8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

1/18

Vokatitel1

Pensioenen: de weg vooruit

Peter LeymanGedelegeerd bestuurder

Voka - Vlaams Economisch Verbond

8 januari 2010

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

2/18

Vokatitel2

Nood aan visie

Pensioenen vormen een langetermijnprobleemNiet proberen te remediren met kortetermijnoplossingen

We hebben een visie nodig, met als doelstelling eeneerlijk

betaalbaar pensioenstelsel, met n werknemersstatuuttransparant

Op weg daarheen

geen terugname van verworven rechtensensibilizering over de toekomstverwachtingen

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

3/18

Vokatitel3

De problemen zijn gekend

Federale regeringsverklaring 2009:

Door een moedig beleid inzake arbeidsmarkt, gezondheidszorg en pensioenen te voeren, moeten wij de vergrijzing verzilveren. Eenvan de cruciale pensioendossiers die deze regering zal aanpakken

is het afronden van de Nationale Pensioenconferentie.

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

4/18

Vokatitel4

de oplossingen blijven uit

Federale regeringsverklaring 2009:

Een verantwoordelijk en toekomstgericht begrotingsbeleid, dat iswat de mensen van deze regering verwachten. Gezondeoverheidsfinancin zijn onontbeerlijk om in de toekomst de

pensioenen en de sociale uitkeringen te garanderen en deconcurrentiekracht van de bedrijven versterken.

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

5/18

Vokatitel5

en de sense of urgency ontbreekt

Ik kan iedereen garanderen dat er tot 2015 geen fundamenteel probleem is om de pensioenen te betalen.[Michel Daerden, federaal minister van Pensioenen, september 2009]

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

6/18

Vokatitel6

Pensioenstelsel onder druk

Pensioenuitgaven in de liftDe budgettaire kosten van de vergrijzing (SCvV, 2009):

2008-2014: +3,2% van het bbp2008-2060: +8,2% van het bbp

Alle pensioenuitkeringen en sociale uitgaven gelinkt aan vergrijzing2008: een kwart van onze welvaart2060: een derde van onze welvaart

Spanningen tussen en binnen generaties:Jongeren vrezen te moeten betalen voor een pensioen dat er voor hen misschien niet meer zalzijn.Van de oudere generatie gaat een deel vervroegd met pensioen, terwijl anderen langer zullenmoeten werken.

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

7/18

Vokatitel7

Hink-stap-zonder-sprong

Het Belgisch pensioensysteem hinkt op twee benen:

het eerste been, het wettelijk pensioen, is een gedateerd, houtenexemplaar

het tweede been, het aanvullend pensioen, staat nog in zijnkinderschoenen

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

8/18

Vokatitel8

Analyse wettelijk pensioen

Uitgeperst door de vergrijzing en fundamentele tekortkomingen (zoalshet brugpensioen)

Gevolueerd van een instrument van verzekering naar een instrumentvan inkomenssolidariteit

Onbeperkte bijdragen, beperkte uitkeringenZeer solidair met niet-actievenLanger werken wordt niet beloond, minder lang werken wordtonvoldoende verrekend

Groot onderscheid tussen werknemers in de privsector enwerknemers in de overheidssector

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

9/18

Vokatitel9

Analyse aanvullend pensioen

Wettelijk pensioen is mager beestjebehoud van de levensstandaard naar het aanvullend pensioen

Problemen:Te weinig werknemers hebben een tweede pijler (56%)

Bijdragepercentages liggen te laagWAP 2003: democratisering, maar verbreding zonder diepgang

Dus: meer aangeslotenen nodig, met hogere bijdragepercentages

Maar ook: langer actief zijn = langer bijdragen

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

10/18

Vokatitel10

Uitgangspunt: nieuwe vragen, nieuwe antwoorden

Nieuwe benen, gebaseerd op volgende principes:

arbeidsactiverend

duidelijke band tussen betaalde bijdragen en opgebouwde rechten

langer werken aanmoedigen, vroegtijdige uittreding ontmoedigen

geen hinder voor de arbeidsmobiliteit

geen verdere stijging van de (para)fiscale lasten

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

11/18

Vokatitel11

Met meer en langer aan de slag

Van referentieleeftijd naar referentieduurtijdLoopbaanrekening die het aantal gewerkte jaren teltLanger werken belonen, korter werken verrekenenAutomatische koppeling van pensioenuitgaven aan de (stijgende)levensverwachting

Afvoeren brugpensioenstelselDe beste bescherming tegen armoede is: langer werkenStelsel is niet solidair:

Binnen de generatie: bruggepensioneerden versus actievenTussen de generaties: jongeren betalen het gelag

Brugpensioen is strikt genomen een periode van werkloosheid enkan niet langer zomaar gelijkgesteld worden.

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

12/18

Vokatitel12

Selectiever is beter

Gelijkgestelde perioden beperken= pensioenopbouw waartegenover geen betaalde arbeid staat

30% van alle uitkeringen zijn gebaseerd op gelijkgestelde perioden

Thematische en werkgerichte verloven volledig gelijkgesteldWerkloosheid (en brugpensioen) degressief gelijkgesteld

Tijdskrediet geen gelijkstelling

Regionaal actiever beleidNiet enkel aandacht voor de hoogte van de pensioenuitkering, maar ook watdaarmee kan verkregen worden.

Vlaamse zorgverzekering uitbouwen op basis van verzekeringsfilosofie, om ookde niet-medische zorgen voor bejaarden te kunnen dekken.

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

13/18

Vokatitel13

Wettelijk pensioen link herstellen

Begin jaren 80: springen van het bijdrageplafond de band tussenbetaalde bijdragen en opgebouwde rechten ging grotendeels verloren

De sterkste schouders behoren de zwaarste lasten te dragen, maar deverwachte bijdrage moet redelijk blijven.

Link herstellen tussen betaalde bijdragen en opgebouwde rechtenInvoeren van een zachte plafonneringGemoduleerd volgens inkomensschijvenDegressieve percentages voor de pensioenbijdragen

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

14/18

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

15/18

Vokatitel15

Ambtenarenstatuut: evenwicht zoek

Ambtenaren zijn werknemers bij de grootste werkgever van het land.

Maar: atypische werknemersJobzekerheid, goede verloning, meer vakantie, minder werkdrukVoordeligere berekeningswijze pensioen (hoger uitkeringspercentage

van hogere berekeningsbasis, voordelige pensioenformule,scholingsjaren)

Overheid gooit barrires opAmbtenarenstatuut arbeidsmarktbarrire voor talent

Geen stimulans om langer te werken dan minimaal vereistMoreel bezwaar: zijn overheidswerknemer echt per definitiekwetsbare werknemer?

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

16/18

Vokatitel16

Ambtenaren worden werknemers

Overheid discrimineertContractuele ambtenaren zijn wl gewone werknemers

Krijgen een lager percentage van een lager bedragMoreel bezwaar: schisma in schoot overheid

Statutairen

Contractuelen met aanvullend pensioenContractuelen zonder aanvullend pensioen

Voorstel: ambtenarenstatuut hervormen naar werknemerstatuutwettelijk pensioen + aanvullend pensioen

nieuwe aanwervingenvergelijkbare pensioenformule

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

17/18

Vokatitel17

Als we niet kijken valt er niets te zien?

Olifant in de kamer: collectieve, selectieve blindheidVakorganisaties

Waar blijft het belang van de werknemer?

RegeringGeen probleem tot 2015 geen probleem.

Jongeren blijven stil.Zorgen voor morgen zorgen voor binnen dertig jaar

Maar: spijt komt altijd te laatDRINGEND nood aan bewustwording, een debat ten gronde, zonder taboes, en beter vandaag dan morgen!

8/14/2019 2010-01-08 Pensioen - PC

18/18

Vokatitel18

Voka-visie

Studiewerk Voka-kenniscentrum

Analyse van de problematiekUitdenken van oplossingen

Aftoetsen met experts Tijdelijke Werkgroep Pensioenen

Voorzitter: Etienne de Callata (Bank Degroof)

Drieledige invalshoek:academiciadministratie

bedrijven

Drie ontmoetingen

Eindrapport Pensioenen: de weg vooruit