diversen

105zorg & financiering > 8-2008

> diversen

1114 kabinet akkoord over wetsvoorstel zorg en dwang

Alle mensen met dementie of een verstandelijkebeperking krijgen straks betere rechtsbescher-ming als zij door zorgverleners in hun vrijheidworden beperkt of tegen hun zin zorg moetenondergaan. Die bescherming geldt niet alleen ininstellingen, maar bijvoorbeeld ook in de thuis-situatie of in kleinschalige woonvormen. HetWetsvoorstel zorg en dwang introduceert daar-voor een uitgebreide procedure. De minister-raad heeft hiermee ingestemd op voorstel vanstaatssecretaris Bussemaker van Volksgezond-heid, Welzijn en Sport.

Nu vallen de zorgverlening en dwangbehande-ling voor mensen met dementie of met een ver-standelijke beperking nog onder de Wet bijzon-dere opnemingen in psychiatrische ziekenhui-zen (BOPZ). Maar die wet is veel meer gericht oppsychiatrische behandelingen in een psychia-trisch ziekenhuis, waardoor hij onvoldoendepast bij de zorg voor deze specifieke doelgroe-pen. Met de Wet zorg en dwang wordt de rechts-bescherming voor mensen met dementie of eenverstandelijke beperking vergroot. Voor de zorg-verlener wordt nu een helder wettelijk kader ge-creëerd, want soms kan het zorginhoudelijktoch nodig zijn om in te grijpen in de persoon-lijke vrijheid van iemand.

Extramurale zorg

Ook de extramurale zorg, gericht op mensen diethuis wonen, moet zich aan dezelfde strengeprocedure gaan houden. Daarmee komt eeneinde aan het gedoogbeleid, want in de praktijkgebeurt het daar ook al dat mensen met demen-tie of een verstandelijke beperking vrijheidsbe-perkende maatregelen krijgen opgelegd. Zowelzorgverleners als de Inspectie voor de Gezond-heidszorg weten niet goed hoe met deze situatieom te gaan.

In de wet staan twee elementen centraal: onvrij-willige zorg mag alleen worden toegepast als ersprake is van ernstig nadeel voor de cliënt zelf ofvoor anderen. Ten tweede regelt de wet onderwelke condities mensen kunnen worden opge-nomen, als ze zichzelf niet meer over opnamekunnen uitspreken. Deze elementen vervangende regeling die nu nog in de wet BOPZ zit voordwangbehandeling en niet-vrijwillige opnamevoor mensen met dementie of een verstandelijkebeperking (artikel 60 Wet BOPZ). Als het gaatom het toepassen van dwangbehandeling, is deWet BOPZ straks uitsluitend nog van toepassingin psychiatrische ziekenhuizen. De regels van deWet BOPZ voor de gedwongen opname, dus viade rechter of burgemeester, blijven voorlopignog wel van kracht.

Ernstig nadeel

Voorbeelden van ernstig nadeel zijn het toedie-nen van vocht of voeding, terwijl de cliënt zichertegen verzet, maar anders de kans bestaat datde cliënt uitdroogt. Of iemand die nog thuiswoont en zichzelf zo verwaarloost, dat hij tegenzijn wil onder de douche gezet moet worden.Ander voorbeeld is dat mensen met een verstan-delijke beperking zichzelf soms systematischverwonden en een armkoker omkrijgen om datte beletten, of geen remmingen kennen bij heteten of drinken, waardoor de koelkast op slotgaat om ernstige gezondheidsschade te voor-komen.De wet regelt dat dit soort maatregelen altijd ineen zorgplan te vinden moeten zijn, waarovervan tevoren multidisciplinair is overlegd. Op-nemen in het zorgplan mag niet zomaar: datmag alleen als écht is aangetoond dat er sprakeis van ernstig nadeel. Uit het zorgplan moet blij-ken welke situatie dwang rechtvaardigt en waar-om andere, minder ingrijpende middelen, niet

ZenF-0808-cyaan.qxd 12-9-2008 10:23 Pagina 105

zorg

106 8-2008 > zorg & financiering

toereikend zijn. Als het daadwerkelijk tot uitvoe-ring van onvrijwillige zorg komt, moet een zorg-verlener controleren of er op een verantwoordemanier toezicht op de cliënt kan worden gehou-den. Er kan geen sprake van zijn dat een cliënt inzijn vrijheid wordt beperkt en vervolgens alleenwordt gelaten.

Vangnet

De Wet zorg en dwang is een vangnet voor alshet echt niet anders kan: het inzetten van onvrij-willige zorg is altijd een laatste redmiddel. Om

te bevorderen dat dát de cultuur bij zorgaanbie-ders wordt, is Zorg voor Beter gestart met eenserie trajecten waarin zorgverleners leren zoe-ken naar alternatieven voor onvrijwillige zorg.

De ministerraad heeft ermee ingestemd dat hetwetsvoorstel voor advies aan de Raad van Statezal worden gezonden. De tekst van het wets-voorstel en van het advies van de Raad van Stateworden pas openbaar bij indiening bij deTweede Kamer.Bron: www.regering.nl, 27 juni 2008<

1115 nieuwe maatregelen tegen babysterfte

Nederland neemt internationaal een middenpo-sitie in als het gaat om babysterfte. Dat sluit vol-gens minister Klink niet aan bij zijn hoge ambi-ties met betrekking tot volksgezondheid. Daarom neemt hij de komende jaren nieuwemaatregelen om babysterfte in Nederland tegente gaan.

In een brief die aan de Tweede Kamer is ver-stuurd, beschrijft de minister een aantal acti-viteiten op dit terrein:– meer en betere voorlichting aan toekomstige

ouders;– een stuurgroep die richtlijnen formuleert voor

betere verloskundige zorg en kraamzorg;– onderzoek naar risicofactoren en kwaliteitsin-

dicatoren van verloskundige zorg;

– verbeteren van persoonlijke veiligheid van ver-loskundigen;

– onderzoek naar oorzaak personeelstekort inde kraamzorg;

– evaluatie van neonatale screening (hielprik)en betere voorlichting daarover.

Bij alle initiatieven wordt speciale aandacht be-steed aan de positie van migranten. Waar nodigzullen ook maatregelen specifiek op deze doel-groep worden gericht. Een voorbeeld is hetgeven van voorlichting over het belang van hettijdig inroepen van verloskundige zorg bij zwan-gerschap.Bron: www.minvws.nl, 16 juli 2008<

1116 meer hiv-infecties opgespoord in soa-centra

In 2007 zijn 306 nieuwe diagnoses van hiv(humaan immunodeficiëntievirus) gesteld in desoa-centra (seksueel overdraagbare aandoenin-gen). Dit is bijna twintig procent meer dan hetjaar daarvoor. Deze toename komt doordat desoa-centra actiever op hiv testen. Evenals invoorgaande jaren was chlamydia de meest voor-

komende soa. In 2007 werden bijna achtdui-zend nieuwe diagnoses van chlamydia gesteld.Deze cijfers komen uit het jaaroverzicht ‘Sek-sueel overdraagbare aandoeningen 2007’ vanhet Rijksinstituut voor Volksgezondheid enMilieu (RIVM).

ZenF-0808-cyaan.qxd 12-9-2008 10:23 Pagina 106