110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

17
110925 modellen o.g.v. zelfsturing in leren en ontwikkelen, auteur Tom Oosterhuis 1 Handout bedoeld als dialoog over de verschillende vigerende modellen binnen de HES. Vragen waar we voor staan zijn: Wanneer je over de optimale situatie van zelfsturend leren en ontwikkelen nadenkt (bij HESTOPstudenten), welk model is dan ideaal? Wat is de zin van een model voor de begeleiders, de studenten. Hoe gebruik je een model? Kunnen modellen naast elkaar bestaan en hoe voorkomen we al te grote verwarring bij studenten of willen we die verwarring juist? Zo'n model moet ruimte geven voor (zonder uitputtend te zijn) een ik die een leeromgeving zoekt een ik die zijn gedrag wil veranderen een ik die bewustwording nastreeft over zichzelf en over het geleerde een ik die een referentiekader nodig heeft een ik die meervoudig intelligent is een ik die spiraLeert (herhaling en verbetering) een ik die leerdoelen stelt een ik die zelf kan sturen We vergelijken: de ontwikkelspiraal van Tom Oosterhuis (door de projectleiding als centraal model gekozen binnen het TOPprogramma) met 1. ontwerponderzoek (vooronderzoek en ontwerpfase) 2. de creatiespiraal van Marinus Knoope 3. het 7 stappenmodel van het vak Natuur 4. de PDCAcirkel 5. de reflectiespiraal van Korthagen 6. het competentiemodel van Roelofs

description

110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

Transcript of 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

Page 1: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   1  

   Handout  bedoeld  als  dialoog  over  de  verschillende  vigerende  modellen  binnen  de  HES.      Vragen  waar  we  voor  staan  zijn:    Wanneer  je  over  de  optimale  situatie  van  zelfsturend  leren  en  ontwikkelen  nadenkt  (bij  HESTOPstudenten),  welk  model  is  dan  ideaal?  Wat  is  de  zin  van  een  model  voor  de  begeleiders,  de  studenten.  Hoe  gebruik  je  een  model?  Kunnen  modellen  naast  elkaar  bestaan  en  hoe  voorkomen  we  al  te  grote  verwarring  bij  studenten  of  willen  we  die  verwarring  juist?    Zo'n  model  moet  ruimte  geven  voor  (zonder  uitputtend  te  zijn)    een  ik  die  een  leeromgeving  zoekt  een  ik  die  zijn  gedrag  wil  veranderen  een  ik  die  bewustwording  nastreeft  over  zichzelf  en  over  het  geleerde  een  ik  die  een  referentiekader  nodig  heeft  een  ik  die  meervoudig  intelligent  is  een  ik  die  spiraLeert  (herhaling  en  verbetering)  een  ik  die  leerdoelen  stelt  een  ik  die  zelf  kan  sturen    We  vergelijken:  de  ontwikkelspiraal  van  Tom  Oosterhuis  (door  de  projectleiding  als  centraal  model  gekozen  binnen  het  TOPprogramma)    met    

1. ontwerponderzoek  (vooronderzoek  en  ontwerpfase)  2. de  creatiespiraal  van  Marinus  Knoope  3. het  7  stappenmodel  van  het  vak  Natuur  4. de  PDCA-­‐cirkel  5. de  reflectiespiraal  van  Korthagen  6. het  competentiemodel  van  Roelofs  

Page 2: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   2  

De  ontwikkel  spiraal  van  Tom  komt  voort  uit  de  creatiespiraal  van  Marinus  Knoope  en  uit  het  model  van  technische  probleem-­‐oplossing:  

Marinus  Knoope,  de  Creatiespiraal  

veel  van  Chatrats  en  Mevolution  is  hier  door  geinspireerd,  maar....  

wat  is  de  plaats  van  reflectie  en  feedback  en  van  spiraLeren?  

waar  is  de  idee-­‐ontwikkeling-­‐fase?  

niet  elke  droom  is  er  voor  bedoeld  om  waar  te  maken,  er  bestaat  ook  zoiets  als  negatieve  drive.  

 

Page 3: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   3  

in  de  vakoverstijgende  lesmethode  www.chatrats.nl  zag  de  spiraal  er  nog  zo  uit:

Page 4: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   4  

...en  toen  ontstond  mevolution/ontwerpend  leren  

• 2  ideeën  ontwikkelen  voor  een  aanpak  waarbij  kennisverdieping  en  vaardigheidstraining  een  rol  spelen  

• 3  komen  tot  een  plan  van  aanpak  en  dat  uitvoeren  

• 1  jezelf  iets  voornemen  te  gaan  leren,  verkennen  wat  er  voor  kennis  beschikbaar  is,  welke  context  haalbaar  is,  besluiten  tot  een  programma  van  eisen  en  wensen  aan  je  eigen  leerdoel  

• 4  je  leerresultaten  oogsten  in  de  vorm  van  multimediale  leerbewijzen  • die  waarderen  door  te  re\lecteren  aan  de  hand  feedback  • leerbewijzen  worden  verzameld  in  een  e-­‐portfolio  en  gerelateerd  aan  een  set  van  Twente  Top-­‐sbl-­‐competenties.   oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

• op  basis  van  je  resultaten  bespreek  je  met  je  tutor  waar  je  staat  in  je  ontwikkeling  en  neem  je  jezelf  weer  een  nieuw  leerdoel  voor  

• enzzzzz  • SPIRALEREN  DUS  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 5: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   5  

ontwerponderzoek  op  de  mevolution  manier  ingedeeld:  

Vooronderzoek:  

 

 

 

 

 

 

 

 

• 2  ideeen  ontwikkelen  voor  •   een  behoefte  analyse  • een  context  analyse  (randvoorwaarden)  • literatuurstudie  • bestuderen  van  goede  praktijk  voorbeelden  

• 3  komen  tot  een  plan  van  aanpak  en  dat  uitvoeren  

• 1  er  is  een  probleem  in  jouw  onderwijspraktijk  dat  je  wilt  oplossen.  Je  orienteert  je  op  alle  facetten  en  je  hebt  tot  doel  om  zowel  een  oplossing  te  ontwerpen  als  een  implementatiestrategi:e  • expliciteren  van  eigen  kennis  • praten  met  belanghebbenden  en  experts  • inlezen  • overleggen  met  het  team  waarin  je  werkt.  

• resultaat:  • verheldering  van  het  probleem  • mogelijke  oplossingsrichtingen  

• resultaat:  een  programma  van  eisen  en  wensen  o.b.v.  • een  behoefte  analyse  • een  context  analyse  (randvoorwaarden)  • literatuurstudie  • studie  goede  praktijk  voorbeelden  • als  input  voor  de  ONTWERPFASE   oogstfase  

(analyse)  verkenningsfase  (orientatie)  

ideeenfase  (analyse)  

realisatiefase  (analyse)  

Page 6: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   6  

 Ontwerpfase:  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De  proces  herhaalt  zich  nog  1  of  2  keer,  afhankelijk  van  het  resultaat.  Bij  de  tweede  cyclus  van  de  ontwerpfase  kun  je  bijvoorbeeld  de  tweede  versie  van  je  prototype  evalueren  met  de  probleemeigenaren.  Uiteindelijk  breng  je  de  ontworpen  oplossing  in  de  praktijk  en  evalueer  je  de  werkzaamheid.  Daarnaast  kijk  je  of  de  theoretische  kennisbasis  klopt  en  of  het  resultaat  zelfs  nieuwe  kennis  heeft  opgeleverd.  Dit  alles  kort  samengevat.  Maar  het  laat  duidelijk  zien  hoe  Ontwerpend  Leren  en  Ontwerp  Onderzoek  in  elkaars  verlengde  liggen.    Het  tweede  staat  op  de  schouders  van  het  eerste  concept.

• 2  ideeen  ontwikkelen  om  te  komen  tot  een  eerste  prototype  

• 3  komen  tot  een  plan  van  aanpak  en  dat  uitvoeren  

• 1  De  verkenningsfase  is  klaar.  We  hebben  immers  een  programma  van  eisen  en  wensen  o.b.v.  • een  behoefte  analyse  • een  context  analyse  (randvoorwaarden)  • literatuurstudie  • studie  van  goede  praktijk  voorbeeld  

• 4  eerste  prototype  evalueren  • door  te  presenteren  aan  een  clubje  kritische  vrienden  (critical  friends)    

oogstfase  verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 7: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   7  

reflectie  op  4  grote  gebieden:  zelfkennis,  creativiteit  en  probleemoplossend  vermogen,  realiteitszin,    waarderen

Page 8: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   8  

7  stappenplan  natuuronderwijs

Page 9: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   9  

 

Page 10: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   10  

wie  ben  ik  in  relatie  tot  

wat  ik  heb  onderzocht  

of  gemaakt?  

wat  is  de  plaats  van  "ik  wil"

• B3  • B4  

• B1  +  B2  • B6  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

• B5  • B5  

• B5  • B6  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

• B7  • B7  

• B7  • B6  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 11: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   11  

 

de  hele  "plan-­fase"  is  al  een  ontwerp  op  zich  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

of  je  kan  er  zo  naar  kijken:  

• 4.ACT  • 5.DO  

• 4.ACT  • 6.CHECK  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

• 1.PLAN  • 2.DO  

• 1.PLAN  • 3.CHECK  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 12: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   12  

Korthagen  

verhouding  ik  <-­>handeling?    het  uimodel  en  kernreflectie  erbij  betrekken?  

• 4  Alternatieven  ontwikkelen  en  daaruit  kiezen  

• 1  Handelen/ervaring  • 5  Uitproberen  

• 4  Alternatieven  ontwikkelen  en  daaruit  kiezen  

• 2  terugblikken  • 3  bewustwording  essentiele  aspecten  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 13: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   13  

Roelofs  

 

• 2.afwegen  en  beslissen  • 3.handelen  

• 1.professionele  basis  • 2.  inschatten  

• 4  gevolgen  

oogstfase   verkenningsfase  

ideeenfase  realisatiefase  

Page 14: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   14  

 

Page 15: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   15  

Page 16: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   16  

 

 

 

Het  Cradle  to  Cradle  model,  overdrachtelijk  te  gebruiken?  

Page 17: 110925 leer-, ontwikkel-, ontwerp-modellen vergelijken

110925  modellen  o.g.v.    zelfsturing  in  leren  en  ontwikkelen,  auteur  Tom  Oosterhuis   17  

zijn  we  nog  belangrijke  modellen  vergeten?  (die  uit  Jan  z'n  boek  bijvoorbeeld?)