

บทเรยน 6. ลกษณะหองเรยน การสอนโดยสถานการณจาลองจะแตกตางจากบทบาทสมมต เพราะบทบาทสมมตเปนเพยง

บทบาทของผแสดง แตสถานการณจาลองตองมบรรยากาศและสภาพแวดลอมเหมอนของจรงมากทสด 7. ลกษณะเนอหา

การสอนแบบสถานการณจาลอง สามารถใชจดกจกรรมไดทกวชา เชน วชาสงคมศกษา วชาภาษาไทย วชาภาษาองกฤษ หรอประสบการณในวชาวทยาศาสตร แมแตวชาคณตศาสตร ทงนอยทการวางแผนและการออกแบบของผสอน

8. บทบาทผสอน 1) เปนผเตรยมการสอนสถานการณจาลอง โดยสรางขนใหสอดคลองกบ

วตถประสงคของบทเรยน หรอผสอนอาจจะพาผเรยนไปในสถานการณจาลองแทกได 2) ผสอนกบผเรยนอาจจะรวมกนกาหนดสถานการณทเกดขน โดยการพดคย ผสอน

กบผเรยนอาจจะรวมกนกาหนดซกถาม อภปราย 3) ผสอนกาหนดขนตอนและบทบาทของผแสดงทงหมด และอาจจะตองซกซอม ทา

ความเขาใจกบผแสดงกอนการสรางสถานการณจาลอง 9. บทบาทผเรยน

1) ผเรยนอาจจะรวมกบผสอนเปนผกาหนดสถานการณจาลองและกาหนดบทบาทของผเรยนแตละคน

2) รวมกนสรางและแสดงบทบาทในสถานการณจาลองนน 3) ผเรยนเปนผวเคราะหสถานการณจาลอง สรปขอคดและสงทไดจากสถานการณ

จาลองนน 10. ขนตอนการสอน

- ขนเตรยม - ขนนาเสนอ - ขนสรป

11. สอการสอนเมอใชสถานการณจาลอง การสอนแบบสถานการณจาลองนนอาจจะตองใชสอหลากหลายชนดดวยกน เชน ผ

แสดงของจรง ของจาลองอน ๆ ทใชในการสรางสถานการณจาลองนน 12. การวดและประเมนผล การสรางสถานการณจาลองนน ผสอนจาเปนทจะตองวดและประเมนวากจกรรมท

ดาเนนไปบรรลผลเพยงใด ผเรยนมสวนรวมมากนอยเพยงใด ผเรยนไดอะไร ในขนวเคราะหและสรปนนผลออกมาเปนอยางไร


33 | ห น า

13. ขอดและขอจากด ขอด 1) เปนกระบวนการททาใหผเรยนไดเรยนรสถานการณจรง ๆ ไดมากทสด 2) เปนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมและไดกระทา รวมทงไดรบประสบการณท

หลากหลายดวย 3) ทาใหผเรยนไดใชทกษะหลาย ๆ ทางและทางานรวมกนผอนได 4) สรางบรรยากาศสนกสนาน ทาใหผเรยนเพลดเพลน ขอจากด 1) การสอนโดยใชสถานการณจาลองจะตองเตรยมการเปนอยางด หากขาดการเตรยมการจะ

ทาใหกจกรรมมอปสรรค 2) บางครงการสอนโดยใชสถานการณจาลองตองใชเวลามาก 3) ผสอนตองมประสบการณในสถานการณจาลองนนมาก เพราะหากผสอนขาด

ประสบการณ เมอเกดปญหาขนจะไมสามารถแกปญหาไดหรอจะไดผลไมตรงกบวตถประสงคทกาหนด

4) การสอนโดยใชสถานการณจาลอง จะตองไดรบความรวมมอจากผเรยน หากผเรยนไมรวมมอกจะทาใหกจกรรมตดขดไมบรรลผลตามทวางไว 14. การปรบใชการสอนโดยใชสถานการณจาลองเพอเนนผเรยนเปนสาคญ 1) ในการทากจกรรมสถานการณจาลองนน ยงใหผเรยนมสวนรวมมากเทาใดกตรงกบแนวคดการสอนโดยยดผเรยนเปนสาคญ 2) การเตรยมการดกจะสงผลใหกจกรรมสถานการณจาลองบรรลผลด 3) ในขนวเคราะหและขนสรป เปนขนทสาคญทสด ในกจกรรมสวนนควรใหผเรยนมบทบาทมากทสด ทาใหผเรยนไดประสบการณมากยงขน 7. การสอนแบบศนยการเรยน (Learning Center)

ศนยการเรยน (Learning Center) เปนการเรยนรจากการประกอบกจกรรมของนกเรยนโดยแบงบทเรยนออกเปน 4 – 6 กลม แตละกลมจะมสอการเรยนทจดไวในซองหรอในกลองวางบนโตะเปนศนยกจกรรม และแบงผเรยนตามศนยกจกรรม กลมละ 4 – 6 คน หมนเวยนกนประกอบกจกรรมตามศนยตาง ๆ แหงละ 15 – 20 นาท จนครบทกศนย โดยใชสอประสม (Multi Media) และกระบวนการกลม

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบศนยการเรยน 1. การทดสอบกอนเรยน 2. การนาเขาสบทเรยน 3. การประกอบกจกรรมการเรยน แบงผเรยน กลมละ 4 – 6 คน เรยกวาศนยกจกรรม 4. แตละศนยประกอบกจกรรมแตกตางกนออกไปตามทกาหนดไวในชดการสอน 5. แตละศนยกจกรรมกาหนดเวลาใหใชประมาณ 15-20 นาท 6. เมอนกเรยนทกศนยประกอบกจกรรมเสรจแลวจะมการเปลยนศนยกจกรรม จนกระทง

ครบทกศนยจงจะถอวาเรยนเนอหาในแตละหนวยครบตามกาหนดผลทไดรบการใชวธสอนแบบศนย


34 | ห น า

การเรยนนอกจากจะทาใหเกดผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาวธปกตแลว ยงทาใหเกดผลตอการพฒนากระบวนการกลมดวย (กรมวชาการ. 2533: 80)

8. วธสอนแบบสาธต ขนตอนของการสอนแบบสาธต

1. ขนเตรยมการสอน 1.1 กาหนดจดประสงคการเรยนรโดยวธการสาธต 1.2 ศกษาเนอหาสาระใหชดเจน และจดลาดบใหเหมาะสม 1.3 เตรยมกจกรรมใหผเรยนปฏบต 1.4 เตรยมสอ อปกรณ เอกสารใหเพยงพอกบผเรยน 1.5 กาหนดเวลาการสาธตใหพอเหมาะ 1.6 กาหนดวธการประเมนผล 1.7 เตรยมสภาพหองเรยน 1.8 ทดลองสาธตกอนสอนจรงในหองเรยน

2. ขนสาธต 2.1 แจงจดประสงคการเรยนร เนอหาสาระทจะเรยนร 2.2 บอกใหนกเรยนรบทบาทของตนเอง ไดแก การทดลองปฏบต การจดบนทก การ

สรป 2.3 แนะนาสอการเรยนร 2.4 ดาเนนการสาธต

3. ขนสรป 3.1 ผสอนและผเรยนรวมกนสรปผลทเกดจากการสาธต 3.2 บนทกขนตอนการสาธตพรอมทงผลทเกดขน

4. ขนวดและประเมนผล 4.1 ผเรยนทดลองสาธตใหผอนดพรอมทงบอกผลและขอคดทได 4.2 ใหเขยนรายงาน ตอบคาถามจากแบบฝกหด และแสดงความคดเหน

ขอดของการสอนแบบสาธต 1. นกเรยนไดประสบการณตรง 2. สรางความสนใจ และความกระตอรอรน 3. ฝกการสงเกต การสรปผล การบนทก และการจดขนตอน

ขอจากดของการสอนแบบสาธต 1. การสาธตบางครงไมสามารถใชกบผเรยนกลมใหญ 2. ผสอนตองแนะนาขนตอน อปกรณ ทใชในการสาธตอยางชดเจน 3. ผสอนตองทดลองการสาธตกอนสอนใหแมนยาเพอลดขอผดพลาดทอาจเกดขน

9. วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง (Laboratory Method) วธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลองเปนวธสอนทครเปดโอกาสใหนกเรยนลงมอปฏบตหรอ

ทาการทดลองคนหาความรดวยตนเองทาใหเกดประสบการณตรง วธสอนแบบปฏบตหรอการทดลอง


35 | ห น า

แตกตางจากวธสอนแบบสาธตคอวธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลองผเรยนเปนผกระทาเพอพสจนหรอคนหาความรดวยตนเองสวนวธสอนแบบสาธตนนครหรอนกเรยนเปนผสาธตกระบวนการและผลทไดรบจากการสาธตเมอจบการสาธตแลวผเรยนตองทาตามกระบวนการและวธการสาธตนน

ความมงหมายของวธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง 1.เพอใหนกเรยนไดลงมอปฏบตหรอทดลองคนหาความรดวยตนเอง 2.เพอสงเสรมการใชประสบการณตรงในการแกปญหา 3. เพอสงเสรมการศกษาคนควาแทนการจดจาจากตารา

ขนตอนของวธสอนแบบปฏบตการหรอการทดลอง 1. ขนกลาวนา 2. ขนเตรยมดาเนนการ 3. ขนดาเนนการทดลอง 4. ขนเสนอผลการทดลอง 5. ขนอภปรายและสรปผล 10. การสอนแบบบรณาการ ความหมายของบรณาการ

บรณาการ หมายถง การนาศาสตรหรอความรวชาตาง ๆ ทสมพนธกนนามาเขาดวยกนหรอผสมผสานไดอยางกลมกลน เพอนามาจดเปนการเรยนการสอนภายใตหวขอเดยวกน เชอมโยงกนเพอใหเกดประโยชนสงสด โดยมการเนนองครวมของเนอหามากกวาองคความรของแตละรายวชา และเนนการสรางความรของผเรยนทมากกวา การใหเนอหาโดยครเปนผกาหนด ลกษณะสาคญของการสอนแบบบรณาการ 1. เปนการบรณาการระหวางความร กระบวนการ และการปฏบต 2. เปนการบรณาการระหวางวชาไดอยางกลมกลน 3. เปนการบรณาการระหวางสงทเรยนกบชวตจรง 4. เปนการบรณาการเพอจดความซาซอนของเนอหาตางๆ 5. เปนการบรณาการใหเกดความสมพนธกนระหวางความคดรวบยอดของวชาตางๆ เพอทาใหเกดการเรยนรทมความหมาย การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ การจดการเรยนการสอนในการเขยนแผนการสอนของครผสอนแบงออกเปน 2 ประเภท (การเขยนแผนแบบบรณาการมมากกวาน ตามความเหมาะสม) ดงน

1) การบรณาการภายในวชา มจดเนนอยภายในวชาเดยวกนอาจนาวชาตางๆ ทสมพนธกนมาบรณาการกนเองของวชานนและไมแยกหรอขยายไปกบวชาอน

2) การบรณาการระหวางวชา มจดเนนอยทการนาวชาอนเขาเชอมโยงดวยกน ตงแต 2 วชาขนไป โดยภายใตหวขอเดยวกนวาวชาใดทสามารถนาเขามาบรณาการดวยกนได ไมจาเปนวาตองทกวชา หรอทกกลมประสบการณเขาดวยกน หรออาจครบทกวชาหรอทกกลมประสบการณกได


36 | ห น า

การวางแผนการจดทาแผนแบบบรณาการ การจดทาแผนการสอนแบบบรณาการ เปนการนาวชาหรอสาระการเรยนรตาง ๆ ทมความสมพนธกนมาเชอมโยงกน ซงสามารถทาไดโดยการสรางหวขอเรองทมความสอดคลองกบวชานน ๆ เขาดวยกน ผสอนตองคานงสงตอไปน 1. การเลอกหวเรอง จากประเดนตางๆ ทตองการเรยน เชน ประเดกแนวคด ประเดนของเนอหา เมอไดแลวนาจดประสงคของแตละรายวชา ทตองการใหเกดการเรยนรของผเรยน เขามาสรางเปนกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ 2. การนาจดประสงคของรายวชาตางๆ ทสมพนธกนมาสรางเปนหวขอเรองและนามาจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ ประโยชนของการบรณาการ 1. เปนการนาวชาหรอศาสตรตางๆ เชอมโยงกนภายใตหวขอเดยวกน 2. ชวยใหผเรยนเกดการเรยนทลกซง และมลกษณะใกลเคยงกบชวตจรง 3. ชวยใหผเรยนไดรบความร ความเขาใจ ในลกษณะองครวม 4. ชวยใหผเรยนสามารถแสวงหาความร ความเขาใจ จากสงตางๆ ทมอยรอบตว 5. เปนแนวทางทชวยใหครไดทางานรวมกน หรอประสานงานรวมกนอยางมความสข 6. สงเสรม สนบสนนใหครไดคดวธการหรอนาเทคนคใหมๆ มาใช ทาอยางไรจงจะจดการเรยนรแบบบรณาการ 1. ครมความเชอมนและเขาใจตรงกนในเรองการจดการเรยนรแบบบรณาการ 2. ครไดวางแผน ไดคดกระบวนการเรยนรและมการประเมนผลรวมกน 3. ตองยดผเรยนเปนศนยกลาง ใหผเรยนสามารถคนหาคาตอบไดดวยตนเองและไดลงมอปฏบตจรง 4. เนนการเรยนรทเกดจากการนาวชาตางๆ เชอมโยงกนมากกวาทจะเกดจากเนอหาใดเนอหาหนงเทานน 5. มการนาขอมล ทรพยากรทองถน และภมปญญาทองถนมาจดการเรยนรแบบองครวมหรอแบบบรณาการ ในกลมสาระการเรยนรตางๆ จะรไดอยางไรวาไดมการจดการเรยนรแบบบรณาการ เราจะทราบไดอยางไรวามการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการแลวหรอยงโดยดไดจากหวขอตอไปน 1. ผเรยนมโอกาสไดเลอกเรยนตามความถนด ความสนใจของตนเอง 2. มการจดกจกรรมการเรยนรอยางหลากหลาย กวางขวางตามความพรอมของผเรยน 3. เปดโอกาสใหผเรยนไดคด ไดทา ไดแกปญหา ไดคนพบคาตอบดวยตนเอง และผเรยนลงมอปฏบตเองโดยมครผสอนเปนเพยงใหคาแนะนา ใหคาปรกษา 4. มการเชอมโยงเนอหาในวชาเดยวกน หรอตางวชาของกลมสาระการเรยนร 5. มการยดหยนเวลาเรยนไดตามสถานการณ 6. มการเชอมโยงสาระสาคญหรอความคดรวบยอดตางๆ อยางมความหมาย 7. มการใชแหลงความร หรอแหลงการเรยนไดอยางหลากหลาย เชน หองสมด หอง ปฏบตการทางภาษา หองวทยาศาสตร ชมชน ฯลฯ อยางสมพนธกนตามสภาพทแทจรงหรอตามความเปนจรง 8. มการประเมนตามสภาพทแทจรง 9. ผเรยนไดรวมสะทอนความคดหรอสรปความรโดยอสระ


37 | ห น า

10. ผเรยนมวจารณญาณในการคดแกปญหา และอยรวมกนอยางมความสข รปแบบการบรณาการ 1. การบรณาการภายในวชา เปนการเชอมโยงการสอนระหวางเนอหาวชาในกลมประสบการณหรอรายวชาเดยวกนกนเขาดวยกน 2. บรณาการระหวางวชา ม 4 รปแบบ คอ 2.1 การบรณาการแบบสอดแทรก เปนการสอนในลกษณะทครผสอนในวชาหนงสอดแทรกเนอหาวชาอน ๆ ในการสอนของตน 2.2 การสอนบรณาการแบบคขนาน เปนการสอนโดยครตงแตสองคนขนไป วางแผนการสอนรวมกนโดยมงสอนหวเรองหรอความคดรวบยอดหรอปญหาเดยวกนแตสอนตางวชาและตางคนตางสอน 2.3 การสอนแบบบรณาการแบบสหวทยาการ เปนการสอนลกษณะเดยวกบการสอนบรณาการแบบคขนาน แตมการมอบหมายงานหรอโครงงานรวมกน 2.4 การสอนบรณาการแบบขามวชา หรอสอนเปนคณะ เปนการสอนทครผสอนวชาตาง ๆ รวมกนสอนเปนคณะหรอเปนทม มการวางแผน ปรกษาหารอรวมกนโดยกาหนดหวเรอง ความคดรวบยอด หรอปญหารวมกน แลวรวมกนสอนนกเรยนกลมเดยวกน การสอนแบบองประสบการณ ความหมายของการสอนแบบองประสบการณ ชยยงค พรหมวงศ (2540: 4) ไดใหความหมายของการสอนแบบองประสบการณไววา การสอนแบบองประสบการณเปนวธสอนทกาหนดประสบการณทคาดหวง เพอใหผเรยนไดเผชญ ผจญ และเผดจประสบการณดวยการเสาะแสวงหาความรทเปนเนอหาสาระสาหรบประกอบภารกจ/งาน และทกษะความชานาญจากแหลงวทยาการทชแนะ หรอจดเตรยมใหมาใชในการเรยน เพอใหไดประสบการณทกาหนดไว

โดยสรปแลวการสอนแบบองประสบการณมผลกระทบตอการเรยนการสอนคอ ผเรยนไดรบประสบการณ เลยนแบบธรรมชาตของชวตจรง สรางคณลกษณะทสาคญในการเปนสมาชกในสงคมโลก บทบาทผสอนและผเรยนจะเปลยนไป และระบบการสอนแบบองประสบการณเปนระบบแหงอนาคต ขนตอนการสอนแบบองประสบการณ

ชยยงค พรหมวงศ (2540: 10) ไดกาหนดวธใชชดการสอนแบบองประสบการณจากวธการสอนทเปนการผสมผสานการสอนหลายแบบ ออกเปน 7 ขนตอน คอ ขนท 1 ประเมนกอนเผชญประสบการณ ขนท 2 ปฐมนเทศการเผชญประสบการณ ขนท 3 เผชญประสบการณ ขนท 4 รายงานความกาวหนา ขนท 5 รายงานผลการเผชญประสบการณ ขนท 6 สรปประสบการณ ขนท 7 ประเมนหลงเผชญประสบการณ รปแบบการใหประสบการณ


38 | ห น า

ชยยงค พรหมวงศ (2540: 30) ไดกาหนดรปแบบและวธการใหประสบการณใหสอดคลองกบภารกจ/งาน รปแบบการใหประสบการณม 3 รปแบบ คอ (1) การเรยนกบคร หรอ TDL (2) การเรยนกบเพอน หรอ PDL และ (3) การเรยนดวยตนเอง หรอ SDL 1. การเรยนกบคร การเรยนกบครเปนการเรยนซงไดรบการสอนจากคร สวนมากจะใชวธการสาธตหรอบรรยายใหกบนกเรยน โดยยดครเปนศนยกลางในการเรยน หรอครมบทบาทในการเรยนการสอน การสอนของครนนอาจใชสอการเรยนการสอนตาง ๆ ประกอบเพอใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน การเลอกสอการเรยนการสอนนนขนอยกบองคประกอบหลายประการ เชน เนอหา สภาพนกเรยน ความถนดของคร เวลาททาการสอน และ วตถประสงคในการสอน

2. การเรยนกบเพอน เปนเทคนควธการสอนทมพนฐานมาจากแนวคดเกยวกบการกระจายบทบาทในการสอน การเรยนกบเพอนมไดหมายถงการใหนกเรยนมายนสอนหนาชนเรยนทาหนาทใหความรเหมอนคร แตหมายถง การใหนกเรยนไดรวมประกอบกจกรรมการเรยนรวมกบผอนในชนเรยนและใหนกเรยนไดแลกเปลยนความรซงกนและกน

3. การเรยนดวยตนเอง เนนการเรยนทนกเรยนกากบการเรยนเองและการจด กจกรรมการเรยนการสอนซงจดขนโดยเปดโอกาสใหนกเรยนสามารถกาหนดวตถประสงคในการเรยนร ตลอดจนวธการบรรลจดประสงคเหลานนดวยตนเอง กจกรรมทจดขนมงสงเสรมให นกเรยนเกดความคดสรางสรรค ครจะเปนเพยงผคอยแนะนาและผจดเตรยมอปกรณตลอดจนสถานทศกษาคนควาไวใหพรอม การทนกเรยนไดเรยนและไดทางานทใจรกทาใหเกดแรงกระตนในการเรยน นกเรยนจะคอย ๆ พฒนาและปรบปรงแกไขตนเองและสามารถศกษาคนควาและเรยนดวยตนเอง การเรยนการสอนควรคานงถงความแตกตางระหวางบคคลมหลกอยวา แตละบคคลมความแตกตางกนแตละดาน คอ ดานความสามารถ สตปญญา ความตองการ และความสนใจ

โดยสรปจะเหนไดวา การสอนแบบองประสบการณใหความสาคญทงการเรยนกบคร ยดครเปนศนยกลางในการสอน การเรยนกบเพอนใหนกเรยนไดรวมกจกรรมการเรยนดวยกน และการเรยนดวยตนเอง โดยคานงถงความแตกตางของนกเรยนแตละคน องคประกอบของการสอนแบบองประสบการณ องคประกอบของการสอนแบบองประสบการณ ประกอบดวย 1. แผนการสอนแบบองประสบการณ จดทาขนเพอใหครไดเปนแนวทางในการดาเนนการสอน 2. แผนเผชญประสบการณ จดทาขนเพอใหนกเรยนไดรบประสบการณตามทกาหนด 3. แผนกากบประสบการณ จดทาขนเพอ ใหนกเรยนไดเรยนไปตามประสบการณทกาหนด 4. แผนผลตสอ จดทาขนเพอใหครสรางสอการสอนทเหมาะสมกบเนอหาสาระ ทนกเรยนจะไดรบ เชน สอสงพมพ สอเทคโนโลย สอแผนภาพ นทรรศการ ของจรง ฯลฯ


39 | ห น า

ธรรมชาตการสอนการทาโครงงานอาชพ ความหมายของโครงงาน บานทเราอาศยอยนน ตองประกอบไปดวยสวนตางๆของบานหลายอยาง เชน เสาบาน ประต หนาตาง หนาจว ขอ หลงคา พนบาน ฝาบาน ฯลฯ จงจะเรยกวาเปนบานทสมบรณ ถาขาดสวนใดสวนหนงของบานไป บานหลงนนกเปนบานไดแตยงไมครบสมบรณแบบบานทวไป โครงงาน กมลกษณะเชนเดยวกบบาน คอ เปนระบบโครงสรางและองคประกอบตางๆ ทงหมดของกจการ หรอชนงานตางๆทเราจะผลตจดทาหรอดาเนนการใหลลวงตามความตองการของเราทกาหนดไว โดยมการวเคราะห วางแผน อยางเปนระบบ มการสงเกต บนทกผลเพอพฒนาตนเองในแตละขนตอน และไดมนกการศกษาหลายทาน ตลอดทงสถาบนทเกยวของกบการจดการศกษา ไดใหความหมายของโครงงานไว ประโยชนของการจดทาโครงงาน

1. นกเรยนจะไดรบความรทเปนขอคนพบจากการทาโครงงาน ซงเปนผลจากการศกษา คนความาจากเอกสารตางๆ และผรมากมาย

2. นกเรยนไดลงมอคนควาทาโครงงานดวยตนเอง โดยมครเปนทปรกษาคอยใหคาแนะนา ซงนกจตวทยาการศกษาเชอวา การกระทาหลายๆครงนกเรยนจะเกดการเรยนรในกระบวนการดงกลาว ซงเปนกระบวนการแกปญหา หรอกระบวนการแสวงหาคาตอบของปญหาทสงสย สามารถนาไปปรบใชในการแกปญหาอนๆได

3. นกเรยนมโอกาสเลอกเรองทตนสนใจ คนควาหาคาตอบ และคนพบดวยตนเอง ทาให นกเรยนสนใจ และชอบในวชางานนนๆ ซงมผลตอเจตคตทดตอการเรยนโครงงานดวย 4. การทาโครงงานจะชวยใหนกเรยนพฒนาคณสมบตอนๆ เชน ความคดรเรมสรางสรรค การมวนยในการทางาน มความเชอมน และความรบผดชอบในตนเอง ตลอดจนสามารถทางานรวมกบผอนได ประเภทของโครงงาน

จากหลกการของโครงงาน พอสรปไดวาเปนการนาเอาความรเดมหรอประสบการณเดมมา บรณาการกบองคความรใหม ทาใหเกดความคดสรางสรรค เปนโครงงานทเกดขน แบงออกได 4 ประเภท

1. โครงงานประเภททดลอง เปนการทดลองทงทางทฤษฎและวชาการนามาสรางหรอทดลอง เพอใหทราบผลและคณคาของงาน และนามาใชประโยชนได เชน การศกษาขนม อบกรอบโดยไมตองใชผงกรอบ การศกษาใยสบปะรด หรอใยตนกก มาผลตเปนกระดาษสา การทดลองปลกพชในนายาโดยไมใชดน การทดลองใชฮอรโมนกบกงกหลาบ เปนตน

2. โครงงานประเภทสารวจรวบรวมขอมล เปนโครงงานทศกษาขอมลมาพฒนางานใหดขน เชน โครงงานสารวจอาชพทคนไทยทวไปชอบมากทสด โครงงานสารวจอาหารทคนไทยนยม โครงงานการสารวจงานบรการในทองถน เปนตน

3. โครงงานประเภทพฒนาหรอการประดษฐ เปนโครงงานทคดสรางสรรคงานจากหลกการหรอทฤษฎ หรอพบเหนงานของผอนมาแลวเกดความคดสรางสรรคจะพฒนาตอไป เพอพฒนางานใหมประสทธภาพยงขน เชน การประดษฐเศษวสดทเหลอใชมาเปนของชารวย การประดษฐสบเปนดอกไมหรอสตวชนดตางๆ การออกแบบรปทรงกระเปาสภาพสตร การประดษฐหวฉดพนนาในแปลงปลกผก เปนตน


40 | ห น า

4. โครงงานประเภททฤษฎ เปนโครงงานทผจดทาไดเสนอทฤษฎ หลกการ หรอแนวความคดขนมาใหม จะใชกตกา หรอขอตกลงเดมมาอธบายในแนวใหม อาจจะขดแยงกบทฤษฎเดมกได แตขอสาคญของการจดทาโครงงานประเภทน ผจดทาตองมความรพนฐานในเรองนนๆเปนอยางดจงจะเปนทนาเชอถอ ซงมกเปนโครงงานทางวทยาศาสตร และคณตศาสตร เคาโครงการเขยนรายงาน

การเขยนโครงงานทกะทดรดชดเจนประกอบไปดวยหวขอตอไปน 1. ชอโครงงาน กาหนดชอโครงงานใหชดเจน เฉพาะเจาะจงวาทาอะไร ควรเปนขอความท

กระทดรดชดเจน สอความหมายตรง มความเฉพาะเจาะจงวาศกษาอะไร และสอดคลองกบจดประสงคทกาหนดไว

2. ผจดทาโครงงาน ใหเขยนชอนกเรยนททาโครงงาน เปนบคคลหรอกลมบคคลทดาเนน โครงงานนรวมกน ใหระบชอทกคน พรอมบอกหองเรยนดวย

3. ชอครทปรกษา ใหระบชอครทปรกษาโครงงาน 4. หลกการและเหตผล เขยนถงเหตผลและความจาเปนวามความสาคญอยางไร และประโยชน

ทไดจากการจดทาโครงงาน 5. วตถประสงค กาหนดเปนหวขอสาคญๆ วา ในการจดทาโครงงานนน ตองการใหเกดผล

อะไร ชนงานอะไร และเพอใหประโยชนแกใครเปนตน 6. เปาหมาย ใหระบเปนเชงปรมาณวาจะทาชนงานไดจานวนเทาไร และเชงคณภาพคอผลต

ชนงานไดตามวตถประสงค 7. รปแบบของงาน ใหระบรปแบบของชนงานททาใหชดเจน 8. วธดาเนนการ หรอแผนปฏบตงาน ใหระบขนตอนสาคญๆ ซงไดกาหนดไวในขนวางแผนตงแตตนจนสดทายตามลาดบวาทาอะไร จะศกษาเรองใด อยางไร กาหนดระยะเวลานานเทาใด ใหระบถงวสดอปกรณเครองมอทใชดวย

9. งบประมาณ ทใชใหระบวาจะตองใชจายเงนตลอดโครงงานนจานวนเทาไร 10. สถานทปฏบตงาน จะใชสถานทไหน 11. ผลทคาดวาจะไดรบ จากการปฏบตงานจากโครงงานชนนทไดรบโดยตรง และผลพลอย

ไดเมอเสรจสนโครงงาน 12. การประเมนผล วดความสาเรจหรอความกาวหนาของงาน ปญหาเพอการปรบปรงแกไขและพฒนางานตอไป

การเขยนรายงานประเมนผล การเขยนรายงานผล เปนการนาผลสรปการประเมนผลระหวางดาเนนงาน และหลงดาเนนงานตามแผนแลว ทงนคอรายงานใหสมาชกในกลมหรอครทปรกษาทราบ เปนระยะๆถงผลการปฏบตงานวาไดดาเนนงานไปตามแผนหรอไม มปญหาอปสรรคอยางไร เพอใหสมาชก และครทปรกษาจะไดหาทางชวยเหลอ ใหการปฏบตตามโครงงานมประสทธภาพยงขน


41 | ห น า

สรป

การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตองอาศยรปแบบการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนตามจด โดยเนนดวยขนตอน วธการ องคประกอบทแตกตางกนไป เพอใหผเรยนเขาใจถงบทเรยนมากยงขน จงจาเปนตองศกษาธรรมชาตการสอนการทาโครงงานอาชพระบบโครงสรางและองคประกอบตางๆ ทงหมดของชนงานตางๆ ทผลตใหลลวงตามความตองการทกาหนดไว โดยมการวเคราะห วางแผน อยางเปนระบบ มการสงเกต บนทกผลเพอพฒนาตนเองในแตละขนตอนไดอยางเหมาะสม



42 | ห น า

ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย

การวดและประเมนผลเปนสวนสาคญของการจดการเรยนการสอน ดงนน เมอการจดการ

เรยนการสอนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มงใหผเรยนแตละคนไดพฒนาเตมศกยภาพ การวดและประเมนผลจงตองปรบเปลยนไป ใหมลกษณะเปนการประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญ และประเมนผลตามสภาพจรงดวย

การวดและประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญ

วธการและเครองมอการวดและประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญ การวดและประเมนผลตามสภาพจรง เปนการประเมนการแสดงออกของผเรยนรอบดานตลอดเวลา ใชขอมลและวธการหลากหลาย ดวยวธการและเครองมอ ดงน 1. ศกษาวตถประสงคของการประเมน เปนการประเมนเพอพฒนาผเรยนรอบดาน ดงนน จงใชวธการทหลากหลาย ขนอยกบจดประสงค เชน การสงเกต สมภาษณ การตรวจผลงาน การทดสอบ บนทกจากผเกยวของ การรายงานตนเองของผเรยน แฟมสะสมงาน เปนตน 2. กาหนดเครองมอในการประเมน เมอกาหนดวตถประสงคของการประเมน ใหเปนการประเมนพฒนาการของผเรยนรอบดานตามสภาพจรงแลว ในการกาหนดเครองมอจงเปนเครองมอทหลากหลาย เปนตนวา - การบนทกขอมล จากการศกษา ผลงาน โครงงาน หนงสอทผเรยนผลต แบบบนทกตางๆ ไดแก แบบบนทกความรสก บนทกความคด บนทกของผเกยวของ (นกเรยน เพอน คร ผปกครอง) หลกฐานรองรอยหรอผลงานจากการรวมกจกรรม เปนตน - แบบสงเกต เปนการสงเกตพฤตกรรม การรวมกจกรรมในสถานการณตาง ๆ - แบบสมภาษณ เปนการสมภาษณความรสก ความคดเหน ทงตวผเรยน และผเกยวของ - แฟมสะสมงาน เปนสอทรวบรวมผลงานหรอตวอยางหรอหลกฐานทแสดงถงผลสมฤทธ ความสามารถ ความพยายาม หรอความถนดของบคคลหรอประเดนสาคญทตองเกบไวอยางเปนระบบ - แบบทดสอบ เปนเครองมอวดความร ความเขาใจทยงคงมความสาคญตอการประเมนสาหรบผประเมน ประกอบดวย ผเรยนประเมนตนเอง คร เพอน/กลมเพอน ผปกครอง และผเกยวของกบนกเรยน การนาแนวคดการประเมนผลผเรยนตามสภาพจรงไปใชในการจดการเรยนการสอน

การนาแนวคดการประเมนผลผเรยนตามสภาพจรงไปใชในการจดการเรยนการสอน มแนวปฏบต ดงน 1. กอนนาไปใช ครตองเรยนรเกยวกบแนวทางการประเมนตามสภาพจรง ทสาคญทสด คอ การศกษาดวยตนเองและลงมอปฏบตจรง พฒนาความรจากการลงมอปฏบต 2. การแนะนาใหผเรยนจดทาแฟมสะสมงาน แฟมสะสมงานของผเรยน นอกจากจะแสดงพฒนาการของผเรยนแลว ยงเปนการสะทอนการสอนของคร เพอจะนาไปปรบปรงการเรยนการสอนตอไป


43 | ห น า

2.1 หลกการเบองตนของการจดทาแฟมสะสมงาน มดงน 1) รวบรวมผลงานทแสดงถงพฒนาการดานตาง ๆ 2) รวบรวมผลงานทแสดงลกษณะเฉพาะของผเรยน 3) ดาเนนการควบคกบการเรยนการสอน

4) เกบหลกฐานทเปนตวอยางทแสดงความสามารถในดานกระบวนการและผลผลต 5) มงเนนในสงทผเรยนเรยนร 2.2 ความสาคญของแฟมสะสมงาน คอ การรวบรวมขอมลของผเรยน ทาใหครไดขอมลทมประโยชนเกยวกบพฒนาการการเรยนรของผเรยนรายบคคล และนาเอาขอมลดงกลาวมาใชปรบปรงการจดกจกรรมการเรยนรของผเรยน เพอพฒนาผเรยนแตละคนไดเตมศกยภาพของตนเอง บทบาทของครในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ผทมบทบาทสาคญทสดในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ คอ ครผสอน ดงนนครผสอนจาเปนทจะตองทาความเขาใจในเรองทเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยเฉพาะเรองของความสาคญ ความจาเปน ทงนเพราะจะชวยในการปรบเปลยนแนวคดในการจดการเรยนการสอน เมอแนวคดเปลยน การกระทายอมเปลยนตามไปดวย การกระทาหรอบทบาทของครผสอนมประเดนสาคญดงน

- บทบาทในฐานะผจดการและผอานวยความสะดวก บทบาทในฐานะผจดการ ซงกาหนดเปาหมายในการจดการวา "ใหผเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพของตนเอง" ดงนนครจะตองมขอมลของผเรยนแตละคนรอบดานเพอนามาวเคราะห และจดการอยางเหมาะสมเปนงานหลกทสาคญ ทงนเพอ

1. วางแผนการจดการเรยนร ซงประกอบดวย 1.1 การวางแผนอานวยความสะดวก เปนการวเคราะหขอมลของผเรยน ซงจาเปนตองม ขอมลผเรยนรอบดาน เพอนามาวเคราะหและจดการไดอยางเหมาะสม เชน จดการดานแหลงเรยนร จดกจกรรมสนบสนน การใหการสงเคราะห เปนตน หรอการสรางความสมพนธกบหนวยงานอน ชมชน บคคลอน เพอเออตอการจดการเรยนร 1.2 การวางแผนการเรยนร รวมถงการบรหารชนเรยนใหสอดคลองกบรปแบบหรอวธการจดการเรยนรแตละครง 1.3 การวางแผนการจดการเรยนรในแตละครง มขนตอนสาคญ คอ กาหนดจดประสงค ประเมนพฤตกรรมหรอความสามารถของผเรยน กาหนดวธการสอน และประเมนผล

2. กาหนดบทบาทของตนเอง โดยเฉพาะการเปนตวกลางทจะทาใหเกดการเรยนร เชน การสรางความสมพนธเชงบวกกบผเรยน การเปนแบบอยางทด การสรางสภาพแวดลอมทเกอกลตอการเรยนร และการประพฤตปฏบตของผเรยน การสรางระบบและการสอสารกบผเรยนใหชดเจน การสรางระบบควบคม กากบ ดแล ดวยความเปนธรรมและเปนประชาธปไตย


44 | ห น า

การประเมนตามสภาพจรง การวดและประเมนผลแนวใหม เนนกระบวนการ และ ผลงาน ซงสามารถในไปใช ในการ

ดารงชวตได ดงนน การประเมนเนนตามสภาพจรง(Real life) หรอใกลเคยงกบชวตจรง งานทใหทา ควรเปนงานทซบซอน (Complexity) ในการประเมนตามสภาพจรงนน มความคลายคลงกบการประเมนจากการปฏบต (Performance assessment) แตอาจจะมความลกซงในการประเมนมากกวา เนองจากเปนสถานการณจรง หรอตองจดสถานการณใหใกลจรง ซงจะเกดประโยชนกบผเรยนมาก เพราะจะทาใหทราบความสามารถทแทจรงของผเรยน วามจดเดนและขอบกพรองในเรองใดอนจะนาไปสการแกไขทตรงประเดนทสด (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2539, หนา 16)

1. หลกการของการประเมนผลจากสภาพจรง 1.1 เปนการประเมนความกาวหนา และ การแสดงออกของนกเรยนแตละคน บนรากฐาน

ของทฤษฏทางพฤตกรรมการเรยนร ดวยเครองมอประเมนทหลากหลาย 1.2 การประเมนผลจากสภาพจรง จะตองมรากฐานบนพฒนาการ และการเรยนรทาง

สตปญญาทหลากหลาย 1.3 การประเมนผลจากสภาพจรง และ การพฒนาหลกสตรทเหมาะสมจะตองจดทาให

สงเสรมซงกนและกน คอ จะตองพฒนามาจากบรบททมรากฐานทางวฒนธรรมทนกเรยนอาศยอย และทตองเรยนรใหเหนกบกระแสการเปลยนแปลงของโลก

1.4 ความรในเนอหาสาระทงในทางกวาง และ ลก จะนาไปสการพฒนาใหนกเรยนเรยนรมากขน เพอใหผเรยนไดบรรลเปาหมาย สนองความตองการ และเสรมสรางศกยภาพของผเรยนอยางเตมท

1.5 การเรยน การสอน การประเมน จะตองหลอมรวมกน และการประเมนตองประเมนตอเนองตลอดเวลาททาการเรยนการสอน โดยผเรยนมสวนรวม

1.6 การเรยน การสอน การประเมน เนนการปฏบตจรง ในสภาพทสอดคลอง หรอใกลเคยงกบธรรมชาตความเปนจรงของการดาเนนชวต งาน / กจกรรมการเรยนการสอน เปดโอกาสใหผเรยนไดคดงานดวยตนเอง

1.7 การเรยนการสอนจะตองเปนไปเพอพฒนาศกยภาพใหเตมทสงสด ตามสภาพทเปนจรงของแตละบคคล (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2539, หนา 27) จากทกลาวมาแลวสรปไดวา หลกการประเมนตามสภาพจรง เนนการประเมนเพอพฒนา นกเรยนใหเตมตามศกยภาพของตนเอง การเรยน การสอน และการประเมนตองเกยวเนองกน และเนนการปฏบตจรงในสภาพทใกลเคยงหรอสภาพทเปนจรงในชวตประจาวน เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง

2. ลกษณะของงานตามสภาพจรง งานทใหผเรยนไดปฏบตนนตองมลกษณะ ดงตอไปน (Wiggins, 1998, หนา 22-24) 2.1 เปนงานทเกดขนในชวตจรง (Realistic) ทงงานจรง (Task) หรองานทเหมอนจรง

(Tasks replicate) ทใชวดความร และความสามารถ ตองเปนสถานการณในโลกแหงความเปนจรง 2.2 ตองใชการตดสน และ สรางนวตกรรม (Judge and innovation) ผเรยนตองใชความร

และทกษะขนสง ทจะสราง หรอแกปญหางานนน ๆ ตองมการวางแผน และหาวธแกปญหามากกวางานปกต


45 | ห น า

2.3 ผเรยนตองปฏบต (Do the subject) มากกวาการทองจา การอธบาย หรอ การสาธตผเรยนตองปฏบตงาน (Carry out) ภายใตหลกการทางวทยาศาสตร หลกวชาตาง ๆ

2.4 ถาเปนสถานการณจาลองทใหปฏบตตองทาในสถานปฏบตงาน(Workplace)ในสถานทเหมอนจรง

2.5 เปนงานทซบซอน (Complex task) ทผเรยนตองใชความร และทกษะในการปฏบตงานเปนอยางมาก

2.6 เปนงานทผเรยนมโอกาสปฏบต (Appropriate opportunities)ไดรบการแนะนา มผลยอนกลบเพอแกไขปรบปรงผลงาน ดงนน งานตามสภาพจรงนนตองมในชวตจรง ผเรยนตองใชความรและทกษะขนสงในการปฏบตงาน มโอกาสปฏบตจรง และยงไดรบคาแนะนา เพอปรบปรงผลงานดวย

3. ขนตอนในการประเมนตามสภาพจรง

การประเมนตามสภาพจรงมขนตอน (ส วาสนา ประวาลพฤกษ, 2544, หนา 1 และกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2539 : ) ดงน

3.1 กาหนดวตถประสงคและเปาหมายในการประเมน ตองสอดคลองกบสาระ มาตรฐาน จดประสงคการเรยนร และสะทอนพฒนาการดวย

3.2 กาหนดขอบเขตในการประเมน ตองพจารณาเปาหมาย ทตองการใหเกดกบผเรยน เชน ความร ทกษะและกระบวนการ ความรสก คณลกษณะ เปนตน

3.3 กาหนดผประเมน โดยพจารณาผประเมนวาจะมใครบาง เชน นกเรยนประเมนตนเอง เพอนนกเรยน ครประจาชน ผปกครอง หรอผเกยวของ เปนตน

3.4 เลอกใชเทคนค และเครองมอในการประเมน ควรมความหลากหลายและเหมาะสมกบวตถประสงค วธการประเมน เชน การทดสอบ การสงเกต การสมภาษณ การบนทกพฤตกรรม แบบสารวจความคดเหน บนทกจากผเกยวของ แฟมสะสมงาน ฯลฯ

3.5 กาหนดเวลา และสถานททจะประเมน เชน ประเมนระหวางนกเรยนทากจกรรมระหวางทางานกลม / โครงการ วนใดวนหนงของสปดาห เวลาวาง / พกกลางวน ฯลฯ

3.6 วเคราะหผลและวธการจดการขอมลการประเมน เปนการนาขอมลจากการประเมนมาวเคราะห โดยกาหนดสงทจะวเคราะห เชน กระบวนการทางาน เอกสารจากแฟมสะสมงาน ฯลฯ รวมทงระบวธการบนทกขอมลและวธการวเคราะหขอมล

3.7 กาหนดเกณฑในการประเมน เปนการกาหนดรายละเอยดในการใหคะแนนผลงานวาผเรยนทาอะไรไดสาเรจ หรอ วามระดบความสาเรจในระดบใด คอ มผลงานเปนอยางไร การใหคะแนนอาจจะใหเปนภาพรวม หรอ แยกเปนรายได ใหสอดคลองกบงาน และจดประสงคการเรยนร การสรางเกณฑการประเมน เกณฑการประเมน (Scoring rubrics)

ในการประเมนรปแบบใหม ผประเมนควรจะกาหนดเกณฑในการประเมน และนกเรยนควรจะไดทราบกอนลงมอทางานเกณฑการประเมนน จะระบคณภาพทตองการใหนกเรยนกระทา แตละคะแนนบน Rubrics ซงสอดคลองกบตวอยางการตอบสนองนน ๆ ดงนน การกาหนดเกณฑ การใหคะแนนนน จะทาใหนกเรยนไดรวาครตองการอะไร และเขาจะตองทาอยางไร เพอทจะให ผลงานของ


46 | ห น า

เขาไดคะแนนในระดบทตองการRubrics เปนแนวทางการใหคะแนน (Scoring guideline) ทเกดจากการรวมกนระหวาง เกณฑการใหคะแนน (Scoring criteria) กบ มาตราประมาณคาหรอระดบคะแนน (Rating scale) โดย Rubrics เปนแนวทางการใหคะแนน ทระบถงความแตกตางของ ผลงาน หรอประสทธภาพ (Proficiency) ของงาน (McMillan, 2001: 221 - 222)

1. ลกษณะของ Rubrics ทด Rubrics เปนชดคะแนนทใชเปนแนวทาง สาหรบการประเมนผลงานของผเรยน ลกษณะทดของ Rubrics มดงน (Wiggins, 1998: 184) 1.1 มความเกยวของกบจดมงหมาย หรอ เปาหมายทวไป (General goals) กลาวคอ เกยวของกบงานททา

1.2 จาแนกการปฏบตไดอยางเทยงตรง (Performances validly) 1.3 ในแตละ Rubric จะไมมการรวมเกณฑการใหคะแนน 1.4 วเคราะหงานไดอยางละเอยด 1.5 ภาษาทใชอธบายคณลกษณะงาน จาแนกคณภาพของงานไดถกตอง 1.6 สามารถตดสนงานไดถกตอง 1.7 อธบายอยางชดเจนในแตละระดบของคะแนน และ มความแมนตรงในการให

คะแนนในตวของมนเอง 1.8 ตดสนใหคะแนนจากผลงานทปฏบต มากกวากระบวนการ รปแบบเนอหา หรอ

ความตงใจในการทางาน 2. การสรางเกณฑการประเมน (Developing rubrics)

ในการสรางเกณฑการประเมนหรอแนวทางการใหคะแนนนนถอวาเปนสงสาคญเปนอยางมาก เพราะจะทาใหการประเมนครอบคลม พรอมทงการใหคะแนนมความยตธรรม การสรางเกณฑการประเมนมดงน (Mc Millan, 2001: 224 - 228)

2.1 ตองแนใจวาเกณฑการใหคะแนน ไดเนนประเดนทสาคญของงาน(Be sure the criteria focus on important aspects of the performance)

2.2 มความสอดคลองระหวางระดบคะแนน กบ จดมงหมายของการประเมน (Match the type of rating with the purpose of assessment ) ถาจดมงหมายของการประเมนกวางและตองใชการตดสนทก ๆ สวนของชนงาน ควรจะใชการประเมนแบบภาพรวม (Holistic Scale) แตถาการประเมนตองการสะทอนกลบใหเหน ความแตกตางของประเดนตาง ๆ ของงาน ควรใชการประเมนแบบแยกเปนรายดาน (Analytical approach)

2.3 ขอความทใชอธบายในแตละระดบคะแนน ตองเปนขอความทสามารถประเมนหรอสงเกตได (The descriptions of the criteria should be directly observable)

2.4 ควรใหนกเรยน ผปกครอง และผเชยวชาญ ไดรวมกนสรางเกณฑ (The criteria should be written so that students, parents, and others understand them) การเปดโอกาสใหนกเรยนไดรวมสรางเกณฑ การปฏบตงานนน ๆ จะเปนการกระตนนกเรยนใหสนใจทจะทางาน และจะทาใหนกเรยนนาไปเปนแนวทางในการปฏบตงานนน ๆ

2.5 คณลกษณะ หรอ สงทจะวดควรนยามใหชดเจน (The characteristics and traits used in the scale should be clearly and specifically defined)


47 | ห น า

2.6 แสดงขนตอน หรอ ลาดบขน ทเหมาะสมของคะแนนในแตละระดบ เพอใหเกดความคลาดเคลอนนอยทสด (Take a appropriate to minimize scoring error) เชน หลกเลยงการใหคะแนนทสงเกนไป (Generosity error) การใหคะแนนตาเกนไป (Severity error) การใหคะแนนสวนใหญอยตรงกลาง (Central tendency error) และการใหคะแนนทเกดจากความพงพอใจเปนการสวนตวของครทมตอนกเรยนคนนน ๆ (Halo effect)

2.7 ระบบของการใหคะแนนตองมความเปนไปได (The scoring system needs to be feasible ) กลาวคอ การใหคะแนนนยมแบงระดบคะแนนเปน 3 - 8 ระดบ ดงนน ในแตละระดบคะแนนตองมความชดเจน และแยกจากกนได

จากทกลาวมาแลว สรปไดวา การสรางเกณฑการใหคะแนน ตองคานงถงงานทใหทาตองมความสาคญ มความสอดคลองระหวางคะแนนกบจดมงหมายการประเมน เกณฑทสรางตองเปนรปธรรม มความชดเจน เหมาะสมกบระดบชน และควรใหนกเรยนและผปกครองมสวนรวมในการสรางเกณฑการประเมนดวย

3. การกาหนดเกณฑการประเมน (Designing Rubrics) การกาหนดเกณฑการประเมนทด ตองเหมาะสมกบงาน และมเหตมผล บอกระดบกอนหลงของคะแนน (Chronology) นกเรยนสามารถประเมนดวยตนเองได จากเกณฑทครสรางขน เกณฑในการประเมนโดยทวไปม 2 แบบ คอ

3.1 การกาหนดเกณฑโดยภาพรวม (Holistic) โดยการอธบายลกษณะคณภาพของงานโดยจะมคาอธบายลกษณะของงานในแตละระดบไวอยางชดเจน เกณฑการประเมนในภาพรวมนเหมาะทจะใชในการประเมนทกษะการเขยน สามารถทจะตรวจสอบความตอเนอง ความคดสรางสรรค และความสละสลวยของภาษาทเขยนได (บญเรยง ขจรศลป, 2544, หนา 61 - 60)

3.2 การกาหนดเกณฑโดยแยกเปนดาน ๆ (Trait - analytic) เปนการใหคะแนนเปนสวน ๆ โดยระบรายละเอยดออกเปนดาน ๆ และแตละดานมคณภาพอยางไร เชน การประเมนการเขยน จะแบงเปนดาน สานวนภาษา ความคดสรางสรรค การเขยนถกหลกไวยากรณ หรอ การประเมนทางดานวทยาศาสตร อาจจะพจารณาดานความถกตองในการคานวณ และ วธการทางวทยาศาสตร เปนตน

4. การกาหนดระดบคะแนนใน Rubrics การกาหนดระดบคะแนนใน rubrics สวนใหญจะมตงแต 3 - 8 ระดบ ขนอยกบลกษณะของงาน และความตองการของครวาจะพจารณางานละเอยดมากนอยเพยงใด การใหระดบคะแนน 3 ระดบ คอ สง-ปานกลาง-ตา เปนการงายในการอธบายคณลกษณะ และงายตอการตดสนใจ แตบางคนชอบใช 4 ระดบ เพราะสมพนธกบการให grade คอ 1, 2, 3 และ 4 จะเลอกใชอยางไร ขนอยกบความตองการของครและนกเรยนทจะตกลงรวมกน ในการกาหนดระดบคะแนน เมอครและนกเรยนมความเขาใจ และมทกษะแลวคอยเพมเปน 5 หรอ 6 ระดบได

5. การเขยน Rubrics ในการเขยน Rubrics จะเปนแบบการประเมนภาพรวม หรอ ประเมนแยกเปนดาน ๆ ขนอยกบความถนดของคร โดยใหยดตามแนวทางคณลกษณะทดของ Rubrics ดงทกลาวมาแลว เทคนคการเขยน Rubrics อาจจะเรมจากดานดทสด กบ ดานทแยทสด ใหตรงขามกนกอน เพองายตอการเขยนในระดบอน ๆ หรอ อาจจะเขยนดานดทสดกอน (เขยนเหมอนกบแบบประเมนภาพรวม)แลว


48 | ห น า

ระบดานลบ หรอ ดานไมด ในระดบคะแนนทตาลงมา หรอ อาจจะเขยนดานแยทสดกอน เปนดานลบทงหมด ซงเปนคะแนนตาสด แลวในระดบคะแนนทสงขน ใหเพมดานบวกหรอดานด ไปเรอย ๆ ในทนผเขยนขอเสนอแนวทางการเขยน Rubrics ดงน 5.1 การเขยนแบบประเมนภาพรวม ตวอยางท 1 เกณฑการประเมนรายงานสภาพความเปนอยของคนไทยในปจจบน เกณฑการใหคะแนน มดงน 4 คะแนน - ดมาก มขอมลทสมบรณ และชดเจน มเหตผลสนบสนน มการ อางอง และมความเปนไปได 3 คะแนน - ด มความชดเจน แตไมมการอางอง 2 คะแนน - ใชได ขอมลยงคลมเครอ ขาดเหตผลสนบสนน 1 คะแนน - ปรบปรง ขอมลไมครบถวน ขาดประเดนทสาคญ ตวอยางท 1 เกณฑการประเมน เรอง การพดอภปราย สงทจะประเมน ไดแก 1. การดาเนนการ (Conduct) 2. เนอหาสาระ (Content) 3. ความมเหตผล (Reasoning) 4. การพด (Speaking) 5. บคลกภาพ (Personality) ระดบทใชประเมนม 4 ระดบ คอ ดเยยม ด ปานกลาง และปรบปรง 6. แนวการกาหนดเกณฑการประเมน (Rubrics) แนวทางในการกาหนดเกณฑการประเมน มดงน ระดบ 5 ขนดเยยม ผลงานดเดน มความคดสรางสรรคใหม สมควรเปนตวอยาง ระดบ 4 ขนด ผลงานด มความสมบรณแนนอน แสดงถงการใชทกษะในการ

ปฏบต ระดบ 3 ขนผาน ผลงานอยในเกณฑมาตรฐานทยอมรบได มจดแขงมากกวาจดออน

ระดบ 2 ขนตองปรบปรง ผลงานโดยทวไปไมสมบรณ มจดออนมากกวาจดแขง ระดบ 1 ขนเรมตน ผลงานยงไมสาเรจสมบรณ มขอบกพรองมาก ยงไมเขาประเดน

7. ขนตอนในการสรางเกณฑในการประเมน (Rubrics) ขนตอนในการสรางเกณฑในการประเมน ม 12 ขนตอน ดงน 7.1 กาหนดกจกรรม/งานทจะประเมน 7.2 กาหนดองคประกอบของเกณฑการประเมน 7.3 นยามปฏบตการใหสอดคลองกบงานนน ๆ 7.4 กาหนดจานวนระดบของเกณฑ 7.5 พจารณาเกณฑผานและไมผานพรอมคาอธบาย 7.6 เขยนคาอธบายในแตละระดบ 7.7 ตรวจสอบโดยผเชยวชาญ 7.8 ปรบปรงแกไขจากความคดเหนของผเชยวชาญ


49 | ห น า

7.9 ทดลองใชเกณฑตรวจสอบผลงาน 7.10 หาคณภาพของเกณฑ เชน Interrater reliability 7.11 ปรบปรงเกณฑทไมไดมาตรฐาน 7.12 จดพมพเกณฑการประเมนเปนรปเลม พรอมคมอการใช

การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทผประเมนตองการมากทสด เพราะจะไดรถงความสามารถทแทจรงของผเรยน ถาสามารถประเมนได ควรกาหนดงานทนกเรยนสามารถ ปฏบตจรงในชวตประจาวน แตถากาหนดไมได กใหกาหนดงานทใกลเคยงกบชวตจรงใหมากทสดกอนทจะทาการประเมนงานนน ควรเขยนแนวทางในการใหคะแนน หรอเกณฑการใหคะแนน (Rubrics) เสยกอน แลวแจงใหผเรยนไดรบทราบ เพอทาใหผเรยนไดเขาใจในงานททาและเปนการกระตนนกเรยน

เกณฑการประเมนผลการทางานกลม

งานรอยพวงมาลยสองชาย เวลา 3 ชวโมง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ประเดน การ

ประเมน

เกณฑการใหระดบคะแนนการประเมน

1. การวางแผน การปฏบตงาน (งานรอยพวงมาลยสองชาย)

มขนตอนการจด ตาแหนงหนาท ครบถวน

มขนตอนการจด แตตาแหนงหนาท ขาด 1 ตาแหนง

มขนตอนการจด แตตาแหนงหนาทขาด 2 ตาแหนง

มขนตอนการจด แตตาแหนงหนาท ขาด 3 ตาแหนง

2. ความรบผดชอบ ตอหนาท

ทกคนมหนาทและ ความรบผดชอบ ตอหนาทของตน

มผมหนาท แตไม รบผดชอบ 1 คน

มผททาหนาทแต ไมรบผดชอบ 2 คน

มผมหนาท แตไม รบผดชอบ 3 คน

3. การมสวนรวมในการปฏบตงาน

ทกคนมสวนรวม ในการปฏบตงาน กลม

ขาดความรวมมอ ในกลม 1 คน



4. เวลา เสรจตามกาหนด และผลงานม คณภาพ

เสรจชากวา กาหนด 5 นาท และผลงานม คณภาพ



5. การรบฟง ความคดเหน

ทกคนรบฟง ความคดเหนซงกนและกนภายในกลม

รอยละ 80 ของ กลมรบฟง ความคดเหน ซงกนและกน




50 | ห น า

เกณฑการตดสนคณภาพ - ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 17 – 20 ดมาก 13 – 16 ด 9 – 12 พอใช 5 – 8 ควรปรบปรง เกณฑการผาน ตงแตระดบคณภาพดขนไป สรป o ผาน o ไมผาน

เกณฑการประเมนการใชเครองมอในการทางาน งานรอยพวงมาลยสองชาย

(1) การใชเครองมอ อปกรณ ไดถกวธและปลอดภย (4 คะแนน) - มทกษะ ถกหลกการ ถกวธ ปลอดภยไดผลงานด ให 4 คะแนน - ขาดทกษะ ถกหลกการ ถกวธ ปลอดภยไดผลงาน ให 3 คะแนน - ขาดทกษะ ไมถกหลกการ ถกวธ ปลอดภยไดผลงาน ให 2 คะแนน - ขาดทกษะ ไมถกหลกการ ไมถกวธ ปลอดภยไดผลงาน ให 1 คะแนน - ขาดทกษะ ไมถกหลกการ ไมถกวธ ไมปลอดภยไดผลงาน ให 0 คะแนน (2) การใชวสดอยางประหยด (4 คะแนน) - ใชวสดเหมาะสมกบงาน ประหยด ไดประโยชน ผลงานมคณภาพ ให 4 คะแนน - ใชวสดไมเหมาะสมกบงาน ประหยด ไดประโยชน ผลงานมคณภาพ ให 3 คะแนน - ใชวสดไมเหมาะสมกบงาน ไมประหยด แตไดประโยชน ผลงานมคณภาพพอสมควร ให 2 คะแนน - ใชวสดไมเหมาะสมกบงาน แตประหยด ไดประโยชน ไดผลงาน ให 1 คะแนน - ใชวสดไมประหยดเลย ให 0 คะแนน 3) การทาความสะอาดเครองมอ วสด อปกรณ สถานทปฏบตงาน (4 คะแนน) - มการทาความสะอาดเครองมอ วสด อปกรณ จดเกบเปนระเบยบ ทาความสะอาดสถานทปฏบตงาน แตงกายเรยบรอย ให 4 คะแนน

- มพฤตกรรมเพยง 3 อยาง ให 3 คะแนน - มพฤตกรรมเพยง 2 อยาง ให 2 คะแนน - มพฤตกรรมเพยง 1 อยาง ให 1 คะแนน - ไมมพฤตกรรมดงกลาวเลย ให 0 คะแนน เกณฑการตดสนคณภาพ - ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 10 – 12 ดมาก 6 – 9 ด 3 – 5 พอใช 0 – 2 ควรปรบปรง เกณฑการผาน ตงแตระดบคณภาพดขนไป สรป o ผาน o ไมผาน


51 | ห น า

เกณฑการประเมนชนงาน “การประดษฐพวงมาลยดอกไมสด”

องคประกอบ ระดบคณภาพ ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

ความประณตสวยงาม มความละเอยด ประณตในการทางาน ลวดลายถกตอง สสวยงามโดดเดน

งานไมละเอยด ลวดลายผด สไมโดดเดน รปแบบเรยบงาย

งานหยาบ ขาดความ ประณตสวยงาม

ความคดรเรม สรางสรรคผลงานได แปลกใหม ลวดลาย สสวยงาม และวสดทนามาใช คดขนเอง

รปแบบไมแปลกใหม ลอกเลยนแบบ

ประโยชนใชสอย สะดวกในการใชงาน มอายการใชงานนาน ทนทาน คมคา ไมชาคลาหรอเหยว

นาไปใชประโยชนได แตอายการใชงานไม ทนทาน

นาไปใชประโยชนได นอย หรอเกอบใช ประโยชนไมไดเลย

เกณฑการตดสนคณภาพ - ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 8 – 9 ด 5 – 7 พอใช 3 – 4 ควรปรบปรง เกณฑการผาน ตงแตระดบคณภาพพอใชขนไป สรป o ผาน o ไมผาน

สรป การวดและประเมนผลเปนสวนสาคญของการจดการเรยนการสอน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทมงใหผเรยนแตละคนไดพฒนาเตมศกยภาพ การวดและประเมนผลจงตองปรบเปลยนไป ใหมลกษณะเปนการประเมนผลทเนนผเรยนเปนสาคญ และประเมนผลตามสภาพจรงดวย โดยการประเมนตามสภาพจรงนน มความคลายคลงกบการประเมนจากการปฏบต แตอาจจะมความลกซงในการประเมนมากกวา เนองจากเปนสถานการณจรง ซงจะเกดประโยชนกบผเรยนมาก เพราะจะทาใหทราบความสามารถทแทจรงของผเรยน วามจดเดนและขอบกพรองในเรองใดอนจะนาไปสการแกไขทตรงประเดนทสด และเพอทจะให ผลงานของนกเรยนไดคะแนนในระดบทตองการผสอนควรกาหนดเกณฑ การใหคะแนนเปนแนวทางการใหคะแนนทเกดจากการรวมกนระหวาง เกณฑการใหคะแนน กบ มาตราประมาณคาหรอระดบคะแนน ซงสามารถระบถงความแตกตางของ ผลงาน หรอประสทธภาพ (Proficiency) ของงานได



52 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 1 ธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

คาสง จงตอบคาถามตอไปน โดยเลอกขอทถกตองมากทสดเพยงขอเดยว แบบทดสอบความร ความเขาใจ ของธรรมชาตวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (5 ขอ)

1. ขอใดเปนกระบวนการทไมใชคณลกษณะทพงประสงคของการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ ก. เนนกระบวนการทพฒนาวชาการ ข. เนนกระบวนการจดการเรยนรรวมกน ค. เนนการพฒนาอยางตอเนอง ง. เนนการประเมนตามสภาพจรง 2. การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตามกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสอดคลองกบขอใด ก. การสงเกตการณทางานของผเรยน

ข. การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน ค. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของผเรยน

ง. ประเมนการพฒนาการเรยนรของผเรยน 3. คาอธบายรายวชา กลมสาระการการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตรงกบความหมายใด ก. ตรงกบระดบคณภาพของผเรยน ข. ตรงกบการออกแบบการเรยนร ค. ตรงกบกระบวนการจดการเรยนร ง. ตรงกบขอกาหนดใหผเรยนไดเรยน 4. เหตผลทมความจาเปนตองเรยนวชาการงานอาชพและเทคโนโลยมากทสดคอขอใด ก. เพอปรบตวใหทนกบเหตการณของสงคม

ข. เพอเลอกงานทาในอนาคตไดอยางถกตอง ค. เพอดารงชวตในสงคมอยางมสขและพอเพยง

ง. เพอนาความคดสรางสรรคมาใชทางาน 5. การศกษาภาคบงคบ มระยะเวลา เทาไร ชวงเวลาใด

ก. 6 ป ตงแตชนประถมศกษาปท 1-6 ข. 12 ป ตงแตชนประถมศกษาปท 1-3

ค. 15 ป ตงแตอนบาล 1- มธยมศกษาปท 6 ง. 15 ป ตงแตชนประถมศกษาปท 1- อนปรญญา


53 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 2 ความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย คาสง จงตอบคาถามตอไปน โดยเลอกขอทถกตองมากทสดเพยงขอเดยว แบบทดสอบความร ความเขาใจ ของความคดสรางสรรคกบกระบวนการเทคโนโลย (5 ขอ) 1. ความคดสรางสรรคมกประเภท อะไรบาง ก. 2 ประเภท คอ คด สงใหม และคดตามความเหมาะสม

ข. 3 ประเภท คอ คดสงใหม/คดแบบใชการได/คดมความเหมาะสม ค. 4 ประเภท คอ คดสงใหม/คดแลวลงมอทา/คดแลวนาเสนอและคดแลวประเมนผล

ง. 5 ประเภท คอ คดรอบคอบ/คดรเรม/คดสรางสรรค/คดแบบมวจารณญาณ และการคดเปรยบเทยบ 2. การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการในชนประถมศกษาปท 1-3 แบบใดเหมาะสมทสด ก. แบบเชอมโยง ข. แบบคขนาน ค. แบบโครงงาน ง. แบบสหวทยาการ 3. อารยา มความคดทเพอฝน เกนจรง แสดงวาอารยา มการพฒนาสมองดานใดมากกวาปกต

ก. ดานซาย ข. ดานขวา ค. ทง 2 ดาน ง. สมองสวนหนา 4. การคดไดหลายแง หลายมม หลายทศทาง แสดงวาบคคลดงกลาวมความคดแบบใด ก. คดรเรม/ ยดหยน / คดสลบขาง / คดรวบยอด

ข. คดคลองแคลว / วองไว / คดรวดเรว / คดสลบขาง ค. คดอยางละเอยดลออ / คดแยบยล / คดรอบคอบ / คดยดหยน

ง. คดรเรม / คดยดหยน / คดคลองแคลว / คดละเอยดลออ 5. เหตผลขอใดเหมาะสมทสด ในเรองความคดสรางสรรค ก. สมพร ประดษฐรถลากจากขวดนาพลาสตกตามตวอยางทครนามาใหดไดสวยงาม

ข. โชตกา ทาตามดาวเรยม แตเสรจเรวกวา สวยกวา ค. ดาวเรยม ออกแบบกระเปาผาแบบใหมตามความตองการของตนเอง

ง. รศม ไมชอบงานประดษฐจงอาสาเกบกวาดหองเรยนแทนการทาชนงาน


54 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 3 การจดทาหลกสตร คาสง จงตอบคาถามตอไปน โดยเลอกขอทถกตองมากทสดเพยงขอเดยว แบบทดสอบความร ความเขาใจ ของกระบวนการจดการเรยนร (10 ขอ) 1. มาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มกสาระ กมาตรฐานการเรยนร ก. 6 สาระ 6 มาตรฐาน ข. 4 สาระ 4 มาตรฐาน ค. 5 สาระ 5 มาตรฐาน ง. 4 สาระ 6 มาตรฐาน 2. การวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตามกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยสอดคลองกบขอใด ก. การสงเกตการณทางานของผเรยน

ข. ประเมนการพฒนาการเรยนรของผเรยน ค. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของผเรยน

ง. การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน 3. สาระการเรยนรท 4 ของกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย กาหนดใหเรยนรในเรองอะไร ก. การออกแบบและเทคโนโลย

ข. การดารงชวตและครอบครว ค. การอาชพ

ง. เทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร 4. ถาครตองการใหนกเรยนมทกษะกระบวนการทางานตองใชสอประเภทใด ก. สอสงพมพ ข. สอเทคโนโลย ค. สอใบงาน ง. สอวสด อปกรณ 5. ถาจะกลาวถงการประเมนแบบกระบวนการกลม ขอใดกลาว ไมถกตอง ก. ประเมนขนตอนการทางาน ข. ประเมนเฉพาะหวหนากลม ค. ประเมนคณภาพชนงาน ง. ประเมนตามจดประสงคนาทาง 6. ขอใดเปนการยนยนวาผเรยนมความชานาญและมความเขาใจทคงทน ก. ทาแบบทดสอบปลายภาคเรยนไดคะแนนสง

ข. ทาแบบทดสอบระดบชาตไดดเปนทนาพอใจ ค. นาความรไปประยกตใชในชวตประจาวน

ง. เขยน เลาเรอง ไดครบทกเนอหา


55 | ห น า

7. ครสอนวชางานประดษฐทานหนง ทาการทดสอบนกเรยนเปนระยะๆ และสมาเสมอ ครคนดงกลาว ใชวธการประเมนผลแบบใด ก. ประเมนทเนนผเรยนเปนสาคญ ข. ประเมนตามสภาพจรง ค. ประเมนแบบองประสบการณ ง. การประเมนระหวางเรยน 8. การวเคราะหรายวชาสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ควรกาหนดใหม KPA ขอความใดถกตอง ก. K หมายถง ทกษะกระบวนการ P หมายถง กาหนดการทางาน

A หมายถง การวเคราะหผเรยน ข. K หมายถง ความรทผเรยนพงไดรบ

P หมายถง วางแผนสงทผเรยนตองทา A หมายถง รปแบบการประเมนทชดเจน

ค. K หมายถง ความร P หมายถง ความจา A หมายถง ความเขาใจและการนาไปใช

ง. K หมายถง ความร P หมายถง ทกษะ กระบวนการ A หมายถง คณลกษณะ 9. การจดทาหนวยการเรยนร ขอตอไปนขอใดไมเกยวของ ก. ครสามกาหนดภาระงาน/ชนงาน ข. ครตาลเขยนคาอธบายรายวชา ค. ครนางสรางเกณฑการประเมนผล ง. ครฉางกาหนดสาระการเรยนร 10. รองรอย หลกฐานทแสดงวาผเรยนมความรและทกษะทกาหนดไวในหนวยการเรยนรซงเกดขนระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน ขอใดถกตอง ก. รองรอยทเกดจากการวดและประเมนผล

ข. ปรากฏในสาระการเรยนร ค. ปรากฏในภาระงาน / ชนงาน

ง. ปรากฏในคาอธบายรายวชา


56 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 4 กระบวนการจดการเรยนร คาสง จงตอบคาถามตอไปน โดยเลอกขอทถกตองมากทสดเพยงขอเดยว แบบทดสอบความร ความเขาใจ ของกระบวนการจดการเรยนร (5 ขอ) 1. การสอนแบบองประสบการณ คอการสอนในลกษณะขอใด ก. การนาประสบการณของนกเรยนมาประยกตใชจดกจกรรมการเรยนการสอน

ข. นกเรยนนาประสบการณทคดเลอกในกลมมาแสดงบทบาทสมมต ค. ประสบการณทคาดหวงทผเรยนไดเผชญปญหาในการแสวงหาความรทงเนอหาสาระ และ

ทกษะ จากแหลงวทยากร ง. ประสบการณทคาดหวงทผสอนไดถายทอดใหนกเรยน แลวมการวดผลประเมนผล

2. การจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางหลากหลายเปนวธการสอนทใหความร และ ประสบการณแกนกเรยนโดยตรง ยกเวนการสอนในขอใด ก. การสอนแบบกลมสมพนธ

ข. การสอนแบบทดลอง ค. การสอนแบบองปญหา

ง. การสอนแบบบรรยาย 3. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลมมวตถประสงคตองการใหผเรยนมประสบการณดานใด ก. เกดประสบการณตรงมความสมพนธภายในกลม

ข. คนพบความรดวยตนเอง และมความคดรเรมสรางสรรค ค. รจกเหตผล และมความคดรเรมสรางสรรค

ง. รจกตนเอง และเกดประสบการณตรง 4. การจดทาโครงงาน ชวยใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพของตนเองในดานใดมากทสด ก. ความรบผดชอบ ความขยน การตรงตอเวลา

ข. การแสดงออก รบผดชอบ เจตคตทด ค. ความคดรเรมสรางสรรค ความมวนย ความรบผดชอบตนเอง

ง. ความเชอมน ความซอสตย ความรบผดชอบ 5. ขอใดกลาวถงการสอนแบบแกปญหาไดถกตองทสด

ก. ผเรยนวเคราะหปญหา แกไข นาไปปรบใชใหเหมาะสมกบสถานการณ ข. ผเรยนรจกคดเปน มเหตผลหาขอมลแลวสรปนาไปใช

ค. ผเรยนมวจารณญาณในการตดสนใจ มความเชอมนในตนเอง ง. ผเรยนประเมนปญหา มอสระในการคด มทางเลอกแกปญหาทหลากหลาย


57 | ห น า


ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย สาหรบผสอนระดบประถมศกษา ตอนท 5 การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

คาสง ใบงานท 5 จะประกอบดวย 2 กจกรรม ดงน o กจกรรมท 1 เรอง “การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพและเทคโนโลย: การฝกอบรมฝกออกแบบการเขยน เกณฑการประเมน”

o กจกรรมท 2 เรอง “ทดสอบความร ความเขาใจ ของการวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย”

กจกรรมท 1 เรอง “การวดผลและประเมนผลกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลย: การฝกอบรมฝกออกแบบการเขยน เกณฑการประเมน” ใหผเขารบการฝกอบรมฝกออกแบบการเขยน เกณฑการประเมน ตามตาราง ทออกแบบให

หรอทานสามารถออกแบบตารางเอง ใหทกชองคะแนนมความสมบรณ ชดเจน (ไมตองสงใบงาน)

พฤตกรรมบงช ไมผาน(๐) ผาน(๑) ด(๒)

กจกรรมท 2 เรอง “ทดสอบความร ความเขาใจ ของการวดผลและประเมนผลกลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย” คาสง จงตอบคาถามตอไปน โดยเลอกขอทถกตองมากทสดเพยงขอเดยว

แบบทดสอบความร ความเขาใจ ของการจดทาหลกสตร (5 ขอ) 1. การเกบรวบรวมหลกฐานทแสดงถงผลสมฤทธ ความถนดหรอความสามารถของบคคล โดยเกบรวบรวมอยางเปนระบบ เปนการประเมนผลแบบใด ก. การบนทกขอมล ข. แฟมสะสมงาน

ค. แบบทดสอบ ง. แบบสงเกต 2. ขอใดคอการเรยนการสอนโดยเนนนกเรยนเปนสาคญทถกตองทสด ก. ผสอน สอนโดยบรรยายใหนอยลงโดยใหผเรยนเรยนรดวยตนเองมากขน

ข. ผสอนมอบหมายงานใหผเรยนไปศกษาคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ ค. ผเรยนมบทบาทสาคญในการสรางความร นาความรไปประยกตใชโดยผสอนใหคาปรกษา ง. ผเรยนสรางองคความรโดยการศกษาคนควาดวยตนเอง ผสอนคอยประเมนผล


58 | ห น า

3. คาพดทวาครตองมการเตรยมการสอน หมายถงสงใดบาง ก. วเคราะหขอมลผเรยน, หลกสตร, เตรยมแหลงเรยนร ข. เตรยมแผน, สอ, การวดผล

ค. สาระการเรยนร, สอ, วดผล ง. หลกสตร, สอ, วดผล

4. งานทเกดขนในชวตจรง ทงงานจรงหรอเหมอนจรง เปนสถานการณในโลกแหงความเปนจรง เปนงานชนดใด ก. เปนลกษณะของงานตามสภาพจรง

ข. เปนการประเมนแบบเกณฑการประเมน ค. เปนลกษณะการประเมนแบบสงเกต

ง. เปนลกษณะการประเมนโดยใชแบบสอบถาม 5. เกณฑการประเมนในภาพรวมแบบ Rubric นยมใชเกณฑประเมน 3 ระดบ ทงน เพราะอะไร ก. เกณฑมความสมพนธกบการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ข. เปนเกณฑการประเมนททาไดงายเปนทนยมจากนกวชาการ ค. เปนเกณฑการประเมนทไดมาตรฐานเพราะไมมระดบมากเกนไป

ง. คาเฉลยอยในระดบกลาง กาหนดรายละเอยด และตรวจงาย

คํานําkrukird.com/02102.pdf · utq-02102 กลุ่มสาระการเร...

Documents

Transcript of คํานําkrukird.com/02102.pdf · utq-02102 กลุ่มสาระการเร...