50 JAAR ONDERWEG

i

Uit de geschiedenis van de Gereformeerde kerk van Schagen en omstreken

1 9 3 8 . 1 9 8 8

Colofon

"50 jaar onderweg"

verschijnt ter gelegenheid van het

50-jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk

van Schagen en omstreken

en is samengesteld aan de hand van

gegevens uit het kerkelijke archief van deze kerk.

De samenstelling was in handen

van een werkgroep bestaande uit:

D. Rus

F. Timmer

U. Voorbraak.

Rita van der Land verzorgde het t y p e - w e r k f

terwijl de 4 tekeningen van de kerkgebouwen

gemaakt werden door flnkie Prij.

Druk: Lialpurgis te Nieuwe Niedorp.

Voorwoord

Dit jaar is het 50 jaar geleden dat in Schagen een Gereformeerde

Kerk is g e ï n s t i t u e e r d 0

Voor de Kerkeraad uas dit aanleiding het voorliggende boekje te

laten maken waarin de geschiedenis van onze kerk wordt beschreven.

Wanneer die geschiedenis wordt bekeken dan vlat al snel op dat het

een geschiedenis is van mensen, die met elkaar voor hun kerk

vochten. De mensen hadden er erg veel voor over om de kerk te laten

voortbestaan.

De offerbereidheid en inzet was en is erg groot; dat zijn dingen

waarop met dankbaarheid teruggezien kan worden. Ook uo|r de toe­

komst geeft dat vertrouwen, naar de ijver voor de kerk ging soms

over in nietsontziende drift waarmee eigen gelijk werd nagestreefd.

Hierdoor ontstonden er nog al eens ruzies of kibbelpartijen. Dat

gebeurt nu ook en zal in de toekomst ook nog wel gebeuren juist

omdat we gewone mensen zijn die zich inzetten voor de kerk.

We hoeven daar niet moedeloos van te worden maar kunnen dankbaar

vaststellen dat ondanks deze menselijke tekortkomingen de gemeente

bestaan blijft. Ook in de toekomst zal er een gemeente zijn, vere­

nigd rondom Schrift en Tafel, die vindplaats is vgn Heil.

We hopen dat het lezen van dit boekje U ook vervult met gevoelens

van dankbaarheid en vertrouwen»

3. Prij,

voorzitter kerkeraad.

1

i - .. K E . n f ^ ' n e i e i u . : : v « n « . . .

; S c K 6 1 G ...£-ri;E.«*0,

. . . G j e t i l t K È i T t r v -

CJU N i j ; & . O , n Crl O T l T . * ^ 9 3 8 ,

^ c i U D E n ï. f h'G e.ry. * S i 1“' r~> iV i k p t~f

V . m - . - p Q .

~r° / f -;'y^: Ji j ^ U ^ f

-r ij / i y y

De eerste bladzijde uit het boekje waarin de ambtsdragers met hun handtekening de belijdenisgeschriften en de drie formulieren van enigheid onderschrijven.

2

Het allereerste begin

Op 25 of 26 januari 1921 houdt een klein groepje gereformeerden

een samenkomst op een voor een kerkdienst wel heel vreemde plaats:

op het toneel van de landbouwsociëteit "Ceres",

Er is dan nog lang niet sprake van een zelfstandige gemeente, in­

tegendeel, de groep valt onder de verantwoordelijkheid van de

kerkeraad van Dirkshorn.

In een brief, gedateerd op 19 januari 1921, geeft deze kerkeraad

haar toestemming: de samenkomsten zullen 's middags gehouden worden,

maar van de broeders en zusters in Schagen wordt wel verwacht "dat

des morgens te Dirkshorn de dienst des Uoords en der Sacramenten

worden bijgewoond". Men regelt de zaken meteen goed. Broeder

C. Kooy mag voorgaan in gebed en een leerrede (dat is een preek)

lezen en de broeders Ruinard en Sjoerdsma worden belast met het

beheer der financiën, die "besteed of bewaard zullen worden met

het oog op de belangen in Schagen".

Kennelijk heeft men op deze brief zitten wachten en was alles ter

plaatse al geregeld, want een haastig kattebelletje op een oude

envelop van 27-1-'21 - slechts één week later dus! - vormt de

bevestiging van dit schrijven èn de melding dat de eerste samen­

komst al is gehouden.

Zonder enige twijfel is de bovengenoemde toestemming de vervulling

van een lang gekoesterde wens en het resultaat van langdurig over­

leg. Veel is daarover niet bekend, maar uit een brief van 26 oktober

1920 blijkt dat de Schagenaars op eigen benen willen staan: men

wil een eigen gebouwtje, waarooor men een "collecte langs de huizen"

wil houden. Het antwoord uit Dirkshorn is even duidelijk als ont­

moedigend: geen huis-aan-huis-collecte en men kan ook niet ingaan

op een verzoek om geldelijke steun; men zal het zelf beetje bij

3

6 t4s£j-4. c^^tjL AuuO Cj ijfyiA. U - U ^ A _d4 ,,'j

H^tr-cL &iAó^cüdL*L . ‘■i-t hjuji ,

Ll/L/* U~«~\ CL*. ^ t-f ^ - t . l f (fLi A-tj / U ^ r f< CyAjj-»-*)

h*-4 CL^, ~ït. /-4-v- ju£&4_£ v^aLa-^ , cCc* A <*£t a-o e,

/U * óLuu) A^v» cLa~ cLed- {Ltst oLt. eb-i *•*.'*/ /rtT.t}? »

/-J /tt-W e.__JrtncLt & ‘j *

j} ^Yi\~ihi'j,i Cf Ct-t/U. dx k.t\ lt^iMJ3^eL d J /—, . 1 r, j . u Ju J

tl*- eru«-ef CL.t , t-X^CLt, lf-\ trbcjÜL*. hv~~*~~v£x-'jTt~LLj~*> .

Y- (Ti$ L*\*.ett. dt it cLt-) >\ cU*.l£, uJ^xi,

Oix k-t-)4ux aute-tiL t.t~L*i i<-i.LJ(f*-4 ci-*y jh Ui-C«^< 2. /Vt^-y. i (jdLoJ

éuLA-L- L\ dx. in Xr-l CL. ^ ^ t~l>JUoL / (vt-C_j /"i^

/ t t v U •

CU k-L +XJcLt o ^.^jiLL^eux oL jlj ƒ f j’o-tsujLc

ILl Lis!, ij. &>tJ[-i~L-tc , (-rt-UuU, ifa^tfkxj^vj 6^JrX.i*

ii.trv ij? ft*- i* Cj , Aytu. LnjM cLxj , /rtncLtj H-v^vOiJ. /sjl+cLa—

l? trdt k. K t m }L^ tt>-$ (La; , C'i f'J h-itJuc L Ci^oU COO/_ <£-&. . oji CL,\JI. ydLdj. Z^’CLt-

(LtA-t Lv-tAx eO_j /'-’- i / ' k i r\^e*~*y £c .

^ i t/\J!r t^*-yiL /«ws rfX/ /Ct_j ^i-c fj^ejj~»‘ .

5 ,tVt ” ft*>-vvJjY tvw* itftj ^ KJt •

>-Y> rf-M fcvAx* tt-* A. VjCytu-J- ftxvO

jUJKo^i^trv^ .

W L ^

U-Uj j’ U.

De kerkeraad vsm Dirkshorn geeft toestemming om samenkomsten te houden in Schagen.

4

beetje bij elkaar moeten brengen.

Uit alles blijkt dat Ceres een noodoplossing is geweest en men

heeft er dan ook maar korte tijd "gekerkt".

Er komen bezwaren. Een uitgaansgelegenheid laat zich nu eenmaal

slecht combineren met orgelspel en psalmgezang, zeker in die tijd.

Naar het schijnt is het groepje nog korte tijd samengekomen in de

Hoep, in een statig pand met een hoge stoep, tegenover de begraaf­

plaats .

Het initiatief bloedt echter dood. De groep pioniers is te klein

en van groei is geen sprake. De enkele gereformeerde die hier

woont, gaat weer naar Dirkshorn naar de kerk.

I

'De bevestiging van de vorige brief staat op een gebruikte envelop gekrabbeld.

De eerste samenkomst is dan al gehouden.

6

13 maart 1938

een zelfstandige kerk

Ide schrijven inmiddels 1933 als de situatie veränderte,

In dat jaar stichten een klein groepje gereformeerden en h e r ­

vormden van de zgn. Bethelgroep een christelijke school. D a a r ­

mee wordt aan een belangrijke voorwaarde voor gereformeerden om

zich in een plaats te vestigen, voldaan en dat is te merken in

het aantal gereformeerden dat in de daaropvolgende jaren in

Schagen en omgeving komt wonen. Met name het bollenbedrijf van

Zonneveld en Philippo speelt daarin een rol.

Er rijdt intussen iedere zondagmorgen ten behoeve van de kerk­

gangers een bus vanuit Schagen naar Dirkshorn en t e r u g ^

De financiering van deze bus geeft echter problemen: de kerk­

gangers uit Schagen zijn niet bij machte de onderneming zelf te

bekostigen, maar ook de moederkerk Dirkshorn kampt met een t e k o r t 0

Het is dan ook niet zo vreemd dat de oude wens, om in Schagen zelf

te kerken, weer boven komt. Vanuit de kerkeraad van Dirkshorn

wordt een commissie gevormd, bestaande uit de heren Krimp en Pilon

en de plaatselijke predikant ds. Greving, die op zoek gaat naar een

passende lokaliteit waar men kan samenkomen. Die vindt men uit­

eindelijk in het gebouw van het Kantongerecht - bij ons beter be­

kend als het belastingkantoor - in de L a n d b o u w s t r a a t . In het kerk­

archief treffen we een uitvoerige correspondentie aan van de heer

Krimp met de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Schagen.

Men huurt de zaalruimte met ingang van 1 april 1936 voor de duur

van 1 jaar met het recht van verlenging met telkens nog een jaar.

Wist men toen al dat het Kantongerecht ook maar zeer tijdelijk

onderdak zou bieden? Leefde begin 1936 weer de wens om een eigen

gebouw te hebben, net als in 1920?

In ieder geval opent het eerste notulenboek van de Gereformeerde

7

8

Kerk van Schagen met een verslag van de op vrijdag 8 oktober

1937 gehouden vergadering van de Commissie voor Gereformeerde

Kerkbouw te Schagen»

Die commissie bestaat uit de predikanten Greving uit Dirkshorn,

en Bosma uit Krabbendam en de heren Krimp, Pilon, doling en

Verschoor. Korte tijd later maakt ook de heer Philippo deel uit

van de groep.

Men blijkt al het nodige werk verzet te hebben: men heeft al

grond op het oog en er ligt al een tekening van de te bouwen

kerk ter tafel. Tijdens deze eerste vergadering slaan de heren

aan het rekenen, iets wat ze in volgende vergaderingen nog vaak

zullen doen. Bovendien besluit men om een circulaire om steun voor

deze kerkbouw rond te zenden naar alle mogelijke kerken en per­

sonen. I*len is echter wel zo reëel om niet te verwachten dat dit

rondschrijven het hele bedrag op zal brengen; er zal een flinke

hypotheek nodig zijn.

Nog geen twee maanden later, op 24 november 1937, worden de kerk­

leden ingelicht. Er is op die vergadering in het voormalige Kanton­

gerecht ongeveer 30 man aanwezig.

Officieel zijn zij allen lieden van de gereformeerde kerken van

Dirkshorn en Krabbendam, maar we mogen aannemen dat dit de mensen

zijn die in Schagen kerken. Ide kennen hun namen echter niet.

Men wil voortaan iedere zondag een kandidaat voor laten gaan, zodat

een keuze voor een te beroepen hulpprediker kan worden gemaakt.

Een definitieve keuze wil men echter pas na de stichting van de

kerk maken.

De commissie werkt hard en bijzonder snel. Wen wint inlichtingen

in bij prof. Kuyper over de officieel te volgen weg naar een ze l f ­

standige kerk; men zoekt en vindt steun in verband met de te be­

roepen hulpprediker bij het comité "Overvloed van werk en w e r k ­

krachten"; men maakt een kaart van het gebied dat tot Schagen

moet gaan behoren, waaruit blijkt dat zowel Dirkshorn als Kr a b b e n ­

dam leden kwijt zullen raken.

Er blijkt al heel snel grond aan de C o r n .Bokstraat aangekocht te

zijn. Bijzonder goedkoop, zegt de notulen, maar een prijs wordt

niet genoemd, helaas.

9

De eerste secretaris had niet veel papier nodig...

(De twee hier afgedrukte velletjes meten elk

15 x 10,5 cm.)

Men besluit ook om geen mededelingen aan de pers te zullen doen (l).

Alles raakt in een stroomversnelling als er bericht komt dat de

classis op 2 februari 1938 het verzoek uit Schagen om een zelf­

standige kerk te mogen worden, heeft ingewilligd.

Er mogen nu dus ouderlingen en diakenen gekozen worden.

Op 25 februari daaropvolgend wordt een ledenvergadering gehouden,

waarop uit een voordracht van de moederkerken Dirkshorn en K r a b b e n ­

dam de eerste ambtsdragers gekozen worden. De uitslag van deze

eerste verkiezing is uit de notulen bekend:

Als diaken

b r . de Graaf 12 stemmen

b r . Krimp 14 stemmen

b r . Pilon 12 stemmen

br. Philippo 5 stemmen

cr • B o dengraven 1 stem

br . Doling 13 stemmen

br. Philippo 13 stemmen

cr ►i • A b bink

br.

b r .

D ongerling

de Geus )elk; 1 stem

cr • V erschoor

De eerste ambtsdragers van Schagen zijn derhalve de brs. de

Graaf, Krimp,en Pilon als ouderling en de brs. Doling en

Philippo als diaken. Aangezien er geen predikant is treedt ds.

Donner van Broek op Langedijk op als consulent. De bevestiging

van deze ambtsdragers zal plaats vinden op zondag 13 maart.

Onder de instituering van de kerk verstaat men de

instelling van de kerkelijke ambten,,

Als stichtingsdatum van de Gereformeerde Kerk van

Schagen e.o. geldt dan ook

ZONDAG 13 MAART 1938„

11

12

Een eigen gebouw en een eigen dominee

Nog voor de eerste ambtsdragers bevestigd zijn, treden de eerste

conflicten aan het licht. Het gaat niet om de kerkbouw - daar zet

men eendrachtig de schouders onder -, maar om een veel delicater

zaak: de zondagsrust, ofwel de aanvangstijd van de kermis.

Br. Pilon heeft hierover een aantal keren een artikel geschreven

in de Schager Courant. Desgevraagd heeft br. Krimp de uitspraken

van Pilon wat afgezwakt en zelfs gedeeltelijk weerlegd. De kwestie

wordt uitgebreid besproken op de kerkeraadsvergadering en loopt

hoog op. Pilon's geschrijf doet de Gereformeerde zaak geen goed;

men spreekt in Schagen al van "Pilonisten" en " K r i m p i a r ^ n " ,

De consulent, ds. Donner, tracht tevergeefs de zaak te sussen.

Niemand kan br. Pilon van zijn ongelijk overtuigen en men besluit

de kerkvisitatoren van de classis om een uitspraak te vragen. Deze

kunnen of willen, na vele uren praten, geen bindende uitspraak doen.

Wel zijn ook zij van mening dat de artikelen van Pilon, hoe goed

ook bedoeld, meer kwaad dan goed doen. Waarmee de laatste nog steeds

niet overtuigd is. Het wordt een slepende zaak die de gemoederen

lang bezig houdt.

Het leidt echter niet tot een breuk; br. Pilon blijft lid van de

kerkeraad en blijft zich inzetten voor de kerkbouw«,

De kerkeraadsverslagen geven daarover zo af en toe wat informatie.

Zo meldt het verslag van 13 april 1938 de aanbesteding, compleet

met een lijstje van de inschrijvers:

1. A. Bakker ƒ 8 . 3 5 2 , — , bezuiniging ƒ 554

2. W. Giltjes ƒ 8.371 , — , bezuiniging ƒ 352

3. Th. Boekel ƒ 8 .42 0 , — , bezuiniging ƒ 471

4. Modder-Couperus ƒ 8.767, — , bezuiniging ƒ 435

5. Uitterdi jk ƒ 9.379, — , bezuiniging ƒ -

6. Blaauwboer-v.d. Hoven ƒ 9.500, — , bezuiniging ƒ -

13

IfyP.. . 1 .. . Ijf'J ; i , J <ƒ

! ^

. ’ <?/>: I

£.i //Vj. '.........

■* i J ~i?

j /Loy\ ;

. . . _______

. fyJL*i. OU. .

e ^ £ ^ f — —

! _ > ? . * . ^ 4 . . . . . .

u^L. xL«™. -fy--93 r r * y ,.----- - ._

L ^ i z ;ï 4yJ5>

__<£2«< .dt2^yu± //'/£ t Co

.;_____U Z ^& -&

financiële zaken:

Boven: De collecten.Onder: De vrijwillige bijdragen.

14

Na een scherpe woordenwisseling met één der inschrijvers be­

sluit men te gunnen volgens bestek en de verdere afwikkeling

over te laten aan architect Dekker, "waarna deze vertrekt om

te gaan kegelen".

Terwijl de aannemer met de bouw van het kerkgebouw kan gaan be­

ginnen, buigt de kerkeraad zich over de inventaris: banken, klap-

stoelen en een plaatsenregeling; de preekstoel die men mee wil

nemen uit de k a n t o n g e r e c h t s z a a l , maar die dan wel veranderd moet

worden; een orgel, dat men uiteindelijk koopt van St. Pancras

voor ƒ 100,— (De onkosten zullen volgens de plaatsers Pels en Zn.

hooguit ƒ 25,— belopen.); de eerste steenlegging, waarvoor men -

hoe kan het anders na de ontvangen goede raad en financiële steun! -

ds. Schweitzer als afgevaardigde van het Comité "Overvloed van werk

en werkkrachten" zal vragen.

Zo snel als alles gaat met het kerkgebouw, zo moeizaam gaat het

vinden van een hulpprediker. Direkt na de installatie van de ambts­

dragers is men begonnen met het beroepingswerk. DiverseP namen pas­

seren de reveu, diverse kandidaten worden aangeschreven, maar even­

zoveel bedankbrieven komen binnen. Op 5 juni 1938 valt voor het

eerst de naam van kandidaat W a m s t e k e r . En hij zegt JA, Hij zal op

15 augustus zijn werk beginnen. Zijn salaris wordt uiteindelijk

vastgesteld op ƒ 1.000,--, later verhoogd met ƒ 100,-- in verband

met kamerhuur.

Intussen nadert het kerkgebouw haar voltooiing. In de notulen van

maandag 14 november 1938 lezen we dat op de daaropvolgende woens­

dagavond de eerste dienst in de nieuwe kerk gehouden zal worden.

Van de dienst zelf weten we niets anders dan dat de brs. Krimp en

Pilon als regelingscommissie op zullen treden, dat Pilon graag een

koortje in de dienst wilde hebben (maar of het ook gezongen heeft?)

en dat er vanaf die dienst steeds met 2 zakjes tegelijk en met ha n d ­

schoenen aan gecollecteerd zal worden.

Eind 1938 heeft Schagen een zelfstandige gereformeerde kerk, een

eigen kerkgebouw en een predikant.

15

Vi'oenadag 24 Februari 1938

2 uur Kantongerechtsgebouw.- - 0- -

Aanwezig de predikanten, Da. Donnar, Greving, v.Andel en Ouderling Baas, da broeders Pilon* Phillppo, Joling, Abbink, j en Krimp . Ky

De Consulent benoemd door de Olaaais, Dg. Donnar, opent; v~ net ^ebed en geeft aan overzicht over de kerk ven Sohagen, i ■ en wil bespreken de morgen D.V. ta houden ledenvergadering- er zal worden beaprokenj ‘ 1 T

Kerkbouw 9n opdracht van de Gemeente vragen, br.Pilon deelde mede dat er ruim F.2750.- schoon over ia, Ds.Donnar, L Stelt br. rilon F.10.- terhand als gift uit B.O.L., br.P. ; '• zal op da vergadering een overzioht totaal ingekomen giften* ^even,

jrkbouw. Da. Doimer wil de uitnoodigingen aangevuld hebben net nog ,,1 Gerof.Aannemers, de namen worden genoemd van tfodder-Ooupeif ’ den Helder, Leegy.'ater H.II.Wafcrd, Kloosterboer en v. helder

73.0.Ti., Zwaan Stikhuizen, Seor. zal deze heeren morgen alsi uitnoodl^en. ï J

Ambèsdragers. Dirkshorn heeft besloten voor te stellen de broedersen Krimp ala Ouderling, G.Joling als Diaken. R> *

Krabbendam, br. Philippo nla ouderling, br.Abbink al3 Diaken,br. f i vraagt;’’Dua geen l:eus?", Ds.Donner geeft een voorbeeld ii'< Slootdorp, 5 broed3ra zoo aanbieden als Ambtsdragers.br. Thillppo heeft bezwaar, geheele dicusale volgt, brrt„(t zegt het ia niet da keus der a.s.Gemeente, allen willen Grsaf ala ouderling, Da.Boama zegt;" Op de Glasais heefj1

¥,

bendnm al protest tegen bede Gr. zyn gaan naar "cliEgen hl: bracht, br.Kr. ia hei er niet mede eens, br.Ph.blyft zv*1' zv;aren houden, ondanks deze bezwaren meenen de heeren dikanten het zoo te moeten voorstellen.

Gebouw Sohagerbrug. v/ordt zeer uitvoerig besproken, Krabbendam z'a* niet tot verhuur overgaan, nadnr zal dit tusschen de ker‘ moeten v.orden geregeld,oudo reohten wegens verhuur zul] blyven bestaan.Ds.Donner wil Krabbendam nogmaals adviseeren, het verdei te verhuren.Ds.Greving wil een bestaande schuld over collecte en by gen nog bespreken en geeft hierover cyfera, Voorz'. zegt dit nu maar sohriftelyk opgeven, kunnen de ker’teraden^ semen uitwerken, want D. heeft ook nog een zeer oude,-r aan behagen, Da. BoSma wil dit nu afwerken, br.Krin^-' niet eena met de opgaaf van Ds. Greving,Voorz. hao^ • voorstel. f/-.Hieta meer aan do orde zynde, gaat Da. Bosma voor„ * bed en sluit de voorz. deze vergadering en hoopt &«' avond te ontmoeten. I

Namens de kerk der Gemeente te Schag'

Verslag van een van de eerste bouwvergaderingen.*.

Op de kerkeraadsvergadering van woensdag 4 januari 1939 wordt de

bouwperiode afgesloten, en geeft de penningmeester een afgerond

overzicht per 31 december 1938i

Ontvangen van de kerken

bijzondere collecten

diverse giften

hypotheek

particulieren

Uitgaven in totaal

ƒ 1.206,68^

82,39

230,17

10.000,—

2.673,11

ƒ 14.192,35^

ƒ 13.753,27^

Blijft over

Uitgaven nog te doen (geschat)

Architect ƒ 350,—

v .d .Pruik 300,—

Bras 87,—

Schaafsma 100,—

Aannemer 41 8 , —

ƒ

ƒ 1 .255,—

439,08

"indien er nog wat rekeningen bijkomen zou er tekort zijn onge­

veer met nog te betalen gas enz. afgerond ƒ 1.000,— ...... wil

Praeses bij elkander zien te werken, waar allen voor zijn, Scriba

krijgt machtiging om namens den kerkeraad een verzoek te doen

voor collecte in een andere gemeente, of het succes heeft kan

scriba niet beloven, zal het probeeren."

17

V B R Q U N N I R Q

T O T H E T

OPRIOHTEN OF VEHNIEUWEM VAM EEN GEBOUW.

Burgemeester on Wethoudora van Sohagon;

Gezien a r t . 6, eerste l i d , onder a , der Woningwet}

B E S L U I T E N i

aan . -<■ j *-«-«■y -*-•—

to Behagen op verzoek dd. ^ -^6> 19/ ^ ,

v e r g u n n i n g t e v e r l o e n e n

om, overeenkomstig het t ij deze vergunning behoorende bouwplan

en met inachtnem ing van de bepalingen der verordening voor

deze gemeente, bedoeld in a r t ik e l 1 der Woningwet, op het te r ­

re in , gelegen aan c: r .

kadastraa l bekond gemeente Sohagen, fieotie j 2 n r .

S/ïo. 32.7/12. t

Onderwerp;

Luohtboooherming . „art, 8 bis Woningviot, Lepos f .

De Burgemeester,

Siy'L-

De S eo re ta r is ,

doolon nJJ U mede, dat de M in is te r vn.n dintienlrndncho

Zn.ken ons hee ft b e r ic h t * dat. bljzondero voorzieningen

in vorbnnd met bescherming tegen luchtnr.iivp.ilen, a lg

bedoeld in a r t ik e l 6 b is der T»ortinn^et, mot be trekk ing

to t hot onderhavige bouwwerk door hem n ie t rcorden ge-

e is c h t . Zijne E xo e lle n tie verzoekt echter U to ïH.|zon

op de noodzakelijkheid van het t re ffa n vr,n zelfbeechor-

ming3no.tvtreg9lon, waaraan w)J by deze voldoen.

Burgemeester en Wethouders van Schagen,

CLDe BeoretariB ,

S7anden Kerkorand dor

Gereformeerde üoneente

18

De oorlogsjaren

Gereformeerd Schagen lijkt alles te hebben waarnaar men ver­

langde en waarvoor men zo hard heeft gewerkt: een zelfstandige

kerk, een eigen splinternieuw kerkgebouw dat dankzij een bloei­

end verenigingsleven bijna de hele week wordt gebruikt, en een

eigen predikant.

Toch loopt bepaald niet alles van een leien dakje.

Met grote regelmaat steken de oude conflicten telkens weer de

kop op. Het gaat daarbij niet alléén om de zondagsrust of het

carnaval. Dat zijn slechts de uiterlijke kwesties, de aanleidingen,

die in de kerkeraadsnotulen breed uitgemeten worden. Slechts één

keer wordt de kern geformuleerd: Hoe stellen wij, gereformeerden,

ons op tegenover de buitenwereld; een buitenwereld waar we ons

niet in kunnen vinden, maar waar we in ons dagelijks leven wel

deel van ui t m aken, waar we mee te maken hebben, waar we van eten?

Het is geen Schagens probleem; het is een probleem waar veel ge­

reformeerden, overal in het land, het moeilijk mee hebben.

Het resulteert in vaak zeer heftige kerkeraadsvergaderingen onder

voorzitterschap van de consulent, ds. Donner, die - op last van

de classis - ook nu er een predikant is op zijn post blijft. Maar

er komt een verzoening tussen br. Pilon en de kerkeraad, zij het

pas na twee jaar.

In maart 1940 kondigt ds. loJamsteker zijn vertrek aan: hij gaat

naar Montfoord. Schagen is weer herderloos, zij het maar kort

want in juli al doet ds. Kramer zijn intrede als hulpprediker.

Hij breekt zonder twijfel een record, want op 15 september van

datzelfde jaar vertrekt hij alweer.

In één jaar tijd krijgt Schagen zijn derde voorganger in de

persoon van ds. Van der Mi ie.

19

20

In allerlei kleinigheden is merkbaar dat de oorlog ook hier haar

sporen achterlaat. Het zijn geen indrukwekkende gebeurtenissen,

eerder signalen waarachter iedereen zelf het verhaal kan denken.

1de noemen er een aantal:

- Al snel na het begin van de oorlog laat ds. Donner weten dat hij

de vergaderingen niet meer mee kan maken: de laatste trein ver­

trekt om even over achten uit Schagen.

Ds. Greving van Dirkshorn neemt zijn plaats in.

- Er is sprake van een bustoelage vanwege de classis, omdat

Schagen een flink aantal Helderse evacué's ter kerke krijgt.

- Men overweegt om huiskerkdiensten te Callantsoog te gaan houden

als de kerkbus door de oorlogsomstandigheden niet meer zal kunnen

rijden. Het komt er in de loop van de oorlog inderdaad van.

- Rotterdam-Delfshaven weet, na het bombardement niet meer waar

haar leden zitten en vraagt of er wellicht ook evacué's in Schagen

beland zijn. Men antwoordt orifckennend.

- De diakonie ontvangt verzoeken om kinderuitzending vanuit Amster­

dam. Men gaat hier daadwerkelijk op in. Ook worden k i s ^ n met voed­

sel verzonden.

- De verplichte arbeidsdienst komt herhaardelijk ter sprake.

Ook circuleren "strikt v e r t r o u w e l i j k e , niet voor publikatie op

welke manier dan ook bestemde" brieven van synode en classis onder

de gemeenteleden.

- Het gemeentebestuur verzoekt medewerking bij het op last van de

overheid vorderen van de klokken, ook al hangt er in het kerkgebouw

aan de Bokstraat geen klok.

- Op 4 mei 1943 begint de kerkeraadsvergadering in verband met de

spertijd om 18.00 uur. Op die vergadering is br. Gootjes sr, na

een korte vrijheidsberoving weer aanwezig. De brs. Duinkerken en

Bodegraven wordt echter sterkte gewenst: zij moeten,als leden van

de voormalige Nederlandse weermacht weer in krijgsgevangenschap«

- Op de gemeente-avond van 4 april 1944 komt de keuze van de

datum wel heel curieus ter sprake: "door andere vergaderingen

waren alle avonden "met volle maan" reeds bezet".

- Ouderling Straatsma vertrekt "in ieder geval voor de duur van

de oorlog" naar Friesland. Duikt hij onder?

21

In het algemeen genomen nu is — afgezien van bijzondere omstandigheden — te­

werkstelling in het buitenland nis zoodanig niet af te keuren. Er kunnen zich echter om­

standigheden voordoen, die het vertrek naar elders en verblijf in het buitenland onge­

raden maken.

Als zoodanig kunnen gelden: le redenen van geestelijken nnrd, b.v. wanneer iemand

met een zwak karakter onder bepaald toezicht moet blijven of ambtelijke leiding behoeft

en 2e redenen van zedelijkën aard, b.v. moeilijkheden bij de opvoeding der kinderen,

ziekte, echtelijke verstandhouding en andere bijzondere gezinsverhoudingen enz.

Ten deze bestaan voor de Diaconie bit kracht van haar ambt maatstaven, die zij

niet mag prijsgeven, en kunnen voor haar motieven gelden, die ondersteuning recht­

vaardigen.

Hierbij zij nog opgemerkt, dat ook de gemeentelijke instanties voor arbeidsbemiddeling

met persoonlijke factoren rekening houden. Bij verschil van opvatting tusschen Uwe

Diaconie en de arbeidsbeurs of den agent voor arbeidsbemiddeling kan men zich ter zake

wenden tot den eerstondergeteekende. Indien dit oVerleg niet leidt tot overeenstemming

zal de diaconale ondersteuning zich er naar moeten richten, dat niet meer dan het nood­

zakelijke om het gezin van den werklooze voor broodsgebrek te bewaren In uatura wordt

verstrekt. Ook tijdens den duur van dit overleg kan eenige hulp in natura worden geboden.

W ij deelen U mede, dat wij in onderhandeling zijn met de overheidsorganen en de

organisaties van particuliere liefdadigheid omtrent het in het leven roepen van een centrale

instantie van advies voor geval omtrent de beslissing aangaande het verleenen van steun

geen oplossing wordt verkregen.

Tot het voorkomen van vertrek naar het buitenland leene de Diaconie echter haar

hand niet. Het verstrekken van steun aan hen, voor wie het vertrek ongeraden is, kan

evenwel door de omstandigheden noodig zijn. Van eenige verplichting van overheidswege

tot het mededeelen van de namen van ondersteunden is geen sprake.

Wij zijn gaarne tot nader advies bereid in deze door de omstandigheden moeilijke

materie.

te S krn n ie t anders dan op grand «an de hooP9t ernstige ber.warei

tegen de-n X , -.ulkt r . i j in .h a a r eerste sch r ijv en bee ft u iteengeze t, « Is haa

oo rdee tl y l tnpreken, in t de kerke raden, sok im de X verp lio 'nt-nd i s geatel'

aan de dcorvoiu In aanmerking komeitde Jongen mrnschen en ;a n hunntie ouders

t«n ste rkste behoor» te o n t r a d e n een lg e r le ie actieve medewerking da:

daartoe te Terleenen , soodat e l j / i r n a t ig re innand moeten worden om aéch

gee ne r le i w ij ar te la te n bewegen ie t » te d ie n nu t in gna t tegen Gads fflbod,

Immerchet v e rr ic 'ite n vnn handenarbeid onder eene T*n hooger hand ypgelegde

v e rp lic h t in g moge op e lc h s e if geenszins aondig B ijn , het n t in t b i j het kan

. karak te r tan den X a ls nat-aeo o pvo ed ing s in s titu u t ten seernte te vieeaen

, '’ a t s l j , d ie b i j der,en d ienn t gedwongen nordebn te .lri|!elijfd| z u lle n ge

noopt norden d ijd e n te doen, d io n t r i j d ig r i j n met den uU d r iiU te liJk e n fin<

dee Heeren. 1

In dut gevo l z u lle n c*.e in g e l i j f d e n n ie t mogen cw iohtcn, msar s u lle n

a i j de u l-ernurd n ie t l ic h te roeping hebben on Oode neer g thoortaan te t i jx

dnn de nensoheji. 1'aï rnoet hun van te voren aiet uilen ernpt trorden ror.rgehot

den en wij allen r.ullen r*rn Herrr voor hen moeten bidden om petroumiakende

genade, <>p det r.i.l in de vtrroeking niet ber.wijken, a m r ptnndvnptlg nogen

blijven en vasthouden saji Gods gebod.

De S if< z ic h zeer wel bewuot dnt wat thv if ' vpn de Jonfe n<nrchen en

hunne ouders* r i s nude v?m de erkernden woidt gevraagd ven veel in g r ijp e n

der epid ie don to rn het nog m o r a l l l e n g ing oa den v r iJ w i l l i / jc n o f h n lf

v e rp lic h te n X. i'e rr « i j l n ove.ttulgd det n ie t amlern gehnndeld worden mag

en acht z ic h geroepen u d i t te eeggen opdat g i j de betrokkenen in getrouw

he id hun roeping ccogt voorhouden. •

I Kn de God aller genade e IJ met ons allen, opdat tiet pand dat ons ia

toebetroimd ongerept blijve beY<w«id<

i "T f . j “anienn de 5 het nodersmen.jij rV\r* RviLiy ^

1 A I t L eu

j *■ * ‘ ■ ■

'Twee fragmenten uit herderlijke brieven over de "arbeidsdienst"’. Vooral de tweede brief was -begrijpelijk- "strikt vertrouwelijk". Dergelijke brieven circuleerden onder de gemeenteleden.

22

- In de winter van 1944 blijft de kachel uit. Er is alleen zaag­

sel als brandstof beschikbaar, maar dit geeft teveel rookontwik­

keling. Bovendien komt het zaagsel van Wehrmacht-hout. Men besluit

om de kerkdiensten niet langer dan één uur te laten duren.

-Tijdens de kerkeraadsvergadering van 12 januari 1945 doet zich bij

het censura morum in verband met het komend-Heilig Avondmaal een

incident voor. Men maakt bezwaar tegen een van de broeders in ver­

band met levering van goederen aan de bezetter. De beschuldiging

is ernstig, maar onweerlegbaar. Zo concludeert ook de onderzoeks­

commissie van de classis, die de betreffende broeder adviseert om

af te treden. Hij weigert dit echter. Na de oorlog gaat de kerke-

raad over tot schorsing.

- Wonderlijk genoeg wordt nergens in notulen melding gemaakt van

die ene kogel in de preekstoel die - naar mevr. De Geus Cuperus

vermeldt in haar boekje bij het 25-jarig jubileum - de toenmalige

predikant Van der Mije deed uitroepen "Hebt u het al gehoord, de

kogel is nu door de kerk".

Eigenlijk is dit, bij nader inzien, niet zo verwonderlijk.

Er staat veel niet opgetekend: Gok over de ravage na de o n tplof­

fing van de munitietrein op het station is niet zoveel terug te

v i n d e n .

Ondanks de oorlog gaan de kerkelijke zaken echter wel door.

Naast het werk in de eigen gemeente maakt men zich sterk voor

de evangelisatie.

Begin 1941 doet de kerkeraad, op aandrang van de commissie van

b e h e e r 9 bij de classis pogingen om een evangelisatiepredikant

te mogen beroepen. De classis beslist aanvankelijk echter nega­

tief: het salaris moet ƒ 2.000,— worden en dat is te veel voor

Schagen; een combinatie met Krabbendam zou echter soelaas bieden#

Men is het met dat laatste lang niet eens en er zijn goede redenen:

" 1) De afstand Krabbendam-Schagen is een belemmering voor een

goede gemeentelijke bearbeiding alsmede voor het e vangelisa­

tiewerk.

2) Het kerkelijk terrein van Schagen is zodanig uitgestrekt dat

een bevredigende oplossing de gehele persoon van de predikant

vraagt".

23

SCHAGEN. Maart 1940.

S C H A G E N .................. en de donkere kop van Noord-Holland.

Vraag: Een Gereformeerd Kerkje te Schagen?

Antwoord: Onder Gods zegen en dank 2ij de hulp van Gereformeerd Nederland is dit

Kerkgebouw er gekomen; de kleine Gemeente is geïnstitueerd 20 Maart 1938.

Aan allen die de Gereformeerde Belijdenis liefhebben.

Broeders en Zusters.

De kleine Gereformeerde Kerk te Schagen heet officieel Schagen en Omstreken

en nu zijn het juist hier de omstreken, die het Kerkelijk leven 200 duur maken.

Vanaf Callantsoog rijdt Zondags op beide Kerkdiensten een autobus over een

afstand van i 1! è 12 K.M. en onderweg op de verschillende kruispunten stappen

zij die naar Godshuis willen In, terwijl er verschillende bij zijn die dan al 20 minuten

hebben moeten fietsen om de bus te bereiken.

Deze busdienst die sinds de institueering van de Kerk van Schagen en Omstreken

In het leven is geroepen, stelt de geloovigen, wonende in de verstrooing, in staat ter

Kerk te komen. Veel Evangelisatie werk wordt hiermede tevens gedaan.

Zegen mochten,wij zien op den arbeid.

De geloovigen wonende In de verstrooing komen weder onder Kerkelifk verband,

het zielental sinds de institueering is verdubbeld, wij zien hen weder terugkeeren die

aan het Kerkelijk leven niet meer dachten en de Wereld begonnen lief te krijgen, de

Kerk is het middel in Gods hand geweest enkele voor afdwaling te behoeden.

Gereformeerd Nederland hielp ons prachtig en toch moeten wij helaas thans nog­

maals een beroep op U doen, de Kerkautobus kost ons per Zondag i Fl. 15.—, waar­

door wij op zeer zware lasten zitten. Toch mogen wij de Broeders en Zusters iniile

verstrooing dit opgaan naar Gods huis niet ontnemen: dit Evangelisatie werk rad£n

wij niet beeindigen, maar wij kunnen aan onze verplichtingen niet voldoen.

Door Schoonheidscommissie enz., moesten wij voor Kerkbouw nog afzonderlijk

Fl. 1000 leenen en dit bedrag moet afgelost worden. Daarom nemen wij de vrijheid

nogmaals een beroep op U te doen. helpt ons aan dit bedrag.

Uit eigen kring is dit onmogelijk; nauwelijks komen wij er met onze gewone

uitgaven door de steun der diverse instanties, maar het is en blijft hier altijd nog de

donkere kop van Noord - Holland.

Schenke de Heere Zijn rijken Zegen op Uw gave, Hij heeft den blijmoedigen

gever lief.

Namens den Kerkeraad der Geref. Kerk Schagen e.O.

Cand. W . H. WAMSTEEKER, Voorzitter.

W . H. KRIMP , Scriba.

COMM ISSIE VAN BEHEER:

J. J. TE1TSMA. Penningmctsltï.

G. JOL1NG , Secretaris.

P.S. Uw gave s.v.p. te storten op Gironummer der Kerk.

Geref. Kerk Schagen e.O. No. 339300.

L. S.

De Classis Alkmaar beveelt deze aanvrage hartelijk in Uwe liefde aan. De Par­

ticuliere Synode en de Classis Alkmaar doen reeds al het mogelijke deze zwakke kerk

te steunen.

De Classis voornoemd,

Ds. D. VISCH . Praeses.

Ds. J. v. N IEUW KOOP. Scriba.

Ds. S. GREV ING . Auesor.

24

Men wil stoppen met de kerkbus die door de oorlogsomtandigheden

toch al wel snel niet meer zal kunnen rijden en bovendien worden

de kosten van de bus bij lange na niet gedekt door de buscollecte.

Het vrijkomende geld kan besteed worden aan het salaris van de te

beroepen predikant.

Op 30 oktober wordt een ledenvergadering gehouden. De stemmen

staken. Uiteindelijk sluit men een compromis: het autobusfonds

blijft; ais er een predikant komt zal er een extra buscollecte

komen in de m i d d a g d i e n s t .

Een aantal kerkleden uit het buitengebied is verontrust over de

gang van zaken en tekent protest aan bij de classis.

Maar wie schetst ieders verbazing! Ondanks haar eerder uitgebrachte

advies, vindt de classis dat "wat het zwaarst is, het zwaarst moet

wegen", anders gezegd: een eigen predikant gaat voor busvervoer!

Men adviseert een boekhoudkundige oplossing: fondsvorming buiten

de kerkelijke begroting om.

Op 7 juli 1942 wordt candidaat D. van der Mije, al werkzaam als

hulpprediker, als predikant beroepen. Men praat weer uiftvoerig

over de bus die dan al weken niet meer rijdt.

Ds. Van der Mije hoeft niet lang na te denken. Binnen een week

zegt hij ja. Claar het wordt toch 20 december voor hij zijn in­

trede doet. Het classisexamen speelt hem parten,.

Tijdens diezelfde oorlogsjaren speelt binnen de gereformeerde

kerken ook het conflict met prof. Schilder. Ook in Schagen komen

de aan de orde zijnde leergeschillen regelmatig ter sprake.

Verreweg de meeste ingekomen stukken betreffen deze problematiek

en de schorsing en latere afzetting van prof. Schilder. Er wordt

veel en uitvoerig over gesproken, maar men blijft één.

25

U. ^ PU oU, L a . i u d

/fV/

I A ^ U j *(J

S^<uJ >? Ulk^0% ƒ t/^v i?J> r

x n .3 3 £XÏ2L Z':ti//. -

tS\<Hu~Ul. Jto .lt /a * J

cL . oujX. fé.Sj y - 7 V/ / tP. V9-

'kj ( i j

^ l ^ r v M ^ ^ u U . , 9' r v

■^2jUL. / éji-9r

Lt^. ^ v, ƒ fgj j i

l u ^ u Cuaj

/Tiaöuy / ^ y r/7775r »

/ f n p x/.<//

r^J.

/ .. (v/v . / - / ■ ■ V 'C

/S^ ^ ’' // i » v « fi

^ £>.tf ii'ff j j «°y-ó-f f(,.8b,thf

/*. - «i. J3

f c . a ; ';M -v^ / ? /- 4 3 .44^ 1'

ifePv * u ^ _ ■ ;•' -*

'— /•<*> //./*, //. <?

Vooral het Overzicht is interessant....De posten "Handreiking" en "Div.Leveranties" hebben zich in 1941 meer dan verdubbeld.

26

Veranderende tijden

Ook aan Schagen gaan de veranderingen niet ongemerkt voorbij.

De oorlog is nog maar nauwelijks voorbij of de kerkeraad krijgt

te maken met een aantal danslustige jongeren.

Huisbezoeken en lange gesprekken hebben niet het gewenste resul­

taat; de jongelui willen hun dansles niet opgeven. In arrenmoede

besluit men tenslotte de 1e trap van censuur toe te passen en de

jongelui van het avondmaal af te houden. Uiteindelijk geven de

dansers toe en stoppen.

Is het teken des tijds?

In ieder geval wordt regelmatig geklaagd over de slecht^ opkomst,

ook van ouderlingen, en de slechte samenwerking.

Ook heeft men last van b l a d a d i g h e i d , zo zlefs dat de kerkdiensten

erdoor verstoord worden en men extra toezicht van de politie vraagt.

Hoe klein de groep gereformeerden in die jaren nog is, blijkt uit

het ledental op 1 januari 1950:

61 doopleden onder de 10 jaar

16 doopleden van 10 - 16 jaar

32 doopleden boven de 16 jaar

109 doopleden

99 belijdende leden

208 totaal aantal leden.

Een jaar later is dat aantal gestegen tot 228 „

De notulist maakt dan de volgende kanttekeningen:

De gereformeerden maken slechts 2% van de totale bevolking uit;

van het ledental is niet minder dan 10^ n i e t - m e e l e v e n d ; er zijn

57 gezinnen waarvan 12 bestaan uit gemengde huwelijken.

27

Gemeentebestuur van Schagen

N o 5 .V -

Onderwerp:Hedorlandocha arbeiders

naar Duitschland

Schagen, Augustus t-0.Postrekening 68366

M»n bl( ontwooid dolum «n numm« ta «m m Mw

m :

De Secretaris-Qeneraal, Wd.Hoofd van het Departoment

van Sociale Zaken richt zich bij circulaire tot ons met

verzoek te willen bevorderen dat aan werkiooze arbeiders

die passende arbeid in Duitschland weigeren geen steun

ontvangen uit. de Wétkloozen steunregeling, zoomede niet

bij wijze van armenzorg. Wij meenen goed te doen dit verzoek

te Uwer kennis te brengen.

Burganooster en Wethouders v«j|i Schagen,

n

Gemeente Schagen

No. 32 21 .

Onder werp:

Klokkenvordaring. .B ijl.. —

SCHAGEN, 3 December I# 2 . Fostrekcotag (8366Mm ( d i m b | Im< J i l i a •« m i m i I« m a d d i t ,

tlo » burgeme ester

iBecretaris.

Do Commissaris dezer IVovincie

deelt mij mede, dat de Kommissar für Finanz

und Wirtschaft heeft bepaald, dat de kerk­

klokken thans met spoed zullen worden inge- nomen•

Ik verdoek U hiermede rokening te

houden en Uwe medewerking te verleenen.

De Burgemeester van SCHAGEN,

' Haar de kerk aan de Corn.Bokstraat had geen klok...

28

Dat is zo ongeveer de situatie als ds. Uiersinqa op 23 oktober

1949 zijn intrede doet.

Hij krijgt te maken met voorzichtige toenaderingspogingen tussen

hervormd en gereformeerd. In Schagen begint dit met een zangdienst

op 2e kerstdag waarvoor men k o n t akt zoekt met de Bethelgroep van

de Hervormde Evangelisatie. Maar op een brief van het landelijke

comité van toenadering gaat de kerkeraad éénstemmig niet in: de

tijd is er nog niet rijp voor.

Toch hangen de veranderingen in de lucht.

Tijdens de ledenvergadering van 3 maart 1951 vragen enkele leden

of er niet rhytmisch gezongen kan worden. Men wil er dan nog niet

aan, maar nog geen jaar later wordt toch - zij het aarzelend en

niet met ieders instemming - een begin gemaakt: 5 minuten voor de

dienst.

Voor ds. Uiiersinga, die trouwplannen heeft, wordt een pastorie ge­

huurd, Cornelis Bokstraat 33, Bovendien krijgt hij een aktetas.

Zeker niet als huwelijkscadeau, de reden wordt niet verjjteld. Maar

kort daarvoor heeft hij voor een beroep naar Koudekerk Tiedankt.

Dominee wil orde op zaken stellen en pleit voor de invoering van

doop-, huwelijks- en belijdenisregisters.

De commissie van beheer vindt het niet nodig.

Als de Generale Synode van Rotterdam na lang praten besluit de

vrouwen stemrecht te geven. De kerk is niet langer een m a nnen­

aangelegenheid.

Bovendien wordt de nieuwe bijbelvertaling i n g e v o e r d ... Om aan het

modernere taalgebruik te wennen zal de tekst van de preek voor­

lopig uit zowel de oude als de nieuwe vertaling gelezen worden.

Op 26 februari 1953 kondigt ds. Wiersinga aan dat hij gaat ver­

trekken naar 's Gravenland. Br. Fokkema neemt tijdelijk de voor­

zittershamer over.

Lang hoeft hij deze echter niet te hanteren, want in maart van

het daaropvolgende jaar wordt in de vacature voorzien door

ds. Ja c . P l u q . Speciaal voor hem "en ter bevordering van het ambts­

werk", zoals het plechtig heet, besluit men een bromfiets aan te

schaffen,, Ds. Plug was een man van weinig woorden, wat blijkt uit

29

DIACONIE DER GEREF. KERK AMSTERDAM-WEST (SLOTERDIJK) AM STERDAM -W EST........7..Juli......... 18 *3

SECRETARIAAT:O.v.Tan Loohem Ad«.da Ruyterweg 259AmBtsrdam-WTelefoon 8UJ J

Aan da Dlaoonle der Gereformeerde Kerk te Sohagan,

p/a dan Eerwaarden Heer Fh.P.Tan Bodegra-ren,

3 C H A Q B R B B U G .

herwaarde Heeren en Broedera,

Van de Centrale Conmiaale Toor Klnderultsendlng Tan Gereformeerde IMaoonleën ln Nederland Tarnamen wy.dat ln de a.a.somerraoantle ln Uwe Gemeente nog kunnen worden ondergebraoht:

7 kinderen.Het groote dankbaarheid aullen wy Tan dit aanbod

gebruik maken.*Sfeedlg sullen wy U doen toekomen een lyetje mat namen

en andere gegeTena der kinderen.De julete datum Tan de komat der kinderen sullen wy tl

opgeven,coodra wy hlaroTer Tan de Bpovrwegen bericht hebben ontTangen. Vermoedelyk tal dit syn 28 of 29 Juli.Ook de datum der terugreis hangt Tan de Spoorwegen af.

Voor het brengen en afhalen der kinderen aal door ona worden gesorgd.

Indien Toor de rela nog Tan tram of bua moet worden gebulk gemaakt,sou het U dan mogelyksyn,ona een dlenatregellng, alamede een tarief Tan dese Terroergelegenheld te senden?

Dan hebben wy nog leta op ona hart.Volgena da bepalingen Tan de oentrale oommleale la da laeftydagrena Toor uitzending 14 Jaar, nu hebben wy hier een jongen Tan ongeTeer 17 JaartTan saer arme oudere! dia een week of wat bultenluoht en goed aten seer dringend noodlg heeft.Hy le klein Tan atuk en maakt niet den Indruk dat hy al soc^oud le,syn Toorkomen la niet ouder dan aan jaar of Toertlan.Hy gaat iMa de U.U.L.O.aohool en slt ln de tweede klaaae. *

Zou het mogelyk syn om Toor dit kind een plaata by U tereaarTeeren?

Broadera,wy betuigen U by Toorbaat onsen dank Toor het Tele werk.dat dool U ln desen wordt Terrloht.lioge de Heere dit werk, hetwelk wy ln syn dlenat mogen doen,segenen.

Uw antwoord gaarne tegemoet slende.TerblyTen wy

lar

met heilbede en broedergroeten, namena de Dlaoonle Tan de Geref.Kerk t

Ameterdam-Weat

aeor.

B C H A O S M

^ ''^ ^ Jo h a n n e B Viotor Bleel

^ t,w,4»ttl Barnard Bleeker

HendrikuB I . Hansen

Ja.n HoogeTeen

Ber#nd n o n e

' ^ • ^ H e n n l n a Leene

0.Leene

■Vj

19 Sept. •30 Adm.de Ruijterweg 235 I bij de Oeneeak.dienst B-J

9 Mo t . '32 " 235 I «1 A-J

24 Juli '2 6 Jan ETertsenatr.122 11 Bewaker B-J

19 Mo t . '3+ Adm.de Ruljtexwsg 65 IIlEantoor-bedlend# B-J

24 Juni •29 Luoallostr.35 h B . Typograaf B-J

10 Juni '35 " 35 ha. • A-K

12 Juni •31 35 hB. » a -m

30

de geschiedenis die mevr. De Geus in haar boekje vertelt:

"Toen we op eerste Kerstdag allen in de kerk zaten,

ook de kerkeraad aanwezig was rnaar er geen dominee

verscheen, ging één der ouderlingen alvast het briefje

voor de te zingen psalmen en gezangen halen, in de mening

dat dominee zich wat verlaat had.

Toen de man aanbelde, deed dominee zelf open en de ouder­

ling stelde dan ook zijn vraag:

" G o e i e m o r g e n , dominee, mag ik alvast het psalmbriefje?"

Het antwoord was even kort als duidelijk: "Man, er zijn

150 psalmen, keus genoeg zou ik zo zeggen." Idaarop de

dominee zich omdraaide en de ouderling zich beteuterd

afvróeg wat er gaande was. Een paar minuten later werd

Keesje Plug geboren."

Toch is het uitgerekend deze weinig spraakzame ds. Plug die

tal van kleine veranderingen doorvoert: bloemen in de kerk, de

gezongen geloofsbelijdenis, de bandrecorder voor de ziel^pn.

naar hij hamert ook op het tanende kerkbezoek. Men laat hem node

gaan als Roosendaal voor de tweede keer een beroep op hem doet.

Men wil nu geen candidaat beroepen, maar een ervaren predikant.

De deputaten Evangelisatie van de classis, waarmee hierover ge­

sproken is, raden dit ook aan. Als het erop aankomt, krabbelen

de deputaten echter volledig terug: Schagen moet maar helemaal

niet beroepen, want er is geen evangelisatiegeld en er komt geen

evangelisatiegeld. Gelukkig is op de ledenvergadering die op 1

april 1958 gehouden wordt, de penningmeester van de deputaten

aanwezig. Hem wordt de situatie nog eens duidelijk uitgelegd:

Schagen is noodlijdend, dat wel, maar ook evangelisatiegemeente

en heeft daarom een predikant hard nodig. En het getij keert;

men kan zelfs ƒ 1.000,— meer steun krijgen.

Na een drietal bedankjes van aangeschreven candidaten komt de

kerkeraad in kontakt met dhr. üJ. G i s p e n a Hij studeert nog, maar

kan, zonder tegenslagen, in juni of juli 1959 klaar zijn, Men

besluit met hem in zee te gaan. Het geduld van de gemeente wordt

echter wel op de proef gesteld. Dhr. Gispen zakt een keer voor

31

DIACONIE GttirORMIER.DE KERK

AMSTERDAMZUID

c m cao o m

AMSTEKiiAM_Ä5.JIn».embac_ IM 4.

D . Maurice ,Olym piaweg 87 hs

HM N tNGM H STtl.

Aan de D ia c o n ie der Gereformeerde Kerk te Schegen

p . a . den Eerwaarden Heer Ph .van Bodegraven

Sohagerbrug

Eerwaarde Heeren en Broede rs ,

Ala zus terdiaco nie veroorloven w ij ons hiermede

de v r i j h e i d ons tok U te wenden met een dringend verzoek .

In verband met de hu id ig e omstandigheden verkeeren wij a l l e n ln groo-

ten nood,maar i9 he t in ' t b i j z o n d e r de 3 tedellng ,welk e zwaar ge tro rre n wordt

vanwege de ge br ek kig e moer ook onvoldoende vo e d s elv o o rz ie n in g .In deze teostand l i j d t iemand en daï z i j n wij h ie r b i j n a a l l e n , g e b r e k ,

temeer daar op a l l e aangewezen bonnen geen levensmiddelen te v e r k r i j g e n z i j n .

I n z o nde rhe id z i j n het echter onze minder bedeelde broeders en zu ster s ,

welke in absoluten zin tekort k o m e n , t e r w i j l wij als D iaco nie wel in staat z i j n

om een g e l d e l i j k e u i t k e e r l n g te doen maar n ie t om in natura b i j te spr ingen .

D i t v e r v u lt ons met groote zorg temeer daar de rantsoenen reeds sterk

z i j n verminderd en in de n aas te toekomst nog meer verlaagd zu llen worden.

Ook het helpen met bonnen kan hier geen uitkomst br e n g e n ,d a a r hier

u i t s l u i t e n d be paalde noodbonpen g e l d i g z i j n .

Het eenlge zou z i j n dat wij werden geholpen met levensmiddelen ; a m

a l les is hier groot gebrek en onze arme broeders en zusters z i j n u l ^ r e e r d in

het ve rl e de n n i e t ln s t9 at gene es t eenige voorraad aan te leggen.

Daarom ls ons verz oe k of U als D i a c o n i e ,w e l k e on ge twlj rel d de noodige

r e l a t i e s b e z i t op het p l a t t e l e n d , n i e t in staat z i j t ons te helpen h e t z i j e l dan n i e t tegen b e t a l i n g .

.Mooht U ons ind erdaad kunnen en w il len telpen,dan z a l het vervoerpro-

bleem nog wel m o e i l i j kh e d e n o p le v e r e n ,d o c h het is ons b e k e n d ,d a t nog ^teeds ,

m eestal per b o o t , z e n d i n g e n van n i e t te groote omavng,hler b in ne nk omen ïm o g e -

l i j k dat per eigen ge le ge nhe id nog het een en ander ls a«n te v o e r e n ) . *

Wat de a d r e s s e e r in g b e t r e f t komt het ons het b est e voor geen zending

aan de D iaconie te r ic h te n , m a a r aan het privé adres V 8 n o n d e r g e t e k e n d e .

Bovendien z a l het ons anngena*>m z i j n 8ls U ing eval van een zend ing ,

eveneens aan het adres van ondergeteekende zoudt vüillen berlcht-en wat er is

afgezonden alsook per welke g e l e g e n h e i d , o p d at vilj dan de ze nd in g zoo spoedig m ogeli jk kunnen a f h e l e n .

Verpakking per k i s t of althans zoo s te v ig mogelijk lijkt- ons vielraadzaam.

Vol vertrouwen z i j n w i j , d 9 t U on s , zo o m o g e l i j k , ï:11 f helpen en wij

zoodoende ln 3 tast mogen z i j n de ergste nood te lenigen b i l onze be hoe^^lg e broeders en zu ste r s .

Ten slotte hopen w i j , d o t U ons d l f ons verzoek n l e ' euvel zu il dulden; het ls dringend n oo di g geworden door de benarde on?Kandigheden ,waar in speclapl z i j , d i e aan onze zorgen z i j n toever trouvid , verkeer en .

Gaarne ln afvfag’iting van Uw ber lch t, v e r b l l 1 f 1 lnmiddeld me' broeder-groeten en he ilb ed e

Namens ! .. /.f.!«. : r ülv.ft . : t: 1.

/ < _ > \ ' '

D .K a u r ic e

Olympiaoeg 87 hs

Ams terdam-Zuid;

x us

In Amsterdam heerst ln 1944-45 een ernstig voedseltekort.«.

32

een tentamen. Het wordt uiteindelijk 5 juni 1960 voor ds. U . H 0

Gispen zijn intrede doet.

Hen praat regelmatig over de mogelijkheden om een eigen jeugd­

huis te krijgen, en over de bromfiets van de dominee; het oude

brommertje van ds. Plug laat de nieuwe dominee regelmatig in de

steek. Het brommerprobleem is aanmerkelijk sneller opgelost dan

die rond het jeugdhuis.

Op 16 februari 1961 besluit de kerkeraad optie te nemen op een

stuk grond in plan Noord voor eventuele nieuwbouw van de kerk.

Nog geen half jaar later wordt deze optie weer ingetrokken:

volgens berekeningen zal de kerk in de Bokstraat nog wel 10 jaar

mee kunnen voor zij te klein is.

Tijdens de periode Gispen wordt veel en uitvoerig over het evan­

gelisatiewerk gesproken. Uooral in de zomer is men erg actief

met l e c t u u r v e r s p r e i d i n g , allerlei clubwerk, jeugd en evangelie

en de zomercampagne in St. Maartenszee. Ten behoeve van het

laatste is er zelfs samen met de andere kerken een stit^iting

Kerk en Recreatie opgericht. Ook is er op initiatief van ds.

Gispen, die een begaafd lekenspelschrijver blijkt te zijn, een

lekenspelgroep actief die 's zomers op een wagen voorstellingen

geeft. Men is vol lof, maar dominee moet de eigen schapen niet

vergeten: de prediking op zondag lijdt onder het e v a n gelisatie­

werk. Misschien komt daarom in dezelfde vergadering wel de moge­

lijkheid ter sprake om een e v a n g e l i s t ( e ) aan te stellen. En dat

wordt mej. Veenstra, per 1 december 1963 als het aan de kerkeraad

ligt.

Eind november 1963 kondigt ds. Gispen aan te vertrekken naar

T e r n e u z e n .

Van de Naco komt bericht dat de busdienst zal worden opgeheven,

Eens een heet hangijzer en een voortdurend onderwerp van gesprek

blijken er nu, na 45 jaar, nauwelijks nog kerkmensen gebruik van

te maken. Er wordt dan ook nauwelijks aandacht aan geschonken«

Er zijn dan ook wel andere zaken aan de orde: de samenwerking met

de hervormden waar steeds meer stemmen voor opgaan, de vrouw in

het ambt, het jeugdhuisprobleem dat nog steeds niet is opgelost,

33

DIACONIEcm rc m u E R D E kerk

a m st er jd a m zu id______ AMSTERDAM , S .TannnM ______________ 194 5 .

ciM. cno o m

D . l ! n u r ic e ,0 1 y m p i a n e * ! R7 'is mmwcMmiui

Aan de D ia c o n ie dof Tere formeerde t;.erk tc ."chn.jen

p . 8 . der Eer sparden Heer P h . P . v a r Rode^ravcn

3 c ' ï a g e r b r u s .

Eervoprde Heeren en B roeders ,

Onder har teli,1'ce d e n k z e ^ c i n 3 bevcsKicen v:M

U hiermede de goede ontvangst v?n Uw schr i jv er van 20 D e c . 1 . 1 . ^ en evens

de goede overkomst van de door U gezonden kis t mek levensmiddelen .

t'et ijroote vretj'de con stateerden ”i i< ,dat U a<?n on-> verzoek

hebt kunnen en w i l len ircvoli; geven } Mierwede 'iebt U ons en onse menpchen een grooton d i e n s t bewezen in deze v d o ” 'ten zoo moeil i^ker t l 4d.

Bele efd verzoeken 'lil U ook onzen dank te “ i l l e n ove^^^entjen aan h e n , d i e U in ste lden deze zending pon ons over tc maken en hen

te v e r z o k e r e n .d a t het ?oe<J be steed za l worden.Bi.1 de on tborfs t behaalden mI* v . 2 , 5 0 vracht'.

Ing evolg e Uïj verzoek zu l le n yi.1 U de k i s * me*' de 2 zakken

zoo spoedig mo^eli lk franco en per d e z e l f d e schipper ,_eT,ui’ zc n d e n .

U nogiraal.? ha+telillr dankend voor a l Uw moeite en Ti« b e r e i d ­

w i l l i g h e i d en U ’ s Heeren Zo-jen toebiddende op al Uwen a r b e i d , v e r b l i k

inmiddels met b^ oedergroeten en h e il b ede

1N s m c n a » ia c o n ip k e r k ^XM8tEMUrtKU2U»l>

S e c r .

MOTORDIENST h v H o o g l a n dS C H A G E N -1 -A M S T E R D A M

Telef. 564 , Giro 363988

ü

'X r*4

34

de opkomst van de t.v. en het beroepingswerk waarin de klad dreigt

te komen door vermindering van de steun van deputaten h u l p b ehoeven­

de kerken.

Toch wordt er beroepen. De kandidaten Span en Detmers wijzen een

beroep naar Schagen af. Na een lange en verwarde discussie be­

sluit men candidaat Leene aan te schrijven. Hij reageert po s i ­

tief en doet op 12 september 1965 zijn intrede.

De vergaderruimten worden een steeds groter probleem, zeker als

"De Buutpaal", 't jeugdgebouw achter de oude Ulo-school in 1965

wordt afgebroken. De school heeft een noodlokaal over maar de

prijs is een bezwaar.

Als in november 1968 ds. Leene zijn vertrek naar de Vrije Univer-

siteit aankondigt komt alweer het samengaan met naburige kerken

(Kolhorn, Krabbendam, Dirkshorn) ter sprake, Men is ronduit tegen;

het evangelisatiewerk kan eventueel samen. Een actie voor verhoging

van de vrijwillige bijdragen levert genoeg op om niet meer afhanke­

lijk te hoeven zijn van steun. Candidaat Schouten word^j b e r o e p e n .

Nog juist voor zijn aantreden beleeft Schagen een wellicht his t o ­

risch moment: de eerste vrouwelijke ouderling doet, in de persoon

van mevr. Van der Laan, haar intrede in de kerkeraad.

De notulen uit de laatste maanden van 1970 worden beheerst door

twee onderwerpen:

1) het evangelisatiewerk en met name de financiële problemen

hieromheen - in maart 1972 lost dit probleem zichzelf op:

mej, Veenstra vertrekt naar elders -.

2) het "Bouwfonds", naar het schijnt begin 1970 gesticht in ver­

band met het jeugdwerk. Nu gaan de ideeën echter een heel andere

kant op: kerkbouw.

35

rC^FDÜLING: NEDERLfliJ HF LEVENSVERZEKERD I ITDFfHT

I p f l B E L 1 LJL - MAATSCHAPPIJ - U 1 r U X l l IJa

|v^|4r\ O 5 £• 3. <

vciqcns+uc voorwaaraen aan emMtctijMr. vcmujkiu* tnTytfer ijev&tn

...U ï ^ ^ U K I

verzekeri, op voorstel VAn.(jL.

vclccnj+éc vccnvtt&rden aan omjneznde vermeld.' / y y ^ • ^ . ' \

' ^ geboren der.

ML n SJbetaalbaar b ij overlijden aan Be rechthebbend n

en rulhs fegren eene tvehelijksche premie van A

De prem ie Is slechts gedurende vijf en twintig jaar verschuldigd.

uitrecht. den..f f 1ï?J .Ridder

fAlj.» rechten, voortvloeiende uit dezs verzekering zlto 21 .Augustus 1950 overgedragsn aan de Diaconie

i der Gereformeerde Kerk te Scba£en.die door mede- oncertekonirife heeft verklaard de overdracht te aan-

• -/''y

Hel Baluur, J j

\ vaarden.------------Utrecht, 26

R.V.^uSustus I95O. ' «?. „UritECHT"

I

s

Een niet-alledaags archiefstuk

36

De Ontmoetingskerk

Begin 1971 morden de bouwplannen serieus. Na uitvoerig beraad

tussen kerkeraad en commissie van beheer wordt besloten de depu-

taten kerkopbouw te Utrecht een uitvoerig onderzoek te laten ver­

richten naar de behoefte aan kerkbouw te Schagen. Een goede prog­

nose voor de toekomst hoort daarbij. Hier zal een bouwcommissie de

noodzakelijke gegevens verzamelen.

Op de ledenvergadering komt - heel toepasselijk - het onderwerp

"Heeft de kerk nog toekomst?" ter sprake, waarbij vooral de in­

houdelijke kant aan de orde komt: de vorm van de eredienst, de

iavondmaalsviering en kinderen aan het avondmaal. Korte #ijd later

verschijnt er een rapport van de classis Groningen over dit laatste

onderwerp.

Ondertussen baren de financiën zorgen, ondanks de opbrengst van de

(eerste?) k e r k e v e i l i n g : ƒ 7 . 200,— . Er dreigt een tekort van ƒ 1 0 o000,-

tot ƒ 12.000,-. Men zal de gemeente rondgaan.

Het bureau Harms komt met de eerste cijfers in verband met de ge­

vraagde prognose. Men verwacht in 1980 zo'n 1100 leden en advi­

seert een kerk van 400 a 450 zitplaatsen en de nodige bijzalen.

üJe kunnen een aantal dingen doen:

1 . A f w a c h t e n .

2. Dubbele diensten als dat nodig is, met daarnaast een be­

scheiden gemeentecentrum bouwen, gezien de benodigde bij­

zalen.

Kosten _+ ƒ 325,000,--.

3. Huur van b.v. de Herv. Kerk.

4. Bouw van een nieuwe kerk en benodigde bijruimten.

Kosten _+ ƒ 700,000, — «

37

De Ontmoetingskerk

Begin 1971 worden de bouwplannen serieus. Na uitvoerig beraad

tussen kerkeraad en commissie van beheer wordt besloten de depu-

taten kerkopbouw te Utrecht een uitvoerig onderzoek te laten ver­

richten naar de behoefte aan kerkbouw te Schagen. Een goede prog­

nose voor de toekomst hoort daarbij. Hier zal een bouwcommissie de

noodzakelijke gegevens verzamelen.

Op de ledenvergadering komt - heel toepasselijk - het onderwerp

"Heeft de kerk nog toekomst?" ter sprake, waarbij vooral de in­

houdelijke kant aan de orde komt: de vorm van de eredienst, deIavondmaalsviering en kinderen aan het avondmaal. Korte #ijd later

verschijnt er een rapport van de classis Groningen over dit laatste

o n d e r w e r p .

Ondertussen baren de financiën zorgen, ondanks de opbrengst van de

(eerste?) k e r k e v e i l i n g : ƒ 7.200,--. Er dreigt een tekort van ƒ 10„000,-

tot ƒ 12.000,-. Men zal de gemeente rondgaan.

Het bureau Harms komt met de eerste cijfers in verband met de ge­

vraagde prognose. Men verwacht in 1980 zo'n 1100 leden en advi­

seert een kerk van 400 a 450 zitplaatsen en de nodige bijzalen.

We kunnen een aantal dingen doen:

1. flfwachten.

2. Dubbele diensten als dat nodig is, met daarnaast een be­

scheiden gemeentecentrum bouwen, gezien de benodigde bij­

zalen.

Kosten _+ ƒ 325«000,--.

3. Huur van b.v. de Herv. Kerk.

4. Bouw van een nieuwe kerk en benodigde bijruimten.

Kosten _+ ƒ 700,000, — e

37

EuâAAtfUiJi 'C*-c' cù <t // tt, ùc^u ,p

/ û o o -éc>-££<StZ^ _ / ^ y 2, J 5 " 0

(f% • K 7 (y.

>^i> / ju2. u j '

to c> > ftr& c ta ^r.^ 0 1 - K ' i/ . {/# f *3 r r j

v J t 3 e$> J 5 ^ 0

/ X Y 'X o — ^ l3 w g X ^ «? X , _- Z ' / £ >

Ä X cajxZj £ ^ c*u (1£i u£ a. <9 / J' - f O j ( J y »

/ / c L - $ ^-G->?~<-V-a-''£<=30r*.

C ^U Â T L ^ / $

2 s ^ ( Ô U « ^ ^ 6 ^ x - t . ^ 3 Ö ^ O

<*'Lf y > ~ / s 9 °

i ^ 5 â - ^ v V ^ » - v ^ « _ ^ - "/- /. ^ ^ ' _____________

æ û ^ ù Æ .< > 4a a ^ i « ^ - />p 3^ ^ __ _______

i S " _________________HyCif'i-dp^<**d!&£^A<^eùi. b û d L / ^ { ° ? , ------- -----

<P-ZjL>~Â<tf'<*- 'ÇjL^\4-*>AsL^LJk_______/ a> i ✓ '^o

kovv^Ult^ty*** y 2 $ sfr" T p J V

(Xis?t «- m ' d</wuu-^ ' jj_________y^-______ ^ ------------

7~ëL 5 C^<xJtLs— cCacn-

— __

/ y - . a

f Lftj.— lAi' f. . >

s i o ÿ cU^ /> 7 ^ p ^ / m - J f ''£+-**£*... '}stAsi ùI— y/nA-èt-, 6 1-<__-. — 1

1962 - Een afrekening in verband met de auto-zending.

38

De bouwcommissie zal over de mogelijkheden adviseren.

Er wordt ook gesproken met de Herv. kerkeraad en de R .K .parochie­

raad over gezamenlijke bouw en medegebruik.

Wat betreft dit zakelijke overleg lopen de gesprekken op niets uit.

Wel groeien de kerken door dit intensieve kontakt dichter naar el­

kaar toe. Men wil meer en intensievere samenwerking in de toekomst.

En dat is een belangrijk winstpunt.

De bouwcommissie werkt met deze wetenschap gestaag verder. De

architect Cooiman komt met een plan. Men wil voorjaar 1975 gaan

bouwen. De oude kerk wordt verkocht, overdracht 15 april. De

nieuwe kerk zal 2 november 1975 in gebruik worden genomen.

Uiteindelijk moet ƒ 375.000,— geleend worden.

Er is nogal wat discussie over het orgel. Een "echt" kerkorgel zou

mooi zijn, maar wordt veel te duur. Het wordt een electronisch orgel,,

Ook de naam van de kerk is nog een vraag. Moet het "de Bron" of

"Ontmoetingskerk" worden? Er wordt gestemd en wordt " Ontmoetingskerk"

- tegen de zin van de architect.

Intussen gaan ook intern de zaken door. De gemeente groeit en

dat vereist aanpassingen. Er is al sprake van een grote en kleine

kerkeraad, maar er wordt gezocht naar een andere vorm, een "Kerke­

raad nieuwe stijl". Er komt een nevendienst voor de kinderen.

Er ontstaat langzamerhand een intensiever en beter kontakt met de

andere kerkgenootschappen, zo zlefs dat er H e r v i / g e r e f , kerkeraads-

vergaderingen plaats vinden en een kanselruildienst die na korte

tijd omgezet wordt in een gezamenlijke dienst.

Als ris. Schouten aangeeft te zullen vertrekken biedt de Hervormde

predikant spontaan aan in noodgevallen in te willen vallen.

Met de Hervormde kerkeraad van Callantsoog vindt in deze tijd in­

tensief overleg plaats over een gastliamaatschap.

Een aantal gereformeerde kerkleden uit die plaats gaan daar ter

kerke, maar willen wel gereformeerd blijven.

Er wordt een oplossing gevonden in het genoemde g a s t l i d m a a t s c h a p ,

maar zakelijk moet daarvoor heel wat geregeld worden.

Binnen een jaar na het vertrek van ds. Schouten adviseert de be-

39

Schagen 24 oktober 1963 -

L.S

Wat vroeger dan werd verwacht is de uitslag bekend

van de verkoop vr.n de lammeren van de kerk.

De winst voor een lam bedraagt f . .

Cm bet innen te .vereenvoudigen -kunnen zij, die een

gironummer hebben het bedrag gireren op no. 339300

t.n.v. de penningm. v.d. Geref. Kerk te Sctegen,

met pentekening — lammersnaktie— .

Verder kunnen zij, die dit wensen het bedrag in een

enveloppe overhandigen bij de kerk.

Mocht u een andere wijze willen, hoor ik dit wel,

bij voorbar.t dank,

wit vr.gr.

C . G O C T J j'JS.

Voor u is dit bedrag . /

j h - rk

In 1963 wordt een zgm» lammerenactie gehouden

roepingscommissie d s c Lanser uit Metslawier aan,

De gemeente gaat akkoord en op 9 mei 1976 komt deze nieuwe predi­

kant de gereformeerde kerk hier versterken. Gezien de vele keren

dat binnen de kerkeraad dan al gesproken is over "randkerkelijk-

heid" en "meeleven" wacht hem werk genoeg.

*

41

42

De laatste 10 jaar

De jongste 10 jaar u/orden gekenmerkt door een grote vergaderinten-

siteit, waarin men vooral worstelt met de eigen struktuur, maar

waarin ook na veel discussie het gezinsavondmaal wordt ingevoerd;

- de wens tot Vrede leidt tot onvrede in eigen kring - maar ook

worden stappen gezet met als doel een betere samenwerking te

krijgen met andere kerken, met name met de Nederlands Hervormde

gemeenten van Schagen, Zijpe en Callantsoog.

Nadat de feestelijkheden bij de opening van de Ontmoetingskerk

voorbij waren, bleek al snel dat Schagen niet zover ging uitbreiden

als oorspronkelijk de bedoeling was. Dit betekende dat ginder m e n ­

sen beschikbaar zouden zijn om de schuld van het kerkgebouw af te

lossen. De eerste tijd kon door verhuur aan de Lagere Agrarische

School en door gastvrijheid te verlenen aan de Chr. Kleuterschool,

vanwege een brand, het financiële plaatje nog in evenwicht ge­

houden worden.

Eind 1981 komt er een eind aan deze inkomsten en nemen de tekorten

snel toe en zelfs de classis moet bijspringen. Dit verandert bij

indiensttreding van de predikanten D. Post Hospers en T. Plattje.

Een groot aantal gemeenteleden doet dan een extra toezegging om

zo te zorgen dat weer een predikant beroepen kan worden. Ook blijkt

het nodig de kerkveiling die afgeschaft was, zo nu en dan weer in

ere te herstellen. Een teruglopend ledental en de nodige onkosten

aan het kerkgebouw zullen ook in de toekomst steeds weer opnieuw

extra collectes voor het begrotingstekort noodzakelijk maken.

In 1978, komt voor het eerst het ledental boven de 1000 leden.

Ter ondersteuning van ds. Lanser wordt dan gesproken over het aan­

trekken van een p a s t o r a a l m e d e w e r k e r , eventueel samen met de her-

43

. cc®***«

Schager Qourant \ ZATERDAG 14 MEI 1977

BEKENDMAKINGBurgemeester en wethouders van de gemeerrte Schagen maken bekend, dat gedurende 1 maand voor een ieder ter inzage ligt hun besluit van 26 april 1977 tot uitvoering van artikel 132 van het reglement verkeersregels en verkeerstekens waarbij in het algemeen belang van het verkeer en de veiligheid op de weg noodzakelijk is geacht door plaatsing van borden. volgens model 60 van bijlage II van het reglement verkeersregels en verkeerstekens het pad gelegen ten westen van de Rembrandtlaan, plaatselijk bekend als het toegangspad naar het gereformeerd kerkelijk centrum, aan te duiden als onverplicht fietspad, onder güriijktijdige intrekking van:

a. het besluit, d.d. 21 september 1971, voorzover dit betreft het pad gelegen ten westen ' van de Rembrandtlaan, plaatselijk bekend als het toegangspad naar het gerefor­

meerd kerkelijk centrum en waarbij o.a. voomoemd pad werd aangewezen als voetpad door plaatsing van borden volgens model 61 van bijlage II van het reglement verkeersregels en verkeerstekens;

b. het besluit, d.d. 9 december 1975, waarbij werd besloten tot plaatsing van bord 21 aan het toegangspad naar de gereformeerde kerk, aan de zijde van de Rembrandt- Ij laan alsmede tot plaatsing van bord 17 eveneens aan het begin van dat toegangspad # aan de Rembrandtlaan, Welk bord wordt voorzien van een onderbord met de volgende tekst „uitgezonderd auto’s naar gereformeerd kerkelijk centrum ’;

en weik besluit in afschrift is verzonden aan Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, de hoofdingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat, de A.N.W.B., de K.N.A.C., da Koninklijke Motorrijders vereniging, de Groepscommandant der Rijkspolitie, de directeur Openbare Werken, mr. M. C. Roos, H. W. Beek, N. J. Snaas en het Gereformeerd Kerkelijk Centrum.Tegen dit besluit kan door iedere belanghebbende, binnen 30 dagen na de dag waarop - dit besluit ter openbare kennis is gebracht, bij de Kroon beroep worden ingestekl. Het beroepschrift dient echter bij de Commissaris der Koningin in de provincie Noord- Holtand te worden Ingediend.

Schagen, 14 mei 1977.

Burgemeester en wethouders van de gemeente Schagen:H. DE WILDE, burgemeester ,.

J. S. C. M. LOUTER, secretaris

De kerk stond er.Maar het toegangspad gaf nog wat problemen Mogen er nu. wel of geen auto’s langs?

• • • •

44

vormde kerk. Dit blijkt financieel echter niet haalbaar. In mei

1980 stelt de werkgroep Jeugd aan de kerkeraad voor het jeugd­

werk onder te brengen in een stichting. Op 11 december 1980 wordt

de oprichtingsacte van de Stichting Gereformeerd Deugd en J o ngeren­

werk Schagen goedgekeurd en ruim een jaar later ook het huishou­

delijk reglement. In 1981 volgt ds. Lanser 3 maanden een pastoraal

klinische training. Uiteindelijk vertrekt hij 6 mei 1984 naar

Zaandam.

De beroepingscommissie slaagt er daarna vrij snel in kontakt te

leggen met een jong echtpaar, Trijnie Plattje en Dan Post Hospers

uit Kampen, die graag samen in "parttime"-verband één predikants-

plaats willen opvullen. IMadat de nodige financiële garanties van

de gemeente zijn verkregen treden zij 17 maart 1985 in dienst.

Ds. Trijnie Plattje gaat werken in Groeneweg, Schagen-centrum en

M u g g e n b u r g , terwijl ds. Dan Post Hospers Waldervaart en de buiten­

wijk voor zijn rekening neemt. Direkt krijgen zij te maken met de

beroering die het voorgaan van een tweetal predikanten heeft, bij

verschillende gelegenheden, teweeggebracht. *

Véél energie is er in de periode 1976-1981 gestopt in de reali­

sering van het g e z i n s a v o n d m a a l . De eerste aanzet was gegeven

tijdens de periode van ds. Schouten (1970-1975), De in 1976 inge­

stelde Raad van Eredienst heeft daarna nagegaan in hoeverre reali­

sering mogelijk was. Een positief advies volgde in 1979„ Omdat er

toen nogal wat onrust was met betrekking tot de invoering van de

gemeentestruktuur, een cantorij en veranderingen in de liturgie,

werd de discussie in de kerkeraad een jaar opgeschort, om deze in

1980 weer op te pakken. Na t h e m a d i e n s t e n , vele gesprekken, en

opiniepeilingen leidde dit uiteindelijk tot het principe besluit,

om gezinsavondmaal in te voeren (maart 1982). In de ochtenddienst

van 9 januari 1983 vindt dan uiteindelijk de eerste viering plaats.

Aan het begin van de jaren '80 ging de wens om tot een alles om­

vattende Wereldvrede te komen ook aan de Gereformeerde kerk van

Schagen niet voorbij en ook bij ons dacht men over de verwezen­

lijking van het ideaal verschillend. Alleen V/redeskranten tijdens

de Vredesweek, of ook S j a l o o m - k r a n t e n ; alleen IKV, of ook ICT0?

45

>"‘1' ■ •<7'.* v £ / ü r j c A T A L O é U s ^ ~ i -■

: * ^ ^ r ‘v;t v * ' J. _ ^ . .. *.. . -•>,•■...... »,•• -■ '■

' Z E S D É K E R K V E I L I N G ‘

ï- ■*/.+ •■•“ • V v "• : •.!'■-{ %, . *' 'V , +• - V •!'. -‘ ■* l" 7‘ ;'; ‘ , ; t» houden op 5' . • : .-. . / .- , t. : v •;. - '

:■ j *. > ’4"‘- -!■'■■■ ■' \ * ,'• l ' V y ' V' ■ '

[’■ . -.i.' ■?• : v‘I':1';V "Î4U.Ï-.' v -; U ?-./-• Ä'~?" ./■-

vc V R i J D À ö 2 Â P R I L 1976 ' f t

lp* •■<? i: . r. ' -. .J'avondsom 7.30 uur ? ?■.. ^K ;

.v , : ' ‘■>J»Vavond*,Ofn 7 .30 uur ? ?

■ . ' 7- - ! 7> 1 y ' ■■ ;

^ - .. ^ ' ..0 J ' ' j. :*■ ■ V"~_C ' j j ‘:L- • ~ 'b ~ - v ■; ' ' ' v - r .•/ ;

k it« i" .d e r o d e l e e u v ^ ^ $

: : :-'.-'.~:i r-s-.f'h 16, Schagan. / v * - ï jL ï ’--v ’-ïr~'V-’^ •'• • •* i*c> t 5 'v** » ./•«,..• ''■;; y>. /-<*/* . ,f-? , r ;•'• • ' * t'A'--* \ f -r-' • -.J ' " '• •

- : .-•■•A . ^ .• •. : •- •? - '•• • . ••> ■ ' ■■ '■ v v ••■>..• r>;"y*fM’-V • • - \* ...'-.r/ *^v 'V f / Ç f ;Zaal op«n bni 7 iiür ioot iMt bazichtigön van dé - • .-, ?» ' -vis-- V ; , ' * , . ^ . g o a d a r e n .■, . ' ^ Jr ■/ - -s . '- • > - ' ■ v-

’ ’r- * ; + • **.% 1 • • • -i;- >. . ■ : - •.-•-■ - ■' - I. ' rV - ^ f -, .: > V ' ‘V-1 ' - ~ ‘ j\ * . -. *

/• f : V'-r‘3 ' 5 ^ - -i- f * . ‘ r V r f ^ Ten béhoav« vàh hét bouwfonds van hét v/vr»-*'7:’- '

T; 5 GèraformeerdeONTMOETINGSCENTRUM.: ' . •• ‘ 7^1 lïï~.y:~. >’••■-- r " : r y.-, -

.- ;■ -ç - r ■ v ^ ' ^ , » ' f y, ■'■.>. ■ > . ‘

Î1 ‘r :s c H A Q E N - À i : :*; J.' 'j'1 r ƒ '• V." '•> ••_.* * ' : ''-c> ■

•■ ■ - V-Jr-':; v ; Vf’ ;Vr-: ' h ^ ^ -Î ’ ■ ' '*\ï: I ' ' -■

< «;? / V, O ^ ‘ ' " 7- V' ' r'V'-

De traditionele kerkeveiling

46

De artikelen van Ide Wolzak in de Wijngaard in die tijd hadden soms

felle reacties tot gevolg. De steeds weer oplaaiende discussie over

wat wel en wat niet in de Wijngaard mocht werd voorlopig afgesloten

in een extra kerkeraadsvergadering over "Oorlog en Vrede" in juni

1982, georganiseerd door de Raad van Onderwijs en Toerusting.

G e m e e n t e s t r u k t u u r .

Het begon allemaal begin 1976; de kerk staat er, er loopt nog een

geschil over het toegangspad, we zitten op 780 leden en Walder-

vaart is in opbouw. Diakenen rapporteren enthousiast na een ver­

gadering binnen de classis, dat wijkteams de oplossing zijn om de

afstand tussen kerkeraad en gemeenteleden te verkleinen»

De gemeente wordt opgedeeld in 4 wijken. Naast een voorzitter en

een scriba denkt men 13 ouderlingen en 7 diakenen nodig te h e b b e n e

Onder invloed van ds. Lanser, die juist zijn intrede heeft gedaan

(11 mei 1976) krijgt het plan wat eerst louter praktische over­

wegingen als uitgangspunt had, ook een meer "dieper" uitgangspunt;

"de gemeente is draagster van de bedoelingen van de H e e ü " , met

andere woorden de bedoelingen van de kerk dienen primair door de

gemeenteleden aan de basis gerealiseerd te morden»

De hierarchische struktuur moet verdwijnen en omgezet worden in

een struktuur die uitgaat van het grondvlak. In deze opzet worden

de wijken verder opgedeeld in pastorale eenheden met ieder een

k o n t a k t p e r s o o n . In de plaats van de kleine kerkeraad komt er een

moderamen van 4 personen, dat kontakt houdt met wijkteams en c o m ­

missies. Iedere donderdag wordt vergaderd!

Voorjaar 1978 wordt voor het eerst de nieuwe struktuur geëvalu­

eerd, samen met dhr. Ytsma van de landelijke adviesgroep gemeente­

struktuur. Op zijn advies bouwt de inmiddels opgerichte commissie

gemeentestruktuur de struktuur verder uits liturgiecommissie wordt

Raad van Eredienst, Commissie van Beheer wordt Raad van Hulpdiensten

en nieuw is de Raad van Onderwijs en Toerusting. Het moderamen en

daarmee ook de kerkeraad wordt uitgebreid met vertegenwoordigers

uit wijkwerkgroepen en raden; dit kunnen ook gewoon gemeenteleden

zijn. Daarmee was de kiem gelegd voor een conflict.wat begin 1981

47

Zo hadden we het on3 gedacht..........in 1976...,

48

tot uitbarsting kwam, toen een meerderheid van de bevestigde ambts­

dragers het funktioneren van de niet ambtsdragers onmogelijk maakte.

In een kerkeraadsvergadering die een hele zaterdag duurde werd de

"7 februari commissie" aan het werk gezet. Een half jaar later komt

deze commissie met een rapport met als belangrijkste voorstel dat

de raden en wijkwerkgroepen voortaan door middel van hun voorzitter

vertegenwoordigd moeten w o r d e n ,’die hiertoe dan bevestigd moet

worden als ouderling(e) met een bijzondere taak.

Erg wennen was het voor veel ambtsdragers binnen de nieuwe struk-

tuur. Velen waren er nog niet aan gewend toen hun zittingsperiode

er op zat. Al in november 1981 wordt de Raad van Hulpdiensten weer

gewoon Commissie van Beheer. In 1984 gaat het sektieberaad op in

de wijkwerkgroep en wordt dan " w i j k b e r a a d " .

De struktuur vraagt nogal wat medewerkers. In 1981, toen nog alle

funkties waren bezet, bestond de kerkeraad uit 32 personen. Omdat

toen ook regelmatig sprake was van bezoekers op de "publieke tri­

bune" was de kerkeraadskamer te klein. Daarnaast was eejj groot

aantal kontaktpersonen nodig en telde iedere Raad ook nog gemiddeld

7 personen.

Met het teruglopen van het ledental en ook wel van de b etrokken­

heid van de gemeenteleden bij het kerkbestuur,, ontstonden de laatste

jaren steeds meer vacatures. Dit had in 1987, de tot nu laatste w i j ­

ziging in de struktuur tot gevolg, de opheffing van het wijkberaad

en daarmee het verdwijnen van de wijkberaadvoorzitter en een terug­

keer van het sektieberaad.

Een commissie die moeite had om zich in te voegen binnen de struk­

tuur was de Zendings en Evangelisatie Commissie (ZEC) (eind 1980).

Na een periode van bijna 1-J jaar resulteerde dit in een gedwongen

aftreden van de commissie. Pas in 1983 was er weer een nieuwe c o m ­

missie gevormd. Prompt wilde deze nieuwe commissie ook weer een

direkte vertegenwoordiging in het moderamen. Via de Missionaire

Raad, waarin de ZEC en de Raad van Onderwijs en Toerusting zijn

opgegaan, is dit in 1986 gelukt.

49

mOGRAfflllA GEMEENÏEZONDAG OP 17 MEI 1987

9.00 u: Oer. Kerk open. Criche in "De Ark".

9.30 u: Korte viering ln~de-Ger. Kerk.

9.45 us Ontbijt met brood, koffie en thee.

10.30 U i Dagdeel 1.

11.45 ui Dagdeel g .

12.45 ut Broodje eten met soep, koffie, melk en limonade

ln "De Ark" en Ger. Kerk.

13.30 U i Dagdeel 3 .

15.00 ui Liturgische afsluiting in de Hed. R e n . Ketk.

Voor elk dagdeel wordt jh 1 uur uitgetrokken, daarna la er ongeveer een kwartier

om naar een volgend onderdeel te gaan.

(hierlangs afknippen)

A A H M B L D I l f G S F O R M U L I E R

Familienaam!.......... ........ Adres:

0 0 0 01 # 3

Aan de gemeentezondag nemen deel .... personen, waarvan voor de cr&cbe .. kinderen. Hij geven de voorkeur Ban de volgende onderdelen en tijden! dagdeelGezinslid 1 2 3 4 onderdelen:

diaserie en gesprek over:"Gen>eente, wat maak je van je Zending"gesprek met een vooraanstaand lid van de Joodse Gem. 0videofilm over de leefwereld op Hoorderhaven Odiscussie n.a.v. "hoe kijken jongeren en ouderen 0naar elkaar?"plakken en collage*s maken 0kleien 0schilderen 0instrumenten maken en muziek 0(welk Instrument neemt u zelf mee? ........levend ganzebord 0spelenhoek voor jong en oud O

000

000O

mlnlkerkepad in Schagen, vertrek tussen 11 en 12 u. Tijd 1S.v.pJ hét rondje zwart maken van max. $ onderdelen waaraan u/je deel wilt nemen en tijdens welk dagdeel(1. g of 3).

000

0000

001ju.

Ik zou wel willen helpen bij onderdeel .................. voor +, ... uur.Itilt u gebruik maken van de autodienst? Ja/Ree. (Vervoer terug kan inHoe laat wilt u gehaald worden? ... uur. overleg plaatsvinden)

Wilt u dit formulier inleveren op één van de volgende adressen of in de speciale bus in de kerk? Graag v ó ó r 15 april a.s. De voorbereidingscommissie:Hevr. S. Beets, Tjallewallerweg 3, A. Visser, Rozenlaan 66,J.H. Tlmpert, Iepenlaan 91, Mevr. A. Bakker, «eidoomstr. 17.lt. de Visser, Spoorlaan 14, Bevr. E. Buiena, Klimopstr. 0,Mévr. Q. Wardenaar, Roodborstjesl. 2, H.S. Oosterhuis, Wilgenlaan 36»

P.O. Veldhuis, Klimopstr. 8.

Samen ,op Weg,maar ook Onderweg,

50

Samenwerking met andere k e r k e n »

De breedste vorm van samenwerking werd 30 augustus 1978 gereali­

seerd, toen de Raad van Kerken werd opgericht. Voor die tijd be­

stond er al een werkgroep oecumene waarin hervormden, roomskatho­

lieken, doopsgezinden en gereformeerden met elkaar samen spraken.

Om verschillende redenen (niet voldoende steun uit de kerken?) is

de Raad nog niet veel verder dan bij de oprichting. Pleer vordering

is er in de samenwerking met de Nederlands Hervormde kerk, met name

met die van Schagen, Bijna een derde deel van de ochtend erediensten

wordt samen gevierd, waaronder 2 avondmaalsdiensten. De catechese

wordt gezamenlijk gedaan en er is samenwerking bij het Deugd en

Dongerenwerk. Gelijksoortige commissies en raden vergaderen een

paar keer per jaar samen. Nieuwe activiteiten worden zoveel mo g e ­

lijk samen opgestart,

In Schagerbrug groeide in de periode 1977-1983 de samenwerking

tussen de Gereformeerde kerk van Schagen en de Nederlands Her­

vormde gemeente N o o r d - Z i j p e 0 Op het hoogtepunt van de samenwer­

king werd eenmaal in de 3 weken een gezamenlijke kerkdienst geor­

ganiseerd en werd elke 2 maanden gezamenlijk vergaderd, met de

kerkeraad van Noord-Zijpe. Helaas kwam eind 1983 door interne

problemen bij de Hervormde gemeente van Noorrd-Zijpe een eind aan

de samenwerking. Duist dit jaar zijn er hoopgevende signalen dat

een nieuwe samenwerking op termijn mogelijk lijkt.

Al in 1974 werd een overeenkomst gesloten met de Nederlands H e r ­

vormde gemeente van Callantsoog, die onder andere inhield dat

gereformeerden wonenden in Callantsoog op hun verzoek gastlid

konden worden bij de Nederlands Hervormde gemeente a l d a a r e Kort

daarna werd een gereformeerde broeder lid van de kerkeraad van

de Hervormde gemeente van Callantsoog,

Het laatste jaar wordt geprobeerd om binnen het kader van "Samen

op Weg" de samenwerking een meer officiële kerkrechtelijke vorm

te geven»

51

Tot slot

Toen de kerk aan de Beethovenlaan gebouwd werd, moest er ook een

naam op komen. Er werden twee namen genoemd: "De Bron" en "Ont-

m o e t i n g s k e r k " .

Het werd uiteindelijk de o n t m o e t i n g s k e r k .

Terugkijkend en vooral teruglezend in de oude notulenboeken en

brieven, blijkt die naam een goede keuze te zijn geweest.

Op het eerste gezicht lijken de verschillen van mening, de con­

flicten en zelfs de ruzies niet van de lucht te zijn geweest. Maar

men vindt elkaar ondanks alles toch telkens weer terug.

Daar is, naar mijn mening, maar één verklaring voor: het gezamen­

lijke doel. Men wilde en wil, hoe verschillend men ook dacht of

denktp samen kerk zijn, samen een gemeente van Christus vormen,

of - zoals het de laatste jaren is genoemd - samen een missionaire

gemeente zijn die onderweg is, dat wil zeggen: niet stil staat,

maar v o o r t b o u w t 0 De kerk is daarbij een rustpunt, een ontmoetings­

plaats.

Dat blijft zo, hoe de toekomst er ook uit mag zien, ook als we

met anderen in een breder verband "Samen op Weg" g a a n e

52

Ledenbestand

Datum Belijdende leden Doopleden Totaal

1-1-1939 44 48 92

1-1-1940 69 66 1 35

1-1-1941 72 80 152

1942 - - -

1 943 - - -

1944 - - -

1 945 - - -

1 946 - - -

1947 - - -

1948 - - -

1-1-1949 99 109 208

1-1-1950 113 115 228

1-1-1951 107 124 231

1-1-1 953 1 05 132 231

1-1-1954 105 129 234

1-1*1955 1 09 133 242

1-1-1956 113 146 259

1-1-1957 116 154 270

1-1-1958 112 151 263

1-1-1959 119 152 271

1-1-1960 1 20 157 277

1-1-1961 127 1 70 297

1-1-1 962 140 178 318

1-1-1 963 156 174 330

1 964 - - -

1-1-1965 154 168 322

53

Datum Belijdende leden Doopleden T otaal

1-1-1966 1 59 174 333

1-1-1967 180 1 93 373

1-1-1968 184 211 395

1-1-1969 1 97 209 406

1-1-1970 1 92 202 394

1-1-1971 1 92 204 396

1-1-1 972 230 259 489

1-1-1973 291 307 598

1-1-1974 328 331 659

1-1-1975 370 346 716

1-1-1976 41 0 374 784

31-8-1976 438 405 843

31-8-1977 488 407 955

31-8-1978 516 506 1022

31-8-1979 529 532 1061

w 1 00 1 —* UD CD O 539 522 1061

31-8-1981 520 5 34 1054

31-8-1982 51 9 517 1034

31-8-1983 495 489 984

31-8-1984 491 477 968

31-8-1985 469 473 942

31-8-1986 471 452 923

31-8-1987 443 432 875

54