Workshop

Innovatie vanuit veranderkundig perspectief

Innovatie-atelier 9 oktober 2014

Behoefte• Verdiepen en verbreden van casus en

professioneel handelingsrepertoire. • Handvatten voor actie: hoe krijg ik de ander mee?

!Werkwijze!• Aanreiken van praktische hulpmiddelen en

inspiratie. • Toepassen op eigen casus, oefenen met eigen

handelingsrepertoire.

Onderdelen1. Inleiding

=> Innoveren vergt moed=> Innoveren vergt actie

2. Waar sta je nu?=> Reflectiedriehoek

3. Wat heb je te doen?=> Coach matrix

4. Wie doen er mee? => Krachtenveld analyse

5. Hoe creëer je beweging in een gesprek?=> Veranderrollen=> Gespreksniveaus en -stijlen

6. Reflectie en synthese leercirkel van Kolb

1. Inleiding

De Pinguins! !

https://www.youtube.com/watch?v=FA2Ff6qIijI

Wat is innoveren?InnoverenConserveren

Verouderen

Verslechteren

Bedekken

„Een uitvinding is een ontdekking die nooit uit het laboratorium komt.”

Vernieuwen

Verbeteren

Ontdekken

UitvindenUitzoeken

Subjectief begrip

„Of er wel of niet van een innovatie kan worden gesproken, hangt af van diegene die het

interpreteert.”

Nieuw voor de afnemer/gebruiker?Nieuw voor de aanbieder/maker?

Nieuw voor het collectief/maatschappij?

Bron: wikipedia

Ergo

„Innoveren isreële problemen verhelpen

en/of het leven verrijken met nog niet bestaande oplossingen.”

Geen makkelijke opgave„Er zijn veel mensen die kunnen zeggen dat een voetbalploeg slecht speelt.

Er zijn weinig mensen die kunnen zeggen waarom ze slecht speelt.

En er zijn slechts een paar mensen die kunnen zeggen wat er moet gebeuren om ze beter te laten spelen.”

Ergo

„Innoveren vraagt ompersoonlijk leiderschap

en een stimulerende omgeving die daarvoor de ruimte biedt.”

Doen is de beste manier van denken !

https://www.youtube.com/watch?v=GUTM8xnh7DM

Charmer: Theorie U

de verandering + ik

„moeten”

+ ik

„willen”

ik + de verandering

„kiezen”

Informatie: - hoe - waar - wanneer - waarom

Hulp / coaching: - luisterend oor - stimulans - motivatie

Resultaten: - wat is mijn eigen aandeel? - wat levert het op? - successen vieren - samen leren

Acceptatie: - voordelen - omarmen - creativiteit - mogelijkheden

Ontkenning: - zieken - zeuren - zeveren - slachtoffer

???? „weerstand”!!!!

2. Waar sta je nu?

Reflectiedriehoek

!!

IK!en!

MIJN TAAK

De situatie / de omgeving

Mijzelf als object Methoden / inzichten

Situationele reflectie

!

Waar draait het hier om? Hoe wordt het spel gespeeld? Hoe lopen de hazen?

Wat is de historie? Hoe speelt de context een rol?

Wat wordt er wel/niet gezegd? Wat staat op de voorgrond en wat op de achtergrond?

Wat was, is en wordt gewenst?

Theoretische reflectie

!!

Welke inzichten en methoden heb ik tot mijn beschikking? Welke zijn relevant?

Welke theorieën en modellen worden het meest gebruikt? Hoe wordt die kennis ingezet?

Wat zijn goede / slechte ervaringen?

Zelfreflectie

!!

Wie ben ik en wie wil ik zijn? Wat zijn mijn gedragspatronen en overtuigingen?

Wat zijn mijn blinde vlekken? Hoe ben ik geworden wie ik ben?

Hoe is mijn rol en hoe liggen mijn relaties met betrokkenen?

Wat zijn mijn eigen belangen en emoties? Hoe spelen die een rol in dit traject?

Methodische reflectie

!!

Wat is mijn (niet)

handelen? !

Welke doelen / effecten

beoog ik? !

Wat zijn mogelijke alternatieven? !

Wat zijn mijn argumenten achter mijn keuzes?

!!

Waar draait het hier om? Hoe wordt het spel gespeeld? Hoe lopen de hazen? Wat is de historie? Hoe speelt de context een rol?

Wat wordt er wel/niet gezegd? Wat staat op de voorgrond en wat op de achtergrond? Wat was, is en wordt gewenst?

De situatie / de omgeving

Wat is mijn (niet)

handelen? !

Welke doelen / effecten

beoog ik? !

Wat zijn mogelijke alternatieven? !

Wat zijn mijn argumenten achter mijn keuzes?

Mijzelf als object Methoden / inzichten

Wie ben ik en wie wil ik zijn? Wat zijn mijn gedragspatronen en overtuigingen? Wat zijn mijn blinde vlekken? Hoe ben ik geworden wie ik ben?

Hoe is mijn rol en hoe liggen mijn relaties met betrokkenen? Wat zijn mijn eigen belangen en emoties? Hoe spelen die een rol in dit traject?

Welke inzichten en methoden heb ik tot mijn beschikking?

Welke zijn relevant? Welke theorieën en modellen worden het meest gebruikt?

Hoe wordt die kennis ingezet? Wat zijn goede /

slechte ervaringen?

Opdracht

• Gebruik het reflectieblad

• Kies 1 van de 4 invalshoeken en vul die eens voor jezelf in

3. Wat heb je te doen?

Coachmatrix

Feiten: - Wat is er zoal? - Wie doet wat?

Actie: - Wat ga je dus doen?

Probleem: - Waar heb je last van? - Waar heeft jouw

opdrachtgever / organisatie last van?

Doel: - Wat wil jij? - Wat wil jouw

opdrachtgever / organisatie?

Opdracht• In tweetallen

• Bevraag elkaar met de coachmatrix

• De één vraagt en schrijft, de ander praat

• Vraag door: wees zo concreet mogelijk

• Hoe ver kom je in 15 minuten?

4. Wie doen er mee?

Rollen in het systeem• Sponsor: steunt de opdracht (evt. als financier)

• Opdrachtgevers: aan wie je rapporteert

• Ankerpunten: vertrouwenspersonen, sleutelfiguren

• Hefbomen: versnellers en vertragers

• Betrokkenen: diegenen die zich hierbij betrokken voelt

• Informanten: beschikken over relevante informatie

• Probleemeigenaar: degene die last heeft van het probleem

Opdracht

• Zet alle actoren in jouw casus op een rij

• Zet erbij welke rol deze actor vervult

• Welke rollen mis je nog?

Actor RolJan SponsorThea Ankerpunt

Ahmed Informant

Irene AnkerpuntGerdie Opdrachtgever

… …… …

Krachtenveldanalyse

Invl

oed

Initiatief veelweinig

ster

kzw

ak

OpdrachtBepaal voor alle actoren:

- heeft hij/zij een sterke of zwakke positie?

- neemt hij/zij veel of weinig initiatief?

Zet alle actoren in het schema!

Zet jezelf in het schema!

In 2-tallen: wat betekent dit voor je casus? Wat staat jou te doen?

5. Hoe creëer je beweging in een

gesprek?

Rollen van veranderaarsExpert Probleem

oplosserProces

begeleider of architect

Coach of mentor

ProbleemInhoudelijk

knelpunt, lacune in kennis

Ontoereikend instrumentarium

Ongewenste gedragspatronen

Gemis aan benodigde

vaardigheden en competenties

Interventie gericht op

Aanreiken / ontwikkelen van

inhoudelijke kennis

Aanreiken / ontwikkelen van

oplossings-methoden

Ontwikkelen van nieuwe

gedragspatronenOntwikkelen van

personen

Interactie

Aandacht / focus

Oppervlakkig Diep

Extern / objectief Intern / persoonlijkDrukker & Verhaaren

Reflectie op rol

• In welke rol herken jij je het meest?

• In welke rol / rollen heb je iets te winnen?

• Wat zegt dat je voor jouw casus?

• Waar ligt jouw uitdaging?

Gespreksniveaus

Je kunt een gesprek sturen, door te schakelen tussen niveaus.

1. Inhoud • informatie • onderwerp van gesprek

2. Procedure• agenda • tijdsindeling • procedure

3. Interactie • betrekkingen • verhoudingen

4. Gevoel• gevoelens/emoties • verwachtingen • wensen • beelden

Gespreksstijlen

Aansluiten De ander centraal „Jij” - stijl

• Actief luisteren • Uitnodigen ideeën te delen • Samenvatten/parafraseren

Profileren Zelf centraal „Ik” - stijl• Jouw beeld voorleggen • Mening geven (poneren) • Confronteren met feiten • Inbouwen verificatie-momenten

Energie!ontwikkelen

De ander en jij zelf centraal „Wij” - stijl

• Uitnodigen tot… • Samen beelden over toekomst

vormen • Wenkend perspectief inbouwen

De dansvloeraansluiten profileren

energie ontwikkelen

inhoud

procedure

interactie

gevoel

Opdracht: droogzwemmen• in 4-tallen

• voorbereiding: • kies een actor in jouw krachtenveld die in beweging moet komen • wijs iemand in de groep aan om die persoon te spelen • voorinformatie is niet vereist

• voer het gesprek

• 2 personen observeren, ieder vanuit een eigen gezichtspunt: • gespreksniveaus: welke niveaus komen aan bod? • gespreksstijlen: welke gespreksstijl wordt vooral gehanteerd?

• na 15 minuten: bespreek de observaties

Henkjan de Jong www.henkjanwerkt.nl