LoopbaanVisie nr. 3 - augustus 2013 51

Bureaus met eenbestemming

De directeuren van mobiliteitsbureaus

Smart Group en POSG, doen hun visie

op het thema bestemming uit de doe-

ken, te beginnen met de bestemming

van hun eigen bedrijven.

Els Oosthoek

PRAKTIJK Ondernemen

Bureaus met een missie en visie Bezig zijn met bestemming is de core business van loop-

baancoaches en adviesbureaus. Vaak staat het mooi ver-

woord op websites: hun missie, visie en werkwijze.

POSG schermt met het begrip werkneembaarheid:

“Werkneembaar zijn is op de huidige en toekomstige

arbeidsmarkt de essentie. Mensen willen hun loopbaan

vormgeven door continu te onderzoeken of er de ideale

match is tussen hun werk en hun verwachtingen en am-

Els Oosthoek

SymposiumUbuntu Experience!

www.ubuntu-experience.nl

Het is helder: we kunnen onze huidige maatschappelijke ontwikkelingen niet meer ‘afdoen’ als de zoveelste economische crisis. Want zelfs als de economie weer aantrekt, worstelen we wereldwijd nog steeds met dreigende voedseltekorten, watercrises, energievraagstukken en afvalproblemen…

Hoe kunnen we, binnen ons eenheidsbesef, verschillend samenzijn? Wat kunnen we wereldwijd van elkaar leren? En hoe kan ik als mens een volstrekt eigen bijdrage leveren aan de wereld, waar ik tegelijkertijd deel van ben? Zijn de meer duurzame en fundamentelere vraagstukken waar we voor staan.

Met het symposium Ubuntu Experience! bieden we jou als manager, directeur, teamleider, regeringsfunctiona-ris, buurtorganisator, kortom: als mens die een zinvolle bijdrage wil leveren aan de wereld waar je tegelijkertijd deel van bent, een uniek platform. Een ‘interactieve ontmoetingsplek’ die professionals uit het bedrijfsleven, de wetenschap, de kunst, de politiek, de overheid en sociale instellingen bijeen brengt en die met elkaar in dialoog gaan over een weg naar deelgeverschap: de weg van ‘geven in plaats van nemen’.

Immers: “You build al living by what you earn, and…you build a life by what you give!”

Plenair: Kevin Chaplin, Lulu Wang, Dennis Karpes, Ben Fletcher & Karen Pine

Muzikale intermezzo’s : Pete Morton

Sessies: Adriaan Hoogendijk, Willem Glaudemans, Annewiek Reijmer, Johan Verhagen, Leontine van Hooft, Dick de Groot, George Weiss en Rene Clarijs

Meer informatie & aanmelden:

10 oktober 20131931 Congrescentrum

Brabanthallen

Umuntu Ngumntu Ngbantu:“een mens is een mens

omdat er anderen zijn…..”

Africans have this thing called

UBUNTUit is about the essence of being

human it is part ofthe gift that Africa will

give the world.

praktijk.indd 51 06-08-13 10:46

LoopbaanVisie nr. 3 - augustus 201352

OndernemenPRAKTIJK

bities. En organisaties zoeken en verwachten flexibiliteit

om zo hun doelstellingen te behalen.”

Smart Group beschrijft dit zelfde fenomeen met een ei-

gen, nieuwe term: ‘Futuring people’. Daarónder verstaan

zij: “de toekomst maken door perspectief voor morgen te

creëren voor zowel organisatie als medewerker.”

Grote gemeenschappelijke deler in hun visies is het be-

wegen van mensen, mensen verder brengen. En hoe dat

gebeurt, daar zijn zij het ook over eens: “De persoonlijke

groei en werkneembaarheid van mensen duurzaam ont-

wikkelen. Zo creëren we zowel voor hen als voor orga-

nisaties kansen én oplossingen op het gebied van loop-

baanmobiliteit.” (POSG)

Het zijn allemaal mooie elevator pitches, deze pakkende

kernwaarden en mission statements. We laten de eta-

lage voor wat hij is en stappen de zaak binnen. Welke

opvattingen leven er binnen organisaties die zich bezig-

houden met bestemming, mens en organisatie?

De ondernemers aan het woordWe spreken met Wil-

lem Wijnen, directeur

Smart Group en lid van

de adviesraad van Loop-

baanVisie, en Arjen van

Zuydam, directeur van

POSG, waar de auteur

van dit artikel werkt.

Willem Wijnen start wat

filosofisch: “Wat is be-

stemming eigenlijk? Bestemming wordt onder andere

geassocieerd met lot, eindpunt of doel. Deze woorden

hebben iets finaals in zich. Terwijl de kracht en energie

van bestemming zit in het denk- en doeproces dat er aan

vooraf gaat. Je bent niet iemand, je wordt iemand. In

elke loopbaan komen meerdere bestemmingen voor.

Klassiek was vroeger dat je als jongste katholieke zoon

was voorbestemd om als geestelijke in te treden. En

soms was je voorbestemd om bij het bedrijf van je oom

te gaan werken. Maar hoe dwingend de omgeving ook

moge zijn; een keuze is er altijd. Het bepalen van je be-

stemming in je loopbaan is altijd een ontmoeting van

vraag en aanbod, maar het is wel altijd belangrijk dat je

ook een eigen visie hierop hebt.”

“Nu speelt er wel een nieuwe realiteit. Medewerkers

moeten meer en meer knokken voor het vormgeven van

hun gewenste bestemming. Veel mensen ervaren een

onbestemd gevoel vanwege werkloosheid of dalende

huizenprijzen. Of iemand echt nog aankomt bij de vol-

gende bestemming zal afhankelijk zijn van de manier

waarop hij zijn loopbaanpad heeft vorm gegeven. Of hij

in beweging is gebleven. Het heet niet voor niets een

loopbaan; je kunt er niet bij blijven zitten.”

Wijnen vervolgt: “Het is natuurlijk een echte onderne-

mersgedachte, maar ik heb het motto, ‘wie niet stuurt

wordt gestuurd’. Bij tegenwind komt het er op aan je

streven kracht bij te zetten en er alles voor over te heb-

ben om de bestemming te bereiken. Dat gaat dus veel

verder dan een mooi plan. Het is belangrijk dat je het

stuur in handen neemt en kunt terugvallen op je inten-

ties, wil en doorzettingsvermogen om je bestemming te

halen.”

ZelfsturingArjen van Zuydam beaamt

dat: “Als ondernemer heb

ik nooit anders geweten

dan dat ik zelf verantwoor-

delijk ben voor mijn eigen

loopbaan. Voor veel men-

sen is dat anders. Maar ik

voorzie dat daar voor de

huidige populatie werkne-

mers geen ontkomen meer

aan zal zijn. Nederland zal

in de komende jaren in het teken staan van het zelfregis-

serend vermogen. Niet meer in de bijrijderstoel van je

eigen leven zitten, maar zelf sturen, zelf de regie nemen.

Dit geldt niet alleen voor ondernemers, maar in toene-

mende mate ook voor werknemers – in het bedrijfsleven

én de publieke sector.”

Arjen van Zuydam

Willem Wijnen

praktijk.indd 52 06-08-13 10:46

LoopbaanVisie nr. 3 - augustus 2013 53

PRAKTIJK Ondernemen

“De komende jaren zal de balans verder verschuiven

van passief naar initiatief. Je ziet dat op meer niveaus

in de samenleving. Zelfbeschikking, zelfredzaamheid,

eigen verantwoordelijkheid en zelfsturing zijn geen loze

woorden. Kijk maar in de zorg, met zelfsturende, wijk-

gerichte teams en een groter beroep op mantelzorg. Bij

de rijksoverheid, die taken afstoot en regie overhevelt

naar gemeenten. Bij burgers, die initiatieven ontplooien

in hun buurt en meer zelforganiserend vermogen aan de

dag leggen.”

Willem Wijnen sluit daar bij aan: “Veel organisaties ver-

keren in zwaar weer en kiezen begrijpelijkerwijs voor

kostenefficiënt werken. Ze hebben hun focus meer op de

korte termijn gericht. Innoveren in mensen wordt door

veel bedrijven gezien als een kostenpost met een on-

zeker rendement, maar dat was het altijd al. Daarin zit

de verandering niet. Die zit in het feit dat de horizon nu

terecht verlegd wordt van vijfjarenplannen naar hooguit

ambities voor twee jaar.”

Wijnen en Van Zuydam zijn het er over eens: onderne-

mingen kunnen niet anders dan inspelen op de veran-

derende maatschappij. Van Zuydam: “De balans tussen

overheid en markt verschuift. Vadertje Staat gaat in de

ijskast, er is simpelweg geen geld meer voor de klas-

sieke verzorgingsstaat. Dat leidt tot een nieuwe civil

society: van burgerschap, ondernemerschap en profes-

sionaliteit. De burger is maatschappelijk ondernemer. De

ondernemer is actief burger. De professional is bekwaam

en autonoom. Binnen alle regeldruk en verantwoordings-

drift ontstaat ademruimte. Dat levert ook wat op. In die

Beschrankung zeigt sich der Meister is een gevleugeld

Duits gezegde. Beperkingen brengen vaak een creatieve

stroom op gang. Dat leidt tot een groot potentieel aan

energie en dadendrang.”

Willem Wijnen: “Het is niet eens nieuw denken, het grijpt

terug op oude waarden. Veel mensen willen het anders

aanpakken, in sociaal maatschappelijk opzicht en in

economische zin. Die twee hoeven elkaar niet te bijten,

maar dat vraagt om anders durven. Oplossingen zoeken

door niet langer de grenzen op te zoeken maar de or-

ganisatiegrenzen juist te durven overschrijden. Anderen

nodig te hebben en graag in willen zetten. Dat kost wat.

Te beginnen bij reflectie als organisatie en iedereen die

er werkt. Maar zoals met alle reflectie: de kunst is niet

om in de spiegel te kijken, maar iets te doen met wat

je ziet.”

Leiderschap en bestemmingWijnen: “Het is evident dat leiderschap, in deze tijd zeker,

het verschil kan maken. Als medewerkers geïnspireerd

en gemobiliseerd worden door managers met voor-

beeldgedrag, is er veel mogelijk. Daarvoor is communi-

catie essentieel; niet alleen top down maar ook bottom

up. Medeverantwoordelijkheid geven aan medewerkers

leidt tot gezamenlijke verantwoordelijkheid. Met reali-

teitsgevoel, sturing en onderscheidend vermogen kom

je een heel eind. Je moet het immers samen met je

medewerkers waarmaken. De bestemming delen is es-

sentieel; je wilt je medewerkers uitnodigen samen het

gewenste perspectief te realiseren.”

“De organisatie van de toekomst krijgt een andere be-

stemming, veel meer een bestemming van samenko-

mende ambities en een voortdurende dialoog daarover.

Tussen organisaties en haar medewerkers en tussen

organisaties onderling; onderling verbonden netwerkor-

ganisaties staan samen sterker. Daar kan dan een kring

omheen ontstaan van vertrouwde ZZP’ers. Bedrijven rea-

liseren zich steeds meer, dat oplossingen voor klant- en

marktvragen gevonden moet worden in het samenstel-

len van een integraal aanbod door meerdere leveranciers

met ieder hun bijdrage en onderscheidend vermogen.”

Vooruitdenken Dat vraagt voortdurend alert zijn op ontwikkelingen.

Wijnen zegt daarover: “Mobiliseren is anticiperen. Vra-

gen van ‘nu’ die moeten leiden naar de antwoorden van

‘morgen’. En zowel organisaties als medewerkers doen

er slim aan daar op in te spelen. In onze collectieve mo-

biliteitsprojecten en individuele loopbaantrajecten doen

we dit. Inspelen op. Vooruitkijken. Vooruitdenken. Dat is

wat we bedoelen met futuring people.”

Arjen van Zuydam zegt hier over: “Mobiliteit is lang ge-

zien als een kwestie van ‘moeten’. Het wordt tijd dat dit

praktijk.indd 53 06-08-13 10:46

LoopbaanVisie nr. 3 - augustus 201354

PRAKTIJK Ondernemen

meer als een continu proces wordt ervaren. Baanzeker-

heid is niet meer van deze tijd; werkzekerheid is waar

we naar streven. Wij introduceren daarvoor het begrip

werkneembaarheid. Door doelgericht de werkneem-

baarheid van mensen te ontwikkelen, kunnen zij een

betekenisvolle loopbaanstap zetten. Binnen of buiten de

huidige organisatie. Dat vraagt wat van hen, én van ons.

Wij reiken medewerkers een toolkit aan waarmee zij met

nieuw vertrouwen stappen kunnen zetten.”

Ontwikkelgericht werken Niet iedereen is daar voor in de wieg gelegd, zegt Wij-

nen. “Veel mensen krijgen een onbestemd gevoel als

ze plots na moeten denken over hun bestemming. Ze

voelen zich ongemakkelijk omdat ze onvoldoende on-

derhoud hebben gepleegd op de toekomstvisie voor

hun loopbaan. Dan wordt het lastig om de juiste route

en bestemming te vinden. Pijnlijk wordt het pas echt als

er achterstallig onderhoud is; medewerkers hebben bij-

voorbeeld geen passende diploma’s voor het werk dat zij

doen. Als dat een probleem blijkt te zijn, wijzen werkne-

mers maar al te vaak richting werkgever. De kloof tussen

eigen mogelijkheden en vereisten van de veranderende

arbeidsmarkt wordt vaak pas ervaren als het te laat is.”

Van Zuydam wijst op de rol die loopbaancoaches daarin

kunnen spelen: “Niet iedereen zal in staat zijn die dia-

loog met de organisatie volledig zelfstandig te voeren.

Loopbaancoaches kunnen als dialoogcoach verbindingen

mogelijk maken binnen de eigen organisatie. Of, als er

binnen geen ruimte voor is, buiten de eigen organisa-

tie. POSG is zelf al jaren een IiP organisatie; hebben een

Investor in People keurmerk. Dat krijg je niet zomaar,

daarvoor moet je ook je eigen mensen blijvend ontwik-

kelen. Dat doen we niet alleen door officiële cursussen

te bieden, maar ook door mensen binnen hun functie

nieuwe ervaringen op te laten doen. Dat betekent ook

wel wat reuring in de tent. Mensen ontwikkelen zich en

gaan weg, anderen komen erbij. Maar een hechte orga-

nisatie kan dat opvangen: wrijving geeft glans.”

Ook de loopbaancoach zelf moet zich blijven onderschei-

den, zegt Wijnen. “In een groeiende massa dienstverle-

ners maak je het verschil door je kennis en gedrag uit te

dragen. Door medeverantwoordelijk te zijn voor succes

en resultaat. En door oog te hebben voor wat organisa-

ties echt beweegt. Pas als je je verdiept in het verdien-

model van je opdrachtgever, kun je meerwaarde bieden.

Want dé klantafweging van de opdrachtgever van mor-

gen is: Hoe verdien ik mijn dienstverlener zo snel moge-

lijk terug? ” ■

Els Oosthoek werkt momenteel als Manager Loopbaan-

coaching voor POSG. Tevens is zij redactielid van loop-

baanVisie

praktijk.indd 54 06-08-13 10:46