87zorg & financiering > 8-2005

Voor het eerst is zichtbaar dat bezuinigingen inde zorg effect hebben gehad. Hoewel Neder-landers tezamen in 2004 meer uitgaven aanzorg, is de kostenstijging duidelijk kleiner danin voorgaande jaren. Nederlanders hebbenvorig jaar in totaal ruim 23 miljard euro uitge-geven aan medicijnen en geneeskundige behan-delingen. Dat was 1,7 procent meer dan in2003. Het jaar daarvoor stegen de kosten nogmet 7,1 procent. Dat blijkt uit de Zorgthermo-meter van Vektis, het informatiecentrum voorde zorgverzekeringsbranche.

Ziekenfondsverzekerden gaven vorig jaar 16,83miljard euro uit aan zorgkosten, een percentagevan 0,3 meer dan het jaar daarvoor. Particulierverzekerden (excl. ambtenaren) gaven samen6,48 miljard euro uit. Dit is 5,6 procent meerdan in 2003. De kosten van particulier verzeker-

den stegen een jaar eerder nog met bijna negenprocent. De omvang van de aanvullende verzeke-ringen groeide vorig jaar wel aanzienlijk met 44procent; van 1,1 miljard naar 1,59 miljard euro.Zorgverzekeraars hebben met artsen en apothe-kers afgesproken goedkopere medicijnen voorte schrijven. Daarnaast hebben apothekers hunwinstmarges gematigd. De kosten voor genees-middelen zijn door deze factoren in 2004 nau-welijks gestegen. Inkrimping van het zieken-fondspakket heeft ook gezorgd voor lagerezorgkosten. Zo worden fysiotherapie, de anti-conceptiepil en vruchtbaarheidsbehandelingenniet meer volledig vergoed. Daarnaast zijn dewachtlijsten in ziekenhuizen duidelijk vermin-derd, waardoor de overheid weinig extra investe-ringen hoeft te doen.Bronnen: www.vektis.nl en ZN Journaal 2005,nr. 32<

> financiering> algemeen

1195 kostenstijging zorg in 2004 1,7 procent

De Raad voor de financiële verhoudingen isbezorgd over de financiële risico’s die gemeen-ten lopen bij uitvoering van de Wet maatschap-pelijke ondersteuning. Het Rijk moet hiervoorvoorlopig verantwoordelijk blijven.

In een ongevraagd advies aan de bewindsliedenvan VWS schrijft de Raad voor de financiële ver-houdingen (Rfv) dat het Rijk voorlopig verant-woordelijk moet blijven voor de financiëlerisico’s die gemeenten lopen bij de uitvoeringvan de Wet maatschappelijke ondersteuning(WMO). Het wetsvoorstel beoogt onder andereeen aantal zaken uit de AWBZ over te hevelennaar de verantwoordelijkheid van gemeenten, tebeginnen met de enkelvoudige huishoudelijke

hulp per 1 juli 2006. Het ontbreekt de gemeentenechter aan voldoende instrumenten om invloedte kunnen uitoefenen op de beheersing van deuitgaven, stelt de Rfv. De Raad heeft enkele‘zwaarwegende’ bezwaren tegen het wetsvoor-stel. Zo is niet duidelijk hoe gemeenten een remkunnen zetten op de groei van uitgaven vanvoorzieningen die nu nog via de AWBZ zijn ver-zekerd, maar straks onder verantwoordelijkheidvan de gemeenten vallen. Doel is dat gemeentenstraks kosten weten te drukken, onder anderedoor burgers te stimuleren meer zorg zelf opzich nemen. Maar het wetsvoorstel zegt nietsover de praktische uitvoerbaarheid van derge-lijke maatregelen. De Raad twijfelt daaraan,omdat recent al een efficiencyslag is gemaakt.

1196 advies rfv: rijk moet verantwoordelijk blijven voor financiënwmo

ZenF0805-cyaan.qxd 5-10-2005 13:19 Pagina 87

financiering

88 8-2005 > zorg & financiering

Ook vindt de Rfv dat de financiële risico’s vaneen groot project als de WMO onvoldoende inkaart zijn gebracht. Ook maakt het wetsvoorstelniet duidelijk welke risico’s het Rijk op zichneemt en welke risico’s op rekening van degemeenten komen. De Vereniging van Neder-landse Gemeenten (VNG) heeft ook al herhaal-delijk laten weten dat het nog te onduidelijk iswelke financiële armslag ze krijgen voor uitvoe-ring van WMO. Als ze langdurig te maken krij-gen met een gemeentelijke zorgplicht en deverplichting een persoonsgebonden budget aante bieden, zijn gemeenten niet bereid mee tewerken aan de WMO: dat zouden ze financieelniet kunnen bolwerken. De Rfv komt nu ook tot

deze conclusie en stelt dat WMO-middelenstraks 35 tot 40 procent van het Gemeentefondsuitmaken. Tegelijkertijd vindt de Raad het onbe-grijpelijk dat de financiële vrijheid van gemeen-ten wordt ingeperkt met de afschaffing van deonroerendzaakbelasting (OZB) voor woningge-bruikers. De Rfv wijst invoering van de WMO afnu de bestaande omvang van het eigen belas-tinggebied wordt verkleind.De tekst van het advies is te raadplegen en tedownloaden via de website van de Raad voor definanciële verhoudingen: www.rfv.nl.Bronnen: persbericht Raad voor de FinanciëleVerhoudingen, 25 augustus en Stcrt. 2005, nr. 164<

De financiële reserves van zorginstellingen dieaangesloten zijn bij Waarborgfonds voor deZorgsector (WfZ) nemen toe. Het gemiddeldweerstandsvermogen, het eigen vermogen alspercentage van het totale budget, is gestegenvan 10,8 procent in 2003 naar 12,1 procent in2004.

De stijging van de reserves geldt voor alle secto-ren. Twee jaar geleden daalden de reserves vande ziekenhuizen nog en vorig jaar was er sprakevan slechts een lichte stijging. In 2004 zijn dereserves echter gestegen met 1,4 procent tot9,5 procent.De reserves zijn het sterkst gestegen in de ver-pleeghuissector, met 1,8 procent tot 12,4 pro-cent. In de gehandicaptenzorg stegen dereserves slechts met 0,6 procent tot 12,8 pro-cent. Van de ziekenhuizen is zeventig procentdeelnemer van het WfZ, van de AWBZ-instellin-gen zo’n vijftig procent.

Exploitatieresultaat 2003 en 2004 naar instellingscategorie

2003 2004Ziekenhuizen 0,7% 1,5%

Revalidatie 1,8% 2,0%

Verpleeghuizen 1,8% 1,7%

Psychiatrie 1,5% 1,7%

Gehandicapten 1,8% 2,1%

GVT/KDV/DVO 1,8% 2,2%

Verzorgingshuizen 2,2% 1,7%

Totaal (gemiddeld) 1,6% 1,8%

Gemiddeld weerstandsvermogen naarinstellingscategorie ultimo 2003 en 2004

2003 2004Ziekenhuizen 8,1% 9,5%

Revalidatie 11,0% 12,5%

Verpleeghuizen 10,6% 12,4%

Psychiatrie 9,5% 11,0%

Gehandicapten 12,2% 12,8%

GVT/KDV/DVO 11,0% 12,1%

Verzorgingshuizen 13,6% 15,1%

Totaal (gemiddeld) 10,8% 12,1%

1197 wfz: reserves zorginstellingen nemen toe

ZenF0805-cyaan.qxd 5-10-2005 13:19 Pagina 88