Ruim 260 deelnemers uit Nederland en België waren aanwezig tijdens het eerste Nederlandse Rapid Recovery Symposium op donderdag 11 april. Een uiterst professioneel gezelschap dat bestond uit orthopedisch chirurgen, anesthesiologen, arts assistenten, verpleegkundig specialisten, physician assistants, fysiotherapeuten, verpleegkundigen, managers en andere belangstellenden. Allen aanwezig om met elkaar de kwaliteit van de verleende zorg binnen Rapid Recovery te bespreken en informatie uit te wisselen over opgedane ervaringen binnen dit zorgpad.

Samenvatting presentatiesDeskundigen deden hun verhaal, ondersteund door boeiende presentaties, prikkelend en in alle gevallen met passie, waar tijdens de lunch en in de pauzes over door werd gesproken. Onderwerpen die bij de dagelijkse werkzaamheden weer voor hernieuwde aandacht en inspiratie kunnen zorgen.

We hebben de presentaties hieronder kort voor u samengevat, waarbij wij een beknopte samenvatting willen geven. Op onze website treft u bijna alle presentaties in pdf aan. Ga naar www.rapidrecovery.nl en kijk onder symposium voor meer informatie. Wij kunnen ons in ieder geval voorstellen dat u naar aanleiding van het symposium of deze Biomet in Beweging aanvullende vragen heeft of informatie wilt ontvangen. Neem dan gerust contact met ons op via nl.hci@biomet.com.

Patiënt centraalDr. I.M. Buchholz, Orthopedisch Chirurg. Orthopedisch Centrum Oost Nederland, Hengelo.

Dr Buchholz nam de zaal mee bij het tot stand komen van zijn droom; het Orthopedisch Centrum Oost Nederland (OCON). De visie op zorg, waarbij de patiënt echt centraal staat, is bij de realisatie van het OCON steeds leidend geweest. Veiligheid, hoffelijk-heid en efficiëntie zijn prioriteiten bij een goed geolied systeem. Het resultaat: een prachtige organisatie die staat als een huis, bestaand uit een polikliniek met buitenpoli’s, 3 reguliere OK’s, een centrum voor dagbehandeling met 2 OK’s en een Orthopedische afdeling met 58 bedden. Korte lijnen en een eenvoudige, maar razend efficiënte organisatiestructuur.Het gedachtegoed van Rapid Recovery - minimizing impact on body and mind - wordt uitgedragen in de geleverde zorg aan patiënten binnen het OCON en houdt niet op bij het ontslag maar wordt vervolgd in de revalidatie. ‘We hebben een aantal veranderingen doorgevoerd. Allereerst hebben we aandacht gegeven aan de omge-ving en het gevoel. In de wachtkamer is altijd koffie en thee beschik-baar, er zijn tv screens en open balies. Er is veel aandacht gegeven aan de inrichting van het zorgproces bij de dagbehandeling en de verpleegafdeling. Verder is er veel aandacht voor de samenwerking met medewerkers: dedicated teams. Voorlichting is essentieel en dat doen we via de website, documentatie, verpleegkundig specialisten

Biomet in BewegingBIOMET IN BEWEGING IS EEN PERIODIEKE UITGAVE VAN BIOMET NEDERLAND B.V. • SPECIAL ZOMER 2013

Rapid RecoveryRapid Recovery geeft een antwoord op belangrijke vraag-stukken door multidisciplinair naar zorg te kijken. Hierdoor wordt de de kwaliteit van zorg verbeterd, met als doel de patiënttevredenheid te verhogen en de kosten te verlagen.

Het symposium Het doel van het symposium was kennisoverdracht; delen en vooral met elkaar van gedachten wisselen en figuurlijk in elkaars keuken kijken naar de mogelijkheden en beperkingen. Elkaar spiegelen; doen we wat we zeggen wat we doen? Waar-om doen we het eigenlijk zo? En hoe zouden we het anders kunnen doen? Diverse sprekers gaven tijdens het symposium hun visie op de verschillende aspecten van het hele proces. De rode lijn door alle verhalen was het belang van multidis-ciplinaire samenwerking in dit verandertraject.

Een ‘open deur’? Misschien wel, maar gedurende het symposium kwam het positieve effect van deze samenwerking vaak onder de aandacht.

Terugblik op het Biomet Rapid Recovery Symposium, 11 april 2013 Den Haag.

Inzichten vanuit verschillende hoeken, ervaringen en stof tot nadenken.

Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) 6 punten

Biomet in Beweging

en instructie verpleegkundigen. Om de patiënt centraal te kunnen stellen, zijn we bijzonder transparant in ons doen en laten. We werken met een klanttevredenheidmeting en zijn van start gegaan met PROM’s’. Ook de nazorg is essentieel. Het OCON kent daarvoor verschillende gecontroleerde trajec-ten variërend van ontslag mét en zonder thuiszorg en ontslag waar patiënten kunnen revalideerden in een huislijke setting. Kenmerkend voor hun opzet is dat ze allen efficiënter werken, er een volume verhoging is gekomen en er betere inkoop afspraken zijn gemaakt. ‘De winst wordt geherinvesteerd in de orthopedische zorg.’

Om dit te bereiken is samenwerking in- en extern essentieel en moet je de goede voorwaarden creëren voor alle betrok-kenen. Door zelf beslissingsbevoegd te zijn en verantwoor-delijkheid te dragen voor de keuzes die je maakt, ontstaat er gezond ondernemerschap met een menselijke maat.

TraditiesDrs. H. Verburg, Orthopedisch chirurg. Reinier de Graaf Gasthuis, Delft.

Drs Verburg ging specifiek in op tradities binnen de geleverde zorg. Op een ludieke manier, waarbij Sinterklaas als voorbeeld genomen werd, wist hij het publiek de spiegel voor te houden met betrekking tot de zorg. Tradities zijn volgens hem namelijk gebaseerd op waarheden, maar deels ook op onwaarheden; ‘Zo doen we het hier altijd, dit is in de literatuur bewezen... Zo heb ik het van mijn baas geleerd... Zo gaat het goed, geloof me...

Hij benadrukte hoe belangrijk het is om eens met elkaar naar tradities binnen de geleverde zorg rondom het plaatsen van een knie- of heupprothese te kijken; doen we nog wel wat we zouden moeten doen of houden we ongewenst vast aan de traditie omdat we ons daar comfortabel bij voelen? De deelnemers werden uitgenodigd op 10 stellingen antwoord te geven en hierbij gebruik te maken van stemkastjes. De uitkomsten gaven genoeg stof tot nadenken. De antwoor-den op de stellingen werden niet eenduidig beantwoordt door het publiek, waardoor er goede discussies ontstonden en mensen zich meer bewust werden van hun eigen tradities. Voor de stellingen en de antwoorden verwijzen wij u graag naar de pdf van zijn presentatie op onze website.

De eerste ervaringen met de LIA techniekDrs. F. Th. G. Rahusen, Orthopaedisch Chirurg. St. Jans Gasthuis, Weert.

Drs. Rahusen deelt zijn ervaringen met het implementeren van Rapid Recovery in Weert. In december 2012 zijn ze gestart met de implementatie waarbij als belangrijk uitgangs-punt geldt; eerst beter, dan sneller. Er is gewerkt vanuit een strategisch weloverwogen plan waar een analyse van het Health Care initiatives team (HCI) van Biomet aan ten grond-slag gelegen heeft. Het doel bewegen binnen 2 uur en uit bed binnen 6 uur, was leidend voor een multidisciplinair team, dat hierdoor uitgedaagd werden om oude tradities overboord te zetten. De klant centraal stellen heeft aanstekelijk gewerkt en iedereen enthousiast gemaakt, volgens Rahusen. Enkele aspecten uit het zorgpad (vroeg mobiliseren, behalen van ontslagcriteria, LOS, VAS scores) werden in de presentatie door hem specifiek toegelicht op basis van de eerste resultaten van 49 patiënten. Rapid Recovery in Weert is volgens hem op de goede weg en levert een positief resultaat op voor iedereen, maar met name voor de patiënt. Nu is het zaak verder te blijven meten en verbeteren.

De LIA cocktail vanuit anesthesiologisch perspectiefDrs. J.K.M. Jansen, Anesthesioloog-Intensivist. Orbis Medisch centrum, Sittard.

Drs Jansen startte met een toelichting over de keuzes die het Orbis heeft gemaakt met betrekking tot de patiënten- categorie opgenomen in het Rapid Recovery zorgpad. Na een slechte start werd in samenwerking met een multi-disciplinair team onder begeleiding van Biomet gekozen voor een meer planmatige aanpak. Patiënten geopereerd door één orthopedisch chirurg met de Signature techniek werden allemaal volgens een eenduidig Rapid Recovery protocol behandeld. Na implementatie van het zorgprotocol werd een onderzoek gedaan bij 50 patiënten naar het effect van het gebruik van adrenaline bij LIA. De conclusie van dat onder-zoek was dat er geen duidelijke rol en/of bewijs was over de optimale en tolereerbare dosering van adrenaline tijdens LIA. Verder is uit dit onderzoek gebleken dat er geen verschil is te zien bij de pijnscores de eerste 48 uur postoperatief tussen LIA met of zonder toevoeging adrenaline en dat LIA met of zonder toevoeging van adrenaline veilig en effectief is. Een optimaal resultaat is te behalen bij een combinatie van LIA en Rapid Recovery. Drs. Jansen gaf nog een aantal punten ter overdenking mee die volgens haar nog extra aandacht in de Rapid Recovery implementatie behoeven, waaronder het fine-tunen van de spinaal anesthesie in combinatie met LIA; hoe ver kan en wil je gaan? Tevens is het interessant te kijken naar de relatie tussen wondlekkage en het volume van LIA. Door samen naar deze aandachtspunten te kijken en ervaringen te delen, kunnen we het programma steeds verder ontwikkelen.

Goede multidisciplinaire samenwerking is volgens Jansen dan ook essentieel om het zorgpad steeds verder te ontwikkelen. Het uiteindelijke resultaat voor de patiënt maak je tenslotte samen.

Kwaliteitsverbetering is complicatiereductieMw. K. Kremers, Verpleegkundig-specialist Orthopedie. Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, NijmegenDr. S. Koëter, Orthopedisch Chirurg. Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen.

Dr. Koëter en mevrouw Kremers deelden in deze presentatie hun aanbevelingen voor kwaliteitsverbetering vanuit een heel andere invalshoek. ‘Uit literatuur is gebleken dat er bij chirurgische ingrepen in 25% van alle gevallen complicaties

voorkomen,’ zo startte het duo hun verhaal. ‘Om even scherp neer te zetten gaven zij de definitie van een complicatie: een event dat leidt tot extra behandeling, extra diagnostisch onderzoek, een verlengde opnameduur, extra policontrole of de dood. Binnen het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis proberen zij de focus te leggen op kwaliteitsverbetering door eenvoudige interventies met een groot bereik; meten is hierbij weten! Zij namen de aanwezigen mee in de resultaten die zij bereikt hebben door op het bovenstaande te focussen.

Voorlichting is essentieel‘Binnen het CWZ is voorlichting een belangrijk onderdeel van de preventie. Aan alle patiënten wordt duidelijk uitleg gegeven over de risico’s van een orthopedische ingreep en, vanwege de halvering van het aantal complicaties, sterk ingezet op het stoppen met roken. Begeleiden en informeren, daar gaat het om.’volgens het duo.

De introductie van Rapid Recovery bij heup vervangende operatiesDrs. Y.M. den Hartog, Orthopedisch Chirurg in opleiding. Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam.

Drs. Yvonne den Hartog gaf een uitgebreide toelichting op het gebruik van LIA bij Totale Heup Patiënten (THP): zin of onzin? Zij onderbouwd de stelling dat LIA volgens haar een effectieve analgetische methode is voor totale heup patiënten naar aanleiding van de resultaten van een retrospectieve co-hort studie in het Reinier de Graaf Gasthuis, waarbij tussen 1 juli 2008 en 30 juni 2012 werd gekeken naar de primaire THP vanuit 3 verschillende benaderingen door 15 orthopedisch chirurgen. Wij verwijzen naar de website voor haar presenta-tie van deze bevindingen.

Nederlandse Orthopaedische

Vereniging (NOV) 6 punten

Er is consensus over het effect van LIA bij een Totale Knie Prothese maar onderwerp van discussie bij een Totale Heup ingreep. In de literatuur is een relatief klein aantal studies te vinden dat de meerwaarde van infiltratie aangeeft. Op basis van deze gegevens onderbouwt Den Hartog de effectiviteit van LIA bij THP.

Tranexaminezuur‘De gewrichtsvervangende operaties staan erom bekend dat ze gepaard gaan met bloedverlies, met bloedtransfusie tot gevolg. Een transfusie breng risico’s met zich mee waaronder een immunologische reactie, een intravasculaire hemolyse, nierfalen of overlijden. Den Hartog gaat in op de stelling dat tranexamine zuur effectief en veilig is ter voorkoming van transfusies. Gebruik van Tranexaminezuur zorgt voor een af-name van het bloedverlies waardoor minder bloedtransfusies noodzakelijk zijn. Vanuit de zaal kwam vervolgens een korte discussie op gang over het gebruik van Tranexaminezuur, dat in ons land achterblijft ten opzichte van ons omringende landen. Een van de redenen zou de financiering zijn. Op basis van de discussie leek dit echter op een misverstand te berusten; Met andere woorden; Tranexaminezuur; doen!, het is niet duur.

AnesthesieDr. N.T. van Dasselaar, Anesthesioloog-Pijnspecialist. Reinier de Graaf Gasthuis, Delft.

Dr. Van Dasselaar begon zijn presentatie met een uitspraak van Johan Cruijff ‘soms moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt.‘Rapid Recovery steunt op 4 pijlers: verwachtingenmanage-ment, harmonisatie tussen anesthesie en orthopedie, snelle mobilisatie en gepland ontslag. Wat was nu eigenlijk de aan-leiding om met Rapid Recovery te starten? De vraag kwam van de orthopeed die wilde starten door o.a. het LIA protocol in te voeren. Dat leek relatief eenvoudig. De aan ons gestelde vraag was namelijk: vinden jullie dit goed? En wie zouden wij zijn, om dit niet goed te vinden! Aldus Van Dasselaar; starten maar! Feitelijk was het een bijzonder complexe vraag, gaf hij vervolgens aan. Lokaal infiltreren, geen pijn en tevreden pati-enten; dat is mogelijk met LIA. Maar, normaal opereren, geen hinder van spierverzet tijdens de OK en een directe mobilisa-tie postoperatief; dat bood een uitdaging. Door goed overleg gezamenlijk kijken naar waar winst te behalen is om beide doelstellingen zo goed mogelijk bij elkaar te brengen ten bate van de patiënt, daar gaat het om volgens hem.

Het uitgangspunt om de patiënten postoperatief zo snel mogelijk pijnvrij, mobiliseerbaar en niet misselijk te hebben binnen het RdGG was leidend. De verschillende aspecten van Rapid Recovery leveren hiertoe allen een bijdrage, waardoor zij inmiddels in staat zijn de patiënt snel te mobiliseren en de dag van ok te laten starten met revalideren. Samenwerken‘Ik heb mogen ervaren dat teamwork essentieel is om samen succes te behalen. Als Anesthesioloog ontvang ik graag feedback en informatie over de postoperatieve pijn, misse-lijkheid en mobilisatie van de patiënt door de fysiotherapie en de verpleging. Ook de patiënt tevredenheid geeft weer veel informatie en inzicht in hoe we het met zijn allen doen. Als we allemaal goed samenwerken en de informatie delen en verwerken, dan is het mogelijk de wensenlijst bijna hele-maal af te vinken. Wat we alleen (nog) niet kunnen invullen is de wens om totaal geen hinder te hebben van spierverzet per operatief.’Maar we zijn nooit klaar en blijven in ontwikkeling.Door als groep/maatschap/afdeling gezamenlijk te kijken naar waar er verbetering te realiseren is en je progressief op te stellen, krijg je de groep ook op één lijn ‘Coming together is the beginning. Keeping together is progress. Working together is success.’

Vroege mobilisatieDr. S.B.W. Vehmeijer, Orthopedisch Chirurg. Reinier de Graaf Gasthuis, Delft.

‘Ik ben niet de eerste die het vandaag vertelt, maar teamwork is essentieel om het herstel van de patiënt zo goed mogelijk vorm te geven,’ zo startte Dr. Vehmeijer zijn presentatie.‘Binnen ons ziekenhuis zijn wij voorloper met onze aanpak van vroege mobilisatie en daar ben ik supertrots op. Ik heb vele collega’s al in Delft mogen ontvangen om te vertellen over onze Rapid Recovery aanpak en hen te laten ervaren hoe wij werken en met welke resultaten.In de kern draait het er om de dip, die ontstaat na de operatie bij de patiënt, zo goed als mogelijk op te vangen. Die dip is, zoals allen weten, vrij normaal maar heeft wel invloed op het herstel. Herstel dat we willen verbeteren en versnellen. ‘Waar het een aantal jaren geleden vrij gebruikelijk was dat patiënten na een THP 5 dagen op bed bleven en een week of 6 geen belasting mochten hebben, is daar nu binnen het Rapid Recovery protocol, in samenwerking met het gehele team, een andere werkwijze voor bedacht. In die gedachte staat centraal dat de vernieuwde werkwijze geen negatief effect op het implantaat mocht hebben, geen effect mocht hebben op het ontstaan van trombose (risico is bijna 0) en wel vermindering van pijn moest geven. Uitdagingen dus!’

Nieuwe aanpak‘In veel ziekenhuizen is het nu gebruikelijk dat patiënten binnen 24 uur weer beginnen met lopen. Wij hebben de lat veel hoger geplaatst: binnen 2 tot 4 uur na de operatie gaan de patiënten uit bed en gaan zij belasten. Deze aanpak biedt enorme voordelen: de spieren gaan weer snel werken, de mobiliteit neemt toe en de hele beleving rondom de operatie wordt als positief ervaren door de patiënt. De pijnervaring is gewoon anders en minder. Daarnaast, en dat is echt belang-rijk, is er angstreductie. Patiënten ervaren dat ze eigenlijk al heel veel kunnen, dat het veilig is en dat ze niet gaan tobben gedurende de nacht hoe ze de volgende dag de eerste stap-pen moeten gaan zetten. En dat heeft een absoluut positieve werking op het complete herstel en welbevinden. Rapid Recovery in optima-forma’

Verder onderzoek‘Natuurlijk moeten een aantal zaken nog verder worden onderzocht. We zijn nu al bezig om patiënten op de vekoe-verafdeling te laten bewegen. Er zijn geen signalen dat er een negatief effect is op de stabiliteit van het implantaat, maar onderzoek hiernaar blijft nodig. We maken nog in een flink aantal gevallen mee dat patiënten een orthostatische Intole-rantie hebben, en dreigen flauw te vallen. Ook hiernaar moet kritisch gekeken blijven worden; wat veroorzaakt het en

hoe

is het te voorkomen? Communicatie naar de patiënt is hier echt belangrijk. We vertellen dat dit kan gebeuren en dat we altijd in de buurt zijn om te ondersteunen. En dat helpt weer om het goede gevoel te stimuleren.’

Samenwerken Vehmeijer sloot af met te benadrukken dat alle disciplines in het team in dit traject perfect moeten en kunnen samen- werken. Het is essentieel om dergelijke resultaten voor vroege mobilisatie waar te kunnen maken.

Pijn en misselijkheidDrs. A.J. ten Hagen, Anesthesioloog. Martini ziekenhuis, Groningen.

Pijn beleid‘Adequate pijnbehandeling is belangrijk omdat een vroege herkenning en behandeling van pijn het eindresultaat verbeterd, mede doordat hierdoor de kans op chronische pijnklachten afneemt en dus de kwaliteit van zorg en veilig-heid omhoog gaat’. Met als motto ‘Als je wilt veranderen, dan moet je registeren,’ is in april 2012 binnen het Martini Ziekenhuis een vernieuwde pijnservice van start gegaan. In deze service geldt de VNRS-score als bepalende factor voor de postoperatieve pijnbehandeling en werken de verpleegkundigen volgens duidelijke richtlijnen.

Rapid RecoveryAnesthesie stelt zich bij Rapid Recovery tot doel te streven naar een zoveel als mogelijk pijnvrije, mobiliseerbare (althans zonder langdurige motorische blokkade) en niet misselijke patiënt. Hiertoe is in het Martini Ziekenhuis gekozen voor een multimodaal perioperatief pijnbeleid met LIA en pre-, peri en –postoperatieve medicatie. Deze multi modale aanpak moet voorkomen dat de patiënt na de operatie een dip krijgt.

Vergelijkend onderzoek heeft aangetoond dat: PONV bij Rapid Recovery lager is en dat de VNRS scores bij in meer dan 80% (TKP) en zelfs meer dan 90% (THP) beneden de 4 ligt. Al met al zeer goede resultaten op het gebied van zowel de peri-operatieve misselijkheid als de pijn. Mede hierdoor is men in het Martini Ziekenhuis zeer enthousiast over Rapid Recovery.’

In aanvulling op het verhaal van Den Hartog geeft Ten Hagen aan dat het gebruik van Tranexaminezuur helpt bij het reduceren van bloedverlies en om die reden standaard wordt gebruikt in het Martini Ziekenhuis.

Programma Rapid Recovery symposium

Opening

10.00 - 10.20 uur WelkomstwoordFirst Better Then Faster10.20 - 10.40 uur Patiënt centraal

Dr. I.M. Buchholz, Orthopedisch Chirurg, OCON, Hengelo10.40 - 11.00 uur Tradities

Dr. H. Verburg, Orthopedisch Chirurg,

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft11.00 - 11.20 uur De eerste ervaringen met de Lia techniek

Dr. F. Rahusen, Orthopedisch Chirurg, St. Jans Gasthuis, Weert

11.20 - 11.40 uur De Lia cocktail vanuit anesthesiologisch perspectief

Dr. J.K.M. Jansen, Anesthesioloog, Orbis Medisch Centrum,

Sittard

11.40 - 12.00 uur Kwaliteitsverbetering is complicatiereductie

Eenvoudige maatregelen om complicaties te verminderen

Mw. K. Kremers, Verpleegkundig Specialist Orthopedie

Dr. S. Koëter, Orthopedisch Chirurg,

Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen12.00 - 12.20 uur De introductie van Rapid Recovery bij

heupvervangende operaties

Lia heup; zin of onzin?

Tranexaminezuur; doen of duur?

Drs. Y.M. den Hartog, Orthopedisch Chirurg in opleiding,

Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam12.20 - 12.30 uur Afsluiting van het ochtend gedeelte12.30 - 13.30 uur Lunchpauze

Minimizing Impact, Optimizing Quality13.30 - 13.50 uur Anesthesie

Dr. N.T. van Dasselaar, Anesthesioloog, Reinier de Graaf Gasthuis,

Delft

13.50 - 14.10 uur Vroege Mobilisatie Dr. S.B.W. Vehmeijer, Orthopedisch Chirurg,

Reinier de Graaf Gasthuis, Delft14.10 - 14.30 uur Pijn en Misselijkheid

Dr. A.J. ten Hagen, Anesthesioloog, Martini Ziekenhuis, Groningen

14.30 - 14.50 uur Kwaliteit als onderscheidend vermogen

Mw. N.B.C. Bovee, Manager Zorggroep, Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp14.50 - 15.10 uur Multidisciplinaire Samenwerking

Mw. M. Curvers, Physician Assistant Orthopedie,

Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp15.10 - 15.40 uur Pauze

From an outsiders Perspective15.40 - 16.10 uur Visie Zorgverzekeraar

Mw. M. Smits, Medisch Adviseur Achmea16.10 - 16.40 uur Keynote Prof. dr. H. Kehlet, hoogleraar Perioperatieve behandeling

16.40 - 17.10 uur Collegetour Prof. dr. H. Kehlet, hoogleraar Perioperatieve behandeling

Prof. dr. J.A.N. Verhaar, hoogleraar Orthopedie

Koninklijke Neder-landse Genootschap voor Fysiotherapie

(KNGF) 6 punten

Biomet in Beweging

Kwaliteit als onder-scheidend vermogenMw. N.B.C. Bovee, Manager Zorggroep. Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp.

‘Binnen het Rijnland Ziekenhuis zitten wij in de laatste fase van het Rapid Recovery implementatietraject en vanuit mijn functie als manager is dit een geweldig traject geweest.’ Zo begon mevrouw Bovee haar verhaal. Een win voor iedereen, maar vooral voor de patiënt. Een van de orthopeden was bij ons de initiator, hij was heel enthousiast. ‘Bij de start kregen echter we direct al te maken met het fenomeen ‘domein denken’, er zijn immers nogal wat partijen bij betrokken. Mijn advies vanaf dag 1 is geweest om eens in elkaars schoenen te gaan staan en vanuit die positie opnieuw te kijken en te overwegen. Dat bleek een juiste stap om het domein denken vaarwel te zeggen. Wat hebben mensen van elkaar nodig om gemotiveerd in te stappen in dit project?

Verschillende perspectieven kwaliteit‘Het is heel interessant om eens vanuit de verschillende do-meinen, perspectieven en motivaties naar kwaliteit te kijken. Mw. Bovee nam ons mee in de afwegingen van de diverse stakeholders; de orthopedisch chirurg, de anesthesist, de OK-medewerker, de verpleging, de fysiotherapie, Biomet als motivator voor Rapid Recovery, de Raad van Bestuur, het management en last-but-not least een zorgverzekeraar.

• Hoe kan elke partij win-win denken.• Hoe kan elke deelnemer vanuit anderen perspectieven

kijken om zo begrip te krijgen voor het geheel.• Kunnen we het geld in het systeem laten.In het Rijnland leek een resultaatverbetering mogelijk van € 180.000, - per jaar. Bovee durfde hiervoor te gaan. Het positieve business model kwam voort uit o.a. vermindering van patiëntgebonden kosten tijdens de opname en het verkorten van de gemiddelde ligduur. De extra inzet van fysiotherapie in het orthopedisch consult kon vervolgens uit de kostenbesparing worden bekostigd, zoals ook vooraf afgesproken met alle betrokkenen.

Vragen‘Natuurlijk heb ik als manager ook vragen aan mijzelf gesteld. Hoe zit het met de externe belangenverstrengeling door samen te werken met Biomet. Kunnen zij een neutrale rol spelen? Zij heeft de ervaring van wel.’ Biomet heeft ons op weg geholpen en begeleid. Zij gaven advies, speelden absoluut een neutrale rol tijdens te implementatie. De onderlinge samenwerking en het uitwisseling van kennis met hun netwerk hebben wij als heel waardevol ervaren!De vraag of de zorgverzekeraar een neutrale rol kan spelen bij kwaliteitsverhogende projecten? Vindt Bovee voor nu lastiger te beantwoorden. De toekomst zal dit leren’

‘Rapid Recovery: het uiteindelijke resultaat voor de patiënt maak je samen’, aldus Bovee.

Multidisciplinaire SamenwerkingMw. M. Curvers, Physician Asistant Orthopaedie. Rijnland Ziekenhuis, Leiderdorp.

‘De klant centraal, dat is nogal een uitspraak. Binnen het Rijnland Ziekenhuis zijn we daar aardig mee bekend omdat we al enige jaren werken volgens het Planetree concept: mensgerichte zorg. Maar toch, als je er over nadenkt hoeveel afdelingen en personen er betrokken zijn bij een patiënt in het ziekenhuis, begint het je wel te duizelen. Laat staan hoe de patiënt het ervaart. Tradities en Rapid Recovery, Mw. Curvers vergelijkt het met een locomotief en een intercity trein. Rapid Recovery is de kar met catering die in elke wagon van de intercity langs-komt om op een goede manier aan de behoefte te voldoen.

Rapid Recovery heeft alles te maken met bewustwording. Wat heeft de patiënt nodig vanuit verschillende disciplines. Daar is allereerst een goede analyse voor nodig. Binnen het Rijnland Ziekenhuis is hebben we vervolgens gekozen voor een projectstructuur met verschillende werkgroepen. Diverse multidisciplinaire groepen gingen aan de slag met duidelijke taakopdrachten waarin steeds het welbevinden van en de kwaliteit van zorg rondom de patiënt centraal stond. En dat werkte uitstekend!’

Voorwaarden‘Belangrijke voorwaarde is wel het commitment dat er moet zijn vanuit het ziekenhuis: de Raad van Bestuur, de managers en de personeelsleden. Daarnaast, het lijkt simpel, moet er tijd en ruimte beschikbaar zijn zowel financieel als fysiek. Rapid Recovery neemt inmiddels een centrale plaats in binnen de organisatie rondom de patiënt en is feitelijk als sys-teem de spil die het geheel van alle raderen draaiend houdt. Natuurlijk speelt ook de patiënt een uiterst belangrijke rol bij de implementatie van Rapid Recovery. Patiënten worden met regelmaat getoetst op compleet welbevinden en de resultaten zijn meegenomen binnen het project. Wij hebben er overigens bewust voor gekozen om patiënten niet zelf onderdeel te laten uitmaken van de werkgroepen, vanwege de emotionele lading omdat het henzelf betrof,’ zegt Curvers desgevraagd als antwoord op een vraag uit de zaal.

Visie ZorgverzekeraarMw. M. Smits, Medisch Adviseur. Achmea.

Om de rol van de zorgverzekeraar te duiden begon mevrouw Smits haar verhaal met enkele citaten uit de Memorie van Toelichting op de Zorgverzekeringswet. Hieruit blijkt dat zij vooral de rol van onderhandelingspartner, regisseur van zorg en kritische zorginkoper zijn om kwalitatief goede zorg tegen een acceptabele prijs te leveren.

‘Kwaliteit is veiligheid’ valt samen te vatten met de vraag: Heeft de patiënt gedurende het behandeltraject geen (vermijdbare) schade opgelopen? Bijvoorbeeld na te gaan aan de hand van het percentage wondinfecties.Met ‘kwaliteit is doelmatigheid’ wordt bedoeld dat in 1 x goed veel goedkoper is, wat ook geldt bij het uitstellen van een ingreep als er weinig klachten zijn.

Primaire knie- en heupvervanging en distorsie van meniscus of voorste kruisband leveren zorgverzekeraars een gezamen-lijke schadelast van €628 miljoen op. Hiermee behoren al deze ingrepen tot de top 10 van ziekenhuis declaraties. Dit verklaart waarom zorgverzekeraars vanuit hun rol geïnteresseerd zijn in zorgprogramma’s die de kwaliteit en de efficiëntie van de zorg verhogen.

De visie van Achmea ten aanzien van kwaliteit en doelmatigheidKwaliteit is effectiviteit, veiligheid en doelmatigheid in één. Onder ‘Kwaliteit is effectiviteit’ verstaat de zorgverzekeraar dat de patiënt substantieel en langdurig iets moet opschieten met de behandeling, wat uitgedrukt wordt in PROMS en voor- & nameting.

VerschillenAchmea ziet grote verschillen tussen zorgaanbieders en wil dit gebruiken om gedifferentieerd in te kunnen kopen. Verschillen zijn er onder ander in: praktijkvariatie, heroperaties, wondinfecties, CQ-index, PROMS.

Het inkoopbeleid van AchmeaSmits stelt dat er een voorkeur is voor kwalitatief goede en dus doelmatige instellingen. Heel concreet komt dat neer op:• Instellingen met weinig complicaties en heringrepen. • Instellingen met een lage tot gemiddelde praktijkvariatie

en lage gemiddelde kosten per patiënt per jaar. • Instellingen met goede patiëntervaringen.

KeynoteProf. Dr. H. Kehlet, Hoogleraar Perioperatieve behandeling. Rigshospitalet, Universiteit van Kopenhagen.

Professor Kehlet, als hoogleraar Perioperatieve Therapie verbonden aan het Rigshospitalet en de Universiteit van Kopenhagen, geldt als grondlegger van ”fast-track chirurgie”. In dit “fast-track denken”staan de ’pijnloze en risicovrije ingreep’ centraal. In de afgelopen decennia heeft prof. Kehlet een bijdrage geleverd aan meer dan 800 weten- schappelijke artikelen en heeft hij meer dan 250 lezingen op internationale wetenschappelijke bijeenkomsten over dit onderwerp gegeven.Nadat Prof. Kehlet in zijn presentatie zijn visie heeft gegeven op het werken volgens Rapid Recovery en dan vooral het “First better, than faster”-principe, gaat hij, onder leiding van Professor Verhaar, in gesprek met het publiek.

“…onderhandelingspartners van zorgaanbieders.. over prijs, inhoud en organisatie van de zorg”“Het kwaliteitsaspect speelt duidelijk ook een belangrijke rol; ook veiligheid en bereikbaarheid….”“doelmatige, klantgerichte regisseurs van de zorg”“kritische zorginkopers die zorgaanbieders dwingen om doelmatig zorg (goede kwaliteit tegen een acceptabele prijs) te leveren”

Memorie van Toelichting op de Zorgverzekeringswet

Biomet in Beweging

Voldeed de dag aan uw verwachtingen?Wij hebben oude bekenden gezien en met nieuwe partners in de zorg kennis mogen maken. Het programma zat vol met inspirerende sprekers en daar waar de één het tot op zekere hoogte te eenzijdig vond, kon de ander zijn geluk niet op met de diepgang die er geboden werd.

Dank in ieder geval voor de feedback die wij van u hebben mogen ontvangen, wij hebben het zeer ter harte genomen. Dit zal zich onder andere uitten in de te kiezen onderwerpen en in de frequentie van het organiseren van een dergelijke bijeenkomst. Daar waar wij dachten hier een twee jaarlijks evenement van te kunnen maken, bent u het hier (enigszins massaal) niet mee eens.

Wij hebben zodoende besloten op 12 juni 2014 opnieuw een Rapid Recovery symposium te organiseren! Houd uw postvakje dus in de gaten!

2%

18%

65%

12%3%

Voldeed het symposium aan uw verwachtingen?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

82% waardeerde het symposium met een 8 of hoger!

En verder...Het Health Care Initiatives Team van Biomet helpt u graag verder met de uitvoering en begeleiding van de implementatie om Rapid Recovery een volwaardige plaats binnen uw organisatie te geven. Biomet is de verbindende schakel tussen de gebruikers en kan onderlinge contacten op specifieke vragen bewerkstelligen.

In het veranderende zorglandschap blijft het een groot goed met elkaar naar kwaliteit en kosten te blijven kijken. Het HCI team heeft uw input nodig om Rapid Recovery ook richting de toekomst steeds beter en verder vorm te geven. Mogen wij de verbindende schakel worden en blijven om opgedane kennis met u te delen en te verspreiden?

CollegetourProf. Dr. H. Kehlet, Hoogleraar Perioperatieve behandeling. Rigshospitalet, Universiteit van Kopenhagen.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar, Hoogleraar Orthopaedie en afdelingshoofd. Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam.

Tijdens deze college tour stelde Prof. Verhaar, moderator van het middaggedeelte, namens de aanwezigen in de zaal enkele vragen aan Prof. Kehlet. Hieronder volgt een korte impressie van een goed gesprek tussen beide heren.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar: Hoe lang gebruikt men in Denemarken DVT Profylaxe?Prof. Dr. H. Kehlet: Profylaxe gebruiken wij alleen tijdens het klinische verblijf van de patiënt. Maar vraag jezelf altijd wel af of het noodzakelijk is, zonder hiermee een pleidooi te houden voor het afwijken van nationale richtlijnen.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar: Is Rapid Recovery alleen voorbehouden aan THP en TKP?Prof. Dr. H. Kehlet: Feitelijk is het de focus plaatsen op het optimaal helpen en begeleiden van patiënten. Ik denk dat Rapid Recovery toe te passen is binnen vele andere werkvelden.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar: Wat is uw mening over de ‘beleving en psychologische aspecten’ van patiënten?Prof. Dr. H. Kehlet: Het is mijn ervaring dat je steeds moet blijven informeren. Informatie verstrekken aan de patiënt maar juist ook aan zijn of haar omgeving. Geef vooral aandacht aan de thuissituatie. Met informatie verstrekken en een permanent goede uitleg voorkom je natuurlijk niet alles, maar wel heel veel.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar: Risicofactoren bij operaties zijn patiënten die alcohol gebruiken en diabetes hebben. Wat is uw mening?Prof. Dr. H. Kehlet: Die informatie is mij bekend. In Denemarken echter blijkt uit studies dat deze patiënten geen verhoogd risico lopen.

Prof. Dr. J.A.N. Verhaar: Er is vraag naar meer fysio- therapeutische begeleiding. Hoe gaat dat in Denemarken?Prof. Dr. H. Kehlet: Ik onderschrijf die belangstelling. Fysiotherapie voegt veel toe bij de revalidatie, maar mijn stelling is dat dit een traject is dat buiten het ziekenhuis zou moeten gebeuren. Tijdens het (korte) verblijf in het ziekenhuis kan slechts een begin worden gemaakt.

Verpleegkundig Specialisten

Register (VSR) 5 punten

Nederlandse Associatie Physician Assistants (NAPA)

6 punten

Het basisidee van deze samenwerking is om, door middel van creatieve oplossingen, de behandeling van orthopedische patiënten verder te verbeteren. Samen met wetenschappers op het gebied van technisch design wordt met een frisse blik gekeken naar orthopedische operaties, technologie, implantaten en behandeling. Hierdoor kunnen nieuwe inzichten ontstaan die de kwaliteit van de procedure, patiëntbeleving en efficiëntie verder verhogen.

Als startpunt heeft een groep van IDE studenten gedurende 10 weken intensief bekeken wat de “Patient Journey” is die de orthopedisch patient doorloopt, vanaf het moment dat de beslissing is genomen voor een heup vervan-gende operatie tot volledig herstel. Uit deze zogenaamde ‘exploratie

fase’ zijn vele nieuwe inzichten ontstaan, variërend van de sociale support voor de patiënt, ergonomie op de OK tot opvolging van revalidatie oefeningen en nieuwe operatie instrumenten.

Eén van de interessante uitkomsten van de samenwerking is het optimaliseren van het revalidatie traject van de patiënt door actieve feedback te genereren uit fysiotherapie oefeningen. Hierdoor ontstaat inzicht in welke oefeningen gedaan worden, hoe vaak en met welke intensiteit. Met deze gegevens kunnen de oefeningen beter afgestemd worden op de patiëntbehoefte en mogelijkheden. De voortgang van de revalidatie wordt dan transparant waardoor betrokkenen gezamenlijk het vervolg- programma kunnen bepalen. De verwachting is dat hiermee naast een optimaler herstel ook de terugkeer naar een zo goed mogelijke functionaliteit ondersteund wordt. We houden u op de hoogte!

Biomet LVO Studiedagen 2013Landelijke Vereniging voor Operatie assistenten

Ook dit jaar organiseert Biomet een 5-tal prikkelende studiedagen. Praktische kennisoverdracht over een variatie van orthopedische onderwerpen om je kennis verder te ontwikkelen.

We zien je graag bij “Biomet thuis”.

Donderdag 19 september 2013 HeupchirurgieWaarom een primaire heup niet zomaar iets is!

Donderdag 31 oktober 2013 OVO dag RevisiechirurgieHeeft het verleden het heden bepaald?

Donderdag 14 november 2013 SchouderchirurgieWanneer de keten niet klopt?

Samenwerking Technische Universiteit Delft, het Reinier de Graaf Gasthuis en Biomet

Biomet in Beweging

Redactie Judith Rutteman (judith.rutteman@biomet.com), Erik Smink • Vormgeving Rob Verhoeven Concept & Illustratie • Lithografie & druk Samplonius & Samplonius BV • Oplage 1000

Biomet Nederland B.V. • Toermalijnring 600, 3316 LC Dordrecht • Postbus 3060, 3301 DB Dordrecht • The Netherlands • Phone: +31 78 629 29 29 • Fax: +31 78 610 42 65 • e-mail: nl.info@biomet.com • www.biomet.nl

This publication and all content, artwork, photographs, names, logos and marks contained in it are protected by copyright, trademarks and other intellectual property rights owned by or licensed to Biomet or its affiliates. This publication must not be used, copied or reproduced in whole or in part for any purposes other than marketing by Biomet or its authorised representatives. Use for any other purposes is prohibited.

Dat Biomet al jaren actief is met het Joint Care® en Rapid Recovery programma om bij te dragen aan een beter herstel van orthopedische patiënten tegen lagere kosten, dat wist u ongetwijfeld al. Wist u ook dat we continue bezig zijn om de huidige zorg van orthopedische patienten te verbeteren? Een mooi voorbeeld hiervan is de strategische samenwerking die is aangegaan met de Industrial Design & Engineering (IDE) faculteit van de Technische Universiteit Delft en de maatschap orthopedie van het Reinier de Graaf Gasthuis Delft. Velen van jullie hebben op het symposium hun stand kunnen bezoeken.

Niet vergeten Biomet te bellen

voor informatie over Rapid Recovery;

078-6292929

Interesse?Meld u aan via www.biomet.nl/lvostudiedagen

GEACCRE-

DITEERD