35.000-10.000 v. Chr. - WordPress.com · 2013-12-16 · GRIEKSE BOUWKUNST. 1900 v.Chr. Ioniërs...
11
Belangrijke gebeurtenissen - De mens onderschijd zich voor het eerst van de dieren, doormiddel van kunst. - Ijstijd gevolg klimaat verandering - Nomade Jagers gevolg argrarische nederzetting Literatuur = Geen geschreven bronnen Filosofie = Animisme - moeder godin cultus Wetenschap = uitvinding van het wiel & het maken van vuur Drama/Muziek/Dans = Belangrijke personen/ideeen - Schilderkunst = Grotschilderingen 2.000.000-300.000 v. Chr. 300.000-35.000 v. Chr. 35.000-10.000 v. Chr. Cave of Forgotten Dreams 32.000 v. Chr. Bison reliefs 15,000-10,000 B.C.E. Venus van Willendorf 24.000 en 22.000 jaar oud Prehistorie Zittende godin , Catal Huyuk, c5900 v.chr. Stonehenge Salisury Plain, Wiltshire, England ca. 2,550-1,600 v.Chr. Çatal Hüyük (Turks: çatal = vork; hüyük = heuvel) was een belangrijke neolithische en chalcolithische neder- zetting in het zuiden van Centraal-Anatolië. De oudste bewoningslagen dateren van ca. 7500 v. Chr.
Transcript of 35.000-10.000 v. Chr. - WordPress.com · 2013-12-16 · GRIEKSE BOUWKUNST. 1900 v.Chr. Ioniërs...
Bela
ngrij
ke g
ebeu
rten
issen
- De
men
s ond
ersc
hijd
zich
voo
r het
eer
st v
an d
e di
eren
, doo
rmid
del v
an k
unst
.- I
jstijd
gev
olg
klim
aat v
eran
derin
g- N
omad
e Ja
gers
gev
olg
argr
arisc
he n
eder
zetti
ng
Lite
ratu
ur =
Gee
n ge
schr
even
bro
nnen
Filo
sofie
= A
nim
isme
- moe
der g
odin
cul
tus
Wet
ensc
hap
= ui
tvin
ding
van
het
wie
l & h
et m
aken
van
vuu
rD
ram
a/M
uzie
k/D
ans =
Be
lang
rijke
per
sone
n/id
eeen
- Sch
ilder
kuns
t = G
rots
child
erin
gen
2.00
0.00
0-30
0.00
0 v.
Chr
.30
0.00
0-35
.000
v. C
hr.
35.0
00-1
0.00
0 v.
Chr
.
Cav
e of
For
gotte
n D
ream
s32
.000
v. C
hr.
Biso
n re
liefs
15,
000-
10,0
00 B
.C.E
.
Venu
s van
Will
endo
rf24
.000
en
22.0
00 ja
ar o
ud
Preh
istor
ie
Zitte
nde
godi
n , C
atal
Huy
uk,
c590
0 v.c
hr.
Ston
ehen
geSa
lisur
y Pl
ain,
Wilt
shire
, En
glan
dca
. 2,5
50-1
,600
v.C
hr.
Çat
al H
üyük
(Tur
ks: ç
atal
= v
ork;
hüy
ük =
heu
vel)
was
ee
n be
lang
rijke
neo
lithi
sche
en
chal
colit
hisc
he n
eder
-ze
tting
in h
et zu
iden
van
Cen
traa
l-Ana
tolië
. De
ouds
te
bew
onin
gsla
gen
date
ren
van
ca. 7
500
v. C
hr.
- Cyd
adisc
he, M
inoi
sche
en
Myc
eens
e cu
ltuur
- Min
oïsc
he b
esch
avin
g he
erst
van
uit K
reta
van
ong
. 350
0 v.
chr.
tot 1
550
v. ch
r.- M
inos
: Zeu
s ver
ande
rd in
stie
r en
bevr
ucht
Eur
opa
bren
gt h
aar n
aar k
reta
w
aar z
e de
zoon
Min
os k
rijgt
(kon
ing)
.- v
an M
rt. 1
900
tot 1
931
heeft
Sir
Art
hur E
vans
een
pal
eis o
pgeg
erav
en w
at h
ij da
cht d
at h
et la
byrin
t van
Min
os w
as.
-Pal
eis v
an M
inos
= K
noss
os, K
reta
150
0 v.c
hr.
-Myc
ene
stad
130
0 v.C
hr. (
grie
kenl
and)
op
laat
st p
as te
zien
/onh
erbe
rgza
am
gebi
ed/m
akke
lijk
te v
erde
digb
aar.
Bela
ngrij
ke g
ebeu
rten
issen
Lite
ratu
ur:
- Ilia
s: Tr
ojaa
nse
oorlo
g (le
vens
les)
800
v. C
hr.
- Ody
sse:
Ron
dzw
erve
n va
n O
dyss
eus 8
00v.
Chr
.- S
chrift
: Lin
eair
A (v
anaf
200
0 v.c
hr.)
voor
al v
oor i
nven
taris
- Sch
rift: L
inea
ir B
voor
lope
r van
grie
ks (1
450
v. C
hr.)
BRO
NS
TIJD
- Sch
ilder
kuns
t = B
eeld
jes
Cyc
lade
n: 4
000
en 1
100
v.Chr
.- g
emaa
kt v
an m
arm
er- b
edoe
ld a
ls ge
sche
nk/g
eloft
e/be
lofte
- gro
otte
11c
m/2
m
Bela
ngrij
ke p
erso
nen/
idee
en:
- Hom
eric
(grie
ks d
icht
er) w
orld
- M
onde
ling
verh
alen
ver
telle
n
rond
om
kam
pvuu
r (zi
ngen
de m
anie
r).
- Min
os: Z
eus v
eran
derd
in st
ier e
n be
vruc
ht E
urop
a br
engt
haa
r
naar
kre
ta w
aar z
e de
zoon
Min
os k
rijgt
(kon
ing)
.- P
asop
haë
doch
ter v
an H
elio
s en
Pers
eis e
n de
vro
uw v
an M
inos
.- P
asop
haë
gaat
vre
emd
met
een
stie
r om
dat M
inos
god
bel
edig
t.- P
asop
haë
beva
lt va
n ee
n m
inot
auru
s.- Th
eseu
s hel
d di
e de
min
otau
rus d
ood
in h
et la
byrin
t.- H
einr
ich
(182
2/18
90)/
Soph
ia (1
850/
1932
) Sch
liem
ann
Troj
e en
M
ycen
e on
tdek
t.
Dra
ma/
Muz
iek/
Dan
s =
Wet
ensc
hap
= Fi
loso
fie =
slang
en g
odin
Ca.
160
0 v.C
hr.
Min
osch
e cu
ltuur
350
0 v.C
hr. t
ot o
ngev
eer 1
450
v.Chr
..
Pale
is va
n M
inos
, Kno
ssos
, Kre
ta 1
500
v.CSchr
ift:
Line
air A
(v
anaf
200
0 v
C.)
GRI
EKSE
BO
UW
KU
NST
. 190
0 v.C
hr. I
onië
rs
(oud
ste
stam
groe
p gr
ieke
n)
Dor
iers
: laa
tste
Grie
kse
stam
di
e va
nuit
het n
oord
en h
et
Grie
kse
schi
erei
land
bin
nen-
dron
g (tu
ssen
ca.
115
0 en
10
00 v
C)
eers
te O
lym
pisc
he
Spel
en 7
76 v.
Chr
.
Hom
erus
Ilia
s Ody
ssee
75
0 - 7
00 v.
Chr
.
Arc
haïsc
he p
erio
de
c. 6
00 to
t 480
v.
Sidd
hart
ha
(gro
ndle
gger
Bu
ddhi
sme)
N
epal
563
v.C
hr.
Athe
ne e
erst
e de
moc
ratie
510-
508v
.
Vorm
ings
per
iode
3000
v. C
hr.
500 v
. Chr
.10
00 v.
Chr
.15
00 v.
Chr
.20
00v.
Chr
.25
00 v.
Chr
.
Om
stre
eks 8
00 v.
Chr
. w
erde
n de
mee
ste
stad
stat
en
best
uurd
doo
r led
en v
an d
e rij
ke la
ndad
el, I
onië
rs, o
f af-
stam
mel
inge
n va
n de
Dor
iërs
di
e de
pla
atse
lijke
kon
inge
n ve
rdre
ven
hadd
en
Attic
a gi
ng o
ver t
ot e
en d
emoc
ratis
ch b
estu
ur.
Korin
te w
erd
opni
euw
een
olig
arch
ie, o
nder
he
ersc
happ
ij va
n de
voo
raan
staa
nde
fam
ilies
.6e
eeu
w v.
Chr
.
Pyth
agor
as 5
80 e
n 50
0 v.
Chr
Geo
met
risch
e st
ijl
na 9
00 to
t 700
v. C
hr.
Orien
talise
rend
e sti
jl 70
0 to
t 600
v. C
hr.
Rhod
onisc
he st
ijl
en d
e Ko
rintis
che
stijl
7e
eeuw
v.
Chr
.
Attic
a, A
then
s c.6
00 B
.C.
De
arch
aïsc
he ti
jd•H
et fi
guur
is h
oeki
g,
simpe
l en
sym
met
risch
/blo
kvor
mig
. • D
e ta
ille
ligt e
rg la
ag, h
et b
oven
lijf l
ijkt d
aar-
door
erg
lang
.• Er
war
en d
e ke
nmer
kend
e sla
kken
huisk
rulle
n di
e in
een
hor
izon
-ta
le li
jn za
ten,
waa
rdoo
r het
een
‘éta
ge
kaps
el’w
erd.
•Wei
nig
emot
ies t
e zi
en a
an
het b
eeld
, vaa
k ee
n ar
chaï
sche
glim
lach
en
aman
delo
gen.
• Er
war
en tw
ee st
ereo
type
n de
kou
ros e
n de
kor
è. Ko
uros
Een
naa
kte
jong
eman
in e
en st
rikt
fron
tale
hou
ding
(dit
heet
ook
‘Dor
isch’
st
oer)
.Ko
uros
van
Sam
os g
root
ste
ooit
5m.
Gul
den
sned
e 6e
eeu
w v
oor c
hrist
us
Aph
rodi
te -
Lief
deA
pollo
- Z
onA
res -
Oor
log
Art
emis
- Ja
cht-
doch
ter Z
eus
Dem
eter
- A
arde
-zus
Zeu
sD
iony
sus -
Wijn
Had
es -
Doo
d/O
nder
wer
eld
Hep
hais
tos -
Sm
eedk
unst
/Vuu
rH
era
- Huw
elijk
Her
mes
- H
ande
l/Boo
dsch
appe
rPa
llas A
then
a - W
ijshe
id
Pan
- Wou
dPo
seid
on -
Wat
er/Z
eeZe
us -
Opp
ergo
dH
erak
les -
Hel
d 12
Hel
dend
aden
Thes
eus -
Hel
d/Ve
rsla
an M
inot
auru
sJa
son
- Hel
den
op re
is/G
ulde
n V
lies
Ach
illes
- H
oofd
pers
oon
Ilias
Pers
eus -
Opt
rede
n te
gen
Gor
go M
edus
aO
dyss
eus -
Bed
enke
r paa
rd v
an T
roje
Orp
heus
- Be
roem
dste
oud
e zan
ger/
dich
ter
GEBEURTENISSEN PERSONEN KUNST
De
Dor
ische
ord
e ze
vend
e ee
uw v.
Chr
., D
eze
is ze
er st
atig
en
stra
k (z
oals
de D
orië
rs)
[1] f
ront
on (g
evel
veld
) -
[2] a
crot
eriu
m -
[3] s
ima
of ci
maa
s (sc
huin
e go
otlij
st) -
[4
] gei
son
(hor
izon
tale
kro
onlij
st) -
[5
] mut
ulus
- [7
] frie
s (m
et a
fwiss
elen
d [8
] en
[9])
- [8
] trig
lief -
[9
] met
ope
- [1
0] re
gula
- [1
1] g
utta
e -
[12]
taen
ia -
[13]
arc
hitr
aaf -
De
Ioni
sche
ord
e oo
rspr
onke
lijk
afkom
stig
van
de
Ioni
sche
eila
nden
. de
vro
ege
zesd
e ee
uw v.
Chr
.1]
fron
ton
(gev
elve
ld) -
[2
] acr
oter
ium
- [3
] sim
a of
Cim
aas (
schu
ine
kroo
n-lij
st) -
[4
] gei
son
(hor
izon
tale
goo
tlijst
) -
[7] f
ries (
met
doo
rlope
nd b
eeld
-ho
uww
erk)
- [1
3] a
rchi
traa
f (op
tisch
ver
deel
d in
3
doko
i of h
oriz
onta
le b
alke
n) -
[14]
kap
iteel
(met
[20]
en
[21]
) -
[17]
zuils
chac
ht -
[18]
can
nelu
re (m
et v
lakk
e na
ad) -
[1
9] st
ylob
aat -
[2
0] v
olut
en -
[21]
cym
atiu
m o
f “ei
erlij
st” -
[23]
zuilb
asem
ent (
met
[24]
) –
[24]
toru
s (ar
chite
ctuu
r) (b
olle
sier
-rin
g) o
f sco
tia (h
olle
sier
ring)
[14]
kap
iteel
(met
[15]
en
[16]
) -
[15]
aba
cus o
f im
post
- [1
6] e
chin
us -
[17]
zuils
chac
ht -
[18]
can
nelu
re (s
chad
uwgr
oeve
) -
[19]
styl
obaa
t
De
Korin
thisc
he o
rde
- ge-
creë
erd
door
de
beel
dhou
wer
C
allim
achu
s - k
omt m
et n
ame
voor
in K
lein
-Azi
ë[6
] tan
dlijs
t -
[7] f
ries (
met
doo
rlope
nd
beel
dhou
ww
erk)
- [1
3] a
rchi
traa
f (in
de
hoog
te
verd
eeld
in 3
dok
oi o
f hor
i-zo
ntal
e ba
lken
) -
[14]
kap
iteel
(met
[20]
en
[22]
) -
[17]
zuils
chac
ht -
[18]
can
nelu
re (m
et v
lakk
e na
ad) -
[1
9] st
ylob
aat -
[2
0] v
oluu
t -
[22]
“man
dje”
(met
ges
tilee
rde
acan
thus
blad
eren
) –
5e e
euw
v.C
hr.
KUNST
Etru
skisc
he k
unst
– rij
ke b
esch
avin
g on
twik
keld
e zi
ch in
Etr
urië
van
uit d
e au
toch
tone
Ijze
rtijd
-cul
tuur
(Vill
anov
a):
– aa
ngev
uld
met
nie
t-Ita
lisch
e be
volk
ings
elem
ente
n en
invl
oede
n ui
t het
Oos
ten
– va
naf 8
ste
eeuw
: vol
le o
ntpl
ooiin
g da
nkzi
j ont
ginn
ing
van
enor
me
min
eral
e rij
kdom
men
en
brei
dde
uit t
ot g
ehee
l Cen
traa
l- en
dee
l van
Noo
rd-I
talië
– flo
reer
de k
unst
ond
er in
vloe
d en
doo
r con
stan
te st
imul
us v
an G
rieks
e ku
nst e
n w
ezen
lijke
inbr
eng
van
Grie
kse
kuns
tena
ars e
n at
elie
rs–
geen
gro
te v
erni
euw
er m
aar g
root
gev
oel v
oor d
ecor
atie
en
real
iseer
den
een
arist
ocra
tisch
e ku
nst m
et ze
er h
erke
nbaa
r kar
akte
r–
hoog
tepu
nt v
an h
un k
unst
lag
in a
rcha
ïsche
tijd
(7de
– m
idde
n 5d
e ee
uw):
– st
erk
ontw
ikke
lde
sted
enbo
uw e
n ee
rste
sted
elijk
leve
n in
Ital
ië (M
arza
botto
)–
leve
ndig
e en
kle
urrij
ke sc
ulpt
uur (
terr
acot
ta),
schi
lder
kuns
t (be
waa
rd in
gra
ven)
, pro
duct
ie v
aatw
erk
(buc
cher
o ne
ro, o
riënt
alise
rend
w
erk)
ond
er st
erke
Grie
kse
invl
oed
– m
onum
enta
le g
rafa
rchi
tect
uur m
et g
rafto
mbe
n in
hui
svor
m e
n rij
ke b
inne
ndec
orat
ie–
fijne
en
deco
ratie
ve m
etaa
lkun
st
Som
mig
en h
ebbe
n oo
k de
opv
attin
g da
t de
Etru
skisc
he b
esch
avin
g va
n de
7de
eeu
w re
sulte
ert u
it de
gel
eide
lijke
ver
smel
ting
van
de
vers
chill
ende
etn
ische
elem
ente
n w
aar v
an d
e 2
bela
ngrij
kste
- Vill
anov
acul
tuur
(950
-525
): ijz
eren
wap
ens,
crem
atie
- een
gro
pe v
an im
mig
rant
en u
it K
lein
-Azi
e di
e zi
ch in
de
twee
de
helft
van
de
acht
ste
eeuw
v C
hr v
estig
den
in M
idde
n-Ita
lië e
n er
m
ogel
ijk e
en d
omin
eren
de m
inde
rhei
d vo
rmde
n
ETRU
SKEN
De
necr
opol
is is
in g
ebru
ik g
ewee
st v
anaf
de
vro
ege
7de
tot a
an d
e 1s
te e
euw
v.C
hr.
L’Om
bre
du S
oir u
it de
3e
eeu
w v
oor C
hrist
us.
De
bero
emde
bro
nzen
leve
r van
Pia
-ce
nza
(ca.
100
v.C
hr. M
useo
Arc
heo-
logi
co d
i Pia
cenz
a.)
Chi
mae
ra -
4e e
euw
v. C
hr
500
v. C
hr.
499
- 490
v.C
hr P
erze
n va
llen
Grie
kenl
and
binn
en ,
Athe
ners
ver
-sla
an d
e Pe
rzen
bij
de
Slag
van
Mar
atho
n
Hoo
g K
lass
ieke
per
iode
- c.
450
- 400
v.
Chr
.
Pelo
ponn
esisc
he o
orlo
gen
Spar
ta v
erov
ert A
then
e 43
1 - 4
04 v.
Chr
.
Ale
xand
er d
e G
rote
ko
mt
aan
de m
acht
36
3 v.
Chr
.
GRI
EKSE
BO
UW
KU
NST
Poly
klei
tos -
eer
ste
boek
ges
chre
ven
gena
amd
Can
on.
Rege
lem
ent v
oor
best
e sc
hoon
heid
.45
0 - 4
40 v.
Chr
.
Kla
ssie
ke p
erio
de
“Gou
den
Eeuw
” van
Ath
ene
495
v.Chr
. - 4
29 v.
Chr
.
Plat
o co
ntem
plat
ief
427
voor
Chr
istus
in A
then
e - 3
47 v.
Chr
.
Het
Ere
chth
eion
is g
ebou
wd
voor
, tij
dens
en
na d
e Pe
lopo
nnes
ische
oo
rlog
tuss
en 4
21 v.
Chr
. en
406
v.Chr
.
Chr
.336
v.
450
v. C
hr40
0 v.
Chr
.35
0 v.
Zeux
is w
as si
nds ±
425
v.C
hr. i
n At
hene
gev
estig
d, w
aar h
ij to
t de
krin
g va
n So
crat
es b
ehoo
rde.
Zeer
ber
oem
d w
as zi
jn p
ortr
et
van
Hel
ena
als i
deaa
l van
de
vrou
wel
ijke
scho
onhe
id, d
at in
de
tem
pel v
an H
era
in C
roto
n
Phid
ias,
(circ
a 49
0-43
0 vo
or C
hr.)
Betr
okke
n ve
el g
ebou
wen
/scu
lp-
ture
n op
de
Akr
opol
is en
adv
i-se
ur e
n w
aarn
emer
van
Per
icle
s
Poly
klei
tos v
an A
rgos
, (48
0-42
0 v.C
hr.)
Hee
ft de
Kan
oon
(Can
on =
“ric
htsn
oer”
), w
aarin
on
der m
eer d
e id
eale
, wisk
undi
ge v
erho
udin
gen
wor
den
aang
egev
en g
esch
reve
n. U
itvin
der v
an
de co
ntra
post
-hou
ding
.
Myr
on v
an E
leut
hera
e,( w
erkz
aam
ca.
48
0-44
0 v
Chr
.)Pa
rrha
sius i
s een
schi
lder
uit
de 5
e ee
uw v
oor C
hrist
us, w
erkz
aam
tuss
en
c.440
v.C
hr e
n he
t beg
in v
an d
e 4e
ee
uw v.
Chr
. Par
rhas
ius h
ad e
en h
oge
eige
ndun
k
GEBEURTENISSEN PERSONEN
Het
cul
tusb
eeld
van
Zeu
s, éé
n va
n de
zeve
n w
erel
dwon
dere
n, k
wam
rond
420
v.C
. tot
st
and.
Gem
aakt
doo
r Phe
idia
s. 40
0v. C
hr.
kapo
t in
brna
d
Cire
per
due
tech
niek
ont
staa
n ca
300
v. C
hr.
Eers
te e
n Tw
eede
Tro
jaan
se O
orlo
g
500
v. C
hr.
Chr
.336
v.
450
v. C
hr40
0 v.
Chr
.35
0 v.
KUNST
Hel
leni
stisc
he p
erio
de
Grie
kse
schr
ijver
en
reiz
iger
Pa
usan
ias d
ie a
ctie
f was
rond
15
0 V.
Chr
.
Paus
ania
s ver
-te
lde
dat d
eze
in
het w
estfr
onto
n,
de st
rijd
voor
het
la
nd tu
ssen
Ath
e-
Volg
ens P
ausa
nias
st
elde
n de
bee
ldho
u-w
wer
ken
in h
et o
ost-
fron
ton
de g
eboo
rte
van
Athe
ne u
it he
t ho
ofd
van
Zeus
Perg
amon
alta
ar, 1
80 v.
C
336
v. C
hr.
30 v.
Chr
.
Apel
les c
a. 3
75-3
70 v.
Chr
. –
Kos e
ind
4e e
euw
v.C
hr.)
wer
d be
scho
uwd
als d
e gr
oots
te
schi
lder
uit
de O
udhe
id. H
ij w
as d
e ho
fsch
ilder
van
Ale
x-an
der d
e G
rote
.
Jacq
ues L
ouis
Dav
id “A
pelle
s Pai
ntin
g C
ampa
spe
in th
e Pr
esen
ce o
f Ale
xand
er
the
Gre
at (3
56-3
23 B
C)”
Aris
tote
les,a
ctie
f(3
84 v.
Chr
. - 3
22 v.
Chr
.
Ale
xand
er d
e G
rote
ko
mt
aan
de m
acht
36
3 v.
Chr
.
300
v. C
hr.
200
v. C
hr.
100
v. C
hr.
GEBEURTENISSEN PERSONEN KUNST
GRI
EKSE
BO
UW
KU
NST
753
v. C
hr.
476
n. C
hr.
510
v. C
hr.
Koni
ngst
ijd -
Voor
oude
rver
erin
g27
v.C
hr.
Repu
blie
k - E
trus
ken,
Grie
ken,
Blo
eitij
d Re
publ
iek.
Keiz
ertij
d - B
loei
tijd
1e e
n 2e
eeu
w n
.C. V
eran
derin
gen
in 3
e ee
uw n
.C.
5 fe
brua
ri 62
nC
de
eers
te u
itbar
stin
g in
79
nC
de
cata
stro
fale
vul
kaan
uitb
arst
ing
van
de V
esuv
ius.
Pom
peii,
Her
cula
neum
en
al d
ie a
nder
e vi
lla’s
hele
maa
l bed
ol-
Her
cula
neum
her
ontd
ekt i
n 17
38
Pom
peii
in 1
748
late
re 4
de e
euw
v. C
hr.:
Grie
kse
wer
eld
open
geg
ooid
doo
rA
lexa
nder
de
Gro
te.
vana
f 2de
eeu
w v.
Chr
. : n
amen
Ro-
mei
nen
door
ver
over
ing
de G
rieks
e
BELA
NG
RIJK
E G
EBEU
RTEN
ISSE
N
De
Dom
us A
urea
(Lat
ijn v
oor G
oude
n H
uis)
w
as h
et p
alei
s dat
de
Rom
eins
e ke
izer
Ner
o tu
ssen
64
en 6
8 na
Chr
istus
liet
bou
wen
.St
andb
eeld
35m
van
ner
o st
aat e
rin.
De
Col
ossu
s van
Ner
o.
Reco
nstr
uctie
teke
ning
van
St.
Piet
er, 3
33C
ombi
natie
Bas
ilica
& A
triu
mhu
is
Con
stan
tijn
de G
rote
in 3
13 h
et e
dict
van
Mila
an
uitv
aard
igde
, wer
d de
chris
telij
ke g
odsd
iens
tge
lega
lisee
rd
GEBEURTENISSEN
Rom
e ge
stic
ht -
753
v. C
hr.
Rom
elus
- Re
mus
(bro
ers)
Rom
elus
- st
icht
7H
euve
len-
Late
r
Bela
ngrij
ke v
eran
derin
gen
voor
ver
over
de la
nden
:-R
elig
ie b
elan
grijk
ste
in R
ome
-Lat
ijn o
vern
emen
-Rec
htss
yste
em re
spec
tere
n
1e e
euw
- Re
cons
truc
tie C
ollu
seum
Vesp
asia
nus m
aakt
e ee
rste
Col
luse
um
330
- stic
htin
g C
onst
antin
opel
Eind
e 4e
eeu
w R
omei
nse
rijk
in 2
de
len
verd
eeld
wes
t/oos
t.
476
val w
est R
omei
nse
rijk.
1453
val
Con
stan
tinop
el d
oor
Turk
en d
efini
tief e
inde
O
ost R
omei
nse
rijk
753
v. C
hr.
476
n. C
hr.
510
v. C
hr.
Koni
ngst
ijd -
Voor
oude
rver
erin
g27
v.C
hr.
Repu
blie
k - E
trus
ken,
Grie
ken,
Blo
eitij
d Re
publ
iek.
Keiz
ertij
d - B
loei
tijd
1e e
n 2e
eeu
w n
.C. V
eran
derin
gen
in 3
e ee
uw n
.C.
BELA
NG
RIJK
E PE
RSO
NEN
Enke
le R
omei
nse
keiz
ers
-Gai
us Ju
lius C
aesa
r-G
aius
Juliu
s Cae
sar O
ctav
ianu
s Aug
ustu
s P
rimes
inte
r par
es (e
erst
e on
der g
elijk
e) I
mpe
rato
r (op
perb
evel
hebb
er le
ge)
Pan
tifet
max
imus
(hog
e pr
iest
er)
-Tib
eriu
s Jul
ius C
aesa
r Aug
ustu
s-G
aius
Juliu
s Cae
sar G
erm
anic
us C
alig
ula
-Tib
eriu
s Cla
udiu
s Ner
o G
erm
anic
us (h
istor
icus
in v
rije
tijd)
-Ner
o C
laud
ius C
aesa
r (1/
3 st
ad b
rand
af b
ouw
d gr
oot p
alei
s)-T
itus F
alvi
us V
espa
sianu
s (ee
rste
collu
seum
)-T
itus F
lavi
us V
espa
sianu
s-T
itus F
lavi
us D
omiti
anus
(ver
over
d Ja
ruza
lem
)-M
arcu
s Ulp
iusT
raja
nus (
eers
te a
dopt
ie k
eize
r van
kei
zer N
erva
)-P
ubliu
s Ael
ius H
adria
nus (
bouw
d Pa
nthe
on/C
astr
ums/
Aqu
aduc
ten
-Ant
onin
us P
ius
100
v.Chr
. - 4
4 v.C
hr.
27 v
C-1
4 nC
14-3
7 nC
37
-41
nC41
-54
nC
54-6
8 nC
69
-79
nC79
-81
nC81
-96
nC
98-1
17 n
C11
7-13
8 nC
13
8-16
1 nC
-Mar
cus A
urel
ius (
beno
emd
2e le
ider
)-L
uciu
s Aur
eliu
s Com
mod
us-L
uciu
s Sep
timiu
s Sev
erus
-Mar
cus A
urel
ius A
nton
inus
Car
acal
la-M
axim
inus
I Th
rax
Eer
ste
sold
aten
keiz
er, v
erm
oord
doo
r
zijn
eig
en tr
oepe
n
Tetr
arch
ie-D
iocl
etia
nus -
Voe
rde
omva
ngrij
ke
h
ervo
rmin
gen
door
; tra
d na
20
jaar
vr
ijwill
ig a
f-C
onst
antij
n I z
ach
zich
zelf
als l
icht
g
od e
n ve
rgel
eek
zich
zelf
met
Chr
istus
161-
180
nC
180-
192
nC19
3-21
1 nC
21
1-21
7 nC
235–
238
nC
284–
305
nC
306–
337
nCC
onst
antin
opel
De
dich
ter P
ubliu
s Ver
giliu
s Mar
o (7
0 - 1
9 v.C
.) is
miss
chie
n w
el d
e be
roem
dste
Rom
eins
e sc
hrijv
er.
Zijn
hoo
fdw
erk,
het
epo
s Aen
eis
Hor
atiu
s (Ve
nusia
, 8 d
ecem
ber 6
5 - R
ome,
27
nove
mbe
r 8 v.
Chr
.) w
as e
en R
omei
ns d
icht
er.
Serm
ones
(Sat
iren,
35-
30 v.
Chr
.): in
na
volg
ing
van
de R
omei
nse
dich
ter
Luci
lius s
telt
hij m
et m
ilde
spot
in
gesp
rekk
en
Filo
soof
’: St
. Pau
lus
(2e
eeuw
)
Soph
ocle
s (4
e ee
uw v
C.)
Ovi
dius
- di
chte
r(4
3 v.C
hr. -
17
nC)
PERSONEN
Vitr
uviu
s (±
85 —
20
v.Chr
.) - Z
ijn
“De
Arc
hite
ctur
a lib
ri de
cem
” is d
e en
ige
bew
aard
e kl
assie
ke b
ron
over
ar
chite
ctuu
r.Be
staa
t uit
10 b
oeke
n. B
elan
grijk
bas
is pr
inci
pe, z
orge
n vo
or sy
mm
etrie
.
4 ev
ange
liste
n-J
ohan
nes -
ade
laar
: ver
heve
n/sp
eritu
eel
-Mat
heus
- en
gel:
men
selij
ke n
atuu
r-L
ucas
- st
ier:
prie
ster
/offe
r-M
arcu
s - le
euw
: koi
nklij
ke n
atuu
r van
Chr
istus
0 - J
esus
van
Naz
aret
Petr
us -
64 in
Rom
e
Paul
us -
3 - 6
4/67
Rom
ulus
ster
ft
KU
NST
Rom
eins
e pa
tric
ier,
met
bu
stes
van
vo
orou
ders
. 20
-10
v.Chr
.
Ee
n ke
nmer
kend
e in
delin
g va
n ee
n Ro
mei
ns h
uis
1 at
rium
= ce
ntra
le o
pen
deel
2 pe
risty
lium
= b
inne
nhof
met
tuin
3 ve
stib
ulum
= e
ntre
e4
fauc
es =
gan
g, to
egan
g 5
impl
uviu
m =
kl
eine
vijv
er 6
ala
= b
ergr
uim
te7
tric
liniu
m =
eet
zaal
, aan
ligbe
d8
tabl
inum
= w
erkv
ertr
ek9
exed
ra/o
ecus
= w
acht
ruim
te 1
0 ta
bern
a =
win
kel,
wer
kpla
ats 1
1 cu
bicu
lum
= k
lein
e sla
apka
mer
12 a
ndro
n =
gang
(tus
sen
twee
mur
en)
13 p
ostic
um =
“ach
terd
eur”
14, 1
5 an
dere
kle
ine
ruim
ten
zoal
s een
keu
-ke
n
Pont
du
Gar
d, A
vign
on 1
e ee
uw
na C
hr.
Muu
r van
Had
rianu
s, En
gela
nd
130.
n.C
Tem
pel v
an F
ortu
na
Viri
lis, F
orum
Boa
rium
Ro
me,
ca 1
20 n
.C
Sche
ma
Etru
skisc
he e
n Ro
mei
nse
tem
pel:
axia
alM
aque
tte C
ircus
Max
imus
1e
eeuw
n.C
is to
t 549
nC
in g
ebru
ik g
ewee
st.
Gro
ndpl
an R
omei
ns
thea
ter
Plat
tegr
ond
Grie
ksth
eate
r
Boog
van
Titu
s 81
n.C
Pant
heon
Rom
e 118
-125
n.C
Had
rianu
sbo
og v
an C
onst
antij
n 31
2–32
5 n.
CSa
nta
Sabi
na, R
ome
423-
432
KUNST
Lhiro
mon
ogra
m
