genees- en hulpmiddelen

113zorg & financiering > 4-2005

jaar 23 miljoen WTG-voorschriften meer gekre-gen dan mannen. Een voor de hand liggendeverklaring voor het verschil in geneesmiddelen-consumptie is dat vrouwen gemiddeld vijf jaarouder worden dan mannen. Als de leeftijdsop-bouw van de mannen wordt toegepast op hetgeneesmiddelengebruik van vrouwen, kan wor-den bepaald wat het effect is van leeftijd op degeneesmiddelenconsumptie en welke invloedhet geslacht heeft. Van de 23 miljoen voorschrif-ten zijn tien miljoen voorschriften toe te schrij-ven aan het feit dat vrouwen gemiddeld ouderzijn dan mannen. De overige dertien miljoenvoorschriften zijn toe te schrijven aan het gege-ven dat vrouwen ‘vrouwen’ zijn. Het verschil ingeneesmiddelengebruik tussen de seksen isvoor 58 procent een vrouweneffect en 42 pro-cent een leeftijdseffect.

Meest gebruikt door vrouwen

De geneesmiddelen die het meest aan vrouwenworden verstrekt, zijn onbetwist de slaap- enkalmeringsmiddelen, ofwel benzodiazepinen.

Met 7,7 miljoen voorschriften worden dezemiddelen het meest voorgeschreven aan hetvrouwelijke geslacht. Het gebruik van dezemiddelen ligt bij vrouwen ruim twee keer bovenhet niveau van de mannen. Op de tweede plaatsstaan de niet-steroïde anti-inflammatoire enantireumatische middelen. De derde positiewordt ingenomen door de antidepressiva met3,7 miljoen verstrekkingen. De bètablokkers(onder andere bij hoge bloeddruk) en ulcus pep-ticummiddelen (maagzuurremmende genees-middelen) sluiten de rij met ieder drie miljoenvoorschriften.

Meest gebruikt door mannen

Er zijn maar weinig geneesmiddelengroepenwaarvan personen van het mannelijke geslachtduidelijk meer medicijnen gebruiken danvrouwen. Dit zijn onder meer middelen bijADHD, jichtmiddelen, middelen bij verslavin-gen, cholesterolverlagers en middelen bijprostaatklachten.Bron: SFK, 5 april 2005<

De kwaliteit van behandeling van heroïnever-slaafden met methadon verschilt sterk. Een aan-tal kleine verslavingsinstellingen levert slechtwerk af en de Inspectie voor de Gezondheids-zorg dreigt met sluiting van deze locaties.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)velt een hard oordeel over een aantal versla-vingsinstellingen die heroïneverslaafden behan-delen met methadon. Dat blijkt uit een onder-zoek van de IGZ onder alle zeventien instellin-gen voor verslavingszorg in Nederland diemethadon verstrekken. Vooral de kleinere vesti-gingen leveren matige kwaliteit. De huisvestingis vaak slecht en behandelplannen ontbreken.Verder blijkt dat dossiers onvolledig zijn, behan-delplannen niet worden geëvalueerd en op veel

behandelposten bestaat geen structureel patiën-tenoverleg.In een aantal instellingen neemt het manage-ment de beslissingen over de maximale dose-ring en over de manier en frequentie van ver-strekken van methadon. Dat is onverantwoord,oordeelt de Inspectie. Methadonverstrekking iseen medische handeling en daarvoor is de artsverantwoordelijk, niet het management. Ininstellingen waar managers over de behandelingbeslissen, overheersen achterhaalde behandel-opvattingen en financiële overwegingen.Nederland telt ongeveer 26.000 heroïneverslaaf-den van wie er zo’n twaalfduizend gebruikmaken van een methadon-onderhoudsprogram-ma. Een aantal van de grotere instellingen levertredelijk goede zorg, waarbij het lukt om integra-

643 verstrekking methadon

ZenF-0405-cyaan.qxd 25-5-2005 14:07 Pagina 113

zorg

114 4-2005 > zorg & financiering

le en verantwoorde zorg te leveren, stelt deInspectie. Maar tegelijkertijd is het kwalijk dat erzulke grote kwaliteitsverschillen bestaan tussenmethadonposten. Volgens de Inspectie komt ditvoor een deel doordat er geen landelijke richt-lijnen bestaan. Er is bijvoorbeeld geen overeen-stemming over de leeftijdsgrens wanneermethadon mag worden voorgeschreven.Gelet op de grote onderlinge kwaliteitsverschil-len, concludeert de IGZ dat instellingen nog veel

van elkaar kunnen leren. De Inspectie ziet er dekomende tijd op toe dat er snel verbeteringenworden doorgevoerd. Daarbij moet de metha-donverstrekking een onderdeel vormen van eengeïntegreerde multidisciplinaire behandeling.Ook de kwaliteit van dossiers en behandelplan-nen moet snel beter. Instellingen die de kwa-liteit niet op peil brengen, krijgen te maken metbestuursdwang en mogelijk zelfs sluiting.Bron: Stcrt. 2005, nr. 67<

De toekomst van medicinale cannabis ziet ersomber uit. Veel artsen schrijven het liever nietvoor vanwege de bijwerkingen. Daarnaastgeven patiënten de voorkeur aan de goedkoperecannabis van coffeeshops.

Dat stelde Minister Hoogervorst van VWS tij-dens een overleg met de Tweede Kamer over ver-slavingszorg. De Kamerleden wilden weten hoehet ervoor stond met het project van de medici-nale cannabis. De VVD-bewindsman zal na dezomer een beslissing nemen over het vervolg.Maar momenteel ziet het er volgens hem ‘nietrooskleurig’ uit. Dat heeft twee redenen. Teneerste willen artsen medicinale cannabis vaakniet voorschrijven, omdat er nog geen weten-schappelijke onderbouwing is van de werk-zaamheid. Daarentegen zijn ernstige bijwer-kingen bekend, zoals psychoses.

Concurrentie

Ten tweede is er de concurrentie van gewonecannabis uit coffeeshops. Deze hoeven geenbelasting te betalen of aan allerlei kwaliteits-eisen te voldoen, waardoor ze de softdrugsgoedkoper kunnen leveren. Helaas bevat diecannabis soms schadelijke stoffen, die voorsommige patiënten risico’s opleveren. Tochvoelde Hoogervorst weinig voor de suggestie

van D66’er Van der Ham om coffeeshops meervoorlichting te laten geven over hun producten.

Geen legalisering

Tevens ziet de Minister niets in het recente voor-stel van burgemeester Leers van Maastricht omde productie van softdrugs te legaliseren.Volgens Hoogervorst zal dat de prijs opdrijven,waardoor het aantrekkelijk blijft om illegaal tekweken – wat bovendien erg gemakkelijk is.

Financiering heroïneverstrekking

Verder zijn er nog problemen met de financie-ring van de vrije heroïneverstrekking aan zo’nduizend verslaafden. Via de motie-Van der Laanwas zes miljoen euro gevraagd. ‘We puzzelennog op het geld’, aldus Hoogervorst. Omdat ereigenlijk al te veel kandidaten zijn, wil hij niettornen aan de criteria – zoals een minimum-leeftijd van 35 jaar – voor eventuele deelnemers.

De Minister zegde wel een onderzoek toe naarde specifieke situatie van de heroïneprostituees.Kamerlid Kant van de SP vroeg om een apartproject voor deze categorie, maar volgensHoogervorst zijn de middelen te beperkt omiedereen te helpen.Bron: Stcrt. 2005, nr. 54<

644 lot medicinale cannabis onzeker

ZenF-0405-cyaan.qxd 25-5-2005 14:07 Pagina 114