www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

A.§Æt vÊn ®ÒI. Lêi më ®Çu

To¸n häc lµ c«ng cô gióp häc tèt c¸c m«n häc kh¸c, chÝnh v× vËy nã ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng trong nhµ trêng. Bªn c¹nh ®ã nã cßn cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc t duy vµ phÈm chÊt trÝ tuÖ,gióp häc sinh ho¹t ®éngcã hiÖu qu¶ trong mäi lÜnh vùc cña ®ßi sèng s¶n xuÊt.

To¸n häc mang s½n trong ®ã ch¼ng nh÷ng ph¬ng ph¸p quy n¹p thùc nghiÖm , mà c¶ ph¬ng ph¸p suy diÔn l« gic. Nã t¹o cho ngêi häc cã c¬ héi rÌn luyÖn kh¶ n¨ng suy ®o¸n vµ tëng tîng. To¸n häc cßn cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn phÈm chÊt ®¹o ®øc, gãp phÇn h×nh thµnh thÕ giíi quan khoa häc cho häc sinh. To¸n häc ra ®êi tõ thîc tiÔn vµ l¹i quay trë vÒ phôc vô thùc tiÔn. To¸n häc cßn h×nh thµnh vµ hoµn thiÖn nh÷ng nÐt nh©n c¸ch nh say mª vµ cã hoµi b·o trong häc tËp, mong muèn ®îc ®ãng gãp mét phÇn nhá cña m×nh cho sù nghiÖp chung cña ®Êt níc, ý chÝ vît khã, b¶o vÖ ch©n lý, c¶m nhËn ®îc c¸i ®Ñp, trung thùc , tù tin, khiªm tèn,…. BiÕt tù ®¸nh gi¸ m×nh, tù rÌn luyÖn ®Ó ®¹t tíi mét nh©n c¸ch hoµn thiÖn toµn diÖn h¬n. MÆt kh¸c to¸n häc cßn cã nhiÖm vô h×nh thµnh cho HS nh÷ng kü n¨ng:

- Kü n¨ng vËn dông tri thøc trong néi bé m«n to¸n ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp to¸n

- Kü n¨ng vËn dông tri thøc to¸n häc ®Ó häc tËp c¸c m«n häc kh¸c.

- Kü n¨ng vËn dông tri thøc to¸n häc vµo ®¬× sèng, kü n¨ng ®o ®¹c, tÝnh to¸n,sö dông biÓu ®å, sö dông m¸y tÝnh….

1

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..…………………………………………………………………………………… Tuy nhiªn c¶ ba kü n¨ng trªn ®Òu cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Kü n¨ng thø nhÊt lµ c¬ së ®Ó rÌn luyÖn hai kü n¨ng kia. ChÝnh v× vËy kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc ®Ó gi¶i bµi tËp to¸n lµ v« cïng quan träng ®èi víi häc sinh. Trong ®ã viÖc tr×nh bµy lêi gi¶i mét bµi to¸n chÝnh lµ thíc ®o cho kü n¨ng trªn. ®Ó cã mét lêi gi¶I tèt th× häc sinh cÇn cã kiÕn thøc, c¸c kü n¨ng c¬ b¶n vµ ngîc l¹i cã kiÕn thøc, cã c¸c kü n¨ng c¬ b¶n th× häc sinh sÏ tr×nh bµy tèt lêi gi¶i mét bµi to¸nII. THùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu1.Thùc tr¹ng

Tr×nh bµy lêi gi¶i mét bµi to¸n lµ h×nh thøc vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· biÕt vµo c¸c bµi to¸n cô thÓ, lµ h×nh thøc tèt nhÊt ®Ó rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng nh tÝnh to¸n, biÕn ®æi suy luËn vµ lµ h×nh thøc tèt nhÊt ®Ó kiÓm tra vÒ n¨ng lùc, møc ®é tiÕp thu vµ vËn dông kiÕn thøc. Sau khi ®äc ®Ò bµi, ph©n tÝch t×m hiÓu lêi gi¶i th× häc sinh ph¶i tr×nh bµy lêi gi¶i. Song ®«i khi häc sinh cßn m¾c sai lÇm trong qu¸ tr×nh tr×nh bµy lêi gi¶i.

Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i thÊy viÖc m¾c ph¶i mét sè sai lÇm khi tr×nh bµy lêi gi¶i cña häc sinh cßn rÊt nhiÒu. Ch¼ng h¹n nh do ph©n tÝch sai, ¸p dông sai kiÕn thøc hoÆc cha kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn cu¶ bµi to¸n. NhiÒu häc sinh sau khi gi¶i xong kh«ng kiÓm tra l¹i lêi gi¶i xem suy luËn, tÝnh to¸n chÝnh x¸c ch-a, cã sai sãt g× kh«ng, sai ë chç nµo vµ söa nh thÕ nµo?

Trong qu¸ tr×nh tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n yªu cÇu ph¶i râ rµng, chÆt chÏ, ®Çy ®ñ c¸c trêng hîp vµ ®¹t ®é chÝnh x¸c

2

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………cao.2. KÕt qu¶ cña thùc tr¹ng

§îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y To¸n 6, t«i nhËn thÊy ®©y lµ líp häc ®Çu cÊp nªn viÖc tr×nh bµy tèt lêi gi¶i lµ rÊt quan träng. Th«ng qua bµi kiÓm tra ch¬ng I ë häc kú I, t«i thu ®îc kÕt qu¶ nh sau:

Tæng sè HS

§iÓm 9-10

§iÓm 7 - 8

§iÓm 5 - 6

§iÓm 3 - 4§iÓm < 3

SL % SL % SL % SL % SL %

38 0 0 3 7,9 1026,3

10 26,3 15 39,5

Lµ gi¸o viªn d¹y to¸n , ®øng tríc thùc tr¹ng trªn t«i rÊt b¨n kho¨n lo l¾ng.

§Ó gãp phÇn vµo viÖc gióp häc sinh nãi chung vµ häc sinh líp 6B nãi riªng t«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ m¹nh d¹n ®a ra ®Ò tµi: “RÌn luyÖn kü n¨ng tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n cho häc sinh líp 6” víi môc ®Ých n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc ë trêng THCS NgaThµnh.

B.gi¶i quyÕt vÊn ®ÒI. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn. 1. Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn. - Nghiªn cøu lý thuyÕt. - Thùc hµnh gi¶i to¸n: T×m mét sè bµi to¸n ®Æc trng ®Ó h-íng dÉn häc sinh2. Ph¬ng tiÖn nghiªn cøu. - S¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp, s¸ch n©ng cao to¸n 6

3

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..…………………………………………………………………………………… - Ph¬ng ph¸p d¹y häc to¸n - Thùc hµnh gi¶i to¸nII. C¸c gi¶i ph¸p ®Ó tæ chøc thùc hiÖn.1.Gi¶i mét bµi to¸n nh thÕ nµo?

Khi gi¶i mét bµi to¸n häc sinh cÇn ph¶i thùc hiÖn qua 4 bíc- §äc kü ®Ò bµi.- Ph©n tÝch t×m híng gi¶i.- Tr×nh bÇy lêi gi¶i.- Khai th¸c kÕt qu¶ bµi to¸n.Trong thùc tÕ bíc 3 lµ bíc mµ ngêi d¹y vµ ngêi häc thêng

xuyªn ph¶i lµm. §©y lµ bíc mµ häc sinh t¸i hiÖn l¹i nh÷ng kiÕn thøc mµ m×nh ®· häc ®îc. Häc sinh cã thÓ dùa vµo ®ã ®Ó ®¸nh gi¸, kiÓm tra ®îc kh¶ n¨ng cña m×nh. Bªn c¹nh tr×nh bµy mét lêi gi¶i nh thÕ nµo lµ hîp lý võa ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c, võa khoa häc lµ rÊt quan träng. V× vËy t«i ®a ra c¸c h×nh thøc rÌn luyÖn c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i mét sè bµi to¸n nh sau2.c¸c h×nh thøc rÌn luyÖn c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n cho häc sinh líp 6.2.1.§a ra c¸c bµi gi¶i mÉu.

ViÖc ®a ra c¸c bµi gi¶i mÉu lµ rÊt quan träng. Bíc ®Çu cña qu¸ tr×nh tù häc cña häc sinh lµ ciÖc quan s¸t vµ häc tËp c¸c bµi gi¶i mÉu mµ gi¸o viªn ®a ra. Do

®ã c¸c bµi gi¶i mÉu ph¶i ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c tuyÖt ®èi, chÆt chÏ vµ khoa häc.

*VD 1: T×m x Z biÕt : 23-3(x+4) = 128.4

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

Gi¶i :Tõ 23-3(x+4) = 128 => -3(x + 4) = -23 + 128 => -3(x + 4) = 105 hay 3(x + 4) = -105=> x + 4 = -105 : 3=> x + 4 = -35=> x = -35 - 4 => x = -39 ZVËy x = -39 lµ gi¸ trÞ cÇn t×m .

khi gi¸o viªn ®a ra bµi gi¶i mÉu trªn, häc sinh h×nh dung ®îc thø tù thùc hiÖn, viÖc t×m x tho¶ m·n ®iÒu kiÖn cho tríc.2.2 §a ra bµi gi¶i nhng c¸c bíc gi¶i s¾p xÕp cha hîp lý.

Sau khi t×m ®îc híng gi¶i phÇn lín häc sinh cßn lóng tóng trong viÖc s¾p xÕp thø tù c¸c bíc gi¶i. Kh«ng biÕt bíc nµo nªn tr×nh bµy tríc, bíc nµo nªn tr×nh bµy sau. H×nh thøc nµy rÌn luyÖn cho häc sinh c¸ch suy luËn chÝnh x¸c cã c¬ së vµ tõ ®ã häc sinh biÕt c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n mét c¸ch hîp lý.

*VD2: Mét khu vên h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi 105m, chiÒu réng 60m. Ngêi ta muèn trång c©y xung quanh vên sao cho mçi gãc vên cã mét c©y vµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp b»ng nhau. TÝnh kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a hai c©y liªn tiÕp (kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y lµ mét sè tù nhiªn víi ®¬n vÞ lµ mÐt) khi ®ã tæng sè c©y lµ bao nhiªu?

Gi¶i(1)Gäi kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp lµ x (m). §K : x N(*)(2)Mµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y lín nhÊt nªn: x = ¦CLN (105,

5

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………60).(3)Ta cã: 105 x, 60 x .(4) V× mçi gãc vên cã mét c©y vµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp b»ng nhau nªn: (5) Ta cã : 105 = 3.5.7 ; 60 = 22.3.5 => ¦CLN(105,60) = 3.5 = 15. hay x= 15(6) Tæng sè c©y lµ: 330 : 15 = 22(c©y).(7) Chu vi cña m¶nh vên lµ: (105 + 60).2 = 330 (m).(8)VËy kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a hai c©y lµ 15m.(9) Ta thÊy x = 15 tho¶ m·n ®k (*)Sau khi quan s¸t lêi gi¶i trªn häc sinh suy nghÜ vµ s¾p xÕp l¹i lêi gi¶i nh sau:

Gi¶i(1) Gäi kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp lµ x (m). §k : x N(*)(4) V× mçi gãc vên cã mét c©y vµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp b»ng nhau nªn: (3)Ta cã: 105 x, 60 x(2)Mµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y lín nhÊt nªn: x= ¦CLN(105, 60).(5) Ta cã : 105 =3.5.7 ; 60 = 22.3.5.=>¦CLN(105,60) = 3.5 =15. hay x= 15(9) Ta thÊy x = 15 tho¶ m·n ®k (*)(8)VËy kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a hai c©y lµ 15m(7) Chu vi cña m¶nh vên lµ: (105 + 60).2 = 330(m).(6) Tæng sè c©y lµ: 330 : 15 =22(c©y)(10) §¸p sè: Kho¶ng c¸ch gi÷a hai c©y liªn tiÕp: 15m

Tæng sè c©y cÇn trång: 22 c©y.2.3.§a ra bµi to¸n cã gîi ý gi¶i

Sau khi cho häc sinh ®äc vµ nghiªn cøu bµi to¸n, gi¸o viªn 6

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………®a ra gîi ý ®Ó häc sinh cã thÓ h×nh dung ®îc c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n ®ã.

*VD3 : T×m sè tù nhiªn biÕt r»ng nÕu chia nã cho 3 råi trõ ®i 4, sau ®ã nh©n víi 5 th× ®îc 15. Gîi ý gi¶i.

1)NÕu gäi sè cÇn t×m lµ x, ®k cña x lµ g× ?(2)H·y biÓu diÔn x qua c¸c th«ng tin tr«ng bµi to¸n ?(3)Tõ mèi liªn hÖ trªn t×m x nh thÕ nµo ?(4)Sau khi t×m ®îc x ta ph¶i lµm g× ?(5)Cuèi cïng h·y kÕt luËn . Víi gîi ý trªn häc sinh dÔ dµng h×nh dung ®îc thø tù cña viÖc gi¶i bµi to¸n ®ã.Häc sinh gi¶i nh sau:Gäi sè cÇn t×m lµ x. ®k : x N (*) V× x chia cho 3 råi trõ ®i 4 sau ®ã nh©n víi 5 th× ®îc 15 nªn ta cã : (x: 3 - 4). 5 = 15

=> x : 3 – 4 = 15 : 5 => x : 3 - 4 = 3 => x : 3 = 7 => x = 7 . 3=> x = 21. Tho¶ m·n §K (*).

VËy sè cÇn t×m lµ 21.2.4. §a ra c¸c bµi tËp gi¶i s½n cã chøa sai lÇm ®Ó yªu cÇu häc sinh t×m chç sai vµ söa l¹i cho ®óng

Theo t«i h×nh thøc nµy lµ quan träng vµ cã yªu cÇu cao

7

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………h¬n so víi ba h×nh thøc trªn.H×nh thøc nµy rÌn luyÖn cho häc sinh ®îc hai kh¶ n¨ng:Mét lµ: Kh¶ n¨ng tr×nh bµy lêi gi¶i.Hai lµ:Kh¶ n¨ng t duy logic, tÝnh to¸n chÆt chÏ chÝnh x¸c.

V× khi ph¸t hiÖn ®îc sai sãt trong mçi bµi to¸n nghÜa lµ häc sinh ®· ph¶i t duy, huy ®éng vèn kiÕn thøc cña m×nh ®Ó kiÓm tra, tÝnh to¸n míi kh¼ng ®Þnh ®îc sai ë ®©u? Sai nh thÕ nµo?Sau khi kiÓm tra, bæ sung vµ söa ch÷a sai sãt xong th× bµi to¸n ®îc tr×nh bµy mét c¸ch hoµn chØnh vµ häc sinh rót ®îc kinh nghiÖm cho b¶n th©n.1)NÕu gäi sè cÇn t×m lµ x, ®k cña x lµ g× ?(2)H·y biÓu diÔn x qua c¸c th«ng tin tr«ng bµi to¸n ?(3)Tõ mèi liªn hÖ trªn t×m x nh thÕ nµo ?(4)Sau khi t×m ®îc x ta ph¶i lµm g× ?(5)Cuèi cïng h·y kÕt luËn . Víi gîi ý trªn häc sinh dÔ dµng h×nh dung ®îc thø tù cña viÖc gi¶i bµi to¸n ®ã.Häc sinh gi¶i nh sau:Gäi sè cÇn t×m lµ x. ®k : x N (*) V× x chia cho 3 råi trõ ®i 4 sau ®ã nh©n víi 5 th× ®îc 15 nªn ta cã : (x: 3 - 4). 5 = 15

=> x : 3 – 4 = 15 : 5 => x : 3 - 4 = 3 => x : 3 = 7 => x = 7 . 3

8

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

=> x = 21. Tho¶ m·n §K (*). VËy sè cÇn t×m lµ 21.

2.4. §a ra c¸c bµi tËp gi¶i s½n cã chøa sai lÇm ®Ó yªu cÇu häc sinh t×m chç sai vµ söa l¹i cho ®óng

Theo t«i h×nh thøc nµy lµ quan träng vµ cã yªu cÇu cao h¬n so víi ba h×nh thøc trªn.H×nh thøc nµy rÌn luyÖn cho häc sinh ®îc hai kh¶ n¨ng:Mét lµ: Kh¶ n¨ng tr×nh bµy lêi gi¶i.Hai lµ:Kh¶ n¨ng t duy logic, tÝnh to¸n chÆt chÏ chÝnh x¸c.

V× khi ph¸t hiÖn ®îc sai sãt trong mçi bµi to¸n nghÜa lµ häc sinh ®· ph¶i t duy, huy ®éng vèn kiÕn thøc cña m×nh ®Ó kiÓm tra, tÝnh to¸n míi kh¼ng ®Þnh ®îc sai ë ®©u? Sai nh thÕ nµo?Sau khi kiÓm tra, bæ sung vµ söa ch÷a sai sãt xong th× bµi to¸n ®îc tr×nh bµy mét c¸ch hoµn chØnh vµ häc sinh rót ®îc kinh nghiÖm cho b¶n th©n.3.VËn dông c¸c h×nh thøc rÌn luyÖn trªn ®èi víi mét tiÕt häc cô thÓ . TiÕt 87: PhÐp chia ph©n sè I . Môc tiªu: Häc xong tiÕt nµy, häc sinh cÇn ®¹t c¸c yªu cÇu sau ®©y:1. KiÕn thøc :

N¾m v÷ng kh¸i niÖm sè nghÞch ®¶o vµ quy t¾c chia ph©n sè 2. Kü n¨ng :

- BiÕt t×m sè nghÞch ®¶o cña mét sè kh¸c kh«ng mét c¸ch thµnh th¹o .

9

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

- Cã kü n¨ng vËn dông quy t¾c chia ph©n sè ®Ó thùc hiÖn phÐp chia mét c¸ch thµnh th¹o .3. Th¸i ®é: RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn nhanh nhÑn , chÝnh x¸c vµ thãi quen nhËn xÐt ®Æc ®iÓm c¸c ph©n sè tríc khi thùc hiÖn phÐp tÝnh .II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh :1.Gi¸o viªn: B¶ng phô , thíc kÎ .2.Häc sinh: PhiÕu häc tËp thíc kÎ. III. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh

1.KiÓm tra bµi cò : Ho¹t ®éng 1 : ¤n l¹i kiÕn thøc cã liªn quanGi¸o viªn nªu c©u hái: dù ®o¸n gi¸ trÞ cña x vµ thö l¹i xem cã ®óng kh«ng a . 8.x = 1

b .

Häc sinh : suy nghÜ c¶ líp Hai häc sinh lªn b¶ng thùc hiÖn

a . Dù ®o¸n x =

thö l¹i 8. = 1

10

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

Gi¸o viªn: Tæ chøc cho häc sinh c¶ líp nhËn xÐt bµi lµm cña c¶ hai häc sinh.Gi¸o viªn: ®Æt vÊn ®Ò chuyÓn tiÕp kÕt qu¶ trªn chØ lµ dù ®o¸n . VËy lµm thÕ nµo ®Ó biÕt ®îc c¸c gi¸ trÞ cña x mµ kh«ng ph¶i dù ®o¸n ?

thö l¹i 8. = 1

b . Dù ®o¸n x =

thö l¹i : = =

Häc sinh nhËn xÐt

Häc sinh nghe + ph¸n ®o¸n

2. Tæ chøc cho häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc míi ho¹t ®éng 2: X©y dùng ®Þnh nghÜa sè nghÞch ®¶oGi¸o viªn : giíi thiÖu môc 1 Yªu cÇu häc sinh quan s¸t l¹i vÝ dô kiÓm tra bµi cò . ë vÝ dô 1: gi¸o viªn giíi thiÖu x =

lµ sè

nghÞch ®¶o cña 8 vµ ngîc l¹i . B»ng c¸ch lµm t¬ng tù GÝao viªn cho häc sinh lÊy

1. Sè nghÞch ®¶o a . VÝ dô .

8 vµ lµ hai sè nghÞch ®¶o cña

nhau

Häc sinh : lÊy vÝ dô tuú ý 11

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………tuú ý c¸c vÝ dô, sau ®ã gäi vµi häc sinh ®a ra kÕt qu¶.Gi¸o viªn cho häc sinh thùc hiÖn [?2] Gi¸o viªn: kiÓm tra c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh vµ bæ sung ( nÕu cÇn ) .Tõ c¸c vÝ dô trªn Gi¸o viªn cho häc sinh suy nghÜ råi rót ra ®Þnh nghÜa vÒ sè nghÞch ®¶o Gi¸o viªn: chèt l¹i vµ ®a ra ®Þnh nghÜa hoµn chØnh (Treo b¶ng phô)

Gi¸o viªn : cho häc sinh th¶o luËn theo nhãm [?3]Cho c¸c nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhau . Gi¸o viªn: treo b¶ng phô ghi s½n lêi gi¶i mÉu ? T×m sè nghÞch ®¶o cña sè 0 ? gi¶i thÝch kÕt qu¶ ?

Gi¸o viªn: Chèt l¹i vµ ®a ra

Häc sinh : Thùc hiÖn [?2]

Häc sinh : suy nghÜ , tr¶ lêi (ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa do sù hiÓu biÕt cña m×nh ).

Häc sinh : quan s¸t vµ bæ sung cho m×nh

b . §Þnh nghÜa . häc sinh : thùc hiÖn theo nhãm vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ .Häc sinh : nhËn xÐt bµi lµm c¸c nhãm kh¸c.Häc sinh : Quan s¸t vµ tù häc tËp.

Häc sinh : Sè 0 kh«ng cã sè nghÞch ®¶o v× bÊt cø sè nµo nh©n víi 0 còng b»ng 0 kh«ng thÓ b»ng 1 ®îc.Häc sinh : Ghi chó ý

Häc sinh : dù ®o¸n, lµm phÐp 12

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………chó ý .Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò chuyÓn tiÕp : Tõ vÝ dô b kiÓm tra bµi cò: ? Lµm thÕ

nµo biÕt ®îc x = lµ ®óng?

Ho¹t ®éng 3: X©y dùng quy t¾c chia ph©n sè.

chia

Gi¸o viªn:Cho häc sinh thùc hiÖn [?4].

TÝnh vµ so s¸nh:

vµ

Gi¸o viªn lÊy [?4] lµm vÝ dô.

? Quan hÖ gi÷a vµ lµ g×?

? H·y lÊy hai vÝ dô vÒ phÐp chia?Gi¸o viªn: kiÓm tra viÖc lµm cña häc sinh díi líp.Gi¸o viªn ®a ra phÐp chia: VËn dông c¸ch viÕt trªn cho;

2:

? Tõ c¸c vÝ dô trªn: h·y rót ra quy t¾c chia ph©n sè?

2 . PhÐp chia ph©n sè Häc sinh: Thùc hiÖn [?4]

B¸o c¸o kÕt qu¶ : =

a . VÝ dô

Häc sinh : tr¶ lêi =

Häc sinh : lÊy 2 vÝ dô tuú ý vµ viÕt nh vÝ dô mÉu

Häc sinh : 2: = 2. =

Häc sinh : Ph¸t biÓu b»ng hiÓu biÕt cña m×nh.Häc sinh : §äc quy t¾c.b . Quy t¾c: (SGK)c . VËn dông:Häc sinh : - Lªn b¶ng ®iÒn

13

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………Gi¸o viªn chèt l¹i vµ ®a ra quy t¾c hoµn chØnh (treo b¶ng phô).Gi¸o viªn: treo b¶ng phô ghi s½n [?5], yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng ®iÒn.Gi¸o viªn: nhËn xÐt vµ nãi: §©y lµ c¸c vÝ dô mÉu nªn yªu cÇu häc sinh quan s¸t kü.§a ra t×nh huèng: Ta ®· biÕt

2: =

? VËy : 2 = ?

Gi¸o viªn: Chèt l¹i vµ giíi thiÖu nhËn xÐtGi¸o viªn: Cho häc sinh quay l¹i bµi kiÓm tra bµi cò b xem

x = cã ®óng kh«ng ?

- häc tËp c¸ch viÕt.

Häc sinh : Thùc hiÖn:

: 2 = : = . = .

d. NhËn xÐt: Häc sinh ghi c«ng thøc minh häa vµ ph¸t biÓu b»ng lêi.

Häc sinh: Lµm vµo phiÕu.

Ho¹t ®éng 4: Cñng cè vµ vËn dông? Bµi häc h«m nay ®· cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng nµo?

Häc sinh: suy nghÜ, tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn.3. Bµi tËp

14

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

Gi¸o viªn: cho häc sinh lµm bµi tËp 86 SGK.Gi¸o viªn: kiÓm tra c¸c lêi gi¶i cña häc sinh ë díi vµ tuyªn d-¬ng nh÷ng häc sinh lµm ®óng, nhanh(chó ý ®èi tîng yÕu kÐm)Gi¸o viªn gîi ý bµi 86.bMuèn t×m sè chia ta lµm nh thÕ nµo?Vµ cho häc sinh lµm ë nhµ.

Gi¸o viªn treo b¶ng phô ghi lêi gi¶i bµi tËp H·y ph¸t hiÖn chç sai trong lêi gi¶i sau ®©y vµ ch÷a l¹i cho ®óng:T×m x biÕt:

- .x =

=> .x = .-

a. C¶ líp gi¶i bµi tËp 86.- Mét häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy bµi 86.a

.x =

=> x = :

=> x = .

=> x = .

VËy x = lµ gi¸ trÞ cÇn t×m.

b . Häc sinh: Theo dâi vµ ph¸t hiÖn chç sai.

- ChuyÓn vÕ sai

- Thùc hiÖn phÐp chia sai(Kh«ng nh©n víi sè nghÞch ®¶o).

15

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………=> .x = -

=> x = - : .

=> x = - = -

VËy x = - lµ gi¸ trÞ cÇn

t×m.

Häc sinh : Ch÷a l¹i cho ®óng

Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn häc ë nhµGi¸o viªn: treo b¶ng phô ghi néi dung sau ®©y: - Häc thuéc ®Þnh nghÜa sè nghÞch ®¶o vµ quy t¾c chia ph©n sè.

- Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa, bµi 108, 109, 110 SBT.

- Gi¸o viªn: Gîi ý bµi tËp sè 88 - ChuÈn bÞ cho tiÕt sau: Mang m¸y tÝnh vµ phiÕu häc t©p Nh vËy : Trong tiÕt häc trªn t«i ®· së dông 3 h×nh thøc rÌn luyÖn c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i mét bµi to¸n:- §a ra bµi gi¶i mÉu.

- §a ra bµi to¸n cã gîi ý gi¶i.- §a ra bµi gi¶i s½n cã chøa nh÷ng sai lÇm, yªu cÇu häc sinh t×m chç sai vµ söa l¹i cho ®óng.

16

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

C – KÕT luËnI – KÕt qu¶ nghiªn cøu: Qua nghiªn cøu vµ ¸p dông ®Ò tµi nµy vµo gi¶ng d¹y mét c¸ch thêng xuyªn vµ vËn dông cho mçi tiÕt häc, t«i nhËn thÊy:- RÌn luyÖn ®îc cho häc sinh chiÒu s©u vµ gi¶i to¸n cã khoa häc, lËp luËn logic chÆt chÏ.- Gióp häc sinh hiÓu r»ng ®Ó gi¶i to¸n tèt th× cÇn ph¶i cã kiÕn thøc ®Çy ®ñ vÒ vÊn ®Ò m×nh ®ang quan t©m. §Æc biÖt lµ gióp häc sinh nhËn ra nh÷ng thiÕu sãt cña m×nh mµ rót kinh nghiÖm cho lÇn sau.- Häc sinh häc tËp høng thó, chñ ®éng h¬n, biÕt tr×nh bµy lêi gi¶i râ rµng, chÝnh x¸c vµ khoa häc h¬n. Cô thÓ qua bµi kiÓm tra trong ch¬ng III( Häc kú II) kÕt qu¶ thu ®îc nh sau:

Tæng sè HS

§iÓm 9-10 §iÓm 7-8 §iÓm 5-6 §iÓm 3-4 §iÓm < 3

SL % SL % SL % SL % SL %

38 5 13,2 10 26,

3 15 39,4 5 13,

2 3 7,9

II – Bµi häc kinh nghiÖm Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y t¹i trêng THCS Nga thµnh, tõ viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc rÌn luyÖn c¸ch tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n cho häc sinh líp 6 ®· cã kÕt qu¶ râ rÖt , b¶n th©n t«i rót ra ®îc 4 bµi häc kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p rÌn luyÖn c¸ch

17

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………tr×nh bµy lêi gi¶i bµi to¸n cho häc sinh líp 6 lµ :1 – Tr×nh bµy bµi gi¶i mÉu.2 – Tr×nh bµy bµi gi¶i nhng c¸c bíc s¾p xÕp cha hîp lý.3 - §a ra bµi to¸n cã gîi ý gi¶i.4 - §a ra bµi gi¶i s½n cã chøa sai sãt ®Ó yªu cÇu häc sinh t×m chç sai vµ söa l¹i cho ®óng.

III – KiÕn nghÞ vµ ®Ò xuÊt ®Ò tµi nµy ®îc t«i ¸p dông cho häc sinh ®¹i trµ líp 6. Nhng thiÕt nghÜ dï líp 6 hay líp 7, líp 8, líp 9 th× viÖc tr×nh bµy lêi gi¶i ®Òu quan träng nh nhau. V× vËy kinh nghiÖm cña b¶n th©n t«i cßn cã thÓ ¸p dông cho häc sinh ®¹i trµ líp 7, 8, 9. Mong c¸c ®ång nghiÖp xa gÇn gãp ý ®Ó s¸ng kiÕn nµy hoµn thiÖn vµ sö dông réng r·i h¬n.

Nga Thµnh, ngµy 20 / 04 / 2007

Ngêi thùc hiÖn

L¹i ThÞ H¶i

18

www.huongdanvn.comS¸ng kiÕn kinh nghiÖm L¹i ThÞ H¶i ..……………………………………………………………………………………

19