1999.02.Doorbraak

FOTO WIM VAN CAPELLEN

VERHOFSTADT ZOU ER GRAAG BIJ ZIJN NA 13 JUNI.

POKER IN BRUSSEL

Nu de Belgische frank uit onze porte-monnee verdwijnt, blijkt België opnieuween stukje inhoud te verliezen. Stellen dathet Belgische ballonnetje langs twee kan-ten leegloopt, is niet bijster origineel meer.

Ook het buitenland heeft dat begrepen.De respectabele Financial Times schetstein een weekendbijlage (16/17 januari)een bijzonder pessimistisch beeld over hetvoortbestaan van ons koninkrijk aan deNoordzee. Afgezien van de bedenkingdat het toch zo vreselijk jammer is dattwee volkeren niet kunnen samenleven,blijft er voor de auteur van dienst alleende vraag over wat er dan met Brusselgaat gebeuren?

De vraag kan natuurlijk ook worden omge-

draaid: ‘Wat wil je met Brussel doen bínnen

België?’. De slagkracht van het Brussels gewest

met zijn negentien koninkrijkjes, is op zijn

minst twijfelachtig. De moeilijkheden stape-

len zich op, de financiële problemen worden

groter. Vlaanderen is in Brussel nog aanwezig,

maar almaar minder vertegenwoordigd. Het

onveiligheidsgevoel neemt niet af en een ern-

stig integratiebeleid is – op zijn zachtst gezegd

– nog niet voor morgen. En hoe lang duurt het

nog voor Europa zijn hoofdstad naar het oos-

ten verplaatst?

De discussie móet dus worden gevoerd. Op

demografisch vlak liggen de Vlaamse kaarten

in Brussel niet schitterend, maar de francofo-

nen hebben nog méér redenen om zich zorgen

te maken, met name over hun economische

troeven.

Hoe zwaar bluft Franstalig Brussel als Olivier

Maingain (FDF) liever een onafhankelijk

Brussel uitroept dan de hoofdstad van

Vlaanderen te worden? Komen er binnen

België nog betere tijden voor de Brusselse

Vlamingen? Kunnen we überhaupt het risico

lopen dat francofoon Brussel zijn chantage

hard maakt? Of moeten we het risico nemen

en de kaarten op tafel vragen?

Ook in Brussel zijn er op 13 juni verkiezingen.

Daar zou – dixit Knack – het Vlaams Blok een

“hallucinante” sprong vooruit kunnen maken.

De desinteresse van veel Vlaamse politici voor

de Brusselse problematiek heeft daar veel mee

te maken. Wie met denkoefeningen, het zoe-

ken naar oplossingen en het opstellen van stra-

tegieën wacht ‘tot het probleem zich stelt’,

heeft nog vier maanden respijt.

Dirk Laeremans

hoofdredacteur

2Maandbladfebruar i 1999

België-BelgiqueP.B.

Antwerpen X8/2828

Afgiftekantoor Antwerpen X

Baron Dhanislaan 182000 Antwerpen

4

6

8

10

11

14

V l a a n d e r e n s t a a t i n E u r o p a

NOG VIER MAANDEN

Onze man in de Wetstraat schuift mee

over het politieke schaakbord, vier

maanden voor de verkiezingen.

Verhofstadt zou zich in Brussel wel eens

kunnen mispakken.

BRUSSEL KWIJT OF NIET?Wordt Brussel de prijs voor een onaf-

hankelijk Vlaanderen? Enkele reacties

op een opmerkelijk artikel van VVB-

voorzitter Ivan Mertens.

VLAANDEREN EN ZIJN CENTEN

Het dossier fiscale autonomie: meer dan

fiscale snoepjes? Dehaene luistert niet

naar Demeester. Wil de echte CVP nu

opstaan?

RATTACHISME UITGELEGD

Sommige Franstaligen willen naar

Frankrijk. Laten gaan of niet? Pauwels

versus Pauwels.

ISLAMIETEN:VLAAMS OF BELGISCH

Een uitdagende stelling van Jaak Peeters

in onze vrije tribune: de houding van de

Belgische intellectuelen zal straks zor-

gen voor Bosnische toestanden.

LITERATUUR EN NATIE

We blijven het liefst onze eigen schrij-

vers lezen.

BEELD-SPRAAK

VLAGGENVERTOONWe kregen wat reacties binnen op ons

kortje van vorige maand, waarin we

schreven dat de Leeuwenvlag op het

VU-ID21 alliantiemoment ‘ver te

zoeken’ was. Onder meer Laurens

Appeltans vond dat we ‘zwaar uit de

bocht’ gingen door ‘een bericht uit ‘t

Pallieterke zonder enige kritische zin te

kopiëren.’ Onze redacteur was echter

wel degelijk aanwezig. Net als de

leeuwenvlag overigens, maar vanop de

persbanken sprong die niet bepaald in

het oog. Om dan te schrijven dat ze

‘ver te zoeken’ was, was misschien

eventjes té letterlijk.

DEHAENE VLAAMS?In de diensten van federaal eerste-

minister Jean-Luc Dehaene werken er

111 Franstalige en slechts 96 Neder-

landstalige contractuelen. In het depar-

tement Financiën bedraagt het aantal

Nederlandstaligen 52,26%. Op het

ministerie van Justitie zijn de aantal-

len: 851 Fanstaligen en 721 Neder-

landstaligen. Waar woont de grote

meerderheid in dit land ook al weer?

BRUSSELBrigitte Grouwels trok Vlaanderen

rond met een project om Brussel

bekend en bemind te maken. Op het

slot van die tournee werden de conclu-

sies bekend gemaakt van een vrijblij-

vende enquête onder de belangstellen-

den voor de tournee. Hieruit blijkt dat

meer dan 40% van de Vlamingen de

Vlaamse zichtbaarheid in Brussel wil

zien verhogen. De grootste problemen

in de hoofdstad zijn voor hen het com-

munautaire vraagstuk (21,4%) en het

verkeer (21,7%). (DS, 21 jan.)

MINDER BELASTINGENVeel belastingplichtigen hebben recht

op een vermindering van hun onroe-

rende voorheffing, maar weten dit niet

of vergeten ze aan te vragen. De

Vlaamse overheid int die belasting

vanaf 1999 zelf en de verminderingen

zullen nu automatisch worden toege-

kend. ‘Als Vlamingen recht hebben op

belastingverminderingen, dan horen

zij dat te weten’, zegt minister Wivina

Demeester (DS, 10 jan.)

2DOORBRAAK nr. 2 - februari 1999

Neil Buckley in The Financial Times, 16januari 1999 (in een speciale bijlage overBelgië): ‘Het “compromis à la belge” ver-

zwakt het land enorm. Angst om de delica-

te evenwichten te doorbreken houdt België

tegen om vitale hervormingen door te voe-

ren, tot men ze niet langer kan verbergen.

Meer en meer tekenen wijzen er echter op

dat het Belgisch compromis ten einde loopt.’

Jos Bellinckx (voorzitter VEV comitéBrussel) na zijn aanstelling op 20 januari:‘Brussel heeft een groeistrategie nodig om

zijn beloftevolle internationale toekomst

waar te maken. En ik wil onze Franstalige

vrienden meteen geruststellen: wij beogen

geen overnamebod, wel een joint venture

met een echte 50/50 verhouding. Niet

meer, maar ook niet minder.’

Philippe Busquin in La Libre Belgique, 16-17 januari: ‘Ik geloof niet dat men energie

moet verspillen aan institutionele vragen.

We hebben reeds in 1993 over wezenlijke

hervormingen onderhandeld: men gaat dit

niet elke tien jaar doen. En de Vlamingen?

Zij moeten dit aanvaarden als ze in een

rechtsstaat willen blijven.’

Jos Geysels in Knack, 23 december 1998:‘We hebben geen probleem met een verde-

re staatshervorming binnen een federaal

verband. We zijn anti-confederaal. (...) Ik

ben voor fiscale autonomie.’

Prof. Eric Suy in Uit, december 1998: ‘Wat

wij hier in België geschapen hebben, is van-

P E R S W I J S

uit staatkundig oogpunt een monster. Je

hebt gemeenschappen, gewesten, half-

slachtige instellingen, en Brussel. Dat gaat

niet. Er moet een zeer duidelijke staats-

structuur komen van een echte federale

staat.’

André Denys in De Standaard, 9 januari:‘Toen we een referendum hielden en we

400.000 antwoorden kregen…vroeg tach-

tig procent naar meer bevoegdheden voor

Vlaanderen. De VLD speelt een voortrekkers-

rol inzake fiscale autonomie.’

Louis Michel in La Libre Belgique, 15januari: ‘Er is op federaal vlak geen enkele

materie meer die niet van ver of van dicht

met de communautaire kloof verbonden is.

Het lijkt me veel belangrijker, ook inzake de

economische materies, vooreerst het

belang van de Franstaligen in beschouwing

te nemen. (…) De Franstaligen tellen

gewoonweg niet mee.’

Prof. dr. Roger Blanpain in De Standaard,18 januari: ‘Het debat over een verdere

overdracht van federale bevoegdheden naar

de Vlaamse regio’s kan moeilijk uit de weg

worden gegaan, nu de Europese Economi-

sche en Monetaire Unie en de euro ten volle

gaan spelen. De vraag rijst of Vlaanderen

geen eigen loonbeleid moet voeren, met

eigen cao’s, eigen arbeidsrecht, sociale

zekerheid. (…) Anders gezegd: de Emu zal

de verdere federalisering in ons land sterk in

de hand werken.’

LIEFDE OP VALENTIJN

WAALSE IDENTITEIT (1)Het Waalse Gewest en de Waalse

Beweging – met het Institut Jules

Destrée op kop – spenderen veel tijd,

geld en energie in hun zoektocht naar

de Waalse identiteit en de promotie

daarvan. Aan de Naamse universiteit is

er bijvoorbeeld een interfacultaire cur-

sus opgericht: Wallonie, réalités et per-

spectives. De cursus heeft veel succes

en niet enkel bij studenten.

WAALSE IDENTITEIT (2)Denise Van Dam, een Vlaminge ver-

bonden aan de universiteit van

Namen, onderzoekt al geruime tijd het

“regionaliteitsgevoelen” van de

Walen. Sinds een jaar of wat is men in

Wallonië begonnen met het onder-

zoek naar verscheidene scenario’s:

‘voor een onafhankelijk Wallonië,

voor een hechtere samenwerking met

Brussel, voor een Franstalige gemeen-

schap, voor een aanhechting met

Brussel of Frankrijk’. De schrik zit er in

Wallonië in dat Vlaanderen vroeg of

laat het Belgische staatsverband

opzegt. En daar wil men in het zuiden

op voorbereid zijn.

STIEFMOEDER BEUIn een hechte as Wallo-Brux, gelooft de

sociologe niet. ‘Sinds verscheidene

jaren is er een echt offensief van de

Brusselse intelligentsia aan de gang

tegen de Waalse Beweging.’ Die laatste

wordt als nationalistische navelstaar-

derij afgeschilderd. Met een sterk

tegenoffensief als gevolg. ‘Ik denk dat

de Brusselse technocraten bang zijn

voor de opkomst van een Waalse iden-

titeit.’ Ze zijn bang dat de Brussels-

Franstalige cultuur plaats zal moeten

ruimen voor de Waalse. Dit alles ver-

sterkt het Waalse identiteitsgevoelen.

‘Op dit moment is de vijandrelatie stil-

aan aan het verschuiven van Wallonië-

Vlaanderen naar Wallonië-Brussel. In

de Waalse Beweging of in de Waalse

maatschappij wordt niet zozeer

Vlaanderen nog als de vijand of de

tegenstrever ervaren, maar komt het

conflict eerder te liggen tussen Brussel

en Wallonië.’ Wallonië is zijn Brusselse

stiefmoeder meer dan beu. (De Nieuwe

Gemeenschap)

3 DOORBRAAK nr. 2 - februari 1999

In zijn groots werk The clash of civ-ilizations and the remaking ofworld order beschrijft professor S.Huntington o.a. hoe de politiekescheidslijnen in onze tijd opnieuwmeer en meer totstandkomen opgrond van culturele, etnische enreligieuze lijnen, en in het bijzondersamenvallen met scheidslijnentussen “beschavingen”. Sinds heteinde van de Koude Oorlog is devraag ‘aan welke kant sta je’ ver-vangen door een veel fundamentel-er vraag: ‘wie ben je?’. Huntingtonlegt uit dat staten die meerdere cul-turen omvatten, die hoofdzakelijkterritoriaal van elkaar gescheidenzijn, met grote waarschijnlijkheiduiteen zullen vallen. Waar anderzi-jds cultuur en grondgebied nietsamenvallen, is het gevaar voorgenocide of gedwongen migratiegroter.

Nog interessanter voor onze toestand

wordt Huntington waar hij het heeft

over “verscheurde” of “cultureel

schizofrene” volkeren. Dit zijn volkeren

die moeite hebben met hun toebe-

horen tot een beschaving; de leiders

van die landen zien ze als een “brug”

tussen twee culturen, terwijl waarne-

mers ze vooral als Januskop zien.

Waar Huntington met zijn essay de

hele wereld wil omspannen en het dus

vooral heeft over volkeren die twijfelen

tussen twee “beschavingen” (bv. Turkije

tussen de islam en het avondland West-

Europa, Mexico tussen Noord- en

Latijns-Amerika) gaat zijn stelling ook

op lager niveau op, bij volkeren die twi-

jfelen tussen belangrijke varianten van

éénzelfde beschaving, zoals bv. de

Latijnse en de Germaanse variant van

onze Europese beschaving.

Hoeveel belgicistische Vlamingen

immers geloven niet nog steeds dat

Vlaanderen een “brug” moet zijn

tussen twee culturen en dus maar in

België moet blijven? Deze geestestoes-

tand is het gevolg van de pogingen van

het binnenlandse Establishment vanaf

1830 (grootgebracht onder de Franse

bezetting), weliswaar niet om het

Vlaamse verleden geheel te verlooch-

enen, maar wel om Vlaanderen geheel

te verfransen – vroeger voornamelijk in

taalkundige zin, nu veeleer in een

ruimere culturele zin – en zo te doen

overgaan van de Nederlandse

(Germaans-Angelsaksische) naar de

Latijnse wereld.

Die latinisering is grotendeels, maar

niet helemaal mislukt en die elite heeft

daardoor – opnieuw in de woorden van

Huntington – ons land en onze huidige

elite geïnfecteerd met een culturele

schizofrenie, die maakt dat wij anders

dan de meeste volkeren nog steeds niet

weten wie we zijn. Nog altijd is een deel

van onze Vlaamse “elite” meer bezig

om Vlaanderen zoveel mogelijk in te

kapselen in een in wezen Latijns cultu-

ur- en denkpatroon (de hele prob-

lematiek van de hervorming van het

gerecht kan onmogelijk los daarvan

worden gezien!), in plaats van het de

zelfstandigheid te geven van waaruit

het op voet van gelijkheid met alle

Europese culturen kan omgaan.

‘Een brug is een kunstwerk dat twee

vaste landen verbindt, maar onderdeel

van geen van beiden is’. Op een brug

kan men geen wortel schieten, ik wens

niet te wonen op een brug, maar op

vaste grond. Vlaanderen moet bruggen

bouwen, verbindingen met ander lan-

den en culturen en de culturele

uitwisseling bevorderen tussen volk-

eren op voet van gelijkheid. Daartoe

hebben we nood aan Vlamingen die in

staat zijn om bruggen over te steken en

terug te komen. Maar om een brug te

kunnen bouwen moet men eerst een

stevig land hebben. Een land

Vlaanderen.

Prof.

Matthias E.

Storme

BRUGGEN BOUWEN,JA, MAAR VANOP HET LAND

nam einde november vorig jaar ontslag

uit onvrede met de oprichting van de

stadslijst van VU-ID21 en VLD in

Brussel. Een ‘eenzijdige linkse’ lijst, zei

hij, die de burgerlijke vleugel van de

VLD ‘verweesd achterlaat’. Een feit dat

alleen maar versterkt wordt nu ook

Goovaerts de laan werd uitgestuurd.

Dubbel verlies dus voor Verhofstadt in

Brussel. Goovaerts weg, Monteyne weg

en heel de burgerlijke én

Vlaamsgezinde – zeg maar ‘volkse’ –

vleugel onthoofd.

Monteyne werd ondertussen al gepolst

door CVP-minister Jos Chabert. Bij de

CVP zat de vrees er tot voor het buiten-

spel zetten van Goovaerts dik in dat de

VLD-VU-ID lijst de grootste Vlaamse

partij zou worden. Waardoor Chabert

het ondervoorzitterschap van de

Brusselse executieve aan zijn neus zou

zien voorbijgaan. Monteynes steun aan

de CVP zou dat kunnen verhinderen.

Maar omdat Monteyne vriendelijk

gevraagd werd om bij eventuele over-

stap zijn eurokritische ideeën achter te

laten, lijkt de kans heel klein dat de

liberaal daar zijn kans zal wagen. Tenzij

Brigitte Grouwels er het pleit zou win-

nen en de lijst zou trekken. In dat geval

zou de overstap van de Brusselse libe-

BLAUW BLOED

VERHOFSTADT MISPAKT ZICH IN BRUSSEL

Waarom is Verhofstadt tot de wan-

hoopsdaad overgegaan om een machtig

man als Goovaerts politiek te breken?

Tenzij hij het nodig vond om zijn rech-

terhand Vanhengel in Brussel van zijn

politieke vijand nummer één te verlos-

sen. Maar welk belang heeft

Verhofstadt hierbij? Hij kan er alleen

maar bij verliezen.

CONFLICTGoovaerts was van 1989 tot 1997 pen-

ningmeester van de VLD. Hij kent de

partijkas. Beter dan wie ooit. En hij

slaagde er ook in om die kas te spijzen.

Sinds hij de financiën niet meer

beheert, gaat het er in de partij heel wat

slechter aan toe. Goovaerts was ook één

van de twee verkozenen in het

Brusselse parlement. En wellicht knelt

daar het schoentje: het eeuwige conflict

tussen Guy Vanhengel en Leo

Goovaerts. Dat ze elkaar niet kunnen

luchten, is bekend. Het ging zelfs zo ver

dat de achterban die beide heren mee

naar het nationale congres van 24-26

april 1998 meebracht, tegen elkaars

amendementen stemde. En daar bleef

het niet bij. Het derde Brusselse liberale

kopstuk – de “Europese” Annemie

Neyts laten we hier buiten beschou-

wing – André Monteyne, die een mede-

stander van Goovaerts is, werd vorig

jaar het leven zuur gemaakt door

Vanhengel, die zelfs de subsidies van

Monteynes Vlaams Komitee voor

Brussel eventjes in gevaar bracht.

Ondertussen heeft Monteyne de VLD al

verlaten. Deze verbeten flamingant

De eensgezindheid in de VLD is de jong-

ste weken wel erg ver te zoeken. Niet het

minst in Brussel, waar werd afgerekend

met wie niet langer in de pas van de

voorzitter liep en zich weigerde neer te

leggen bij de discipline die Verhofstadt

deze dagen oplegt.

Na een interview in de Gazet van

Antwerpen van 4 januari jl., waarin

Goovaerts zijn kritiek op Verhofstadt

niet verhulde, werd de gewezen liberale

penningmeester vriendelijk bedankt

voor gewezen diensten en iets minder

vriendelijk de deur gewezen. Daarmee

werd alle mogelijke kritiek vrijwel

onmogelijk en werden partijvrienden

Rik Daems en Marc Verwilghen zelfs

genoodzaakt hun handtekening onder

het doodsvonnis van Goovaerts te

plaatsen. Welke rampen zouden anders

boven hun hoofden hebben gehangen?

Het rommelt in de VLD.

Op zijn jongste nieuwjaarsreceptie – dit jaar door heel wat minder kop-stukken bijgewoond – stak ex-VLD-coryfee Leo Goovaerts het niet onderstoelen of banken. ‘Trouw’ aan zijn ‘liberale principes’ heeft hij ‘nog eenverrassing in petto’. Gaat Goovaerts solo?

VLD11.034 stemmen

1. Annemie Neyts4.071 36,9%

2. Leo Goovaerts1.129 10,2%

3. André Monteyne879 8%

1e opvolger: Guy Vanhengel425 3,85%

Stemmenaantal behaald door VLD-verkozenen in de BrusselseHoofdstedelijke Raad.

DE S T E M B U S I N ‘95

DOORBRAAK nr. 2 - februari 1999 4

NA HET VERTREK VAN

MONTEYNE EN DE ELIMINATIE

VAN GOOVAERTS IS DE BURGER-LIJKE ÉN VLAAMSGEZINDE VLD-VLEUGEL ONTHOOFD. VOOR DE

DONKERBLAUWE ACHTERBAN LIJKT

DE PRL HET ENIGE ALTERNATIEF

FOTO VLD

LEO GOOVAERTS:

‘U HOORT NOG VAN MIJ.’

WET

ST

RA

AT

raal naar de CVP makkelijker zijn. Zoals

het ook makkelijker is voor de verwees-

de VLD-kiezers om voor Grouwels te

stemmen dan voor de weinig geprofi-

leerde Chabert.

En het Vlaams Blok? In september al

fluisterden Brusselse Vlaams Blokkers

dat ze Monteyne hadden gestrikt. De

overstap van Monteyne zou voor het

Brusselse Blok een groot winstpunt zijn.

Commissaris Demol en de bekendste

flamingant van de hoofdstad op één

lijst. Monteyne - bovendien een vol-

bloed democraat die geregeld als UNO-

gezant verkiezingen in de Balkan volgt

– hakte einde januari de knoop door.

Het Vlaams Blok ‘is niet mijn familie’

en dus trekt hij zich terug uit de

“gewestelijke” politiek en wil zich voor-

al op zijn gemeente Jette toeleggen.

Ondermeer met de bedoeling in 2000

klaar te staan met één Vlaamse een-

heidslijst. Misschien zit er dan wel een

schepenzetel in…

En toch blijft een andere mogelijkheid

open. Leo Goovaerts liet in zijn nieuw-

jaarstoespraak verstaan dat hij nog voor

een verrassing kan zorgen in Brussel.

Beide liberalen hebben ondertussen een

aantal mensen uit de “burgerlijke VLD-

vleugel” verzameld. Om te onderzoe-

ken of ze een alternatieve liberale lijst

zullen indienen in Brussel. De beslis-

sing wordt binnenkort genomen.

Wellicht wachten sommigen nog de

definitieve samenstelling van de lijsten

af. En zal de politicus, die Monteyne in

hart en nieren is, aan dat initiatief kun-

nen weerstaan? Dat hij in dat geval

voor Goovaerts kiest, staat als een paal

boven water!

VERRASSINGVerhofstadt zou nog voor verrassingen

kunnen staan in Brussel. Want wat zal

de kiezer doen? Wie zich gecharmeerd

voelde door het vernieuwingsproject, is

er nu al aan voor de moeite. Wie warm

liep voor het communautair verregaan-

de programma, kan moeilijk op

Vanhengel stemmen, die – hoe

Vlaamsgezind hij ook is – het derde

gewest door dik en dun blijft verdedi-

gen. En de klassieke, rechtse, burgerlijke

liberaal herkent zich al helemaal niet in

de progressieve stadslijst waarmee de

VLD de verkiezingen ingaat. Het rekens-

ommetje VLD 2 zetels ‘+ VU 1 zetel, zal

dit keer géén 3 opleveren.’

Blijft de vraag wat een groot deel van de

typische “donkerblauwe” achterban

van de Brusselse VLD zal doen. Kiezen

voor de centrum-linkse stadslijst ligt

niet voor de hand. De CVP lijkt ook uit-

gesloten, omdat die Brusselse liberalen

in grote getale militant vrijzinnig zijn.

Het Vlaams Blok kan aanspreken met

het veiligheidsthema, maar vormt voor

deze vrijzinnige en vaak belgicistische

democraten geen partij. Blijft er – voor-

lopig – één optie open: de PRL.

Tenslotte hoor je op de beruchte nieuw-

jaarsrecepties van Goovaerts evenveel

Frans als Nederlands praten. En waren

er voor pakweg tien jaar trouwens nog

heel wat Brusselse gemeenten waar de

liberalen zuiver tweetalige lijsten

indienden. De PRL lijkt het enige alter-

natief. Maar met welk resultaat? De

Vlaamse gemeenschap in Brussel verder

afzwakken? Daar lijkt het voorlopig op.

Tenzij Goovaerts alsnog met een eigen

lijst opkomt en de schade tot een mini-

mum kan beperken.

I&C

(De auteur is politiek journalist)

DOORBRAAK nr. 2 - februari 19995

Beide politici zijn niet bepaald de dikste vriendjes van Verhofstadt en co. Daems

won feitelijk de voorzittersverkiezingen, door van bijna niets plots ondervoorzit-

ter te worden in juni 1997. Ook hij was een pionier van de vernieuwing – tegen

Decroo, en pikte heel wat kiezers weg bij Verhofstadt. Het zou voor minder niet

boteren tussen beiden. En Verhofstadt versus Verwilghen, dat is een verhaaltje

zonder einde. Dat het niet goed gaat tussen hen, is duidelijk. Ze mogen zelf het

tegendeel beweren en de schuld van de niet-publicatie van hun met grote trom

aangekondigde boek op journalist Hugo Camps steken. Niets is minder waar. Al

op de Boekenbeurs fluisterden redacteurs van Uitgeverij Houtekiet dat beide

liberale voormannen samen niet rond de tafel konden zitten om een boek te

schrijven…

V E R W I L G H E N & D A E M S

FOTO DOORBRAAK

FOTO DOORBRAAK

GUY VANHENGEL: EENZAAM IN BRUSSEL

ANDRÉ MONTEYNE:

‘IK VOEL MIJ NIET THUIS IN HET VLAAMS BLOK’

WET

ST

RA

AT


Vlaams-Brusselse politici in dat België

als tegengewicht voor minorisatie sterk

aan belang verliest en dat een sterke

band met Vlaanderen noodzakelijker

wordt dan ooit.’

Jarenlang stelde hij zelf de vragen, nu

vraagt Doorbraak de kersverse Vlaams

Blokker Guido Tastenhoye om een

reactie. ‘Naar de Vlamingen is het een

verkeerd signaal de indruk te wekken

dat we bereid zijn Brussel op te offeren

in ruil voor Vlaamse onafhankelijk-

heid. Naar de Franstaligen vind ik dit

signaal wél goed: denk niet dat je ons

met Brussel kunt chanteren. Ik zag het

artikel dan ook liever in de Waalse pers

staan’, aldus de ex-journalist. ‘We moe-

ten erkennen dat een groeiende groep

binnen de Vlaamse en zelfs Vlaams-

radicale Beweging het zinloos vindt om

ons nog verder voor Brussel in te span-

nen.’ Zijn partij is daar tegen en vindt

dat een volk dat bereid is de eigen

hoofdstad prijs te geven het niet waard

is soeverein te worden.

OPEISEN OF VERLEIDEN ?Hoe reageert Ivan Mertens op die reac-

ties? ‘Je moet mijn artikel lezen samen

met wat Maingain eerder in GvA ver-

klaarde. Ik werk aan een strategie die

moet leiden naar een Vlaams-Waals

scheidingscontract. De essentiële vraag

gaat niet over Brussel. Hoe kunnen we

voor Waals perspectief zorgen buiten

België, zonder dat Vlaanderen zichzelf

moet schaden?, daar gaat het om.’ Laat

Vlaanderen Brussel los? Neen, we

beschikken over alle troeven om de

Brusselaars te verleiden bij het maken

van hun keuze, als we ze juist uitspe-

len. ‘Opeisen’ is - afgezien van het

ondemocratisch karakter ervan - zeker

niet de juiste weg en leidt tot afwijzing

en verbittering. Met de juiste strategie

is Brussel geen belemmering om België

op te ruimen en is het opruimen van

België geen beletsel om Brussel voor

Vlaanderen te laten kiezen. Dat is de

kern van mijn betoog.

A.N.

TIJD VOOR EEN DEBAT

BRUSSEL VOOR VLAANDEREN LATEN KIEZEN ?

en dus voor Vlaanderen zullen kiezen

noemt hij ‘een onbewezen stelling. De

Brusselaars zouden wel eens voor de

Europese portemonnee kunnen kiezen

en die is nog méér gevuld dan de

Vlaamse.’

VU-voorzitter Patrick Vankrunkelsvenvindt het positief ‘dat Mertens de illu-

sie wegneemt dat wij ons laten chante-

ren met Brussel.’ Hij vindt wel dat ‘wij

het ons niet kunnen veroorloven om

Brussel zomaar aan z’n lot over te

laten.’ Voelt Vankrunkelsven bij

Vlaams-Brusselse politici de neiging

om zich op het eigen gewest terug te

trekken?, Vroeger wel. Nu zien de

Joost Rampelberg, voorzitter van

het Vlaams Komitee Brussel, reageert

voorzichtig, maar is duidelijk in zijn

standpunt: ‘Ivan Mertens moet dit

bedoeld hebben als een sarcastische

sneer naar Maingain. Een onafhanke-

lijk Vlaams Gewest - dus zonder Brussel

– is een verminkt Vlaanderen en heeft

nooit tot de doelstellingen van de

Vlaamse Beweging behoord.’

‘Indien dit een VVB-standpunt is, dan

respecteer ik de autonomie van de

vereniging’, zegt Lionel Vandenberghe.

Hij wil wel ,,persoonlijk’’ reageren op

een ,,persoonlijke’’ stelling van

Mertens. ‘Ik vind het gevaarlijk om in

een politieke context redeneringen te

ontwikkelen die bol staan van veron-

derstellingen.’ Vandenberghe erkent de

inspanningen die de Vlamingen in en

rond Brussel leveren om hun positie te

verstevigen en houdt niet van bewerin-

gen als ‘we zijn Brussel toch kwijt’. Dat

de Brusselaars voor hun portemonnee

Ivan Mertens, voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging, schreef in Gazetvan Antwerpen een opzienbarend artikel (zie kader). Doorbraak confronteertvooraanstaanden uit de Vlaamse Beweging en politici uit de twee partijen dieopkomen voor een Vlaamse staat, met zijn stellingen.

ENKELE VOORAANSTAANDEN UIT

DE VLAAMSE BEWEGING BEPERK-TEN ZICH TOT EEN ZEDIG ‘GEEN

COMMENTAAR’.

FOTO DANN

KAN VLAANDEREN HET ZICH VEROORLOVEN OM

BRUSSEL DE KEUZE TE LATEN?


VAKBONDENSTAPJE VOORRUITBinnen de Sociaal-Economische Raad

van Vlaanderen (Serv) zijn VEV en

NCMV duidelijk gewonnen voor verdere

federalisering. De Vlaamse vakbonds-

vleugels van ACV en ABVV lijken voor-

stander van een voorzichtig stapje in de

richting van meer autonomie. Serv-

voorzitter Xavier Verboven (ABVV) heeft

het over ‘deelaspecten die kunnen wor-

den bekeken’. Wetenschappelijk onder-

zoek wél, fiscale autonomie een beetje,

ziekteverzekering en kinderbijslag ‘in

ieder geval niet’. Vraag is tot welk Serv-

compromis dit kan leiden. (DM, 23 jan.)

GEHANDICAPTIn Wallonië is één volwassene op 33

erkend als behoeftige gehandicapte, in

Vlaanderen 1 op 45. Dit heeft te maken

met het hoger aantal armen in Wallonië,

maar volgens Guy Tegenbos ‘voorzeker

ook met een verschillende beoordeling

van de dossiers’. De dossiers worden

behandeld door gescheiden diensten die

ieder hun “rechtspraak’’ ontwikkelen.

(DS, 5 jan.)

ZWITSERSE LEERMEESTERSUit het antwoord van de minister van

transport op een vraag van VU-vertegen-

woordiger Karel Van Hoorebeke bleek

dat Sabena op 1 maart 1998 243 Neder-

landstalige en 194 Franstalige piloten

tewerkstelde en dat de verhouding bij

het cabinepersoneel 1018 Nederlands-

talig versus 493 Franstaligen bedroeg.

Sinds de overname van Sabena door

Swissair is in dat opzicht flinke vooruit-

gang geboekt.

Neem nu een gratis abonnement op de VVB-internetdiensten.

Hermes - persmededelingendienst: Ontvang rechtstreeks de originele en

volledige tekst van de politieke persmededelingen die via Hermes verspreid wor-

den. Schrijf u nu in op www.vvb.org/hermes

Diogenes - e-zine: Ontvang gratis tweewekelijks het grootste politiek e-zine in

Vlaanderen, met interessante verwijzingen en nieuwtjes uit de internetwereld.

Www.vvb.org/diogenes

Vlaamse Persselectie: Maandelijks wordt een aantal artikels uit de Vlaamse pers

vertaald in het Frans, Engels en Duits en verstuurd naar de buitenlandse jour-

nalisten en naar honderden geïnteresseerden in de hele wereld. Neem uw gratis

abonnement op www.vvb.org/fps.

P O L I T I E K O P H E T N E T ...

Op 15 januari schreef IvanMertens in GVA het artikel “WordtBrussel de prijs voor de staatVlaanderen? Het zij zo!”.FDF-voorzitter Maingain zegt datBrussel de prijs wordt voorVlaanderens onafhankelijkheid.Volgens Mertens kan Vlaanderenop twee manieren reageren. OfwelBelgië dan maar laten voortbe-staan en blijven opdraaien voor detransfers naar Wallonië en Brussel.Ofwel België splitsen, en…Brusselkwijtspelen, maar eveneens detransfers naar Brussel’.‘Vlaanderen heeft zijn keuze algemaakt: het gaat onontkoom-baar voor een eigen staat, op kortetermijn en in goed overleg metWallonië. En is de prijs hiervoorBrussel? Wel, het zij zo (…). DeVlamingen zijn Brussel toch alkwijt. En we kunnen het maar éénkeer verliezen…’.Het zal volgens Mertens niet langduren ‘voor dit Brussel uiteenvaltin een aantal verpauperdegemeenten die elkaar het licht inde ogen niet gunnen (…) De enigevraag die blijft, is of Maingain zelfof zijn zoon met de bedelnap in dehand opneming in Vlaanderen zalkomen vragen.’Maar misschien zijn niet alleBrusselaars even dom alsMaingain en kiezen ze ‘voor hetgezond verstand, voor hun porte-monnee, voor Vlaanderen dus. Zezullen dan welkom zijn, ook in huneigen taal’.Mertens besluit: ‘Als Brussel deprijs voor een onafhankelijkVlaanderen is, dan is dit voor deVlamingen duur, maar betaalbaar.De prijs die Brussel dan zou moe-ten betalen, namelijk het verliesvan Vlaanderen, is integen-deel…onbetaalbaar. Aan Brusselde keuze!’.

De discussie over Brussel lijkt geo-pend. Ook onze lezers kunnen overdit dossier hun mening kwijt in hetVVB-praatcafé dat we over diezaak op het internet openhouden.Ons adres:www.vvb.org/doorbraak.

HE T Z I J Z O! ZWAAR ZIEKWordt maar nooit zwaar ziek gedurende

het weekeinde, als je in de Vilvoordse

regio woont. Het Van Helmontzieken-

huis in Vilvoorde, dat verantwoordelijk

is voor het medisch urgentieteam,

slaagt erin compleet Nederlandson-

kundige geneesheren met dit interven-

tieteam mee te sturen.

TWINTIG MILJARDOm de nadruk te leggen op haar goede

beheer, kondigde de Vlaamse regering

met niet weinig trots aan dat de begro-

ting van 1998 met een boni van 20

miljard frank werd afgesloten. Het

Vlaams Komitee voor Brussel vraagt

een aanzienlijk deel hiervan te investe-

ren in de versterking van de Vlaamse

aanwezigheid in Brussel. Het is de

bedoeling van het VKB meer

Vlamingen in Brussel te doen wonen,

de rampzalige files terug te dringen,

een bijdrage te leveren om de financië-

le middelen van de hoofdstad te verrui-

men en via het onderwijs de Vlaamse

toekomst in Brussel te verzekeren.

VISIE ONTWIKKELENKarel Vinck, de leider van de Vlaamse

werkgevers (VEV) vindt dat een goed

sociaal-economisch beleid een verdere

staatshervorming vereist. Hij roept

Wallonië op om daarover samen een

visie te ontwikkelen. Meer autonomie

is nodig ‘voor een beter bestuur en

beide zijn nodig om de solidariteit

tussen de gewesten te verzekeren’

(DS, 5 jan.)


Het heeft er echter alle schijn van dat

de violen in de CVP beter gestemd be-

ginnen te geraken op de toon van orkest-

meester Dehaene. Want Demeester

schrijft letterlijk in haar analyse: ‘Maar

zelfs in het minimalistische model is de

uitdieping van de fiscale autonomie

zeer belangrijk (onderlijning door ons,

nvdr) omdat het twee belastingen

betreft, verkeersbelasting en registratie-

rechten, die één van de grootste uitda-

gingen betreffen voor Vlaanderen bij

het begin van de volgende eeuw, na-

melijk de mobiliteit.’ Stout gesteld komt

dat neer op een paar fiscale snoepjes

voor wie minder met de wagen rijdt of

een woning koopt dichter bij het werk.

I.Ko(de auteur is politiek journalist)

DEHAENE LEERT NIET VAN DEMEESTER

WAARHEEN NU, WIVINA ?

meer uitgaven’. Met andere woorden:

meer fiscale autonomie, ok, maar dan

zo minimalistisch mogelijk.

MAXIMALISTISCHIn dit minimalistische model worden

alle gewestbelastingen volledig overge-

dragen naar en geïnd door de gewesten.

Voor de federale schatkist kan dat trou-

wens een neutraal resultaat hebben, als

de ristorno’s uit de personenbelasting

evenredig zouden worden verminderd.

Al naargelang de bron zou het gaan om

50 tot 80 miljard. Alvast niet de grote

ingreep waar de Vlaamse Beweging op

te wachten zit.

Wivina Demeester van haar kant, pleit-

te bij de voorstelling van de Vlaamse

begrotingsresultaten nogmaals voor

het maximalistische model, waarbij

niet alleen de gewestbelastingen, maar

ook de personenbelasting volledig

wordt overgeheveld. De gezondheids-

zorg moet naar de gemeenschappen

gaan, met in Brussel keuze voor welk

stelsel men kiest.

Het colloquium over fiscale autonomie

(december vorig jaar) kwam er vooral

dank zij Vlaams minister van begroting

Wivina Demeester. Wetenschappers en

financiële specialisten sloegen er spij-

kers met koppen.

Het financieringsmechanisme van ge-

meenschappen en gewesten is vrij inge-

wikkeld (zie kader). Eind november

1998 kwam er in de commissie Staats-

hervorming van het Vlaams Parlement

een moeizaam compromis tot stand

over Vlaamse fiscale eisen bij volgende

onderhandelingen. Enkele grote lijnen:

• Volledige bevoegdheid van de gewes-

ten voor de gewestbelastingen.

• Gedeeltelijke of volledige overheve-

ling van de personenbelasting naar de

deelstaten.

• Het grotendeels federaal houden van

de vennootschapsbelasting met mo-

gelijkheid voor ristornering.

• Het (liefst) federaal houden van de

BTW, onder meer omdat daar een deel

van naar Europa gaat.

De commissie is op dit ogenblik bezig

met de eindredactie van de tekst, die

daarna nog naar de voltallige vergade-

ring van het Vlaams Parlement moet.

Eerste minister Dehaene liet onlangs

(bij Roularta in Zellik) aanvoelen hoever

men voor hem kan gaan. Onder meer

met de zinsnede ‘…als we opteren voor

meer fiscale autonomie voor de deelge-

bieden, wat mij wenselijk lijkt ‘. Wil hij

meer fiscale materie aan de gemeen-

schappen en gewesten afstaan? Het lijkt

er eerder op dat de premier heeft inge-

zien dat – aan Vlaamse zijde en in zijn

eigen partij – het thema een conditio

sine qua non is geworden bij een nieu-

we fase in de staatshervorming. Maar in

de speech van Dehaene was door zijn

woordvoerster niet de frase ‘wat mij

wenselijk lijkt’ onderstreept, maar wel

de paragraaf daarboven: dat er bij

komende onderhandelingen, geen

ruimte is voor dure akkoorden met

‘Ik ben ietwat verbaasd over de gretigheid waarmee hier gepleit is om zelfbelastingen te kunnen heffen. Wij met de federale regering proberen daarjuist vanaf te geraken.’ Herman Van Rompuy bewees op het recente collo-quium van de Vlaamse overheid over meer fiscale autonomie dat ook hijgeestig uit de hoek kan komen. ‘Ik weet wel dat het probleem iets ingewik-kelder is dan dat, maar die uitsmijter moet u mij toch gunnen.’

FOTO WIM VAN CAPELLEN

Sinds 1989 bestaan er acht gewestbelastingen en één gemeenschapsbelasting. De deelgebiedenhalen de meeste van hun inkomsten uit ristorno’s (of terugstorting) van de federaal gebleven perso-nenbelasting of dotaties uit de eveneens federale BTW-pot.

Slechts drie zgn. gewestbelastingen zijn volledig in handen van de gewesten. Het gaat dan om der-gelijke belangrijke materies als spelen en weddenschappen, belasting op automatische ontspannings-toestellen, en openingsbelasting op slijterijen van gegiste dranken. De inkomsten uit erfenisrechten ende onroerende voorheffing worden weliswaar volledig overgedragen, maar de federale regering houdthet laatste woord over wàt kan worden belast. De registratierechten vloeien maar voor 41,5 procentnaar de gewesten terug, en de verkeersbelasting steekt de federale overheid volledig in eigen zak.

Er is maar één echte gemeenschapsbelasting, het kijk- en luistergeld, en alhoewel de gemeenschap-pen die sinds kort zelf innen, blijft de wetgeving federaal.

In ’98 kreeg Vlaanderen (Gewest en Gemeenschap samen) 33 miljard uit de gewestbelastingen en17 miljard uit het kijk- en luistergeld. Dat was negen procent van de Vlaamse begroting (zowat 570miljard). Maar liefst 89 procent van de Vlaamse middelen komt uit de federaal gebleven personenbe-lasting en BTW.

Vergeten we niet dat de opbrengsten van vennootschapsbelasting, douane, accijnzen en sociale bij-dragen helemaal in de nationale schatkist blijven. De vennootschapsbelasting was vorig jaar goedvoor zowat 245 miljard frank.

H E T F I S C A L E K L U W E N

ECO

NO

MIE

WIVINA DEMEESTER:

‘LIEVER ZELF BELASTINGEN HEFFEN.’


Sinds de jaren ’90 verschuift het Duits-

Franse machtsevenwicht duidelijk ten

voordele van Duitsland. De val van het

IJzeren Gordijn (1989) en de

Sovjet-Unie (1991) maken weer Duitse

beïnvloeding mogelijk in Midden- en

Oost-Europa. Duitsland krijgt dus een

Oost-Europese invloedszone ten

geschenke, terwijl Frankrijk zijn

Afrikaanse invloedszone van zich ziet

weggroeien. Want Parijs verliest zijn

greep op Franstalig Afrika. De frank

van de Communauté française

d’Afrique (CFA) wordt onderuitge-

haald, o.a. omdat Parijs door de euro

deze frank niet meer kan ondersteu-

nen, en dit beleid bovendien te duur

werd. Vroeger kochten de CFA-landen

vooral in Frankrijk, en Parijs bepaalde

hun economisch beleid.

En ook de diplomatieke invloed van

Frankrijk taant, omdat in Afrika met

Franse soldaten ter plekke allerlei

bewindsvormen steunen nu veel ris-

kanter wordt. De oorlogen in Rwanda

(1994) en in Congo (1997 + ‘98) tonen

duidelijk aan dat Zwartafrikaanse

legers veel slagkrachtiger werden. En

zonder militair en economisch over-

wicht in Franstalig Afrika zal Frankrijk

het Frans in dat werelddeel niet kun-

nen redden. En dan wordt het Frans

gewoon een taal als het Italiaans, zon-

der internationaal gebruik.

Daarbij komt dat sinds de invoering

van de euro in 1999 het Duitse mone-

taire beleid de hele EU overheerst. De

Europese Centrale Bank in Frankfurt

moet immers vooral op zijn Duits

tegen de inflatie vechten, en niet in de

eerste plaats de tewerkstelling bevorde-

ren door bvb. renteverlagingen om de

geldhoeveelheid en de bestedingen op

te drijven. En aan die euro hangt

tevens een Stabiliteitspact vast, dat de

euro-lidstaten in hun begrotingstekort

en overheidsschuld beperkt, wat de

Fransen ook al hoog zit, omdat het de

rol van de Franse staat inperkt.

Toch staat ook Duitsland wrevelachtig

t.a.v. Frankrijk. Duitsers vinden het nu

vernederend dat Duitsland vier decen-

nia lang (van de jaren ’50 tot en met de

jaren ’80) zichzelf wilde rehabiliteren in

Europa via de Duits-Franse vriend-

schap, en Frankrijk daarbij de mooie rol

liet spelen. Maar de Duitsers gaan nog

niet zover het Duits in de EU-instellin-

gen al te gaan bevorderen ten koste van

het Frans.

Wat ze wel doen, is door spectaculaire

bedrijfsovernames Frankrijks ster doen

verbleken. In 1998 nam Bertelsmann

het Amerikaanse Random House over,

Daimler-Benz nam Chrysler over, de

3de VS-autobouwer, Deutsche Bank

nam Bankers Trust over, de 8ste VS-

bank, en BMW nam het Britse Rover in

1997 en het Britse Rolls-Royce in 1998

over. Daarentegen mislukten Frankrijks

grote bedrijfsuitbreidingen allemaal (Air

France, Crédit Lyonnais en Suez).

Wat Duitsers en Fransen verder verwij-

dert, is dat de Duitse hoofdstad in mei

a.s. van het Rijnlandse Bonn naar het

Oost-Duitse Berlijn verhuist, veel ver-

der van Parijs weg. Tenslotte wil

Duitsland, dat in de 1ste helft van 1999

de EU-voorzitter is, in de bevroren EU-

begroting zijn eigen aandeel verminde-

ren, en voor het bekostigen van de EU-

uitbreiding in onderhandeling

(Estland, Polen, Tsjechië, Hongarije,

Slovenië en Cyprus) binnen de EU-

begroting bepaalde delen afslanken

(landbouw, steun aan Zuid-Europa),

wat de Fransen helemaal niet zint.

GOED NIEUWSDuitsland losser van Frankrijk is voor

Vlaanderen goed nieuws. Want indien

we onafhankelijk worden, valt anders te

vrezen dat Duitsland aan Frankrijk – voor

zijn verminderde invloed – een zoethou-

dertje toestopt in de vorm van meer poli-

tieke armslag in België. Brussel zou dan

losgemaakt worden uit Vlaanderen, en

doorheen een koppeling met Wallonië

door Parijs beheerst worden, of in een

ander scenario een onafhankelijke/zelf-

standige EU-hoofdstad “Brussels D.C.”

worden. Vlaanderen moet dan optreden,

want beide scenario’s zijn voor de

Vlamingen een ramp.

Marcel Gunst

DE DUITS-BRITS-FRANSE MACHTSDRIEHOEK

DUITSLAND KOMTLOSSER VAN FRANKRIJK

Vlaanderen ligt al eeuwen tussen drie grotere buren, Duitsland, hetVerenigd Koninkrijk (VK) en Frankrijk. Wanneer Vlaanderen onafhankelijkwordt, kan de houding van deze drie doorslaggevend worden. Het minstedat Vlaanderen daarom kan doen, is de onderlinge verhoudingen van dezedrie nauwlettend in de gaten houden.

De Duitsers zoeken meer contact met

het Verenigd Koninkrijk (VK).

Landsverdedigingsondernemingen

zoals Daimler Aerospace en British

Aerospace werken nauw samen, en de

samenwerking tussen de beurzen van

Londen en Frankfurt (juli ’98) schiep

een nieuwe Europese beurs. Veel meer

dan de Rijnlander Kohl kijkt de nieuwe

(okt. ’98) kanselier Schröder, een

Sakser uit Noord-Duitsland, naar het

VK. Hij moedigt het VK aan in zijn

nieuwe houding om nu toch Europese

militaire samenwerking buiten de

NAVO te bevorderen (nov. ’98).

Duitsland en het VK blijven aansturen

op fusies van grote Europese landsver-

dedigingsondernemingen. En alhoewel

er tussen beiden nog stenen des aan-

stoots zijn (o.a. de EU-belastingshar-

monisatie die Duitsland wil invoeren)

wordt de Duits-Franse as toch meer en

meer vervangen door een Duits-Brits-

Franse driehoek.

DU I T S L A N D D I C H T E R

B I J H E T VK

HET MINSTE DAT VLAANDEREN

KAN DOEN, IS DE ONDERLINGE

VERHOUDINGEN VAN DEZE DRIE

NAUWLETTEND IN DE GATEN

HOUDEN.

DIP

LO

MA

TIE

K


TWEE-SPRAAK

RATTACHISME:OPLOSSING VOOR WALLONIË ?

NEENGeen enkel gebied in België waar nu

Frans wordt gesproken maakte ooit deel

uit van Frankrijk. Het is dus onzin te

beweren dat Wallonië (en Brussel ?) his-

torisch bij Frankrijk horen. Ook etni-

sche of taalkundige argumenten kun-

nen het rattachisme niet onderbouwen.

Van de Waalse dialecten hoort alleen

het Henegouws bij het Frans, meer

bepaald bij het Picardisch. De andere

ontwikkelden zich zelfstandig, naast het

Frans, uit het Gallo-Romeins, met een

grote Germaanse inslag.

Het Franstalige rattachisme kan verwijzen

naar de aanhechting bij Frankrijk van de

volledige Zuidelijke Nederlanden in 1795.

Vlaanderen en Luxemburg bij Frankrijk.

Een horror-scenario. Onbespreekbaar.

Blijft de mogelijkheid dat met rattachis-

me uitsluitend de aanhechting van

Wallonië bij Frankrijk bedoeld wordt.

Alhoewel het geenszins zeker is dat de

rattachisten déze minimale doelstelling

nastreven – ze zijn verdacht vaag over

de territoriale uitgebreid van hun stre-

ven – verdient dit scenario ernstig te

worden genomen.

Wie, zoals de Vlaamse Beweging, zich

beroept op het zelfbeschikkingsrecht der

volkeren, moet dit ook aan de Walen

gunnen. Maar het is allesbehalve in ons

(Vlaams) belang dat Frankrijk zich tot

aan de poorten van Brussel zou uitstrek-

ken. Bovendien moet worden geëist dat

het Duitstalige gebied en de provincie

Luxemburg hun eigen weg mogen gaan.

Daar is volgens opiniepeilingen immers

om en rond de 40 % gewonnen voor een

aansluiting bij, resp. een hereniging met

het Groothertogdom. Voor Vlaanderen

is deze laatste vorm van rattachisme

zeker de interessantere.

Luc PauwelsHoofdredacteur Tekos

JADat het rattachisme in Wallonië ,,leeft’’,

blijkt regelmatig uit verklaringen van

hooggeplaatste Waalse politici. Het is

geen nieuw verschijnsel. Onder meer

onmiddellijk na de Tweede Wereldoor-

log sprak het Waals Congres zich, mede

onder invloed van de Franse geheime

dienst, bij meerderheid uit voor aan-

hechting bij Frankrijk. Vandaag is er in

Wallonië geen meerderheid voor aan-

sluiting bij Frankrijk, wel een belangrij-

ke minderheid.

De Europese ,,staatshervorming’’ werd

geleid werd door de taalverscheiden-

heid. Taalgroepen werden staten en elke

afwijzing hiervan creëert moeilijkhe-

den. Ernaar streven Wallonië te ,,incor-

poreren’’ in Frankrijk, beantwoordt aan

de logische structuur voor Europa.

De moeilijke economische toestand

van Wallonië hindert de evolutie van

Vlaanderen naar onafhankelijkheid.

Als Wallonië kiest voor Frankrijk, wor-

den deze economische problemen

geïntegreerd in Frankrijk en op termijn

opgelost.

De heel-Nederlandse overtuiging in

Vlaanderen (en Nederland) staat zwak-

ker dan het rattachisme. Wij hebben

geen ministers of partijbonzen die zich

in die zin uitspreken. Maar zoals steeds

bij de grote stappen voorwaarts in de

Vlaamse Beweging, kan Wallonië de

stootkracht geven voor een ontwikke-

ling in die zin. Zoals de eentaligheid in

Vlaanderen er kwam omwille van de

eentaligheid van Wallonië, of econo-

mische autonomie op vraag van _ de

Walen. Kortom, succes voor het ratta-

chisme in Wallonië zal het heel-

Nederlandse streven in Vlaanderen

aanmoedigen.

Prof. Dr. Herman PauwelsUniversiteit Gent

Onder “rattachisme” verstaan we het streven van sommige Franstaligen inBelgië om het gebied waar zij wonen opnieuw (re-) aan te hechten(attacher) bij Frankrijk. Een eigenaardig woord voor een eigenaardige zaak.Noch in Van Dale, noch in de Petit Larousse wordt het vermeld. Het is dus eentypisch Belgische term, uit de wereld van journalistiek en polemiek. Hoereageert Vlaanderen op die zuidwaartse blik? De meningen zijn verdeeld...

IN-SPRAAK

(G)EEN LEEUWENVLAGIn het nr. 1 van uw vernieuwd maandblad –

dat overigens aantrekkelijk aandoet – heb ik

mij in een paar stukjes geërgerd. In de inlei-

ding wordt beweerd dat u onafhankelijk van

de partijpolitiek staat, en dat vind ik goed.

Maar op blz. 2, in de stukjes over VU-ID,

blijkt dat toch niet helemaal het geval. U

schrijft dat op het alliantie-moment in

Antwerpen, waar de samenwerking VU-

ID21 werd beklonken, de leeuwenvlag echt

ver te zoeken was. ’t Pallieterke had er zelfs

helemaal géén gezien… Welnu, ik was daar

aanwezig en ik heb zonder moeite die vlag

naast de Europese vooraan zien hangen, op

de beste plaats waar mogelijk.

In het volgende stukje maakt u zich vrolijk

over de discussie die er zou zijn tussen de VU

en de andere partners op de Brusselse lijst in

verband met het ofwel eentalig of meertalig

campagne voeren. Maar over die andere

zogezegde ,,Vlaams-nationale’’ partij wordt

met geen woord gerept. Die maakt reeds een

hele tijd tweetalige reclame en haar Franse

teksten komen niet altijd overeen met de

Nederlandse, om zo de Franstalige kiezers

niet te veel af te schrikken.

Waarom kritiek op de ene en niet op de

andere?

Dries De Smet, Kessel-Lo

Nvdr: voor een reactie op dit schrijven,

zie blz. 2

MINISTER VAN STAATIndien u het nog eens nuttig zou achten de

foto van een Belgische minister van staat of

een andere belgicist te publiceren in

Doorbraak, hoeft u die Doorbraak niet naar

mij te zenden.

Jos Huybers, Aalst

KLEINE VOLKERENIn uw ,,vrije tribune’’ stelt professor

Bouckaert voor Europa een oplossing voor

die te veel lijkt op de Bourgondische visie, die

voltooid verleden tijd is. Deze

,,Bourgondische’’ idee lag ook aan de basis

van de Benelux-gedachte en precies de

Walen, met hun angst voor Nederlandse

dominantie, hebben er voor gezorgd dat dit

,,probeersel’’ een zachte dood is gestorven.

Wallonië en Luxemburg lijken niet bepaald

bezielende partners om het Frans-Duitse

machtsblok in Europa weerwerk te bieden.

Ik ben voorstander van een blok van kleine

volkeren. Waarom de blik niet eens naar het

noorden gericht? De Scandinavische landen

OP

INIE


Wie bereid is te refereren aan het con-

flict in Bosnië, beseft dat dit conflict een

sterke etnische component bevat. Ex-

Joegoslavië was het gedwongen samen-

wonen van volkeren, die het niet altijd

even goed met elkaar konden stellen.

Bovendien heeft er zich sedert vele

generaties een belangrijke islamitische

minderheid gevestigd, voornamelijk in

Bosnië en Kosovo. De sterkte van de

Westerse verschillende en zich daarvan

afsluitende islamcultuur is in Bosnië erg

geprononceerd en associeert zich aan

etnische elementen.

Elke dag opnieuw vernemen we hoe in

dit onstabiele deel van Europa etnische,

culturele en religieuze elementen met

elkaar botsen. Het valt te betwijfelen of

de islam in onze streken een even grote

mate van afsluiting voor invloeden van

buitenaf kan volhouden. Men mag ver-

wachten dat de islam zich hier lang-

zaam naar een Westerse vorm transfor-

meert. Dat proces zal verschillende

generaties duren.

Intussen dreigt de spanning tussen

autochtonen en allochtonen op te lopen.

Een botsing tussen beide groepen vòòr er

zich een Westerse Islam heeft kunnen

vormen, is echt niet ondenkbaar.

Daarenboven hebben de meeste alloch-

tonen géén boodschap aan de spannin-

gen tussen Vlamingen en Franstaligen.

Zij zijn in “België” komen wonen, wor-

den tot Belg genaturaliseerd en zijn

“Belgen”. Ze willen dat ook zijn, onder

meer omdat ze weigeren stelling te

nemen in het nationaliteitenconflict.

Daarom groeien zij uit tot de enige nog

bestaande echte Belgen, hetgeen men in

Laken c.s. met genoegen constateert.

Geen wonder dat men ons in die milieus

met racismewetten om de oren slaat.

Toch leert Bosnië ons een les: òf “onze”

islamieten worden “Westers” en wor-

den een deel van onze gemeenschap,

òf zij vormen een aparte groep met

etnische kenmerken, en dan krijgen

wij een conflict zoals in Bosnië.

Echter: om “in te groeien” in de gemeen-

schap, moeten de autochtonen niet

alleen de taal leren. Ze moeten lief en

leed, de grote en kleine dingen des levens

met hun buren en de mensen waaronder

ze leven delen. “Integratie in de gemeen-

schap” betekent in Vlaanderen: Vlaming

worden met de Vlamingen.

Precies dàt wordt geprobeerd om te

voorkomen. De dominante klasse in

Belgique wenst immers dat de allochto-

nen zich met België zouden identifice-

ren. Nog onlangs verklaarde een juriste

van de Leuvense universiteit dat de al-

lochtonen éérst voor het Belgisch parle-

ment stemrecht zouden moeten krijgen.

Dat is de zekerste weg om er “Belgen”

van te maken. Waarom zouden ze

nadien nog “Vlaming” worden?

Met andere woorden: de heersende

elite predikt met de mond de integratie

van de vreemdelingen, maar verhin-

dert diezelfde integratie door haar fei-

telijk politiek optreden. Dit is overi-

gens de stelling van mijn boek “Waarde

Landgenoten”.

Als dit zo doorgaat, komen we terecht in

een Bosnische toestand. We moeten de

belgicisten stoppen. In ons aller belang.

Jaak PeetersPublicist

VRIJE TRIBUNE

HYPOCRIETE INTELLECTUELENMAKEN VOLGENDE OORLOG

Vlaanderen – en heel West-Europa – leeft onder het gezag van een intel-lectuele bovenlaag waarvan het optreden principieel hypocriet is en de kiemenbevat voor een nieuw conflict in Europa. Deze uitdagende stelling wil ikhieronder aannemelijk maken.

FOTO DOORBRAAK

zijn groot, maar dun bevolkt. De auteur

heeft weinig op met het idee van het Europa

der volkeren. Maar de zelfstandigheidsge-

dachte is bij Basken, Bretoenen of zelfs bij

Zuid-Vlamingen sterker dan bij de Walen.

Ik zie die laatsten veeleer de grote broer uit

het zuiden omarmen.

Gil De Corte, Brasschaat

MARSHALLPLANVOOR WALLONIËMoet Vlaanderen in Wallonië investeren?

Dat is zowat de vraag omtrent het al dan

niet voorzien van een “Marshallplan”.

Want de gewone transfers, zoals we die van-

daag kennen en waar het gros van de Walen

niet eens beter van wordt, ziet niemand zit-

ten. Althans niet in de Vlaamse Beweging.

De vraag is of Vlaanderen (via investerings-

fondsen?) in een buurland moet investeren,

met alle gevaren voor eigen economie en

tewerkstelling. Het komt mij voor dat er wei-

nig toekomstgericht werd geïnvesteerd met

de middelen die de jongste jaren vanuit de

Europese Unie naar Wallonië zijn gevloeid.

Tenzij dan dat er bedrijven uit Vlaanderen

werden gedelocaliseerd. En dat kan toch niet

de bedoeling zijn?

Luk Van Nieuwenhuysen

Ondervoorzitter Vlaams Parlement

ZO EEN DOORBRAAKHOEF IK NIETWat mij meest stoorde is dat u het in uw

tijdschrift over alle mogelijke partijen heeft,

behalve een. Blijkbaar vindt u het nodig mee

te doen aan het wraakroepende cordon sani-

taire. Is het correct de enige partij die echt

naar ‘Vlaanderen - staat in Europa’ streeft

dood te zwijgen? Dat een politica van de

partij die Vlaanderen reeds meerdere malen

verkocht heeft uitgebreid haar zeg mag doen

stuit tegen de borst. Bij de boekbesprekingen

acht uw redacteur het nodig mee te heulen

met de geschiedenisvervalsers die, vanuit

anti-nationalistische overwegingen, de Boe-

renkrijg, de eerste manifestatie van onze

nationale trots na de Guldensporenslag, wil-

len reduceren tot een reeks opstootjes van

Middeleeuwse hooligans. Conscience en De

Bruyne zouden zich omkeren in hun graf !

Aan de reclamefoto van een wegens corrup-

tie veroordeeld anti-Vlaams politicus maak

ik liever geen woorden vuil. Zo een

Doorbraak hoef ik niet !

H.V., Hasselt

‘NIEUWE VLAMINGEN OF NIEUWE BELGEN?’

OP

INIE


overheersing’ en ‘Het handhaven van

een staat bestaande uit twee volken is

een boeiende onderneming (…en) België

kan een voorbeeld zijn voor Europa’, zit

hij toch heel dicht in de buurt.

Een zo gedreven politicus als Van

Rompuy zou beter moeten kunnen.

DL

HERMAN VAN ROMPUY,

‘VERNIEUWING IN HOOFD

EN HART.

EEN TEGENDRAADSE VISIE’,

DAVIDSFONDS LEUVEN,

92 BLZ., 495 FR.

GEZELLE GEBALDHonderd jaar geleden stierf Guido

Gezelle. 1999 is dan ook uitgeroepen tot

het Gezellejaar. De uitgeverijen Pelck-

mans en Lannoo geven samen alle

gedichten van Gezelle in één dundruk

uit. Net geen 2000 bladzijden voor net

geen 2000 frank

KVDH

GUIDO GEZELLE, ‘VOLLEDIG DICHTWERK’,

PELCKMANS - LANNOO, 1998, 1963 BLZ.,

1995 FR.

ONZE TAALIN HET GROENHet Genootschap Onze Taal bracht zijn

eigen versie van het Groene Boekje. Een

lijst met 40.000 woorden die een spel-

lingprobleem kunnen opleveren (ook

eigennamen en aardrijkskundige

namen) met een overzicht van de

Nieuwe Spelling in 124 regels. Een

‘must’ voor wie met taal bezig is.

Jammer dat het genus nergens wordt

vermeld. Onze Taal had gerust wat meer

oog mogen hebben voor de taalgebrui-

kers bezuiden de Moerdijk.

KDr

‘SPELLINGWIJZER

ONZE TAAL’.

CONTACT & WOLTERS-

NOORDHOFF, 623 BLZ.,

500 FR.

Durnez, al meer dan vijftig jaar actief

journalist, ziet een keuze uit zijn werk

gebundeld in een prachtig uitgegeven

boek. Cursiefjes, fragmenten uit eerder

verschenen boeken, een keuze uit zijn

kroniekjes, en lezingen… Vooral zijn

relaas over de Vlaamse journalistiek

konden we smaken. Eén citaat hieruit,

verwijzend naar de bekende uitspraak

“le journal, c’est un monsieur”: ‘Een

krant is een journalistieke persoonlijk-

heid. Een persoonlijkheid met een eigen

karakter, een eigen gezicht en dus een

eigen mening. Een krant kan niet

bestaan zonder journalisten.’ Maar ook:

‘De krantenwereld is kleiner geworden,

telt minder titels, maar nooit heeft hij

over zoveel technische en intellectuele

mogelijkheden beschikt. De vraag is, of

hij in verhouding ook zoveel persoon-

lijkheden in huis heeft.’

KDr

‘GASTON DURNEZ’,

LANNOO,

252 BLZ.

PRIJS BOEK: INFO BIJ

BRAM OF LANNOO.

VOORSPELBAARHerman Van Rompuy is een interessant

politicus. Zoals veel van zijn christen-

democratische voorgangers heeft ook

hij af en toe behoefte aan wat filosofi-

sche bezinning, en wil hij die aan de

wereld kond doen. Vernieuwing in hoofd

en hart is hiervan het resultaat. Het is

geen boeiend werk geworden. De

“Tegendraadse visie” die Van Rompuy

aan het papier toevertrouwt, is zo voor-

spelbaar CVP-gekleurd dat het soms

slaapverwekkend wordt.

De meeste vernieuwingsvoorstellen van

de andere partijen zijn slecht doordacht,

onze politici hebben de jongste jaren

fantastisch werk geleverd, we hebben

het in Vlaanderen vreselijk goed, en wat

er scheef loopt, ligt vooral aan de menta-

liteit van de mensen en de samenleving.

Ook over België heeft Van Rompuy een

hoofdstukje op papier gezet. Men kan

hem er niet direct van verdenken een

Belgisch nostalgicus te zijn, maar met

uitspraken als ‘De Belgische geschiede-

nis is eeuwenoud: de Belgische natie

heeft enkel bestaan dankzij jarenlange

DE LIJSTSTEMEN HET VOORSPELDe Nieuwe Politieke Cultuur (NPC) liet

geen enkele politieke partij onberoerd.

Wat niet betekent dat er over de hervor-

mingen een consensus bestaat over de

partijgrenzen heen. Een van de voorstel-

len die door sommige politici, academi-

ci en drukkingsgroepen naar voor wordt

geschoven, is de hervorming of de

afschaffing van de lijststem. De kopstem

of lijststem is van toepassing bij de ver-

kiezingen in België voor alle politieke

niveaus. N.a.v. de 100e verjaardag van

de lijststem gaf Acco een interessant

boekje uit. Drie juristen benaderen de

lijststem vanuit politiek en juridisch

oogpunt. Hier blijkt nog maar eens dat

de federale overheid de autonomie van

de deelstaten onnodig beknot. De

Vlaamse parlementsleden kunnen het

systeem van de lijststem bij de verkie-

zingen voor het eigen Vlaams

Parlement niet hervormen of afschaf-

fen. Het is het federale parlement dat

hierover beslist (met een tweederde

meerderheid, waarvan een meerderheid

in elke taalgroep). De wil om op dat ter-

rein hervormingen door te voeren is in

het Vlaams Parlement veel groter dan

op federaal vlak (werkgroep

Langendries). Duidelijk is ook dat de

lijststem vooral een nuttig instrument is

in het kader van de partijtucht. Als een

kandidaat bij de eerstvolgende verkie-

zingen een verkiesbare plaats wil, kan

hij/zij maar beter geen al te kritische

houding aannemen tegenover de partij-

leiding die over de lijstvorming beslist.

Iedereen die in de aanloop naar 13 juni

het politieke gebeuren volgt, weet hoe

belangrijk dit “voorspel” kan zijn…

BDS

B. BOUCKAERT, J. GEKIERE,

B. LAMBRECHT,

‘DE LIJSTSTEM 100 JAAR.

EEN VERJAARDAG. EN EEN

BEGRAFENIS?’,

ACCO, 69 BLZ.,

495 FR.

GASTON DURNEZ:TERECHT EERBETOONHij had al een lemma in de Nieuwe

Encyclopedie van de Vlaamse Beweging.

En nu ook een huldeboek. Gaston

BO

EK

EN


Het verlengbaar politiek verstandshuwelijk tussen de twee dikke boezemvrien-den Jean-Luc Dehaene en Louis Tobback is Guy Verhofstadt een doorn in hetoog. Wellicht heeft “da joenk”, zoals tegenstrevers hem op het einde van zijnvoorlopig laatste regeerperiode afschilderden, een poging gedaan om bij hetBrabants trekpaard uit Brugge en Vilvoorde in het gevlei te komen of deLeuvense buldog Tobback naar Toscane te lokken. Tot op heden vruchteloos.

Van Peel zong met La Voix de son Maître in een Concert Noble. Hij had hetevangelisch en braaf over het geknakte riet, dat hij niet wou breken. Intussenbewierookte hij zijn big boss voor het kruim van onderdhaenige haenhangers.Was dat misschien geen vorm van triomfalisme, dat hijzelf als onchristelijk,maar erger nog, als contraproductief afschilderde?

Bij Louis van Leuven liep de Gentse Guy nog een groter blauwtje. Onder res-pectieve scheldkanonnades. Rood dat roest en bruin afgeeft. Een man die platop zijn buik kruipt. Een versleten 78-toerenplaat. Je begint met paars en jeeindigt met bont en blauw. Paniekvoebal en ga zo maar door. Voor de kiezernet twee kakelende kippen, die zich intussen maar al te graag door dezelfdehaan op de kop laten zitten.

Waarom lust Tobback Verhofstadt rauw? Tobback vindt van zichzelf en zijnpartij dat hij en zijn werkgeefster de enige waakhonden zijn over de socialezekerheid. Sedert Achille Van Acker die van onder de oorlog collaborerendeVlaams-nationalisten en ex-socialisten had afgeschreven, blijft dit terrein taboevoor anderen. Want socialisten alleen mogen dit sociale manna, door jan enalleman moeizaam bij elkaar gespaard, aan de massa uitdelen. Wie vragenheeft bij de besteding van deze honderden miljarden, waarvan er terloopsgezegd steeds groter pakken van het spaarzame Vlaanderen naar het vegete-rende Wallonië worden overgeheveld, krijgt van de Leuvense pandoerenbaas,steevast het verwijt de sociale zekerheid te willen afbreken. Reagan, Thatcherof Verhofstadt: één pot nat. Laat Guy Verhofstadt met zijn geplande 200 mil-jard loonlastenverlaging op de sociale zekerheid los, en het zal de kiezer blauw-zuur opbreken, zo voorspelt de SP-kopman voor de Senaat. Zelfs het succesrijkvoorbeeld van het Nederlands poldermodel van de paarse coalitie kan orangistTobback niet bekoren. Liever onder de pluimen van Dehaene kruipen dan zelfWim Kok gaan spelen. Nu ja, Tobback zegt van zichzelf dat zijn generatie afge-schreven is. Waarom dan zelf nog vitaal de eerste viool willen spelen?

Bij al dat verbaal gekakel tussen Gwijde en Lode mogen hun respectieveondervoorzitter Rik Daems en campagneleider Johan Vande Lanotte op aka-demischer niveau nu elk hún proffen - twee van u, twee van ons - loslaten ophet jongste liberaal tewerkstellingsplan. En intussen mag de crème de lacrème van de natie in een werkgroep vergaderen om de financiële weerslagvan de verkiezingsprogramma’s van de door zichzelf zo betitelde “democra-tische” partijen door het Rekenhof of door het nog sterker gepolitseerdePlanbureau te laten berekenen. Wij tellen er op.

Tot zover de Zwetsstraatbeschouwingen vanWilhelmus.

D E N D I K K E E N D E N D U N N E ...IMPEACHMENTProfessor Ludo Abicht, voorzitter van

het marxistische Masereelfonds, wordt

in deze laatste functie fel gecontesteerd

door een aantal leden. Zij vinden dat

hun voorzitter té Vlaamsgezind is. In

een interne nota verwijten ze hem

onder meer samen met Leo Tindemans

hulde gebracht te hebben aan CVP’er

Herman Suykerbuyk, volgens de contes-

tanten ‘een notoir coryfee van het

uiterst-rechtse Vlaams-nationalisme en

van het uiterst-rechtse gedachtegoed

tout court.’

LEGE SCHELPDe Belgische Vereniging van de

Dagbladuitgevers (BVDU) wordt her-

leid tot een minimale federale struc-

tuur. De Vlaamse dagbladuitgevers wil-

len al langer een eigen, nieuwe organi-

satie om de eigen belangen te kunnen

verdedigen. Binnen de BVDU komen

nu afzonderlijke Vlaamse en Fransta-

lige organisaties. (Tijdingen, januari

1999)

NIEUWE AANWINSTIn januari trad opnieuw een groene

vereniging toe tot het Overlegcentrum

van Vlaamse Verenigingen (OVV) toe.

De Vlaamse Jeugdbond voor Milieu-en

Natuurstudie – Natura 2000 mag zich

nu rekenen tot het steeds groter wor-

dende OVV.

LVV ZONDER BELGIË?Opmerkelijk hoe, in de besluitteksten

van het congres Liberalisme een uitda-

ging in de 21ste eeuw van het Liberaal

Vlaams Verbond, België totaal verdwe-

nen is. Nergens wordt België nog als

een niveau van betekenis vermeld.

Meer nog: ‘er zijn drie essentiële nive-

aus van organisatie voor de overheid:

de directe leefomgeving, het volk en de

beschaving: de gemeenten, Vlaanderen

en de Europees-Atlantische wereld. (…)

Vlaanderen en de Europees-Atlantische

instellingen hebben exclusieve, vastge-

legde bevoegdheden, de gemeenten de

residuaire bevoegdheid.’ Het LVV is

altijd al de progressieve voorhoede van

de liberale partij geweest…

FOTO WEVAKO

LUDO ABICHT (R): ‘IN VERKEERD GEZELSCHAP?’


Doorbraak is een uitgave van de Vlaamse Volksbeweging vzw. Verschijnt maan-delijks (niet in augustus).

Hoofdredacteur: Dirk Laeremans - Eindredactie en redactiesecretariaat: Jan Van de CasteeleKernredactie: Karel Adams, Jan Van de Casteele, Karl Drabbe, Katleen Van den Heuvel, Dirk Laeremans, HansMichiels, Herman De Mulder, Anke Nobels, Peter De Roover, Bram De Schepper.Redactie-adres: Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen. Tel (03) 216 45 24 - Fax (03) 248 21 83 - e-post:[email protected]/doorbraak.

Abonnement: 585 fr. voor een abonnement van 12 maanden.Studentenabonnement: 385 fr. voor een abonnement van 12 maanden, met opgave van leeftijd en onderwijs-instelling.Internet-abonnement: 385 fr. voor 12 maand toezending van Doorbraak (pdf-bestanden) via internet. Het(studenten)abonnement geeft recht op een gratis Internet-abonnement.Abonnering door storting op rekening 409-9591911-13 van Doorbraak met vermelding van het type abonnement.

U kunt ook lid worden van de VVB door overschrijving van 600 fr. op rekening 409-9521741-71 van VVB-leden-administratie. Dan krijgt u naast Doorbraak ook Binnendoor, het ledenblad van de Vlaamse Volksbeweging toege-stuurd.

Doorbraak is lid van de unie van de uitgevers van de periodieke pers.

Verantwoordelijke uitgever: Dirk Laeremans, Baron Dhanislaan 18, 2000 Antwerpen.

C O L O F O N

Nederlander (3) vormen de top van de

fictielijst na Evans. Geeraerts,

Hemmerechts of De Coninck tellen bij

ons zoveel lezers omdat ze Vlaming zijn.

De rest van de wereld heeft aan hun

geschrijf geen boodschap. Dat geldt

trouwens ook voor de meeste collega’s

in andere landen. Acht Vlamingen en

een buitenlander met een boek over

Leopold II vullen de non-fictie top-10.

Slechts één boek behandelt een niet-

nationaal thema.

Vele subtiliteiten kunnen deze vaststel-

ling nuanceren, maar niet tegenspre-

ken. De lezers van die boeken vormen

de intellectuele elite, die geacht wordt

het meest gemondialiseerd te zijn. Het

besluit moet als een vloek klinken in de

oren van elke rechtgeaarde globalist:

vele intellectuelen beweren globaal te

denken, maar wanneer ze lezen, dan

liefst boeken uit eigen land.

Peter De Roover

Nationale eigenheden betekenen steeds

minder, … zegt men. Maar ze zijn taaier

dan sommigen willen doen geloven, …

zeg ik. In november drukte de Standaard

der Letteren de top-10 lijsten van bestver-

kopende boeken uit elf landen af. Wim

D’haveloose schrijft over Groot-

Brittannië en meent dat ‘nationale ver-

schillen verwaarloosbaar’ zijn in de lijs-

ten. De feiten spreken die mythe tegen.

Evans’ roman De Wolvenlus staat in de

Vlaamse (1), Italiaanse (2), Amerikaanse

(3) en Britse (10) lijsten. Saramago, King

en Frederikson halen in twee landen de

top-10. Voor de rest heeft elk land een

eigen literatuurvoorkeur, veelal met

werk van eigen bodem. In de non-fictie

kon maar één boek doordringen tot

meer dan één lijst. De thema’s verschil-

len grondig per land, zijn dikwijls natio-

naal en er wordt vrijwel alleen gelezen

in de landstaal (eventueel vertaald).

Niet één Waal kon zich in de gunsten

van de Vlaamse lezer schrijven. Vier

Vlamingen (2, 4, 5 en 10) en één

UIT HET LAND VAN MAAS

EN WAAL

HET EINDE VAN DEPUBLIEKE SECTORIn de Nederlandse energiesector (elektri-

citeit en gas) zullen als gevolg van de

liberalisering 6000 banen verloren gaan

in de distributie en 1200 in de productie.

Dit is een van de conclusies van een

onderzoek dat drs. F. Fontijn (Moret

Ernst & Young) op 19 januari presenteer-

de. Voorts pleit hij voor snelle privatise-

ring van de energiebedrijven en strategi-

sche allianties met buitenlandse markt-

partijen.

De vrije energiemarkt is het gevolg van

EU-richtlijn nr. 96/92/EG, waaraan de

meeste EU-lidstaten op 19 februari 1999

moeten voldoen. België kreeg hiervoor 1

jaar uitstel. De 600 grootste afnemers

(meer dan 2 Megawatt) zijn nu al vrij in

de keuze van hun leverancier. De

Nederlandse Spoorwegen kopen al de

helft van de stroom in Duitsland. In

2002 mogen zo’n 50.000 middelgrote

afnemers hun stroom ook vrij inkopen.

In 2007 volgen de kleinverbruikers.

De aandelen van de energiebedrijven

zijn nu nog in handen van de lokale

overheden. Pogingen om tot één

Nederlands energiebedrijf te komen zijn

gestrand. Terwijl tien buitenlandse

bedrijven van plan zijn dit jaar de

Nederlandse markt te betreden, blijft de

politiek passief. Als er niets gebeurt, zal

de kleine afnemer opdraaien voor de ver-

liezen van de nutsbedrijven.

ABSURDDe enige Franse energieproducent,

Energie de France, met vrijwel uitslui-

tend kerncentrales, probeert om in ande-

re landen binnen te komen. Maar ook

het Brits-Nederlandse Shell probeert de

openbare energiesector over te nemen en

uit te groeien tot een integrale energiele-

verancier die energie opzoekt, wint,

opwekt en aflevert in stopcontact en

benzinetank.

Eigenlijk is de werkelijkheid al absurder,

want het Fries-Gelderse energiebedrijf

Nuon begon vorig jaar met enorme

investeringen in communistisch China.

Daarmee trad dit overheidsbedrijf overi-

gens in het voetspoor van de geprivati-

seerde PTT die ging samenwerken met

het Chinese leger! De burgers is daar

nooit iets over gevraagd…

Oscar HendrikxNijmegen

LAGE LANDENG. Vereecke, directeur van het Vlaams

Cultureel Centrum De Brakke Grond in

Amsterdam, is er vast van overtuigd

dat ‘Nederland en Vlaanderen aan het

einde van de 20ste eeuw dichter bij

elkaar gekomen zijn dan dat op enig

ander moment van de geschiedenis het

geval was. Het toenaderingsproces ver-

loopt langzaam, maar is onomkeer-

baar.’ De directeur is echter blind voor

de verschillen, maar die zijn volgens

hem niet essentieel. Hij roept dan ook

om oog te blijven hebben voor de

‘overeenkomsten, de verwantschappen

en de daaruit voortvloeiende gemeen-

schappelijke belangen.’ (Neerlandia,

dec. ’98)

VRIJ-SPRAAK

NATIONALE VERSCHILLEN

1999.02.Doorbraak

Documents

Transcript of 1999.02.Doorbraak