1603712993 nvt kennisagenda2020 - NVTnet.nl

KENNISAGENDANederlandse Vereniging

voor Thoraxchirurgie

2

KENNISAGENDA • NVT

3


Samenstelling van de projectgroep

• D

r. L.M. de H

eer (voorzitter), cardio-thoracaal chirurg, Leids Universitair

Medisch Centrum

, Leiden/ Universitair M

edisch Centrum U

trecht, Utrecht

• D

r. F. Akca, cardio-thoracaal chirurg i.o., Catharina Ziekenhuis, Eindhoven•

Prof. dr. A.J.J.C. Bogers, cardio-thoracaal chirurg, Erasmus M

C, Rotterdam•

Dr. W

. Stooker, cardio-thoracaal chirurg, OLVG

Amsterdam

• D

r. S. Bemelm

ans-Lalezari, cardio-thoracaal chirurg, Universitair M

edisch Centrum

Utrecht, U

trecht•

Prof. dr. P.W. Boonstra, cardio-thoracaal chirurg, M

edisch Centrum

Leeuwarden (tot april 2020)

• D

rs. F. Porta, cardio-thoracaal chirurg, Medisch Centrum

Leeuwarden (vanaf

april 2020)

Met ondersteuning van:

• D

rs. D. Leereveld, senior adviseur Kennisinstituut

van de Federatie Medisch Specialisten

• D

rs. B.L. de Geest, junior adviseur Kennisinstituut

van de Federatie Medisch Specialisten

INHOUD

Samenvatting

4

01. Inleiding 6

02. Methode

102.1 Inventarisatie kennishiaten

11Όλλϰ

AßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰĐãěěÿłüÿ¾ŊãěϰÿěϰľÿÙüŊēÿČěãěϰ

ΌλλΌϰAßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰŢ¾ěϰĐãěěÿłüÿ¾Ŋãěϰ÷ãěĢãęßϰßĢĢľϰ

ϰēãßãěϰŢ¾ěϰßãϰZ

�ϰ

ΌλλϰAßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰŢ¾ěϰĐãěěÿłüÿ¾ŊãěϰßĢĢľϰĻ¾ŊÿíěŊãěŢãľãěÿ÷ÿě÷ãěϰãěϰĢŢãľÿ÷ãϰØãē¾ě÷üãØØãěßãěϰ

ΌΌλλΎϰ�ĢŊ¾¾ēϰ÷ãĄßãěŊÿżÙããľßãϰĐãěěÿłüÿ¾Ŋãěϰ

Ό2.2 Prioritering en opstellen kennisagenda

13ΌλΌλϰyľÿĢľÿŊãľÿě÷łØÿČããěĐĢę

łŊϰ

ΌλΌλΌϰXãŊüĢßÿãĐϰĢĻłŊãēēãěϰßãżěÿŊÿãŢãϰĐãěěÿł¾÷ãěß¾ϰ

Ύ2.3 Inzicht in w

etenschappelijke activiteiten 15

03. Resutaten

163.1

Top 9 onderzoeksvragen 17

λλϰ�ĢãēÿÙüŊÿě÷ϰØÿČϰŊĢĻϰΓϰĢěßãľűĢãĐłŢľ¾÷ãěϰ

Βλλϰ�

¾ěłēŏÿŊãěϰØÿČϰľÿÙüŊēÿČěãěϰΌΑ

3.2 Inzicht in wetenschappelijke activiteiten

28λΌλϰ

ľ¾÷ãěēÿČłŊϰÙ¾ľßÿĢϒŊüĢľ¾Ù¾ēãϰÙüÿľŏľ÷ÿãϰΌΒ

04. Implem

entatie 30

Ύλϰϰ`ľ÷¾ěÿł¾Ŋÿãϰãěϰżě¾ěÙÿãľÿě÷ϰ

4.2 N

etwerken

32

05. Literatuur 34

06. Bijlagen 40

Bijlage 1 Afkortingenlijst

41Bijlage 2 R

ichtlijnen 43

Bijlage 3 Patiëntenorganisaties en overige belanghebbenden 44

Bijlage 4 Geprioriteerde kennishiaten m

et minder dan 6 stem

men

45Bijlage 5 Brief Patiëntenfederatie

50

MET

ON

DER

STEU

NIN

G VA

NKennisinstituut van de Federatie M

edisch Specialisten

FINA

NCIER

ING

Stichting Kwaliteitsgelden M

edisch Specialisten

INIT

IATIEF

Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie

4


5


Voor een deel van het cardio-thoracale chirurgisch handelen is er een beperkte bew

ijslast. De N

VT hecht er waarde aan dat het cardio-thoracaal chirurgisch

handelen zoveel mogelijk is gebaseerd op w

etenschappelijk bewijs (“evidence

based”) en dat zogenoemde kennishiaten w

orden opgelost. Kennishiaten zijn - door een gebrek aan w

etenschappelijke onderbouwing - onopgeloste vraag-

stukken in de alledaagse praktijk van de cardio-thoracale chirurgie. Met dit doel

voor ogen is het project ‘Kennisagenda NVT’ gestart. D

it rapport beschrijft de m

ethode waarop de kennishiaten zijn geïnventariseerd en geprioriteerd m

et als uiteindelijke resultaat een top-9 van kennishiaten over de cardio-thoracale chirurgie. D

aarnaast geeft dit rapport een zo compleet m

ogelijk overzicht van de onder-zoekslijnen in de N

ederlandse ziekenhuizen binnen de cardio-thoracale chirurgie.

Uitvoering

Deze N

VT kennisagenda dient als basis voor een continu proces. De geprioriteer-

de kennishiaten worden uitgew

erkt tot onderzoeksvoorstellen, waarbij ook pati-

entvertegenwoordigers w

orden betrokken. Dit zal zoveel m

ogelijk in m

ulticentrisch verband worden gedaan, om

de aansluiting met de praktijk en de

implem

entatie in de klinische routine zo veel mogelijk te borgen.

'H�ȴQDQFLHULQJ�YDQ�GH�JHSULRULWHHUGH�RQGHU]RHNHQ�NDQ�ORSHQ�YLD�GH�DDQYUDDJ�

van reguliere subsidies bij de ZonMw

programm

a’s Doelm

atigheidsOnderzoek of

Goed G

ebruik Geneesm

iddelen, of via andere mogelijke subsidiebronnen, zoals

het landelijke Programm

a Zorgevaluatie en Gepast G

ebruik. N

aar verwachting zal eens per vijf jaar de kennisagenda w

orden herzien, dit is afhankelijk van de uitvoering van de onderzoeken en de actualiteiten uit het veld.

SAMENVATTIN

GTop 9 kennishiatenD

e top 9 die op basis van de prioriteringsbijeenkomst en discussie binnen de

werkgroep is sam

engesteld ziet er, in willekeurige volgorde, als volgt uit:

Wat is de invloed van chirurgie (en

anesthesie) op een imm

unologi-sche tum

or respons, bij patiënten m

et een primair longcarcinoom

?

Wat is de optim

ale behandeling van een hem

atothorax, pneumo-

thorax en pleuraempyeem

: chirurgie versus drainage?

Wat is de beste perioperatieve

bloedverdunning bij patiënten die een CA

BG m

oeten ondergaan?

Is de hybride revascularisatie (M

ID-CA

B met LIM

A-LA

D en PCI

van de overige stenosen) gelijk aan volledige revascularisatie m

et CABG

?

Wat is de veiligheid en w

erkzaam-

heid van antistollingsmiddelen bij

mechanische hartklepprothesen?

Wat is de plaats van een D

OAC

in plaats van een vitamine K

antagonist na mitralisklepplastiek

of een mitralisklep bioprothese?

Hoe w

ordt ervoor gezorgd dat de hersenschade na een operatie aan de thoracale aorta zoveel m

ogelijk beperkt w

ordt?

Wanneer is chirurgische

interventie te prefereren boven transcatheterinterventie bij een ernstige aortaklepstenose?

Hoe kan de inform

atie naar de (ouders van de) patiënt over de ingreep het beste w

orden gegeven?

7


6


Voor een deel van het cardio-thoracale chirurgisch handelen is er een beperkte bew

ijslast. De N

VT hecht er waarde aan dat het cardio-thoracaal chirurgisch

handelen zoveel mogelijk is gebaseerd op w

etenschappelijk bewijs (“evidence

based”) en dat zogenoemde kennishiaten w

orden opgelost. Kennishiaten zijn - door een gebrek aan w

etenschappelijke onderbouwing - onopgeloste vraag-

stukken in de alledaagse praktijk van de cardio-thoracale chirurgie. Met dit doel

voor ogen is recent het project ‘Kennisagenda NVT’ gestart. D

eze te ontwikkelen

kennisagenda omvat een overzicht en prioritering van kennishiaten en een plan

van aanpak hoe deze kennishiaten door middel van zorgevaluatieonderzoek

kunnen worden ingevuld. Bij zorgevaluatieonderzoek gaat het om

klinisch evalua-WLHRQGHU]RHN�QDDU�GH�HHFWLYLWHLW�YDQ�EHVWDDQGH��EUHHG�LQJHEXUJHUGH�]RUJ��U

iteindelijke doelstelling is zinnige zorg en daarmee gezondheidsw

inst voor de patiënt. G

eagendeerde onderwerpen hebben daarom

speciale aandacht van subsidieverstrekkers.

Het ideaal is een integraal kw

aliteitsbeleid, waarbij de verschillende instrum

enten in sam

enhang ontwikkeld, toegepast, geëvalueerd en verbeterd w

orden. Het inte-

JUDDO�NZDOLWHLWVEHOHLG�NDQ�JUDȴVFK�Z

RUGHQ�ZHHUJHJHYHQ�LQ�GH�]RJHQRHP

GH�ȆNZDOL-

WHLWVFLUNHOȇ��ȴJXXU��)HGHUDWLH�0HGLVFK�6SHFLDOLVWHQ��'

H]H�NZDOLWHLWVFLUNHO�

geeft een aantal stappen of stadia weer:

��KHW�EHVFKULMYHQ�YDQ�JRHGH�]RUJ�LQ�ULFKWOLMQHQ�YRRU�KHW�PHGLVFK�KDQGHOHQ�HQ�

deze op regelmatige basis bijstellen aan de hand van nieuw

e inzichten en studies;

2. het implem

enteren van deze richtlijnen door aanpassingen en vernieuwingen

door te voeren in de dagelijkse zorg;3. het evalueren van de im

plementatie. M

et andere woorden: het m

eten of de aanpassingen en vernieuw

ingen ook daadwerkelijk w

orden uitgevoerd in de praktijk en of hierdoor de kw

aliteit van zorg verbetert of dat er nog aanpassin-gen nodig zijn.

Op basis van deze evaluatie kan de im

plementatie verbeterd w

orden en/of geconstateerd w

orden dat er kennishiaten zijn en dat er nieuwe kennis nodig is

om richtlijnen aan te passen. H

ierna zijn we w

eer terug bij de eerste stap van de FLUNHO��2

S�GH]H�PDQLHU�YLQGW�]RUJHYDOXDWLH�SODDWV��Z

DW�ZRUGW�JHGHȴQLHHUG�DOV�

NOLQLVFK�HYDOXDWLHRQGHU]RHN�QDDU�GH�HHFWLYLWHLW�YDQ�EHVWDDQGH�]RUJ��1DDVW�]RUJH-

valuatie is ook innovatie onderdeel van de primaire zorgverlening en zijn beide

noodzakelijk voor continue verbetering van kwaliteit van zorg.

01.IN

LEIDIN

G

8


9


Het doel van het project is te kom

en tot een kennisagenda met een beschrijving

van de belangrijkste kennishiaten en een plan van aanpak hoe deze met w

eten-schappelijk onderzoek in te vullen. D

aarnaast zijn de huidige onderzoeksvelden van de cardio-thoracale chirurgie in N

ederland na input van de verschillende centra zo com

pleet mogelijk in kaart gebracht. D

e NVT w

il hiermee een im

puls geven aan het versterken van zorg die berust op w

etenschappelijk bewijs, w

aar-GRRU�GH�]RUJ�Hɝ

FLQWHU��YHLOLJHU�HQ�GRHOPDWLJHU�Z

RUGW�

Leeswijzer

Hoofdstuk 2 beschrijft de toegepaste m

ethode voor het opstellen van de kennis-agenda N

VT. De resultaten van het project w

orden beschreven in hoofdstuk 3. H

oofdstuk 4 gaat in op de stappen die nodig zijn voor de implem

entatie en prak-tische realisatie van de kennisagenda.

Opleiding

Beschrijven goede zorg

Zorgevaluatie

InnovatieMeten en evalue-

renIm

plementeren

)LJXXU��.ZDOLWHLWVFLUNHO��)HGHUDWLH�0

HGLVFK�6SHFLDOLVWHQ��

10


11


De kennisagenda bestaat uit drie delen:

��LQYHQWDULVDWLH�YDQ�NHQQLVKLDWHQ�ELQQHQ�GH�FDUGLR�WKRUDFDOH�FKLUXUJLH�2. inventarisatie van de huidige w

etenschappelijke activiteiten op het gebied van de cardio-thoracale chirurgische zorg in N

ederland;3. opstellen van een lijst m

et geprioriteerde kennishiaten die de komende jaren

de kennisagenda van de NVT zullen bepalen.

2.1 Inventarisatie kennishiaten

De inventarisatie van kennishiaten en de w

etenschappelijke onderbouwing van

de cardio-thoracale chirurgische zorg heeft plaatsgevonden middels een analyse

van richtlijnen, alsmede door een enquête onder leden van de N

VT en overige belanghebbenden, zoals patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars.

ΌλλϰAßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰĐãěěÿłüÿ¾ŊãěϰÿěϰľÿÙüŊēÿČěãě5LFKWOLMQHQ�GLH�YDQDI��]LMQ�XLWJHNRP

HQ�HQ�ZDDUYDQ�GH�P

RGXOHV�UHOHYDQW�w

erden geacht door de werkgroep, zijn m

eegenomen in de inventarisatie op

NHQQLVKLDWHQ��'DDUQDDVW�]LMQ�RRN�GH�(XURSHVH�ULFKWOLMQHQ�YDQDI��P

HHJHQR-PHQ��P

�X�Y��HHQ�ULFKWOLMQ�XLW��GLH�RRN�QRJ�VWHHGV�UHOHYDQW�LV�YRRU�GH�FDUGLR�WKRUDFDOH�FKLUXUJLH��%DXP

JDUWQHU�HW�DO��9RRUZDDUGH�Z

DV�GDW�GH�conclusies w

aren gegradeerd en het niveau van de bewijskracht duidelijk w

as. Uit

GH�LQ�WRWDDO��ULFKWOLMQHQ�ZHUGHQ�GH�FRQFOXVLHV�P

HW�HHQ�ODDJ�QLYHDX�YDQ�EHZLMV-

kracht (niveau 3 en 4 of ‘laag’ en ‘zeer laag’) en aanbevelingen voor verder onder-zoek geïnventariseerd. In som

mige richtlijnen w

erd, soms in een apart hoofdstuk,

ingegaan op bestaande kennishiaten en ook deze zijn meegenom

en in het SURFHV��(U�Z

HUGHQ�YDQXLW�GH�ULFKWOLMQHQ��PRJHOLMNH�NHQQLVKLDWHQ�P

HHJHQRPHQ�

in de inventarisatie.

ΌλλΌϰAßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰŢ¾ěϰĐãěěÿłüÿ¾Ŋãěϰ÷ãěĢãęßϰßĢĢľϰēãßãěϰŢ¾ěϰßãϰZ

�

Alle leden van de NVT zijn door m

iddel van een online enquête gevraagd kennis-hiaten te benoem

en met betrekking tot de uitoefening van het vak in de dagelijk-

se praktijk en die van invloed zijn op een substantieel deel van de cardio-thoracale chirurgie. H

et verzoek was om

de kennishiaten in de vorm van een

onderzoeksvraag te formuleren en hierbij een korte m

otivatie te geven. Na een

KHUKDDOGH�XLWYUDDJ�KHEEHQ�LQ�WRWDDO��OHGHQ�JHUHDJHHUG��'LW�KHHIW�JHUHVXOWHHUG�

LQ�HHQ�XLWJHEUHLGH�OLMVW�PHW��NHQQLVKLDWHQ�

02.M

ETH

OD

E

12


13


ΌλλϰϰAßãěŊÿżÙ¾ŊÿãϰŢ¾ěϰĐãěěÿłüÿ¾ŊãěϰßĢĢľϰĻ¾ŊÿíěŊãěŢãľãěÿ÷ÿě÷ãěϰãěϰĢŢãľÿ÷ãϰØãē¾ě÷üãØØãěßãě

De patiëntenverenigingen (bijlage 3) kregen via e-m

ail een vragenlijst toegestuurd m

et ook aan hen het verzoek om kennishiaten aan te geven. Aan hen w

erd verzocht om

de voor de patiënt belangrijke thema’s aan te dragen. In totaal

KHEEHQ��YDQ�GH��DDQJHVFKUHYHQ�RUJDQLVDWLHV�JHUHDJHHUG�HQ�LQ�WRWDDO�]LMQ�HU��kennishiaten en 2 them

a’s genoemd.

De overige belanghebbenden, w

aar onder de Nederlandse Vereniging voor H

art- en Vaatverpleegkundigen (N

VHVV), H

artstichting en zorgverzekeraars (bijlage 3) kregen via e-m

ail een vragenlijst toegestuurd met ook aan hen het verzoek om

kennishiaten aan te geven. Aan hen w

erd eveneens verzocht om deze in de vorm

van een onderzoeksvraag te form

uleren, met een korte toelichting. In totaal

KHEEHQ��YDQ�GH��DDQJHVFKUHYHQ�RUJDQLVDWLHV�JHUHDJHHUG�HQ�LQ�WRWDDO�]LMQ�HU��NHQQLVKLDWHQ�JHQRHP

G��

ΌλλΎϰ�ĢŊ¾¾ēϰ÷ãĄßãěŊÿżÙããľßãϰĐãěěÿłüÿ¾ŊãěΖQ�WRWDDO�]LMQ�HU��NHQQLVKLDWHQ�JH±GHQWLȴFHHUG�HQ�RQGHUYHUGHHOG�QDDU�GH�volgende deelgebieden: •

kleplijden;•

hartfalen;•

congenitale hartproblematiek;

• coronairlijden en revascularisatie;

• hartritm

e;•

infecties;•

hartchirurgie (perioperatief proces);•

longoncologie;•

niet-oncologische longchirurgie;•

aortaziekten.

Deze lijst is door de w

erkgroep gereduceerd tot 94 kennishiaten. De volgende

kennishiaten werden uit de lijst verw

ijderd of samengevoegd:

• kennishiaten die niet over cardio-thoracale chirurgie gaan;

• kennishiaten die niet over zorgevaluatie gaan;

• kennishiaten w

aarbij de kennis al wel aanw

ezig is en waarvoor een aanbeve-

ling wordt gedaan in een richtlijn, m

aar die (nog) niet is geïmplem

enteerd;•

kennishiaten waar al onderzoek naar loopt;

• kennishiaten w

aar al kennis voorhanden is, maar nog geen standpunt over

opgenomen is in een richtlijn;

• kennishiaten die zeer m

oeilijk te onderzoeken zijn of waar geen onderzoekba-

re onderzoeksvraag bij kan worden geform

uleerd.

De lijst m

et 94 kennishiaten is te uitgebreid voor opname in dit rapport en is

beschikbaar als bijlage bij de digitale versie op de website van de N

VT (w

ww

.ntvnet.nl).

2.2 Prioritering en opstellen kennisagenda

ΌλΌλϰyľÿĢľÿŊãľÿě÷łØÿČããěĐĢęłŊ

2S��IHEUXDUL��LV�HHQ�SULRULWHULQJVELMHHQNRP

VW�JHRUJDQLVHHUG�RP�GH�

NHQQLVKLDWHQ��EHVFKUHYHQ�LQ�SDUDJUDDI��WH�EHVSUHNHQ�HQ�WH�SULRULWHUHQ��$DQZ

H]LJ�ZDUHQ��WKRUD[FKLUXUJHQ��SDWLQWYHUWHJHQZ

RRUGLJHUV�HQ��YHUWHJHQ-w

oordigers van overige organisaties, namelijk de Inspectie G

ezondheidszorg en Jeugd (IG

J), de Nederlandse Verengiging voor Cardiologie (N

VVC), het Zorginsti-tuut, de N

VHVV, de N

ederlandse Sociëteit voor Extracorporale Circulatie (N

eSECC) en de Hartstichting (bijlage 3).

De kennishiaten, geform

uleerd als onderzoeksvragen, werden aan vier discussie-

tafels besproken onder leiding van de werkgroepleden. Aan deze discussietafels

werden de te bespreken deelgebieden zo gecom

bineerd dat (a) de onderwerpen

zoveel mogelijk binnen hetzelfde expertisegebied behoorden (b) aan elke tafel

ongeveer evenveel kennishiaten werden besproken. D

e volgende tafelindeling w

erd gehanteerd:ȏ�

WDIHO��NOHSOLMGHQ�HQ�KDUWIDOHQ�•

tafel 2: coronairlijden en revascularisatie;•

tafel 3: hartritme, infecties, hartchirurgie, aortaziekten en congenitale

hartproblematiek;

• tafel 4: longoncologie en niet-oncologische longchirurgie.

De kennishiaten w

erden per deelgebied besproken in subgroepen van aanwezi-

gen. Dit gebeurde in tw

ee rondes. In de eerste ronde werd de discussie gevoerd

in subgroepen met een w

illekeurige samenstelling, w

aarbij deelnemers niet in

hun eigen expertisegebied waren ingedeeld. D

it werd gedaan om

te voorkomen

dat de discussie te veel zou gaan over de persoonlijke aandachtsgebieden van de aanw

ezigen.

14


15


Een uitzondering hierop werd gem

aakt voor de patiëntvertegenwoordigers. Aan

het einde van de eerste ronde werd er door de subgroepen per deelgebied een

OLMVW�RSJHVWHOG�PHW�P

D[LPDDO��EHODQJULMNVWH�NHQQLVKLDWHQ��9HUYROJHQV�Z

HUG�LQ�GH�WZHHGH�URQGH�GRRU�GH�H[SHUWV�JHGLVFXVVLHHUG�RYHU�GH]H�WRS��=R�QRGLJ�Z

HUG�GH�IRUP

XOHULQJ�DDQJHSDVW��+HW�UHVXOWDDW�Z

DV�HHQ�WRS��RI�PLQGHU��SHU�GHHOJH-

bied. Alleen wanneer in de tw

eede ronde alle leden van de subgroep het erover eens w

aren, kon een kennishiaat van buiten de in de eerste ronde samengestel-

GH�WRS��QRJ�ZRUGHQ�WRHJHYRHJG��'

H�SULRULWHULQJ�YRQG�LQ�EHLGH�URQGHV�SODDWV�op basis van de volgende criteria:-

onderzoekbaarheid/haalbaarheid;-

relevantie (ernst, prevalentie, kosten);-

urgentie; -

impact op vakgebied/m

aatschappij;-

aansluiting bij patiënten inbreng.

2S�EDVLV�YDQ�GH]H�WZ

HH�URQGHV�ZHUGHQ��NHQQLVKLDWHQ�DOV�P

HHVW�EHODQJULMN�aangem

erkt. Aan het einde van de prioriteringsbijeenkomst w

erden alle aanwezi-

JHQ�LQ�GH�JHOHJHQKHLG�JHVWHOG�RP�LQ�GH]H��NHQQLVKLDWHQ�HHQ�RYHUNRHSHOHQGH�

prioritering aan te brengen. Dit deden zij door stickers te plakken bij de kennis-

hiaten waaraan de m

eeste prioriteit werd toegekend. H

iervoor kregen alle aanw

ezigen vijf stickers per persoon. Thoraxchirurgen, patiëntvertegenwoordi-

gers en overige deelnemers kregen daarbij ieder een eigen kleur, zodat achteraf

duidelijk zou zijn welke kennishiaten door w

elke groep belangrijk werden gevon-

den (bijlage 4).

ΌλΌλΌϰXãŊüĢßÿãĐϰĢĻłŊãēēãěϰßãżěÿŊÿãŢãϰĐãěěÿł¾÷ãěß¾

In elk vakgebied is er een veelheid aan kennishiaten die in wetenschappelijk

onderzoek kunnen worden onderzocht. H

et is belangrijk dat de kennishiaten die onderzocht gaan w

orden ook met grote w

aarschijnlijkheid opgelost kunnen w

orden. De w

erkgroep heeft daarom een verdere selectie van de geprioriteerde

kennishiaten uitgevoerd op basis van de volgende weegfactoren:

• D

e frequentie van prioritering. Het kennishiaat heeft m

inimaal zeven stem

men

gekregen tijdens de prioriteringsbijeenkomst.

• D

e onderzoekbaarheid. Het opzetten van w

etenschappelijk onderzoek is kost-baar en vergt veel tijd. H

et benodigde onderzoek moet haalbaar zijn m

et een grote kans op succes. H

ierbij is er bij voorkeur aansluiting bij al bestaande RQGHU]RHNVOLMQHQ�RS�KHW�JHELHG�YDQ�GH�VSHFLȴHNH�RQGHU]RHNVYUDDJ�

• D

e relevantie van de onderzoeksvragen voor andere stakeholders, zoals

patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en overheid. Dit niet alleen vanw

ege KHW�GUDDJYODN��P

DDU�RRN�GRRU�GH�KLHUDDQ�JHUHODWHHUGH�ȴQDQFLHULQJVPRJHOLMN-

heden voor de uitvoering van het wetenschappelijk onderzoek.

• Er loopt al onderzoek. Een oriënterende literatuursearch is verricht om

te veri-ȴUHQ�RI�GH�JHVHOHFWHHUGH�RQGHU]RHNVYUDJHQ�QLHW�DO�RQGHUZ

HUS�]LMQ�YDQ�lopend w

etenschappelijk onderzoek.

De top 9 is geaccordeerd door het N

VT-bestuur.


Alle vakgroepsvertegenwoordigers van de cardio-thoracale chirurgie zijn bena-

derd met een e-m

ail, gericht op het inventariseren van onderzoekslijnen en de lopende en afgeronde prom

oties in de afgelopen vijf jaar. Dit levert het overzicht

op dat te vinden is in tabel 3 onder hoofdstuk 3.2.

16


17


Wat is de invloed van chirurgie (en

anesthesie) op een imm

unologi-sche tum

or respons, bij patiënten m

et een primair longcarcinoom

?

Wat is de optim


atothorax, pneumo-

thorax en pleuraempyeem


Wat is de beste perioperatieve

bloedverdunning bij patiënten die een CA

BG m

oeten ondergaan?

Is de hybride revascularisatie (M

ID-CA

B met LIM

A-LA

D en PCI

van de overige stenosen) gelijk aan volledige revascularisatie m

et CABG

?


erkzaam-

heid van antistollingsmiddelen bij

mechanische hartklepprothesen?


OAC

in plaats van een vitamine K

antagonist na mitralisklepplastiek

of een mitralisklep bioprothese?

Hoe w


ogelijk beperkt w

ordt?

Wanneer is chirurgische

interventie te prefereren boven transcatheterinterventie bij een ernstige aortaklepstenose?

Hoe kan de inform


orden gegeven?

Dit hoofdstuk beschrijft het resultaat van de inventarisatie en geprioriteerde

onderzoeksvragen.

3.1 Top 9 onderzoeksvragen

De top 9 kennishiaten die op basis van de prioriteringsbijeenkom

st en discussie binnen de w

erkgroep is samengesteld ziet er, in w

illekeurige volgorde, als volgt uit:

03.R

ESULTA

TEN

18


19


λλϰ�ĢãēÿÙüŊÿě÷ϰØÿČϰŊĢĻϰΓϰĢěßãľűĢãĐłŢľ¾÷ãě

Longon

cologie en n

iet-oncologische

longchirurgie

Wat is de invloed van chirurgie (en anesthesie) op een

imm

unologische tumor respons, bij patiënten m

et een prim

air longcarcinoom?

10x geprioriteerd (9 thoraxchirurgen, 1 patiëntvertegenwoordiger)

Om

de invloed van chirurgie en anesthesie te onderzoeken op een imm

unologi-sche tum

orrespons, valt te denken aan een meer-sporen-beleid w

at betreft w

etenschappelijk onderzoek. Op het gebied van anesthesie is al iets m

eer onder-

]RHN�JHGDDQ�KLHURYHU��PHHU�UHFHQW�RRN�GRRU�%\UQH��'

XERZLW]��KHHIW�

getracht inzicht te geven in de verschillende modaliteiten die te m

aken kunnen hebben m

et het al dan niet optreden van recidief tumor en m

etastasen. Chirurgisch gezien zou een studie m

et VATS lobectomie versus conventionele

thoracotomie, w

aarbij gekeken wordt naar de im

munologische respons van de

patiënt, bijvoorbeeld NaturalKiller(N

K)-cel activiteit, een interessante eerste opzet zijn. Echter, VATS lobectom

ie is inmiddels vrijw

el in ieder ziekenhuis geadopteerd als gouden standaard, hetgeen zo’n opzet bem

oeilijkt.D

aarnaast zou gedacht kunnen worden aan het m

eten van de imm

uunrespons bij verschillende vorm

en van lokale anesthesie perioperatief. In eerdere studies �RQGHU�DQGHUH�/LUN��LV�JHNHNHQ�QDDU�KHW�HHFW�YDQ�YHUVFKLOOHQGH�ORNDOH�anesthetica in patiënten m

et mam

macarcinoom

, waarbij lidocaïne en ropivacaïne

HHQ�SRVLWLHI�HHFW�OHNHQ�WH�KHEEHQ�RS�GH�LPPXXQUHVSRQV�HQ�DSRSWRVH�HQ�EXSL-

vacaïne niet. Hoew

el zeer eenvoudig in opzet, is dit iets waar chirurgen invloed

zouden kunnen uitoefenen. Anesthesiologisch lijkt het voor de hand te liggen om

WH�RQGHU]RHNHQ�ZDW�KHW�HHFW�LV�YDQ�ORFRUHJLRQDOH�DQHVWKHVLH�YHUVXV�DOJHKHOH�

anesthesie.

Kortom, het m

eten van imm

uunrespons door middel van het m

eten van markers

in het bloed op verschillende tijdstippen bij verscheidene chirurgische technieken en toediening van lokale anesthetica, lijkt een goed uitvoerbaar begin van het onderzoeken van de invloed van chirurgie en anesthesie op deze respons bij patiënten m

et niet-kleincellig longcarcinoom.

Wat is de optim

ale behandeling van een hematothorax,

pneumothorax en pleuraem

pyeem: chirurgie versus

drainage?6x geprioriteerd (4 thoraxchirurgen, 1 stakeholder, 1 patiëntvertegenw

oordiger)

Wanneer voor deze uitgebreide vraagstelling de literatuur w

ordt samengevat is er

met nam

e op het gebied van de behandeling van pleura-empyeem

en de postoperatieve drainage na een operatieve behandeling van pneum

othorax nog een belangrijk kennishiaat. Er zal echter spoedig een trial starten naar de optim

a-OH�EHKDQGHOLQJ�YDQ�SOHXUD�HP

S\HHP��1

&7��

20


21


Coron

airlijden en

revascularisatie

Wat is de beste perioperatieve bloedverdunning bij

patiënten die een CABG

moeten ondergaan?

12x geprioriteerd (5 thoraxchirurgen, 5 stakeholders, 2 patiëntvertegenwoordigers)

Dit is een dynam

isch onderzoeksgebied met vele hits op “CABG

anticoagulation/antiplatelets” in zoekm

achines. De com

binatie van carbasalaatcalcium m

et een tw

eede plaatjesremm

er (clopidogrel of ticagrelor) verlaagt de kans op failure van de veneuze graft, m

aar de evidence is beperkt. Er zijn ook nadelen verbonden aan de D

APT-therapie met nam

e bloedingen. Het gebruik van D

APT na CABG lijkt

op basis van onderstaand onderzoek naar betere uitkomsten te leiden. D

e beschikbaarheid van gerandom

iseerde studies is beperkt en nog minder eviden-

FH�LV�EHVFKLNEDDU�RYHU�GH�YHUJHOLMNLQJ�YDQ�YHUVFKLOOHQGH�3�<��LQKLELWRUHQ��$QGHUH�m

ogelijke factoren zijn het percentage non-responders op deze medicatie. D

e richtlijnen benadrukken dat het voordeel van D

APT bij patiënten na CABG bij

VWDELHO�FRURQDULDOLMGHQ�QLHW�DDQJHWRRQG�LV��9DOJLPLJOL�HW�DO��ΖQ�GH�VXEJURHS�

R�SXPS�&$%*

�LV�HU�]ZDN�EHZ

LMV�YRRU�HHQ�EHWHU�UHVXOWDDW�PHW�'

$37�QD�&$%*�

�0DQQDFLR�HW�DO��

Is de hybride revascularisatie (MID

-CAB m

et LIMA

-LAD

en PCI van de overige stenosen) gelijk aan volledige revascularisatie m

et CABG

? 6x geprioriteerd (4 thoraxchirurgen, 2 stakeholders)

Een hybride ingreep waarbij zonder gebruik te m

aken van de hartlong machine

de belangrijkste coronair arterie (de ramus descendens anterior, oftew

el LAD)

wordt gegraft m

et de left internal mam

mary artery (LIM

A) waarvan bekend is dat

dit de meeste gezondheidsw

inst oplevert voor de patiënt op de langere termijn,

aangevuld met een dotterprocedure (PCI) van de overige vernauw

ingen kan in theorie leiden tot betere uitkom

sten in de zin van kortere ziekenhuisopname,

minder pijn en betere kw

aliteit van leven. Studies hierover ontbreken, terwijl het

in de praktijk al wel w

ordt toegepast. Wanneer er m

inimaal invasieve m

ethoden w

orden toegepast in de praktijk ziet men veelal gebeuren dat hiervoor geen

duidelijke evidence is, maar om

dat verwijzer en patiënt ernaar vragen, er toch

wordt gekozen voor het aanbieden van deze m

ethoden. Of deze m

ethoden leiden tot een gezondheidsw

inst is dus onbekend, maar dient te allen tijde w

el te w

orden onderzocht. In theorie biedt minim

aal invasieve benadering veel voorde-len, echter zeker m

et bijvoorbeeld het gebruik van de robot wordt de procedure

ook weer duurder. D

aar tegenover zou dus zeker een kortere ziekenhuisopname

HQ�EHWHUH�XLWNRPVWHQ�RS�GH�ODQJH�WHUP

LMQ�PRHWHQ�VWDDQ�RP

�KHW�NRVWHQHHFWLHI�en rationeel. O

mdat deze procedure al breed w

ordt toegepast, (wereldw

ijd en in N

ederland) is de economie zeer gebaat bij een spoedige studie hiernaar. M

et de grote patiënten aantallen in N

ederland beschikbaar en de diverse centra die deze procedure reeds verrichten, is het m

ogelijk om een dergelijke studie direct op te

starten. De bestaande literatuur geeft hier helaas nog geen antw

oord op.

22


23


Kleplijden

en hartfalen


erkzaamheid van

antistollingsmiddelen bij m

echanische hartklepprothesen ?11x geprioriteerd (5 thoraxchirurgen, 4 stakeholders, 2 patiëntvertegenw

oordigers)

Patiënten met een m

echanische hartklepprothese moeten levenslang w

orden behandeld m

et vitamine K antagonisten (VKA). H

et achterwege laten van deze

antistolling leidt tot een onacceptabel hoog risico op trombo-em

bolische compli-

caties. De therapeutische range van de IN

R is voor een mechanische klep in

DRUWDNOHS�SRVLWLH�]RQGHU�DDQYXOOHQGH�ULVLFRIDFWRUHQ��]RDOV�ERH]HPȴEULOOHUHQ�RI�

eerdere trombo-em

bolieën) vastgesteld in de richtlijnen op 2.0-3.0. Voor de

PLWUDOLVNOHSSRVLWLH�JHOGW�HHQ�UDQJH�YDQ��WRW��+

RH�KRJHU�GH�Ζ15�UDQJH�LV��KRH�

JURWHU�GH�NDQV�RS�EORHGLQJHQ��SHU�MDDU��&RP

SOLFDWLHV�JHUHODWHHUG�DDQ�9.$�]RUJHQ�YRRU��

�YDQ�GH�]LHNHQKXLVRSQDPHV�SHU�MDDU��6KRHE�HW�DO��

YDQ�GHU�+RRIW�HW�DO��2

P�GLW�JHWDO�WHUXJ�WH�GULQJHQ�LV�HU�RQGHU]RHN�QRGLJ�

naar mechanische klepprothesen w

aarbij een lagere INR target kan w

orden nage-streefd. O

ok is het van belang om op zoek te gaan naar veiliger nieuw

e antistol-lingsm

iddelen. De directe orale anticoagulantia (D

OACs) zijn daar een voorbeeld

van. Er is echter maar beperkt onderzoek verricht naar het gebruik van D

OACs bij

mechanische kleppen. In de RE-ALIG

N studie w

erd dabigatran onderzocht (Eikel-ERRP

�HW�DO��'H]H�VWXGLH�Z

HUG�YURHJWLMGLJ�EHLQGLJG�YDQZHJH�HHQ�JURWHU�

aantal trombo-em

bolische gebeurtenissen en bloedingen in de behandelde groep in vergelijking m

et de VKA groep. Hierdoor zijn er ook nooit andere D

OACs

onderzocht voor deze indicatie en is de aanbeveling om patiënten m

et een m

echanoprothese geen DO

AC te geven.


OA

C in plaats van een vitam

ine K antagonist na m

itralisklepplastiek of een m

itralisklep bioprothese?12x geprioriteerd (7 thoraxchirurgen, 2 stakeholders, 3 patiëntvertegenw

oordigers)

Volgens de richtlijnen moeten patiënten na een m

itralisklepplastiek of na implan-

tatie van een mitralisklep bioprothese postoperatief voor zeker 3 m

aanden ZRUGHQ�EHKDQGHOG�P

HW�YLWDPLQH�.�DQWDJRQLVWHQ��9.$��%DXP

JDUWQHU�HW�DO��1LVKLP

XUD�HW�DO��9.$�KHHIW�DOV�EHODQJULMN�ULVLFR�GH�JURWH�NDQV�RS�EORHGLQ-gen, zoals ook uitgebreid benoem

d in de uitwerking van het kennishiaat “w

at is de veiligheid en w

erkzaamheid van antistollingsm

iddelen bij mechanische hart-

klepprothesen”. Er is onvoldoende bewijslast om

de richtlijnen aan te passen en te kiezen voor antitrom

botische middelen zoals Ascal of clopidogrel (Paparella et

DO��7HYHQV�LV�KHW�JHEUXLN�YDQ�'2$&V�GLUHFW�QD�SURODSV�YDQ�GH�P

LWUDOLVNOHS-pen (M

VP) of mitralisklepvervanging (M

VR) middels bioprothese onvoldoende

onderzocht. Dit m

aakt dit een belangrijk kennishiaat voor ons vakgebied.

24


25


Hartritm

e, infecties, hartchirurgie,

aortaziekten en

congen

itale hartproblem

atiek

Hoe w


ogelijk beperkt w

ordt?16x geprioriteerd (10 thoraxchirurgen, 3 stakeholders, 3 patiëntvertegenw

oordigers)

Deze vraag concentreert zich op de optim

ale temperatuur w

aarbij thoracale vaat-chirurgie m

et een circulatie arrest wordt uitgevoerd en w

erd ingebracht vanuit de

NeSECC. Bij aortachirurgie w

aarbij een circulatie arrest plaatsvindt wordt gekoeld

en wordt veelal selectieve antegrade cerebrale perfusie toegepast. O

ver het alge-PHHQ�Z

RUGW�GDDUELM�GH�.D]XL�WHFKQLHN��.D]XL�HW�DO��JHEUXLNW��3URWRFROOHQ�zijn nogal verschillend tussen de diverse hartcentra. M

et name is er verschil in

temperatuur die veilig w

ordt geacht. Er is een groot aantal publicaties van retro-grade studies w

aarin blijkt dat matige hypotherm

ie met selectieve antegrade

cerebrale perfusie net zo veilig is als arrest met diepe hypotherm

ie al dan niet gecom

bineerd met retrograde cerebrale perfusie of antegrade cerebrale perfu-

sie. Daarnaast w

ordt in de verschillende publicaties niet consequent dezelfde GHȴQLWLH�JHEUXLNW�YDQ�P

DWLJH�HQ�GLHSH�K\SRWKHUPLH��=R�]LMQ�HU�SXEOLFDWLHV�Z

DDULQ�YRRU�P

DWLJH�K\SRWKHUPLH��JUDGHQ�Z

RUGW�JHQRHPG��P

DDU�RRN��(HQ�prospectieve Chinese studie m

et 74 patiënten toonde geen verschil tussen mati-

ge en diepe hypothermie bij unilaterale antegrade cerebrale perfusie, w

aarbij PDWLJ�Z

HUG�JHGHȴQLHHUG�DOV�HHQ�WHPSHUDWXXU�WXVVHQ��HQ��JUDGHQ�HQ�GLHS�

DOV�HHQ�WHPSHUDWXXU�ODJHU�GDQ��JUDGHQ��*

RQJ�HW�DO��ΖQ�HHQ�JURWH�PHWD�DQDO\VH�Z

DDULQ��SDWLQWHQ�ZHUGHQ�JH±QFOXGHHUG�HQ�YLHU�VWUDWHJLHQ�

werden vergeleken (diep hypotherm

circulatoir arrest (DH

CA), DH

CA + antegrade cerebrale perfusie (ACP), D

HCA + retrograde cerebrale perfusie (RCP) en m

ild hypotherm

circulatoir arrest (MH

CA) + ACP) concluderen dat DH

CA + RCP en 0+&$��$&3�JRHGH�VWUDWHJLHQ�]LMQ��)DQ�HW�DO��'

LHSH�K\SRWKHUPLH�Z

RUGW�JHGHȴQLHHUG�DOV�HHQ�WHP

SHUDWXXU�WXVVHQ��HQ��r&��PDWLJH�K\SRWKHUP

LH�DOV�HHQ�WHP

SHUDWXXU�WXVVHQ��HQ��r&��ΖQ�KXQ�FRQFOXVLH�JHYHQ�GH�DXWHXUV�RRN�aan dat m

eer klinische studies waarbij deze tw

ee strategieën met elkaar w

orden vergeleken w

enselijk zijn. In Nederland w

ordt voornamelijk gebruik gem

aakt van M

HCA en SACP. D

e meest optim

ale temperatuur die daarbij nagestreefd w

ordt varieert. Te denken valt aan een prospectief onderzoek w

aarin onderzocht wordt

RI�HHQ�WHPSHUDWXXU�YDQ�ELMYRRUEHHOG��r&�YRRUGHOHQ�ELHGW�ERYHQ��r&�ELM�

gebruik van MH

CA en SACP.

Wanneer is chirurgische interventie te prefereren boven

transcatheterinterventie bij ernstige aortaklepstenose?10x geprioriteerd (7 thoraxchirurgen, 1 stakeholder, 2 patiëntvertegenw

oordigers)

De Partner trials hebben inm

iddels aangetoond dat transcatheter aortaklepim-

plantatie (TAVI) op korte termijn ook bij laag-risico patiënten geen slechtere resul-

WDWHQ�RSOHYHUW��'DW�EHWUHIW�HFKWHU�IROORZ

�XS�VWXGLHV�WRW��MDDU��+HW�=RUJLQVWLWXXW�

26


27


Nederland heeft in 2020 haar Standpunt transcatheter aortaklepim

plantatieb ij patiënten m

et een symptom

atische ernatige aortaklepstenose gepubliceerd en geconcludeerd dat patiënten m

et een vernauwing van de hartklep en een hoog

operatierisico in aanmerking kom

en voor de vergoeding van deze behandeling uit het basispakket. D

e TAVI-behandeling wordt niet vergoed voor patiënten m

et een gem

iddeld tot laag operatierisico. Daarvoor m

oet eerst bewijs kom

en dat de TAVI-hartkleppen ook op de langere term

ijn goed resultaten opleveren.

Hoe kan de inform


orden gegeven?6x geprioriteerd (3 thoraxchirurgen, 1 stakeholder, 2 patiëntvertegenw

oordigers)

Patiëntparticipatie is een belangrijk thema in de gezondheidszorg. Er is inm

iddels in N

ederland een keuzehulp voor het kiezen van een klepprothese. Onderzoek

heeft aangetoond dat dit resulteert in beter geïnformeerde patiënten die m

inder angst en depressie vertonen en een grotere m

ate van geestelijk welbevinden

�.RUWHODQG�HW�DO��ΖQ��LV�HHQ�SLORW�RQGHU]RHN�JHVWDUW�QDDU�KHW�HHFW�YDQ�een keuzehulp voor patiënten die een congenitale aortaklep of pulm

onaalklep operatie m

oeten ondergaan. In deze pilot slaagde men erin een portaal te

ontwikkelen w

aar patiënten “evidence based” informatie verkrijgen. Patiënten

waren beter geïnform

eerd over de operatie en de comm

unicatie met de zorgver-

OHQHUV�YHUOLHS�HHFWLHYHU��(WQHO�HW�DO��0RJHOLMN�GDW�QD�ODQJHUH�IROORZ

�XS�QDGHUH�FRQFOXVLHV�XLW�GLW�RQGHU]RHN�JHWURNNHQ�NXQQHQ�Z

RUGHQ��2I�GLW]HOIGH�HHFW�

bereikt kan worden voor patiënten die niet-congenitale hartchirurgie m

oeten ondergaan, is nog onduidelijk.

λλϰ�¾ěłēŏÿŊãěϰØÿČϰľÿÙüŊēÿČěãě

Sv��¨�ŮƝ�3³½½�¨�®��È�À��È¨ò®�®

KennishiaatRichtlijn

Wat is de invloed van chirurgie (en anes-

thesie) op een imm

unologische tumor

respons, bij patiënten met een prim

air longcarcinoom

?

.OHLQFHOOLJ�ORQJFDUFLQRRP��

1LHW�NOHLQFHOOLJ�ORQJFDUFLQRRP

��

Wat is de optim


atothorax, pneumothorax en pleu-

raempyeem


$DQGRHQLQJHQ�YDQ�GH�SOHXUD��7KRUD[GUDLQDJH��M

anagement of spontaneous pneum

otho-rax: British Thoracic Society Pleural D

isease *XLGHOLQH��

Wat is de beste perioperatieve bloedver-

dunning bij patiënten die een CABG

(coronary artery bypass grafting) moeten

ondergaan?

��($&76�*XLGHOLQHV�RQ�SHULRSHUDWLYH�

medication in adult cardiac surgery

��(6&�($&76�JXLGHOLQHV�RQ�P\RFDUGLDO�

revascularization

Is de hybride revascularisatie (MID

-CAB m

et LIMA-LAD

en PCI van de overige stenosen) gelijk aan volledige revasculari-satie m

et CABG?

��(6&�($&76�JXLGHOLQHV�RQ�P\RFDUGLDO�

revascularization


erkzaamheid van

antistollingsmiddelen bij m

echanische hartklepprothesen?



��(6&�($&76�*XLGHOLQHV�IRU�WKH�

managem

ent of valvular heart disease: The Task Force for the M

anagement of Valvular

Heart D

isease of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Associ-ation for Cardio-Thoracic Surgery (EACTS)

28


29



OAC ipv vitam

i-ne K antagonist na m

itralisklepplastiek of een m

itralisklep bioprothese?


managem



Heart D




Hoe w

ordt ervoor gezorgd dat de hersen-schade na een operatie aan de thoracale aorta zoveel m

ogelijk beperkt wordt?

Current options and recomm

endations for the treatm

ent of thoracic aortic patholo-gies involving the aortic arch: an expert consensus docum

ent of the EACTS and the EVSV

Wanneer is chirurgische interventie te

prefereren boven transcatheterinterven-tie bij ernstige aortaklepstenose?


managem



Heart D


Hoe kan de inform


orden gegeven?

Geen richtlijn bekend


λΌλϰ ľ¾÷ãěēÿČłŊϰÙ¾ľßÿĢϒŊüĢľ¾Ù¾ēãϰÙüÿľŏľ÷ÿã

Eén van de onderdelen van deze kennisagenda is de inventarisatie van onder-]RHNVOLMQHQ�ELQQHQ�GH�FDUGLR�WKRUDFDOH�FKLUXUJLH��ΖQ��LV�GH]H�LQYHQWDULVDWLH�uitgevoerd.

Het doel van deze inventarisatie is inzicht te creëren in de onderzoekslijnen

binnen Nederland en een overzicht te bieden w

aar dit onderzoek plaatsvindt. D

aarnaast dient deze inventarisatie ter inzage in mogelijke en bestaande sam

en-w

erkingsverbanden. Na herhaalde uitvraag hebben vier academ

ische centra en vijf STZ-ziekenhuizen een overzicht aangeleverd van onderzoekslijnen en afgeron-de prom

otietrajecten. In tabel 3 staat een overzicht van ziekenhuizen en wordt

aangegeven waar zij onderzoek naar doen.

Sv��¨�ůƛ�?Û�Àç��È�³®��Àç³�§Ã¨ò®�®��®®�®�ç��§�®�Ë�ç�®

Kennisdomeinen

��$RUWD]LHNWHQ

2. Congenitale hartpro-blematiek

3. Coronairlijden en revascularisatie

4. Hartfalen

��+DUWULWPH

��ΖQIHFWLHV

7. Kleplijden

��/RQJRQFRORJLH

9. Niet-oncologische longchirurgie

��7UDQVSODQWDWLH

��2YHULJH

Universitair Medisch Centrum

AUM

CN

og niet gereageerd

Erasmus M

CX

XX

XX

XX

XX

X

LUM

CX

XX

XX

XX

XX

Maastricht U

MC+

Nog niet gereageerd

RadboudUM

CX

XX

XX

UM

CGN

og niet gereageerd

UM

C Utrecht

XX

XX

X

STZ-ziekenhuizen

Amphia Ziekenhuis,

BredaN

og niet gereageerd

Catharina Zieken-huis, Eindhoven

XX

XX

HagaZiekenhuis, D

en H

aagN

og niet gereageerd

Isala, Zwolle

Nog niet gereageerd

Medisch Centrum

Leeuw

arden, Leeu-w

ardenX

XX

Medisch

Spectrum Tw

ente, Enschede

X

OLVG

, Amsterdam

XX

X

St. Antonius Zieken-huis, N

ieuwegein

XX

XX

X

30


31


Ύλϰϰ`ľ÷¾ěÿł¾Ŋÿãϰãěϰżě¾ěÙÿãľÿě÷

Deze N

VT kennisagenda dient als basis voor een continu proces. De geprioriteer-

de kennishiaten worden uitgew

erkt tot onderzoeksvoorstellen. Dit dient zo veel

mogelijk in m

ulticentrisch verband te worden gedaan om

de aansluiting met de

praktijk en de implem

entatie in de klinische routine zo veel mogelijk te borgen.

Het is bekend dat klinisch toegepast onderzoek uitgevoerd binnen netw

erken van ziekenhuizen een versnelde im

plementatie van de gevonden resultaten tot

JHYROJ�NDQ�KHEEHQ�HQ�GXV�KHW�PHHVW�HHFWLHI�OHLGW�WRW�NZ

DOLWHLWVYHUEHWHULQJ�HQ�YDDN�NRVWHQGDOLQJ��'

H�FHQWUD�PHW�EHZ

H]HQ�H[SHUWLVH�RS�KHW�EHWUHHQGH�RQGHU-zoeksgebied zijn bij voorkeur de trekkers van het onderzoek. Er kan gekozen w

orden voor verschillende evaluatievormen, zoals vergelijkend onderzoek m

et behulp van bestaande of nog te bouw

en kwaliteitsregistraties, een gerandom

i-VHHUGH�VWXGLH�RI�GRHOP

DWLJKHLGVVWXGLHV��'H�HYDOXDWLHYRUP

�LV�FRQWH[W�VSHFLȴHN�HQ�hangt onder andere af van het onderw

erp van het onderzoek, van langetermijn-

gevolgen, van de benodigde bewijskracht, etc. Bovengenoem

de overwegingen

zijn ook van toepassing op onderzoek dat om een m

ultidisciplinaire aanpak vraagt. Patiëntenorganisaties/-vertegenw

oordigers dienen tijdig bij de uitwerking

van de kennishiaten te worden betrokken.

Organisatie binnen de N

VTD

e uitvoering en voortgang van de NVT kennisagenda w

ordt bewaakt en onder-

steund door het bestuur van de NVT. D

eze zal plaatsvinden door een nog op te richten com

missie die zich zal richten op W

etenschap & Innovatie binnen de N

VT.

Financiering'H�ȴQDQFLHULQJ�YDQ�RQGHU]RHNHQ�QDDU�NHQQLVKLDWHQ�ELQQHQ�GH�NHQQLVDJHQGD�NDQ�

lopen via de aanvraag van reguliere subsidies bij de ZonMw

programm

a’s Doel-

matigheidsO

nderzoek of Goed G

ebruikGeneesm

iddelen, of via andere mogelijke

subsidiebronnen, zoals het landelijke Programm

a Zorgevaluatie en Gepast

Gebruik (ZE&

GG

). Dit program

ma w

ordt uitgevoerd in opdracht van alle HLA-par-

tijen. Inmiddels is er al een subsidieronde gew

eest op basis van thema’s afkom

-stig uit de kennisagenda’s en staat er een volgende subsidieronde gepland in 2020.

*½¨�

�®ÈvÈ��Ûv®��³®��Àç³�§ÃÀ�ÃË¨ÈvÈ�®O

m de resultaten van de uit te voeren onderzoeken voortvarend te kunnen

implem

enteren in de dagelijkse praktijk is het essentieel dat deze snel hun weg

vinden naar richtlijnen en andere kwaliteitsdocum

enten. Door de kom

st van de

04.IM

PLEMEN

TATIE

32


33


ging, (2) geen netwerk, enige coördinatie binnen de vereniging, (3) netw

erk van onderzoekers binnen de vereniging en (4) een geïntegreerd netw

erk. De verschil-

lende scenario’s vormen een groeim

odel van de situatie ‘geen netwerk’ naar ‘een

geïntegreerd netwerk’. Scenario 3 en 4 zorgen voor een breed draagvlak binnen

de vereniging.

:�ÈÜ

�À§Û³À�®��®®�®��:

_S��®�½¨v®�Ûv®�vv®½v§�Û³³À�Ë�ÈÜ�À§�®��Ûv®��

kennisagenda NVT

De cardio-thoracale chirurgie in N

ederland kent een lange traditie van weten-

schappelijk onderzoek, een enkele keer uitgevoerd binnen consortia zoals CVON

en de N

ederlandse Hartregistratie. Ten tijde van het verschijnen van deze eerste

kennisagenda van de NVT ligt er een uitdaging om

de coördinatie en stimulering

van de deels bestaande onderzoeksinfrastructuur en deels nog op te richten onderzoeksinfrastructuur binnen de vereniging optim

aal te gaan benutten voor het beantw

oorden van de onderzoeksvragen van de kennisagenda en te komen

tot een geïntegreerd netwerk zoals bijvoorbeeld aanw

ezig binnen de NVvC. D

it is onder m

eer de taak voor de nog op te richten comm

issie Wetenschap &

Innova-tie. Voor het starten m

et de uitvoer van de eerste onderzoeken uit de kennisa-genda N

VT wordt het volgende voorstel gedaan:

Er wordt bekeken w

elke vragen bij welke subsidiem

ogelijkheden passen. Aan de leden en onderzoeksnetw

erken wordt gevraagd w

ie interesse heeft om hieraan

mee te w

erken. Voor de uitwerking van de kennisagenda w

ordt concreet geadvi-seerd om

een onderzoeksvraag door meerdere ziekenhuizen te laten uitvoeren

en daar waar m

ogelijk gebruik te maken van al bestaande onderzoeksnetw

erken. Voor draagvlak binnen het gehele netw

erk is het belangrijk dat het onderwerp

van onderzoek gezamenlijk w

ordt geselecteerd en dat later de onderzoeksaan-vraag gezam

enlijk wordt geform

uleerd. Bovendien geldt dat hoofonderzoekers van een onderzoek naar één van de kennishiaten bij voorkeur zich ook als m

ede-onderzoeker inzetten voor onderzoeken naar andere kennishiaten. Om

voldoende draagvlak te creëren is het belangrijk dat iedereen die interesse heeft in het uitw

erken van bepaalde onderzoeksvragen uitgenodigd wordt om

dit te bespreken en dat de onderzoeksvragen niet op voorhand w

orden verdeeld. De

coördinatie hiervan ligt bij de comm

issie Wetenschap &

Innovatie.

Richtlijnendatabase (ww

w.richtlijnendatabase.nl) en de m

odulaire opbouw van de

richtlijnen die in deze database zijn opgenomen, kunnen de resultaten van de

RQGHU]RHNVYRRUVWHOOHQ�HɝFLQW�Z

RUGHQ�YHUZHUNW�GRRU�DOOHHQ�GH�YDQ�WRHSDVVLQJ�

]LMQGH�PRGXOHV�LQ�GH�EHWUHHQGH�ULFKWOLMQHQ�DDQ�WH�SDVVHQ��7DEHO��ΖQ�GH�5LFKWOLM-

nendatabase staan alle medisch specialistische richtlijnen die zijn opgesteld

conform de eisen volgens het rapport M

edisch Specialistische Richtlijnen 2.0 van de adviescom

missie Richtlijnen van de Raad Kw

aliteit van de Federatie Medisch

6SHFLDOLVWHQ��)06��1

LHXZH�P

RGXOHV�RI�DDQSDVVLQJ�YDQ�PRGXOHV�NXQQHQ�JHȴQDQ-

cierd worden vanuit gelden van de Stichting Kw

aliteitsgelden Medisch Specialis-

ten 2 (SKMS 2). D

eze worden door de N

VT aangevraagd na afstemm

ing met het

bestuur van de NVT.

�Ûv¨ËvÈ��®�Ë½�vÈ��Ûv®��§�®®�Ãv��®�vD

e onderzoeksvragen in de top 9 van deze kennisagenda kunnen als eerste w

orden uitgezocht. Naar verw

achting zal eens per vijf jaar de kennisagenda w

orden herzien, dit is afhankelijk van de actualiteiten uit het veld. De herziening

van de kennisagenda is primair de verantw

oordelijkheid van de NVT w

aarbij de praktische uitvoering zal kom

en te liggen bij de nog op te richten comm

issie W

etenschap & Innovatie van de N

VT.

4.2 Netw

erkenVoor een goed georganiseerde, breed gedragen uitw

erking en uitvoering van de kennishiaten die in deze kennisagenda beschreven w

orden, is het belangrijk dat er netw

erkvorming ontstaat, w

aardoor cardio-thoracaal chirurgen en onderzoe-kers in het veld kunnen sam

enwerken. O

nderlinge concurrentie bij het aanvragen van subsidies w

ordt hierdoor tegengegaan. Daarnaast kan beter overzicht

worden gehouden over w

elke vragen worden uitgew

erkt en welke onderzoeken

er lopen, waardoor het risico op dubbel uitgevoerd onderzoek afneem

t. Tot slot zal er door een breed netw

erk van cardio-thoracaal chirurgen en onderzoekers uit de academ

ie en algemene ziekenhuizen, m

eer draagvlak worden gecreëerd

voor het onderzoek dat wordt uitgevoerd. D

it zal de implem

entatie ten goede kom

en.

Scenario’s voor netwerkvorm

ingEr kunnen verschillende scenario’s of fasen van netw

erkvorming w

orden onder-VFKHLGHQ��ΖQ�KHW�$GYLHVUDSSRUW�=RUJHYDOXDWLH��)0

6��ZRUGHQ�GH�YROJHQGH�

VWDSSHQ�YRRU�QHWZHUNYRUP

LQJ�EHVFKUHYHQ��JHHQ�QHWZHUN�ELQQHQ�GH�YHUHQL-

34


35


%DXPJDUWQHU��+

��%RQKRHHU��3��'H�*

URRW��1��0

��6��'H�+

DDQ��)��'HDQȴHOG��-��(��*

DOLH��1��Ȑ

�:HVWE\��-��(6&�*

XLGHOLQHV�IRU�WKH�PDQDJHP

HQW�RI�JURZQ�XS�FRQJHQLWDO�

KHDUW�GLVHDVH��QHZ�YHUVLRQ��(XURSHDQ�+

HDUW�-RXUQDO��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��HXUKHDUWM�HKT��

%DXPJDUWQHU��+

��)DON��9��%D[��-��-��'H�%RQLV��0

��+DP

P��&��+

ROP��3��-��Ȑ

�%UHFNHU��6��-��'��(6&�($&76�*

XLGHOLQHV�IRU�WKH�PDQDJHP

HQW�RI�YDOYXODU�KHDUW�GLVHDVH��(XURSHDQ�+

HDUW�-RXUQDO��9RO��KWWSV��GRL�RUJ��HXUKHDUWM�HK[��%XUUDJH��3��6��/RZ

��<��+��&DP

SEHOO��1��*

��2ȇ%ULHQ��%��1

HZ�2QVHW�$WULDO�

)LEULOODWLRQ�LQ�$GXOW�3DWLHQWV�$IWHU�&DUGLDF�6XUJHU\��&XUUHQW�$QHVWKHVLRORJ\�5HSRUWV��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��V��

%\UQH��.��/HYLQV��.��-��%XJJ\��'��-��/HV�WHFKQLTXHV�GȇDQHVWK«VLH�HW�GȇDQDOJ«VLH�

ORUV�GȇXQH�FKLUXUJLH�GH�FDQFHU�SULPLWLI�SHXYHQW�HOOH�DHFWHU�OD�U«FXUUHQFH�RX�OD�

P«WDVWDVH"�&DQDGLDQ�-RXUQDO�RI�$QHVWKHVLD��Ȃ��KWWSV��GRL�

RUJ��V��GH�5XLWHU��-��&��+

HLQHPDQ��'

��-��GH�/DQJHQ��$��-��'DKHOH��0

��'DP

KXLV��5��$��0��

+DUWHP

LQN��.��-��&HQWUDOL]DWLRQ�RI�OXQJ�FDQFHU�VXUJHU\�LQ�WKH�1HWKHUODQGV��

GLHUHQFHV�LQ�FDUH�DQG�VXUYLYDO�RI�SDWLHQWV�ZLWK�VWDJH�Ζ�QRQ�VP

DOO�FHOO�OXQJ�FDQFHU�EHWZ

HHQ�KRVSLWDOV�ZLWK�DQG�Z

LWKRXW�LQ�KRXVH�OXQJ�FDQFHU�VXUJHU\��$FWD�2QFRORJLFD��

��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��;��'XERZ

LW]��-��$��6ORDQ��(��.��5LHGHO��%��-��ΖPSOLFDWLQJ�DQDHVWKHVLD�DQG�WKH�

SHULRSHUDWLYH�SHULRG�LQ�FDQFHU�UHFXUUHQFH�DQG�PHWDVWDVLV��&OLQLFDO�DQG�([SHULP

HQWDO�0HWDVWDVLV��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��V��[

(LNHOERRP��-��:

��&RQQROO\��6��-��%UXHFNPDQQ��0

��*UDQJHU��&��%��.DSSHWHLQ��$��3��0

DFN��0��-��Ȑ

�9DQ�GH�:HUI��)��'

DELJDWUDQ�YHUVXV�ZDUIDULQ�LQ�SDWLHQWV�Z

LWK�PHFKDQLFDO�KHDUW�YDOYHV��7KH�1

HZ�(QJODQG�-RXUQDO�RI�0

HGLFLQH��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��1

(-0RD��

(WQHO��-��5��*��YDQ�'

LMN��$��3��-��.OXLQ��-��%HUWHOV��5��$��8WHQV��(��0

��:��-��YDQ�*

DOHQ��(��Ȑ�

7DNNHQEHUJ��-��-��0��'

HYHORSPHQW�RI�DQ�2

QOLQH��(YLGHQFH�%DVHG�3DWLHQW�ΖQIRUP

DWLRQ�3RUWDO�IRU�&RQJHQLWDO��+HDUW�'

LVHDVH��$�3LORW�6WXG\��)URQWLHUV�LQ�&DUGLRYDVFXODU�0

HGLFLQH��KWWSV��GRL�RUJ��IFYP��

)DQ��6��/L��+��:

DQJ��'��:

X��&��3DQ��=��/L��<��Ȑ�:DQJ��4

��(HFWV�RI�IRXU�PDMRU�

EUDLQ�SURWHFWLRQ�VWUDWHJLHV�GXULQJ�SUR[LPDO�DRUWLF�VXUJHU\��$��V\VWHP

DWLF�UHYLHZ�DQG�

QHWZRUN�P

HWD�DQDO\VLV��ΖQWHUQDWLRQDO�-RXUQDO�RI�6XUJHU\��/RQGRQ��(QJODQG��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��M�LMVX��

*LOOLQRY��$��0

��%DJLHOOD��(��0RVNRZ

LW]��$��-��5DLWHQ��-��0��*

URK��0��$��%RZ

GLVK��0��(��Ȑ

�0DFN��0

��-��5DWH�FRQWURO�YHUVXV�UK\WKP�FRQWURO�IRU�DWULDO�ȴEULOODWLRQ�DIWHU�

FDUGLDF�VXUJHU\��1HZ

�(QJODQG�-RXUQDO�RI�0HGLFLQH��Ȃ��KWWSV��GRL�

RUJ��1(-0

RD��

05.LIT

ERA

TU

UR

36


37


*RQJ��0

��0D��:

��*��*

XDQ��;��/��:DQJ��/��)��/L��-��&��/DQ��)��Ȑ

�=KDQJ��+��-��

0RGHUDWH�K\SRWKHUP

LF�FLUFXODWRU\�DUUHVW�LQ�WRWDO�DUFK�UHSDLU�IRU�DFXWH�W\SH�$�DRUWLF��GLVVHFWLRQ��FOLQLFDO�VDIHW\�DQG�Hɝ

FDF\��-RXUQDO�RI�7KRUDFLF�'LVHDVH��Ȃ��

KWWSV��GRL�RUJ��MWG��ΖQWHJUDDO�.DQNHUFHQWUXP

�1HGHUODQG��Q�G��1

6&/&��FLMIHUV�RYHU�NDQNHU��5HWULHYHG�IURP�

ZZZ�FLMIHUVRYHUNDQNHU�QOO

.LUFKKRI��3��%HQXVVL��6��.RWHFKD��'��$KOVVRQ��$��$WDU��'

��&DVDGHL��%��Ȑ�'XQFDQ��(��

��(6&�*XLGHOLQHV�IRU�WKH�P

DQDJHPHQW�RI�DWULDO�ȴEULOODWLRQ�GHYHORSHG�LQ�

FROODERUDWLRQ�ZLWK�($&76��(XURSHDQ�+

HDUW�-RXUQDO��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��HXUKHDUWM�HKZ

��.RLNH��7��7RJDVKL��.��6KLUDWR��7��6DWR��6��+

LUDKDUD��+��6XJDZ

DUD��0��Ȑ

�(PXUD��Ζ��

��/LPLWHG�UHVHFWLRQ�IRU�QRQLQYDVLYH�EURQFKLRORDOYHRODU�FDUFLQRP

D�GLDJQRVHG�E\��LQWUDRSHUDWLYH�SDWKRORJLF�H[DP

LQDWLRQ��7KH�$QQDOV�RI�7KRUDFLF�6XUJHU\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��M�DWKRUDFVXU��

.RUWHODQG��1��0

��$KPHG��<��.RROEHUJHQ��'

��5��%URXZHU��0

��GH�+HHU��)��.OXLQ��-��Ȑ

�7DNNHQEHUJ��-��-��0

��'RHV�WKH�8

VH�RI�D�'HFLVLRQ�$LG�ΖP

SURYH�'HFLVLRQ�0

DNLQJ�LQ�3URVWKHWLF�+

HDUW�9DOYH��6HOHFWLRQ"�$�0XOWLFHQWHU�5DQGRP

L]HG�7ULDO��&LUFXODWLRQ��&DUGLRYDVFXODU�4

XDOLW\�DQG�2XWFRP

HV��KWWSV��GRL�RUJ��&Ζ5&2

87&2

0(6��

.RVPLGRX��Ζ��&KHQ��6��.DSSHWHLQ��$��3��6HUUX\V��3��:

��*HUVK��%��-��3XVNDV��-��'

��Ȑ�

6WRQH��*��:

��1HZ

�2QVHW�$WULDO�)LEULOODWLRQ�$IWHU�3&Ζ�RU�&$%*

�IRU�/HIW�0DLQ�

'LVHDVH��7KH�(;&(/�7ULDO��-RXUQDO�RI�WKH�$P

HULFDQ�&ROOHJH�RI�&DUGLRORJ\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��M�MDFF��

/LUN��3��3LFDUGL��6��+ROOP

DQQ��0��:

��/RFDO�DQDHVWKHWLFV��HVVHQWLDOV��(XURSHDQ�-RXUQDO�RI�$QDHVWKHVLRORJ\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��(-$��

0DFN��0

��-��/HRQ��0��%��6P

LWK��&��5��0LOOHU��'

��&��0RVHV��-��:

��7X]FX��(��0��Ȑ

�$NLQ��-��\HDU�RXWFRP

HV�RI�WUDQVFDWKHWHU�DRUWLF�YDOYH�UHSODFHPHQW�RU�VXUJLFDO�DRUWLF�

YDOYH�UHSODFHPHQW�IRU�KLJK�VXUJLFDO�ULVN�SDWLHQWV�Z

LWK�DRUWLF�VWHQRVLV��3$571(5��$�

UDQGRPLVHG�FRQWUROOHG�WULDO��7KH�/DQFHW��Ȃ��KWWSV��GRL�

RUJ��6��0DQQDFLR��9��$��'

L�7RPPDVR��/��$QWLJQDQ��$��'

H�$PLFLV��9��9RVD��&��$VSLULQ�

SOXV�FORSLGRJUHO�IRU�RSWLPDO�SODWHOHW�LQKLELWLRQ�IROORZ

LQJ�R�SXPS�FRURQDU\�DUWHU\�

E\SDVV�VXUJHU\��5HVXOWV�IURP�WKH�&5<66$��SUHYHQWLRQ�RI�&RURQDU\�DUWH5<�E\SD66�

RFFOXVLRQ�DIWHU�R�SXPS�SURFHGXUHV��UDQGRP

LVHG�VWXG\��+HDUW��Ȃ��

KWWSV��GRL�RUJ��KHDUWMQO��

1LVKLP

XUD��5��$��2WWR��&��0

��%RQRZ��5��2

��&DUDEHOOR��%��$��(UZLQ��-��3��*

X\WRQ��5��$��Ȑ�

<DQF\��&��:��$+

$�$&&�JXLGHOLQH�IRU�WKH�PDQDJHP

HQW�RI�SDWLHQWV�ZLWK�

YDOYXODU�KHDUW�GLVHDVH��([HFXWLYH�VXPPDU\��$�UHSRUW�RI�WKH�DP

HULFDQ�FROOHJH�RI�FDUGLRORJ\�DP

HULFDQ�KHDUW�DVVRFLDWLRQ�WDVN�IRUFH�RQ�SUDFWLFH�JXLGHOLQHV��&LUFXODWLRQ��9RO��KWWSV��GRL�RUJ��&Ζ5��

3DSDUHOOD��'��'

L�0DXUR��0

��%LWWRQ�:RUP

V��.��%RORWLQ��*��5XVVR��&��7UXQȴR��6��Ȑ

�0LFHOL��$��$QWLSODWHOHW�YHUVXV�RUDO�DQWLFRDJXODQW�WKHUDS\�DV�DQWLWKURP

ERWLF�SURSK\OD[LV�DIWHU��P

LWUDO�YDOYH�UHSDLU��7KH�-RXUQDO�RI�7KRUDFLF�DQG�&DUGLRYDVFXODU�6XUJHU\��H��KWWSV��GRL�RUJ��M�MWFYV��

5H]DHL��<��3HLJKDPEDUL��0

��0��1

DJKVKEDQGL��6��6DPLHL��1

��*KDYLGHO��$��$��'

HKJKDQL��0��5��Ȑ

�+RVVHLQL��6��3RVWRSHUDWLYH�$WULDO�)LEULOODWLRQ�)ROORZ

LQJ�&DUGLDF�6XUJHU\��)URP

�3DWKRJHQHVLV�WR��3RWHQWLDO�7KHUDSLHV��$PHULFDQ�-RXUQDO�RI�

&DUGLRYDVFXODU�'UXJV��'

UXJV��'HYLFHV��DQG�2

WKHU�ΖQWHUYHQWLRQV��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��V��

6DNXUDL��+��'

REDVKL��<��0L]XWDQL��(��0

DWVXEDUD��+��6X]XNL��6��7DNDQR��.��Ȑ

�0DWVXP

RWR��0��%URQFKLRORDOYHRODU�FDUFLQRP

D�RI�WKH�OXQJ��FHQWLPHWHUV�RU�

OHVV�LQ�GLDPHWHU��$�SURJQRVWLF�DVVHVVP

HQW��$QQDOV�RI�7KRUDFLF�6XUJHU\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��M�DWKRUDFVXU��

6KRHE��0��)DQJ��0

��&��$VVHVVLQJ�EOHHGLQJ�ULVN�LQ�SDWLHQWV�WDNLQJ�DQWLFRDJXODQWV��-RXUQDO�RI�7KURP

ERVLV�DQG�7KURPERO\VLV��Ȃ��KWWSV��

GRL�RUJ��V��7UDYLV��:

��'��%UDP

ELOOD��(��1RJXFKL��0

��1LFKROVRQ��$��*

��*HLVLQJHU��.��5��<DWDEH��<��Ȑ

�<DQNHOHZ

LW]��'��ΖQWHUQDWLRQDO�DVVRFLDWLRQ�IRU�WKH�VWXG\�RI�OXQJ�FDQFHU�

$PHULFDQ�7KRUDFLF�6RFLHW\�(XURSHDQ�5HVSLUDWRU\�6RFLHW\�LQWHUQDWLRQDO�

PXOWLGLVFLSOLQDU\�FODVVLȴFDWLRQ�RI�OXQJ�DGHQRFDUFLQRP

D��-RXUQDO�RI�7KRUDFLF�2QFRORJ\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��-72

��E��H��D��9DOJLP

LJOL��0��%XHQR��+

��%\UQH��5��$��&ROOHW��-��3��&RVWD��)��-HSSVVRQ��$��Ȑ�7HQGHUD��0

��(6&�IRFXVHG�XSGDWH�RQ�GXDO�DQWLSODWHOHW�WKHUDS\�LQ�FRURQDU\�DUWHU\�GLVHDVH�GHYHORSHG�LQ�FROODERUDWLRQ�Z

LWK�($&76��(XURSHDQ�-RXUQDO�RI�&DUGLR�7KRUDFLF�6XUJHU\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��HMFWV�H][��

YDQ�GHU�+RRIW��&��6��'

LHOHPDQ��-��3��6LHP

HV��&��$DUQRXGVH��$��-��/��+��-��9HUKDP

PH��.��

0��&��6WULFNHU��%��+

��&��+��6WXUNHQERRP

��0��&��-��0

��$GYHUVH�GUXJ�UHDFWLRQ�UHODWHG�KRVSLWDOLVDWLRQV��D�SRSXODWLRQ�EDVHG�FRKRUW�VWXG\��3KDUP

DFRHSLGHPLRORJ\�

DQG�'UXJ�6DIHW\��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��SGV��

38


39


9D]TXH]��0��&DUWHU��'

��%UDPELOOD��(��*

D]GDU��$��1RJXFKL��0

��7UDYLV��:��'

��Ȑ�

+HQVFKNH��&��Ζ��6ROLWDU\�DQG�P

XOWLSOH�UHVHFWHG�DGHQRFDUFLQRPDV�DIWHU�&7�

VFUHHQLQJ�IRU�OXQJ�FDQFHU��KLVWRSDWKRORJLF�IHDWXUHV�DQG�WKHLU�SURJQRVWLF�LPSOLFDWLRQV��/XQJ�&DQFHU��$P

VWHUGDP��1

HWKHUODQGV��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��M�OXQJFDQ��

:LQGHFNHU��6��.ROK��3��$OIRQVR��)��&ROOHW��-��3��&UHP

HU��-��)DON��9��Ȑ�'DYLHV��-��

��(6&�($&76�*XLGHOLQHV�RQ�P

\RFDUGLDO�UHYDVFXODUL]DWLRQ��7KH�7DVN�)RUFH�RQ�0\RFDUGLDO�5HYDVFXODUL]DWLRQ�RI�WKH�(XURSHDQ�6RFLHW\�RI�&DUGLRORJ\��(6&��DQG�WKH�

(XURSHDQ�$VVRFLDWLRQ�IRU�&DUGLR�7KRUDFLF�6XUJHU\��($&76�'HYHORSHG�Z

LWK�WKH�VSHFLDO�FRQWULEXWLRQ�RI�WKH�(XURSHDQ�$VVRFLDWLRQ�RI�3HUFXWDQHRXV�&DUGLRYDVFXODU�ΖQWHUYHQWLRQV��($3&Ζ��(XURSHDQ�+

HDUW�-RXUQDO��Ȃ��KWWSV��GRL�RUJ��HXUKHDUWM�HKX��

41


40


�ì4�%��ŭ��

$3?LS*:

%�:4ì

OS

ACP Antegrade cerebral perfusion

$)�$WULXP

ȴEULOOHUHQAM

C Am

sterdam M

edisch CentrumBAC

Bronchioalveolair CarcinoomCABG

Coronary Artery Bypass G

raftingCVO

N

Cardiovasculair Onderzoek N

ederland&7�

&RPSXWHUWRP

RJUDȴHCVA

Cerebro Vasculair AccidentD

APT D

uale antiplaatjes therapieD

HCA

Deep hypotherm

ic circulatory arrestD

OAC

Directe orale anticoagulantia

ESC/EACTS European Society of Cardiology/European Association For Cardio-Thoraric Surgery

IGJ

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

INR

International Norm

alized RatioLAD

Linker Anterieur D

escenderende slagaderLIM

A Linker Interne Arteria M

amm

ariaM

C M

edisch CentrumM

HCA

Moderate hypotherm

ic circulatory arrestM

ID-CAB

Minim

ally Invasive Direct Coronary Artery Bypass

MVP

Mitral Valve Prolaps

MVR

Mitralisklepvervanging

NeSECC

Nederlandse Sociëteit voor ExtraCorporale Circulatie

NSCLC

Niet kleincellig longcarcinoom

NVH

VV N

ederlandse Verenging voor Hart- en Vaatverpleegkundigen

NVT

Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie

NVVC

Nederlandse Vereniging voor Cardiologie

OAS

Orale antistolling

OLVG

O

nze Lieve Vrouwe G

asthuisPCI

Percutane coronaire interventiePVI

Pulmonaal Venen Isolatie

RCT Random

ized Controlled Trial

06.B

IJLAG

EN

4243



�ì4�%��Ů�L

*�(S4ì

:�:

De onderstaande richtlijnen zijn gebruikt voor de inventarisatie van potentiële

kennishiaten. Alleen de hoofdstukken die relevant zijn voor de cardio-thoracale chirurgie zijn m

eegenomen in de inventarisatie.

• Clinical G

uidelines For The Managem

ent Of Patients W

ith Transposition Of The

*UHDW�$UWHULHV�:

LWK�ΖQWDFW�9HQWULFXODU�6HSWXP��

• EACTS/EACTA G

uidelines On Patient Blood M

anagement For Adult Cardiac

6XUJHU\��ȏ�

($&76�*XLGHOLQHV�2

Q�3HULRSHUDWLYH�0HGLFDWLRQ�ΖQ�$GXOW�&DUGLDF�6XUJHU\��

• ESC Focused U

pdate On D

ual Antiplatelet Therapy In Coronary Artery Disease

'HYHORSHG�ΖQ�&ROODERUDWLRQ�:

LWK�($&76��ȏ�

(67�($&76�*XLGHOLQHV�2

Q�0\RFDUGLDO�5HYDVFXODUL]DWLRQ��

• ESC guidelines for the diagnosis and m

anagement of pericardial diseases,

��•

ESC Guidelines For The M

anagement O

f Atrial Fibrillation Developed In Colla-

ERUDWLRQ�:LWK�($&76��

ȏ�(6&�JXLGHOLQHV�IRU�WKH�P

DQDJHPHQW�RI�JURZ

�XS�FRQJHQLWDO�KHDUW�GLVHDVH��ȏ�

(6&�*XLGHOLQHV�IRU�WKH�P

DQDJHPHQW�RI�LQIHFWLYH�HQGRFDUGLWLV��

ȏ�(6&�JXLGHOLQHV�RQ�WKH�GLDJQRVLV�DQG�P

DQDJHPHQW�RI�DRUWLF�GLVHDVHV��

ȏ�0DUIDQ�V\QGURRP

��ȏ�

1LHW�NOHLQFHOOLJ�ORQJFDUFLQRRP

��

RE-ALIGN

Random

ized, Phase II Study to Evaluate the Safety and Pharmacoki-

netics of Oral D

abigatran Etexilate in Patients after Heart Valve

Replacement

RCP Retrograde cerebral perfusion

SACP Selective antegrade cerebral perfusion

STZ Sam

enwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen

SYNTAX

Synergy between percutaneous coronary intervention w

ith TAXUS

and cardiac surgeryTAVI

Transcatheter aortaklepimplantatie

TIA Transient Ischem

ic AttackU

MCG

U

niversitair Medisch Centrum

Groningen

VATS Video Assisted Thoracoscopic Surgery

VUm

c Vrije U

niversiteit medisch centrum

VWS

Ministerie van Volksgezondheid, W

elzijn en Sport

4445



�ì4�%��Ű�%

�IL*?L*S�

�L��

3�::*O(

*�S�:�9�S�9

*:��L��:�Ų�

STEMMEN�

3HU�GHHOJHELHG�KHEEHQ��VXEJURHSHQ��H�URQGH�ZLOOHNHXULJ�LQJHGHHOG�HQ��H�

ronde door experts) per deelgebied de groslijst met kennishiaten beoordeeld en

JHSULRULWHHUG��+LHUXLW�NZ

DP�HHQ�WRS��RI��9HUYROJHQV�Z

HUG�PHW�EHKXOS�YDQ�

VWLFNHUV��VWLFNHUV�SHU�SHUVRRQ��GRRU�DOOH�GHHOQHPHUV�YDQ�GH�ELMHHQNRP

VW�JHSULR-riteerd over alle deelgebieden heen.

+LHURQGHU�Z

RUGHQ�GH�NHQQLVKLDWHQ�ZHHUJHJHYHQ�GLH�P

LQGHU�GDQ��VWHPPHQ�

hebben gekregen en niet in de top-9 zijn gekomen

Kleplijden en hartfalen

Verbetert de chirurgische behandeling van geïsoleerde

ŊľÿłÙŏłĻÿß¾ēÿłĐēãĻϰÿěłŏöżÙÿíěŊãϰĐē¾ÙüŊãěϰãěϰĻľĢ÷ěĢłãς3x geprioriteerd (2 thoraxchirurgen, 1 stakeholder)

Dit is een relevante vraagstelling gezien de opkom

st van cathetertechnieken voor deze behandeling, w

aarbij publicaties nog niet verder komen dan “proof-of-con-

cept”. Voor zowel percutane als chirurgische behandeling geldt dat ook voor deze

vraagstelling de bovengenoemde ‘’ESC/EACTS G

uidelines for the managem

ent of valvular heart disease’’ als vertrekpunt kunnen w

orden genomen (Baum

gartner et DO��2

RN�YRRU�GH]H�YUDDJ�]DO�HU�HHQ�XSGDWH�YDQ�UHFHQWH�OLWHUDWXXU�GLHQHQ�plaats te vinden, voordat eventueel klinisch onderzoek geform

uleerd kan worden

met een relevante vraagstelling. Voor uitw

erking hiervan zal samenw

erking met

collega’s van de cardiologie noodzakelijk zijn.

�ì4�%��ů�I�S*�

:S�:?L%�:*O�S*�

O��:�

?_�L*%��4�:%(��:��:

De onderstaande patiëntenorganisaties en overige belanghebbenden zijn benaderd

om kennishiaten aan te leveren en aanw

ezig te zijn bij de prioriteringsbijeenkomst:

Patiëntenorganisaties:•

HartenTw

eeȏ�

+DUWHUDDGr

ȏ�/RQJIRQGV

ȏ�1HGHUODQGVH�)HGHUDWLH�YDQ�.DQNHUSDWLQWHQ�RUJDQLVDWLHV��1

).�rȏ�

3DWLQWHQIHGHUDWLH�1HGHUODQG

ȏ�3DWLQWHQYHUHQLJLQJ�$DQJHERUHQ�+

DUWDIZLMNLQJHQ��3$+

�r•

Stichting Pulmonale H

ypertensie (PHA) N

ederland•

Stichting Kind en Ziekenhuis•

Vereniging Samenw

erkende Ouder- en Patiëntenorganisaties (VSO

P)

Overige belanghebbenden:

ȏ�+DUWVWLFKWLQJr

ȏ�ΖQVSHFWLH�YRRU�GH�*

H]RQGKHLGV]RUJ�HQ�-HXJG�LQ�RSULFKWLQJ��ΖJ-� •

Nederlandse Associatie Physician Assistants (N

APA)•

Nederlands H

uisartsen Genootschap (N

HG

)•

Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (N

VALT)•

Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (N

VA)ȏ�

1HGHUODQGVH�9HUHQLJLQJ�YRRU�&DUGLRORJLH��1

99&�r ȏ�

1HGHUODQGVH�9HUHQLJLQJ�YRRU�+

DUW�HQ�9DDW�9HUSOHHJNXQGLJHQ��19+

99�r ȏ�

1HGHUODQGVH�9HUHQLJLQJ�YRRU�ΖQWHQVLYH�&DUH��1

9Ζ&�rȏ�

1HGHUODQGVH�9HUHQLJLQJ�YRRU�/RQJFKLUXUJLH��1

9Y/�rȏ�

1HGHUODQGVH�9HUHQLJLQJ�YRRU�9DDWFKLUXUJLH��1

999�rȏ�

1HGHUODQGVH�6RFLWHLW�YRRU�([WUD&RUSRUDOH�&LUFXODWLH��1

H6(&&�r •

Stichting Hartekind

ȏ�=RUJLQVWLWXXW�1

HGHUODQG��=L1/�

• Zorgverzekeraars N

ederland (ZN)

r'H]H�RUJDQLVDWLHV�KHEEHQ�LQSXW�JHJHYHQ��

'H]H�RUJDQLVDWLHV�Z

DUHQ�DDQZH]LJ�WLMGHQV�GH�SULRULWHULQJVELMHHQNRP

VW�

4647



Hartritm

e, infecties, hartchirurgie, aortaziekten en congenitale hartproblem

atiek

Welke chirurgische ablatielijnen zijn nodig bij

¾ŊľÿŏężØľÿēēãľãěϰãěϰţ

¾ŊϰÿłϰßãϰŊĢã÷ãŢĢã÷ßãϰţ¾¾ľßãϰŢ¾ěϰ

additionele ablatielittekens in het linker en/of rechter atrium

naast standaard chirurgische PVI voor

ŢãľłÙüÿēēãěßãϰŢĢľęãěϰŢ¾ěϰ¾Ŋľÿŏę

żØľÿēēãľãěς4x geprioriteerd (2 thoraxchirurgen, 2 stakeholders)

Aan de basis van deze vragen liggen vele kennishiaten. De ESC/EACTS richtlijn uit

��.LUFKKRI�HW�DO��JHHIW�DO�DDQ�GDW�JHUDQGRPLVHHUGH�WULDOV�Z

DDUELM�HHQ�gestandaardiseerde procedure gebruikt w

ordt, dringend noodzakelijk zijn om het

QXW�HQ�GH�ULVLFRȇV�YDQ�ȊVWDQG�DORQHȋ�WKRUDFRVFRSLVFKH�DWULXPȴEULOOHUHQ�DEODWLH�HQ�

FRQFRPLWDQWH�FKLUXUJLVFKH�DWULXP

ȴEULOOHUHQ�DEODWLH�LQ�NDDUW�WH�EUHQJHQ��'LW�JHOGW�

QLHW�DOOHHQ�YRRU�GH�DWULXPȴEULOOHUHQ�DEODWLHOLMQHQ��P

DDU�RRN�YRRU�GH�JHEUXLNWH�m

odaliteiten (radiofrequente katheterablatie of cryo-ablatie). Er zijn op dit m

oment geen hele duidelijke indicaties voor afbakening (w

anneer nog wel/niet

PHHU�]LQYRO��HQ�YRRU�Z

HONH�YRUP�YDQ�ERH]HP

ȴEULOOHUHQ�GH�EHKDQGHOLQJ�HHFWLHI�LV�(paroxysm

aal, persisterend, langdurig persisterend, chronisch). Op dit m

oment

]LMQ�ZHUHOGZ

LMG�]RȇQ��WULDOV�DDQJHPHOG�GLH�NLMNHQ�QDDU�KHW�HHFW�YDQ�FKLUXUJL-

sche ablatie. De verschillende trials zijn gericht op het verschil tussen chirurgi-

VFKH�HQ�FDUGLRORJLVFKH�DEODWLH��VRPV�ELM�VSHFLȴHNH�LQJUHSHQ��GXEEHONOHSRSHUDWLH��

of een bepaalde modaliteit (radiofrequente katheterablatie of cryo-ablatie). D

eze trials zijn veelal door de industrie geïnitieerd. H

et is een uitermate ingew

ikkeld, m

ultifactorieel, heterogeen onderzoekveld, maar desalniettem

in erg gewenst. H

et YUDDJW�]RUJYXOGLJ�RSJHVWHOGH�SURWRFROOHQ�WHQ�DDQ]LHQ�YDQ�GHȴQLWLHV��GHVLJQ��inrichting en follow

-up.

Wat is de prognostische w

aarde van kort ¾Ŋľÿŏę

żØľÿēēãľãěϰĻĢłŊĢĻãľ¾ŊÿãöϰãěϰüĢãϰţĢľßŊϰßÿŊϰüãŊϰØãłŊãϰ

behandeld?2x geprioriteerd (2 stakeholders)

3RVWRSHUDWLHI�DWULXPȴEULOOHUHQ�LV�HHQ�IHQRP

HHQ�GDW�RSWUHHGW�ELM�RQJHYHHU��

van de patiënten na een openhartoperatie. Er is veel onderzoek naar gedaan hoe GLW�WH�YRRUNRP

HQ��ſ�EORNNDGH�HQ�DPLRGDURQH�]LMQ�GDDUELM�KHW�P

HHVW�RQGHU]RFKW��D

e uitkomsten zijn niet eenduidig. D

esalniettemin leidt het postoperatieve

Coronairlijden en revascularisatie

Wat is de w

aarde van functionele begeleiding voor CABG

in vergelijking m

et een anatomische begeleiding?

3x geprioriteerd (2 thoraxchirurgen, 1 stakeholder)

Deze onderzoeksvraag hoort volgens de w

erkgroepleden binnen de cardiologie.

Wat is het effect van PCI in vergelijking m

et CABG

bij patiënten m

et hartfalen?3x geprioriteerd (2 thoraxchirurgen, 1 patiëntvertegenw

oordiger)

(U�VWDDW�DO�YHHO�LQIRUPDWLH�KLHURYHU�LQ�GH�(6&�*

XLGHOLQHV��:LQGHFNHU�HW�DO��

Wat is het beste beleid van antistollingsm

iddelen in com

binatie met antiplatelet therapie bij patiënten m

et ěãţ

ϒĢěłãŊϰ¾ŊľÿŏężØľÿēēãľãěϰě¾ϰy�AϰĢöϰ��

�9ς

0x geprioriteerd

'H�EHKDQGHOLQJ�YDQ�SRVWRSHUDWLHYH�DWULXP

ȴEULOOHUHQ�QD�FDUGLRFKLUXUJLH�EOLMIW�controversieel. Er zijn vele variabelen zoals de type van de ingreep, CABG

dan w

el/niet klep, aortachirurgie, ritmechirurgie etc. D

e huidige ESC richtlijnen hante-ren geen eenduidig beleid en m

aken geen onderscheid tussen de behandeling YDQ�SRVWRSHUDWLHYH�DWULXP

ȴEULOOHUHQ�HQ�W\SH�LQJUHHS��'LW�YUDDJVWXN�KHHIW�YHOH�

UDDNYODNNHQ�PHW�GH�FDUGLRORJLH��Z

DQW�RRN�QD�QLHXZ�DWULXP

ȴEULOOHUHQ�QD�3&Ζ�LV�KHW�beste antistollingsbeleid niet m

et grote RCT’s bestudeerd. Er is onvoldoende draagvlak over het feit dat het antistollingsbeleid na CABG

of na PCI allemaal bij

elkaar kan worden gezet. Voordat dit vraagstuk kan w

orden uitgevoerd in onder-zoek, m

oet deze opnieuw geform

uleerd worden, aangezien de vraag in zijn huidi-

ge vorm te breed is en het uiteindelijk doel onduidelijk is (Burrage, Low

, Campbell,

�2ȇ%ULHQ��5H]DHL�HW�DO��

4849



Is een segmentresectie m

et systematische

lymfeklierdissectie bij adenocarcinoom

met lepidische

groeiwijze in de long te verkiezen boven een lobectom

ie of leidt dit tot hogere kans op recidief en/of (lym

feklier) m

etastasering?2x geprioriteerd (1 thoraxchirurg, 1 patiëntvertegenw

oordiger)

ΖQ��KHHIW�GH�:+2�FODVVLȴFDWLH�YDQ�ORQJNDQNHU�GH�WHUP

�ȊEURQFKLRDOYHRODLU�carcinoom

(BAC) toegevoegd voor een niet-invasieve tumor die zich verspreid via

DOYHRODLUH�VWUXFWXUHQ��7UDYLV�HW�DO��7HJHQZRRUGLJ�Z

RUGW�KHW�QLHW�LQYDVLHYH�groeipatroon dat kenm

erkend is voor BAC, een lepidische groeiwijze genoem

d �7UDYLV�HW�DO��0

HHUGHUH�VWXGLHV�KHEEHQ�ODWHQ�]LHQ�GDW�SDWLQWHQ�PHW�HHQ�

SXXU�OHSLGLVFKH�WXPRU�HHQ��

�]LHNWHYULMH��MDDUVRYHUOHYLQJ�KHEEHQ��.RLNH�HW�DO��2009; Sakurai et al., 2004; Vazquez et al., 2009). Recente RCTs hebben zich gefo-cust op longkanker screening m

et low-dose CT-scans. W

anneer deze screening gestalte gaat krijgen in N

ederland zullen er in de toekomst m

eer mensen gediag-

nosticeerd worden m

et een longcarcinoom m

et lepidische groeiwijze in een

vroegtijdig stadium. H

et lijkt erop dat een lepidisch groeiende tumor kan w

orden genezen als deze com

pleet wordt gereseceerd. D

e longchirurgen zijn derhalve zeer geïnteresseerd of een beperkte resectie (sublobaire of segm

entresectie genoem

d) in plaats van een lobectomie voldoende is om

deze vorm van longkan-

ker te behandelen. Uit studies blijkt dat een klein percentage van de lepidisch

groeiende adenocarcinomen recidiveert. Voor de longchirurgen en de patiënten

zou het van groot belang zijn om te achterhalen w

at de risicofactoren zijn voor een recidief.

Is het kosteneffectief om patiënten m

et een eerste prim

aire spontane pneumothorax direct een VA

TS

pleurectomie te laten ondergaan i.p.v. conservatieve

behandeling?2x geprioriteerd (1 stakeholder, 1 patiëntvertegenw

oordiger)

De behandeling van een prim

aire spontane pneumothorax en em

pyeem is

onderwerp van discussie w

ereldwijd. Er zijn op dit m

oment m

eerdere studies die vroegtijdig chirurgische interventie vergelijken m

et conservatieve behandeling GDQ�Z

HO�EHKDQGHOLQJ�PLGGHOV�GUDLQDJH�HQ�HYHQWXHHO�ȴEULQRO\WLFD��LQ�KHW�JHYDO�YDQ�

empyeem

).

ERH]HPȴEULOOHUHQ�WRW�ODQJHUH�RSQDP

HGXXU��PHHU�KLQGHU�YRRU�GH�SDWLQW��P

HHU�kosten, m

eer risico’s (TIA/CVA, bloedingen tgv de noodzakelijke antistolling). De

patiëntengroepen zijn veelal zeer heterogeen en doseringen van medicam

enten KHHO�YHUVFKLOOHQG��'

H�UHGHQ�ZDDURP

�SDWLQWHQ�JDDQ�ERH]HPȴEULOOHUHQ�LV�RQGXLGH-

OLMN��(U�LV�ZHO�HQLJ�LQ]LFKW��HOHNWURO\WHQ�VWRRUQLVVHQ��LQȵDP

PDWRLUH�UHVSRQV��

RQWWUHNNLQJ�YDQ�ſ�EORNNDGH��RYHUYXOOLQJ��RQGHUYXOOLQJ��DQHPLH��OHHIWLMG��NOHSFKLUXU-

JLH�VSHOHQ�HHQ�URO�*LOOLQRY�HW�DO��EHVFKULMYHQ�LQ�KXQ�DUWLNHO�GDW�HU�JHHQ�

verschil is in uitkomst tussen rate controle en ritm

e controle. De prognose is

HFKWHU�EHZH]HQ�P

LQGHU�JXQVWLJ�QD�&$%*��.RVP

LGRX�HW�DO��'XV�DOOHV]LQV�

reden om te onderzoeken hoe dit te voorkom

en. Verscheidene kennishiaten zijn hier aanw

ezig (wat is de oorzaak, hoe te voorkom

en, hoe te behandelen?).

Longoncologie en niet-oncologische longchirurgie

Wat is de w

aarde van medische behandelingen van

oudere patiënten met stadium

I NSCLC op de overleving?

1x geprioriteerd (1 patiëntvertegenwoordiger)

3HU�MDDU�ZRUGW�ELM�UXLP

��QLHXZH�SDWLQWHQ�LQ�1

HGHUODQG�HHQ�ORQJFDUFLQRRP�

JHGLDJQRVWLFHHUG��KLHUYDQ�LV�HHQ�QLHW�NOHLQFHOOLJ�ORQJFDUFLQRRP

��ΖQWHJUDDO�.DQNHUFHQWUXP

�1HGHUODQG��Q�G��ΖQ��Z

DV�GH��MDDUVRYHUOHYLQJ�YDQ�DOOH�SDWLQWHQ�P

HW�HHQ�16&/&��

��GH��MDDUVRYHUOHYLQJ��7HQ�WLMGH�YDQ�GH�GLDJ-

nose heeft het merendeel van de patiënten al een gem

etastaseerde ziekte. Bij resectabele ziekte zijn er patiënten die niet in aanm

erking komen voor resectie,

veelal vanwege co-m

orbiditeit of slechte performance score. D

e wens van de

patiënt zelf wordt altijd m

eegewogen in de beslissing voor therapie. D

e heteroge-ne groep van patiënten die door deze selectiecriteria ontstaat, m

aakt dat er in N

ederland grote verschillen zijn in de zorg en dus ook overleving van patiënten m

et stadium I N

SCLC (de Ruiter et al., 2020). De kw

aliteit van leven (van oudere patiënten) na een resectie van een stadium

I NSCLC en hierm

ee de waarde van

medische behandelingen bij oudere patiënten m

et NSCLC is niet eerder voldoen-

de onderzocht. Dit m

aakt de keuze van therapie voor de behandelend longarts en cardio-thoracaal chirurg nog uitdagender.

50


ColofonKEN

NISAG

END

A NVT

© 2020 N

ederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie0HUFDWRUODDQ��

��%/�8WUHFKW

��secretariaat@

nvtnet.nlw

ww

.nvtnet.nl

Vormgeving en opm

aak:ijzersterk.nu____$OOH�UHFKWHQ�YRRUEHKRXGHQ��'

H�WHNVW�XLW�GH]H�SXEOLFDWLH�PDJ�Z

RUGHQ�YHUYHHOYRXGLJG��RSJHVODJHQ�LQ�HHQ�JHDXWRP

DWLVHHUG�JHJHYHQVEHVWDQG��RI�RSHQEDDU�JHPDDNW�LQ�HQLJH�

YRUP�RI�RS�HQLJH�Z

LM]H��KHW]LM�HOHNWURQLVFK��PHFKDQLVFK�GRRU�IRWRNRSLHQ�RI�HQLJH�

DQGHUH�PDQLHU��HFKWHU�XLWVOXLWHQG�QD�YRRUDIJDDQGH�WRHVWHP

PLQJ�YDQ�GH�1

97��7RHVWHP

PLQJ�YRRU�JHEUXLN�YDQ�WHNVW�JHGHHOWHQ��NXQW�X�VFKULIWHOLMN�RI�SHU�H�P

DLO�HQ�XLWVOXLWHQG�ELM�GH�1

97�DDQYUDJHQ��$GUHV�HQ�H�PDLODGUHV��]LH�ERYHQ�

�ì4�%��ű��

L*�$�I�S*�

:S�:$��L�S*�

Nederlandse Vereniging voor ThoraxchirurgieMercatorlaan 12003528 BL Utrecht

www.nvtnet.nl

1603712993 nvt kennisagenda2020 - NVTnet.nl

Documents

Transcript of 1603712993 nvt kennisagenda2020 - NVTnet.nl