zorg

98 1-2007 > zorg & financiering

73 groei in gebruik geestelijke gezondheidszorg in noord-nederland

In 2005 maakte vijf procent van de volwasseninwoners van de drie noordelijke provinciesgebruik van een voorziening voor geestelijkegezondheidszorg. In Oost-Groningen ligt ditpercentage nog iets hoger, op zeven. Dit blijktuit gegevens van het Psychiatrisch Casus-register Noord-Nederland, dat een overzichtbevat van alle contacten met instellingen op hetgebied van geestelijke gezondheidszorg inNoord-Nederland in de jaren 2000-2005.

In totaal hebben vijftigduizend noorderlingengebruikgemaakt van ggz-voorzieningen. Rela-tief gezien maakten Groningers (6%) iets meergebruik van geestelijke zorg dan inwoners vanDrenthe en Friesland (beide 5%). Binnen deprovincie Groningen is dit percentage hethoogst in Oost-Groningen (7%). Het verschiltussen de provincies zit in het aantal keren datinwoners gebruikmaakten van de niet-specia-listische ambulante zorg, zoals kortdurendepsychotherapie of psychosociale begeleiding.Er is geen verschil in gebruik van intensievezorg als langdurige zorg, klinische zorg, thuis-zorg en dagbehandeling. Het aantal mensen dattwee jaar of langer van zorg gebruikmaakt, is inDrenthe iets hoger dan in de andere twee pro-vincies. Dit komt doordat Drenthe van oudshereen groot aanbod van zorgvoorzieningen heeft.Hierdoor zijn veel mensen uit omliggenderegio’s na een opname in Drenthe blijven

wonen, bijvoorbeeld in een beschermde woon-voorziening.

Oorzaken van de groei

In vijftien jaar nam de omvang van de zorg doorpsychiatrische ziekenhuizen, psychiatrischeafdelingen van ziekenhuizen, regionale instel-lingen voor ambulante geestelijke gezondheids-zorg (Riagg) en beschermde woonvormen toemet bijna zestig procent. De belangrijkste oor-zaak van deze groei is het feit dat cliënten opjongere leeftijd instromen en vervolgens langerin zorg blijven. Dit verklaarde meer dan de helftvan de groei van de ggz in de afgelopen vijftienjaar. Dit betreft vooral ambulante cliënten. Deinstroom van cliënten die op relatief intensievezorg zijn aangewezen, bleef stabiel.

Gecombineerde zorg

Bijna vijftienhonderd mensen maakten gebruikvan zowel ggz-voorzieningen als van de Versla-vingszorg Noord Nederland. Vanaf 2000 blijktdit gecombineerde ggz/VNN gebruik met liefsttachtig procent te zijn toegenomen. Deze ‘com-bigebruikers’ consumeren veel meer zorg danzij die slechts één vorm van zorg nodig hebben.VNN en ggz lijken dus steeds meer gezamenlijkte behandelen.Bron: UMCG, 8 december 2006<

> thuiszorg

74 actiz en nigz: bezuiniging op preventie thuiszorg heeft grotegevolgen

Preventieactiviteiten op het gebied van overge-wicht en chronische ziekten dreigen van tafel tegaan. Er is een groot tekort aan geld voorbelangrijke preventieactiviteiten bij thuiszorg-

organisaties. Dit is het gevolg van forse bezuini-gingen door de rijksoverheid op subsidies aanthuiszorginstellingen. Ten opzichte van vorigjaar zijn de budgetten gehalveerd. Organisatie

ZenF-0107 cyaan.qxd 10-1-2007 16:21 Pagina 98

thuiszorg

99zorg & financiering > 1-2007

van zorgondernemers ActiZ vraagt hiervooraandacht van het ministerie van VWS en wijstop de gezondheidsrisico’s door het niet uitvoe-ren van deze activiteiten.

Drieënzestig thuiszorgorganisaties hebben eindoktober ruim twintig miljoen euro subsidie aan-gevraagd bij ZonMw, de organisatie die de sub-sidieaanvragen behandelt, voor de uitvoeringvan hun preventieprogramma’s in 2007. Hetministerie van VWS bracht het beschikbarebedrag voor subsidiëring met bijna de helft(50%) terug. Daardoor staat meer dan de helftvan het aanbod onder druk. Gevolg is dat eenaanzienlijke groep mensen niet meer kan wor-den bereikt. En dat terwijl preventie een van despeerpunten is van het nieuwe gezondheidsbe-leid van de overheid.

Gekort

In 2005 was er nog twintig miljoen euro be-schikbaar voor preventie en voedingsvoorlich-ting. Dit jaar is dat bedrag gekort naar zestienmiljoen en volgend jaar is er nog maar 10,5 mil-joen euro beschikbaar voor preventie en voe-dingsvoorlichting, waarvan negen miljoen eurovoor de uitvoering.

Thuiszorgorganisaties bieden effectieve preven-tieprogramma’s gericht op mensen met overge-wicht, een chronische ziekte (bijv. diabetes) enop mensen die willen stoppen met roken.Preventieprogramma’s die naadloos passen inde preventienota van het ministerie van VWS.Veel thuiszorgorganisaties hebben daarnaasteen eigen cursusbureau en/of een eigenstandigepreventieafdeling.

NIGZ deelt bezorgdheid

Het nationaal gezondheidsinstituut NIGZ deeltde bezorgdheid van brancheorganisatie ActiZdat de mogelijkheden van de thuiszorg voor pre-

ventie en gezondheidsbevordering te sterk wor-den beperkt. Het budget voor uitvoering wordtvanaf 2007 gehalveerd tot negen miljoen euroten opzichte van het budget dat via de AWBZbeschikbaar was. Op basis van ervaringen metondersteuning van het lokaal gezondheidsbeleiden preventie in de thuiszorg ondersteunt hetNIGZ het voornemen van de overheid om tekomen tot een ketengerichte programmatischeaanpak, maar roept de minister van VWS op deuitvoeringscapaciteit voor preventie en gezond-heidsbevordering te handhaven op het bestaan-de niveau.Een programmatische aanpak van preventieleent zich uitstekend om invulling te geven aande versterking van het lokale gezondheidsbe-leid. Met de nota Langer Gezond Leven heeft derijksoverheid een beleid in gang gezet waarbijpreventieve doelen gesteld zijn en een belangrij-ke verantwoordelijkheid is neergelegd bij lokaleorganisaties om die doelen te realiseren. Met denieuwe preventienota Kiezen voor Gezond Leven isde lijn van samenwerking tussen landelijk ni-veau en lokaal niveau versterkt doorgezet. Hetgaat om de aanpak van grote problemen zoalsovergewicht, diabetes en depressie. Met preven-tie in de thuiszorg kan een aanzienlijk deel vande bevolking bereikt worden, ook degenen meteen grote gezondheidsachterstand.

Thuiszorgorganisaties voeren waardevolle loka-le preventieactiviteiten uit, onder andere op hetgebied van gezondheidsvoorlichting, voeding enchronische ziekten. Door wettelijke veranderin-gen passen deze preventieprogramma’s vanaf2007 niet meer in de financieringsstructuur vande AWBZ. Dan financiert het ministerie vanVWS deze via ZonMw, de Nederlandse organisa-tie voor gezondheidsonderzoek en zorginnova-tie. Tevens wordt het budget gehalveerd totnegen miljoen euro. Voor deze bezuiniging zijngeen inhoudelijke argumenten door de ministergegeven.

ZenF-0107 cyaan.qxd 10-1-2007 16:21 Pagina 99