1391 Farmaceutische Industrie Over De Schreef
2
zorg 88 10-2006 > zorg & financiering op meer duidelijkheid. Er zijn nu concrete afspraken gemaakt over de onderlinge afstemming en samenwerking. De CGR zal zich toeleggen op zogeheten preventie- ve monitoring, waaronder het toetsen van voor- genomen reclameactiviteiten vanuit de farma- ceutische bedrijven. De IGZ concentreert zich op de naleving van de wettelijke regels in het veld en het opsporen van strafbare feiten. Daarbij is de CGR een belangrijke informatie- bron voor de IGZ. Daarnaast is afgesproken dat een klacht over geneesmiddelenreclame in principe door de Codecommissie van de CGR wordt behandeld. Alleen in gevallen van zwaarwegende (volksge- zondheids)belangen, wanneer wettelijke (op- sporings)bevoegdheden van de IGZ ingezet moeten worden of de klager dat expliciet wenst, zal de IGZ de klachtbehandeling zelf ter hand nemen. Overigens blijft de IGZ toezicht houden op de CGR. De minister van VWS heeft de samenwerkings- afspraken afgelopen week aan de Tweede Kamer gezonden. Bronnen: persbericht CGR, 20 november 2006 en kamerstuk VWS, 13 november 2006< 1391 farmaceutische industrie over de schreef Nieuwe geneesmiddelen worden vaak op on- ethische wijze getest op mensen in ontwikke- lingslanden. Wemos vindt het schandalig dat de farmaceutische industrie de zwakke positie van mensen in ontwikkelingslanden misbruikt. Een nieuw rapport van Stichting Onderzoek Multi- nationale Ondernemingen (SOMO) beschrijft alleen al 22 bekende gevallen waarbij rechten van proefpersonen werden geschonden. Het rapport beschrijft tests waarbij verschillende bekende farmaceutische bedrijven betrokken waren zoals: Novo Nordisk, Pfizer, Johnson& Johnson, Novartis, AstraZeneca en Glaxo- SmithKline. Een voorbeeld is Novo Nordisk, dat nieuwe diabetesgeneesmiddelen testte op men- sen in India zonder dat de vereiste experimenten op dieren waren voltooid. Het bedrijf staakte pas de tests op mensen toen bleek dat proefdieren tumoren ontwikkelden. Al begin jaren tachtig voerde Wemos met succes campagne tegen Organon dat anabole steroïden verkocht als groeimiddel voor ondervoede kin- deren in Bangladesh. Nina Tellegen, directeur Stichting Wemos: ‘Vijfentwintig jaar later is het helaas nog steeds noodzakelijk dat Wemos aan- dacht vraagt voor misstappen van de farmaceuti- sche industrie in ontwikkelingslanden. Het rap- port bevestigt dat dit een wijdverbreid probleem is. Bedrijven die in ontwikkelingslanden on- ethisch testen gaan meestal vrijuit omdat het toezicht in die landen zwak is. Het is hoog tijd dat de Nederlandse overheid het opneemt voor proefpersonen in ontwikkelingslanden en de farmaceutische industrie aanpakt door middel van regelgeving en sancties.’ Informed consent In veel van de onderzoeken waarnaar de SOMO- studie verwijst, is iets mis met het zogeheten ‘informed consent’. Mensen uit ontwikkelings- landen die deelnemen aan onderzoek naar medicijnen worden maar al te vaak niet of slechts gedeeltelijk geïnformeerd over het doel van de studie en over de eventuele risico’s die zij lopen bij deelname aan het onderzoek. Zo is in Peru in 2004-2005 onderzoek uitge- voerd met een variant van het middel tegen diar- ree ORS (‘oral rehydration solution’). De variant bevatte genetisch gemodificeerde eiwitten. In de Verenigde Staten waren tests op kinderen met middelen die deze eiwitten bevatten niet toege- staan, omdat deze mogelijk ernstige allergieën kunnen veroorzaken. Bij de test in Peru ontwik- kelden twee kinderen een ernstige allergische
Transcript of 1391 Farmaceutische Industrie Over De Schreef
zorg
88 10-2006 > zorg & financiering
op meer duidelijkheid.Er zijn nu concrete afspraken gemaakt over deonderlinge afstemming en samenwerking. DeCGR zal zich toeleggen op zogeheten preventie-ve monitoring, waaronder het toetsen van voor-genomen reclameactiviteiten vanuit de farma-ceutische bedrijven. De IGZ concentreert zichop de naleving van de wettelijke regels in hetveld en het opsporen van strafbare feiten.Daarbij is de CGR een belangrijke informatie-bron voor de IGZ.Daarnaast is afgesproken dat een klacht overgeneesmiddelenreclame in principe door de
Codecommissie van de CGR wordt behandeld.Alleen in gevallen van zwaarwegende (volksge-zondheids)belangen, wanneer wettelijke (op-sporings)bevoegdheden van de IGZ ingezetmoeten worden of de klager dat expliciet wenst,zal de IGZ de klachtbehandeling zelf ter handnemen. Overigens blijft de IGZ toezicht houdenop de CGR. De minister van VWS heeft de samenwerkings-afspraken afgelopen week aan de Tweede Kamergezonden.Bronnen: persbericht CGR, 20 november 2006 enkamerstuk VWS, 13 november 2006<
1391 farmaceutische industrie over de schreef
Nieuwe geneesmiddelen worden vaak op on-ethische wijze getest op mensen in ontwikke-lingslanden. Wemos vindt het schandalig dat defarmaceutische industrie de zwakke positie vanmensen in ontwikkelingslanden misbruikt. Eennieuw rapport van Stichting Onderzoek Multi-nationale Ondernemingen (SOMO) beschrijftalleen al 22 bekende gevallen waarbij rechtenvan proefpersonen werden geschonden.
Het rapport beschrijft tests waarbij verschillendebekende farmaceutische bedrijven betrokkenwaren zoals: Novo Nordisk, Pfizer, Johnson&Johnson, Novartis, AstraZeneca en Glaxo-SmithKline. Een voorbeeld is Novo Nordisk, datnieuwe diabetesgeneesmiddelen testte op men-sen in India zonder dat de vereiste experimentenop dieren waren voltooid. Het bedrijf staakte pasde tests op mensen toen bleek dat proefdierentumoren ontwikkelden.Al begin jaren tachtig voerde Wemos met succescampagne tegen Organon dat anabole steroïdenverkocht als groeimiddel voor ondervoede kin-deren in Bangladesh. Nina Tellegen, directeurStichting Wemos: ‘Vijfentwintig jaar later is hethelaas nog steeds noodzakelijk dat Wemos aan-dacht vraagt voor misstappen van de farmaceuti-sche industrie in ontwikkelingslanden. Het rap-
port bevestigt dat dit een wijdverbreid probleemis. Bedrijven die in ontwikkelingslanden on-ethisch testen gaan meestal vrijuit omdat hettoezicht in die landen zwak is. Het is hoog tijddat de Nederlandse overheid het opneemt voorproefpersonen in ontwikkelingslanden en defarmaceutische industrie aanpakt door middelvan regelgeving en sancties.’
Informed consent
In veel van de onderzoeken waarnaar de SOMO-studie verwijst, is iets mis met het zogeheten‘informed consent’. Mensen uit ontwikkelings-landen die deelnemen aan onderzoek naarmedicijnen worden maar al te vaak niet ofslechts gedeeltelijk geïnformeerd over het doelvan de studie en over de eventuele risico’s die zijlopen bij deelname aan het onderzoek. Zo is in Peru in 2004-2005 onderzoek uitge-voerd met een variant van het middel tegen diar-ree ORS (‘oral rehydration solution’). De variantbevatte genetisch gemodificeerde eiwitten. In deVerenigde Staten waren tests op kinderen metmiddelen die deze eiwitten bevatten niet toege-staan, omdat deze mogelijk ernstige allergieënkunnen veroorzaken. Bij de test in Peru ontwik-kelden twee kinderen een ernstige allergische
ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 88
89zorg & financiering > 10-2006
farmaceutische industrie/genees- en hulpmiddelen
reactie en de onderzoekers betwijfelen of deouders van deze kinderen voldoende zijn geïn-formeerd over deze risico’s.
Oproep tot ethischer gedrag
In een eerste reactie op het rapport stelde KeesVendrik van GroenLinks dat de nu nog vrijwilli-ge code voor maatschappelijk verantwoord
ondernemen verplicht zou moeten worden.Diederik Samsom van de PvdA vindt dat bedrij-ven zelf verder moeten gaan dan wat hun wordtopgelegd. En Sharon Gesthuizen van de SP pleitervoor het mogelijk te maken Nederlandsebedrijven aan te pakken voor misdrijven die zein het buitenland begaan. Bronnen: Stichting Wemos, 16 november 2006 enStcrt. 2006, nr. 226<
> genees- en hulpmiddelen
1392 huisarts schrijft relatief meer voor dan specialist
Het aantal receptgeneesmiddelen op voorschriftvan een huisarts is in de eerste drie kwartalenvan 2006 met 7,2 procent gestegen, terwijl ditpercentage voor specialisten op 3,4 is uitge-komen.
Dit meldt de Stichting Farmaceutische Ken-getallen (SFK). De stichting zegt geen zicht tehebben op de oorzaak van deze stijging, maarconstateert dat dit in lijn is met de cijfers dieZorgverzekeraars Nederland (ZN) onlangspubliceerde. Hieruit bleek dat het aantal huisart-senconsulten in 2006 naar verwachting tien pro-cent hoger zal uitvallen dan de aanvankelijkeramingen. Deze groeipercentages waren in 2005nog ongeveer in evenwicht, terwijl in de jarendaarvoor de groei van de specialistenvoorschrif-
ten sterker was dan die van de huisartsenvoor-schriften.Het aantal verstrekte receptplichtige geneesmid-delen is in de eerste drie kwartalen van dit jaarmet 6,4 procent gestegen ten opzichte vandezelfde periode in 2005. De daarmee gepaardgaande uitgaven zijn met hetzelfde percentagegestegen. Net als in de afgelopen jaren blijft hetaantal voorschriften waarbij een generiek ge-neesmiddel wordt afgeleverd sterk stijgen. In deeerste drie kwartalen kwam deze stijging uit op12,3 procent. Het aandeel generiek onder deafgeleverde receptplichtige geneesmiddelen isin 2006 nu al gestegen van 50 tot bijna 53 pro-cent.Bron: www.mednet.nl, 17 november 2006<
1393 huisartsen gaan vrij voorzichtig om met antibiotica
Nederlandse huisartsen gaan nog relatief voor-zichtig om met het voorschrijven van antibioti-ca. Dat concludeert het Nederlands instituutvoor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel)op basis van metingen die dit jaar zijn verrichtin huisartsenpraktijken.
Vooral in vergelijking met het buitenland scoortNederland redelijk goed. Tegen het al zeer lang
bestaande antibioticum penicilline blijkt deStaphylococcus aureus-bacterie in hoge materesistent, 64 procent. Maar de resistentie tegenmeer recente middelen zoals claritromycine,fusidinezuur en mupirocin is een stuk lager danin het buitenland. In Nederland ligt dezeresistentie tussen de nul en zes procent en datlage percentage is hoogstwaarschijnlijk te dan-ken aan het terughoudende voorschrijfbeleid
ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 89
