520 Klassenverschillen In Het Geneesmiddelengebruik
2
geneesmiddelen 77 zorg & financiering > 4-2006 Ziekenfondsverzekerden gebruiken meer geneesmiddelen dan particulier verzekerden. In 2005 verstrekten de openbare apotheken gemiddeld 10,2 keer een geneesmiddel op recept aan een ziekenfondsverzekerde, tegen gemiddeld 6,7 keer aan een particulier verze- kerde. Er zijn geen aanwijzingen dat met het verdwijnen van het onderscheid tussen zieken- fonds- en particulier verzekerden het gemiddel- de consumptiepatroon van de Nederlander zal veranderen. Het verschil in gebruik vertaalt zich ook in nave- nant hogere geneesmiddelenuitgaven bij zieken- fondsverzekerden. In 2005 consumeerde een ziekenfondsverzekerde gemiddeld voor 308 euro aan geneesmiddelen die voor vergoeding via de zorgverzekeraar in aanmerking komen, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceu- tische Kengetallen (SFK). De uitgaven per zie- kenfondsverzekerde zijn daarmee vijftig procent hoger dan bij particulier verzekerden, die gemiddeld 206 euro per hoofd bedroegen. Van ziekenfonds naar zorgtoeslag? In 2005 waren er volgens opgave van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) 10.129.000 perso- nen aangesloten bij een ziekenfonds. Dit impli- ceert dat het afgelopen jaar 62 procent van de Nederlandse bevolking onder het ziekenfonds viel. Het overige deel was particulier verzekerd of niet verzekerd. Deze laatste categorie neemt de SFK in haar berekeningen mee als particulier verzekerden. Personen jonger dan 65 jaar kwa- men in aanmerking voor het ziekenfonds als hun vaste loon (bij fulltime aanstelling) in 2005 lager was dan 33.000 euro. Bij personen van 65 jaar en ouder gold een afwijkende regeling. Met de invoering van het nieuwe zorgstelsel per 1 januari 2006 betaalt iedere Nederlander van achttien jaar en ouder een nominale premie en een inkomensafhankelijke bijdrage. Personen met een belastbaar inkomen van minder dan 25.000 euro per jaar (of ¤ 40.000,- indien er een gezamenlijk inkomen is) hebben recht op zorg- toeslag. De Belastingdienst heeft zes miljoen formulieren toegestuurd aan Nederlanders die mogelijk in aanmerking komen voor zorgtoe- slag (48% van de totale bevolking van 18 jaar en ouder). Verklaringen Voor het verschil in geneesmiddelengebruik tus- sen ziekenfondsverzekerden en particulier ver- zekerden is een aantal verklaringen te geven. Het hogere geneesmiddelengebruik in de zie- kenfondssector is in beperkte mate toe te schrij- ven aan verschillen in leeftijdsopbouw. Verhou- dingsgewijs zijn er meer ouderen bij een zieken- fonds aangesloten dan bij een particuliere zorg- verzekeraar. Personen van 65 jaar of ouder gebruiken drie keer zo veel geneesmiddelen als de gemiddelde Nederlander. Naast de leeftijdsopbouw speelt de sociale achtergrond een belangrijke rol. Uit diverse onderzoeken blijkt dat personen uit de hogere sociale klassen een betere gezondheidsbeleving hebben dan personen uit de lagere sociale klas- sen. Sociaal zwakkeren rapporteren doorgaans meer klachten en aandoeningen. Ook vertonen zij minder gezondheidgerelateerd gedrag: ze roken en drinken vaker, terwijl ze minder vaak bewegen of sporten. Iemand die langdurig arbeidsongeschikt is door ziekte, gaat er door- gaans in inkomen op achteruit en kan daardoor ziekenfondsverzekerd worden. Daarnaast kun- nen personen met een minder goede gezond- heid beperkt zijn in hun carrièremogelijkheden. Het ligt niet voor de hand dat door het wegvallen van het onderscheid in ziekenfonds- en particu- lier verzekerden, de verschillen in geneesmidde- lengebruik tussen de genoemde groepen zullen verdwijnen. Sociaal-economische verschillen (door leeftijd, opleiding en gezondheid) zullen 520 klassenverschillen in het geneesmiddelengebruik
Transcript of 520 Klassenverschillen In Het Geneesmiddelengebruik
geneesmiddelen
77zorg & financiering > 4-2006
Ziekenfondsverzekerden gebruiken meergeneesmiddelen dan particulier verzekerden.In 2005 verstrekten de openbare apothekengemiddeld 10,2 keer een geneesmiddel oprecept aan een ziekenfondsverzekerde, tegengemiddeld 6,7 keer aan een particulier verze-kerde. Er zijn geen aanwijzingen dat met hetverdwijnen van het onderscheid tussen zieken-fonds- en particulier verzekerden het gemiddel-de consumptiepatroon van de Nederlander zalveranderen.
Het verschil in gebruik vertaalt zich ook in nave-nant hogere geneesmiddelenuitgaven bij zieken-fondsverzekerden. In 2005 consumeerde eenziekenfondsverzekerde gemiddeld voor 308euro aan geneesmiddelen die voor vergoedingvia de zorgverzekeraar in aanmerking komen,zo blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceu-tische Kengetallen (SFK). De uitgaven per zie-kenfondsverzekerde zijn daarmee vijftig procenthoger dan bij particulier verzekerden, diegemiddeld 206 euro per hoofd bedroegen.
Van ziekenfonds naar zorgtoeslag?
In 2005 waren er volgens opgave van het Collegevoor zorgverzekeringen (CVZ) 10.129.000 perso-nen aangesloten bij een ziekenfonds. Dit impli-ceert dat het afgelopen jaar 62 procent van deNederlandse bevolking onder het ziekenfondsviel. Het overige deel was particulier verzekerdof niet verzekerd. Deze laatste categorie neemtde SFK in haar berekeningen mee als particulierverzekerden. Personen jonger dan 65 jaar kwa-men in aanmerking voor het ziekenfonds alshun vaste loon (bij fulltime aanstelling) in 2005lager was dan 33.000 euro. Bij personen van65 jaar en ouder gold een afwijkende regeling.Met de invoering van het nieuwe zorgstelsel per1 januari 2006 betaalt iedere Nederlander vanachttien jaar en ouder een nominale premie eneen inkomensafhankelijke bijdrage. Personen
met een belastbaar inkomen van minder dan25.000 euro per jaar (of ¤ 40.000,- indien er eengezamenlijk inkomen is) hebben recht op zorg-toeslag. De Belastingdienst heeft zes miljoenformulieren toegestuurd aan Nederlanders diemogelijk in aanmerking komen voor zorgtoe-slag (48% van de totale bevolking van 18 jaar enouder).
Verklaringen
Voor het verschil in geneesmiddelengebruik tus-sen ziekenfondsverzekerden en particulier ver-zekerden is een aantal verklaringen te geven.Het hogere geneesmiddelengebruik in de zie-kenfondssector is in beperkte mate toe te schrij-ven aan verschillen in leeftijdsopbouw. Verhou-dingsgewijs zijn er meer ouderen bij een zieken-fonds aangesloten dan bij een particuliere zorg-verzekeraar. Personen van 65 jaar of oudergebruiken drie keer zo veel geneesmiddelen alsde gemiddelde Nederlander.Naast de leeftijdsopbouw speelt de socialeachtergrond een belangrijke rol. Uit diverseonderzoeken blijkt dat personen uit de hogeresociale klassen een betere gezondheidsbelevinghebben dan personen uit de lagere sociale klas-sen. Sociaal zwakkeren rapporteren doorgaansmeer klachten en aandoeningen. Ook vertonenzij minder gezondheidgerelateerd gedrag: zeroken en drinken vaker, terwijl ze minder vaakbewegen of sporten. Iemand die langdurigarbeidsongeschikt is door ziekte, gaat er door-gaans in inkomen op achteruit en kan daardoorziekenfondsverzekerd worden. Daarnaast kun-nen personen met een minder goede gezond-heid beperkt zijn in hun carrièremogelijkheden.Het ligt niet voor de hand dat door het wegvallenvan het onderscheid in ziekenfonds- en particu-lier verzekerden, de verschillen in geneesmidde-lengebruik tussen de genoemde groepen zullenverdwijnen. Sociaal-economische verschillen(door leeftijd, opleiding en gezondheid) zullen
520 klassenverschillen in het geneesmiddelengebruik
ZenF-0406 cyaan.qxd 16-5-2006 9:14 Pagina 77
zorg
78 4-2006 > zorg & financiering
van invloed blijven op de geneesmiddelen-consumptie.
Verschillen in soorten geneesmiddelen
Van de totale geneesmiddelenuitgaven in onsland was in 2005 71 procent terug te voeren opziekenfondsverzekerden. Uit de top 10 genees-middelen waaraan in 2005 het meeste geld isbesteed, blijkt dat het aandeel dat door zieken-fondsverzekerden wordt gebruikt, verschilt persoort geneesmiddel. In het algemeen geldt datbij maagzuurremmers (74%), antidepressiva(76%), middelen bij astma en COPD (75%) enantipsychotica (85%) hun aandeel hoger is. Bijcholesterolverlagers (68%), de hogebloeddruk-
middelen angiotensine-II-antagonisten (68%)en antitrombotica (68%) is het aandeel van deziekenfondsverzekerden op de totale uitgavenper middel juist iets lager. Deze verschillen zijnniet volledig verklaarbaar door de verschillen inleeftijdsopbouw. Ziekenfondsverzekerdennemen vaker genoegen met een merkloosgeneesmiddel dan particulier verzekerden. Hetafgelopen jaar kregen ziekenfondsverzekerdenin net iets meer dan de helft van alle gevalleneen generiek geneesmiddel in de apotheek. Bijde particulier verzekerden bedroeg 47 procentvan alle voorschriften een merkloos geneesmid-del.Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen, 7 april2006<
Huisarts Robert Mol maakt bezwaar tegen hetbesluit in de Geneesmiddelenwet waardoor hetniet meer mogelijk is om medicatie via internetvoor te schrijven, zonder de zorgvrager in eenpersoonlijk consult te hebben gezien. Mol roeptin een brief aan Minister Hoogervorst op om dewet op dit punt te verruimen of aan te passen.
Minister Hoogervorst stelde in maart in eenreactie op een amendement van VVD-KamerlidEdith Schippers over de Geneesmiddelenwet datmedicijnen niet via internet mogen wordenvoorgeschreven als de arts de patiënt nog nooitheeft ontmoet en als de medicatiehistorie van depatiënt niet voorhanden is. Mol schrijft in zijnbrief aan de Minister dat hij het eens is met ditbesluit als het gaat om het voorschrijven viainternet van anxiolytica, antipsychotica, anti-depressiva, psychoanaleptica, cytostatica, ana-
bole steroïden en haematopoetica. Maar als hetgaat om erectiebevorderende medicatie, vindtMol dat deze wel voorgeschreven kunnen wor-den zonder de zorgvrager te hebben gezien. Dehuisarts doelt daarbij op schaamte bij de patiënt,die anders in het illegale circuit zou bestellen.Daarnaast vraagt Mol zich af waarom waarne-mend huisartsen en huisartsen in huisartsen-posten wel dagelijks recepten voorschrijvenzonder de zorgvrager ooit persoonlijk te hebbengezien.Mol wijst Minister Hoogervorst op een onder-zoek van de Nederlandse Patiënten Consumen-ten Federatie, waaruit blijkt dat het ongeveer eenderde van de patiënten niet uitmaakt wie de viainternet gestelde vraag beantwoordt of de medi-catie voorschrijft. Hij roept daarom op om dewet in dit opzicht aan te passen of te verruimen. Bron: MedNet, 24 april 2006<
521 bezwaar tegen beperkingen internetvoorschrijvingen
ZenF-0406 cyaan.qxd 16-5-2006 9:14 Pagina 78
