planning en organisatie

127zorg & financiering > 1-2005

In 2000 heeft het Ministerie van VWS maatrege-len genomen om de wachttijden voor radio-therapie zoveel mogelijk te beperken. Termonitoring van de effecten heeft het Collegevoor zorgverzekeringen (CVZ) nu een tweedemeting laten uitvoeren. De gemiddelde wacht-tijd blijkt voor vier van de zes tumorsoorten tezijn toegenomen; alleen voor hoofd-/halstumo-ren is de wachttijd afgenomen.

Radiotherapie (bestraling) is een behandelingdie wordt toegepast bij een deel van de patiëntenmet kanker. Volgens berekeningen van deGezondheidsraad (1993) wordt in 2005 46 pro-cent van het totaal aantal nieuwe patiënten metkanker (63.100 excl. huidkanker) op deze wijzebehandeld, dat wil zeggen 29.000 patiënten.Radiotherapie is een bijzondere medische ver-richting die grote deskundigheid vereist enbovendien kostbare investeringen vergt. Daar-om is deze vorm van zorg ondergebracht in arti-kel 2 van de Wet bijzondere medische verrich-tingen (WBMV). Dit betekent dat centra waardeze behandelingen plaatsvinden, over een ver-gunning van de Minister van VWS moetenbeschikken. Voor radiotherapie vindt planningvan het aanbod plaats.

Planbaar

Radiotherapie is een van de meest planbarezorgvormen maar zij wordt desalniettemin ge-plaagd door een ongemeen hardnekkige wacht-lijstproblematiek. In 2000 heeft de Minister inoverleg met betrokken partijen maatregelengenomen om de wachttijden zoveel mogelijk tebeperken onder andere door versnelde uitbrei-ding van apparatuur en extra opleidingsplaatsenvoor radiotherapeuten en fysici toe te staan. Ookis een Taskforce ingesteld die advies aan deMinister van VWS heeft gegeven over het aan-trekken en opleiden van radiotherapeutischlaboranten. Desondanks duurt het naar ver-

wachting nog tot 2005 voordat de wachttijdenbinnen de door de Nederlandse Vereniging vanRadiotherapie en Oncologie (NVRO) opgesteldestreefnormen zullen liggen.

Om het effect van de in 2000 genomen maatre-gelen in kaart de brengen heeft de Minister vanVWS het CVZ ter voorbereiding op de evaluatievan het Planningsbesluit radiotherapie in 2005gevraagd een nulmeting naar de wachttijden uitte voeren. Een tweede aanleiding voor dezemeting is het feit dat de centra bij verdere uit-breiding van de capaciteit eerst moeten kunnenaantonen dat de algemeen aanvaarde wachttij-den in het centrum stelselmatig worden over-schreden.

In het kader van de ‘Inhaalslag radiotherapie’vindt een uitbreiding van de behandelcapaciteitplaats. Door de beroepsgroep is aangegeven datin 2005 de technische capaciteit (bunkers enbestralingsapparatuur) dusdanig zal zijn uitge-breid dat dit, afgezien van de personeelskrapte,voldoende is om alle patiënten binnen de streef-normen te behandelen. Feit is dat pas in septem-ber 2002 de eerste van de in het jaar 2000toegezegde bunkers in gebruik is genomen. Ditbetekent dat in 2003 en 2004 nog 27 nieuwebunkers in gebruik moe(s)ten worden geno-men. Gezien dit aanzienlijke aantal vond hetCVZ het van belang een herhaling van de eerderewachttijdenmeting uit te voeren, zodat daadwer-kelijk kon worden nagegaan in hoeverre deingebruikname van extra bunkers vordert.

Aanbevelingen

De gemiddelde wachttijd is voor vier van de zestumorsoorten toegenomen (voor mamma-sparend significant). Voor hoofd-/halstumorenis de wachttijd afgenomen en voor hersenmeta-stasen is de wachttijd exact gelijk gebleven. Inaansluiting op de aanbevelingen in het CVZ-rap-

110 wachttijdenmeting radiotherapie 2002

ZenF-0105-cyaan.qxd 9-2-2005 19:39 Pagina 127

zorg

128 1-2005 > zorg & financiering

port Radiotherapie – nulmeting en monitoring wacht-tijden (2002) doet het CVZ de volgende aanbeve-lingen.

a. Verplichte basisregistratie koppelen aan vergunningen-stelselHet CVZ stelt dat het noodzakelijk is dat allecentra, op grond van de vergunning die zij heb-ben voor radiotherapie, met ingang van 1 januari2004 een verplichte basisregistratie van dewachttijden bijhouden.De huidige monitor heeft slechts betrekkingop algemene en academische ziekenhuizen.Om een representatieve monitorfunctie te kun-nen ontwikkelen, dienen alle centra opgenomente worden die radiotherapeutische behandelin-gen aanbieden.

b. Voortzetting wachttijdenmeting in gewijzigde vormDe gehanteerde methodiek rond de wachttijden-meting kent een aantal beperkingen en onvol-komenheden. Het CVZ stelt dan ook voor eenvervolgonderzoek uit te voeren naar een nieuwmonitormodel. Tevens formuleert het collegeeen aantal concrete verbeterpunten en actiesrond de te ontwikkelen monitor.

c. Wachttijdenmeting gehele oncologische procesDe volgende meting dient uitgebreid te wordennaar het gehele oncologische proces. Eveneens

moeten vervolgmetingen aandacht besteden aanhet verhelderen van de vraag hoeveel patiëntendoor lange wachttijden inoperabel zijn gewor-den. Onderzocht dient ten slotte te worden hoerepresentatief de zes tumorcategorieën zijn.Een besluit omtrent een eventuele uitbreidingvan de meting naar andere tumorsoorten en inhoeverre dit relevant kan zijn voor de beeldvor-ming kan dan plaatsvinden.

d. Evaluatie van het beleid rond de spreiding van debijzondere medische verrichting radiotherapieIn het Planningsbesluit radiotherapie is debehoeftebepaling overgelaten aan veldpartijen,die in overleg met het Ministerie van VWSafspraken dienen te maken over het WBMV-kader. De vraag is in hoeverre radiotherapie zichals belangrijke en kostbare vorm (in de zin vanhoge investeringen) van kankerbehandeling,positioneert ten opzichte van alle overigeWBMV-voorzieningen.

e. Wachttijdenproblematiek in breder kader aanpakkenAangezien radiotherapie geen eiland vormtbinnen zorginstellingen noch binnen de zorgke-ten herhaalt het CVZ tevens de eerdere aanbeve-ling de gesignaleerde wachttijdenproblematiekop een hoger niveau in het zorgsysteem alsgeheel in te steken.Bron: CVZ<

Het Ministerie van VWS wil het bouwregimein de zorg zo snel mogelijk afschaffen. Zorg-instellingen mogen dan zelf beslissen overinvesteringen in gebouwen en ze hoeven nietlanger vergunningen aan te vragen bij hetCollege bouw ziekenhuisvoorzieningen en hetministerie.

Het geld voor de noodzakelijke bouwinvesterin-gen verkrijgen de zorginstellingen door eenopslag op de prijs die ze voor de geleverde zorg

krijgen. Dat staat in een concept-versie van eenbrief over de kapitaallasten in de zorg die hetministerie in februari naar de Tweede Kamer zalsturen. Dit meldt het blad ZorgVisie.

Onwerkbare ‘knip’

Afschaffing van de bouwregels zou volgens hetCTG en het Bouwcollege gelijke tred moetenhouden met de invoering van vrije prijsonder-handelingen in de ziekenhuiszorg. Maar vol-

111 vws wil bouwregels snel afschaffen

ZenF-0105-cyaan.qxd 9-2-2005 19:39 Pagina 128