3.8 Praktische aanpak monitoring natte dooradering en water Remon ter... · ip-g d d je je je n...

3.8 Praktische aanpak monitoring natte dooradering en water

Rémon ter Harmsel – Stichting RAVON

Praktische aanpak monitoring natte

dooradering en water Amfibieën & Vissen

Rémon ter Harmsel

Landelijke ANLb-dag, Velp, 7 april 2017

Inhoud

• RAVON

• Agrarisch natuur- en landschapsbeheer

• Uitvoering landelijke beleidsmonitoring

• Doelsoorten

• Monitoring

4/30

Stichting RAVON

RAVON is hét aanspreekpunt en de kennisorganisatie voor de

bescherming en studie van reptielen, amfibieën en vissen in Nederland.

5/30

Stichting RAVON

Stichting Reptielen Amfibieën en Vissen Onderzoek Nederland

Ca. 1000 donateur en 2500 waarnemers

Bescherming kennis en onderzoek

Gericht op soorten en leefgebieden

Werkzaamheden: inventarisaties, monitoring, advies, onderzoek naar

ziekten, wetgeving en beleid, promotie (tv, film, publicaties),

vrijwilligersnetwerk

Voor (semi)overheden, rijk, waterschappen, private partijen

45 medewerkers

Sinds 2016 verantwoordelijk voor opbouw en uitvoering meetnet ANLb

amfibieën en vissen

6/30

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer

In 2016 vernieuwd stelsel Agrarisch Natuur- en

Landschapsbeheer

Grote rol agrarische collectieven

Leefgebiedenbenadering

• Weidefauna / open grasland

• Akkerfauna / open akker

• Droge dooradering

• Natte dooradering

& categorie Water(beheer)

Veel nieuwe doelsoorten (m.n. natte dooradering)

7/30

Monitoring ANLb

Beheermonitoring op niveau van maatregelen

Is de maatregel goed uitgevoerd, effectief, is er afstemming nodig?

Verantwoordelijkheid Collectief

Beleidsmonitoring op landelijk niveau

Ontwikkeling en verspreiding van soorten in gebieden met en zonder

agrarisch natuurbeheer draagt ANLb bij aan de instandhouding?

Trendanalyse!

Verantwoordelijkheid Provincies

8/30

Beleidsmonitoring ANLb

Opdracht BIJ12 uitvoering RAVON (amfibieën en vissen)

Uitrollen van een duurzaam meetnet (NEM, CBS & PGO’s)

Start maart 2016

Momenteel gestart met 2e meetjaar (1e volledige meetjaar)

Opzet van een meetnet uitvoering monitoring door vrijwilligers,

RAVON en extern ingehuurde ecologen

Samenwerking met collectieven

>800 km-hokken en >2400 meetpunten / meettrajecten

9/30

Totstandkoming aanwijzing km-hokken

Aantal ‘eisen’:

Verspreiding doelsoorten

Afgesloten ANLb pakketten

Passende referentie locaties

Verdeelsleutel provincies

Vergelijking ANLb-locaties met referenties

Meetnet amfibieën en vissen

10/30


3 P

las

-dra

s (

all

e v

ari

an

ten

)

5a

-k K

ruid

en

rijk

(e)

gra

sla

nd

(ra

nd

)

8 H

oo

g w

ate

rpe

il

9 P

oe

l e

n k

lein

his

tori

sc

h w

ate

r

10

a-c

Na

tuu

rvri

en

de

lijk

e o

eve

r m

et

ruig

teb

eh

ee

r o

f s

ch

ap

en

be

gra

zin

g

12

a B

ag

ge

ren

12

b&

c E

co

log

isc

h s

loo

tsc

ho

ne

n

13

a-g

Bo

tan

isc

h(e

) w

eil

an

d/h

oo

ila

nd

(-ra

nd

)

14

Sto

pp

ell

an

d

15

a-d

Win

terv

oe

ds

ela

kk

ers

16

a&

b V

og

ela

kk

ers

17

Bo

uw

lan

d v

oo

r h

am

ste

rs

18

Kru

ide

nri

jke

ak

ke

r

19

Kru

ide

nri

jke

ak

ke

rra

nd

20

Ha

kh

ou

tbe

he

er

21

Be

he

er

va

n b

om

en

rije

n

22

Kn

ip-

en

sc

he

erh

eg

23

Str

uw

ee

lha

ag

24

Str

uw

ee

lra

nd

27

Ha

kh

ou

tbo

sje

28

Gri

en

dje

29

Bo

sje

30

Ne

stg

ele

ge

nh

eid

Zw

art

e S

tern

31

In

se

cte

nri

jk g

ras

lan

d

32

In

se

cte

nri

jke

gra

sla

nd

ran

d

Alpenwatersalamander 1 1 2 1 2 2 1 1 1 1 1 1

Beekprik 1 2 1

Bittervoorn 2 2 2 1 1 1

Boomkikker 1 1 1 2 1 2 2 2 1 1 1 1 1

Grote modderkruiper 2 1 1 2 2 2

Heikikker 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2

Kamsalamander 1 1 2 2 1 2 2 1 2 1 2 2 1 1 1 1 1

Kleine modderkruiper 2 2 2

Knoflookpad 1 1 1 2 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1

Poelkikker 1 1 1 2 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2 1 1

Rugstreeppad 2 1 2 2 1 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1

2=grote bijdrage

1=kleine bijdrage

Tabel 1: Pakketten met (mogelijke) relevantie voor de doelsoorten onder de amfibieën en vissen.

11/30


Doelsoorten:

• Amfibieën: boomkikker, heikikker, kamsalamander, knoflookpad,

poelkikker en rugstreeppad

• Vissen: bittervoorn, kleine en grote modderkruiper (en beekprik)

• Gestandaardiseerde methode: handleidingen

• Invoermodule

12/30


13/30


14/30

Wat hebben we nodig?

Monitoren in de praktijk – hoe doe je dat?

15/30

Monitoren van vissen – hoe doe je dat?

Per jaar 2x tussen in april – oktober 15-30 minuten per traject

16/30

Je staat met je schepnet en je rugzak met spullen bij de sloot…

En wat dan? Waar vinden we doelsoorten?

Zoeken naar de meest kansrijke plaatsen (denken als een vis!):

Vegetatierijke oevers

Onder struiken en bomen langs de oever

Nabijheid van duikers, bruggen

Waterinlaatpunten

Inhammen en holle oevers

Doodlopende sloten

Kruispunten

Monitoren – hoe doe je dat?

17/30

Waar vinden we doelsoorten?


18/30

Waar vinden we doelsoorten?


19/30

Techniek


20/30

Techniek


21/30


22/30

Monitoren van amfibieën – hoe doe je dat?

Per jaar 2 tot 4 bezoeken, waarvan eerste op kooractiviteit

» Eerst luisteren, dan kijken en daarna vangen!

23/30


Eerst luisteren, dan kijken en daarna vangen

24/30


Eieren

25/30


Zichtwaarnemingen

26/30

Techniek


27/30

Uitvoering Meetnet

Coördinatie landelijke beleidsmonitoring (vrijwilligers en professionals)

Contacten met ANV’s en collectieven:

• SCAN (Stichting Collectief Agrarisch Natuurbeheer) en

coördinatoren

Contacten met agrariërs ‘aan de deur’ gesprekken met individuele

agrariërs voor betreding en betrokkenheid

Promotie, werving & mobilisatie vrijwilligers gebruik maken eigen

netwerk (VO & Meetnetten), nieuwe vrijwilligers vanuit ANV’s &

collectieven, KNNV/IVN, stagiairs

28/30

Werving en opleiding

• Collectieven & ANV’s

• Presentaties

• Facebook

• Nieuwsbrief / magazine

• Huidig netwerk

• Folders

29/30

Werving en opleiding

Meer informatie over de beleidsmonitoring of

meedoen?

[email protected]

www.ravon.nl/meetnetanlb

• Ondersteuning in kennis (veldbezoek)

• Ondersteuning in materiaal (schepnet,

determinatie boekjes, cuvetten)

• Ondersteuning collectieven bij pakket- en

locatiekeuzes

3.8 Praktische aanpak monitoring natte dooradering en water Remon ter... · ip-g d d je je je n...

Documents

Transcript of 3.8 Praktische aanpak monitoring natte dooradering en water Remon ter... · ip-g d d je je je n...