2010.12.doorbraak

24
Afgiftekantoor 8000 Brugge • V.U. Pieter Bauwens M. De Smetstraat 12 9308 Hofstade • Redactieadres: Passendalestraat 1A 2600 Berchem • www.doorbraak.org december 2010 12 DOORBRAAK v r i j moedig m a a n d b l a d Walen vallen Defensie aan [ CULTUUR ] Zot van Vlaamse films [ BINNENLAND ] België opdelen in akkoord [ BUITENLAND ] Splitsing van Soedan in zicht

description

[ binnenland ] [ buitenland ] [ cultuur ] december 2010 12 Zot van Vlaamse films Splitsing van Soedan in zicht België opdelen in akkoord Afgiftekantoor 8000 Brugge • V.U. Pieter Bauwens M. De Smetstraat 12 9308 Hofstade • Redactieadres: Passendalestraat 1A 2600 Berchem • www.doorbraak.org

Transcript of 2010.12.doorbraak

Page 1: 2010.12.doorbraak

Afgiftekantoor 8000 Brugge • V.U. Pieter Bauwens M. De Smetstraat 12 9308 Hofstade • Redactieadres: Passendalestraat 1A 2600 Berchem • www.doorbraak.org

december 2010 12DOORBRAAK

v r i j m o e d i g m a a n d b l a d

Walen vallen Defensie aan

[cultuur]Zot van Vlaamse films

[binnenland]België opdelen in akkoord

[buitenland]Splitsing van Soedan in zicht

Page 2: 2010.12.doorbraak

Eurotuin Merelbeke: Fraterstraat 111 - T: 09/232.13.31 Eurotuin Deinze: Gaversesteenweg 222 - T: 09/387.09.90Open maandag t.e.m. zondag van 9 tot 18.30 uur – Dinsdag geslotenwww.eurotuin.be

0097608_Labels148x103_adv.indd 1 11-03-2010 10:05:11

adve

rten

tie

De Ordelijke Opdeling van BelgiëZuurstof Voor VlaanderenGerolf AnnemansSteven Utsi

België is vastgelopen. Er is nood aan een realistisch Vlaams ‘Plan B’. De auteurs besteedden veel aandacht aan de interna-tionale aspecten van staatsvorming. Ze tonen aan dat het einde van België en de start van een Vlaamse staat geen grote proble-men zullen opleveren en dat ook de opdeling in ordelijke om-standigheden zal kunnen verlopen. Vlaanderen moet nu star-ten met de actieve voorbereiding van de onafhankelijkheid, rekening houdend met de principes van Ordelijke Opdeling.

De Ordelijke Opdeling van BelgiëZuurstof Voor VlaanderenGerolf AnnemansSteven Utsi

België is vastgelopen. Er is nood aan een realistisch Vlaams ‘Plan B’. De auteurs besteedden veel aandacht aan de interna-tionale aspecten van staatsvorming. Ze tonen aan dat het einde van België en de start van een Vlaamse staat geen grote proble-men zullen opleveren en dat ook de opdeling in ordelijke om-standigheden zal kunnen verlopen. Vlaanderen moet nu star-ten met de actieve voorbereiding van de onafhankelijkheid,

€ 15352 blz.978-90-78898-21-4

UITGEVERIJ EGMONT Madouplein 8 bus 2, 1210 BrusselRekeningnummer: 320-0048227-88

0472 603 552 . [email protected]

adve

rten

tie

Page 3: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 3

[Redactioneel]

En de boer ... hij ploegde voortPieteR BAuwens

Ondertussen is Vande Lanotte druk doende. Hij rekent en telt. Of ze daarvoor bij de goochelaar van het Zilverfonds aan het juiste adres zijn, is maar de vraag. eén zekerheid is er toch. we zijn opnieuw aanbeland bij de oude politieke cultuur van Belgische staatshervormingen, de loodgieterij zeg maar. na de verkiezingen in juni klonk nog dat het deze keer allemaal anders zou zijn. een copernicaanse revolutie, zelfs in de manier waarop de staatshervorming tot stand zou komen. na vijf maanden zijn we die naïeve waanvoorstelling voorbij. Vande Lanotte onderhandelt via de ‘biechtstoelprocedure’, hij ziet dus de onderhandelaars apart. De partijen dienen voorstellen in, zonder de voorstellen van de anderen te kennen. Die worden berekend door Rekenhof en dergelijke meer, vervolgens kan er worden aangepast tot de partijen tevreden zijn over hun voorstel. en dan tovert Vande Lanotte zijn duif uit het doosje: hij zal de verschillende voorstellen van de partijen ontmantelen en opnieuw ineenknutselen, bricoleren zeg maar. Zodanig dat niemand weet welk deel juist van welke partij komt. Knap denkwerk voor wie België als referentiekader wil behouden, maar ook je reinste Belgische loodgieterij. waarom zo?

Vande Lanotte ontneemt aan de Franstaligen op die manier de plicht om elk voorstel van ennemi public nr. 1, n-VA, zonder pardon af te schieten. in deze Doorbraak (p. 18) kan u een deel van het scheldproza uit de Franstalige pers bewonderen. Met zo’n opgehitste publieke opinie kan er geen akkoord gesloten worden tussen Ps en n-VA. Dat neemt Vande Lanotte weg. Maar, er is een grote maar. we kunnen niet anders dan de scepsis van Alexander de Croo bijtreden, die stelde op Radio 1 (17 november): ‘ik ben er niet van overtuigd dat dit de systeemverandering wordt waar Vlaanderen voor gekozen heeft’.

De verarmingZal de poging van de bemiddelaar resulteren in de gevraagde res-ponsabilisering? Vande Lanotte zei zelf dat er in zijn voorstel een verband zal zijn tussen inkomsten en uitgaven. Daarmee is patstel-ling samengevat. uiteindelijk is de opdracht van Vande Lanotte: een voorstel formuleren dat ver genoeg gaat voor de n-VA en niet te ver voor de Ps (en bij uitbreiding de andere Franstaligen). Of zoals

Frank Vandenbroucke (sp.a) samenvatte in De Morgen (19 nov.): ‘De Ps moet haar defensieve houding loslaten en durven kiezen voor hervorming. tegelijk moet de n-VA bereid zijn de Franstaligen de verzekeringsmechanismen te bieden dat ze niet gepluimd zul-len worden’. De Vlamingen moeten dus verzekeringsmechanismen inbouwen tegen de verarming van wallonië en Brussel en dus aan-vaarden dat de responsabilisering wordt uitgehold. Van de Ps wordt verwacht dat ze de responsabilisering aanvaardt, het risico durft te nemen. we hebben het hier in Doorbraak al vaak geschreven: in die context is een goed akkoord onmogelijk.

Surrealismeen omdat België nooit surrealistisch genoeg kan zijn, is er in de Kamer een werkgroep opgericht om het taalevenwicht in het Belgisch leger te onderzoeken. Zinloos, de cijfers zijn bekend, u vindt ze verder in deze Doorbraak (p. 6-8). Maar opmerkelijk: n-VA, Vlaams Belang en CD&V stemden tegen, Open Vld onthield zich, en de Franstalige partijen werden gesteund door sp.a en Groen! een voorbeeld voor een coalitie die ons te wachten staat? De CD&V zal alvast niet zonder slag of stoot de Vlaamse kaart blijven trekken. steven Vanackere, voorman van de Brussels-Belgische vleugel van de partij, heeft al laten weten dat er absoluut naar een akkoord moet worden gegaan. ‘iedereen die zegt dat dit nu de laatste kans is en dat indien we mislukken er verkiezingen komen, daar wil ik me tegen verzetten. ik denk dat we absoluut verplicht zijn om tot een akkoord te komen. indien dat gebeurt met Vande Lanotte, des te beter, maar als er nog verder moet worden gezocht, dan is dat een absolute plicht’, zei Vanackere op Radio 1 (18 nov.). Had de CD&V de verkiezingen niet verloren door voluit te kiezen voor het staatsbelang met de redenering een akkoord hebben is belangrijker dan een goed akkoord hebben; we redden het land?!Het lijkt er meer en meer op dat we een slechte staatshervorming zullen krijgen. Zo eentje á la belge. een die de kiemen van de volgende periode politieke problemen in zich draagt. welke politicus wil daarvoor tekenen? Of is de vraag welke politicus de moed zal opbrengen om een onverklaarbaar akkoord aan te vechten en te proberen aan het publiek uit te leggen waarom. Het is te hopen dat er niet opnieuw een generatie Vlaamse politici in het Belgische politieke moeras wordt vastgezogen.

‘De CD&V zal alvast niet zonder slag of stoot de Vlaamse kaart

blijven trekken.’

Page 4: 2010.12.doorbraak

december 2010

Dichter Dirk Van Bastelaere in De Standaard, 30 oktober: ‘Autonomie is een rechtmatig streven. nu dicteert een minder-heid hoe het institutioneel moet.’

Karel Gacoms (ABVV Metaal) in De Standaard, 30 oktober: ‘ik ben voor een staatshervorming en de splitsing van BHV, maar die hoeven toch niet tot minder solidariteit te leiden? toch is de schaalgrootte voor de sociale zekerheid niet zo belangrijk. ik zeg niet dat ik voor een splitsing ben, maar de Vlaamse schaal is groot genoeg; het is niet omdat de Belgische schaal groter is dat de pensioenen nu hoog genoeg zijn.’

An Goovaerts in Trends, 28 oktober: ‘Al jaren is het ABVV een beweging die niet wil weten van welke hervorming dan ook. waardoor het het Belgische welvaartsmodel ernstig in gevaar brengt. Laat ons met zijn allen zo snel mogelijk zo progressief mogelijk zijn. Maar dan niet op zijn Rudi De Leeuws. Zoals hij zich opstelt, is hij de meest conservatieve van de hoop.’

Prof. Robert Senelle in Het Laatste Nieuws, 6 november: ‘wat we nu beleven, is de ergste crisis sinds 1830. toen is ons land ontstaan, nu gaat het om zijn voortbestaan. (...) wat België nu overkomt, staat al 180 jaar in de sterren geschreven. Dit land is een product van de Franstalige bourgeoisie. 1830 was voor ons, Vlamingen, een ramp, de grootste sinds 1585 en de val van Antwerpen.’

Paul Huybrechts in De Morgen, 7 november: ‘Zonder echt “stamflamingant” te zijn,

kan men flamingant worden uit onvrede en ergernis, omdat het Belgische aanbod ontgoochelt. Men hoeft dan niet te “geloven” in Vlaanderen om dit alternatief toch een kans te geven. Flamingant omdat men baalt. noem het bastaflamingantisme, of voor wie overwegend linksgezind is, trotzdemflamingantisme.’

Prof. Herman Balthazar (sp.a) in Knack, 10 november: ‘Hoe-wel ons programma grotendeels hetzelfde is gebleven, is de men-tale afstand tussen Vlaamse en waalse socialisten, in een mum van tijd overigens, heel groot geworden.’

Frank Vandenbroucke (sp.a) in Knack, 10 november: ‘De mogelijkheid dat een staatshervorming morgen tot een rechtser Vlaanderen zal leiden, is voor de sp.a geen goede reden om er niet aan mee te werken. Als wij er alleen in slagen rechtop te lopen aan het handje van onze grote waalse zus, dan hebben wij als socialisten in Vlaanderen geen toekomst. De sp.a moet op eigen benen kunnen staan.’

Prof. Carl Devos op dere-dactie.be, 13 november: ‘stilaan is de wetstraat niet al-leen triestig, maar ook zielig.’

Ben Weyts (N-VA) in De Standaard, 13 november: ‘ik begrijp de angst niet. Het waalse Marshallplan boekt mooie resultaten. Als je zelf meer bevoegdheden in handen krijgt, dan kan dat succes toch alleen maar groter worden? er is geen enkele natuurwet die zegt dat er in wallonië 25 procent werkloosheid moet zijn.’

[Perswijs]

74% van de Belgische beroepsjournalisten beschouwt zichzelf als gematigd tot zeer progressief. Dat blijkt uit een recente enquête. Bij de federale verkiezingen van 2007 stemde 34 % van de ondervraagde journalisten op het kartel van sp.a en spirit, 20 % op Groen!, 20 % op Open Vld en 18 % op het kartel CD&V/n-VA. Jean-Marie Dedecker en Filip Dewinter blijken nauwelijks aanhang te hebben in het journalistieke gild. (Knack 27 okt.)

Doorbraak 4

[Kortjes] Manifest is terugHet Manifest voor een zelfstandig Vlaanderen in europa van de denkgroep “In de Warande”, gepubliceerd in november 2005, groeide sindsdien uit tot het referentiewerk bij uitstek voor wie zich wil mengen in de politiek debatten over de toekomst van Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Vier drukken en vijf jaar later is het werk nog altijd actueel maar jammer genoeg niet of amper nog in de handel te vinden. Daarom hebben we, met dank aan toenmalig voorzitter van de denkgroep, Remi Vermeiren, de inhoud van het werk integraal op onze webstek geplaatst als een extraatje voor onze lezers. Zij kunnen het Manifest er zowel lezen als gratis downloaden.[ ]w w w . d o o r b r a a k . o r g /warandemanifest

Waals sociaal pactWaals minister van Economie Jean-Claude Marcourt (PS) pleit voor een regionaal sociaal pact (voor Wallonië). Uit gesprekken met de sociale partners (vakbonden en werkgevers) besluit hij dat iedereen vragende partij is voor een regionaal pact. Volgens Marcourt is er naast federale cao’s ook ‘nood aan een statuut dat zich situeert tussen de hoogste en de laagste niveaus.’ (LLB, 16 nov.) [] Lees ook blz. 13.

74 %

ivan Mertens (1935-2010)In de krant zal u het wel niet vernomen hebben. Ivan Mertens, algemeen voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging 1998-2000 en bezieler en coördinator van Vlaanderen Vlagt is niet meer. Hij overleed

op 4 november, een paar weken vóór zijn 75ste verjaardag. We kunnen gerust zeggen dat hij de Vlaamse symboliek – de leeuwenvlag met en zonder rode klauwen – ‘democratiseerde’ en dedouaneerde bij het grote publiek. Wat weinigen van hem weten, is dat hij eind jaren 1990 op visite ging bij de belangrijkste Europese ambassades én bij die van de VS in Brussel. Om de situatie in België uit de doeken te doen en hen klaar te stomen voor, jawel, ‘Plan B’. [] www.doorbraak.org

Page 5: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 5

>>Vanmol

[Kortjes] 2 + 3 = 4Niet alleen Philip Muyters heeft het moeilijk met tellen. Deze rekensom is van de hand van Karl-Heinz Lambertz, de flamboyante minister-president van de Duitse Gemeenschap. Hij eist zijn plek onder de communautaire zon. ‘We vrezen dat we, ondanks alle goede bedoelingen, uit het oog verloren worden,’ stelde hij in zijn toespraak op de feestdag van de ‘laatste Belgen’.

responsabilisering loontNiet alle Franstaligen zijn be-vreesd voor responsabilise-ring. Prof. Etienne de Callataÿ, een van de zes experten die Vande Lanotte heeft gevraagd de nieuwe financieringswet te becijferen, verdedigt het res-ponsabiliseringsprincipe voor de deelstaten. Het ‘zou toelaten om een kwaliteitsvoller beleid te voeren dat beter beantwoordt aan de verwachtingen van zowel het noorden als het zuiden van het land.’ En dat doet dan weer ‘de economische taart groeien zodat niemand er bij verliest.’ (RTBf-radio, 4 nov.)

doorbraak.orgOp www.doorbraak.org vindt u niet alleen bijkomende opiniestukken en analyses. In de rubriek Doorbraak televisie brengt Peter De Roover u onder meer het verhaal over het kille Vlaanderen – hij legt een link tussen de vakbonden en de klimaatopwarming. U kunt er zich ook gratis abonneren op de elektronische nieuwsbrief tussendoor. Dan krijgt u twee keer per maand per e-post een overzicht van alle nieuws op de webstek.[] www.doorbraak.org

erepenning voorJean-pierre rondas

De erepenning Albert De Cuyper voor het jaar 2010 is toegekend aan Jean-Pierre Rondas, bezield radiomaker bij Klara en medewerker van Doorbraak. De penning wordt jaarlijks door het Vlaams Komitee Brussel uitgereikt aan een persoon die zich verdienstelijk maakt voor de Brusselse Vlamingen of voor de positie van Vlaanderen in Brussel.

Eerdere laureaten waren onder anderen Jari Demeulemeester, Jan Verheyen, Els Witte en Johan Van den Driessche.

internetextensie .vlaDe internetadressen met .vla dreigen op de lange baan te worden geschoven. Uit een haalbaarheidsstudie die door de Vlaamse regering werd besteld, blijkt dat er niet echt veel belangstelling zou voor bestaan. Bovendien ligt het politiek ook gevoelig want door .vla te introduceren zou Vlaanderen zich, al was het maar digitaal, onafhankelijk verklaren. Als Vlaanderen tegen eind mei volgend jaar geen officiële aanvraag voor de extensie indient, zou het jaren kunnen duren alvorens er opnieuw een mogelijkheid is.De Vlaamse Volksbeweging roept de Vlaamse regering op om deze kans niet te missen en daar nu dringend werk van te maken. De VVB vindt dat Vlaanderen de Vlaamse regering zelf moet kunnen beslissen over de domeinen waarover ze bevoegd is.

taalunie op het netTijdens de internationale top van het Nederlands gaf prinses Mathilde het startsein voor een een webstek over de wereld van de Nederlandse taal. De initiatiefnemers van de Taalunie gingen voor een afkorting van het initiatief wat een draak van een websteknaam oplevert: www.dwvdnt.org. Voorts werd tijdens het topberaad in Brugge door de vertegenwoodigers uit Vlaanderen, Nederland, Zuid-Afrika, Aruba, Curacao en Suriname besloten de kaart van de jeugd te trekken met de oprichting een internationale jongerenraad.[] www.dwvdnt.org

Page 6: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 6 december 2010

[Binnenland] Communautair front over Defensie

Zijn Walen kanonnenvlees?‘Et pour les Flamands, la même chose’? Verre geschiedenis. Van taaldiscriminatie is er in het Belgisch leger sinds enkele decennia geen sprake meer. Maar als de balans van het evenwicht nu eens twee millimeter in het voordeel van Vlaanderen overhelt , huilen de sirenes achter de taalgrens. De recente commotie rond de uitspraken van Luc Gennart, commandant van de luchtmachtbasis van Florennes, is merkwaardig. Praatjes van een kolonel? ‘Blabla’, zoals defensieminister Pieter De Crem zei? Of is er meer aan de hand? Doorbraak luisterde even naar enkele parlementsleden, een defensiespecialist en een ex-kolonel.

JAn VAn De CAsteeLe

even terug in de tijd, toch maar. naar 1830, het jaar nul van dit land. nog tijdens de gevechten met de nederlandse troepen vooraleer de Belgische onafhankelijkheid een feit was, besloot het Voorlopig Bewind dat het Frans, ‘étant la langue généralement répandue en Belgique’ in het leger de bevel- en administratietaal wordt. Dat was ook zo voor landsbestuur, gerecht, middelbaar en hoger onderwijs ...De Belgische geschiedenis die daarop volgde, was één slepende, stapvoetse politieke lijdensweg naar taalevenwicht. Volgens historica els witte moesten de Vlamingen hiervoor meestal tweemaal strijd leveren : eerst om die wetten te bekomen, later om ze te doen toepassen. in 1890 spreken slechts twaalf van de 64 aan de Militaire school afgestudeerde onderluitenanten nederlands.De eerste stapjes vooruit (algemene tweetaligheid van het leger, 1913) worden vertraagd door de eerste wereldoorlog . Over de taaltoestanden aan het front zijn dikke boeken geschreven. Vlaanderen radicaliseert. in 1928 komt er een deuk in de Franse eentaligheid (opleiding in de moedertaal, bevelen in de taal van de soldaat, principiële keuze voor eentalige legereenheden). In 1937 kent bijna eenderde van de officieren in de Vlaamse eenheden nog onvoldoende nederlands. De ‘Vlaamse’ doorbraak komt er in 1938, want voorziet in ‘volledige opleiding van de soldaat in zijn moedertaal’, in tweetaligheid van de officieren en ‘waar mogelijk’ in eentalige compagnies. Officieren moeten de taal kennen van de eenheid waarvoor ze worden aangeduid. toch blijven er nog veel uitzonderingsbepalingen en achterdeurtjes.

Pas in 1968 wordt een eerste nederlandstalige korpscommandant benoemd. in 1955, 1990 en 1999 volgen nog verdere wetswijzigingen. een kandidaat-beroepsofficier moet examen afleggen over een ‘wezenlijke kennis’ van andere landstaal. Voor bevordering tot majoor is een ‘grondige kennis’ van de andere landstaal nodig. Voor echte evenwichten is het dus wachten tot einde 20ste eeuw.

De omgekeerde wereld?is de taalsituatie in het leger vandaag ‘genormaliseerd’? eind 2005 stonden 55% van de personeelsleden van Defensie op de nederlandse taalrol. Luc sevenhans (n-VA, voordien lange tijd defensiespecialist van Vlaams Belang) : ‘De situatie in het globale beroepskader (ca 37 000 manschappen) is hiermee nog beter dan in andere overheidsdiensten , waar de taalverhouding meestal in de buurt van 50/50 ligt, terwijl ze in overeenstemming met de bevolkingscijfers 60/40 zou moeten bedragen.’in de hoogste legertop zijn de Vlamingen inderdaad relatief zelfs iets beter vertegenwoordigd. Van de 33 generaals zijn er nu maar tien Franstaligen. De vier legercomponenten (land, marine, lucht en medische) worden geleid door een nederlandstalige generaal. Maar de legerchef zelf, Charles-Henri Delcour, is wel een Franstalige. Bij het gros van de werknemers, de soldaten en de korporaals, en ook bij de onderofficieren en officieren is er een veel grotere instroom van Franstaligen. ‘wallonië is wereldrecordhouder inzake overheidstewerkstelling. De vaste betrekking trekt er blijkbaar een groter segment

van de bevolking aan dan in Vlaanderen het geval is’, aldus nog sevenhans.

Commotiena een communautaire opstoot vorige winter (zie kader) ontstaat er deze herfst plots weer commotie over het taalgebruik binnen het leger. Kolonel Luc Gennart werkt zich met zijn uitspraken over ‘la flamandisation’ van de legertop (RTBf) opvallend makkelijk in de mediakijker. De Franstalige pers springt op dit incident, ook al omdat het tot een clash komt tussen Gennart en stafchef Charles-Henri Delcour (Brusselaar en Franstalige opvolger van de Vlaming August Van Daele). De Vlaamse kranten volgen: ‘Franstaligen bij defensie buitenspel gezet’ (DM, 18 okt.), ‘Franstaligen worden in het leger uitgerangeerd’ (DS).Het conflict tussen Gennart en Delcour escaleert: overplaatsing, schorsing, Raad van state, chatsessie van Gennart ‘in burger’ op de redactie van Le Soir, ontslag van Delcour (ontkend door De Crem), tuchtraad, beroep ... Het molentje draait nog wel even ...Belangrijker is de periferie van dit conflict. Franstalige politici in en buiten de commissie voor Landsverdediging trekken het register van het protest wijd open. Franstalige kranten gieten nog wat olie op het vuur. Behalve over ‘de vervlaamsing’ gaat het nu ook volop over de vermeende sluiting van Florennes, is er onzekerheid over de F16, is er gekreun over dreigende werkloosheid en gebrek aan ‘economische return voor de streek’ en over de uittocht van militaire installaties en personeel van wallonië naar Vlaanderen. sommigen zien in de ‘Vlaamse aanval’ op de legertop zelfs een

Page 7: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 7

[Binnenland]

voorbode van het onheil dat nog komen zal: een aanval tegen andere overheidsinstellingen zoals De Post, de nMBs ...in de zitting van 20 oktober reduceert Pieter De Crem de kritiek van Gennart tot wat ‘geklets’ en ‘blabla van een drie-ster’. Hij reageert met cijfers: proportioneel zijn er zelfs iets te veel nederlandstaligen bij de officieren, en zeker in de generale staf (10/15; zie tabel).Maar De Crem weet ook waarom dat zo is. er waren veel minder Franstalige kandidaten (47n/20F, of ca. 30 %F) en minder Franstalige kolonels voldoen aan de voorwaarden: er is een onevenwicht inzake grondige kennis van de andere landstaal (489n/197F, of ca. 29 %). ‘ik ben niet van plan om twee soorten generaals in het leven te roepen, degenen die als tweetalig worden beschouwd, overeenkomstig de wettelijke bepalingen, en de anderen’, repliceert De Crem ...De toon is gezet, voor de Franstaligen wordt nu ook defensie ‘de inzet van een communautaire strijd’. Het incident-Gennart gaat al lang niet meer over die man zelf en gaat ook veel breder dan de taalkritiek.‘Désarmer la wallonie ou au moins la déforcer’, dat is de bedoeling, meent Le Soir in een forse uithaal naar stafchef Delcour en naar het principe van taalevenwicht. Dat laatste moet blijkbaar ondergeschikt zijn aan een ‘unitaire visie’ op landsverdediging. ( 5 nov.). ‘La flamandisation ne touche pas que les nominations à plusieurs niveaux, mais aussi la politique d’investissements.’ ( 12 nov.). Deels via citaten van Kamerlid Denis Ducarme (MR) spreekt Le Vif (12 nov.) dezelfde

taal: De Crem ondermijnt een van de laatste pijlers onder het federale België. Vlaanderen soupeert de lekkere brokjes op en de walen worden ‘kanonnenvlees’. De expertise en de meest gesofisticeerde en interessantste economische activiteiten verhuizen naar Vlaanderen. Franstalige parlementsleden vragen werkgroepen, hoorzittingen, een parlementair debat.

Toeval?is het toeval dat dit precies nu gebeurt? Alvast niet voor Luc sevenhans: ‘neen. Het is een duidelijk manoeuvre van de Franstaligen om in volle regeringsonderhandelingen ook langs die kant en via dit dossier de druk te verhogen op de nederlandstalige partijen. Gennart, van MR-signatuur, speelde duidelijk een een-tweetje met Ducarme’. sevenhans is kritisch: ‘Veel nieuw verkozen Vlaamse commissieleden kennen dit dossier nauwelijks en moeten nu in het verweer, terwijl duidelijk is wat de Franstaligen willen: de afspraken over tweetaligheid afzwakken, de taalverhoudingen (60/40) wijzigen of zelfs omdraaien.’ Flahaut en Ducarme vroegen al in het voorjaar om ‘de lat lager’ te leggen (DS, 8 feb.). ‘we geven ze een stok om op onze kop te kloppen’. Op woensdag 17 november is het dan toch zo ver. in de commissie willen de Franstaligen geen hoorzitting maar een ‘werkgroep’. sp.a en Groen! volgen de Franstaligen. De werkgroep komt er na een stemming (9/7, bij onthouding Open Vld).Doorbraak heeft op dat ogenblik al een vermoeden dat de Franstaligen zullen profiteren van de Vlaamse verdeeldheid. Dat blijkt uit de toelichting

van diverse commissieleden.Gerald Kindermans (CD&V) is fel tegen een werkgroep. ‘Zijn er relatief wat meer topgeneraals van de nederlandse taalrol? en dan? in het leger zijn er geen taalkaders en gaat het om tweetaligheid. Punt. De Franstaligen willen met die opgewarmde kost blijkbaar De Crem jennen. Zullen we dan ook eens overal de taalverhoudingen onderzoeken, bij voorbeeld in de buitenlandse ambassades?’‘Deze werkgroep wordt opgericht om communautaire stokebrand te spelen’, voegt hij daar aan toe, in een felle uithaal naar sp.a en Groen!.David Geerts (sp.a) relativeert: ‘een strategie om de regeringsonderhandelingen te beïnvloeden? Dat lijkt me toch wat overdreven. ik denk dat het hele incident is opgeblazen tot een spielerei-dossier nu het parlement niet veel om handen heeft. De Crem heb ik nooit vertrouwd, zeker niet als hij met cijfers goochelt, maar deze keer zal hij er toch niet ver naast zitten, vermoed ik’. toch stemt sp.a samen met Groen! voor.Filip De Man (VB, voorzitter van de commissie Landsverdediging) heeft geen schrik van een werkgroep, al had hij liever een hoorzitting gehad:

Generale staf 66,6 (10/15) 33,3 (5/15)

a) Stafchef (4*) 50 % 50 %

b) Luitenant-generaals (***) 64 % 36 %

c) Generaal-majoors (**) 78 % 22 %

d) Brigadegeneraals (*) 67 % 33 %

Officieren 60,8 % 39,2 %

Onderofficieren 57,9 % 42,1 %

Vrijwilligers (personeelsleden) 51,1 % 48,9 %

Taalsituatie op 1 september 2010. Cijfers Pieter De Crem, Kamercommissie (20 okt.)

LuC seVenHAns: De Franstaligen verhogen ook

langs de kant van Defensie de druk op de Vlaamse

partijen tijdens de regeringsonderhandelingen.

[Fot

o ©

Mie

l Pie

ters

]

Page 8: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 8 december 2010

[Binnenland]

‘Laat de Franstaligen maar doen, ze zullen in eigen voet schieten. nog meer dan nu al het geval is zal blijken dat zij zelf het probleem zijn. Ze wedijveren onderling om communautair de strafste te zijn. Je voelt het dat ze ervan uitgaan dat er verkiezingen in de lucht hangen.’Het wordt uitkijken naar de Vlaamse reacties op verdere pleidooien van Franstaligen voor afwijkingen van de huidige taalverhoudingen (gebruikelijk, maar nergens vastgelegd is 60/40; sommige Franstaligen willen dat ‘tijdelijk’ even omkeren). naar reacties ook op de vraag naar ‘andere’ selectieprocedures en naar ‘minder strikte taaleisen’. Achter de ‘blabla’ van een kolonel gisten belangrijker politiek-economische dossiers. wat, hoe en vooral waar besparen, inkrimpen, reorganiseren, investeren? Dan schieten de lokale politici wakker en roepen ze om wafels. Daar zitten ook de wortels van mogelijk nog meer

toekomstige conflicten.Dit defensiedossier toont aan dat de Franstalige minderheid binnen de Belgische context altijd scoort als ze de Vlaamse meerderheid kan destabiliseren. ‘MR-stokebrand (Ducarme – red.) speelt Vlamingen uit mekaar’ valt het ook De Standaard (18 nov.) op. in het licht van wat inzake de regeringsvorming nog volgt, is dit geen onbelangrijk gegeven.

Regionaliseringin Vlaamsgezinde kringen hoor je dat ook een regionalisering van Defensie bespreekbaar moet zijn. Budget, patrimonium en materieel zouden best verdeelbaar zijn. ‘Voor een stuk is die regionalisering al een feit. er zijn naast tweetalige eenheden ook al eentalige compagnies. Maar of dat nu een topprioriteit zou moet zijn, betwijfel ik’, zegt sevenhans. ‘Alleen als er manifest

operationele redenen voor zouden zijn, en duidelijke meerwaarde om dat wél te doen, zou dat ter sprake kunnen komen.’ ‘Maar dat is vandaag niet aan de orde’, meent ook Kindermans.Filip De Man twijfelt dan weer niet: ‘Vlaams Belang gaat voor de oplossing van het separatisme waarin Vlamingen en walen een eigen beleid bepalen. inzake defensie stelt België niets meer voor. Onze marine is een filiaal van de Nederlandse. Dat kan allemaal netjes worden geregeld in europees perspectief, waar de taken meer en meer worden verdeeld. Het ene land gaat voor atoomduikboten, het andere voor vliegdekschepen ... en de Vlamingen zijn bekwaam in ontmijning, blijkt uit internationale missies’. sommige Franstaligen noemen het Gennart-incident ‘een fragmentatiebom’. uitkijken waar de scherven vallen.

na examens en bevorderingen in juli 2009 gingen de poppen vorige winter al aan het dansen. Landmacht, luchtmacht, zeemacht en medische staf staan sinds kort onder het bevel van generaal-majoors van de nederlandse taalrol. er waren minder Franstalige kandidaten en een relatief kleiner deel ervan slaagde. De benoemingen gebeuren door de legertop zelf, onder meer ook door stafchef Charles-Henri Delcour.Ook toen ging het snel over meer dan taal. Op het moment dat Pieter De Crem zijn legerhervorming doorvoert (2009), ruiken enkele Franstalige politici hun kans. Vooral André Flahaut (Ps) – op Defensie de voorganger van huidig minister Pieter De Crem (CD&V) – en Denis Ducarme (MR) leggen De Crem het vuur aan de schenen, onder meer over de sluiting van een aantal kazernes. en waals verzet blijft zelden

zonder resultaat. MR-vicepremier Didier Reynders (MR) toont zich begin 2010 dan ook tevreden. in Aarlen blijven 400 militairen actief, ‘200 meer dan voorzien’. in Bastogne blijven er een honderd over. Joëlle Milquet (cdH) beklemtoont dat ’96 % van de militaire aanwezigheid in de provincie Luxemburg behouden blijft’. (Belga, 13 jan.)Veel Vlaamse politici tonen zich ook bezorgd over kazernes in hun achtertuin, maar met minder succes. sp.a’er David Geerts noemt De Crem ‘een minister met een wafelijzer, maar het is kapot. Het blijft enkel plakken langs de onderkant. De Franstaligen hebben blijkbaar betere boter’. (Belga, 14 jan.) Volgens De Crem viel het allemaal wel mee en werden ook sommige sluitingen in Vlaanderen teruggeschroefd (sijsele).

Kapot wafelijzer

Voor De Crem zijn de Franstalige uitlatingen over ‘vervlaamsing’ van het leger ‘blabla’.

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]

Page 9: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 9

[Maddens]

Een zwart gat in VlaanderenOp 17 oktober is er in de N-VA ongetwijfeld een oorverdovende zucht van verlichting geslaakt toen de Franstalige partijen de nota-De Wever radicaal afkraakten. En het geluk van de N-VA kon niet op toen de discussie zich de weken nadien vooral toespitste op een technische cijferkwestie. Daardoor raakten de Vlaamse toegevingen in de nota snel vergeten. Maar daardoor is het in Vlaanderen amper doorgedrongen dat de Franstaligen vooral verbolgen waren omdat Brussel in hun ogen wordt miskend als volwaardig derde gewest.

BARt MADDens

wat Brussel betreft, kan de nota De wever nochtans worden gelezen als een subtiele evenwichtsoefening tussen enerzijds een ‘realpolitieke’ erkenning van het derde gewest en anderzijds het binnensmokkelen van stukjes co-bestuur. Dat laatste is het duidelijkst voor justitie. Die bevoegdheid zou in Brussel gewoon federaal blijven. Binnen het bestaande federale kader is dat inderdaad de eenvoudigste en meest logische manier om co-bestuur te realiseren in Brussel. Minder logisch is dat een bij uitstek persoonsgebonden aangelegenheid als de kinderbijslag in Brussel niet naar de gemeenschappen gaat, maar wel naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). Dat komt in de praktijk op hetzelfde neer als het Brussels Gewest. De wever komt aan die laatste kritiek tegemoet door een toegevoegd lid van de Vlaamse en van de Franstalige regering beslissingsbevoegdheid te geven in de regering

van de GGC. Opnieuw een snuifje co-bestuur dus. Al is het maar de vraag of die extra ministers veel in de pap te brokken zullen hebben. en volgens een onbevestigd bericht van 9 november zouden de Vlamingen het idee van de toevoegde ministers inmiddels al hebben laten varen ...Voor het overige wordt het Brussels Gewest

ferm aangedikt in de nota-De wever. Het krijgt fiscale autonomie, maar ook, verrassend, constitutieve autonomie. sterker nog, De wever wil die constitutieve autonomie voor alle gewesten aanzienlijk uitbreiden. Voor Brussel worden ‘de geldende garanties voor de nederlandstalige minderheid wel behouden’. Mooi zo, ware het niet dat die garanties op wetgevend vlak helemaal zijn uitgehold door het Lombardakkoord van 2001. Maar over het ongedaan maken van die paarse perversiteit lezen we in de nota niets.

Brussels brouwselen toch lusten de Franstaligen dit Brusselse brouwsel niet. Deels door het scheutje co-bestuur, maar ook omdat een aantal punten uit Di Rupo’s ultieme compromis van 3 september niet werden overgenomen door De wever: er komt geen afschaffing van het verbod op taalgemengde lijsten, geen overheveling van bevoegdheden van de gemeenschappen naar het Brussels Gewest, en geen geïnstitutionaliseerde groot-Brusselse ‘Communauté Métropolitaine’.Of zal de n-VA ook op die punten bakzeil moeten halen? De toegevingen in Brussel zelf en die in de Rand lijken wel communicerende vaten. in mei 2005 werd er ontzettend veel toegegeven in de Rand, maar in Brussel kwamen de Vlamingen zelf er (ook letterlijk) relatief goedkoop van af: 64 miljoen euro herfinanciering per jaar en een

versoepeling van de taalwetgeving. Vandaag zijn de toegevingen in de Rand veel beperkter, maar de prijs in Brussel stijgt navenant: 350 000 euro per jaar (500 000 euro bij Di Rupo) en een substantiële versterking van het Brussels Gewest.een partij die toegevingen moet doen zoekt altijd de weg van de minste weerstand. Voor de n-VA loopt die weg door Brussel. in Vlaanderen bestaat veel sympathie voor de Rand, elke extra toegeving daar zal de n-VA cash moeten betalen. Maar hoeveel Vlamingen zullen het slapen laten omdat het verbod op taalgemengde lijsten in Brussel wordt afgeschaft, of omdat de kinderbijslag naar de GGC gaat? waarom zou je een grote staatshervorming afwijzen enkel omdat Brussel dezelfde bevoegdheden krijgt als Vlaanderen en wallonië? Dat lijkt spijkers op laag water zoeken, en dat beseft de n-VA maar al te goed.

Grote staatshervormingAls het toch nog tot een grote staatshervorming komt, dan zal dat er wellicht een zijn die vooral wordt afgekocht met toegevingen in Brussel. Brussel zal meer dan ooit een sterk en volwaardig derde gewest worden, waar de Vlaamse partijen op termijn geen enkele vat meer op zullen hebben. Het wordt een zwart gat in Vlaanderen. Letterlijk, als je naar de kaart van het Vlaams Gewest kijkt. Maar ook figuurlijk. Zwarte gaten zijn dingen die zich niet van buitenaf laten beïnvloeden, maar die wel alles opslokken wat in hun buurt komt. Door het verder uitdijen van de grootstedelijke problematiek zal het (wan)beleid in Brussel steeds meer impact hebben op de rest van Vlaanderen. Maar Vlaanderen zelf zal nauwelijks nog invloed hebben in Brussel. is dat de staatshervorming die we wensen? De vraag stellen is ze beantwoorden.

‘Als er toch nog een grote staatshervorming

komt, dan zal die worden afgekocht met

toegevingen in Brussel.’

Page 10: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 10 december 2010

[Interview]

Erik Faucompret: België opdelen, ‘als het maar in akkoord kan’

PeteR De ROOVeR

Je hebt de vraag of Vlaanderen een onafhankelijke staat wil en best zou worden. Maar er is de voorafgaande kwestie of het onafhankelijk kan worden en hoe dat best gebeurt. We legden ze voor aan Erik Faucompret, die al jaren het ontstaan van nieuwe staten bestudeert.

Zijn bureau oogt ordelijk, maar achter de kastdeuren heerst de leegte. erik Faucompret (°1950) is aan de opruim toe, want hij zet op 1 januari een punt achter zijn academische loopbaan. ‘tijd om wat anders te doen, maar ik geef toe dat ik niet bijdraag tot een hogere werkzaamheidgraad in Vlaanderen’, klinkt het schalks. Van een doctor in de toegepaste economische wetenschappen mag je verwachten dat hij zich bekommert over die werkzaamheidgraad, maar Faucompret specialiseerde zich op een ander gebied. Hij promoveerde in 1979 op een proefschrift over de relaties tussen de europese unie en de landen van het Middellandse Zeegebied en doceert als hoogleraar aan de faculteit tew van de universiteit Antwerpen internationale Betrekkingen en internationaal en europees Recht. een vakman als het gaat over nieuwe onafhankelijke staten en, naar eigen zeggen, een pragmaticus. Zo hebben we ze graag.‘Als er geen federale regering meer zou kunnen worden gevormd, dan moet je zoeken naar alternatieven, want anders komen we toch in grote problemen. Het opdelen van België in twee of drie onafhankelijke staten is dan zo’n mogelijkheid om uit de impasse te geraken’, stelt hij nuchter vast en koppelt meteen naar tsjecho-slowakije. ‘Het ging daar heel snel na de verkiezingen van 1992. in het slowaakse deel won Vladimir Meciar, in tsjechië Vaclav Klaus. Meciar wilde de staat omvormen tot een confederatie, een beetje een wollige constructie zoals de n-VA die nu voorstaat voor België. Klaus kreeg het daarvan op z’n heupen en wilde niet meestappen in “een ongekende creatie met een gekke vorm”. Hij stelde Slowakije voor de keuze:

een functionele federatie opzetten of gewoon splitsen.’Al op 1 januari 1993 was de tweede optie een feit, zonder referendum. Faucompret ziet, bij alle verschillen, toch gelijkenissen met ons land. ‘Meciar was een uitgesproken socialist, Klaus zwoer bij de vrije markt. tussen die twee visies was een vergelijk moeilijk en dus ook de vorming van een gezamenlijke regering.’ Het doet aan de kloof tussen De wever en Di Rupo denken. in tsjecho-slowakije schonken ze klare wijn.

Confederalisme geen optieHet idee van confederalisme doet dat niet, vindt Faucompret. ‘Je kan maar een confederatie opzetten ná de splitsing. Confederalisme is geen federalisme XXL, maar een totaal ander concept. Confederalisme steunt op een verdrag tussen staten, bindt geen burgers en biedt de optie om uit te treden. een federatie heeft een grondwet, gemeenschappelijke instellingen en beschikt wel over een direct gezag over de burgers.’Dus misschien is de zuivere opdeling van België nog niet zo’n slecht idee. Maar het heeft alleen zin als je internationaal wordt erkend, vindt Faucompret. ‘Als andere landen je niet erkennen en je geen lid kunt worden van internationale organisaties, sta je nergens. Het wordt zelfs moeilijk om brieven te sturen naar het buitenland als je geen deel uitmaakt van de wereldpostunie.’ een echte staat heeft een volk, een territorium en een regering die een daadwerkelijk en effectief gezag uitoefent. Daaraan voldoet Vlaanderen desgevallend probleemloos. Maar naast die klassieke drie voorwaarden is deelname aan de internationale betrekkingen essentieel. ‘en daarom is een onderhandelde opsplitsing van

België de beste en veiligste methode, als het er dan toch van moet komen. want wie zich afsplitst, vertrekt van nul.’in de literatuur spreekt men bij een afgesproken ontbinding van een land over ‘dismembratio’, een term die ontstond toen Groot-Colombia na de dekolonisatie snel uit elkaar viel in Colombia, Panama, ecuador en Venezuela. ‘in 1991 deed zich dat voor in de sovjet-unie. Rusland werd wel erkend door de veertien andere nieuwe staten als de opvolger en kreeg onder meer de zetel in de Veiligheidsraad. na de splitsing van Joegoslavië claimde de Federale Republiek Joegoslavië – servië en Montenegro dus – dat

statuut van opvolgerstaat. De andere oude deelrepublieken gingen niet akkoord en servië moest tien jaar wachten in de koelkast vooraleer het lid werd van de Vn, na een formele aanvraag.’ Faucompret schudt de voorbeelden uit z’n mouw. ‘De erfenis van tsjecho-slowakije werd niet opgeëist en tsjechië en slowakije stelden in volledig onderling akkoord hun kandidatuur bij internationale instellingen. ik ken één voorbeeld van een land dat zich eenzijdig afscheurde en toch snel volwaardig deel ging uitmaken van de internationale gemeenschap, namelijk Bangladesh. Het verzet van de Vs en China, die

‘Het opdelen van België in twee of drie

onafhankelijke staten is een mogelijkheid om uit de impasse te geraken’’

Page 11: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 11

Pakistan steunden, smolt snel weg en na de erkenning van de nieuwe staat door Pakistan in 1974 lag de weg open.’Dus als wallo-Brux zich aandient als het nieuwe België nadat Vlaanderen zich eenzijdig zou losscheuren, blijft die combinatie genieten van de erkenning die België vandaag heeft. Moet wallo-Brux dan ook de staatsschuld helemaal overnemen? Faucompret lacht. ‘Ja, dat zou op het eerste gezicht de logica zijn. Maar volgens het internationaal gewoonterecht moet de schuld worden verdeeld in een billijke verhouding. Deze regel biedt dan de mogelijkheid om te onderhandelen en tot een akkoord te komen met geven en nemen. Vlaanderen neemt zijn deel van de schuld over, maar wint aan internationale geloofwaardigheid. Rusland nam het grootste deel van de staatsschuld van het GOs over, tsjechië en slowakije verdeelden die in een 2/1-verhouding, op basis van het bevolkingscijfer. in het geval van Joegoslavië gingen de nieuwe republieken zelf onderhandelen met de schuldeisers over hun aandeel.’Hoe zit het met de ‘uti possidetis juris’ (‘zoals je rechtens in bezit hebt’), het internationaal rechterlijk beginsel dat bepaalt dat een nieuwe staat de grenzen krijgt van de oude, vroegere indeling? ‘Dat idee was de norm toen de spaanse gebieden in Zuid-Amerika in de 19de eeuw onafhankelijk werden. in diezelfde 19de eeuw werd het principe niet toegepast in europa, maar na de tweede wereldoorlog zou het wel strikt worden gevolgd bij de dekolonisatie van Afrika. toen Burkina Faso en Mali elkaar een stuk grondgebied betwistten, bepaalde het internationaal Gerechtshof in Den Haag in 1986 dat dit beginsel weliswaar kan botsen met het zelfbeschikkingsrecht, maar dat het toch de betere oplossing is, onder meer met het oog op stabiliteit. De oude koloniale grenzen vormden het uitgangspunt. Ook bij de opdeling van Joegoslavië haalde dit principe het. Milosevic eiste dat de door serviërs bewoonde gebieden van Kroatië weer naar het moederland zouden komen. De europese unie oordeelde volgens het uti possidetis-beginsel. Kroatië werd erkend binnen de oude grenzen van de deelrepubliek.’

Gewestgrenzen zijn echte grenzenHoe zou dat dan worden toegepast op België, want wij kennen grondwettelijk erkende taalgebieden, gewesten én gemeenschappen?

Faucompret: ‘De gewesten, duidelijk afgebakende grondgebieden, passen het best in dat internationaal gehanteerde beginsel.’ Dus maken de Vlaams-Brabantse gemeenten deel uit van Vlaanderen, ook al zijn ze grotendeels Franstalig, maar hoort Brussel er niet automatisch bij? ‘Klopt’, meent Faucompret, ‘als Vlaanderen internationaal erkend wil worden, kan het Brussel niet tegen zijn zin inlijven. Misschien kan Brussel worden verleid met een speciaal statuut, bijvoorbeeld naar het model van washington of misschien Monaco. Maar Brussel moet wel mee willen, anders heeft het alle recht een eigen weg te gaan.’Kortom, als er een akkoord kan worden gevonden over het einde van België, moeten er geen onoverkomelijke problemen ontstaan. ‘Kosovo, dat zich eenzijdig afscheurde, wordt erkend door een minderheid van 71 staten, maar niet door vijf eu-lidstaten: spanje, Roemenië, slowakije, Griekenland en Cyprus. Als er een onderhandelde opsplitsing van België komt, valt het bezwaar voor die landen wellicht weg. Dat is nodig, want deelname aan de eu vergt unanimiteit.’‘Vlaanderen zou internationaal veel goodwill

scheppen door het Minderhedenverdrag te aanvaarden’, meent Faucompret. ‘Het is een kaderverdrag, waarin je de minderheid definieert zoals je wil en voorbehoud over bepaalde artikelen kunt formuleren.’ Hij geeft het voorbeeld van Duitsland, dat alleen de Deense grensbewoners en de sorben formeel erkent als minderheden binnen dat Verdrag.Hoe kun je ooit tot een akkoord komen over de splitsing van België als zelfs BHV opdelen niet lukt? Faucompret gelooft dat de eindonderhandelingen over België misschien juist gemakkelijker kunnen verlopen. ‘nu zit men in een wollige discussie. wat is het eindpunt? wil de ene het einde van het land voorbereiden en de andere die optie onmogelijk maken? Dat wekt wantrouwen. Maar onderhandelingen die tot doel hebben het land op te delen, zijn zeer duidelijk en transparant. Als alle deelnemers die stap mentaal hebben gezet, kan het erg snel gaan. in tsjecho-slowakije was dat slechts een zaak van maanden en het armere slowakije groeide daarna uit tot een successtaat, die zelfs lid werd van de eurozone.’ Misschien toch iets om over na te denken in wallonië?

PROF. eRiK FAuCOMPRet: ‘Onderhandelingen die tot doel hebben het land op te delen, zijn zeer duidelijk en

transparant.’

[Fot

o ©

Doo

rbra

ak]

Page 12: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 12 december 2010

[Politiek]

Vlaanderen onafhankelijk maken, kan zonder chaos en revolutie, de krijtlijnen zijn internationaal al getekend. Dat is de centrale boodschap in het boek De ordelijke opdeling van België; zuurstof voor Vlaanderen, van Vlaams Belang-Kamerfractieleider Gerolf Annemans en Steven Utsi van de VB-studiedienst. De partij wil met het boek tegengas bieden aan de kritiek die het in de kiescam-pagne van 2010 kreeg: dat het met het separatisme het land in de chaos zal storten.

Onafhankelijk in twee stappen

PieteR BAuwens

wie van De ordelijke opdeling een pasklaar scenario voor de opdeling van België verwacht, zal bedrogen uitkomen. Je vindt er wel een strategie, een theoretische, juridische onderbouwde strategie. Het Vlaams Belang kiest met het boek voor een andere tactiek in zijn strijd voor onafhankelijkheid. niet zo lang geleden klonk het dat de ‘eenzijdige Verklaring van Onafhankelijkheid’ de te volgen weg was. in dat scenario moest het Vlaams Parlement de onafhankelijkheid uitroepen waardoor Vlaanderen zich afscheurt. Historisch onderzoek en het bestuderen van de internationale rechtsregels hebben de auteurs geleerd dat dit niet de juiste weg is. ‘Het lijkt er evenwel sterk op dat de vlucht vooruit in een eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring de internationale aanvaarding van de nieuwe staat afremt’(p. 43).Hoe moet het dan wel? eerst het perspectief bijstellen: bij Vlaamse onafhankelijkheid moet de blik gericht zijn op europa en

moet er worden gestreefd naar een snelle internationale erkenning. Daarnaast is het voor Annemans en utsi belangrijk dat het Vlaamse onafhankelijkheidsproces verloopt zonder de economie te schaden of Vlaanderen in een internationaal isolement te duwen. in dat perspectief kan de nv België best worden vereffend via een onderhandelde boedelscheiding.

DismembratioOm internationaal goodwill te creëren en te vermijden dat de Franstaligen met de Belgische erfenis en Brussel aan de haal gaan, pleit de partij voor onafhankelijkheid in twee stappen, ‘de tweetrapse benadering’ heet het in het boek. Zo wordt de Vlaamse onafhankelijkheid een ‘dismembratio’, een ontbinding van een staat in verscheidene andere staten. Volgens de auteurs is ‘dismembratio’ internationaalrechtelijk de enige juiste term voor wat moet gebeuren (achteraan

in het boek worden alle woorden alles netjes in een woordenlijst verzameld en uitgelegd). Vóór alles moet er worden geïnvesteerd in een campagne die aan de rest van de wereld moet duidelijk maken dat de Vlaamse eis om het einde van het onhoudbare Belgische huwelijk te vragen, rechtvaardig is. een opdracht die nú moet beginnen – een drie jaar durende politieke patstelling lijkt daarvoor een prima opstapje. Om tot de eigenlijke onafhankelijkheid over te gaan, dient Vlaanderen eerst de soevereiniteit uit te roepen, waarna met de Franstaligen wordt onderhandeld over een boedelscheiding. Pas na een akkoord over een boedelscheiding (of wanneer de gesprekken mislukken) volgt een onafhankelijkheidsverklaring.

BrusselVlaanderen bezit volgens de auteurs goede troeven om Brussel aan boord te houden bij Vlaamse onafhankelijkheid. Daarbij wordt

‘Volgens Gerolf Annemans is een onderhandelde boedelscheiding de enige manier om Vlaanderen op een propere manier onafhankelijk te krijgen.’

Vlaams Belang wil onderhandelde boedelscheiding

[Fot

o ©

Mar

cel s

teem

an]

Page 13: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 13

[Politiek]

verwezen naar het ‘uti possidetis iuris, ita possideatis’-principe. Volgens dat principe zou België worden opgesplitst volgens de bestaande administratieve grenzen, de gewestgrenzen. De auteurs benadrukken dat datzelfde rechtsprincipe ook versnippering wil tegengaan. Het moet voorkomen dat er enclaves ontstaan. Dat sterkt de auteurs in de overtuiging dat Brussel, geografisch in Vlaanderen gelegen, ook tot een onafhankelijk Vlaanderen kan/zal behoren. in het licht van die internationale rechtsprincipes is een corridor van wallonië naar Brussel plots niet meer zo’n ouderwets politiek idee.Maar wat moet er dan met Brussel binnen Vlaanderen gebeuren? Annemans en utsi schuiven twee scenario’s naar voren. Ofwel wordt de hoofdstad gewoon geïntegreerd in Vlaanderen, ofwel komt een confederatie met Vlaanderen tot stand. Beide opties blijven open, er wordt in het boek geen definitieve keuze gemaakt. In beide gevallen behoudt Brussel zijn tweetalig karakter en dus een apart statuut. Opvallend is dat Vlaams Belang voor Brussel het kaderverdrag ter bescherming van de nationale minderheden wil ondertekenen. Dat moet internationaal de goodwill van Vlaanderen aantonen. Ook vallen de bezwaren om het verdrag in een Belgische context niet te tekenen grotendeels weg. Op het Brusselluik van het boek kwam al snel de meeste kritiek. inderdaad, Brussel is volgens de grondwet niet zomaar een onderdeel van Vlaanderen, het is ook een eigen gewest, zij het volgens de grondwet geen volwaardig (één van die typische Belgische constructies). en het blijft afwachten hoe de internationale gemeenschap dat zal bekijken. Daarnaast is

het zeer de vraag hoe de Brusselaars zelf zullen reageren. Opinieonderzoek maakt duidelijk dat de Brusselaars niet staan te springen om bij Vlaanderen aan te sluiten, zoals ze ook niet staan te juichen om eventueel bij wallonië aan te sluiten. Maar zelfstandig is Brussel niet leefbaar ... eens te meer dreigt de discussie over de haalbaarheid

van Vlaamse onafhankelijkheid te verzanden in een oeverloze discussie over Brussel. De verdienste van het boek is dat de internationale rechtsprincipes een duidelijke juridische context geven aan het debat.

InventarisOm de boedelscheiding wat gemakkelijker te maken, hebben de auteurs in het boek de ‘inventaris van de federale (in-)boedel en een ontwerp van zijn opdeling’ opgenomen. telkens wordt een inventaris opgemaakt, worden pijnpunten opgesomd en daarna volgt een voorstel tot ‘ordelijke opdeling’. Alles passeert daarbij de revue: ministeries, budgetten, gebouwen, personeel, archieven, Koninklijke schenking, overheidsbedrijven ... in dit lijstje

mag ook de staatsschuld niet ontbreken. De verschillende scenario’s die internationaal zijn aanvaard, worden hier naast elkaar gelegd en de keuze lijkt uit te gaan naar het Vives-scenario, een verdeling volgens het ‘objectieve draagkrachtprincipe’: tussen de 56% en 59% van de schuld neemt Vlaanderen op zich, 29% tot 34% voor wallonië en 7% tot 15% voor Brussel. een gematigde opstelling.

GematigdGeen eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring van Vlaanderen dus wegens het strategisch nadeel. De beoogde dismembratio (statenontbinding) van België vraagt de instemming van de Franstaligen. Zo is De Ordelijke Opdeling een heel rationele, juridische zelfs academische benadering van de splitsing van België. Het Vlaams Belang wil met dit boek het verschil wil maken met de n-VA. Gerolf Annemans noemt het boek een ‘repliek op de opmerking van n-VA-voorzitter Bart de wever. Hij zei twee jaar geleden dat onafhankelijkheid iets is voor wie aan revolutie en chaos denkt.’ in dat kader valt de gematigde toon van het boek nog meer op. Volgens Vlaams Belang is een onderhandelde boedelscheiding de enige manier om Vlaanderen op een propere manier onafhankelijk te krijgen. toch een opvallende mildheid voor een Vlaams-radicale zweeppartij. een conclusie die de media die over het boek berichtten niet maakten, in hun haast om er afstand van te nemen.

[] De ordelijke opdeling van België is uitgegeven bij uitgeverij egmont verkrijgbaar via www.uitgeverijegmont.be.

Vlaams Belang voelt zich hoe langer hoe meer de gevangene van het cordon sanitaire. Getuige daarvan, de kritiek, zelfs frustratie die te horen was bij de voorstelling van het boek De Ordelijke Opdeling van België. Gerolf Annemans en steven utsi wilden graag meesurfen op de aandacht voor politieke boeken en het zogenaamde Plan B. Dus stapten ze met hun boek naar enkele uitgeverijen. Die toonden interesse om het boek uit te geven, er waren verregaande afspraken, zelfs om door een inleiding door een buitenstaander het boek wat meer objectiviteit te geven. uiteindelijk durfde geen enkele uitgeverij het aan, uit angst om andere auteurs te verliezen of te worden nagekeken door het boekengild. en zo kwam het boek toch uit bij uitgeverij egmont. De uitgeverij die Vlaams Belang node

zelf heeft opgericht om boeken van zijn parlementsleden te kunnen uitgeven. ‘Zo zal dit boek niet de verspreiding krijgen die het verdient’, zei Philip Claeys, eu-parlementslid en beheerder van uitgeverij egmont. ‘Doordat geen enkele andere uitgever dit boek durf uit te geven zal het mee lijden onder de boycot van de grote ketens, het verbod op een stand op de boekenbeurs en de boycot van de grote boekendistributeurs’. Maar Claeys voegde er strijdbaar aan toe dat ze alles in het werk zullen stellen om volgend jaar een stand voor de uitgeverij egmont op de boekenbeurs af te dwingen. Of zoals Annemans het stelde: ‘moest iemand anders dit boek uitgeven hij kwam uitgebreid op tv in de eerste en de Laatste show, maar dat zal nu niet het geval zijn.’ (PB)

Frustratie over cordon sanitaire

‘Eens te meer dreigt de discussie over de haal-baarheid van Vlaamse

onafhankelijkheid te ver-zanden in een oeverloze discussie over Brussel.’

Page 14: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 14 december 2010

Plan B op tv

PeteR De ROOVeR

eerder dit jaar werd een onderzoeksrapport van de universiteit Antwerpen over de VRt breed gelekt in De Standaard. Die pakte op 16 juni voorpaginagroot uit met de resultaten, een rist aanbevelingen en de waarschuwende kop ‘wees voorzichtig met de VRt’.De aanhef van het bewuste artikel liet er geen twijfel over bestaan: ‘De opdracht van de VRt is zwaar en belangrijk. Daarom moet er zeer

omzichtig worden omgesprongen met besparingen.’ Althans: ‘dat zegt de Vlaming, volgens een onderzoek’.een staal van ruim 1500 Vlamingen, opgezadeld met een expertenrol en in een steekproef verzameld om de sectorraad Media binnenkort te adviseren over de nieuwe beheersovereenkomst tussen de openbare omroep en de Vlaamse overheid; het is weer eens wat anders.

[Vrijspraak]

Niet toevallig de VRT

FRAnK tHeVissen

[Mediawatcher]

De Standaard van 5 november deed me opkijken. ‘VRt wuift België uit’, titelt een stuk op pagina drie. ‘Met de hulp van twaalf professoren onderzoekt Panorama of en hoe België kan worden gesplitst.’ in prime time op 21 november, dus wanneer u dit leest al de ether in (en weer uit).schreef ik op 27 oktober niet in De Standaard: ‘Het moet schuldig verzuim worden genoemd dat de Vlaamse universiteiten nog geen overkoepelende task force hebben opgezet om het scenario van de splitsing technisch voor te bereiden’? een mens zou zowaar de illusie gaan koesteren dat wat hij schrijft er soms ook toe doet. Maar programmamaker De Vadder is er al een paar maanden mee bezig. tot zover de illusie. Drie meewerkende proffen worden in de krant genoemd: Paul De Grauwe, Bea Cantillon en Philippe Van Parijs. twee mogelijkheden: de krant noemt alleen proffen die volgens haar relevant zijn en dan is het lijstje niet representatief. Of de programmamakers zochten enkel woordvoerders van het staatkundige status-quo. ik las pas het boek Leve het vooroordeel van theodore Dalrymple. even toetsen hoe betrouwbaar Dalrymple is. Mijn vooroordeel – onmisbaar in het leven, volgens het boek – zegt dat het besluit van de uitzending zal luiden dat we beter niet onafhankelijk worden. u weet bij lezing van dit stukje in hoeverre mijn vooroordeel nuttig dan wel hinderend werkt.er worden dus twee vragen behandeld. De eerste, of België kan worden gesplitst, is onzinnig. natuurlijk kan België worden gesplitst.

Frankrijk ook of nederland. De vraag of we dat ook best zouden doen, is een maatschappelijk politieke vraag. De mening van professoren is daarbij nuttig, maar niet echt meer ter zake doend dan die van andere waarnemers. Voor het antwoord op de vraag ‘hoe’ dat dan moet gebeuren, is de inbreng van academici onontbeerlijk. Maar die vraag is louter technisch. Ze hoeven er geen liefhebber van te zijn om toch aan te geven hoe het concreet in z’n werk moet gaan. ik citeer uit een eigen opiniestuk voor De Standaard dat nooit verscheen (wel te lezen op www.doorbraak.org): ‘Laten we zelfs aannemen dat het splitsen van België een ramp zou zijn zoals een uitslaande brand in een publiek gebouw. Dan nog mag men verwachten dat vaklui een scenario uitschrijven om er voor te zorgen dat de aanwezigen in dat geval zo snel en veilig mogelijk kunnen worden geëvacueerd.’Mijn vooroordeel voorspelt dat de uitzending zal inzoomen op de eerste vraag en dus vooral ruimte biedt aan de persoonlijke mening van genoemde proffen. Maar zelfs dan is zo’n uitzending een mijlpaal.De optie van de Vlaamse onafhankelijkheid ontwikkelt zich steeds meer tot een realistische mogelijkheid, waarmee rekening moet worden gehouden. Dit soort uitzending is een onverantwoorde verspilling van overheidsgeld, wanneer het een puur sciencefictionscenario betreft. Zo ver staan we dan al. en we leren er zonder twijfel welke argumenten tegen dat idee in stelling worden gebracht. Ook best nuttig.

Page 15: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 15

Maagden

Het is voorspelbaar dat de volkswil zich in dergelijke bevragingen achter een commerciële logica schaart en de doorsnee Vlaming zich uitspreekt voor een lichte toon, méér humor, entertainment, tv-drama en films bij de openbare omroep en niet zit te wachten op meer cultuur en buitenlandberichtgeving.Daarmee was ook de toon van het hoofdartikel in De Standaard gezet en werd meteen ook de overbodigheid en zinloosheid duidelijk van onderzoeken die peilen naar de bekende weg.Ondertussen begon er een ware queeste naar het originele onderzoeksrapport. Zelfs VRt-journalist tim Pauwels slaagde er, vier maanden na de voorpublicatie in de krant, niet in om bij de universiteit van Antwerpen de bronnenreferentie van het originele rapport te bemachtigen.inmiddels wordt er her en der door academici, politici en journalisten met de bewuste krant gezwaaid als wetenschappelijk gezagsargument om kritische kronkels bij dit pleidooi voor een status-quo binnen de openbare omroep de kop in te drukken. De Vlaming is, aldus de onderzoekers, immers ruim tevreden met de VRt en dus (?) maakt dat – volgens de

aanbevelingen – elke reflectie over grondige koerswijzigingen binnen de VRt overbodig.in 2006 ontving de mediaraad van toenmalig mediaminister Bourgeois een gelijkaardige onderzoeksopdracht die, vooral door een grondig verschil in methodologie, resultaten opleverde die haaks stonden op het door mediaminister Lieten bestelde onderzoek. Het rapport van 2006 bracht een duidelijke roep om meer cultuur, meer buitenlandberichtgeving, waakzaamheid tegenover vervlakking en toenemende reclamedruk, verzet tegen de commerciële logica en de doorwerking van de specifieke opdracht van de VRt doorheen alle netten aan het licht.Die kritische kanttekeningen bij het onderzoeksrapport van de Antwerpse universiteit, opgetekend door emeritus hoogleraar els De Bens, geraakten echter niet in de opiniekolommen van De Standaard.nog los van de bedenking hoe verstandig het is om de resultaten van zulke bedenkelijke publieksbevragingen te betrekken bij de onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst, zorgt het doorzichtig lobbyistisch sfeertje rond dergelijke ‘gelekte’ onderzoeksrapporten voor weinig verheffende wetenschap en journalistiek.

[Sprekershoek]JACQues CLAes

De Bijbel is een woud waaruit ieder, op divers niveau en met onderscheiden oogmerk, zijn hout kan slepen. Men kan proberen er een staatsorde op te bouwen, of een partijprogramma. Maar dat dit niet voor de hand ligt, blijkt uit de praktijk. toch staan er in dat boek ongewoon triviale tips voor ieder die met beleid, zeg maar staat en financiën bezig is. staat voeren leidt tot staat-huishoud-kunde. ‘Aiki-nomia’ heet dat bij de Grieken, bij ons: economie.

terug naar de Bijbel die daar rake dingen over zegt. neem dat verhaal – of is het een parabel – over de maagden die wachten op de bruidegom (Mattheus 25, 1-13). Met die maagden is het gesteld zoals met elke populatie: er zijn er wijze en er zijn er dwaze. Gemeenschappelijk hebben de maagden dat zij uitkijken naar de bruidegom. wij zouden zeggen: naar betere tijden. Misschien naar het eind van de crisis. wat de maagden verder verbindt, is het niet kennen van het uur waarop de bruidegom gaat verschijnen. Dan kan midden in de nacht zijn.

De wijze, of zijn het de slimme, maagden hebben voor olie gezorgd om hun lampen te vullen. De dwaze niet. waarschijnlijk zijn die vooral bezig geweest met de bruidegom of met hoe hij er uit zou kunnen zien. in bedachtzaamheid (be-dacht-zijn is meer dan denken) hebben de slimme meiden voor olie en dus voor licht gezorgd. Dan kan je de bruidegom tenminste fatsoenlijk tegemoet treden.en zoals steeds: duikt die bruidegom toch niet op in het holst van de nacht zeker! en dan de onvermijdelijke paniek: de dwaze snellen naar de slimme en smeken om olie. Het is niet duidelijk of er dan nog tijd is om te mijmeren over solidariteit. Prompt komt het antwoord van de slimme, maar eigenlijk wijze maagden: ‘ite potius ad vendentes’. Gaat u liever naar de verkopers. Of beter: doe iets, maak dat er geld is, dan komt de olie vanzelf.stoere taal in een boek dat het vaak heeft over solidariteit. sla meteen de hand aan de ploeg. God zorgt wel, meestal toch, voor zon en regen. Responsabilisering heet dat, alle wijze boeken staan er vol van.Alle maagden, ook de wijze, zijn een beetje dwaas. Maar laat ons hopen en bidden dat de dwaze de juiste weg vinden naar olie. België – what’s in a name – is toch geen fata morgana voor dwaze maagden? Fata morgana is schijn en woestijn. Ook in het land van melk en honing dat België heette.

Zelfs de Bijbel behandelt solidariteit en ... responsabiliteit.

Page 16: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 16 december 2010

in het vorige nummer van Doorbraak beschrijft Koenraad elst wat het betekent om Vlaming te zijn onder de taalunie. Hij bekritiseert de asymmetrie tussen centrum (nederland) en periferie (Vlaanderen). Hij hekelt dat nederlanders in taalzaken geen rekening houden met de mening van de Vlamingen. snobistische Vlamingen doen zichzelf en hun taal geweld aan om toch maar het Hollandse taalgebruik na te bootsen. Door hun onderdanigheid geven Vlamingen steeds weer toe aan de druk vanuit het centrum. Zo raakten het voornaamwoord gij en het diminutiefsuffix -ke (Vlaamse Filmkens) verdrongen door jij en -je (Vlaamse Filmpjes). Zulke taalverschuivingen krijgen volgens elst het karakter van een vernedering van de Vlamingen en zijn het gevolg van het Vlaamse gebrek aan zelfrespect. elst appelleert aan sentimenten die in de discussie over het nederlands in Vlaanderen altijd al voorkwamen. een europese standaardtaal die niet binnen de grenzen van één staat wordt gesproken, maar in verschillende aan elkaar grenzende landen of landsdelen, heeft altijd een centrum en één of meer perifere gebieden. Zo zijn in het Duitse taalgebied Oostenrijk, Duitstalig Zwitserland,

Liechtenstein, Luxemburg, Zuid-tirol, Duitstalig België en (eventueel ook) elzas-Lotharingen en nog enkele kleine gebieden perifeer ten opzichte van Duitsland. De norm voor de Duitse standaardtaal wordt in Duitsland bepaald. De periferie kan voor zichzelf wel tot op zekere hoogte een eigen norm propageren. Oostenrijk doet dat, maar beïnvloedt daarmee het Duits uit Duitsland niet. Hoe meer een perifeer gebied eigen accenten wil leggen, hoe groter de kans wordt dat het zich op termijn afscheurt van het centrum en dus zelf centrum wordt van een nieuw taalgebied. Luxemburg heeft dat min of meer gedaan door het Luxemburgs (Lëtzebuergesch) in 1984 tot officiële taal uit te roepen, zodat het Luxemburgs naast het Duits en het Frans de derde officiële taal is van het land. Die officiële status verleent het Luxemburgs een zekere legitimatie als informele omgangstaal, uiteraard alleen voor autochtone Luxemburgers, want de talrijke migranten leren Frans en niet Duits. De afwijzing van het Duits ten gunste van een eigen standaardvariant leidt dus tot verdere verfransing.De Vlamingen hebben in het verleden een eigen Vlaamse standaardtaal afgewezen, omdat het

PeteR De BRABAnDeRe

Hoofdredacteur Neerlandia/Nederlands van Nu, docent nederlands en Duits aan de Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende

] V r i je T r i b u n e [

Vlaming én Nederlandstalig zijn

nederlands de mogelijkheid bood om de druk van de francofonie te weerstaan. niet voor niets noemen Franstalige Belgen die neerkijken op de taal die in noord-België wordt gesproken, onze taal le flamand. in Frankrijk wordt geduld dat in Frans-Vlaanderen het Vlemsch wordt gecultiveerd, maar niet het nederlands, en in de elzas en Lotharingen het Elzassisch en het Frankisch, maar niet het Duits, zodat de positie van het Frans niet wordt aangetast. Het cultiveren van een regionale variant van het nederlands of het Duits leidt in België, Luxemburg en Frankrijk automatisch tot de versterking van de positie van het Frans. in Brussel is het nederlands bijna helemaal door het Frans verdrongen omdat het decennialang kansloos was als prestigeloze volkstaal tegenover het prestigieuze Frans.De terugkeer naar oude vormen als het voornaamwoord gij en het diminutiefsuffix -ke is geen optie. Overigens is de Hollandse norm vaak zowel in grote delen van Vlaanderen als in de nederlandse periferie (Zeeland, noord-Brabant, nederlands-Limburg en de noordoostelijke gebieden) een vreemde norm. De vorm jij en het diminutiefsuffix -je zijn niet alleen voor de meeste Vlamingen vreemde vormen, maar ook voor veel nederlanders. Hoe komt het toch dat nederlanders die gij en filmke zeggen, er geen moeite mee hebben om jij en filmpje te zeggen als ze de standaardtaal gebruiken? Kunnen de Vlamingen niet gewoon net als de perifere nederlanders de nederlandse (ja, Hollandse) norm aanvaarden zoals die is? De acceptatie van een norm hoeft helemaal geen vernedering in te houden, ook niet als die uit een ander land komt. Of gaan we net als de Luxemburgers, die door negatieve gevoelens tegenover de Duitsers het Duits afwijzen, door negatieve gevoelens tegenover de nederlanders het nederlands afwijzen en dus het Frans vrij spel geven?

De Statenbijbel uit 1637, de aanzet tot het standaardnederlands.

Page 17: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 17

[Economie]

Tijd voor regionale loononderhandelingen

FReDeRiK DeKeyseR

De laatste twee maanden van dit jaar proberen de sociale partners een nationaal loonakkoord af te sluiten voor 2011-2012. Het zou uit economisch standpunt nochtans veel verstandiger zijn om voortaan regionale loonakkoorden af te sluiten.

Het is een tweejaarlijks terugkomend ritueel: vakbonden en werkgeversorganisaties zitten rond de tafel om vast te leggen met hoeveel procent de lonen in België de komende twee jaar mogen stijgen. Ze baseren zich daarbij op een advies van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven die een analyse maakt van de (bestaande en verwachte) loonstijgingen in België en Duitsland, Frankrijk en nederland. Op basis daarvan wordt een loonnorm vastgelegd. Die moet ervoor zorgen dat de Belgische loonkosten niet sneller stijgen dan in die buurlanden. Maar in de praktijk heeft die regeling niet kunnen vermijden dat de loonkosten in België de voorbije jaren toch sneller gestegen zijn dan in de buurlanden. Momenteel zou de loonkostenhandicap 3,9 % bedragen. na de zware ontsporing in 2008-2009 (2,3 %) was er de voorbije twee (crisis)jaren opnieuw een ontsporing met 0,5 %. De kloof met Duitsland, onze eerste exportconcurrent, is zo eind 2010 al opgelopen tot bijna 14 %. werkgevers pleiten daarom al lang voor loonmatiging, maar daar willen de vakbonden niet van weten. Bovendien is de loonnorm die bepaalt met hoeveel procent de lonen mogen stijgen vooral een indicatieve norm. Voor de syndicaten betekent dit dat sectoren en bedrijven gerust loonakkoorden mogen afsluiten die duurder zijn.

Productiviteitsverschilleneconomische experts uiten meer en meer kritiek op het huidige systeem van loonvorming. Zoals uit de cijfers blijkt, is de loonkostenhandicap van België dus zeker niet afgenomen. Daarnaast rijst de vraag of de manier waarop loonakkoorden in België worden afgesloten nog wel van deze tijd is.

naast de interprofessionele nationale norm worden er ook loononderhandelingen gevoerd op het niveau van de sectoren én van het bedrijf. Vakbonden leggen graag de nadruk op het vastleggen van een nationale marge en geen vaststaand percentage waarmee lonen mogen stijgen. Zo kan er in de sectoren een extraatje worden toegekend.

economen waarschuwen dat het huidig systeem tot loonontsporingen leidt. eerst wordt een nationale norm vastgesteld, daarna komt er een extraatje bij in de sector en ten derde wordt op bedrijfsniveau een loonakkoord afgesloten. en dan hebben we het nog niet over de extra’s die op individueel vlak worden toegekend. Vandaar dat al langer dan vandaag wordt gepleit voor het beperken van het aantal niveaus waarop loononderhandelingen worden gevoerd. Aangezien de grenzen tussen sectoren vervagen, zou het geen slechte zaak zijn de sectorale onderhandelingen af te schaffen. Op ondernemingsniveau kunnen de verantwoordelijken ook veel beter de concurrentiepositie inschatten en op die manier een verstandig loonbeleid voeren. in zo’n geval blijft er nog het federale en het ondernemingsniveau over om over loon- en arbeidsvoorwaarden te praten.Maar ook zo’n systeem beantwoordt niet aan de hedendaagse economische realiteit. er wordt immers geen rekening gehouden met de grote regionale economische verschillen die er tussen Vlaanderen en wallonië bestaan.

Zo ligt in wallonië de productiviteit lager en de werkloosheid hoger dan in Vlaanderen. Anders gezegd: de loonnorm die wordt vastgelegd, geldt voor heel België maar zadelt wallonië met een extra loonkostenhandicap op. immers, de waalse werknemers zijn minder productief – ze produceren minder op een uur tijd – maar mogen volgens de nationale loonnorm toch evenveel verdienen als de Vlamingen. Als de lonen in wallonië lager liggen dan in Vlaanderen dan zal het voor de bedrijven interessanter zijn om nieuwe werknemers aan te werven. Vandaar dat een regionaal loonoverleg beter zou zijn. De Oeso heeft al vaker geponeerd dat België een regionale loonvorming nodig heeft. Regio's waar de arbeidsproductiviteit lager ligt, kunnen kiezen voor lagere lonen om de competitiviteit van hun bedrijven te versterken.

Geen vierde loketin het verleden hebben Voka en in mindere mate unizo al gepleit voor regionale loononderhandelingen.tegenstanders waarschuwden voor een extra administratieve rompslomp want naast het nationale, sectorale en ondernemingsoverleg zou er een ‘vierde loket’ bijkomen. niet echt een sterk argument, want als we de nationale en sectorale loononderhandelingen afschaffen, vermindert het aantal niveaus.tegenstanders argumenteren ook dat de lonen de facto al lager liggen in wallonië en dat ze wel degelijk worden bijgestuurd op basis van de lagere productiviteit. Dat klopt gedeeltelijk. Vandaag liggen de lonen in wallonië al wat lager dan in Vlaanderen, maar door de zeer lage waalse productiviteit zijn ze nog te hoog. een echte bijsturing is dus pas mogelijk via een regionaal loonbeleid.

De Oeso stelt België regionale loonvorming

voor.

Page 18: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 18 december 2010

[Francofonië]

’s Werelds rechtlijnigste pers

KAtLeen VAn Den HeuVeL

De uitspraak is van ene Ruben Richard, een entertainer. een dag later besteedt Le Soir twee volle bladzijden en de opener van de voorpagina aan het geval-De wever. in het commentaarstuk van die dag wordt De wever opgeroepen het debat te verkiezen boven de intimidatie. De n-VA-voorzitter had immers pas een klacht ingediend bij de Orde van Geneesheren van waals-Brabant tegen een psychiater, die hem had doorgelicht in La Dernière Heure. Zonder dat de arts de ‘patiënt’ had gezien natuurlijk. De wever was de intimiderende boosdoener, niet de krant of de arts. Revisionist, fascist, leugenaar, egocentrische kind-koning, verrader, woordbreker, gijzelnemer,

autoritair, pathologisch type, die gehaat wil worden door Franstaligen ... Je kunt het zo gek niet bedenken of het staat wel in de kolommen van de Franstalige kranten. Opvallend is dat de journalisten dat niet zelf zeggen. Ze laten dat zeggen, vooral door anonieme bronnen en af en toe door een ‘artiest’ of een deskundige psychiater, die men na lang zoeken toch heeft gevonden.Je kunt van de Franstalige pers zeggen wat je wilt, maar niet dat ze niet consequent en rechtlijnig zou zijn. er bestaat niet de minste twijfel over de aanhankelijkheid tegenover de leider van het volk, elio Di Rupo, en de weerzin tegen de vijand van hetzelfde volk, Bart De wever. Dat schept duidelijkheid. er is een hemelsbreed verschil met de Vlaamse pers, die morgen kan verbranden wat ze gisteren heeft aanbeden of plots roerende stukken schrijft over de populariteit van de Ps-leider ... in Vlaanderen. Zoiets zal de Franstalige confraters niet overkomen.

Achter de leiderDe Franstalige pers in België verdedigt met vuur de belangen van de Franstaligen. is dat kwalijk te nemen? Alle kranten scharen zich achter de leider, de Franstalige premier in spe, ook kranten die van oorsprong niet Ps-gezind zijn, maar liberaal of katholiek. en als de leider vindt dat er een olijfboomcoalitie moet komen, dan is dat zo. De krant L’Avenir, ooit nog eigendom van de bisschop van namen voor ze in het Corelio-concern kwam, is daar geen uitzondering op. De wever werd door l’Avenir beschuldigd van drie keer verraad (‘trahison’). een van de daden van verraad was een dinertje met de liberalen. sommige wallonië-kenners beweren dat er een groot verschil is tussen de Brusselse francofone

pers en de kranten van ‘la wallonie profonde’, L’Avenir en de kranten van de sud Presse-groep. er zal vlugger een waalse regionalist aan het woord komen in L’Avenir of La Meuse, maar de weerzin tegenover ‘le chef flamand’ is nauwelijks verschillend.

16 augustusBart De wever werd na 13 juni alleen maar met veel argwaan bekeken. Kon men de Vlaams-nationalist, separatist en republikein wel vertrouwen? Honderden keren werd in alle kranten de vraag gesteld of De wever wel een akkoord wilde, of hij ‘fysiek in staat’ was tot een compromis. erger was het niet. Plots veranderde de zeurderige twijfel in animositeit. er is een datum op te kleven: 16 augustus 2010. Die dag legden Bart De wever en wouter Beke de financieringswet op de onderhandelingstafel. Dat was het einde. Responsabilisering werd vanaf die dag omschreven als een valstrik (un piège) om walen en Brusselaars te verarmen en te verzwakken. Alle erge incidenten zijn na die datum gekomen. De RtBf ging filmen op het graf van vader De wever. een column in De standaard over het waalse oorlogsverleden lokte verschrikkelijke reacties uit. Le Soir ging akkoord met de schrijver Pierre Mertens, die De wever twee jaar geleden al van negationisme had beschuldigd. De krant vond met Mertens dat het hof van assisen de juiste plaats is voor een confrontatie met de ideeën van Bart De wever. en de conservatieve La Libre Belgique publiceerde een verzameling scheldtirades van onderhandelaars. De helft van die anonieme ‘off the record’-kreten ging over Bart De wever. Met onder meer zelfs het verwijt dat hij te veel wafels eet ...

‘ Ik vergeet nooit dat Bart De Wever de Shoah heeft willen minimaliseren. Alleen daarom zal ik die man nooit de hand drukken ... Ik begrijp niet waarom men nog niet op straat is gekomen, zoals onze Franse buren, om te zeggen dat men geen revisionist wil aan het hoofd van het land’. (La Dernière Heure, 4 november blz. 24).

Je zou van minder moe worden ...

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]

Page 19: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 19

[Buitenland]

Een nieuwe staat in de maakDe wereld telt er tegen de zomer van 2011 weer een staat bij. Op 9 januari 2011 moet er eerst nog een referendum plaatsvinden over de vraag of het zuidelijke deel van Soedan zich wil afscheuren. De verwachting is wel groot dat de bevolking van Zuid-Soedan zich volmondig voor de vorming van een eigen staat zal uitspreken.

DiRK ROCHtus

Het referendum sluit een overgangsperiode af die begon met de ondertekening in 2005 van het Comprehensive Peace Agreement (CPA), het vredesakkoord dat een einde maakte aan de oorlog tussen het islamitische noord- en het overwegend christelijke Zuid-soedan. in 22 jaar oorlog zijn twee miljoen mensen omgekomen. uiteindelijk was de Amerikaanse regering er in geslaagd de national Congress Party (nCP), de partij van het autoritaire regime in de hoofdstad Khartoem, en de zuidelijke rebellenbeweging sudan People’s Liberation Movement (sPLM) aan de onderhandelingstafel te krijgen. Het CPA voorzag in een referendum over onafhankelijkheid van Zuid-soedan in 2010, maar Khartoem hoopte al die tijd dat de unitaire idee weer veld zou winnen. tevergeefs. Het Zuiden had zich behaaglijk genesteld in zijn autonomie en zijn bevolking ziet nu de volgende stap, die naar onafhankelijkheid, best wel zitten. Khartoem heeft er niet veel meer te zeggen. De soedanese president Omar al-Bashir (die overigens wordt vervolgd door het internationaal strafhof voor misdaden tegen de menselijkheid in Darfoer) zal zich vermoedelijk neerleggen bij een uitslag in het referendum die de

onafhankelijkheidsgedachte bezegelt. er valt op het eerste gezicht niet te vrezen voor een Kosovo-scenario waarbij de centrale overheid zich zou verzetten tegen de afscheuring van een gedeelte van het land. in soedan zou zoiets de oorlog doen heropflakkeren. Niet dat het proces zonder wrijvingen zal verlopen. Het vastleggen van de grens tussen noord en Zuid blijft een probleem. Het CPA had bepaald dat dit binnen de zes maanden na zijn ondertekening moest gebeuren. Vijf jaar later is de grens op zes plaatsen nog altijd niet afgebakend om technische of politieke redenen. in sommige van die gebieden bevinden zich belangrijke olievelden en kopervoorraden. De stammen die langs de grens wonen, hopen dat de grens zo ‘zacht’ mogelijk wordt. Het trekken van de grens en het bepalen van het karakter ervan zullen immers hun weerslag hebben op de politieke, economische en menselijke betrekkingen tussen beide (toekomstige) staten.

AfsprakenDe vraag is niet of het Zuiden zich afscheurt, maar wel onder welke voorwaarden Khartoem er mee akkoord gaat. Veel belangrijker dan het referendum is het geheel van vragen die erna nog een antwoord

moeten krijgen. wat met de aardolie? Het Zuiden is goed voor drievierden van de olieproductie, maar tijdens de overgangsperiode werden de door export verkregen inkomsten netjes in twee verdeeld tussen beide landsdelen. Zuid-soedan kan meer – maar niet alles – naar zich toe trekken, want voor de export is het aangewezen op pijpleidingen door het noorden naar de Rode Zee. Mogelijk heft het noorden ter compensatie meer taksen op de doorvoer. Goede afspraken over migratie en staatsburgerschap zijn wenselijk want er leven en werken vele ‘Zuiderlingen’ in het noorden, terwijl nomadenstammen zich niet veel aantrekken van een grens. De staatsschuld bedroeg in 2009 35,7 miljard dollar, goed voor 65 % van het bnp. eén scenario rept over een kwijtschelding van de schulden van héél soedan, een ander heeft het alleen over de schulden die bij de splitsing van het land in de schoot van Zuid-soedan terechtkomen. Het eerste scenario heeft als voordeel dat de internationale donorgemeenschap meer invloed zou hebben op Khartoem en dus ook op de stabilisering van de relaties tussen beide landsdelen.

SpannendDe buurlanden kijken met ingehouden adem toe. Kenia en Oeganda rekenen op meer handel met een onafhankelijk Zuid-soedan. ethiopië ondersteunde vroeger de Zuid-soedanese sPLM om het islamitische regime in Khartoem in te dammen, nu wil het vooral evenwicht en veiligheid in de regio. egypte is niet erg gelukkig met het uiteenvallen van soedan omdat het vreest dat de toevoer van het water van de nijl zou stokken. Van belang is dat beide partijen in soedan bedachtzaam alle kwesties oplossen vóór 15 juli 2011, dag waarop Zuid-soedan wordt geacht als onafhankelijke staat het wereldtoneel te betreden.

Het einde van Soedan is in zicht

Enthousiaste Soedanezen met de vlag van het zich afscheurende Zuid-Soedan.

[Fot

o ©

Rep

orte

rs]

Page 20: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 20 december 2010

[Cultuur]

Niet smoorverliefd maar toch zot van Vlaamse films‘Huidige Vlaamse bioscoopfilms scoren hoge toppen!’ is de euforische titel van een persbericht (4 nov.) van filmverdeler Kinepolis Film Distribution. En met vier snel na elkaar uitgebrachte Vlaamse films heeft KFD nog gelijk ook want Zot van A, Adem, turquaze en sammy’s avonturen zijn stuk voor stuk een schot in de roos.

KAReL DeBuRCHGRAVe

Dertig jaar geleden verscheen het boek Het wonderlijke jaar van de Vlaamse film waarin filmcritici Mark Holthof en Marc Ruyters er zich op het eerste gezicht over verheugden dat er in 1980 vier (!) Vlaamse films werden uitgebracht waaronder De Witte van Sichem. wie verder leest dan de titel ontdekt echter dat het getal vier veeleer een gelukkig toeval bleek te zijn dat de ‘ongemanierdheid’ waarmee Vlaanderen films maakte niet kon verdoezelen. wat is er nu precies veranderd in die dertig jaar? is 2010 dan echt hét wonderjaar van de Vlaamse film of zijn we nog altijd ongemanierd en wordt 2010 het jaar ‘waar de Vlaamse film bleef stille staan’?

1980 versus 2010wat er nu precies veranderd is, kan je best illustreren met Robbe De Hert, regisseur van De Witte. wie de carrière van deze peetvader van de Vlaamse film bekijkt, merkt dat hij een leven lang heeft moeten bedelen om films te mogen maken, ondanks artistiek en publiek succes. De periode waarin een filmgekke kunstenaar als Robbe op een bijna artisanale manier moest blijven vechten, heeft plaats gemaakt voor een volwassen industrie. Die industrie produceert de laatste jaren per maand één nieuwe Vlaamse film: acht meer dan in 1980. elke onderneming kan via het tax shelter-systeem investeren in die films en kan 150 % van het bedrag dat zij ‘taxsheltert’ fiscaal inbrengen. De audiovisuele sector in Vlaanderen is vandaag goed voor een directe werkgelegenheid van ruim 10 000 voltijdse banen en doet het zo zelfs beter dan de auto-industrie. Volgens de cijfers van het Vlaams Audiovisueel Fonds gingen vorig jaar 915 630 bioscoopbezoekers

naar een Vlaamse film kijken. Daarmee hield de Vlaamse film verrassend stand tegenover het filmjaar 2008. Toen werden alle records gebroken door één film, Loft – met 1 082 480 bezoekers officieel de grootste Vlaamse kaskraker ooit. De best bekeken Vlaamse film van het voorbije jaar 2009 is De helaasheid der dingen (425 209 bezoekers), gevolgd door Dossier K. (ca. 400 000 bezoekers). Beide films illustreren duidelijk nog twee andere verschillen met het ‘wonderjaar’ 1980: de effecten van een heuse marketingcampagne en het ‘eigen film feest’-effect. tegen de tijd dat Dossier K. uitkwam, had elke Vlaming via alle mogelijke media al vernomen dat wie deze opvolger van De Zaak Alzheimer niet ging zien, een derde Vincke en Verstuyft-verfilming nog amper zou kunnen volgen. Sequels (vervolgfilms) zijn economisch erg rendabel maar voor 1980 totaal onbestaand. Vandaar geen De Witte II, 10 jaar later. Promotie wérkt! Vlaamse films worden nu feestelijk onthaald. Tegenwoordig wordt er uitgekeken naar de volgende Vlaamse films terwijl men ze vroeger lijdzaam onderging. Jongeren tussen zestien en achttien jaar, hét bioscooppubliek bij uitstek, staan vandaag veel positiever tegenover Vlaamse films.

FestivalsInternationaal doet de Vlaamse film het goed. In 2009 stonden De helaasheid der dingen, Altiplano en Lost Persons Area op het programma in Cannes. in totaal telde het VAF 770 festivalselecties en 132 prijzen en vermeldingen met als hoogtepunt de tien minuten durende staande ovatie voor En waar de sterre bleef stille staan (2010) op het filmfestival in Cannes dit jaar.

De helaasheid der dingen van de Vlaamse kineast Felix van Groeningen werd vorig jaar geselecteerd voor de Quinzaine des Réalisateurs. De film kreeg daar trouwens een speciale vermelding terwijl de

Dardennes iets verder op de Croisette La Leçon de cinéma des Frères Dardenne aan het geven waren voor de internationale filmwereld. Waarover moeten we dan nog klagen? Die ‘ongemanierdheid’ van 1980 ligt dertig jaar achter ons. Of toch niet?

AlarmklokNet nu maakt de Vlaamse filmwereld zich wegens de opgelegde besparingen zorgen over de toekomst van de Vlaamse film. Almaar minder bedrijven investeren in Vlaamse films. In 2006 waren er nog 139, vorig jaar nog maar 31. in het VRt-programma Koppen kon Gust Van den Berghe, de pas afgestudeerde regisseur die het met zijn eindwerk En waar de sterre bleef stille staan al meteen tot in Cannes schopte, het allemaal relativeren. ‘Mij gaat het over het verhaal dat je wil vertellen. en dat hoeft niet altijd veel geld te kosten. een schilder die geen verf heeft, kan ook met koffie schilderen.’Om zoiets te beweren moet je niet noodzakelijk smoorverliefd maar toch zot van film zijn.

‘Tegenwoordig wordt er uitgekeken naar de

volgende Vlaamse films, terwijl men ze vroeger

lijdzaam onderging.’

Page 21: 2010.12.doorbraak

Doorbraak december 2010 21

Met het Verdrag van Lissabon dat op 1 de-cember 2009 in werking trad, schakelde de europese integratie in een hogere versnelling. Belangrijke vernieuwingen bestaan erin dat de europese unie (eu) ‘transparanter’ wordt en met een ‘president’, droogweg de voorzitter van de europese Raad, en de Hoge Vertegen-woordiger voor Buitenlandse Zaken en Veilig-heidsbeleid een steviger plaats wil innemen op het wereldtoneel. De eu breidt uit, verdiept zich en wordt zo almaar complexer. Dan komt een boek als dat van europees parlementslid Dirk sterckx, medewerkers van hem en acade-mici van de universiteit Gent als geroepen. De auteurs presenteren Zo werkt europa na Lis-sabon als de vrucht van samenwerking tussen de academische en politieke wereld. theorie en praktijk bedingen elkaar in een nog nooit eerder vertoond opzet ‘de geschiedenis, de instellin-gen en het beleid van de europese unie in één boek samen te vatten’. nou ja, in Vlaanderen dan toch, want de Angelsaksische wereld bulkt van zulke werken. Het is toch veeleer een ‘praktisch’ werk. Ana-lyse of beschouwing moet je ver zoeken. Het boek is een gids doorheen het labyrint van de eu, een uiterst gedetailleerde en goed gestruc-tureerde blokcursus. Met die bedoeling voor ogen laat de titel het boek recht wedervaren. een apart kritisch hoofdstuk was zeker welkom geweest, meer nog dan tweemaal een niets-zeggend ‘voorwoord’ van een Karel De Gucht en een Herman Van Rompuy. Misschien iets voor een volgende druk? (DR)

Onder de titel ‘europese waarden in een nieuw elan’ organiseerde Pro Flandria in april een opge-merkt colloquium over de toekomst van europese waarden. sprekers uit de Lage Landen en het VK leenden hun naam om hier met een ruim publiek over na te denken. Onder hen Ludo Abicht, Frits Bolkestein, Gerard Bodifée, de Nederlandse filo-sofen Andreas Kinneging en Paul Cliteur en de be-kende Britse conservatieve denker Roger scruton. Hun bijdragen werden gebundeld in een belangrijk en lezenswaardige bundel door Hans Verboven. Die vroeg ook bijkomende auteurs om rond drie domeinen na te denken in dit erudiete boek.uitgangspunt is een nogal defaitistische analyse van de huidige europese beschaving, gekenmerkt door een algemeen verval van westerse waarden. in een eerste deel ‘wat ons europeanen maakt’ krijgen we een – eindelijk – verdienstelijke poging van het omschrijven van de westerse, europese identiteit. in een tweede deel vragen de auteurs zich af welke toekomst die waarden (nog) hebben in europa. Het derde deel is een zoektocht naar een toekomst voor de europese unie – politieke unie of ideëele statenbond? De verhouding van kerk en staat, de impact van secularisme en re-ligie – christendom én islam, de moeilijke relatie met het kapitalisme, zelfs een bijdrage van aarts-bisschop Léonard ... maken dit een belangrijke bundel die aanzet tot nadenken. en actie. Allicht is het wachten op een volgend colloquium en een volgend boek om concrete voorstellen tot actie te mogen verwachten. sommige bijdragen zijn ook erg actueel door de discussie tussen het werke-lijke en het wettelijke land binnen de Belgische kerk – al dan niet gewild door Léonard opgewekt. (KVDH)

Europa Welk Europa?

• Dirk Sterckx, Isabelle Ryckbost, e.a. Zo werkt Europa na Lissabon. uGA/Die Keure, 2010, 512 blz., € 36,95, isbn 978 90 8977 17 2

• Hans Verboven (red.), Continent op drift? Euro-pese waarden in de schaduwen van morgen. Pelckmans, 224 blz., € 19,95, isbn 978 90 289 5306 2

een rist politicologen analyseerde de motivatie van de kiezer bij de stembusslag van 2009 in Vlaanderen en wallonië op basis van een enquête. De neerslag staat in het boek De stemmen van het volk. Drie keer werd een staal kiezers bevraagd. uit de gegevens blijkt dat de onderzochte groep overigens bij elke ‘golf’ sterk afneemt, wat de vergelijkbaarheid van de bekomen data toch wel moet schaden.in het boek gaan Kris Deschouwer en Dave sinardet op zoek naar de communautaire standpunten van de kiezer. Hun besluit verbaast (niet), omdat ze besluiten dat bij deze verkiezingen, die een stevige vooruitgang lieten zien voor de V-partijen, de communautaire standpunten slechts een minieme rol hebben gespeeld. Het verbaast ook niet, omdat het besluit spoort met het verhaal waarmee beide academici graag uitpakken in het publieke debat.we moeten dus concluderen dat de democratie niet werkt. Als kiezers voor die V-partijen helemaal niet zouden gewonnen zijn voor hun communautaire programma, blijken die kiezers echt wel met de ogen dicht te stemmen. Ofwel leren we hoe betrekkelijk dit soort onderzoeken is.wanneer zulke peilingen worden gebruikt om de betekenis van verkiezingen te beïnvloeden, zitten we op een hellend vlak. Maar op die manier gaan de analyses op basis van kleinschalige peilingen voorrang krijgen op de concrete verkiezingsuitslag op basis van een bevraging bij de hele bevolking en stellen wetenschappers zich in de plaats van de kiezer zelf. een gevaarlijk spelletje dat, we moeten het herhalen, de basis van onder de vertegenwoordigende democratie weghaalt. (PDR)

De stemmen van het volk

• K. Deschouwer, P. Delwit, M. Hooghe en S. Walgrave (red.), De stemmen van het volk. VuBpress, 271 blz., € 25,00, isbn 978 90 548 7735 6.

[Boeken]

Page 22: 2010.12.doorbraak

Doorbraak 22 december 2010

[Portret]

Rudi Van der Paal: spin in het naoorlogse Vlaamse web

[COLOFON]

Een biografie is er nooit gekomen. nochtans had Rudi Van der Paal (1925-2010) een vijftal jaar terug wel plannen. De onvermoeibare Pieter-Jan Verstraete zat startklaar. Het boek is er nooit gekomen. Mis-schien maar goed ook. want waar te beginnen met een duizendpoot als Rudi Van der Paal?Van der Paals overlijdensbericht leest als een geschiedenis van de naoorlogse Vlaamse Beweging. Vijftien lijnen waren nodig om zijn vele functies op te sommen. Zelfs wie thuis is in de Vlaamse Beweging, heeft een Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging nodig om het allemaal te ontcijferen. Lid van het ‘Komitee voor beroep op het volk’, stichter van de Antwerpse Contactclub, secretaris van het ‘tweede Paascongres van de Vlaamse Jongeren’, voorzitter van de Vlaams-nationale Landdag (1953) ...Vóór hij zijn partijpolitieke carrière aanvatte, werkte Bart De wever aan een doctoraat over de naoorlogse (partijpolitieke) Vlaamse Beweging. Halfweg de jaren 1990 stootte hij op getuige-nummer-één Rudi Van der Paal. Als een spin in het web was die niet alleen betrokken bij zowat elk Vlaams-radicaal initiatief na wO ii. Hij trok ook vaak aan de touwtjes. Maar altijd áchter de schermen, waar hij zich het liefst ophield,

vooral dan als dat dan in een ‘beter’ restaurant was.Van der Paal was de laatste overblijvende van de zeven stichters van de Volksunie. in het boekje Het zal je kind maar wezen (1989) lijkt hij het geheugen van de partij die ondertussen niet meer de zijne was – hij verbetert medestichter prof. Couvreur wanneer diens geheugen hem wat in de steek laat; hij laat Herman waegemans uit zijn pijp komen. Dat was ook tot in zijn levensavond de sterkte van Rudi Van der Paal: een gigantisch geheugen, het geheugen van het Vlaamse radicalisme.toen de naoorlogse Vlaamse Beweging de catacomben amper durfde verlaten, colporteerde, militeerde, organiseerde Van der Paal. Hij bekleedde tientallen functies in de Vlaamse Beweging en in de (Antwerpse) Volksunie, hij verzamelde financiële middelen en stimuleerde jongeren om uit hun Vlaamse schulp te kruipen. tot in zijn laatste jaren trouwens, zocht, vond en stimuleerde hij jong talent in de richting van de Vlaamse Beweging, partijpolitiek en ongebonden.Als boezemvriend van Karel Dillen koos hij met het egmontpact radicaal voor het Vlaams Blok. Ook al zei hij ‘mijn hart en mijn heimwee liggen daar’, bij de Vu. Later echter kon hij zijn sympathie niet onder stoelen of banken steken voor zijn ‘pupil’ Bart De wever – die hij op sleeptouw nam naar alle nog levende coryfeeën uit de naoorlogse Vlaamse Beweging. Om hen te interviewen of hun archieven te doorpluizen.

niet alleen partijpolitiek had hij zijn verdiensten. Ook in het Antwerpse politieke leven was hij actief. Als medestichter van de Vlaams-nationale Debatclub legde hij contacten tussen Vlaams-nationalisten, katholieken en conservatieven uit de hele Lage Landen. en verder. niet alleen navo-baas Jozef Luns verscheen op het appel, ook Jean-Marie Le Pen – het is trouwens daar dat de beruchte foto van De wever met Le Pen werd gemaakt.Als ‘spin in het web’ kon hij in 2006 een kroon op zijn werk zetten. Voor het RtBf-programma Bye Bye Belgium bracht hij in de zomer van 2006 in de tuin van een italiaans restaurant in Antwerpen verschillende kopstukken samen: Bruno Valkeniers, Filip Dewinter, Bart De wever, Jean-Marie Dedecker, Matthias storme, wijlen ivan Mertens, Peter De Roover, Herman suykerbuyk, Boudewijn Bouckaert ... om te overleggen over wat vandaag ‘Plan B’ heet. Maandenlang heeft hij zich met de voorbereiding beziggehouden van wat in Franstalig België voor een schok zorgde. Als zakenman in de vastgoedwereld heeft hij hoogtes en laagtes gekend. Zijn bedrijf Amber ging een paar jaar terug over kop. einde jaren 1960 was hij betrokken in een vastgoedproject met dr. Paul Janssens in het spaanse torrevieja en sardinië. Vele kleine flaminganten investeerden toen met het oog op een appartementje aan zonovergoten mediterrane kusten. Maar Van der Paal en zijn kornuiten trokken er vroegtijdig de stekker uit en lieten vele huisvaders gedupeerd achter.

KARL DRABBe

Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse uitgeversgroep (VLuG). Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de Periodieke Pers.

redactiePassendalestraat 1A, 2600 [email protected] 03 320 06 30 - F 03 366 60 45 issn 0012-5474

abonneMentenJaarabonnement 11 nummers (verschijnt niet in augustus)Abonnement € 25 internetabonnement € 15 (mits opgave van elektronisch adres) studentenabonnement € 10(mits opgave van elektronisch adres)www.doorbraak.org/[email protected] Be 91 736001271976 BiC KReDBeBB

tussendoorGratis tweewekelijkse e-zine met actualiteit en commentaarwww.doorbraak.org/tussendoor

hoofdredacteur Pieter Bauwens

eindredactie Karl Drabbe, Marc Van de woestyne

kernredactie Pieter Bauwens, Frans Crols, Bernard Daelemans, Mathias Danneels, Peter De Roover, Karl Drabbe, Dirk Rochtus, Jean-Pierre Rondas, Marc Van de woestyne, Roger Van Houtte

voorzitter redactie-adviesraad Frans Crols

vorMgeving Lut Lambert (Foar Dy)

MedeWerkers Ludo Abicht, Jacques Claes, Dirk Degraaf, Frederik Dekeyser, An De Moor, Vincent De Roeck, Herman Deweerdt, Koenraad elst, Bart Maddens, theo Lansloot, Barry Maertens, Marc Platel, eric Ponette, Matthias e. storme, Frank thevissen, Luc Van Braekel, Jan Van de Casteele, Katleen Van den Heuvel, Jan Van Doren, wart Van schel, Pieter-Jan Verstraete

cartoons erwin Vanmol

foto’swim Van Capellen (Reporters)Doorbraak

verantWoordeliJk uitgeverPieter Bauwens Maurits De smetstraat 129308 Hofstade

Page 23: 2010.12.doorbraak

adve

rten

tie

Indoor Karting Antwerpen Noorderlaan 95a2030 Antwerpen tel 03 541 43 43fax 03 541 05 25

piet.ronsijn@indoorkartingantwerpen.bewww.indoorkartingantwerpen.be

adve

rten

tie

Page 24: 2010.12.doorbraak

adve

rten

tie

Vlaams & Neutraal ZiekenfondsVerrassend voordelig!

www.vnz.be met online kantoor

Naast de klassieke ziekenfondsvoordelen, zoals o.m. hulp in het buitenland, jeugdvakanties en ziekenver-voer, komen wij ook tussen in de volgende gevallen:

Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds heeft kantoren over gans Vlaanderen

Ongeacht uw leeftijd!Brillen en lenzen tot 80 euroAlle vaccinaties tot 75 euro

Lidgeld sport- of fitnessclub tot 30 euro

★ ★ ★ Nieuw ★ ★ ★

Terugbetaling voor tandimplantatenof stifttanden tot 500 euro

Specifieke troeven!Geboortevoordelen tot 888 euro,

waaronder ook terugbetaling van luiersOrthodontie: terugbetalingen tot 750 euro

Lasertherapie van de ogen tot 250 euroAlternatieve geneeskunde tot 175 euro

Kampvergoedingen tot 30 euroVoetverzorging tot 25 euro

Ontdek nog meer voordelen in ons ziekenfondspakket: www.vnz.be of vraag vandaag een infopakket of vrijblijvend huisbezoek aan via 0800-179 75 . Veranderen van ziekenfonds is heel eenvoudig. Bel ons gratis nummer of surf naar onze webstek en wij doen graag de rest.