20121126 bsn masterclass veranderkunde cubrix
-
Upload
marcel-van-marrewijk -
Category
Education
-
view
717 -
download
0
description
Transcript of 20121126 bsn masterclass veranderkunde cubrix
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Een fasegewijze, waardengedreven en contextgeoriënteerde
visie opverandering
organisa7eontwikkeling en performanceverbetering
Marcel van Marrewijk
26 november 2012BSN Masterclass Veranderkunde
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Managen?Wat een onzin! NRC 25-‐8-‐2012
Het maakt niet uit wat voor methode je kiest, volg je gevoel, want op basis van evidence kom je er toch ook niet uit.
2woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Managen?Alleen wanneer het kan?
Managen, of beter, leidinggeven, is een vak. Een complex vak. Het vergt het vermogen de complexiteit van de context goed in te schatten en conform naar te handelen.
Managen is een adequate aanpak wanneer de context stabiel is en goed voorspelbaar.
3woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Een fasegewijze, waardengedreven en contextgeoriënteerde visie op
organisa7eontwikkeling en performanceverbeteringng
1. Complexiteit
2. Fasegewijze ontwikkeling
3. De Cubrix en toepassingen van de Cubrixo Organisa(ematrixo Organisa(evormeno Projectorganisa(evormen
4. Veranderambio.es en veranders.jlen
4woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Complexiteit en Chaos
5
!"#$%&"'%(')$*$+,$-.%
!"#$%%&"'%%
('$'-/0%,$-.%
!"#$%&'(')*')+#,-.$*/')*')+
0")1'22*$'"3+45'67*'8&3598*"+
Stacey vs Graves
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Kenneth BouldingSociety for General Systems Research
het raamwerkniveau: sta>sche systemen zoals kristallen
het uurwerk-‐niveau: dynamische systemen zoals het zonnestelsel
het thermostaatniveau: cyberne7sche systemen of regelsystemen
het celniveau: zelf-‐handhavende systemen, leven
het gene>sch-‐sociaal niveau: de planten
het animale niveau: de dieren
het mens-‐niveau
het sociale niveau: organisa7es
het transcendentale niveau, wat de zintuiglijke waarnemingen te boven gaat.
6woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl7woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
Onderzoek heeft uitgewezen dat:
• Kinderen alleen de 9 dolfijnen herkennen
• Alleen volwassenen het intieme aspect herkennen en niet de dolfijnen
• Dit binnen 6 seconden na het lezen van de vorige zin nog steeds niet het geval is
Een kwestie van perspectief?
8woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
Situational awareness
9
Persoon A Interpretatie A
mentaal model
A
Persoon B Interpretatie B
mentaal model
B
woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
10
Wij zien de dingen zoals wij zijn
Celsysteem(bioloog) Stilleven
(fotograaf)
Compost(tuinman)
Gevaar(trambestuurder)
Inspiratiebron(ontwerper)
Speelgoed(kind)
Eten(insect)
Troep(vuilnisman)
Symbool(Canadees)
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl11
!"#"$"%"&"'"("&"!"!")"
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl12woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Here’s to the crazy ones
13woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl14
De wereld zal zich niet verder ontwikkelen als we dezelfde denkwijzen blijven gebruiken die tot de huidige situa7e hebben geleid. ALBERT EINSTEIN
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Denkmodellen van verandering
15
!"#$%&'(')*')+#,-.$*/')*')+
0")1'22*$'"3+45'67*'8&3598*"+
!"#""$%&'()
!"#$%&&"'(")*+
!"#$%&#'&#(
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl16
Autoriteitsparadigma
Beheersings- paradigma
Betrokkenheidsparadigma
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Twee denkmodellen naast elkaar
17
Wereld van controle
Command
Control
Communica>on
Bureaucra>sch
Rule-‐based
Sturen op wantrouwen
Kwaliteit via structuren / systemen, extrinsiek
Wereld van verbinding
Visie
Vakmanschap
Vertrouwen
Professionele organisa>e
Principle-‐based
Sturen op vertrouwen
Kwaliteit via mensen / vakmanschap, intrinsiek
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Twee denkmodellen naast elkaar vervolg
18
Wereld van controle
Taakgericht
Standaardisering
Kostenbeheersing
SchaalgrooNe
Top down
DoelgerichtSturen op resultaat
Wereld van verbinding
Rol en func>e
Keuzemogelijkheden
Toegevoegde waarde
Menselijke mate
BoNom up
MensgerichtSturen op verbinding
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl19woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl20woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Wat is jouw perspec7ef?
21
1. Open voor alle feiten, ook de ongewenste
2. Gaat eerlijk met eigen en andermans emoties om
3. Geen dubbele agenda’s
4. Houdt zich aan de regels
5. Je laat je maten nooit in de steek
6. Trouw zijn aan de gebruiken van je eigen groep
“Integriteit is voor mij.....”
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Clare Graves (1914 -‐ 1986)
22
How does the mind process reality?
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl23woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
24
Korte historie van de wereld: Zeven perspectievenKracht
Com
plex
iteit
Ik maak de wereld kloppend
voor mezelf
Ik maak mezelf kloppend voor de
wereld
Individueel ontwikkelend
Collectief conserverend
Bron: Graves cs
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Contexten, volgens GravesEen staat der natuur
Beangs>gend en mysterieus
Een jungle: hard, waar de sterken overleven
Beheerst en gestuurd door een hogere orde
Vol met levensvatbare alterna>even tot welvaart
Global village: De woonplaats van de hele mensheid
In gevaar van instorten
Een levend geheel25
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Waardensystemen
Een waardesysteem representeert een 'wereldbeeld' en omvat een groep verwante waarden en overtuigingen en daaraan gerelateerd gedrag en kan aangetroffen worden in mensen, groepen en maatschappijen.
Ieder nieuw waardensysteem omvat en overs>jgt de voorgaande stadia.
Waardesystemen bloeien op en verdwijnen wanneer omstandigheden wezenlijk veranderen.
Het ontwikkelpad voltrekt zich niet-‐lineair, maar sprongsgewijs, en volgens een specifieke volgorde van ontwikkelstadia.
26woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Waardensystemen (2)
Waardesystemen bepalen hoe mensen denken en niet wat ze denken.
De geaardheid van de verschillende waardesystemen alterneert tussen de..... o ik-‐georiënteerde of expressieve systemen (interne locus of control)
• de warme kleuren: beige, rood, oranje en geel
o wij-‐georiënteerde of opofferingsgerichte systemen (externe locus of control)
• de koele kleuren: paars, blauw, groen en turkoois
27woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Waardensystemen (3)
Waardesystemen ontwikkelen zich door de con>nue interac>e tussen ‘mind capaci(es’ (MC) en ‘life condi(ons’ (LC).o De levensomstandigheden worden bepaald door vier factoren: de
historische >jd, de geografische plaats, existen>ële problemen en maatschappelijke omstandigheden
o Ontwikkeling van het denkvermogen: ins>nc>ef handelen, animis>sch, egocentrisch, lineair, mul>ple & berekend, sociocen>sch, systemisch en holis>sch denken
Biologische kwaliteiten beïnvloeden het coping behaviour, de wijze waarop mensen reageren op hun omgeving om zich zo doende staande te kunnen houden.
28woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Waardensystemen (4)
Een mens is psychologisch open, geblokkeerd of gesloten.
Elk waardesysteem kent een reeks posi>eve en nega>eve manifesta>es, gezonde en ongezonde elementen. Een waardesysteem kan ondersteunen en afremmen, vitaliseren en frustreren.
29woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
1st 7er/bandbreedte : LC => MC
Angst domineert de 1st >er: angst om …..o überhaupt te overleven; fysieke veiligheid, existen7ële angst
o buiten de groep te vallen; om nergens bij te horen; uitgestoten te worden
o onderaan de pikorde uit te komen; als slachtoffer geen mogelijkheden te hebben op noodzakelijke levensvoorwaarden
o Onder te gaan aan chaos en gebrek aan structuur; een hogere autoriteit moet zeggen wat moet gebeuren; ik ben te klein...
o te falen (faalangst); niet goed genoeg zijn om als beste uit de bus te komen
o Als persoon niet geaccepteerd te worden
30woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Hypothese: 2nd 7er/bandbreedte: MC => LC De kracht van ......o verbeeldingo authen>citeito crea>e
• > sociaal construc>onisme
Construeert de manifesta>es van de 2de bandbreedte
o lange termijno verbinding en eenwording met het Geheelo Infinite possibili.es
31woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl32woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl33Haka - all blacks at warwoensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
Bron: NOS
Radiotoespraak
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl35woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
VeiligheidTradi>esRituelenSymbolen
GeborgenheidVertrouwen
Clanorganisa>e
KameraadschapVerbondenheid
Wederkerigheid
Organisa7etype: Clanorganisa7e
36
Context: de wereld is mysterieus en bedreigend
Kernwaarden: hechten
Cultuur: clancultuur; incrowd, ‘boze’ buitenwereldDe stam biedt veiligheid; de iden>teit is die van de groep
Structuur: kleine sociale eenheden, menselijke maat
Neiging: verandering zo lang mogelijk ontkennen en vasthouden aan de oude gebruiken en bestaande patronen
Leiderschaps7jl: ‘founder’, rolmodel, boegbeeld
Communica7e: kringgesprekken en verhalen
De rol van rituelen als bron van relevante kennis en de wijze waarop ac>viteiten worden uitgevoerd en van vader op zoon, meester op gezel, worden overgebracht.
woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
Ik ben twee en ik zeg nee!
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl38
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl39
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Macht en Energie
Machtsorganisa>e
HeersenVeroverenExploiterenAutoritair
WilskrachtStrijdvaardig
StoutmoedigMeedogenloos
40
Context: de wereld is een jungle: schaarste, niet verdeeld territorium, nega(ve sum game
Kernwaarden: plek veroveren en verdedigen; snel en impulsief handelen
Cultuur: machtscultuur: ‘hoiouding’, snake pit
Structuur: strikte hiërarchie
Neiging: doel heiligt de middelen
Leiderschapss7jl: baas
Strategie: invloed verwerven, verdeel en heers plek veroveren en verdedigen; snel en impulsief handelen
Communica7e: direc>even; road show
Leren en innoveren: kopieergedrag, imita>e; wilskracht
Processen: streven naar autonomie in wijze van implementa>e
Organisa7evorm: machtsorganisa7e
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl41De paarse krokodil
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl42
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Orde en Structuur
Bureaucra>sche organisa>e
Perfec>eNormenGeloven
Plicht
BeheersenGehoorzaamheidRechtvaardigheidDeskundigheidKwalifica>esDoelgericht
43
Middelen Gegeven het beheersingsparadigma heeft de bureaucratische organisatie de voorkeur ... 1. productiemiddelen in de hiërarchie te organiseren; 2. haar invloedssfeer uit te breiden door kritische
productiestromen onder direct toezicht te brengen en te integreren in haar kwaliteitsbeleid en logistiek.
3. Als er middelen op de markt worden gekocht, zullen deze moeten voldoen aan strikte voorwaarden.
Processen • Primaat aan planning- en controlecyclus. • Een toezichthoudend proces voor handhaving en rapportage, dat vanaf de werkvloer, stapsgewijs, uiteindelijk de top van de organisatie informeert. • In het productieproces staat standaardisatie centraal, zodat de variaties tenderen naar de genormeerde uitkomsten. Zo is en blijft het systeem voorspelbaar.
Context: de wereld is logisch geordend en doelgericht
Kernwaarden: geloven (in de voorschrijen van een hogere autoriteit; rechtvaardigheid
Cultuur: bureaucra>sche cultuur, parafencultuur; discipline & beloning: betrouwbaar lid vervul je plicht!
Structuur: strikte hiërarchisch, geordend volgens richtlijnen en procedures; machine bureaucra>e
Neiging: regels en afspraken borgen stabiliteit en beheersbaarheid Leiderschapss7jl: manager
Strategie: schaalvergro>ng o.a. door fusies en overnames
Organisa7evorm: Bureaucra7sche organisa7e
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl44
“Greed is good” - Gordon Gekkowoensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl45
“Greed is good” - Gordon Gekkowoensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Succes
Effec>eve organisa>e
PresterenEffec>viteitCompe>>eVerbeteren
OndernemerschapWinstgedreven
Pres>geImago
46
Leiderschapss7jl: ondernemer
Processen: De kwaliteit van de processen bepaalt het succes van een organisa>e. De processen worden zodanig ingeregeld dat incrementele verbetering voortdurend kan plaatsvinden.
Context: de wereld biedt onbegrensde mogelijkheden voor vooruitgang en materiaal gewin
Kernwaarden: presteren, m.n. door gericht zoekgedrag naar de beste oplossingen
Cultuur: presta>ecultuur: succes is je eigen verantwoordelijkheid
Structuur: ac>eve hiërarchie, met divisiestructuur, business units en of matrixorganisa>esNeiging: decentralisa>e van presta>edoelstellingen met vrijheden mits resultaten bereikt worden
Organisa7evorm: Effec7eve organisa7e
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl47Virginia Commune
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl48Dead Poet Society - My Captain Commune
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl49
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Gemeenschap
Professionele organisa>e
BeherenZorg
EmpathieMededogen
SolidariteitGelijkheid
HarmonieDraagvlak
50
Context: de verschillen tussen mensen en hun (materiële) mogelijkheden zijn onevenredig groot geworden
Kernwaarden: samen delen, solidariteit, consensus en dialoogCultuur: zorgcultuur
Structuur: zo ‘plat’ mogelijke hiërarchie; ‘omgekeerde hark’
Neiging: verbinding, inclusiviteit, co-‐makership, stakeholder engagement; bouwen aan vertrouwen, rela>vis>sch, conflict mijdend, waarderend onderzoek
Leiderschapss7jl: dienend leider
Strategie: Stakeholder betrokken; ketengeoriënteerd
People Mgmt: Human Talent Development
Organisa7evorm: Professionele organisa7e
woensdag 21 november 2012
© C
opyr
ight
201
1 D
e Tr
ansf
orm
atie
Gro
ep. |
|
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl52
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Synergie
Netwerkorganisa>e
InzichtVisionair
DuurzaamAuthen>ek
Vlechtwerk
Kop-‐lopers
Doorbraak
53
Organisa7evorm: net/vlechtwerk organisa7e
Context: dreigende onbeheersbaarheid; de wereld is een complex systeem: noodzaak voor nieuwe aanpak
Kernwaarden: Doorzien, synergie, vrijheid en verant-‐woordelijkheid diep in de organisa>e (subsidiariteit)
Cultuur: open cultuur: onaiankelijk en aanspreekbaar op verantwoordelijkheid.
Structuur: pragma>sche organisa>evormen die complexiteit, onzekerheid en snelle veranderingen aankunnen; >jdelijke coali>es; transparant
Neiging: zelforganisa>e; constante afstemming van persoonlijke drijfveren en collec>eve ambi>es
Leiderschapss7jl: emergent leider
Strategie is gericht op doorbraken bij voorkeur in het systeem zelf; blue oceans
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl54
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Holisme
WijsheidInspira>eAltruïsmeCoheren>e
EcosysteemIntegra>e
Flow
Eenheidsbeleving
Fluïde organisa>e
Organisa7evorm: Fluïde organisa7e
55
Context: De consequen>es van het menselijk handelen bedreigen het eigen leefsysteem
Kernwaarden: Eenheidsbeleving; verbinding met de leefomgeving; cijfer jezelf weg ten behoeve van de existen>e van het hele ecosysteem; soberheid
Structuur: Grenzen van organisa>es zijn permeabel; virtueel
Neiging: Leven vanuit de s>lte en in verbondenheid met het geheel
Leers7jl: Binnenwereld en buitenwereld zijn een waar-‐ door bewustzijn en aarding worden verdiept c.q. versterkt.
Veranderstijl: Focus op duurzame waardecrea>e vanuit onvoorwaardelijkheid (Cradle to cradle)
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Als de wereld ….. is, dan zullen doeltreffende mensen ...
Een staat der natuur – handelen en overleven als dieren2. Beangs>gend en mysterieus – zich veilig verenigen en de
geesten guns>g stemmen3. Hard, waar de sterken overleven – vechten en zeker stellen
van territorium om te overleven ondanks anderen4. Beheerst en gestuurd door een hogere orde – geloven in de
waarheid en gehoorzamen aan hogere macht5. Vol met levensvatbare alterna>even tot welvaart – doelma>g
succes testen6. De woonplaats van de hele mensheid – zich verenigen in
gemeenschappen om groei en ontwikkeling te ervaren7. In gevaar van instorten – pragma>sche wegen kiezen en
leren effec>ef te zijn8. Een levend geheel – de orde onder de ogenschijnlijke chaos
zoeken
56woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Meten van waardensystemen
57
Acceptatie VerwerpingVaag en ver van mijn bed
Onpraktisch geklets
Soft, onrealistisch
Opportunistisch, egoïst
Bureaucratisch, star
Conflict is schade
Primitief
De echte problemen
Theorie is nuttig
Medemenselijkheid
Doelgericht
Loyaal, betrouwbaar
Conflict is prima
Geborgenheid
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
EFQM model for organisa7onal excellence
58woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Kwaliteitsfasen volgens het INK-‐managementmodel
Ac7viteitgeoriënteerd: Het gaat hierbij om de kwaliteit in de eigen werksitua>e, waarbij iedereen streej het werk zo goed mogelijk te doen.
Procesgeoriënteerd: Men beheerst de afzonderlijke stappen in het werkproces. De bijbehorende taken, rollen en bevoegdheden liggen vast.
Systeemgeoriënteerd: Op alle niveaus wordt gewerkt aan een con>nue verbeterslag. Er is samenhang en afstemming tussen processen. Men is erop gericht problemen te voorkomen in plaats van te verhelpen.
Ketengeoriënteerd: Samen met partners wordt gestreefd naar een maximale toegevoegde waarde.
Transforma7egeoriënteerd: De strategie is erop gericht als bedrijf bij de top te horen.
59woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Global Excellence Model (GEM, varia7e op INK/EFQM+)
Leider-schap
Middelen
Communicatie & Besluitvorming
Proces-sen
Leren & Innoveren
Personeelsbeleid
Strategie
Goed Onder-‐ nemerschap
Goed Nabuurschap
Goed Werkgeverschap
Organisa>e gebieden (enablers) Resultaat gebieden
StakeholdersPeoplePlanetProfit
60woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Structuur van de Cubrix
Ontwikkel-‐stadia
Ontwikkel-‐paden
(Enablers)
Organisatie …… ontwikkeling ...... performance
R GE ES BU IL ET DA EA NT
61woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
De Cubrix
62woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Toepassingen van de CubrixOrganisa>ematrix
Zeven organisa>etypen
Vier veranderambi>es
Vier projectmanagementmethoden63
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nlwoensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
De zeven organisa7etypen
65
Clan organisatie
Machts-
organisatie
Netwerk
organisaties
Professionele
organisaties
Effectieve
organisatie
Bureaucratische
organisatie
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl66
Optimaliseren Transformeren
Vitaliseren Heroriënteren
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Veranderambi7es
67
Vitaliseren Optimaliseren Heroriënteren Transformeren
PLAN
IMPROVE
CHECK
DO
Inspireren
Mobiliseren Waarderen
Reflecteren
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Vitaliseren
68
Opknappen van het fundament van de organisa>e. Eigenlijk betrej het achterstallig onderhoud, want de interven>es vinden plaats in waardesystemen -‐ of contexten -‐ die de dominante werkwijzen ondersteunen.
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Voorbeelden van vitaliseren
69
Saamhorigheid versterken; sociale veiligheid garanderen; gemeenschappelijk iden7teit levendig houden; trots cul7veren
Besluitvaardigheid en legi7ma7e organiseren; boegbeeld creëren; passie en daadkracht versterken, can-‐do mentaliteit bevorderen.
Afspraken nakomen; regels en procedures beoordelen op effec7viteit; adequate administra7e en verslaglegging; heldere richtlijnen en eerlijke, rechtvaardige maatregelen; efficiën7e
Nulgheid en effec7viteit; bijdrage aan winstgevendheid en imago
Breed gedragen (consensus) besluitvorming; gelijkwaardigheid, iedere belanghebbende wordt gehoord; harmonie; inlevingsvermogen, solidariteit
Focus op visie; gericht op systemische doorbraken; voortdurende afstemming met belanghebbenden; regie; besluiten op basis van consent en voortschrijdend inzicht; ruimte voor zelforganisa7e
Community
Succes
Orde
Macht
Veiligheid
Synergie
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Op7maliseren
70
Het op>maliseren en het beter doen renderen van de huidige werkwijzen. Door bijvoorbeeld 'slimmer' werken en benchmarken om te zien hoe andere in een vergelijkbare context en situa>e func>oneren.
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Heroriënteren
71
Beter en meer flexibel inspelen op gewijzigde situa>es en systemische knelpunten. Aanpassingen van (strategische) prioriteiten.
Interne Oriëntatie
Externe Oriëntatie
Creativiteit Flexibiliteit
Efficientie Effectiviteit
Oriëntatie op beheersing
Oriëntatie op Veranderen
“Wake up”
“Calm down”
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Transformeren
72
Wanneer nieuwe uitdagingen te complex zijn ten opzichte van de huidige werkwijze, zal getransformeerd moeten worden naar een nieuwe ontwikkelingsfase, waardensysteem of context. Dit impliceert paradigma shiGs in alle disciplines.
! " #
nieuw !
$
* alfa evenwicht / huidige status * bèta toestand / weerstand * gammaval / chaos * deltagolf / integratiefase * nieuwe alfa fase / de nieuwe status quo
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Wilber’s AQAL: vier dimensies
73
Individueel
Collectief
Binnen- kant
Buiten- kant
Proces Gedrag
o.a. biologie
Systeem Beleid, rolmodel
o.a. economie
Cultuur Verstehen, gedeelde waarden Antropologie, sociologie
Intentie Waarden, bewustzijn, competenties, drijfveren Psychologie
Ik Het
Wij Het
!"#$%"&'"##()*+",,%*-./#
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Beïnvloeden van gedrag
74
!"#$%$#&''()
*+((',-'.)
/$""'"0)12"3)
/&$3'"0)12"3)
Ik Het
Wij Het
4'#526)
7893'':)*&(3&5''()
!"3'"-')
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Projectmanagement
75
!"#$%&'#()#*!• !"#$%&'!()*#+,'*'-.!'-!!!!!-'/0'*1!!!!!2)*#'-.!+(,,-.",)/
• !3(4/'##%-5!/)/!5'#''-4673898',%:1'!.)',9!!• !!!4/',,%-5'-!
0,,"1,,(%#23!; !)-/0%11',%-5!23-!33-831!; !'<'6&2%/'%/!6'-/*33,!
=*3:'6/#3&5>!• !)-/0'*8'-.!• !.)',5'*%67/!• !5'(34''*.!• !+%/2)'*'-!
Toenemende complexiteit
Verandering van werkwijzen
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Cubrix Projectmanagement
76
- I - “Traject”
- II - “Haalbaarheid
”
- III - “Draagvlak”
- IV - “Vlechtwerk”
Aanpak Implemen- teren
Inventa- riseren Oriënteren Ontwikkelen
Onder- steuning
Compe- tenties
Cultuur
Stabiel Meervoudig Verbindend Meerduidig Context
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
van Goed naar Excellent Werkgeverschap
De traditionele benadering van Goed Werkgeverschap is gericht op het pleasen en pamperen van werknemers in de hoop dat zij beter (willen) presteren.
77
Excellent Werkgeverschap impliceert betrokken werknemerschap: waardering, vertrouwen en het bouwen aan een professionele cultuur brengt professionals voort die zich richten op de ontwikkeling van hun talent, hun inzet en effectiviteit.
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Caluwe en Vermaak: "leren veranderen"
78woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
VeiligheidTradi>esRituelenSymbolen
GeborgenheidVertrouwen
Clanorganisa>e
KameraadschapVerbondenheid
Wederkerigheid
Veranders7jl van de Clanorganisa7e
79
Neiging: verandering zo lang mogelijk ontkennen en vasthouden aan de oude gebruiken en bestaande patronen
Veranders7jl: Story-‐telling: creëren van nieuwe betekenisvolle verhalen en daar aan te koppelen gebruiken en rituelen. Rituelen in stand houden, deze representeren de relevante kennis
Werkwijzen: Wij werken organisch samen, zo hoort dat
Teamleden moeten elkaar zo goed aanvoelen dat weinig woorden nodig zijn
Je hoort erbij of niet
In onze organisa>e zijn we één grote familie, en dat stralen we ook uit
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Macht en Energie
Machtsorganisa>e
HeersenVeroverenExploiterenAutoritair
WilskrachtStrijdvaardig
StoutmoedigMeedogenloos
80
Strategie: invloed verwerven, verdeel en heers plek veroveren en verdedigen; snel en impulsief handelen
Leren en innoveren: kopieergedrag, imita>e; wilskracht
Werkwijzen: samenwerken is op elkaar kunnen bouwen, van elkaar op aan kunnen, elkaar niet laten vallen
Niets kan besloten worden zonder de baas; Mensen doen wat ze gezegd worden, vergaderingen zijn kort
Interven7es: Op het scherpst van de snede concurrerenMaatregelen opleggen [direc>even, dwang, in>mi-‐da>e, chantage]Verleiden [incl. corrup>e] Uitruilen indien machtsverhoudingen gelijkwaardig zijn.
Organisa7evorm: machtsorganisa7e
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Orde en Structuur
Bureaucra>sche organisa>e
Perfec>eNormenGeloven
Plicht
BeheersenGehoorzaamheidRechtvaardigheidDeskundigheidKwalifica>esDoelgericht
81
Neiging: regels en afspraken borgen stabiliteit en beheersbaarheid
Werkwijzen: Samenwerken vraagt een goede taakverdeling, en een goed werkproces.Besluiten van het management zijn leidendDoor onze standaarden en procedures kan iedereen op ons vertrouwenHard werken wordt beloond
Leren en innoveren: reproduc>e; kwalifica>es, voldoen aan normen, cer>fica>e; produc>nnova>es
Organisa7evorm: Bureaucra7sche organisa7e
Veranders7jl:Planma>g werken; fragmenteren en reduceren van complexiteit; gefaseerd, stap voor stap, in een gecontroleerde omgeving; cascaderen van taken en budgeNen; monitoren en nieuwe regels uitvaardigen.
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Succes
Effec>eve organisa>e
PresterenEffec>viteitCompe>>eVerbeteren
OndernemerschapWinstgedreven
Pres>geImago
82
Neiging: decentralisa>e van presta>edoelstellingen met vrijheden mits resultaten bereikt worden
Leers7jl: Ondernemend: investeren in eigen mogelijkheden
Werkwijzen:> samenwerken vraagt een gemeenschappelijk doel. dan weet iedereen wat te doen> het is normaal dat mensen vergaderingen in en uit lopen (blackberry-‐momenten)> succes is ieders eigen verantwoordelijkheid> regels en procedures moeten omgebogen en aangepast worden waar nodigInterven7es: > mo>veren en prikkelen> problemen analyseren> onderhandelen> benchmarken en toepassen van best prac(ces > voortdurend aandacht geven aan incrementele veranderingen
Organisa7evorm: Effec7eve organisa7e
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Gemeenschap
Professionele organisa>e
BeherenZorg
EmpathieMededogen
SolidariteitGelijkheid
HarmonieDraagvlak
83
Neiging: samen werken, samen leren, samen delen
Leren en innoveren: persoonlijke en professionele ontwikkeling; lerende organisa>e door afstemming op gemeenschappelijke ambi>es; sociale innova>es
Werkwijzen:> samenwerken vraagt dat mensen elkaar kennen en begrijpen, dat vraagt coördina>e> onze vergaderingen zijn lang, want iedereen moet gehoord worden> als je elkaars gevoelens niet herkent, ben je een beroerde collega> als we doelen niet halen is dat een gedeelde verantwoordelijkheid
Organisa7evorm: Professionele organisa7e
Veranders7jl: sociaal construc7onis7schbewustmaken van nieuwe invalshoeken; mo>veren om nieuwe dingen te zien/leren/kunnen; focus op eigen tekortkomingen; creëren van gezamenlijke leersitua>es; elkaar feedback geven.
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
Synergie
Netwerkorganisa>e
InzichtVisionair
DuurzaamAuthen>ek
Vlechtwerk
Kop-‐lopers
Doorbraak
84
Interven7esWegnemen van blokkades; in verbinding met alle belanghebbenden; sturen op toegevoegde waarde van de gehele keten, creëren van doorbraken
Organisa7evorm: net/vlechtwerk organisa7e
Werkwijzen:> als iedereen zijn talent op>maal inzet, kan het team een grote complexiteit aan> medewerkers zijn competente individuen met ieder een eigen winkeltje> alles is flexibel, ook kantoor>jden, wel las>g collec>eve vergaderingen te organiseren> de organisa>e is een netwerk, zonder afgedwongen beleidsafspraken
Leren en innoveren is de kernac>viteit; systeem innova>es; running in packs
woensdag 21 november 2012
Zicht op organisa.eontwikkeling en performanceverbetering -‐ www.cubrix.nl
CONTACT
Marcel van Marrewijkemail: [email protected]
gsm: 06 8 1953 777
profiel: hNp://www.mindz.com/profiles/Marcel_van_Marrewijk
Plaza: www.cubrix.nl
Bronnen:• Cubrix, zicht op organisa>eontwikkeling en Performanceverbetering (M. Van Marrewijk)• Spiral Dynamics (Beck & Cowan )
85woensdag 21 november 2012