UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

33
Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer Symetrics © 20143 1 15-04-2014 Gastcollege Zorg & Pensioen Jos Berkemeijer 15 april 2014

description

Gastcollege Zorg - Pensioen zoals gegeven dor Jos Berkemeijer op 15 april 2014

Transcript of UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Page 1: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 115-04-2014

Gastcollege Zorg & PensioenJos Berkemeijer 15 april 2014

Page 2: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Agenda

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 22014-04-08

Pensioenontwikkelingen

Zorgontwikkelingen

Internationaal Perspectief

Oplossingsrichtingen

Visie PGGM/ AG-AI

Ideeën

Actorenanalyse

Page 3: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenPensioenstelsel ‘At Risk’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 315-04-2014

Hoeveel % van de bevolking is 65 jaar of ouderI. Bij de invoering van de AOW in 1957II. Anno 2013III. in 2040 (prognose)

: ….%: ….%: ….%

Page 4: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenPensioenstelsel ‘At Risk’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 415-04-2014

Hoeveel % van de bevolking is 65 jaar of ouderI. Bij de invoering van de AOW in 1957II. Anno 2013III. in 2040 (prognose)

: 9%: 17%: 26%

Page 5: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenInschatting Levensverwachting

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 52014-04-08 Presentatie Actuarieel Podium - Jos Berkemeijer - © 2013 Symetrics 52013-10-01

Levensverwachting

N e d e r l a n d

Verwachting

Page 6: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenLanger Leven: AOW Consequenties

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 62014-04-08

Page 7: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenLanger Leven: AOW Prognose Lange Termijn

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 72014-04-08

RegeerakkoordWetsvoorstelMaart 2014

Page 8: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenAOW Prognose Lange Termijn, Alternatieve Visie

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 82014-04-08

Page 9: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

WVFTK - MaatregelenWetsvoorstel verbetering financieel toetsingskader (FTK)

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 92014-04-08

1. Bij financiële tegenvallers: direct maatregelen nemen.Bij ‘korten’ niet meer wachten tot het eind van de herstelperiode.

2. Kortingsmaatregelen mogen over (maximaal) 10 jaar worden gespreid.

3. Dekkingsgraad-Kortings-BeleidMaatregelen als ‘dekkingsgraad te veel daalt’.

4. Introductie ‘Indexatie Verdeelregels’ Generatie-evenwichtig; Geen vroegtijdige uitdeling.

5. Stabiele, kostendekkende premie.

6. Premiedemping mag: 10-jaarsrentemiddeling of ‘Verwacht Rendement’.

7. Bij ‘Verwacht Rendement’: Indexatie in de premie meefinancieren.

8. Toezicht: Ontwikkeling ‘Robuust Dekkingsgraad-Sturingsinstrumentarium’.Geen Dekkingsgraad dagkoersen; 12-maands gemiddelde dekkingsgraad.

9. DCC: Verbetering bestaande DC-regeling: DC + collectief delen van risico’s.

10. Brede dialoog Toekomstbestendig Pensioenstelsel. SER-advies; Oplevering: Voorjaar 2015.

Page 10: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

WVFTK - ConsequentiesWetsvoorstel verbetering financieel toetsingskader (FTK)

ALV VvGH -- Presentatie Jos Berkemeijer 102014-04-08

1. Toekomstige indexatie pensioenen staat zwaar onder drukHogere buffers, alleen toekomstbestendig indexeren, Risico invoering Solvency-II

2. Pensioenenuitkeringen staan niet meer vast maar gaan eerder meebewegen (schommelen) met de resultaten van een pensioenfonds.

3. Dragen maatregelen wel bij aan het ‘Vertrouwen in pensioen’ ?Blijvende onduidelijkheid over pensioenregels pensioenrechten

4. Korting als ‘ultimum remedium’ wordt praktisch buiten werking gesteld.

Page 11: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenPensioenstelsel ‘At Risk’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1115-04-2014

• Werkgevers willen minder risico lopen;

• Risico’s verschuiven naar werknemers

• Overheidstekort terugdringen: besparen op pensioen en zorg

• Solidariteit onder druk Discussie over doorsneepremie, verplichtstelling

• Pensioenfondsen ‘vergrijzen’ en ‘verslapen’

• Nieuwe Pensioenproducten: PPI, Multi OPF, APF, DCC

• Beschikbare premie systemen (DC, CDC) winnen terrein

• Aanhoudende aandacht: Houdbaarheid publieke stelsel (AOW, Zorg)

• Internationale wetgeving stelt hogere eisen:Witboek, Overdraagbaarheid, ‘Holistic Balance Sheet’IORP : 99,5% Zekerheid? QIS studies: ca. € 150 - 200 mlrd ‘tekort’

• Gebrek aan: vertrouwen, Transparantie, Communicatie

Page 12: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘Wordt Bewaakt’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1215-04-2014

Page 13: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘Onder Vuur’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1315-04-2014

Page 14: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenOns Pensioenstelsel ‘In Beweging’

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1415-04-2014

• Pensioen meer afstemmen op Pensioenbehoefte?• Werkbelasting afstemmen op belastbaarheid werknemer?• Gradueel met pensioen i.p.v. één pensioendatum• Inkomensbehoefte na leeftijd 85:

‒ Is levenslange indexatie wel nodig?‒ Gericht op Zorg naast Inkomen

• Vraag: Is er behoefte aan een simpele oudedagsrekening? Op basis van:• Behoud van solidariteit • Bodem-zekerheid • Flexibele aanwending voor

Pensioen, Ziekte, Zorg

Page 15: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

PensioenontwikkelingenToekomst pensioenstelsel, Maatschappelijke dialoog

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1515-04-2014

1. Pensioen & wonenIn het voorjaar stuurt het kabinet een brief over het voorstel van de RMU over pensioen en wonen. Hierin wordt verkend hoe zorgvuldige inpassing binnen de kaders van het huidige stelsel plaats kan vinden op zo kort mogelijke termijn. De inzichten uit wat er mogelijk is binnen het huidige stelsel neem ik ook mee in de analyse hoe deze onderdelen vorm kunnen krijgen in een toekomstig stelsel.

2. SER-adviesHet kabinet heeft de SER verzocht om voor het einde van dit jaar met een advies te komen (bijgevoegd). Met het advies van de SER krijgen sociale partners de gelegenheid om hun inzichten en visies over de toekomst van het stelsel in te brengen. Daarbij wordt ook de relatie tussen de vermogensopbouw voor pensioen, zorg en de eigen woning betrokken. Het advies van de SER vormt daarmee een belangrijk onderdeel van de dialoog.

Jetta Klijnsma SZW, Brief aan 2e Kamer

http://goo.gl/KSYSVV

Page 16: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Zorgontwikkelingen% Populatie naar % Zorgkosten

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1615-04-2014

CBS 2013

Page 17: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Zorgontwikkelingen% Populatie naar % Zorgkosten

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1715-04-2014

CBS 2013

Page 18: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

ZorgontwikkelingenZorgkosten naar type zorg

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1815-04-2014

CBS 2013

Page 19: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

ZorgontwikkelingenZorgkosten naar Leeftijd

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 1915-04-2014

CBS 2013

Page 20: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

ZorgontwikkelingenZorgkosten naar Inkomen

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2015-04-2014

CBS 2013

Page 21: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

ZorgontwikkelingenVeranderingen in de AWBZ,Wetsvoorstel

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2115-04-2014

Taakverdeling vanaf vanaf 2015 1. Gemeenten (Wmo): Zorg aan huis

Begeleiding en ondersteuning aan huis, zoals hulp bij aan- en uitkleden en haren wassen. De gemeente betaalt alleen nog de huishoudelijke hulp bij een laag inkomen. Ook de jeugdzorg komt bij de gemeenten te liggen.

2. Zorgverzekeraars (Zvw): Medische zorgRegeling van de medische zorg, zoals verpleging, persoonlijke verzorging, extramurale behandeling en langdurige geestelijke gezondheidszorg.

3. Rijksoverheid (Wlz): Langdurige zorgDoelgroep: meest kwetsbare ouderen en gehandicapten in instellingen. Zij hebben permanent toezicht of 24 uur zorg in de nabijheid nodig en zullen een blijvend beroep doen op de Wlz.

Page 22: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

ZorgontwikkelingenWlz, Wmo en Zvw vanaf 2015, Wetsvoorstel

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2215-04-2014

Page 27: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Internationaal PerspectiefEU Actual Public Debt 2012

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2715-04-2014

Page 28: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Internationaal PerspectiefEU Actual Public Debt 2012

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2815-04-2014

http://actuaryinfo.blogspot.nl/search?q=health

Page 29: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Oplossingsrichtingen - PGGMCollectief Zorgsparen

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 2915-04-2014

1. Stijgende zorgkosten leiden tot soberdere ouderenzorg en hogere eigen bijdragen

2. Zorgsparen: kapitaaldekking voor toekomstige zorgkosten3. Collectief zorgsparen maakt risicodeling mogelijk tegen aantrekkelijke

kosten 4. Zorgsparen past in pensioenstelsel mits het op peil blijft5. Kapitaal opbouwen via tweede pijler voor hoger pensioen of zorgpensioen6. Verbetering solidariteit tussen gezond en ongezond en tussen generaties7. Collectief zorgsparen samen realiseren

Bron: PGGM

Page 30: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Oplossingsrichtingen – Actuarieel GenootschapEen opmaat naar Zorgsparen

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 3015-04-2014

Bron: Actuarieel Genootschap

1. verplicht collectief sparen voor ouderenzorg (ouderenzorgpensioen)

2. Doorsneepremie, percentage van het salaris tot einde van de tweede belastingschijf

Page 31: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Oplossingsrichtingen – IdeeënDiscussie

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 3115-04-2014

1.Wat is eigenlijk het probleem?a. Vergrijzing?b. Geld zit vast?c. Te hoge toekomstige kosten?d. ….

2.Wat zijn mogelijke oplossingen?a. …b. …c. …

Page 32: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Oplossingsrichtingen – Alternatieven

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 3215-04-2014

Overheid Werkgevers Werknemers Zorgverzekeraars Pensioenfondsen Zorginstellingen xxx

Zorgsparen

Verzekeren vaste uitkering

Eigen bijdragen verhogen

Alternatief 1

Alternatief 2

Alternatief 3

Actoren

Page 33: UvA Gastcollege Zorg - Pensioen

Tenslotte….

Gastcollege Pensioen & Zorg Jos Berkemeijer ― Symetrics © 20143 3315-04-2014

VragenDiscussie