504 Bouwcollege Helpt Verzorgingshuizen Bij Hun Toekomst
2
zorg 82 4-2007 > zorg & financiering Flextool, vraag&aanbodmodel en NHC-tool van het Bouwcollege bieden verzorgingshuizen inzicht in hun toekomstmogelijkheden. Hier- mee kunnen zij inspelen op de groeiende vraag naar zorg én de kwaliteit van wonen voor hun bewoners verhogen. De komende vergrijzing, de geconstateerde gebreken in twee derde van de verzorgingshuizen en de stagnatie in de bouw van zorgwoningen nopen hiertoe. In Nederland zijn 1400 verzorgingshuizen die zorg en woonruimte bieden aan ongeveer hon- derdduizend mensen. Bevolkingsprognoses laten in de komende jaren een groei van het aan- tal ouderen zien (3,5 mln. 65-plussers in 2025 tegenover 2,5 mln. nu, waaronder een groeiende groep oudere ouderen). Desondanks staat de toekomst van verzorgingshuizen onder druk. Beleidsmatig wordt de voorkeur uitgesproken voor scheiden van wonen en zorg en raken ver- zorgingshuizen uit de tijd. Maar tegelijkertijd ziet het Bouwcollege dat scheiden van wonen en zorg moeilijk van de grond komt en dat ouderen met vraag naar verzorgingshuisachtige zorg in verouderde huizen moeten wonen, omdat iets anders (nog) ontbreekt. Want het Bouwcollege heeft in 2005 ook geconstateerd dat twee derde van de bestaande verzorgingshuizen niet in orde is wat betreft de grootte van de woonruimte, het sanitair en de toegankelijkheid. Tijd om iets te doen, aldus het Bouwcollege. Vraag&aanbodmodel Allereerst is van belang dat inzicht bestaat in de vraag naar en het aanbod van zorg in de wijk, het dorp of de stad waar het verzorgingshuis zich bevindt. Of er behoefte is aan meer ver- pleeghuiszorg of dat sprake is van een blijvende vraag naar verzorgingshuiszorg is bepalend voor de keuze die het verzorgingshuis moet maken. Om deze (toekomstige) vraag en het aanbod in kaart te brengen, heeft het Bouw- college het zogenoemde vraag&aanbodmodel ontwikkeld. Het in kaart brengen kan letterlijk worden genomen: de overzichten worden geografisch gepresenteerd. Op deze wijze ziet het verzorgingshuis in een oogopslag de vraag, het aanbod en ook de andere relevante voorzie- ningen. Flextool Daarna volgt de vraag wat de mogelijkheden zijn van het bestaande verzorgingshuis. De ook door het Bouwcollege ontwikkelde flextool geeft ant- woord op de vraag of het verzorgingshuis omge- bouwd kan worden naar een verpleeghuis, of het verzorgingshuis aangepast kan worden aan de huidige wensen van verzorgingshuisbewoners of dat het verzorgingshuis kan transformeren naar een woon-zorgcomplex. De flextool geeft aan wat de moeilijkheidsgraad van aanpassing is en wat de hiervoor benodigde investerings- kosten zijn. NHC-tool De NHC-tool ten slotte laat zien of de te maken investeringskosten terug te verdienen zijn met de toekomstige financieringswijze in de AWBZ- sector: de zorgzwaartebekostiging inclusief kapitaallasten. Deze laatste tool van het Bouw- college is nog in ontwikkeling. Met de tools krijgen verzorgingshuizen prakti- sche oplossingen aangedragen waaruit zij stra- tegische keuzes kunnen maken. Deze keuzes moeten worden gemaakt door de zorginstelling zelf in overleg met haar stakeholders; het Bouw- college heeft niet de intentie op de stoel van de cliëntenraad, het zorgkantoor of de bouwadvi- seur te gaan zitten. Overigens geldt dat indien nodig de bouwprocedures van de WTZi gevolgd worden, maar in de toekomst is dat wellicht anders. 504 bouwcollege helpt verzorgingshuizen bij hun toekomst ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 82
Transcript of 504 Bouwcollege Helpt Verzorgingshuizen Bij Hun Toekomst
zorg
82 4-2007 > zorg & financiering
Flextool, vraag&aanbodmodel en NHC-tool vanhet Bouwcollege bieden verzorgingshuizeninzicht in hun toekomstmogelijkheden. Hier-mee kunnen zij inspelen op de groeiende vraagnaar zorg én de kwaliteit van wonen voor hunbewoners verhogen. De komende vergrijzing,de geconstateerde gebreken in twee derde vande verzorgingshuizen en de stagnatie in debouw van zorgwoningen nopen hiertoe.
In Nederland zijn 1400 verzorgingshuizen diezorg en woonruimte bieden aan ongeveer hon-derdduizend mensen. Bevolkingsprognoseslaten in de komende jaren een groei van het aan-tal ouderen zien (3,5 mln. 65-plussers in 2025tegenover 2,5 mln. nu, waaronder een groeiendegroep oudere ouderen). Desondanks staat detoekomst van verzorgingshuizen onder druk.Beleidsmatig wordt de voorkeur uitgesprokenvoor scheiden van wonen en zorg en raken ver-zorgingshuizen uit de tijd. Maar tegelijkertijdziet het Bouwcollege dat scheiden van wonen enzorg moeilijk van de grond komt en dat ouderenmet vraag naar verzorgingshuisachtige zorg inverouderde huizen moeten wonen, omdat ietsanders (nog) ontbreekt. Want het Bouwcollegeheeft in 2005 ook geconstateerd dat twee derdevan de bestaande verzorgingshuizen niet in ordeis wat betreft de grootte van de woonruimte, hetsanitair en de toegankelijkheid.Tijd om iets te doen, aldus het Bouwcollege.
Vraag&aanbodmodel
Allereerst is van belang dat inzicht bestaat in devraag naar en het aanbod van zorg in de wijk,het dorp of de stad waar het verzorgingshuiszich bevindt. Of er behoefte is aan meer ver-pleeghuiszorg of dat sprake is van een blijvendevraag naar verzorgingshuiszorg is bepalendvoor de keuze die het verzorgingshuis moetmaken. Om deze (toekomstige) vraag en hetaanbod in kaart te brengen, heeft het Bouw-
college het zogenoemde vraag&aanbodmodelontwikkeld. Het in kaart brengen kan letterlijkworden genomen: de overzichten wordengeografisch gepresenteerd. Op deze wijze ziethet verzorgingshuis in een oogopslag de vraag,het aanbod en ook de andere relevante voorzie-ningen.
Flextool
Daarna volgt de vraag wat de mogelijkheden zijnvan het bestaande verzorgingshuis. De ook doorhet Bouwcollege ontwikkelde flextool geeft ant-woord op de vraag of het verzorgingshuis omge-bouwd kan worden naar een verpleeghuis, of hetverzorgingshuis aangepast kan worden aan dehuidige wensen van verzorgingshuisbewonersof dat het verzorgingshuis kan transformerennaar een woon-zorgcomplex. De flextool geeftaan wat de moeilijkheidsgraad van aanpassing isen wat de hiervoor benodigde investerings-kosten zijn.
NHC-tool
De NHC-tool ten slotte laat zien of de te makeninvesteringskosten terug te verdienen zijn metde toekomstige financieringswijze in de AWBZ-sector: de zorgzwaartebekostiging inclusiefkapitaallasten. Deze laatste tool van het Bouw-college is nog in ontwikkeling.
Met de tools krijgen verzorgingshuizen prakti-sche oplossingen aangedragen waaruit zij stra-tegische keuzes kunnen maken. Deze keuzesmoeten worden gemaakt door de zorginstellingzelf in overleg met haar stakeholders; het Bouw-college heeft niet de intentie op de stoel van decliëntenraad, het zorgkantoor of de bouwadvi-seur te gaan zitten. Overigens geldt dat indiennodig de bouwprocedures van de WTZi gevolgdworden, maar in de toekomst is dat wellichtanders.
504 bouwcollege helpt verzorgingshuizen bij hun toekomst
ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 82
bouw en organisatie
83zorg & financiering > 4-2007
Binnenkort worden de eerste verzorgingshuizenbezocht. Er wordt begonnen met de verzor-gingshuizen die een ‘rode’ score hadden bij het
monitoringonderzoek van het Bouwcollege.Bron: College bouw zorginstellingen, 22 maart 2007<
Niet alleen welgestelde ouderen willen graaglanger zelfstandig wonen, ook senioren meteen bescheiden portemonnee brengen hun oudedag bij voorkeur niet door in een verpleeghuisop een kamertje met drie anderen. Woning-corporatie Woonzorg Nederland en Heijmansontwikkelden voor deze groep mensen eenoplossing in de vorm van het WoonVitaal-con-cept.
Een goede driekamerwoning waar ouderen toten met de fase van zorg op het niveau van ver-pleeg- en verzorgingshuis zelfstandig kunnenwonen. Zo omschrijft Wim Bakker van Woon-zorg Nederland het WoonVitaal-concept. Deeerste volgens dit concept gebouwde woningenzijn halverwege 2006 opgeleverd in Oisterwijk,onder de naam Ten Bijgaerde. Het betreft 69woonplaatsen voor senioren vanaf een jaar ofzeventig, verstandelijk gehandicapten en star-ters. ‘Als de eerste schroom overwonnen is,blijkt een aantal jongeren dit een heel prettigeen rustige woonomgeving te vinden’, lichtBakker toe. ‘Bovendien vinden zij in dit projecteen mooie woning van 75 vierkante meter vooreen goede prijs, met een huur tot maximaal 475euro per maand.’ Een woning die er volgensBakker aan de buitenkant niet uitziet als eentypische seniorenwoning. Vanbinnen echterwel, en dat zit hem vooral in zaken als de beuk-maat van minimaal 7,5 meter, de galerij van
minimaal 1,80 meter, de entree van de woningdie 1,50 meter breed is over de hele ingang en demaat van de kamers, met een minimale breedtevan 2,40 meter. ‘Daarnaast is de badkamerdirect bereikbaar vanaf de gang en is de slaap-kamer verbonden met de woonkamer. Vooriemand wiens partner hulpbehoevend is gewor-den, is het daardoor eenvoudiger diegene te ver-zorgen.’ Mensen die echt de regie over huneigen leven zijn kwijtgeraakt, bijvoorbeeld doordementie, kunnen terecht in groepswoningenvoor maximaal zes personen. Deze woningenkunnen, indien gewenst, in een later stadiumworden omgevormd tot ‘gewone’ appartemen-ten.Woonzorg streeft ernaar drie- tot vijfhonderdWoonVitaal-appartementen per jaar op te leve-ren. De bouw van een vergelijkbaar project in dewijk Tolhek in Pijnacker begint binnenkort.Daarnaast zijn er plannen voor projecten vol-gens het WoonVitaal-concept in Duiven,Spijkenisse, Middelburg en Soest.De projecten kunnen in omvang uiteenlopen van25 tot 220 woningen, de appartementen zijn 75of 85 vierkante meter. Het gaat in alle gevallenom woningen met prefab casco en gevels, dieflexibel en demontabel worden gebouwd. Alleprojecten zijn bestemd voor zowel senioren alsstarters.Bron: Cobouw, 17 maart 2007<
505 zelfstandig wonen voor oudere met kleine beurs
ZenF-0407 cyaan.qxd 16-4-2007 11:38 Pagina 83
