18 10-2006 > zorg & financiering

> stelsel> algemeen

1309 verbod op winstoogmerk kan uit wet toelating zorginstellingen

Advocaat Jaap Sijmons onderzocht de beleidsvi-sie achter en de rol van de Wet toelating zorg-instellingen (WTZi) in de planning van hetzorgaanbod. Uit zijn onderzoek blijkt dat deWTZi als dereguleringsoperatie niet is geslaagd.Sijmons stelt in zijn proefschrift Aanbodregule-ring in de zorg. De wet toelating zorginstellingen hetwinstverbod voor zorginstellingen ter discussieen concludeert dat dit dient te vervallen.

Ook kunnen volgens Sijmons de saneringsrege-ling en de daaruit voortvloeiende functies vanhet College sanering zorginstellingen vervallen.Volgens Sijmons blijft een rol weggelegd vooreen sterk afgezwakt capaciteitsbeleid als laatstecorrectie voor marktfalen.

Op 1 januari 2006 is de WTZi in werking getre-den. Deze bevat de voorwaarden waaraan zorg-instellingen moeten voldoen om met verzeke-raars overeenkomsten aan te gaan voor hetleveren van zorg. De health care governance is indeze voorwaarden verankerd. De WTZi bevatverder het vergunningenstelsel van het bouw-regime van zorginstellingen. Dit zijn twee vande pijlers van het nieuwe zorgstelsel. De WTZi ismet de Zorgverzekeringswet en de Wet markt-ordening gezondheidszorg verantwoordelijkvoor de structuur van het nieuwe zorgstelsel.Bron: persbericht RU Groningen, 2 november 2006<

1310 vraagsturing in zorg of sturing van zorgvraag

Het debat over vraagsturing laat een scala aanopvattingen over en mogelijkheden van vraag-sturing zien. Bij de concrete invulling ervan zijnhet echter, net als voorheen, nog steeds de aan-bieders, de verzekeraars en de overheid die deregie in handen hebben. Van daadwerkelijkepatiëntenparticipatie is nog weinig sprake.

Volgens promovendus Wendy van der Kraan,werkzaam bij het instituut Beleid en Manage-ment Gezondheidszorg van het Erasmus MC,moet een heroriëntatie plaatsvinden op bestaan-de structuren en relaties tussen partijen, zodatde vrager kan sturen en vraagsturing zich nietontwikkelt tot sturing ván de zorgvraag in plaatsvan sturing dóór de zorgvraag. Begin novemberpromoveerde zij op haar onderzoek over ditonderwerp.

Marktwerking slechts één vorm

Vraagsturing wordt vaak gebruikt als synoniemvoor marktwerking. Volgens Van der Kraan is ditonterecht. Bij marktwerking is sprake van eenweloverwogen keuze van de consument tussenmet elkaar concurrerende zorgaanbieders.Marktwerking is daarmee slechts één van demogelijke vormen van vraagsturing. Vraag-sturing houdt daarnaast in dat patiënten partici-peren in besluitvorming rondom de zorg, bij-voorbeeld via patiëntenorganisaties of cliënten-raden. Tot slot vindt vraagsturing ook plaats opindividueel niveau in de relatie tussen de arts enzijn patiënt. Al deze vormen van vraagsturingzijn in de praktijk aanwezig, maar moeten nogverder uitkristalliseren.

ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 18

algemeen

19zorg & financiering > 10-2006

Zorgaanbod beïnvloeden

Om in de zorg vraagsturing tot ontwikkeling telaten komen, is het volgens Van der Kraan onderandere noodzakelijk dat patiënten over meer(financiële) middelen beschikken om het zorg-aanbod te beïnvloeden. Hierdoor zullen zij eenbelangrijker stakeholder worden bij besluitvor-ming over het beleid van zorgaanbieders. Totnog toe worden zij vooral geïnformeerd en

geconsulteerd. Daarnaast is het belangrijk omde verschillende vormen van patiëntenparticipa-tie beter op elkaar af te stemmen, zodat zeelkaar versterken. Hierdoor zal de patiënt eenkrachtiger gesprekspartner worden van de zorg-partijen en daadwerkelijk het zorgaanbod kun-nen sturen.Bronnen: Erasmus MC, 2 november 2006 en nieuws-brief Zorg Vraag & Innovatie, 9 november 2006<

1311 siem buijs (cda): budgetdenken in gezondheidszorg loslaten

CDA-kamerlid Siem Buijs vindt dat het ‘budget-denken’ de gezondheidszorg te lang in zijngreep heeft gehad. Doordat prikkels ontbrakenkwamen patiënten te vaak op de tweede plaatsen werd innovatie afgeremd. Ziekenhuizenmoeten meer marktgericht denken en depatiënt als klant zien, bepleit Buijs in een inter-view op de website SnellerBeter.

Volgens Buijs is de belangrijkste ontwikkelingin de gezondheidszorg ‘dat we het budgetden-ken langzaam loslaten. We schakelen om vaneen mentaliteit van “eerst de centen, dan depatiënten” naar een meer vraaggerichte markt.Het budgetdenken maakte de zorg star enremde vernieuwing en innovatie. Je ziet nu datde overheid zich langzaam terugtrekt en meerverantwoordelijkheid legt bij de driehoek verze-keraar-zorgaanbieder-patiënt/cliënt. Dat heefttot gevolg dat het lonend is geworden om teinnoveren.’

Prikkels

Buijs signaleert dat ziekenhuizen innovatie nualleen maar af laten hangen van prikkels vanbuitenaf. Ze zien innovatie veel te weinig als eenwezenlijke bijdrage aan kostenbesparing, enwijzen ten onrechte naar de verzekeraars en naarde overheid. Dit getuigt van weinig inzicht in dewerking van economische processen. ‘Geef onsbudget en dan gaan we innoveren: typisch bud-getdenken. Ziekenhuizen zien budgettering nogsteeds als een soort bescherming. Maar het iseen systeem met nul komma nul prikkels.Zorgaanbieders moeten hun zekerheden over-boord gooien en zich aanpassen aan eensysteem dat meer marktgericht is. De prikkelsvan dit systeem zijn geen bedreigingen, maarkansen.’Bron: ZN Journaal, 2006, nr. 43<

1312 rede: falen simons en succes hoogervorst bij herziening zorg-stelsel verklaard

Het succes van Hoogervorst enerzijds en hetfalen van Simons anderzijds bij het invoerenvan de herziening van het zorgstelsel zijn beidetoe te schrijven aan de bestuurlijke omgevingwaarmee zij te maken hadden en aan de effecti-

viteit van hun veranderingsstrategie. Dit con-cludeerde prof. dr. Tom van der Grinten bij zijnafscheid als hoogleraar bij het instituut Beleiden Management Gezondheidszorg van hetErasmus MC.

ZenF-1006 cyaan.qxd 13-12-2006 11:33 Pagina 19