Congres Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO)"Sturen zonder geld in de regio”9 juni 2011

Lokaal Ketenoverleg:Duurzaamheid met sneeuwbaleffect

lokaal betonketenoverleg Groningenlokaal betonketenoverleg Groningen

Jack van der Palen (architect)Jack van der Palen (architect)

voorzittervoorzitter

van recirculatie naar duurzaam betonvan recirculatie naar duurzaam beton

de eerste stap naar duurzaam betonde eerste stap naar duurzaam beton

doel: het sluiten van de ketendoel: het sluiten van de keten

BETONKETENOVERLEG GRONINGEN 9 JUNI 2011

JACK VAN DER PALEN

duurzaamheid is innoverenduurzaamheid is innoveren

kijkend naar de eigenschappen van het materiaal

kijkend naar de eigenschappen van het materiaal

het materiaal optimaliseren voor de toepassing

het materiaal optimaliseren voor de toepassing

en voorbereiden op recirculatieen voorbereiden op recirculatie

de keten is geslotende keten is gesloten

er zijn alleen maar materiaalketenser zijn alleen maar materiaalketens

ketens zijn zelfregulerendketens zijn zelfregulerend

keten is zelfvoorzienendketen is zelfvoorzienend

keten heeft zijn eigen verantwoordelijkheidketen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid

FEITEN!FEITEN!FEITEN!FEITEN!

Hoezo beton verduurzamen?Hoezo beton verduurzamen?

beton is duurzaambeton is duurzaam

het gaat immers honderden jaren meehet gaat immers honderden jaren mee

misschien als je kijkt naar de levenscyclus

misschien als je kijkt naar de levenscyclusniet als je kijkt naar de beheerscyclusniet als je kijkt naar de beheerscyclus

niet als je kijkt naar de trendcyclus niet als je kijkt naar de trendcyclus

beton meest gebruikte materiaalbeton meest gebruikte materiaal

omgezet naar inwoner 1 m3 per jaaromgezet naar inwoner 1 m3 per jaar

cementproductie europa 3% van de totale CO2 uitstoot

cementproductie europa 3% van de totale CO2 uitstoot

cementproductie wereldwijd 5% van de totale CO2 uitstoot

cementproductie wereldwijd 5% van de totale CO2 uitstoot

ontleding van kalksteen kost veel energieontleding van kalksteen kost veel energie

er is geen prikkel om te verduurzamener is geen prikkel om te verduurzamen

er wordt naar elkaar gekekener wordt naar elkaar gekeken

en de verantwoordelijk ligt bij een ander

en de verantwoordelijk ligt bij een ander

MAAR….het is onze verantwoordelijkheid MAAR….het is onze

verantwoordelijkheid het zou vanzelfsprekend moeten zijnhet zou vanzelfsprekend moeten zijn

het is een ketenverantwoordelijkheid het is een ketenverantwoordelijkheid

Hoe organiseren we het?Hoe organiseren we het?

Hoe verduurzamen we beton?Hoe verduurzamen we beton?

Hoe sluiten we de keten? Hoe sluiten we de keten?

STAP 1STAP 1

recirculatie van betonrecirculatie van beton

er is ervaring met granulaater is ervaring met granulaat

de regelgeving laat het toede regelgeving laat het toe

eenvoudig te realiseren eenvoudig te realiseren

STAP 1STAP 1

recirculatie van betonrecirculatie van beton

2008: minister Cramer2008: minister Cramer

C2C als voorbeeld voor de overheid stellen

C2C als voorbeeld voor de overheid stellen20% is al jaren gevraagd nu ACTIE

(daad stellen)

20% is al jaren gevraagd nu ACTIE (daad stellen)

STAP 1STAP 1

recirculatie van betonrecirculatie van beton

Op 13 april 2010 heeft de Tweede Kamer de motie van GroenLinks van

de heer Vendrik aangenomen. De Kamer roept hiermee op te kiezen voor meer recycling. Met recyclen

worden schaarse grondstoffen bespaard en miljoenen tonnen CO2 gereduceerd, hetgeen geheel in lijn

ligt met een duurzame samenleving. 

Op 13 april 2010 heeft de Tweede Kamer de motie van GroenLinks van

de heer Vendrik aangenomen. De Kamer roept hiermee op te kiezen voor meer recycling. Met recyclen

worden schaarse grondstoffen bespaard en miljoenen tonnen CO2 gereduceerd, hetgeen geheel in lijn

ligt met een duurzame samenleving. 

STAP 1STAP 1

recirculatie van betonrecirculatie van beton

20% mag zondermeer toegepast worden

20% mag zondermeer toegepast wordentot 50% veranderen de eigenschappen

niettot 50% veranderen de eigenschappen

niet100% is mogelijk bij sommige toepassingen

100% is mogelijk bij sommige toepassingen

en toch gebeurt het nieten toch gebeurt het niet

omdat er geen vraag naar isomdat er geen vraag naar is

omdat het onder de weg komtomdat het onder de weg komt

STAP 1STAP 1

recirculatie van betonrecirculatie van beton

de mogelijkheden liggen dichtbij de mogelijkheden liggen dichtbij

23 SEPTEMBER 2010

BETONCYLUS

BCG

23-08-2010

Het betonketenoverleg is een informele samenwerking tussen direct betrokkenen in de lokale betonketen: gemeente,

afnemers, producenten, recyclingbedrijven, adviesbureaus, brancheorganisaties en kennisinstellingen.

Het betonketenoverleg is een informele samenwerking tussen direct betrokkenen in de lokale betonketen: gemeente,

afnemers, producenten, recyclingbedrijven, adviesbureaus, brancheorganisaties en kennisinstellingen.

Het werkprincipe is dat alle deelnemers in onderlinge afstemming binnen hun eigen marges gelijktijdige

maatregelen treffen om de keten telkens een kleine stap te verduurzamen, met kleine maar permanente verschuivingen

in de lokale economie als gevolg.

Het werkprincipe is dat alle deelnemers in onderlinge afstemming binnen hun eigen marges gelijktijdige

maatregelen treffen om de keten telkens een kleine stap te verduurzamen, met kleine maar permanente verschuivingen

in de lokale economie als gevolg.

Het gezamenlijke doel is verduurzamen van de lokale betonketen

in de richting van Cradle to Cradle.

Het gezamenlijke doel is verduurzamen van de lokale betonketen

in de richting van Cradle to Cradle.

DOELEN

Een van de werkrichtingen van het betonketenoverleg is vergroten van het marktaandeel van granulaatbeton in de

gemeente Groningen.

Een van de werkrichtingen van het betonketenoverleg is vergroten van het marktaandeel van granulaatbeton in de

gemeente Groningen.

Hiervoor wordt een inventarisatie gemaakt van deelmaatregelen

per deelnemer in het overleg.

Hiervoor wordt een inventarisatie gemaakt van deelmaatregelen

per deelnemer in het overleg.

Deze maatregelen worden onderling afgestemd om het synergie effect te maximaliseren.

Deze maatregelen worden onderling afgestemd om het synergie effect te maximaliseren.

De maatregelen gaan op een afgesproken datum in.De maatregelen gaan op een afgesproken datum in.

23-08-2010

Hoe staan de pionnen?Hoe staan de pionnen?

Niemand vraagt erom?Niemand vraagt erom?

Het is te duur en het staat niet in het bestek?

Het is te duur en het staat niet in het bestek?

Het moet constructief goed zijn.Het moet constructief goed zijn.

Het moet esthetisch goed zijn.Het moet esthetisch goed zijn.

Opdrachtgever wil garantieOpdrachtgever wil garantie

In de bestekken is het opgenomen.In de bestekken is het opgenomen.

Indien voorradig.Indien voorradig.

ander organisatiemodel nodigander organisatiemodel nodig

labellen van betonlabellen van beton

sloopprotocol sloopprotocol

betonkwaliteit is te goed betonkwaliteit is te goed

kijken naar toepassing en samenstelling

kijken naar toepassing en samenstellinganders detaillerenanders detailleren

kijken naar fracties en samenstellingen

kijken naar fracties en samenstellingen

betongranulaat voorschrijven niet nodig

betongranulaat voorschrijven niet nodig

horizontaal bouwproces horizontaal bouwproces

opdr

acht

geve

rop

drac

htge

ver

arch

itect

arch

itect

advi

seur

advi

seur

cons

truc

teur

cons

truc

teur

over

heid

over

heid

best

eksc

hrijv

erbe

stek

schr

ijver

teke

naar

teke

naar

aann

emer

aann

emer

wer

kvoo

rber

eide

rw

erkv

oorb

erei

der

proj

ectle

ider

proj

ectle

ider

toep

assi

ngde

taill

erin

gm

etho

diek

toep

assi

ngde

taill

erin

gm

etho

diek

grondstof delvengrondstof delven

grondstof bewerkengrondstof bewerken

grondstof opslaangrondstof opslaan

specificatie / voorschriftenspecificatie / voorschriften

betonsamenstellingbetonsamenstelling

controlekwaliteitlabelingarchief

controlekwaliteitlabelingarchief

onderhoudonderhoud

slopen / demontageslopen / demontage

omzetten naar nieuwekwalitatieve grondstoffenomzetten naar nieuwekwalitatieve grondstoffen

grondstoffen opslaangrondstoffen opslaan

kwalitatieve grondstoffen kwalitatieve grondstoffen

kennis

vraag

leve

nscy

clus

anal

yse

mat

eria

alke

ten

bouwproces

mogelijkheden toepasbaar makenmogelijkheden toepasbaar maken

de kwaliteit koppelen aan toepassingde kwaliteit koppelen aan toepassing

fracties voor recirculatie fracties voor recirculatie

we moeten het organiseren we moeten het organiseren

bij sloop is er nog veel te winnenbij sloop is er nog veel te winnen

kennis schiet te kort, voorlichting gewenst

kennis schiet te kort, voorlichting gewenst milieuklasse aanpassen milieuklasse aanpassen

labelling en certificering van beton nodig

labelling en certificering van beton nodig