kwaliteitsbeleid

92 6-2005 > zorg & financiering

Paren die een eicel nodig hebben om zwanger teworden, krijgen in de vruchtbaarheidskliniekGeertgen in het Brabantse De Mortel voorrangop de wachtlijst als zij zelf zaadcellen doneren.

Gynaecoloog Henk Ruis, directeur van Geert-gen, heeft voor de donatie van geslachtscelleneen protocol van wederkerigheid opgesteld.‘Het principe van wederkerigheid is een eerlijkemanier om de kinderwens te vervullen van jezelfen anderen’, zegt Ruis. ‘De wachtlijst wordtalleen maar langer omdat er steeds minderdonoren zijn. Door de schaarste gaan paren meteen kinderwens nu vaak zelf op zoek naar eendonor.’ De wachtlijst voor zaad- en eicellen isvolgens Ruis momenteel één tot anderhalf jaar.

Volgens de gynaecoloog is zijn handelwijze wet-telijk toegestaan, maar hij erkent dat eiceldona-tie gevoelig ligt. Staatssecretaris Ross heeft deInspectie voor de Gezondheidszorg inmiddelsgevraagd onderzoek te doen naar de werkwijzein de kliniek.

Freya, de patiëntenvereniging voor vruchtbaar-heidsproblematiek, heeft volgens voorzitterErikjan Bor nog geen definitief standpunt overeiceldonaties. ‘Op het eerste gezicht sta ik nietmeteen te trappelen. Het is een lastige ethischekwestie die op het randje is, of net erover.’Bron: MedNet, 14 juni 2005<

> ethiek

931 kliniek geeft voorrang bij eiceldonatie

Om het aanbod aan klinisch geriaters in heelNederland op het niveau te krijgen van deregio’s waar momenteel het ruimste aanbodvoorhanden is, zou het aantal klinische geria-ters meer dan verdubbeld moeten worden. Ditblijkt uit onderzoek van het Nivel, het Neder-lands instituut onderzoek van de gezondheids-zorg, naar het benodigde aantal klinischgeriaters in 2015 en 2020.

Klinisch geriaters zijn medisch specialisten diein algemene of psychiatrische ziekenhuizenwerken en die deskundig zijn op het terrein vanouderdomsziekten. Op dit moment zijn er circa122 klinisch geriaters werkzaam in Nederland.Er bestaan grote regionale verschillen in hetaantal klinisch geriaters per honderdduizend65-plussers. In de regio Zeeland zijn er 1,3 fteklinisch geriaters per honderdduizend 65-plus-

sers beschikbaar, in de regio het Gooi is dezedekkingsgraad het hoogst: 11,7 fte per honderd-duizend 65-plussers.Het Nivel-onderzoek is gesubsidieerd door deNederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie(NVKG).

Verklaring groei

Groei van het vak lijkt om een aantal redenenaannemelijk. Allereerst is groei te verwachten omhet specialisme in alle regio’s en ziekenhuizen involdoende mate aan te kunnen bieden (de zoge-noemde onvervulde vraag). Daarnaast neemt hetaantal ouderen en ook het aantal oudste ouderende komende tijd sterk toe (vergrijzing). Als laat-ste is er sprake van emancipatie van de ouderen,de ouderen en hun naasten zijn zich bewustervan mogelijke behandeling en zorg.

> beroepen

932 nivel raamt aantal benodigde klinisch geriaters

ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 92

beroepen

93zorg & financiering > 6-2005

Verwijsgedrag

Uit het onderzoek blijkt ook dat het gebruik vanklinisch geriatrische zorg vergroot kan worden,indien meer huisartsen hun patiënten naar eenklinisch geriater doorverwijzen. Momenteel ver-wijst ongeveer een derde van de huisartsen geenpatiënten naar een klinisch geriater. Dit verwijs-verdrag van huisartsen heeft waarschijnlijk temaken met het feit dat de klinische geriatrie eenrelatief jong vak is, dat de functie nog niet inieder ziekenhuis beschikbaar is (slechts in 60%van de Nederlandse ziekenhuizen is een geria-trische behandelmodaliteit aanwezig) en ook isde inhoud van het vak nog niet in alle gelederenalgemeen bekend.

Substitutie

Uit cijfers van het Landelijk Informatie NetwerkHuisartsen (LINH) blijkt dat er een zekere over-lap is tussen de verwijsprofielen van de patiën-ten die thans verwezen worden naar de klinischgeriater en enkele andere medische specialis-men (zoals psychiaters en internisten). Of hori-zontale substitutie tussen medische specialis-men zal optreden laat zich slecht voorspellen.

Daarnaast is er sprake van verticale substitutie,waarbij een overheveling van taken plaatsvindtmet andere beroepsgroepen, zoals verpleegkun-digen. In een beperkt aantal poliklinieken zijnspeciale dementieverpleegkundigen aangesteld.Er zijn echter geen aanwijzingen dat deze vormvan verticale substitutie sterk zal toenemen en indie zin tot grote veranderingen zal leiden in hetbenodigde aantal klinisch geriaters.

Onvervulde vraag

Uit het onderzoek blijkt ook dat directies vanalgemene ziekenhuizen en algemeen psychiatri-sche ziekenhuizen/GGZ-instellingen het aantalklinisch geriaters graag willen uitbreiden. In dealgemene ziekenhuizen waar op dit momentnog geen geriater werkzaam is, wil meer dan dehelft van de directies (56%) een geriater aantrek-ken. Over vijf jaar verwachten de responderendedirecties in totaal 96 extra fte nodig te hebben,wat ongeveer een verdubbeling van het huidigeaantal fte’s is. Deze groei is sterker dan louterop basis van bevolkingsprognoses kan wordenverwacht. Blijkbaar gaan zij uit van een onver-vulde vraag, die een uitbreiding van het aantalklinisch geriaters noodzakelijk maakt.Bron: Nivel, 20 juni 2005<

Er is een nieuw beroepsprofiel voor psychiaters.

De Nederlandse Vereniging voor PsychiatrieNVvP heeft dit inmiddels goedgekeurd. Het

oude dateerde uit 1996. Het nieuwe beroeps-profiel betekend dat psychiatrie weer een‘gewoon’ medisch specialisme geworden is.Bron: Medisch contact, 2005, nr. 25<

933 nieuw beroepsprofiel voor psychiaters

ZenF0605-cyaan.qxd 13-7-2005 14:38 Pagina 93