4.98MB, PDF

Maastricht UMC+

2014

Het ziekenhuis verandertKortere ligduur, snellere diagnose:de patiënt staat centraal

Doelmatigheid van de zorgHoe houden we de zorg goed, betaalbaar en toegankelijk?

Jaarmagazine

COACHENDLEIDERSCHAP

Nieuwe manier van leidinggeven

E WERKEN REGIONAAL EN INTERNATIONAAL VEEL SAMEN’Belangrijke stappen gezet in onderzoek, onderwijs en opleiding

W‘

Jaarmagazine 2014 2

Inhoud38

4 Maak kennis met het Maastricht UMC+

6 Jaaroverzicht door bestuursvoorzitter

Guy Peeters

10 Kerncijfers 2014

12 2014 in het kort

14 Financieel beleid

16 Financieel resultaat 2014

18 Operational Excellence: het ziekenhuis

verandert

20 Nieuws uit 2014 22 Veiligheid en kwaliteit

24 Decaan Albert Scherpbier over

onderzoek, onderwijs en opleiding

26 Klaar voor de toekomst 28 2014 in het kort

30 Maatschappelijk verantwoord

ondernemen

33 Klantgerichtheid

34 Beddenhuis van de toekomst

36 Polikliniek van de toekomst

38 Het personeelsbeleid

40 Nieuws uit 2014

42 Visie op zorg

44 De Gezondheidsuniversiteit

Infectiepreventie was één

van de veiligheidsthema’s

in 2014.

26

Het Maastricht UMC+ is

sloot 2014 af met een

22

14

“Wij hebben een grote

verantwoordelijkheid

naar onze studenten

toe om goede docenten

te leveren”, aldus Erik

Haakma, hoofd HR .

Nieuwe onderzoeksgroepen

MERLN en M4I in Maastricht.

FHML

Maastricht UMC+ 3

Het Jaarmagazine 2014 is het jaar-

verslag van het Maastricht UMC+.

CoördinatieEllen Kennes, Brigitte Schellens

TekstenKarin Burhenne, Jules Coene-

gracht, Margo van Vlierden,

Brigitte Schellens

FotografieLoraine Bodewes, Appie Derks,

Brigitte Schellens, Shutterstock,

Yara Verstappen, Geertjan van

Zonneveld.

Grafische vormgevingBrigitte Schellens

DrukwerkSchrijen-Lippertz

Maastricht UMC+

Postbus 5800

6202 AZ Maastricht

Tel. 043 387 5182

www.mumc.nl

www.mumc.tv

www.gezondidee.mumc.nl

6

34

COLOFON

Eerste publieke

proeverij kweek-

vleeshamburger.

21

Bij maatschappelijk

verantwoord ondernemen

gaat het om people, planet

30

18

Moeder en te vroeg

geborene bij elkaar, dat is

een mooi voorbeeld van

de patiënt centraal stellen.

Krijgt het Beddenhuis

van de Toekomst

eenpersoonskamers?

Bestuursvoorzitter Guy

Peeters: “De organisatie

is klaar voor de toekomst”.

Jaarmagazine 2014 4

Het Maastricht Universitair Medisch Centrum+ (Maastricht UMC+) is een

samenwerkingsverband van het academisch ziekenhuis Maastricht en de

Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van Universiteit Maastricht.

Maastricht UMC+ heeft drie elkaar versterkende kerntaken:

Patiëntenzorg: diagnostiek en behandeling, van eenvoudige basiszorg

tot de meest complexe zorg;

Onderzoek: wetenschappelijk onderzoek dat aansluit bij de specialisaties

binnen de patiëntenzorg;

Onderwijs en Opleiding: opleiden van nieuwe generaties artsen en

onderzoekers.

Onze missie is kort en krachtig:

Verlening van de best mogelijke zorg en verbetering van de gezondheid in de regio door integratie van patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs.

Het is de ambitie van onze organisatie om de gezondheid van de bevolking

in de regio op alle niveaus te verbeteren. We richten ons daarbij op gezond-

heidsherstel, gezondheidsbehoud en gezondheidsbevordering. Dat betekent

dat we mensen niet alleen willen genezen als ze ziek zijn, maar liever nog

zo lang mogelijk gezond willen houden en voorkomen dat ze zorg nodig

hebben. We richten ons dus in belangrijke mate op preventie en daarmee

onderscheiden we ons internationaal van andere umc’s. Vandaar de ‘+’ in

onze naam en ons motto ‘gezond leven’. Dat is wat we nastreven voor de

inwoners van de regio en voor ieder ander die met de opgedane kennis en

ervaring zijn voordeel kan doen. Want we hebben veel aandacht voor onze

regio, maar zijn als kennisinstituut natuurlijk internationaal georiënteerd.

WAT IS HET MAASTRICHT UMC+?

EEN GEZOND LEVENMaastricht UMC+ werkt aan

Maastricht UMC+ 5

WE WILLEN MENSEN ZO LANGMOGELIJK GEZOND HOUDEN

EN VOORKOMEN DAT ZE ZORG NODIG HEBBEN

Het is onze ambitie om nationaal en internationaal onderscheidend

te zijn op vier gebieden:

1. Hart- en vaatziekten2. Ademhalingsziekten3. Kanker4. Neuro-interventies (aandoeningen en behandelingen van het brein en zenuwstelsel)

Op deze vier gebieden streven we zowel in patiëntenzorg als in onderzoek

een toppositie na. Daarnaast zetten we op het gebied van de patiënten-

zorg in het bijzonder in op oogziekten, bewegingsproblemen enproblematiek rond erfelijkheid, voortplanting en aanleg.

Kwaliteit, veiligheid en patiëntgerichtheid hebben de hoogste prioriteit bij

alles wat we doen. We willen excellente zorg bieden die betaalbaar is en

toegankelijk blijft, ook in de toekomst. Dat doen we door (eu-)regionale

samenwerkingsverbanden aan te gaan, nieuwe vormen van zorg en

samenwerking te ondersteunen en te ontwikkelen, en bepaalde vormen

van zorg te concentreren. Ons verzorgingsgebied als academische

zorginstelling reikt van Zuid-Limburg tot Zuidoost-Brabant. Het ziekenhuis

telt 715 bedden. De faculteit leidt jaarlijks meer dan 4.000 studenten op

en ons Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) vindt navolging tot ver over

de grenzen. Met meer dan 7.000 medewerkers zijn we een van de groot-

ste werkgevers in de regio.

Meer op mumc.nl > ‘Over Maastricht UMC+’. Daar vindt u ook ons

strategiedocument ‘Gezond Leven’.

Jaarmagazine 2014 6

JAAROVERZICHT

6 Jaarmagazine 2014

Maastricht UMC+ 7

DEZE ORGANISATIE IS KLAAR VOOR DE TOEKOMST”Het gaat goed met het Maastricht UMC+, zegt bestuursvoorzitter Guy Peeters als hij terugblikt op 2014. “Financieel zijn we kerngezond en de medewerkerstevredenheid neemt nog steeds toe. In 2014 werd bovendien de koers van het Maastricht UMC+ tot 2020 uitgestippeld in het strategiedocument Gezond Leven. De organisatie is klaar voor de toekomst.” In gesprek met de bestuursvoorzitter, die op 8 oktober 2015 officieel afscheid neemt.

WELKE STAPPEN ZIJN IN 2014 GEZET OM DE ORGA-NISATIE VOOR TE BEREIDEN OP DE TOEKOMST?“We hebben de koers tot 2020 vastgelegd in het strategiedocument

Gezond Leven. Daarin houden we nadrukkelijk rekening met de be-

hoeften van Zuidoost-Nederland. Dat zie je ook terugkomen in onze

missie: ‘Verlening van de best mogelijke zorg en verbetering van de

gezondheid in de regio door integratie van patiëntenzorg, onderzoek

en onderwijs’. Zo komen ademhalingsproblemen hier bijvoorbeeld

gemiddeld meer voor, evenals hart- en vaatziekten. Daar richten we

in de zorg, de opleiding en het onderzoek de aandacht op, net als op

kanker en hersenaandoeningen. Belangrijk is bovendien dat wij veel

verder gaan dan gezondheidsherstel. Wij zetten ons ook in voor het

behoud en bevorderen van de gezondheid van mensen. Preventie

wordt steeds belangrijker. Dat zie je terugkomen in onze strategie,

bijvoorbeeld in de aandacht voor voeding en beweging. We willen de

bevolking vitaal houden. Onze strategie en missie verbinden we met

Operational Excellence [zie het verhaal over Operational Excellence

op pagina 18 red.]. Dan gaat het dus om de vraag hoe je je doelen wilt

bereiken en wat je daarbij nodig hebt. Zo hebben we bepaald dat

coachend leiderschap van cruciaal belang is voor het behalen van

onze doelstellingen. We willen dat leidinggevenden hun teams

coachen in het zelf oplossen van problemen. Daar hebben we de

afgelopen jaren met scholingstrajecten de basis voor gelegd. Dat

helpt ons ook in de maatschappelijke rol die we moeten vervullen.”

“GUY PEETERS BLIKT TERUG OP 2014; HET JAAR WAARIN DE KOERS TOT 2020 IS VASTGELEGD

,

Jaarmagazine 2014 8

Stadspoli’s: goede zorg

tegen een lagere prijs

WAT BEDOELT U DAARMEE?

neemt toe. De gezondheidszorg wordt steeds transparanter. Mensen zien dat

er fouten worden gemaakt, dat behandelingen niet altijd goed verlopen en

specialisten soms niet goed functioneren. Dat resulteert in nog meer regels en

dat leidt weer tot onrust in de organisatie. Als bestuurder heb je de taak om

de onrust van de maatschappij te begrijpen en de mensen in de organisatie

op een prettige manier hun werk te laten doen. Anders verstarren medewer-

kers en hun patiënten. Je moet een balans zien te vinden. Of dat altijd lukt,

weet ik niet. Duidelijk is wel dat Operational Excellence daar aan bijdraagt. In

dit veranderproces leg je immers meer verantwoordelijkheid bij medewerkers,

die in teamverband werkprocessen proberen te verbeteren. Ze staan er

niet alleen voor. Nu al zie je dat er veel meer in teamverband gedacht en

gewerkt wordt. Zo dring je risico’s terug. Onveiligheid is iets zien en niets

doen. Veiligheid is iets zien en ingrijpen, en in een goed functionerend team

waarin mensen elkaar aanspreken gebeurt dat eerder.”

HET MEEST RECENTE MEDEWERKERSONDERZOEK LAATEEN STIJGENDE LIJN ZIEN.“Het gaat om een tussentijds onderzoek en daarin gaat het algemene tevre-

denheidscijfer inderdaad weer iets omhoog. Tegelijkertijd is ook duidelijk dat

een groot aantal medewerkers een hoge werkdruk ervaart. Dat onderzoeken

we, onder meer met de ondernemingsraad. De redenen kunnen divers zijn.

Op de ene afdeling ontstaat de hoge werkdruk misschien door zieken, op

een andere afdeling speelt wellicht de weten regelgeving een rol. Pas als we

weten wat er precies speelt, kunnen we het probleem goed aanpakken.”

DE ORGANISATIE STAAT ER FINANCIEEL GOED VOOR?“Ja, de tijden van ombuigingen liggen echt achter ons. We staan duidelijk

in de plus. Dat is goed nieuws, want dat betekent dat er geld is voor onze

plannen. Zo willen we de poli’s en het beddenhuis compleet vernieuwen. De

IN HET DOCUMENT GEZOND LEVEN STAAT DAT HET MAAS-TRICHT UMC+ OOK DE MAATSCHAPPELIJKE PLICHT HEEFTOM DE GEZONDHEIDSZORG BETAALBAAR EN TOEGANKE-LIJK TE HOUDEN. ZO WERKT HET MAASTRICHT UMC+ MEEAAN DE VERSCHUIVING VAN DURE ZIEKENHUISZORG NAARGOEDKOPERE EERSTELIJNSZORG. IS DAT NIET VREEMD?“Als je uitgaat van de gedachte van de 20ste eeuw zeg ik: ja, het is gek om

patiënten buiten de deur te willen houden. Nu zeg ik: nee, dat is niet vreemd.

Maastricht heeft twee Stadspoli’s waar

specialisten van het Maastricht UMC+

spreekuur houden. Bij twijfel verwijst de

huisarts een patiënt naar de Stadspoli. In de

praktijk blijkt dat de huisarts de zorg voor

75 procent van de patiënten hierna zelf ver-

der kan regelen. Onnodige onderzoeken in

het ziekenhuis worden zo tegengegaan. Een

ander verschil is dat het consult niet onder

het eigen risico valt (met uitzondering van

eventueel aanvullend onderzoek). Een con-

sult bij de specialist in het ziekenhuis valt

daar wel onder.

De Stadspoli’s vormen een onderdeel van

het project Blauwe Zorg. Daarin onder-

zoeken het Maastricht UMC+, ZIO*, Huis

voor de Zorg en zorgverzekeraar VGZ of

ziekenhuiszorg dichter bij de burger geor-

ganiseerd kan worden. Met als uitgangs-

punt: dezelfde kwalitatief goede zorg tegen

een lagere prijs. “We kunnen hier veel van

leren en proberen hiermee een beweging op

gang te brengen”, zegt Guy Peeters. Volgens

hem is aan dergelijke innovaties altijd één

belangrijke voorwaarde verbonden: “We

onderzoeken altijd wat het effect is”.

*ZIO staat voor Zorg in Ontwikkeling, een eerstelijns zorgorganisatie in Maastricht en Heuvelland.

Meer op mumc.nl > ‘Stadspoli’.

Maastricht UMC+ 9

We zijn een universitair medisch centrum,

we moeten hierin voorop lopen. De

Stadspoli’s [zie kader links red.] zijn een goed

voorbeeld. We doen ook aan preventie.

Zo willen we partijen en onderzoekers die

daarin actief zijn straks samenbrengen in

een nieuw, transparant gebouw, Mosae

Vita. Daarin staat een bewuste leefstijl

met de inzet van gezonde voeding en

beweging centraal. We willen de kennis

ontwikkelen die nodig is om mensen

gezond te houden. De gezondheidszorg

en het bekostigingssysteem zijn daar nog

niet op ingericht, maar daar moeten we

wel naartoe.”

HOE KIJKT U TERUG OP 2014?“Mijn eerste reactie? Het jaar 2014 is voor

mij vooral het jaar geweest waarin we de

koers tot 2020 hebben vastgelegd. Verder

is 2014 het jaar waarin ik heb besloten

om mijn werk hier neer te leggen. Ik ben

inmiddels twaalf jaar bestuursvoorzitter

en dat is lang. Van een privéleven is in die

jaren amper sprake geweest. Dat speelt

zeker een rol in mijn beslissing. Wat verder

meespeelt, is dat ik ook stop als voorzitter

van de Nederlandse Federatie van Univer-

sitair Medische Centra. Bovendien is de

organisatie in een stabiele fase aanbeland,

dat is een goed moment om weg te gaan.

Ik ben heel blij met mijn opvolgster Marja

van Dieijen. Zij kent de organisatie zeer

goed. Zij weet wat de plannen zijn, zij

was zelf betrokken bij het uitzetten van de

koers en medeverantwoordelijk voor de

huidige resultaten. Je zou kunnen zeggen

dat ze het karwei nu kan afmaken. Maar

elke leider is anders, ik weet zeker dat ze

nieuwe dingen gaat toevoegen.”

Samenwerking in kankerzorg Ziekenhuizen in Limburg en Brabant gaan samenwerken om de

kankerzorg sterk te verbeteren. In 2014 werd het eerste samenwer-

kingscontract getekend door het Maastricht UMC+ en Máxima Me-

disch Centrum. Uitgangspunt is dat de kwaliteit van de zorg overal

eenzelfde hoog niveau heeft.

Guy Peeters is voorzitter van de taskforce die de samenwerking

initieert. “Kanker verschilt per individu. We willen voor elke patiënt

de beste behandeling op maat. Door het verbeteren van de samen-

werking worden nieuwe kennis en technieken sneller overal ingezet.

Het kan ook betekenen dat soms concentratie van zorg nodig is.

Dat je bijvoorbeeld voor complexe zorg naar Maastricht komt”, zegt

Peeters, die benadrukt dat de samenwerking het komend jaar verder

vorm zal krijgen.

“Deze ‘tent’ levert ook veel op”Onze gezondheidszorg staat vaak ter discussie als kostenpost.

De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)

liet onderzoeken wat de umc’s opleveren. Uit het onderzoek blijkt

onder meer dat het Maastricht UMC+ de economie met 1,9 miljard

stimuleert, goed is voor 19.400 banen, waarvan 9.400 in Limburg.

“Deze ‘tent’ kost niet alleen geld, maar levert ook veel op”, zegt

Guy Peeters. Het Maastricht UMC+ trekt bijvoorbeeld buitenlandse

mensen door onze zorg sneller terug kunnen naar hun werk, is dat

ook goed voor de economie. En wat dacht je van alle ramen die hier

gelapt moeten worden, of hoeveel groenten hier dagelijks worden

binnengereden? Er zijn veel mensen die leven van dit bedrijf.”

,

Jaarmagazine 2014 10

CIJFERSIn 2014 waren er in het Maastricht UMC+:

715 BEDDEN (715 in 2013)

10

27.207

24 60028.585

433.489

7,2

OPNAMEN PER JAAR (27.547 in 2013)

dagbehandelingen per jaar(23.581 in 2013)

consulten spoedeisende hulp(28.359 in 2013)

Poliklinische consulten (excl. spoedeisende hulp) (450.243 in 2013)

DAGENGEMIDDELDEVERBLIJFSDUUR(6,9 dagen in 2013)

196.586 Verpleegdagen(191.349 in 2013)

Maastricht UMC+ 11

26 operatiekamers (26 in 2013)waarvan 15 Klinische OK’s, 4 Dagcentrum OK’s,3 Poliklinische OK’s en 4 OK’s voor Oogheelkunde

188 promoties(148 in 2013)

7.170 medewerkers (7.142 in 2013)waarvan 5.510 van het azM (5.473 in 2013)en 1.660 van de FHML (1.669 in 2013)

waarvan 4.329 van het azM (4.382 in 2013) en 1.405 van de FHML (1.421 in 2013)

5 734 FTE (5.803 in 2013)

4.647 ingeschreven studenten (4.511 in 2013)

waarvan 895 Bachelors (970 in 2013)en 787 Masters (689 in 2013)

1.682 nieuwe studenten (1.659 in 2013)

44 on campus companies (46 in 2013)

2.085 publicaties(2.030 in 2013)


In het korthet kohet kohet ko

In 2014 zijn verdere plannen ontwikkeld

Mosae Vita is de aandacht verleggen

van ‘gezond maken’ naar ‘gezond

blijven’. Binnen Mosae Vita wordt

de kennis en kunde van onder meer

het Maastricht UMC+ ingezet om de

Limburgse bevolking gezond te houden

door preventie. Dat doen we door sa-

menwerking te faciliteren en stimuleren.

In Mosae Vita werken onderzoekers en

artsen van ziekenhuis en universiteit,

maar ook organisaties als de GGD en

bedrijven samen aan de ontwikkeling

van innovatieve producten en diensten

die helpen een bewust gezond leven

te leiden. Het gebouw Mosae Vita –

dat in 2018 geopend wordt naast het

Maastricht UMC+ op de Brightlands

Maastricht Health Campus – wordt een

toegankelijke ontmoetingsplaats waar

men op een leuke manier gezondheid

kan beleven en waar men terecht kan

voor adviezen over een gezonde leefstijl,

voeding en beweging. De Provincie Lim-

burg steunt de verdere ontwikkeling van

Mosae Vita met een huurgarantiefonds

van 3,45 miljoen euro.

Meer informatie over Mosae Vita op

mosaevita.nl.

Simulatiehart

TE VROEG GEBOREN?MEER KANS OP ASTMAOnderzoek bij anderhalf miljoen kinderen toont aan dat

baby’s die te vroeg geboren zijn, als kind vaker astma

ontwikkelen dan baby’s die op tijd worden gebo-

ren. Acht procent van de kinderen die tijdig werden

geboren, hadden astmaklachten ontwikkeld, tegen

veertien procent van de te vroeg geboren kinderen. Dit

verschil is aanzienlijk meer dan altijd gedacht werd. De

antirookwet zorgt wel voor een positief resultaat: rook-

vrije publieke ruimtes zorgen voor een vermindering

van ruim 10 procent in het aantal te vroeg geboren

kinderen.

Meer op mumc.nl > ‘anti-rookbeleid’.

Onderzoekers hebben een simulatiehart ontwikkeld, waar-

mee alle verschillende onderdelen van het hart aangepast

kunnen worden. Men kan bijvoorbeeld een hartritmestoornis

simuleren. Zo kan gekeken worden wat de gevolgen zijn, en

hoe deze behandeld kunnen worden. Het is een interactief

computerprogramma, dat vooral bedoeld is voor opleiding

en onderzoek. Maar ook voor cardiologen kan het een hulp-

middel zijn om behandelingen te toetsen. Het programma is

gratis beschikbaar.

Meer op mumc.nl > ‘simulatiemodel hart’.

S

BELEEF GEZONDHEID METMOSAE VITA

Maastricht UMC+ 13

Autorijdenmet hooikoortsUit onderzoek blijkt voor het eerst dat hooikoorts een negatieve

invloed heeft op de rijvaardigheid van patiënten. Het effect van

de symptomen van hooikoorts op de rijvaardigheid zijn zelfs

vergelijkbaar met de consumptie van twee tot drie glazen alcohol.

Medicijnen tegen hooikoorts helpen hier wel tegen. Eén op de vijf

Nederlanders heeft last van hooikoorts. Met name mensen van wie

de rijvaardigheid door andere factoren al beïnvloed kan zijn, bij-

voorbeeld door gebruik van medicijnen of andere ziektes, moeten

daarom extra alert zijn.

Meer op mumc.nl > ‘invloed hooikoorts rijvaardigheid’.

GLOEDNIEUWE PET-MRI-SCANNERHet Maastricht UMC+ beschikt als eerste en enige kliniek in Nederland over een PET-MRI-scanner.

vooral naar kanker en cardiovasculaire ziektes. Eerder

verduren, waardoor de PET-MRI ook veel geschikter voor kinderen is. Meer op mumc.nl > ‘PET-MRI’.

Nominatie Gezond Idee Het Gezond Idee-concept (web, ma-

gazine en tv-serie) van het Maastricht

UMC+ werd twee keer genomineerd

voor de Grand Prix Content Marke-

ting, die in het communicatievak tot

de belangrijkste prijzen in het Neder-

landse taalgebied behoort. In de

hoofdcategorie Business to Consumer

behaalde Gezond Idee de vierde

plaats. In de categorie Beste Analytics

eindigde Gezond Idee als tweede. In

het rapport schijft de jury: “Gezond

Idee zit in het hoofd van de doelgroep.

Het is professioneel opgezet en wordt

in de gehele breedte van het zieken-

huis goed en vooral geïntegreerd

ingezet: tv, online, print… Alle content

oogt verzorgd, doordacht, functio-

neel en is vaak fraai en professioneel

gemaakt. Goed hoe voortdurend

gemeten wordt wat de content doet

en dat hierop wordt bijgestuurd.”

Meer op pagina 32 en op

gezondidee.mumc.nl.


Lastige vraag:‘Is er ook

slecht nieuws?’

DE FINANCIËLE POSITIE VAN HET MAASTRICHT UMC+

Een gesprek over de financiële positie van het Maastricht UMC+ is een gesprek over veel geld. In 2014 bedroeg de omzet van het ziekenhuis ongeveer

650 miljoen euro, de omzet van de faculteit Health, Medicine and Life Sciences was 165 miljoen. Samen zo’n 815 miljoen euro dus. Ging het goed met de

financiën in 2014, of zijn er redenen om je achter het oor te krabben?

Maastricht UMC+ 15

VVolgens het blad Zorgvisie staat het Maas-

tricht UMC+ op de tiende plaats van de

rijkste zorgaanbieders in Nederland. Lou

Brans Brabant, vice-bestuursvoorzitter van

het academisch ziekenhuis Maastricht en

bestuurslid van het Maastricht UMC+, rea-

geert onaangedaan: “Oh, schrijven ze dat?

Dan neem ik aan dat het klopt.”

Het Maastricht UMC+ is geen spaarverenigingHoe goed is het eigenlijk dat een ziekenhuis

‘rijk’ is? Is dat niet hetzelfde als een goede-

doeleninstelling die geld oppot in plaats van

het uit te geven aan goede doelen? Lou

Brans Brabant: “We verwachten dat de

komende jaren de bereidheid van banken

om vreemdvermogenleningen te verstrekken,

zal afnemen. We verwachten bovendien dat

ze steeds strengere eisen zullen stellen aan

het eigen vermogen van instellingen waar

ze geld aan uitlenen. Als we in de toekomst

toch willen blijven investeren in innovatie, in

de renovatie van gebouwen, dan hebben we

eigen vermogen nodig. Uiteindelijk zal het

natuurlijk uitgegeven worden. We zijn geen

spaarvereniging.”

Een goed gevoel

jaar voor het Maastricht UMC+. Het zieken-

huis had een behoorlijk positief resultaat, in

elk geval in de dubbele cijfers. De Faculteit

Health, Medicine and Life Sciences had een

positief resultaat van 6 miljoen euro. Maar

goed, zegt Lou Brans Brabant: “De nieuw-

bouw aan de Verheylaan 10 verloopt ook

voorspoedig: het hoogste punt is nu bereikt.

We hebben Gezond leven, het strategisch

plan van het Maastricht UMC+ tot 2020,

afgerond. We kijken positief terug op 2014

en denken de lijn door te kunnen trekken

naar 2015.” Faculteitsdirecteur Winnie Bosch

is ook tevreden over het afgelopen jaar. “Er

zijn twee gerenommeerde onderzoeksinsti-

tuten van start gegaan. M4I, op het gebied

van microscopie en massaspectometrie

en Merln, dat zich richt op regeneratieve

geneeskunde. Die instituten zijn er gekomen

met steun van de provincie Limburg, als

onderdeel van het programma Kennis-As

Limburg. We hopen dat daar mooie onder-

zoeksresultaten uit voort zullen vloeien en

nieuwe werkgelegenheid.”

Toch achter het oor krabbenEen instelling die zoals het Maastricht UMC+

werkt met publiek geld, moet transparant

zijn. Vandaar de vraag: is er ook slecht

nieuws te melden? Wat ging niet goed, in

2014? Dat blijkt een onverwacht lastige

vraag. Lou Brans Brabant: “Slecht nieuws?

Eh ...”. Hij krabt zich achter het oor. “Laat me

nadenken ... .” En na een korte stilte: “Niet

echt. Ik zou het niet weten.” Winnie Bosch

kijkt al even nadenkend, maar kan evenmin

voorbeelden noemen van grote tegenvallers.

Dat is dan ook afgehandeld.

Voltooiing van de nieuwbouw aan de Verheylaan 10.Het zes verdiepingen tellende gebouw zal onder meer ruimte

gaan bieden aan een nieuw operatiekamercomplex (met onder

meer twee hybride OK’s), de nieuwe kliniek voor Moeder & Kind

en het MRI-centrum.

Verder bouwen aan Mosae Vita.Mosae Vita richt zich op drie pijlers: leefstijl, gezonde voeding

en beweging. In Mosae Vita-verband wordt nu al samengewerkt,

maar als het gebouw in 2017 klaar is, kunnen bezoekers er terecht

voor informatie en vrijetijdsbesteding, kunnen ze er zelf actief

zijn, deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek en op een

interactieve manier kennis maken met de kennis van het Maas-

tricht UMC+. Mosae Vita moet een toegankelijke ontmoetings-

plaats worden, de Zuid-Limburgse thuisbasis voor een gezonde

leefstijl.

Een nieuw multifunctioneel biomedisch centrum.Achter Universiteitssingel 50, richting spoor, komt een nieuw

multifunctioneel biomedisch centrum, een nieuwe laboratorium-

omgeving. Dat is een gezamenlijke investering van het ziekenhuis

en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences [zie ook pag. 29].

Renovatie van het gebouw Universiteitssingel 50.In 2015 wordt begonnen met de renovatie van het uit 1992

daterende gebouw aan de Universiteitssingel 50.

Extra middelen voor het onderwijs.Er komen extra middelen beschikbaar om de druk op het onder-

wijs te verlagen en de onderwijskwaliteit te verbeteren.

WAT BRENGT 2015?

Jaarmagazine 2014 1616 Jaarmagazine 2014

Opbrengsten uit gebudgetteerde zorgprestaties 56,0 53,5

DBC-zorgproducten A- en B-segment) 4,2 5,0

Subsidies 114,9 109,2

Personeelskosten 366,4 350,5

w.v. azM (enkelvoudig, excl. deelnemingen) 23,8 33,4

w.v. deelnemingen 1,5 0,7

w.v. resultaat consolidatie 1,0 0,9

in miljoenen euro’s

Maastricht UMC+ 1717Maastricht UMC+

in miljoenen euro’s

Opbrengsten

Rijksbijdrage OCenW 79,1 74

College en examengelden 8,3 7,9

Totaal opbrengsten

Kosten

Personeel 105,4 104,1

Overige lasten 51,8 53,3

Totaal kosten

Resultaat naar Bestemde Reserve -3,6 -6,4

Resultaat naar Algemene Reserve 9,5 8,8


HETZIEKENHUIS

verandert

Operational Excellencewordt zichtbaar

Het kan medewerkers, patiënten en hun familie haast niet ontgaan: het zieken-

huis is langzaam aan het veranderen. Neem de afdelingen waar de ligduur is

verkort. Of poliklinieken waar je sneller terecht kunt en meteen een diagnose

krijgt. Ook de zorg zelf zie je op sommige plaatsen veranderen. Alle pasgebo-

renen met een complexe zorgvraag (neonaten) werden voorheen bijvoorbeeld

opgenomen op de afdeling Neonatologie. Nu mogen de neonaten die alleen

antibiotica krijgen bij hun moeder op de afdeling Verloskunde liggen.

Moeder en neonaat als dat kan bij elkaar,

het is een mooi voorbeeld van zieken-

huiszorg waarin de patiënt echt centraal

staat. Dat is ook precies het doel van het

verandertraject Operational Excellence,

dat in 2010 werd ingezet. Belangrijke

van werkprocessen en het tegengaan van

verspilling. Daarbij staat wat van waarde

is voor de patiënt altijd voorop. Ook heel

belangrijk: medewerkers worden actief

ingezet bij het ontwerpen van nieuwe, ef-

daar enthousiast van en zeggen: zo wil

ik graag werken”, vertelt Bart Durlinger

van de programmadirectie Operational

Excellence.

Poli en Beddenhuis van de Toekomst

Eind 2014 waren medewerkers actief in

ruim 100 Operational Excellence pro-

jecten. Aanvankelijk beperkten deze

projecten zich tot afdelingen. In 2014

werden ook twee complexe organisatie-

brede projecten gestart: het Beddenhuis

van de Toekomst en de Poli van de

Toekomst. “Die projecten zijn wezenlijk

voor de toekomst van het ziekenhuis en

OPERATIONAL EXCELLENCE

Maastricht UMC+ 19

Monze patiënten. Het mooie is dat we hier al in de ontwerpfase de

principes van Operational Excellence hebben toegepast”, vertelt

Frits van Merode, die samen met Bart Durlinger de programmadi-

rectie vormt. “Zo is heel goed nagedacht over vragen als: hoe wil

ik werken, hoe wil ik communiceren en hoe moeten patiëntenka-

mers of spreekkamers er dan uitzien? In workshops is daar door

alle betrokkenen over gesproken, inclusief mensen die patiënt zijn

geweest en de Cliëntenraad. Dat alleen al is een grote verandering

in organisatie.”

Ook nieuw in 2014 waren projecten waarin een hoofdrol is weg-

gelegd voor medici. “Wij willen de betrokkenheid van artsen bij

Operational Excellence vergroten. De arts is immers van groot

belang voor de patiënt. Veel artsen zijn inmiddels enthousiast en ik

verwacht dat zij collega’s over de streep zullen trekken.”

Training en taal

In de kern draait het in de veranderprojecten om het analyseren van

bestaande werkprocessen en het ontwerpen van nieuwe werk-

processen. Daartoe worden speciale methodieken ingezet, zoals

Lean Six Sigma en Sociotechniek. Medewerkers worden daar op

verschillende niveaus in getraind. Zo volgden al 1.750 medewerkers

de Yellow Belt-training, een eerste kennismaking met een aantal

MANAGERS MAKEN HET VERSCHIL!De organisatie continu verbeteren, dat is het uitgangspunt

in het veranderproces Operational Excellence. Daarin is een

cruciale rol weggelegd voor de operationele managers van

zowel medische als niet-medische afdelingen. “Zij maken

het verschil”, vertelt Elske Heeren van het Operational

Excellence-programmabureau. “Managers letten op het goed

en efficiënt verlopen van werkprocessen en houden de klant-

waarde daarvan steeds voor ogen. Daarnaast coachen zij hun

medewerkers in het zelf oplossen van problemen.”

Dit coachend leiderschap werd in 2014 officieel vastgelegd

in een profiel voor leidinggevenden. Om managers hier in te

scholen, werd in 2014 de Lean Manager training voor afde-

lingshoofden geïntroduceerd. Daarin krijgen managers de

tools aangereikt die coachend leiding geven mogelijk maken.

Ruim de helft heeft de training al gevolgd. “Mensen reageren

vaak heel enthousiast. ‘Zo wil ik leiding geven’, zeggen ze dan.

Het voordeel voor het ziekenhuis is dat medewerkers veel

meer gaan meedenken over het oplossen van problemen. Het

proces van verbeteren gaat daardoor veel sneller”, zegt Elske

Heeren. In 2015 wordt het scholingsprogramma uitgebreid

met een leergang coachend leiderschap voor het 1e, 2e en 3e

echelon.

methodieken en het toepassen daarvan. Daarnaast worden mede-

werkers opgeleid in het leiden van projecten, de zogeheten Green

Belts, Lean practitioners en Black Belts. “Het verschil met enkele jaren

geleden is dat medewerkers hierdoor meer over de muren van elkaars

afdelingen zijn gaan kijken en elkaar daardoor beter begrijpen. Dat is

pure winst”, zegt Elske

Heeren, de master

Black Belt van het pro-

grammabureau. Frits

van Merode en Bart

Durlinger beamen dat, maar plaatsen ook enkele kritische kantteke-

ningen. Zo lukt het in de praktijk niet altijd om nieuwe kennis meteen

toe te passen. “Daar moeten we voor oppassen, want dan kan het

enthousiasme wegzakken”, zegt Bart Durlinger. Een ander probleem

is dat de kennis niet uniform wordt toegepast. “Standaardisatie blijkt

heel moeilijk. Daar moeten we dus mee aan de slag. Verder zijn er

nog te veel medewerkers die Operational Excellence beschouwen als

iets wat je er bij doet.” Frits van Merode knikt instemmend. “Er zijn

heel veel medewerkers die de taal van de methodieken nu spreken.

Maar het gaat om de mindset, om de gedachte achter die woorden.

Continu willen verbeteren, dat moet het uitgangspunt zijn. Die mindset

hebben we nog niet bereikt. Dat is onze belangrijkste uitdaging.”

MEDEWERKERS WORDENACTIEF INGEZET BIJ HETONTWERPEN VAN NIEUWE,EFFICIËNTE WERKPROCESSEN


WAT GEBEURDE ER

2014

VIRTUEEL RENNENHet Maastricht UMC+ beschikt als eerste zieken-

huis in Nederland over een zogenoemd CAREN-

bewegingsapparaat. Met deze innovatieve techniek

kunnen wetenschappers onderzoek doen naar o.a.

evenwicht en beweging. Ook wordt het apparaat in-

gezet bij revalidatie van patiënten. De lopende band

waarop de patiënt beweegt, is onderdeel van een

platform dat in alle richtingen kan draaien, bewegen

en roteren. Daarbij kijkt de patiënt naar een scherm

waarop een virtuele realiteit wordt geprojecteerd,

Via markers op het lichaam, infraroodcamera’s

en een systeem dat de krachten op de loopband

registreert, worden de bewegingen gemonitord en

worden factoren als balans, stabiliteit en coördinatie

geanalyseerd. Die analyse vormt de basis van een

doelgerichte training die leidt tot een sneller herstel

dan mogelijk was vóór de komst van CAREN.

Meer op mumc.nl > ‘CAREN’.

DDocentprofessionaliseringIn 2014 is gestart met de uitrol van de landelijk erkende Basis Kwalifi-

catie Onderwijs (BKO). Met de BKO wil het Maastricht UMC+ onder-

wijscompetenties van alle wetenschappelijk personeel met onderwijs-

taken in kaart brengen en verbreden of verdiepen. Het streven is dat

eind 2015 minstens 60% van de staf de BKO heeft behaald.

SUBSIDIE VOOR ONDERZOEK ALZHEIMEROnderzoekers van het Maastricht UMC+ ontvingen ander-

half miljoen euro subsidie om geneesmiddelen te testen

tegen de ziekte van Alzheimer. Er is al aangetoond dat de

vetstofwisseling een grote rol speelt: mensen met ver-

hoogde concentraties ceramide (een type vet) in het bloed,

hebben acht keer zo veel kans op Alzheimer. Een medicijn

dat invloed heeft op het vetmetabolisme wordt nu gebruikt

voor multiple sclerose, en kan wellicht ook bij Alzheimer een

Meer op mumc.nl en maastrichtuniversity.nl >

‘vetstofwisseling alzheimer’.

Maastricht UMC+ 21

Eerste publieke proeverij kweekvleeshamburger

kweekvleeshamburger aan een genodigd publiek in Londen. Deze allereerste publieke proeverij onder-streepte de dringende noodzaak om een duurzame oplossing te vinden voor voedselproductie. De ham-burger werd wel als een vleesproduct ervaren, maar zou nog wel iets meer vet mogen bevatten om wat sap-piger te worden, was het commentaar van de proevers.Meer op mumc.nl en

maastrichtuniversity.nl > ‘kweekhamburger’.

Het Maastricht UMC+ is het eerste ziekenhuis

waarbij de borsttumor met meer zekerheid kan

worden vastgesteld. Alle Nederlandse vrouwen

tussen de 50 en 75 jaar worden iedere twee jaar

opgeroepen voor het maken van een mammo-

gram: een scan van de borst. Dankzij de nieuwe

techniek krijgen minder vrouwen te horen dat ze

worden doorverwezen voor verder onderzoek.

Meer op mumc.nl > ‘nauwkeuriger

mammogram’.

Nieuwe mammogram is nauwkeurigerGezond en actief levenin EuropaHet Europese Instituut voor Innovatie en Tech-

nologie (EIT) heeft in 2014 een samenwerkings-

verband geselecteerd dat het Knowledge and

Innovation Community (KIC) wordt. Het gaat om

InnoLife, een samenwerkingsverband van 144

Europese organisaties, onderzoeksinstituten en

universiteiten, waaronder het Maastricht UMC+.

De volgende zeven jaar zullen de organisaties

innovatieve producten ontwikkelen, waardoor de

bevolking van Europa beter en langer kan leven.

Meer op mumc.nl en

maastrichtuniversity.nl > ‘InnoLife’.

WORLD PAIN CONGRESSIN MAASTRICHT

in Maastricht gehouden. Meer dan

over de hele wereld kwamen hier

naartoe om de nieuwste ontwikkelin-

gen te bespreken. Dat Maastricht de

locatie werd, is mede te danken aan

het feit dat het Maastricht UMC+ zich

-

strijding. Alle soorten pijn komen op

het congres ter sprake bij de medisch

specialisten. Het World Institute of

Pain, de achterliggende organisatie,

heeft als doel onderwijs te bevorderen

en het up-to-date houden van kennis.

Meer op mumc.nl > ‘world pain

congress 2014’.


VEILIGHEID EN KWALITEIT

varkensstal kwamHij had het helemaal gehad met zijn kantoorbaan en besloot een sabbatical te nemen. Fysiek werk, dat was

wat hij nodig had. Harde labeur, zoals de Vlamingen zeggen – dat zou zijn geest verzetten. Dus ging hij werken

op de boerderij. Het beviel prima. Maar door een stom akkefietje met een of ander ingewikkeld landbouw-

werktuig belandde hij in het ziekenhuis. Niks ernstigs gelukkig, maar toch, hij moest behandeld worden. In

het Maastricht UMC+ toevallig. Hij was nog niet binnen of de alarmbellen begonnen te rinkelen.

Risicopatiënt! Infectiegevaar!

Het alarm was in werking gezet door zijn antwoord

op een onschuldig klinkende vraag. “Waar heeft u de

laatste tijd gewerkt?” “In de varkensstal”, had hij naar

waarheid geantwoord. Door dat antwoord was hij

een risicopatiënt en trad de infectiepreventie van het

ziekenhuis in werking.

Hans Fiolet, directeur Patiëntenzorg van het Maastricht

UMC+ uit. Hij is verantwoordelijk voor de veiligheid en

kwaliteit in het ziekenhuis. “In het verle-

den is in de varkensfokkerij veel gewerkt

met antibiotica, om de dieren gezond

te houden. Daardoor zijn resistente

bacteriën ontstaan, bacteriën die niet

gevoelig zijn voor normale antibiotica.

Voor een doorsnee gezond mens hoeft zo’n bacte-

rie niet gevaarlijk te zijn, maar voor een ernstig zieke

kankerpatiënt in het ziekenhuis wel. Dus als je uit een

varkensstal komt, ben je een risicopatiënt.”

Dit alles om duidelijk te maken dat infectiepreventie

bij het Maastricht UMC+ in 2014 een van de hoofd-

thema’s was op het vlak van kwaliteit en veiligheid.

Wat voor extra inspanningen deed het ziekenhuis om

infecties te voorkomen?

Hans Fiolet: “We hebben ervoor gezorgd dat het

bewustzijn van de medewerkers op dit gebied enorm

is toegenomen. Dat hun discipline om zich aan de

protocollen en voorzorgsmaatregelen te houden nog

groter is geworden. Strikte hygiëne, geen horloges,

geen sierraden, onderarmen vrij. Ik noem maar een

paar voorbeelden. En ook: tijdige signalering en waar

nodig isolatie van risicopatiënten.” Vandaar dus dat de

patiënt die uit de varkensstal kwam, de alarmbellen

deed rinkelen.

WAT DEED HETZIEKENHUIS OM

INFECTIES TE VOORKOMEN?

Maastricht UMC+ 23

Nog meer belangrijke veiligheidsthema’s en wat eraan gedaan werd

Behalve infectiepreventie waren er nog drie veiligheidsthema’s waaraan het Maastricht UMC+ in 2014 extra aandacht besteedde.

Medicatieveiligheid

toedienen van hoogrisico-medicatie. Hoog-

risico-medicatie is medicatie die via een

infuus rechtstreeks in de bloedbaan wordt

gebracht. Zowel bij het klaarmaken als het

toedienen van dergelijke medicijnen vindt

nu een dubbele controle plaats.

patiënten de goede hoeveelheid bloedver-

dunningsmedicijnen krijgen. Belangrijk,

want: teveel leidt tot bloedingen, te weinig

tot trombose.

Operatierobots en andere apparatuurEen groot risico bij het gebruik van medi-

sche technologie in het ziekenhuis is dat

medewerkers niet precies weten hoe een

apparaat werkt. En je wil niet dat de chirurg

moeite heeft met de precieze werking van

een operatierobot of de anesthesist met de

nieuwe beademingsapparatuur. Dus wordt

in het Maastricht UMC+ bij elk hoogrisico-

apparaat zoals een operatierobot voordat het

in huis komt:

gaan en hoe dat voorkomen kan worden,

getraind zijn om ermee te kunnen werken.

De Grote Vier van de ouderenzorgIn het Maastricht UMC+ wordt elke patiënt

van 70 jaar en ouder gescreend op de Grote

Vier van de ouderenzorg: doorliggen, onder-

voeding, verwardheid en vallen. Waar nodig

worden meteen in ouderenzorg gespeciali-

seerde verpleegkundigen ingezet.

Meer op www.mumc.nl > ‘veiligheid’.

-

pleegkundigen. Hans Fiolet: “We kunnen geen blik opentrekken, we moeten ze

opleiden. Daar werken we aan”.

-

wingssignaal moet geven als iets niet in orde is, werkt (nog) niet voor alle medicijnen.”

-

nologie zoals operatierobots in de goede volgorde en structureel aanpakken. We

moeten goed opletten dat we alle apparaten meenemen in ons veiligheidsbeleid.”

duurzame zorg, dat wil zeggen: zorg die betaal-

baar, betrouwbaar en bereikbaar blijft.

naam Qmentum. “Dat is geen kleinigheid, een majeure operatie”, zegt Hans Fiolet.

Die operatie moet leiden tot meer kwaliteit en veiligheid.

communicatie

tussen patiënt en ziekenhuis. Wie is de hoofbehandelaar? Welke behandelbeper-

kingen zijn er (wat wil de patiënt wel en wat niet)? Wat gaat er precies gebeuren als

ik in het ziekenhuis ben? Wat moet ik doen als ik naar huis ga?

De berg en Mohammed

Hontwikkeld. Die visie is: we gaan de zorg meer the-

langs die daar misschien iets over kunnen zeggen: de

chirurg. Nee, je komt in een omgeving waar al die spe-cialisten aanwezig zijn. De berg die naar Mohammed komt, als het ware. Hans Fiolet: “Van die visie zullen

23Maastricht UMC+


ONDERZOEK, ONDERWIJS EN OPLEIDING

Een sterke band met de regio

en tegelijk heel internationaal

Jaarmagazine 2014

Maastricht UMC+ 25

Wie onderzoekt, werkt samenSamenwerking, daar draait het om in de wereld van het wetenschap-

pelijk onderzoek. “Het Maastricht UMC+ wil de zorg kwalitatief goed

én betaalbaar houden. Dat lukt alleen door echt nieuwe dingen te

doen en nieuwe verbanden te leggen. Tussen de disciplines in eigen

huis en door tegelijkertijd samen te werken met uiteenlopende partijen

in de hele provincie. Wat dat betreft was 2014 een goed jaar”, vertelt

Albert Scherpbier.

Neem om te beginnen de samenwerking van Maastricht UMC+,

Universiteit Maastricht en Zuyd Hogeschool met de provincie Limburg

in de zogeheten Kennis-As. Een heel goed voorbeeld van samen-

werking die het wetenschappelijk onderzoek met de regio verbindt

zijn onder meer gericht op een gezonde, vitale

bevolking en kwalitatief goede, doelmatige ge-

zondheidszorg. Belangrijk is dat ook de techno-

logische en biomedische ontwikkelingen die dat

doel ondersteunen in de Kennis-As alle aandacht

krijgen. Tegen die achtergrond noemt Albert

Scherpbier de komst van een complete onderzoeksgroep uit Twente

in 2014 “pure winst”. Deze groep staat bekend om het onderzoek

in de regeneratieve geneeskunde, zoals het verbeteren van mense-

lijk kraakbeen. “Als je daarmee bijvoorbeeld patiënten met ernstige

knieproblemen kunt helpen, heb je het dus letterlijk over het mobiel en

vitaal houden van mensen”, zegt de decaan.

Om vergelijkbare redenen is hij blij met de komst in 2014 van top

nanobiologist Peter Peters en Ron Heeren, een expert in de mole-

culaire beeldvorming. Met hun expertise en onderzoekswerk dragen

zij eveneens bij aan onderzoek gericht op een gezonde bevolking en

doelmatige, kwalitatief goede zorg. Dat geldt ook voor de Academi-

sche Werkplaats Duurzame Zorg Limburg, die in 2014 verder vorm

kreeg. Tot slot noemt Albert Scherpbier de bijzondere samenwerking

van Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht, Chemelot, DSM en de TU

in Eindhoven in InSciTe. “Dan gaat het onder andere om onderzoek naar

in de praktijk van de gezondheidszorg, bijvoorbeeld in protheses.”

Studeren is ook internationaliserenHet onderwijs aan de Faculty of Health Medicine and Life Sciences

heeft een goede naam. In Nederland, maar ook ver daarbuiten. Met

het probleemgestuurd onderwijs werd daar de basis voor gelegd.

Maar vernieuwen blijft nodig, benadrukt Albert Scherpbier, en dat

is precies waar de FHLM in 2014 duidelijk in geïnvesteerd heeft. Zo

werden de onderwijsprogramma’s kritisch doorgelicht en aangepast.

Bovendien werd besloten om meer bachelors in het Engels aan te

gaan bieden, naast Engelstalige masters. “Dat past in ons streven

naar internationalisering. De studentenmarkt in Nederland is begrensd

en daarom willen we meer studenten uit het buitenland aantrekken,

ook buiten Duitsland en België. We zetten in op groei, zodat we onze

programma’s kunnen blijven verbeteren. Dat is ook goed voor Neder-

landse studenten en voor de werkgelegenheid natuurlijk.”

Heel succesvol is bijvoorbeeld de Master of Health Professions Edu-

cation, die studenten schoolt in het universitair onderwijs. “Die master

trok in 2014 studenten uit de hele wereld. Bovendien bieden we deze

parttime master sinds 2014 ook met succes op andere plaatsen in

de wereld aan, zoals Singapore. Zoals gezegd: we

vinden de regio heel belangrijk, maar we beperken

ons daar niet toe.”

Voor 2015 zet de FHLM in op lesprogramma’s

waarin de doelmatigheid van de zorg meer aan

bod komt. Dat past helemaal in het streven van

het Maastricht UMC+ om de zorg kwalitatief goed, betaalbaar en

toegankelijk te houden. “Dan is het logisch om studenten daar ook in

te onderwijzen.”

Doelmatig denken in de opleidingEen goede arts is tegenwoordig meer dan iemand die kwalitatief

goede zorg verleent. Een goede arts kan samenwerken, onderhande-

len en denkt na over de doelmatigheid van zijn activiteiten. “Dat moet

je dus al leren in de opleiding”, zegt Albert Scherpbier. “In Maastricht

gebeurt dat ook. Daarin lopen we echt voorop”.

Zo experimenteren artsen in opleiding tot specialist (AIOS) met doel-

matige zorg in kleinschalige projecten die ze zelf opzetten. Tijdens

een mini-conferentie eind 2014 in het ziekenhuis, presenteerden

AIOS van Medische Microbiologie, Oogheelkunde en Orthopeadie de

eerste resultaten van die inspanningen.

Studenten en AIOS leren dat het beroep ook inhoudelijk sterk veran-

dert. “Zo staat kwaliteit van leven meer voorop en zullen we veel meer

zorg op maat gaan leveren. Waar de ene patiënt baat heeft bij een

behandeling, heeft een andere patiënt daar misschien weinig aan.”

Albert Scherpbier vertelt tot slot dat in 2014 een discussie gestart is

over de duur van de studie geneeskunde. “We willen af van de stan-

daard basisopleiding van zes jaar voor iedereen. Mogelijk zijn er straks

studenten die al in het zesde jaar met een specialisatie kunnen starten.”

Albert Scherpbier is decaan van de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences (FHML). Als hij terugkijkt op 2014,

stelt hij vast dat in het onderzoek, onderwijs en de opleiding belangrijke stappen zijn gezet. De ontwikkelingen in vogelvlucht.

WE ZETTEN IN OPGROEI, ZODAT WE ONZEPROGRAMMA’S KUNNENBLIJVEN VERBETEREN


Brightlands is de nieuwe verzamelnaam

van de Limburgse campussen. Met

deze naam willen de Limburgse cam-

innovatieregio op het gebied van duur-

zame materialen, gezondheid en voe-

ding. Op dit moment zijn de Brightlands

Chemelot Campus in Sittard-Geleen en

de Brightlands Maastricht Health Cam-

pus er onderdeel van, in de toekomst

vallen ook campussen in Heerlen en

Venlo eronder.

Het Maastricht UMC+ bereidt zich voor op de toekomst en

werkt daarbij samen met verschillende partijen.

BRIGHTLANDS

MERLN EN M4IDe onderzoeksgroepen MERLN

en M4I hebben als vestigingsplek

gekozen voor het Maastricht UMC+.

MERLN doet onderzoek naar bot- en

kraakbeenherstel en richt zich met

name op nieuwe technologieën in de

regeneratieve geneeskunde. MERLN

ontwikkelt ‘slimme’ biomaterialen

die leiden tot weefselherstel via

stamcellen van de patiënt zelf. M4I

houdt zich bezig met massaspectro-

metrie: het bepalen van de massa

in deeltjes, waarmee je bijvoorbeeld

tumoren kunt onderzoeken. De

komst van de onderzoeksgroepen

bewijst dat de regio aantrekkelijk is

voor toponderzoekers.

Het Maastricht UMC+ wil bijdragen

aan de regionale economie. Dit

gebeurt onder meer door nieuwe

opleidingen die zijn toegespitst op

de regionale arbeidsmarkt. Samen

met de Universiteit Maastricht,

Zuyd Hogeschool en de Provincie

Limburg wordt er veel geïnvesteerd

om de regio economisch te laten

groeien. Er wordt ook samenwer-

king aangegaan met het bedrijfs-

leven, onder meer in de Brightlands

Chemelot Campus. Daar vormen

studenten, onderzoekers en onder-

nemers samen een ‘community’

voor een optimaal klimaat voor uit-

wisseling en valorisatie van kennis.

STIMULANS

KENNIS-AS LIMBURGDe samenwerking van het Maastricht

UMC+, de Universiteit Maastricht en

Zuyd Hogeschool heeft geleid tot een

ambitieus strategisch plan voor duurza-

me economische ontwikkelingen in Lim-

burg: Kennis-As Limburg. Campussen

in Maastricht, Geleen, en toekomstig in

Venlo en Parkstad worden de komende

tien jaar verbonden tot een internationaal

kenniscentrum op het gebied van onder

meer bio-materialen en innovatieve ge-

zondheidszorg. Naast MERLN heeft ook

onderzoeksgroep M4I: Centrum voor

Moleculaire Beeldvorming al gekozen

voor deze vestigingsplaats. Baanbreken-

de vernieuwing ontstaat vaak op het snij-

vlak van disciplines, één van de redenen

waarom samenwerken van belang is.

26

Lees meer op www.mumc.nl

en www.maastrichtuniversity.nl

Jaarmagazine 2014

Klaar vo

Maastricht UMC+ 27

or de toekomstIn 2014 is het internationaal onderzoeks-

en kennisinstituut voor biobased en

biomedische materialen gestart: Che-

melot InSciTe (Institute for Science and

Technology). Topwetenschappers van

het Maastricht UMC+, de Technische

Universiteit Eindhoven en experts van

DSM en de Chemelot Campus bundelen

daarin hun krachten, kennis en expertise

en dragen zo bij aan het verantwoord

en het betaalbaar vitaal ouder worden.

Zo gaat Chemelot InSciTe onder meer

werken aan materialen voor nieuwe

bloedvaten, materialen waarmee kraak-

been zichzelf herstelt en aangroeit, en

slimme medicijncontainertjes voor in het

oog om ooginfecties te voorkomen en

te behandelen. Gezamenlijk investeren

de betrokken partijen 80 miljoen euro

in het instituut. Daarmee stimuleren ze

tegelijkertijd werkgelegenheid en verdere

ontwikkeling van kennis en bedrijvigheid

in de regio Limburg en daarbuiten.

Het European Medical TRAining

Center (EM-TRAC) is in 2014 opge-

richt door het Maastricht UMC+. Het

is een ultramodern leercentrum waar

artsen, paramedici en verpleegkun-

digen hun vaardigheden bijhouden

en in een veilige omgeving kunnen

verbeteren. De in een steeds sneller

tempo veranderende technische

en inhoudelijke mogelijkheden en

inzichten in de gezondheidszorg

maken het noodzakelijk dat zorg-

professionals continu geschoold en

getraind worden.

CHEMELOT INSCITE

EM-TRAC

MACSBIODe Universiteit Maastricht heeft,

met steun van de provincie Lim-

burg, het Maastricht Centre for

Systems Biology (MaCSBio) op-

gericht. In dit centrum komen alle

Maastrichtse systeemonderzoekers

samen. MaCSBio doet onderzoek

en geeft onderwijs in Systeembio-

logie. Systeembiologie integreert

biologie en wiskunde en zoekt naar

manieren om ziektes te doorgron-

den en te verhelpen. Het Maastricht

UMC+ heeft een bijdrage geleverd

aan onderzoeksprogramma’s van

het MaCSBio: waardevolle data-

bases en onderzoeksresultaten

waarmee MaCSBio nieuwe voor-

spellende modellen in de gezond-

heidszorg kan gaan bouwen.

Het Maastricht UMC+ heeft in 2014

een overeenkomst tot samenwer-

king getekend met het Elkerliek

Ziekenhuis en het Máxima Medisch

Centrum. Door onderlinge afspraken

kunnen de ziekenhuizen zich ieder

richten op bepaalde typen kanker

en daarover overleggen. Zo kan de

patiënt straks in zijn eigen zieken-

huis geholpen worden met de best

mogelijke zorg. De samenwerking is

een belangrijke stap voor het Onco-

logienetwerk Zuid Oost Nederland,

dat als doel heeft: het delen van

kennis en expertise en het afstem-

men van protocollen. Op termijn

zullen meer ziekenhuizen meedoen.

ONCOLOGIENETWERK

Het Radboudumc en Maastricht UMC+

werken intensiever samen op het

gebied van genetica en farmacie. De

samenwerking moet leiden tot een ver-

dere ontwikkeling van de academische

expertise en meer innovaties binnen

de genetische zorg. Beide genetica-

afdelingen behoren tot de internationale

top. Door de samenwerking willen ze

die positie verder uitbouwen. Bij farma-

cie worden door schaalvergroting dure

investeringen voorkomen en kunnen

bestaande voorzieningen doelmatiger

gebruikt worden.

SAMENWERKEN

Studenten die de Engelstalige,

internationale master Geneeskunde

aan het Maastricht UMC+ volgen,

zullen ook hun co-schappen in het

Engels moeten doen in Engels-

sprekende landen als Australië,

Engeland of Ierland. Mede door de

toename van het aantal studenten

heeft Maastricht UMC+ een inten-

sieve voorbereiding ontwikkeld voor

deze stages. De studenten die In-

ternationale Geneeskunde studeren

komen vooral uit de Golf-regio en

uit diverse Europese landen.

INTERNATIONAAL

27Maastricht UMC+


In het kort2014het kohet kohet ko

GOEDGEKEURDDe bachelor opleiding European

Public Health (EPH) en de master

opleidingen European Public Health

(EPH), Global Health (GH), Health

Professions Education (MPHE) en

Health, Food and Innovation Ma-

nagement (HFIM) hebben in 2014 de

heraccreditatieprocedure succesvol

doorlopen. De master Global Health

kreeg daarbij het eindoordeel ‘goed’.

Voor de bachelor en master EPH ,

de master GH en de master MHPE is

tevens het kwaliteitskeurmerk Inter-

nationalisering verkregen.

TeddyberenziekenhuisVeel zieke teddyberen werden in maart behan-

deld in het teddyberenziekenhuis. De kleuters

-

tricht UMC+, waar geneeskundestudenten de

beer van top tot teen onderzochten. Er werden

röntgenfoto’s gemaakt, borstkasten beluisterd,

pilletjes gehaald en veel pleisters geplakt. Er

waren simulatie-röntgenapparaten die via een

gebroken had. Vervolgens konden de kleuters

in kleine operatiekamers, gekleed in operatie-

maken. Het doel was om de kinderen op een

speelse manier kennis te laten maken met de

gezondheidszorg, om zo de angst voor dokters

en het ziek-zijn enigszins weg te nemen. Het

Teddyberenziekenhuis wordt georganiseerd

door de International Federation of Medical

Students’ Association (IMFSA).

Meer op imfsa.nl en

mumc.nl > ‘teddyberenziekenhuis’.

GOm de dienstverlening te verbeteren en nieuw beleid te ontwik-

kelen, is het belangrijk om te weten wat de patiënten ervaren.

Met het online patiëntenpanel kunnen patiënten hun mening

geven over de zorg en dienstverlening van het Maastricht UMC+.

Iedereen kan deelnemen aan het online panel. Deelnemers krij-

gen vier keer per jaar een e-mail met een enquête toegestuurd

over een bepaald thema. Ze worden na de afname van de

enquête ook op de hoogte gehouden van de resultaten.

Meer op mumc.nl > ‘patiëntenpanel’.

Maastricht UMC+ 29

Bouw nieuw Biomedisch CentrumDe goedkeuring voor de bouw van

het Vivarium, het nieuwe proefdie-

rencentrum, is binnen. Nadat het

programma van eisen verfijnd is, zal

met de nieuwbouw begonnen wor-

den. De bouw is vertraagd terwijl het

oude proefdierencentrum – UNS50

– al in gebruik werd genomen door

nieuwe medewerkers. Dit zorgde

voor logistieke problemen, waarvoor

een tijdelijke voorziening nodig was.

Tegelijkertijd doet het Maastricht

UMC+ onderzoek naar betrouwbare

alternatieven voor proefdieronder-

zoeken. Dit gebeurt onder meer door

de vakgroep Toxicogenomics.

Meer op mumc.nl >

‘testen zonder proefdieren’.

188RECORDAANTALPROMOTIESIn 2014 zijn 188 mensen gepro-

moveerd bij het Maastricht UMC+.

Dat is het hoogte aantal ooit.

Dit hoge getal is mede ingegeven

door actief beleid van het facul-

teitsbestuur. Zo kon de promoven-

dus die binnen de gestelde termijn

promoveerde een premie krijgen.

Nieuwe apotheekNa een grondige verbouwing verhuisde de apotheek

terug naar de oorspronkelijke locatie tegenover het

Stiltecentrum, niveau 1 (blauwe route 8). Behalve de

inrichting is ook de naam nieuw: Apotheek Maastricht

UMC+ in plaats van Transmurale Apotheek Maas-

tricht. De Apotheek Maastricht UMC+ is voor iedereen

toegankelijk, 24 uur per dag/zeven dagen per week

geopend en verstrekt onder meer ontslagmedicatie

en nieuwe receptuur aan poliklinische patiënten, geeft

voorlichting en adviezen over het gebruik van genees-

middelen en stemt farmaceutische zorg af met andere

betrokken zorgverleners.

Meer op mumc.nl/patienten-en-bezoekers/

praktisch/apotheek.

De vitale medewerkerBinnen het Maastricht UMC+ is het programma ‘azM Beweegt’ opgezet,

om medewerkers vitaal te houden door fysieke beweging. Samen met

collega’s bewegen en plezier maken leidt tot een gezonde leefstijl. Sportief

of niet, het programma is bedoeld voor alle medewerkers die iets meer

willen bewegen. De coaches spelen in op persoonlijke ambitie en niveau.

Er zijn verschillende soorten programma’s te volgen zoals gymnastiek,

zwemmen, dansen en hardlopen.

Meer op mumc.nl >

‘azM beweegt’.


Wat hebben we daaraan?

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

Maatschappelijk verantwoord ondernemen?

“Mag ik jou eens wat vragen?”“Tuurlijk.”“Jij werkt voor het ziekenhuis, nietwaar?”“Klopt.”“En jij houdt je daar bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen?”“Ja.”“Kun jij me zeggen wat een patiënt eraan heeft dat een ziekenhuis maat-schappelijk verantwoord onderneemt? Daar wordt-ie niet beter van.”“Nee, dat klopt. Een patiënt wordt niet sneller beter als het ziekenhuis maatschappelijk verantwoord onderneemt. Maar realiseer je wel: bij maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat het om people, planet en profit. Zelfs als je niet geïnteresseerd bent in mensen en in de planeet, heb je als patiënt nog alle belang bij profit. Een ziekenhuis werkt met publiek geld, ook jouw geld dus. Je wil toch zeker wel dat je geld zo goed mogelijk besteed wordt? Daar heb je als patiënt alle belang bij. Maar ook ‘people’ is belangrijk, voor een patiënt. Ik geef een voorbeeld. Het ziekenhuis is bezig een nieuw gebouw neer te zetten. Voor dat gebouw hebben we een internationaal duurzaamheidscertificaat behaald, BREEAM heet dat. Drie sterren hebben we ervoor gekregen, als eerste ziekenhuis in Nederland. Dat certificaat beoordeelt bijvoorbeeld het kli-maat dat in een gebouw heerst. Heerst er een aangename temperatuur? Is de luchtvochtigheid goed? Is er goede ventilatie? Als al die dingen goed geregeld zijn, voelen de patiënten, de bezoekers en de mensen die in dat gebouw werken, de verpleegkundigen en artsen, zich prettiger. En door wie word jij liever geholpen: door een arts die zich prettig voelt omdat hij in een aangename omgeving werkt of door een arts die heftig transpireert?”

30 Jaarmagazine 2014

Maastricht UMC+ 3131

Lastig, lastigWat verliep niet zo soepel op het gebied van maatschap-

pelijk verantwoord ondernemen in 2014? Het oude

adagium ‘elk voordeel heb z’n nadeel’ blijkt ook hier te

gelden. Het Maastricht UMC+ behaalde het BREEAM-

aan. Het Maastricht UMC+ kreeg daarvoor als eerste

ziekenhuis in Nederland drie sterren. Maar het ging niet

allemaal van een leien dakje. Erna Hofs, milieucoördina-

was indertijd ontwikkeld voor kantoren, bedrijfsgebou-

wen, scholen en winkelpanden – niet voor ziekenhuizen.

Een ziekenhuis is natuurlijk iets anders dan een winkel.

De eisen moesten als het ware vertaald worden naar het

ziekenhuis. Dat was een verkenningstocht en die verliep

lang niet altijd even makkelijk.”

Goed in 2014Duurzaam inkopen werd onderdeel van het inkoopbeleid.

Begonnen werd met de verbouwing van de energiecentrale.

Het Maastricht UMC+ heeft een eigen energiecentrale. Die

stamt uit 1992 en is dus wel aan vernieuwing toe. De ver-

nieuwde energiecentrale zal zuiniger zijn met energie.

De hele zuidgevel met zonnepanelen bedektDe hele zuidgevel van het nieuwe ziekenhuisgebouw aan

de Verheylaan 10 zal bedekt worden met zonnepanelen.

We zijn nieuwsgierig: wordt het een spectaculair gezicht?

Andere mvo-activiteiten in 2015:

Maastricht UMC+ afvoeren?

ISO 14.001 dat het Maastricht UMC+ heeft.

Niet in de gft-bakIn de nieuwbouw van het Maastricht UMC+ komt een

heel nieuw OK-complex.Ook in operatiekamers

wordt op een verantwoorde is heel belangrijk, je moet

er niet aan denken bloed

Maastricht UMC+


MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

Transparant over wat we doenWij vinden het belangrijk dat iedereen weet waar we mee bezig zijn en om onze kennis te

delen en verspreiden. Daarvoor hebben we een aantal communicatiemiddelen ingezet die

samen het concept ‘Gezond Idee’ vormen. Gezond Idee communiceert op laagdrempe-

lige en overtuigende wijze wat Maastricht UMC+ kan betekenen in ziekte én gezondheid,

en voorziet het algemene publiek gratis van betrouwbare informatie en handreikingen

voor een gezonde leefstijl. Bekend is het Gezond Idee magazine, dat huis-aan-huis wordt

verspreid bij 240.000 huishoudens in Zuid-Limburg. In juni 2014 is een tweede lezers-

onderzoek gehouden. Belangrijkste conclusies: Gezond Idee magazine wordt hoog ge-

waardeerd, draagt positief bij aan de kennis over/waardering voor het Maastricht UMC+

en veel lezers letten beter op hun gezondheid en leven gezonder (n.a.v. Gezond Idee let

41% meer op hun gezondheid, eet 23% gezonder en sport 21% meer). Daarnaast startte

in 2014 een tv-serie en een website, ook onder de naam ‘Gezond Idee’.

Als mensen meer inzicht willen krijgen in hun eigen leefstijl en hoe ze deze kunnen verbe-

teren, kunnen ze naar de colleges van de Gezondheidsuniversiteit komen [kijk hiervoor op

de achterpagina]. Op de Open Dag konden bezoekers op een interactieve manier kennis

maken met het Maastricht UMC+, bijvoorbeeld door hun bloeddruk of cholesterol te laten

meten. Verder zijn we te vinden op twitter en facebook en houden we contact met de pers

via pers berichten en een maandelijkse nieuwsbrief. In het jaarmagazine laten we zien wat

we het afgelopen jaar gedaan hebben en welke nieuwe ontwikkelingen er zijn.

Green OfficeDe Universiteit Maastricht wil graag een milieuverantwoorde en duurzame inrichting van

gestart: een afdeling gerund door studenten voor duurzaamheid binnen de universiteit.

waarin gemonitord wordt waar de universiteit op het gebied van duurzaamheid staat. Het

computers, en het verminderen van energieverbruik. Een project dat in 2014 is opgezet is

het Green Catering Action Plan, waarbij duurzame voedingsmiddelen het uitgangspunt zijn.

Catering Action Plan zagen we in 2014 een duidelijke toe-

name in het aantal biologische en fairtrade producten in de

catering binnen de universiteit. Daarnaast hebben we afge-

sproken dat het verpakkings materiaal van één soort materiaal

moet zijn, zodat het straks gemakkelijk te scheiden is. Dus

geen broodverpakkingen van half plastic en half papier. In

2015 gaan we verder met het plan voor afvalscheiding bij de

cateringvoorzieningen, waarbij de studenten en medewerkers

worden aangesproken mee te doen aan afvalscheiding.”


Maastricht UMC+ 33

KLANTGERICHTHEID

A instrumenten die helpen om doorlopend de mening van

thermometer om te zien wat er goed gaat en beter kan. En aan de

en op het poliplein staat een blauwe zuil en vindt men de kaartjes -

werker de ingevulde kaartjes en zorgt ervoor dat deze bij het juiste team terecht komen. In één jaar tijd zijn er zo duizend opmerkingen, suggesties én complimenten in ontvangst genomen.Meer op mumc.nl > ‘Is alles naar wens?’.

Is alles naar wens?

Voorbeelden van complimenten

Voorbeelden van suggesties

“Ik was mijn halsketting verloren, werd thuis gebeld dat mijn

ketting in de kleedruimte was gevonden. Super!!!”

tot rust komen bij alle hectiek van je partner die in het zieken-

huis ligt. Niet meer dagelijks 220 km rijden. Een uitkomst!”

“Complimenten aan de dokter en collega’s artsen en ver-

pleegkundigen: zij wekken vertrouwen en zijn resultaat-

gericht. Betrokken houding is een grote plus.”

“Ik ben onlangs geopereerd. Heb 3 verschillende artsen gehad.

1 bij intakegesprek, 2 bij de operatie, 3 bij de controle. Zo kun-

nen ze niet het verloop in de gaten houden. Is onbevredigend.”

“Tip: als een patiënt voor de eerste keer op de kamer komt,

zou hij voorgesteld kunnen worden (naam noemen, meer niet).”

“Bij het buitengebied bij de hoofdingang gaat wandelen met

een patiënt in een rolstoel moeizaam. Alleen in de richting van

het NH hotel. Maar de stoep is te smal en er is veel verkeer

op de straat.”

ONLINE PANELNaast de kaartjes ‘ Is alles naar wens?’ is eind 2014 een start ge-

maakt met het Maastricht UMC+ online panel. Al meer dan zeven-

honderdvijftig (oud)patiënten, medewerkers en geïnteresseerden

denken zo mee en geven hun mening over de zorg in het ziekenhuis.

De eerste online vragenlijst ging over het polibezoek. Het patiënten-

panel vraagt aandacht voor het – soms lange – wachten in het

ziekenhuis en informatie hierover, de wens om invloed te hebben op

het tijdstip van de afspraak en om verschillende afspraken op elkaar

af te stemmen.

126 KLANTGERICHTE INITIATIEVEN IN HET ZONNETJE GEZETElk jaar beloont het ziekenhuis de teams met het meest klantgerichte

initiatief. Dit jaar zijn er tweeëntwintig projecten ingestuurd voor deze

klantgerichtheidsprijs. Medewerkers en patiënten stemmen samen

over de winnaar. Dit jaar is de prijs voor de vijfde keer uitgereikt en

vielen er – toepasselijk genoeg – maar liefst vijf inzendingen in de

prijzen. In totaal hebben onze medewerkers in vijf jaar tijd honderd-

zesentwintig klantgerichte initiatieven ingediend op basis van de

vragen, opmerkingen en suggesties van onze patiënten.

DE KLANTGERICHTHEIDSPRIJS WON:

Welkom op de operatiekamer


BEDDENHUIS VAN DE TOEKOMST

‘Verbetering van zorg vanuit waarde voor de patiënt’

aarde voor de patiënt, dát

is de kern van het concept

Beddenhuis van de Toekomst.

Om die waarde daadwerkelijk te kunnen

leveren, is het concept gebaseerd op drie

pijlers: eenpersoonskamers, themagericht

werken en werken in teams. Het concept

is ontstaan vanuit een compleet nieuwe

visie op zorg en omgaan met de patiënt.

Esther Lacko, projectcoördinator, en

Bernd Kremer, voorzitter stuurgroep,

kijken terug op een innovatief en stimu-

lerend proces.

Het concept voor het Beddenhuis van de

Toekomst is op een unieke manier tot stand

gekomen. Met waarde voor de patiënt als

belangrijkste uitgangspunt heeft een grote

en gevarieerde groep van medewerkers en

patiëntvertegenwoordigers van de Cliën-

tenraad Academische Ziekenhuizen (CRAZ)

een innovatieve blauwdruk op papier gezet.

Bernd Kremer: “Meer dan 100 medewerkers

uit vrijwel alle disciplines en patiëntverte-

genwoordigers van de CRAZ hebben hun

bijdrage geleverd. De betrokkenheid was

enorm groot. Het nieuwe beddenhuis, maar

vooral de weg er naar toe vraagt voortdu-

rend om verbinding en samenwerking en de

wil om het beter te willen doen. Verbeteren

is natuurlijk niet nieuw, maar het is voor het

eerst dat we dat zo concreet vanuit het

perspectief van de patiënt doen!”

FundamentEsther Lacko: “Werken in het Beddenhuis

van de Toekomst zal heel anders zijn dan

we gewend zijn. Het is een manier van

werken die we samen hebben vastgesteld,

waar mensen echt in geloven. Een nieuwe

DE DRIE PIJLERS:EENPERSOONSKAMERS,

THEMAGERICHT WERKEN EN WERKEN IN TEAMS

W


Maastricht UMC+ 35

BEDDENHUIS VANDE TOEKOMSTIN HOOFDLIJNEN:

constant visueel contact met de

patiënten

Bewegen & Traumatologie

manier van werken die al leeft! Dat merken we

onder meer aan de vele spontane voorstellen

voor pilots en projecten die binnenstromen

en waarmee we ons vanaf 2015 kunnen

voorbereiden op de toekomst. Het concept

is met behulp van Operational Excellence tot

stand gekomen onder (bege)leiding van Elske

Heeren van het programmabureau Operational

Excellence. Ook in de pilots zullen we werken

volgens de methodieken van Operational

Excellence. Zo verbeteren we samen en stap

voor stap en dat legt een stevig fundament

voor de nieuwe manier van werken.”

PatiëntwaardeEsther Lacko licht toe wat onder patiëntwaar-

de wordt verstaan. “Waarde leveren betekent

voldoen aan de behoeften van de patiënt,

deze als individu blijven beschouwen en waar

mogelijk de regie laten houden over zijn eigen

gezondheid. Dat kan gaan om kleine dingen,

zoals eten wat en wanneer de patiënt dat

zelf wil tot het plannen van afspraken voor

onderzoeken en actief meedenken over de

behandeling.”

Drie pijlers Bernd Kremer: “Om die waarde daadwerke-

lijk te kunnen leveren, is het concept geba-

seerd op drie pijlers die elkaar versterken:

eenpersoonskamers, themagericht werken

en werken in teams. Eenpersoonskamers

bieden de mogelijkheid om de zorg volledig

op de kamer en rondom de patiënt te orga-

niseren, met optimale privacy en met zoveel

mogelijk eigen regie voor de patiënt. Met de

tweede pijler, themagericht werken, sluiten

we aan op de ontwikkeling dat multi-proble-

matieken, onder andere bij oudere patiënten,

steeds vaker voorkomen. Om deze patiën-

ten adequaat te behandelen, is het cruciaal

dat artsen, verpleegkundigen en paramedici

elkaar snel weten te vinden en samenwerken

in een multidisciplinair team. Het ‘multidisci-

plinair team’, de derde pijler, krijgt overigens

een nieuwe betekenis. Dit zijn teams waarin

niet alleen verschillende medische specia-

lismen samenwerken, maar ook medische,

paramedische, verpleegkundige en onder-

steunende disciplines. Samen dragen ze de

verantwoordelijkheid voor de patiënt.”

InspirerendEsther Lacko en Bernd Kremer verwachten

dat de nieuwe manier van samenwerken

erg inspirerend wordt. “De omgeving is

uitdagend en medewerkers kunnen zich

voortdurend ontwikkelen, zoveel mogelijk op

de werkplek. Eigen verantwoordelijkheid, de

inzet van talent en voortdurende verbetering

van werkprocessen geven straks een extra

dimensie aan het werk.


POLIKLINIEK VAN DE TOEKOMST

Het ontwikkelingsproces is de voorbode van denieuwe manier

van werken


Het nieuwe concept is ontwikkeld

maar ook met oog voor de mede-werker. Speerpunten zijn: standaardise-ren van de werkwijzen, digitaliseren van

betekent dat de arts voortaan naar de

het concept zijn tevens de consequenties voor medewerkers en organisatie, het gebouw, ICT en logistiek in kaart gebracht. Martien: “In dit concept organiseren we

is totaal anders dan we nu gewend zijn. In het proces om tot dit concept te komen, is

staat zijn om vooringenomen standpunten los te laten en elkaar ruimte te geven. Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat we ons de nieuwe manier van werken eigen

BREDE VERTEGENWOORDIGINGOperational Excellence en het Visie op

liggen aan de basis van de Polikliniek van de Toekomst. Een brede vertegenwoordi-ging van medewerkers uit allerlei poliklini-

aan mee. Cindy Winckers: “De betrokken-heid vanuit de organisatie is enorm groot

-

Kwaliteit, veiligheid en efficiency, gebaseerd op waarde voor de patiënt. Deze begrippen

liggen aan de basis van het werkconcept voor de Polikliniek van de Toekomst. De blauw-

druk voor de nieuwe poliklinieken werd in 2014 ontwikkeld samen met een grote

vertegenwoordiging vanuit de organisatie én patiënten. Dit concept is afgestemd op de

veranderingen in de markt, waarin patiënten goed geïnformeerde en bewuste klanten zijn.

Martien Conjaerts, voorzitter van de stuurgroep en Cindy Winckers, projectcoördinator,

zijn blij met het eindproduct én het proces.

Maastricht UMC+ 37

PATIËNTENZIJN GOEDGEÏNFORMEERDEEN BEWUSTEKLANTEN

proces zoveel mogelijk digitaal ontvangen of digitaliseren bij binnenkomst

van zijn klachten, kiezen uit een inloop- of gepland spreekuur

ondersteunt waar nodig

kinderopvang, loungeplekken, werk- of studieplekken, etc.)

en rondt het naderhand af.

(de patiënt blijft op de kamer) en gebaseerd op het leveren van maximale klantwaarde

Het werkconcept in een notendop:

37Maastricht UMC+

mogelijk gemaakt om veel kennis van mede-

zijn we samen tot het meest optimale concept gekomen. Opvallend was de grote mate van overeenstemming tussen de verschillende werkgroepen, wel 80% van de voorstellen lag in lijn met elkaar. Op basis van gelijkwaar-digheid en respect zijn intensieve discussies gevoerd. Het is juist de diversiteit van de verschillende disciplines en ieders inbreng vanuit verschillende perspectieven, die uiteindelijk tot dit mooie resultaat heb-ben geleid. Een concept dat uitgaat van de

-


PERSONEELSBELEID IN 2014

Het personeelsbeleid van het

Maastricht UMC+ en van de

Faculteit Health, Medicine &

Life Sciences kent vele raakvlakken.

Reden waarom Bart Durlinger, direc-

teur Strategie, Personeel & Organi-

satie, azM en Erik Haakma, hoofd HR

FHML, elkaar opzoeken voor colle-

giaal overleg en om waar mogelijk

samen te werken. Beiden kijken terug

op een positief HR-jaar.

Bart Durlinger trapt af met de

verbeterde score van het mede-

werkerstevredenheidsonderzoek.

“Op praktisch alle belangrijke onderdelen

zijn we gelijk gebleven of gestegen. In

vergelijking met andere academische

ziekenhuizen doen we het net zo goed

en op veel punten beter. Toch blijft er

nog wat te wensen over. Op het gebied

van werkdruk en lijncommunicatie

thema’s moeten ervoor zorgen dat we

ook hier verder in verbeteren.”

WERKDRUKHet Maastricht UMC+ is het enige aca-

-

ceerd arbozorgsysteem. “In december

2014 zijn we getoetst en hebben we

opnieuw waardering geoogst voor de

manier waarop we dit onderwerp inhoud

geven. De verzuimcijfers voor 2014

(3,7%) spreken wat dat betreft boek-

delen. Dit is een daling ten opzichte van

2013 en lager dan de norm (4%). Ietwat

in tegenstelling hiermee, constateren we

wel, is dat 40% van het verplegend per-

soneel aangeeft dat de werkdruk te hoog

is. Dat percentage is te hoog en verlagen

van de werkdruk heeft dan ook onze

aandacht, met name via Operational

Excellence. Speciale aandacht hebben

we daarnaast voor vitaliteit via onze

vitaliteitsprogramma’s en voor levens-

fasegericht personeelsbeleid.”

TALENTONTWIKKELINGIn 2014 ging de derde groep talentvolle

wetenschappers en medisch specialis-

ten van start in het 5-jarig Toptalentpro-

gramma van het Maastricht UMC+ en

de FHML. Erik Haakma: “Dit betreft een

managementleergang op maat, gericht

op het ontwikkelen van de competen-

ties voor leidinggevenden van onder-

zoeksinstituten, onderzoeksafdelingen

of -groepen. Het betreft talenten die al

enige tijd in dienst zijn bij het Maastricht

UMC+ of de FHML, hun sporen deels al

verdiend hebben, en de potentie hebben

hoogleraar te worden. In de beoordeling

kijken we zowel naar prestaties (publica-

ties, onderwijs, vermogen om fondsen te

werven) als naar persoonlijke kwaliteiten

(leiderschap, sociale vaardigheden, etc.).

Het programma werkt; van de eerste

groep, die in 2008 startte, is nu vrijwel

iedereen hoogleraar.”

Oog voor talent, leiderschap en CARRIÈRE-ONTWIKKELING

Jong gediplomeerd verpleegkundigen In 2014 deed zich onverwacht een uitdaging voor

op het gebied van jong gediplomeerde verpleeg-

kundigen. Bart Durlinger licht toe: “Als gevolg van

productiedoelstellingen en een verminderde uit-

stroom als gevolg van de hogere pensioenleeftijd,

waren er onvoldoende banen beschikbaar. Dankzij

adequate acties van het mobiliteitscentrum, heb-

ben we deze mensen niet ontslagen, maar ze een

contract van zes maanden geboden, plus intensie-

ve begeleiding om hier of elders een aanstelling

te krijgen. Uiteindelijk heeft dit voor iedereen

goed uitgepakt. De lichting van 2015 krijgt nu een

jaarcontract en werkt vanuit een flexpool die door

de decentrale organisatie-onderdelen (Resultaat-

verantwoordelijke Eenheden ofwel RVE’s) wordt

beheerd.”

‘VAN DE EERSTE GROEPIS NU VRIJWEL IEDEREENHOOGLERAAR’

BART DURLINGER

Maastricht UMC+ 39

LEIDERSCHAP EN CARRIEREBELEID“In 2014 hebben we een nieuw leider-

-

-

-

-

-

-

PROFESSIONALISERING

-

-

PARTICIPATIEWET

-

-

-

-

-

-

3 toppers naar Maastricht Een van de hoogtepunten van 2014 was onge-

twijfeld de komst van drie topwetenschappers

(Peter Peters, Ron Heeren en Clemens van

Blitterswijck) en hun instituten (M4I en MERLN)

naar Maastricht. “Vanuit onze afdeling zijn we

daar behoorlijk druk mee geweest,” vertelt Erik

Haakma. “Want alle drie brachten ze een stoet

aan medewerkers mee die allemaal in onze HR-

systemen ingevoerd moesten worden, vergun-

ningen moesten worden geregeld, huisvesting,

etc. Wij hebben gefungeerd als vraagbaak en

zoveel mogelijk proberen te faciliteren.”

MENSEN GOED IN ZIJN’


WAT GEBEURDE ER

2014

Donatie van Stichting De WeijerhorstStichting De Weijerhorst heeft bijna drie miljoen euro gedoneerd aan het

Maastricht UMC+ voor radiologisch onderzoek naar hart- en vaatziekten.

Hart- en vaatziekten zijn in Nederland één van de voornaamste doodsoor-

zaken. Het onderzoek richt zich op het tijdig herkennen van aandoeningen

als hartfalen en beroertes. De Stichting De Weijerhorst ziet het als haar

maatschappelijke taak om onder meer medische vooruitgang te stimuleren.

Lees meer over Stichting De Weijerhorst op deweijerhorst.nl.

Frappant erfelijk verbandKinderen hebben een aanzienlijk groter risico

op allergieën als hun ouders een auto-

immuunziekte hebben. Onderzoekers van

het Maastricht UMC+ leverden hiervoor het

bewijs, wat leidt tot internationale waardering.

De ontdekking is een belangrijke stap voor

de wetenschap, want tot nu toe ging men

ervan uit dat er géén verband bestond tussen

auto-immuunziekten en allergieën, ook al is

bij beide aandoeningen het afweersysteen

ontregeld. De onderzoekers gaan de gevon-

den relatie verder onderzoeken.

Meer op mumc.nl > ‘immuunziekten

en allergie’.

D HONOURSPROGRAMMABLIJKT SUCCESVOLIn 2014 is gestart met het Honoursprogramma.

Studenten die bij de top 5% van de beste stu-

denten van het jaar horen, krijgen een uitno-

diging om zich aan te melden. Dit prestigieuze

extra programma verbreedt en verdiept de

kennis en inzicht van de student. Het start in

het tweede jaar en duurt tot en met het derde

jaar. Het Honourspramma blijkt succesvol, de

instroom is per september 2014 verhoogd van

50 naar 75 studenten.

Meer op maastrichtuniversity.nl >

‘honoursprogramma’.

Maastricht UMC+ 41

Foto: Denis K

ornilov / Shutterstock.com

Britse prijs voor Maastrichtse onderzoekerOnderzoeker Anne Marieke Driessen heeft de Young Investigator Award

gewonnen. Ze is onderzoeker bij Klinische Farmacie en Toxicologie bij

het Maastricht UMC+. Ze ontving de prijs voor een onderzoek naar de

relatie tussen nieuwe diabetesmedicijnen en botbreuken. Ze bestu-

deerde een grote database met medische gegevens van 12 miljoen Britse

patiënten en alle 5,5 miljoen inwoners van Denemarken. Ze ontving de

Britse prijs in Birmingham van de UK National Osteoporosis Society.

Meer op mumc.nl > ‘anne marieke driessen’.

Ademtest om borstkanker op te sporenOnderzoekers van het Maastricht UMC+ onderzochten een

ademtest die is ontwikkeld door het Amerikaanse Menssana

Research. Deze ademtest is een middel om borstkanker op te

sporen. Uit het onderzoek bleek, dat deze ademtest zeer

betrouwbaar is. Met bijna 100 % zekerheid kan worden gezegd of

iemand geen borstkanker heeft. Bij een positieve test werd in bijna

80% daadwerkelijk borstkanker geconstateerd. Er zullen meerdere

onderzoeken gedaan moeten worden, voordat deze test in de

Meer op mumc.nl > ‘ademtest borstkanker’.

Forensiche radiologie identificeert slachtoffers MH17Een aantal forensische radiologen van het Maas-

CT-scanner hebben ze röntgenonderzoek gedaan in

eerst DNA, tanden en vingerafdrukken bekeken. Met

behulp van een CT-scan kan men nog meer details

PRIJSVOOR LOGOPEDIE

Het team logopedie van het Maastricht

gewonnen. Deze prijs heeft als uitgangspunt de zorg

rond kanker te verbeteren. Het team, onder leiding van

Hellen Moes, heeft een instructievideo gemaakt voor

patiënten met hoofd-halskanker, die moeite hebben met

slikken. Slecht kunnen slikken kan leiden tot gewichts-

vermindering, wat niet wenselijk is bij kanker. Door

deze instructie op een website te plaatsen be-

reiken ze een grote doelgroep waar nu nog

geen ondersteuning voor is.

Meer op oncocare-

challenge.nl.

Darmwandschade door alcoholEen onderzoeker van het Maastricht UMC+

heeft aangetoond dat zelfs een kleine

op de darmwand. Acohol tast de doorlaat-

baarheid van de darmbarrière aan, waardoor

ziekteverwekkers meer kans krijgen om

door die natuurlijke beschermlaag heen te

dringen.


VISIE OP ZORG IN 2014

ANDERS, BETER EN VEILIGER?

Met het programma Visie op Zorg zet het Maastricht UMC+ in op anders, beter

en veiliger werken. Het programma geeft ruimte aan zorginnovaties, nieuwe

zorgconcepten en -technologieën die de zorg beter en toekomstbestendig maken.

In de eerste plaats voor de patiënt, maar ook voor de medewerkers en het

Maastricht UMC+ als organisatie. Met ‘Visie op Zorg, Wij veranderen de zorg’,

nemen we de regie voor de zorg van de toekomst stevig in handen.

Aanleiding voor het Visie op Zorg-programma zijn de veran-deringen in de zorg en maat-

schappij. Renaldo Secchi, programma-coördinator Visie op Zorg licht toe: “Op medisch-technisch gebied is steeds meer mogelijk. Behandelmethoden wor-den beter. Mensen leven langer en doen vaker een beroep op de zorg waardoor de zorg steeds duurder wordt. Naast behandelen komt de nadruk steeds meer te liggen op het voorkomen van

van preventie en gezondheidsbehoud. Wet- en regelgeving veranderen voort-durend. Er is sprake van vergrijzing en ontgroening. Met als gevolg dat de vraag naar zorg toeneemt, terwijl er straks min-der mensen zijn om de zorg te leveren. Kortom: we moeten straks meer zorg leveren met minder geld en minder men-

-groep Visie op Zorg: “Als Maastricht

UMC+ hebben we ervoor gekozen niet

handen te nemen en vorm te geven aan de noodzakelijke vernieuwingen die de zorg beter en toekomstbestendi-ger maken. Visie op Zorg, Wij verande-

van de verpleegkundigen van het Maastricht UMC+. In 2013 hebben de medisch specialisten het programma omarmd en in 2014 de paramedici.

de grootste winst van 2014. Iedereen is nu aangehaakt. Daarnaast is er in 2014 één overkoepelende Visie op Zorg opgesteld waaraan alle disci-plines zich verbonden hebben. Voor mij het bewijs dat de mensen in onze

-heid durven en willen nemen om de zorg structureel te verbeteren. Onze

taak daarbij als stuurgroep is te coördine-

CLIËNTEN DENKEN MEERenaldo Secchi: “In 2014 zijn mooie resulta-ten geboekt, zoals bijvoorbeeld de verdere uitrol van klinisch redeneren, dat verpleeg-kundigen helpt om goed onderbouwd te anticiperen en mee te denken in de zorg

zorg verbeteren. Belangrijke mijlpaal is het

-siast en zegt: “Dit is een belangrijke stap in


VISIE OP ZORG ISEEN INITIATIEF VAN DE

VERPLEEGKUNDIGEN VANHET MAASTRICHT UMC+

HOE KAN HET

Maastricht UMC+ 43

beter om met de ogen van de klant naar de

die de deelnemers via dit panel zullen geven, kan het Maastricht UMC+ de zorg

bij Visie op Zorg te betrekken, hebben

-

Dit krijgt een vervolg in 2015.

FOCUS OP VIJF THEMA’S

stappen gemaakt en daar zijn we als stuurgroep trots op. 2015 is het eerste volle jaar waarin alle disciplines zijn aangesloten en waarin we nu echt samen aan de slag kunnen om anders en slimmer te gaan wer-

kunnen immers niet alles tegelijk doen. Om

-

waar het om gaat zijn: ouderenzorg, pijn, het

geneeskunde en heelkunde, het inrichten van

IEDEREEN MOET MEEDOEN!Visie op Zorg kan alleen slagen als iedereen meedoet en als we samenwerken, is de stellige overtuiging van Renaldo Secchi en

om te zien, dat dit nu daadwerkelijk gebeurt. Op allerlei manieren; tussen mensen, teams,

kernwaarden van Visie op Zorg ten grond-slag aan de blauwdruk van het Bedden-huis- en de Poli van de Toekomst. Deze

van mogelijkheden in de vorm van pilots en projecten waarmee we Visie op Zorg samen

43Maastricht UMC+

NIEUWE CLIËNTENRAAD

binnen de universitair medische centra

veranderd. De medezeggenschap van

-sche Ziekenhuizen (CRAZ), als gezamen-

te bestaan.-

hartigt de gemeenschappelijke belangen

Bestuur op belangrijke beleidsterreinen.

die elk persoonlijk betrokken zijn bij het Maastricht UMC+, hetzij als (voormalig)

achtergronden van de leden zijn uiteen-lopend; van student Gezondheidswe-tenschappen tot voormalig welzijnsdi-recteur, van orthopedagoog tot docent

het Maastricht UMC+ is in september

Bestuur. In 2014 vonden twee introduc-tiebijeenkomsten plaats en waren er twee overlegvergaderingen met de Raad van Bestuur. Er is vier keer om advies gevraagd over samenwerkingsverbanden met andere ziekenhuizen. Daarnaast is

benoeming van de voorzitter en vicevoor-zitter van de Klachtencommissie en bij de benoeming van de voorzitter van de Raad van Bestuur van het Maastricht UMC+.Meer op www.mumc.nl > ‘cliëntenraad’.


Gezondheidsuniversiteit

geneeskundestudenten in samenwerking met het Maastricht UMC+. Het doel is bevordering

-gers door op een leuke en interactieve manier mensen uit Zuid-Limburg kennis te laten maken met de werking van het lichaam in ziekte en ge-zondheid. Zo willen we een gezonde en bewuste

leren om medische onderwerpen duidelijk en laagdrempelig uit te leggen. Er is geen speci-

nemen, alleen een gezonde belangstelling voor

de werking van het menselijk lichaam. In 2014 zijn twee drukbezochte collegereeksen georga-

Tijdens de Opening van het Academisch Jaar in

Studentenprijs 2014 van de Universiteit Maas-tricht gewonnen.De Gezondheidsuniversiteit wordt mede moge-lijk gemaakt door Studium Generale van de Universiteit Maastricht. Meer op gezondheidsuniversiteit.nl

en op sgunimaas.nl en mumc.nl >

‘gezondheidsuniversiteit’.

4.98MB, PDF

Documents

Transcript of 4.98MB, PDF