1

I NHOUD IDOP SterkselNiet voor niets,een zaligheid apart!

Integraal Dorpsontwikkelingsprogramma Sterksel

IDOP Sterksel

Kragten B.V.Datum: 8 februari 2006Projectnummer: HZL001Rapportnummer: 06 003Status rapport: definitiefProjectleider: Dhr. ing. H. van Duijnhoven

Niet voor niets,een zaligheid apart!

5I NHOUDINHOUD1 Inleiding1.1 Waarom een integraal dorpsontwikkelingsprogramma (IDOP)?1.2 Wat is een integraal dorpsontwikkelingsprogramma (IDOP)?1.3 Aanpak Sterksel1.4 Leeswijzer2 Verkenning2.1 Historie Sterksel2.2 Analyse huidige situatie Sterksel2.2.1 Identiteit2.2.2 Wonen2.2.3 Werken2.2.4 Sociale voorzieningen2.2.5 Recreatie en toerisme2.2.6 Verkeer en Vervoer2.3 Beleid3 Meningen en wensen van het dorp3.1 Identiteit3.2 Wonen3.3 Verkeer en Veiligheid3.4 Werken3.5 Recreatie3.6 Voorzieningen3.7 Levensloopbestendigheid3.8 Sterksel en Providentia3.9 School3.10 Verenigingen4 Visie4.1 Algemene visie4.1.1 Ruimtelijk- visueel4.1.2 Wonen4.1.3 Werken4.1.4 Recreatie4.1.5 Verkeer en Veiligheid4.1.6 Voorzieningen4.1.7 Sterksel en Providentia4.1.8 Verenigingen4.2 Gebiedsvisie4.2.1 Het centrum van Sterksel4.2.2 De Dorprand4.2.3 Providentia4.2.4 Het buitengebied5 Visie in uitvoering

LiteratuurlijstColofonNLEI DI NG

Met het IDOP kunnen verschillende partijen baat hebben:Dorp Gemeentehet dorp heeft een totaal overzichtvan de problemen en wensen van debewonersEen uitvoeringsprogramma voorkleine kernen gebaseerd op beleid,haalbaarheid en betrokkenheid.Samenhangende oplossingen Agendering van het programma, wat kannu en wat kan nu nog niet.werkplan bestuurders weten wat er speelt in dekernen, afstand burger politiek wordtkleinerverbeterde interne organisatie encommunicatie met initiatiefnemersverbeterde communicatie engestructureerde contactenprofessionele aanpak groter draagvlak, ondersteuning bijrealisering van maatschappelijke doeleninzicht in aanpak en uitvoering ruimtelijke vertaling metrandvoorwaarden van verschillendepartijenStappenplanVerkenningConcept IDOPStartoverlegIntegrale Dorpsvisie1 waarden 3 beleid 2 ontwikkelingeninitiatieven 4 actorenproject 2Uitvoeringsprogrammaproject 1project 6project 5project 4 project 3korte termijn middel-lange termijn lange termijnProblemen en wensenPrioriteringwonen verkeer envervoersocialebasisvoorzieningenwerken recreatie encultuurrelatie tussenkern en gemeenteOplossingsrichtingenDoorontwikkeldvoorstel1(eerstevoorstel)

62 5 43LEI DI NG71 INLEIDING1.1 Waarom een integraal dorpsontwikkelingsprogramma(IDOP)?De laatste jaren is het buitengebied en de kern van Sterksel sterkin beweging. Met name de landbouw heeft de laatste jaren tekampen met grote problemen, zoals de varkenspest, de MKZ en devogelpest. In de kern is de winkel een jaar gesloten geweest, maardaarna gelukkig weer teruggekomen op eigen initiatief van bewoners.Een andere ontwikkeling is de vergrijzing van het dorp door hetals maar wegtrekken van jongeren. Zo zijn er nog tal van andereontwikkelingen te noemen. Als hier niets aan gedaan wordt, zal deleefbaarheid in Sterksel sterk onder druk komen te staan.Enkele jaren geleden is in Sterksel een dorpsraad opgericht om ditsoort kwesties tijdig aan te kaarten bij de gemeente en om nieuweinitiatieven te ontplooien. Echter, het grote aantal initiatieven en decomplexiteit ervan werd te groot, waardoor zij bij de gemeente en hetSRE aangeklopt heeft voor het opstellen van een IDOP. Aan bureauKragten is gevraagd om dit proces te begeleiden en het IDOP samente stellen.De drie-eenheid (gemeente, dorp en bureau) geven vorm aan hetIDOP. Uiteindelijk dient de gemeenteraad het IDOP te adopterendoor het goed te keuren.De mensen van het dorp (en andere actoren) vormen de spilvan het IDOP. De inbreng van de eigen bewoners is cruciaal,niet alleen bij de planvorming, maar ook bij de daadwerkelijkeuitvoering van het programma. Kragten in samenwerking met PenPAdviesgroep, ondersteund door SRE en Prisma Brabant, begeleidenals onafhankelijke intermediair het integraal dorpsontwikkelingsprogramma.Enerzijds verzamelen zij de wensen van dorp engemeente en vertalen deze naar oplossingen door projecten teformuleren. Anderzijds kunnen zij, als onafhankelijke buitenstaandersmet elders opgedane ervaring in vergelijkbare processen, verbandenzien, die bewoners en gemeente wellicht over het hoofd zien. Doorgebruik te maken van ieders kernkwaliteiten, kan een stabiel enhaalbaar programma ontstaan, waarmee het dorp écht vooruit kan.De doelstelling van dit IDOP is dan ook om samen met bewoners enandere betrokken partijen een beeld te schetsen van de problemenin Sterksel en het gezamenlijk aandragen van oplossingen voor dekorte en lange termijn.

1.2. Wat is een integraal dorpsontwikkelingsprogramma IDOP?Het IDOP is een concept waarmee al ervaring is opgedaan in deReconstructie van het landelijk gebied. Hiermee kan integraalde problematiek rondom leefbaarheid in beeld worden gebrachten de gewenste oplossingen met een sterke betrokkenheid enzelfwerkzaamheid van bewoners, gebruikers en overheid wordengerealiseerd.Een integraal dorpsontwikkelingsprogramma (IDOP) kijkt niet alleennaar de problemen van nu, maar ook naar die van over tien jaar. HetIDOP geeft antwoord op de vraag hoe de inwoners het leven in hundorp beoordelen en op welke wijze hun dorp zich volgens hen zoumoeten ontwikkelen. Het IDOP zet alle wensen en ideeën die spelenin het dorp op een soort agenda. Hierdoor is het voor verschillendeinitiatiefnemers, dorpsraad en gemeente inzichtelijk, waar zij hunactiviteiten in de toekomst op kunnen richten.Sommige projecten uit het programma kunnen direct uitgevoerdworden. Andere hebben een relatie met elkaar en dienen soms opelkaar te wachten, voordat tot uitvoering overgegaan kan worden.Door te weten waar we naar toe willen, worden geen zaken voorniets gedaan.Juist door de integrale aanpak en participatie van bewoners kunnenproblemen opgelost worden, die door een sectorale aanpak of dooréén van de partijen afzonderlijk niet of veel minder snel opgelostzouden kunnen worden.Deze aanpak wordt gestimuleerd door het SRE en de ProvincieNoord-Brabant door het verlenen van subsidies en facilitaireondersteuning.1.3 Aanpak SterkselSterksel begint niet vanuit een blanco situatie. Er zijn al verschillendestukken geschreven en teruggekoppeld aan de bewoners, zoals hetStructuurplan, uitgevoerd door Bert Welmers en een inventarisatievan projecten, uitgevoerd door het SRE.De aanpak van het proces kan ingedeeld worden in fases.- verkenning;- bewonersavonden;

I NG- opstellen visie en programma;- vastleggen IDOP door gemeente.In de verkenningsfase zijn door middel van statistische gegevens,beleidsstudie en interviews de belangrijkste onderwerpen die zich inhet dorp afspelen bestudeerd. De interviews zijn nodig om snel eenindruk te krijgen van wat er daadwerkelijk leeft en speelt in het dorponder de verschillende bevolkingsgroepen en om dwarsverbandenbeter te herkennen.De bewonersavonden zijn bedoeld om alle bewoners de ruimtete geven om hun ideeën, meningen en problemen die zich in hetdorp afspelen, te bespreken met andere inwoners. Voor de eerstedorpsavond is gekozen voor een brede bijeenkomst. Hiervoorzijn alle bewoners van Sterksel uitgenodigd door middel vankrantenberichten, website en schriftelijke uitnodigingen. Tijdens dezebijeenkomst hebben bewoners in groepjes (at random verdeeld)met elkaar gediscussieerd over de huidige problematiek en overde toekomst van het dorp. Het doel van deze avond was met nameinventariserend. Beperkingen voor de discussie en inbreng waren erdan ook niet.Vanuit de verkenningsanalyse en de eerste dorpsavond zijn rondomeen aantal belangrijke thema’s oplossingsrichtingen aangedragen.Een kleinere groep mensen die zich hiervoor schriftelijk opgegevenheeft, kon zelf kiezen over welk onderwerp zij mee wilde praten. Hetdoel van deze tweede avond was om de oplossingsrichtingen vormte geven en uit te werken.De verschillende ideeën en oplossingen worden bijeengebracht ineen visie en een uitvoeringsprogramma. De visie brengt ideeën,kansen en beperkingen samen tot een samenhangend geheel.Keuzes worden gemaakt over waar we naar toe willen en wat nodigis om de leefbaarheid duurzaam te maken en voor iedereen tewaarborgen.Het programma geeft vervolgens de benodigde acties en prioriteringvan de acties weer, wie eraan gaan werken en hoe het tot standmoet komen. Het concept-IDOP wordt via de projectgroep door dedorpsraad in een breder verband besproken met het dorp.De laatste stap is het laten vaststellen van de visie en het programmadoor de gemeenteraad. Eigenlijk is dit niet de laatste stap. Het IDOPis pas het begin voor de uitvoering van de verschillende projecten/acties. Elke jaar zal tussen het dorp en gemeente weer overwogenmoeten worden, welke acties dan uitgevoerd zullen worden. Hoe ditproces plaats gaat vinden, wordt ook in het IDOP vastgelegd.Uiteindelijk is er namelijk maar één doel. Een duurzame leefbaarheiddoor het adequaat uitvoeren van projecten, zodat met trots gezegdkan worden “ik ben blij dat ik in Sterksel woon”.1.4 LeeswijzerDe procesresultaten zijn in deze rapportage verwoord.Na de inleiding wordt in hoofdstuk 2 de uitgangspositie beschreven.Deze bestaande situatie valt uiteen in (1) historie, (2) huidige situatieper thema en (3) vigerende beleid.Tijdens het uitgebreide communicatieproces zijn meningen enmogelijke oplossingen door het dorp ingebracht. Deze resultaten zijnbeschreven in hoofdstuk 3.

Vervolgens worden er in hoofdstuk 4 keuzes gemaakt voor detoekomst. Per thema wordt een wensbeeld beschreven, waarmeevervolgens in hoofdstuk 5 deze visie verder uitgewerkt wordt in concrete projecten.VERKENNI NG92 VERKENNING2.1 Historie SterkselSterksel is ontstaan in 1172 toen het gebied in het bezit kwamvan een abdij; de Abdij van Averbode, waarmee het meer danzeshonderd vijfentwintig jaar een vaste band zou hebben. In 1798kocht Adriaan Pompen uit Leende “De heerlijkheid Sterksel”; vande abdij, met een kloosterhoeve en vijf boerderijen met een totaleoppervlakte van circa 1660 ha . De kloosterhoeve stond aan dewestkant van het huidig kerkhof, waar toen een kapel stond. Hetgeheel was omgeven door een muur. Langs deze hoeve liep depostweg van België naar Venlo.Aan het begin van de vorige eeuw is Sterksel pas echt gegroeid.In 1914 werd de heerlijkheid Sterksel door de erfgenamen van defamilie Pompen verkocht aan de ontwikkelingsmaatschappij (N.V.De heerlijkheid Sterksel, Maatschappij tot exploitatie van grondbezitSterksel), die het dorp ruim tien jaar achtereen zou ontginnen enexploiteren. Het doel van de NV werd omschreven als: “De exploitatievan het goed zal bestaan in het tot stand brengen ener zogenaamdetuinstad, door het stichten van villa’s, kleine boerderijen, fabrieken,parken, meren, wegen, sportterreinen, boomkwekerijen, groenteteelt,het verkopen en verhuren van gronden en gebouwen.” Ongeveer100 personen kwamen uit alle delen van Nederland om met ossenen paarden te werken aan de ontginning en grondverbetering vanSterksel. De Os in Sterksel staat symbool voor deze ontginningswerkzaamheden. De NV heeft voor grote boerenbedrijven, eenstation, een Grand Hotel en een kanaaltje t.b.v. de ontwateringvan verschillende vennen gezorgd. Om de ontginning te betalen,moesten rijke mensen aangetrokken worden. In het begin van deN.V. werd al duidelijk dat de ontworpen tuinstad met boulevardrondom het Peelven financieel niet haalbaar was. Daardoor ging menzich toeleggen op de ontginning. De ontginning kostte veel geld. Tochwerd alles met particulier kapitaal betaald; van overheidssubsidiewas geen sprake.In 1924 kwam er een einde aan de ontwikkeling van Sterksel,omdat de Hanzebank failliet ging. De maatschappij had hiervangeld opgenomen, waardoor ook zij bankroet ging. Na de verplichteverkoop van de maatschappij kwam hier een boerengemeenschaptot stand met families uit vrijwel alle provincies van het land.Zodoende begon in 1926 in Sterksel een nieuwe gemeenschap.De circa 110 inwoners hadden een kerk, een school en enkelevoorzieningen.In verschillende opzichten heeft de maatschappij een stempelgedrukt op de identiteit van Sterksel. Diverse gebouwen, lanen enparkstructuren herinneren nu nog aan die tijd.In 1921 werd in Sterksel begonnen met een verpleeghuis voorepileptici, door de congregatie H. Joseph uit Heerlen. Tussen 1923en 1927 werd Providentia afgebouwd, al werd deze instelling later, in1937 en 1957 belangrijk uitgebreid.In de jaren ‘60 is in het parkgebied een villawijk ontwikkeld,waarmee de kern sterk in omvang toenam. De laatse grootschalige

uitbreidingen dateren uit de jaren 80 met de bouw van een compactewoonwijk achter de basisschool.In 1816 werd Sterksel bij Soerendonk gevoegd, dat later door eenherindeling opging in de gemeente Maarheeze. Op 1 januari 1997werden de drie kernen Heeze, Leende en Sterksel samengevoegdtot de gemeente Heeze-Leende. De afscheiding van Maarheze ende samenvoeging met Heeze-Leende is tot stand gekomen doorinspanningen van de bewoners van Sterksel.De geschiedenis van Sterksel heeft een grote invloed gehad op degemeenschap van Sterksel. De pioniersgeest en de noodzaak omvoor zichzelf op te moeten komen, is duidelijk in de gemeenschapPlan uit 1914 om van Sterksel een tuinstad te maken.

VERKENNI NG102.2 Analyse huidige situatie SterkselDe huidige verschijningsvorm en functies en aanwezigemaatschappelijke cohesie vormen de uitgangspositie voor detoekomst. In de nu volgende paragrafen wordt deze uitgangspositieper thema beschreven.2.2.1 Identiteit (een zaligheid apart)Als een inwoner van Sterksel aan een buitenstaander vraagt of hijSterksel kent, dan is vaak het antwoord: ‘Is dat niet dat dorpje meteen stier op het plein?’ Nou, ja, bijna goed! De Os van Sterksel,samen met de kerk en het plein, vormen een beeldbepalendonderdeel voor de identiteit van Sterksel.De identiteit van een dorp wordt niet alleen bepaald door ruimtelijkeelementen, zoals de Os, maar ook door sociale elementen. In deStructuurvisie van Sterksel zijn beide al aan bod gekomen. Dezedienen als basis voor het op te stellen dorpsontwikkelingsprogrammaVoor de volledigheid zetten we ze hier kort schematisch weer:Ruimtelijk• Door de ligging van Sterksel op de overgang van hogere naarlagere gebieden (Peelven -Sterkselse Aa), heeft Sterksel eengevarieerd landschap en waardevolle natuur.• Er zijn nog verschillende gave forse lanen, die geplant zijn in detijd van de ontginningsmaatschappij (1914), zoals de Beukenlaan,Kloosterlaan, Vlaamseweg, Sterkselseweg.• Alle routes en paden lopen radiaal-gewijs, dat wil zeggen datSterksel een ontmoetingsplaats is van routes en wegen.• Sterksel heeft verschillende markante gebouwen, die bewaarddienen te blijven.• Er zijn verschillende woonmilieus, te herkennen aan elk hun eigenspecifieke kenmerkenSociaal• In Sterksel is er sprake van een sterke vergrijzing. Er wonen veelgepensioneerden en vutters die actief zijn in de vele verenigingenvan Sterksel.• Sterksel is nog steeds een agrarisch dorp met een sterkegemeenschapsband.• Het dorpshuis vormt de spil van het dorps- en verenigingsleven.• De inwoners van Sterksel kennen een zelfbewuste eneigenzinnige levenshouding.• De kern heeft een sterke verwevenheid met haar buitengebied.Hierdoor is de kern niet sterk begrensd en is het minder duidelijk,

waar het buitengebied eindigt en de kern begint.voelbaar. De bewoners zijn trots op hun dorp en uiten dat opeen gepaste, nuchtere wijze. Hierdoor is ook een hoge mate vansaamhorigheid en dorpsgezindheid. Dat wil zeggen dat ze samenwillen werken aan een betere leefomgeving. Een goed voorbeeldhiervan is de gezamenlijk opgezette dorpswinkel en de exploitatiehiervan Ook het grote aantal actieve verenigingen is opvallend.Op 1 januari 2005 telde Sterksel 1.345 inwoners, waarvan er 200 inProvidentia wonen. Dit is maar een fractie van de hele gemeente, die15.204 inwoners telt.D’n Os op het kerkplein

VERKENNI NG112.2.2 WonenAl rijdend door het dorp valt met name het groene karakter op. Zowelin de kern als daarbuiten komt men veel groene elementen tegenzoals lanen met grote oude bomen en parkcomplexen en openruimtes als heidevelden, akkers en weilanden. Deze gevarieerdegroene omgeving is kenmerkend voor de woonomgeving vanSterksel. Door deze variëteit hebben verschillende woonmilieus inSterksel kunnen ontstaan.- Ruim wonen in een parkachtige omgevingDit zijn veelal de duurdere woningen aan de Kennedylaan ende Ten Brakeweg. De huizen staan midden in een parkcomplexen dateren uit (de jaren 60). Ook het afwateringskanaaltje looptdwars door deze wijk.- WoonerfTen westen van Valentijn ligt de Kanhoeve, een redelijk recentewoonwijk (uit +/-1985) met verschillende typen woningen. Derelatie tussen de woonwijk en de rest van Sterksel is fysiek nietsterk aanwezig. Tevens is deze wijk opgebouwd in de vorm vaneen woonerf, terwijl in Sterksel de meeste huizen op groterekavels aan doorlopende straten zijn gelegen. De meeste socialewoningen (ouderen- en huurwoningen) liggen daarom ook hier indeze wijk. Door de onduidelijke routes en doodlopende weggetjes,heeft deze wijk geen overzichtelijke logische opbouw, waardoorhet geheel als ‘niet af’ wordt beschouwd.Aan de rand van deze wijk, de Weijakkers, vinden momenteelnieuwere uitbreidingen plaats in de vorm van Ruimte voor Ruimtewoningen en eventueel starterswoningen.- ProvidentiaProvidentia is een zorgcentrum gericht op langdurige opname vanepilepsiepatiënten dat onderdeel uitmaakt van Kempenhaeghe.Deze 75 ha grote zorginstelling is gevestigd in het voormaligklooster van de Heilige St. Joseph, met een bosrijke omgeving,waarvan de kapel nog steeds gebruikt wordt voor kerkdiensten.Deze zorginstelling was vroeger zelfvoorzienend. Het aantalpatiënten is echter de laatste jaren sterk aan het teruglopen, van300 naar 200 en zal naar verwachting nog verder teruglopentot 150 patiënten: dit als gevolg van vermaatschappelijking vande zorg. Het terrein is een rustige, veilige en mooie locatie voorde patiënten, maar wel geisoleerd. Sinds dat er steeds meerbewoners verhuizen naar de dorpen en doordat een deel vande dagbestedings-activiteiten eveneens elders is gehuisvest, is

het terrein ook niet meer zo levendig. Om die levendigheid tevergroten voor de bestaande en toekomstige bewoners werktProvidentia actief aan ‘omgekeerde integratie’, bijvoorbeeld doorgebouwen te verhuren aan externe gebruikers en door faciliteitenop het terrein openbaar toegankelijk te maken: kinderboerderij,atelier/galerie, speeltuin, amfitheater, fietsroutes, etc.In de Nota Wonen 2003 van de gemeente Heeze-Leende staat hetwoonbeleid voor de komende jaren weergegeven. Bij het opstellenvan deze noten is gebruik gemaakt van demografische gegevens,huidige woningvoorraad en berekeningen om de woningbehoefte tebepalen.- LintbebouwingZoals gezegd lopen de meeste wegen in Sterksel radiaal, dus naarhet centrum. Langs deze wegen zijn verschillende woningen enagrarische bedrijven met bedrijfswoningen gesitueerd. Ook langs deVlaamseweg en Chijnsgoed, komt men lintbebouwing tegen.

VERKENNI NG12Bevolking Sterksel op1 juli 2003 (bron Nota Wonen Heeze-Leende)0-17 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 85> totaal244 89 166 225 208 215 139 91 9 1.386(incl. 200Providentia)18 % 6 % 12 % 16 % 15 % 16 % 10% 7 % <1%Het percentage jongeren is opvallend laag in vergelijking met 30% inLeende en 29% in Heeze. Dit is mede te verklaren aan de hand vanonderstaande tabel:Ontwikkeling inwoners 1-1-1997 tot 1-1-2003 (bron CBS)leeftijd 0-25 25-40 40-65 >65 totaal1997 365 317 528 226 14362003 330 280 543 246 1399-35 -37 +15 +20 -37Uit de tabel blijkt dat de laatste jaren veel jongeren zijn vertrokken uitSterksel en veel ouderen zijn bijgekomen.WoningvoorraadDe woningvoorraad in Sterksel op 31-12-2002 bestaat uit:Totaal aantal woningen: 435Totaal WOCOM: 35 (huur)Woningtypen: 35% vrijstaand29% boerderij (-achtig)24% halfvrijstaand9% rijtjeshuis3% overigDit resulteert in een gemiddelde bezetting van 2,7 inwoners perwoning (1.186/435). Dit cijfer ligt boven het landelijke gemiddelde enverwacht wordt dat de bezetting per woning in de toekomst nog zalafnemen tot circa 2 tot 2,4 inwoner per woning.Zoals bovenstaande cijfers tonen, bestaat een groot gedeelte vande woningen uit vrijstaande, halfvrijstaande en boerderij-achtigeeensgezinswoningen. De gemiddelde koopsom van een woning ligtvolgens bronnen van het Kadaster tussen 1997en 2002 tussen de €200.000 en € 300.000. De gemiddelde WOZ-waarde van € 238.000in Sterksel geeft ook een beeld van dure koopwoningen aan.Van de 35 huurwoningen in Sterksel zijn er 14 seniorenwoningen.Naast deze 35 zal zeer waarschijnlijk nog een klein deel particuliereverhuur van woningen zijn; hiervan zijn geen gegevens bekend.

Vraag naar woningenHet kwalitatieve woningmarktonderzoek uit 2001-2002 vanhet SRE geeft indicatieve cijfers voor de woningbehoefte pergemeente. Helaas zijn de cijfers niet per kern weergegeven enheeft de gemeente geen specifieke woonvisie voor Sterksel. DeNota Wonen geeft enkele voorstellen, die gemeente breed zijnen dus ook voor Sterksel gelden. De gemeente geeft aan dat denieuwbouwmogelijkheden, voor zover mogelijk, vooral ten goedemoeten komen aan de doelgroepen ouderen en starters en dat dekernvoorraad goedkope en betaalbare huurwoningen op peil moetblijven. Prioritaire groepen zijn dus Starters en Senioren.In de Nota Wonen wordt onder Starters verstaan, personen dienog nooit een zelfstandige huishouding hebben gevoerd en onderSenioren, personen van 55 jaar en ouder. Het beschikbaar makenvan starterswoningen kan door middel van het bouwen van goedkopewoningen in de koop- en huurklasse, maar ook door de bouw vanseniorenwoningen om de woningmarkt op gang te krijgen.Wonen en zorgIn 2015 zal het aantal 65-plussers in de gemeente zijn verdubbeld.Ook worden steeds meer ouderen gestimuleerd om langer thuiste blijven wonen. Gezien deze ontwikkeling neemt de vraag naargeschikte woningen voor ouderen en zorg als maar toe. Alleen inHeeze en Leende zijn verzorgingstehuizen aanwezig. Ondanksuitbreidingen wordt in 2010 binnen de gemeente voor beschermd- engroepswonen een tekort verwacht voor 153 personen.2.2.3 WerkenDe agrarische sector en aanverwante dienstverlening is belangrijkvoor de werkgelegenheid. Een andere belangrijke sector is de zorg.Kempenhaeghe heeft op Providentia en op de grens van Sterkselen Heeze twee zorgcomplexen. In totaal werken hier rond de 1.000mensen full- en parttime.Daarnaast beschikt Sterksel over een ca. 22 ha grote bedrijventerreinChijnsgoed.Ook horeca biedt werkgelegenheid (zie ook recreatie en toerisme).Sterksel beschikt over twee café’s, waarvan één een zaal heeft. Inhet weekend staat er naast het plein al meer dan 12 jaar een mobiele

VERKENNI NG13frietkraam.Bedrijvigheid Sterksel (excl. landbouwbedrijven)Totaal aantal bedrijven caWaarvan:- bouwnijverheid- Consumenten artikelen- Financieel en fin. beheer- Gezondheid- Horeca- Industrie- Recreatie cultuur- Vervoer en opslag- Visserij- Delfstoffen- Zakelijke dienstverlening- Overige1351220

26166175112416van informatie- en communicatietechnieken. Dit vraagt om eeneigentijdse en flexibele inrichting van het schoolgebouw.- Het dorpshuis Valentijn biedt al ruim 40 jaar verschillende faciliteitenen activiteiten aan alle inwoners en verenigingen van Sterksel.Het gebouw is in drie fases gebouwd. Het voorste gedeelte isgebouwd in 1960, in 1986 is de gymzaal en foyer gebouwd en in1999 is het podium, de berging, de peuterspeelzaal en de keukenin gebruik genomen. Met name de inwoners van Sterksel hebbenveel inspanning verricht bij de totstandkoming van het gebouw. Doorhet brede aanbod aan faciliteiten heeft het gebouw een vaste aantalgebruikers:• Bridgeclub De Heerlijkheid• Carnavalsvereniging De Ossedrijvers• Driedorpenbridge (Sterksel, Leende, Heeze)• EHBO-vereniging Sterksel• Fysiotherapie Van de Bogaerde• Gemeente Heeze-Leende (sportgala, informatiebijeenkomsten enstemlokaal)• Gèr van Huis, Dweilorkest• Handbalvereniging De Vlinders• Judoclub De Samoerai• KBO Sterksel (ouderenvereniging)• KPJ Sterksel (jongerengroep)• KVO Sterksel (vrouwenvereniging)• Muziekvereniging De Heerlijkheid (Blue Band, drumband, fanfare,jeugdfanfare en muziekschool)• Oranje Comité (intocht Sint Nicolaas, koninginnedag)• Parochieel Missie Centrum (PMC)• Peuterspeelzaal Klein Duimpje• RIWO/RWO (bibliotheek, biljarten, dansen, internetcafé, jeu deboules, kaarten, meer bewegen voor ouderen, samen eten voorouderen en alleenstaanden, welfare, ziekendag• RK Basisschool Sterksel (gymonderwijs, voorstellingen, toneel enmusicals)• Sportclub Valentijn (aerobic, badminton, damesgymnastiek,herengymnastiek• Stichting Dorpsraad de Heerlijkheid Sterksel• Stichting Jeugdbelangen Sterksel (kruimeltjesbal i.s.m. JVW)• Stichting Jeugdvakantiewerk Sterksel (discoavond, playbackshow,slecht weer activiteiten)• Toneelvereniging De Heezercomedie (Heeze)2.2.4 Sociale VoorzieningenSterksel is een klein dorp en heeft logischerwijs maar beperktevoorzieningen. De belangrijkste sociale voorzieningen van Sterksel zijnde school, het dorpshuis, de winkel en de buurtbus.- De basisschool aan de Beukenlaan in Sterksel staat er al sinds 1955.De school heeft 113 leerlingen (2002). De lange-termijn-prognoseis dat er nog geruime tijd meer dan 100 leerlingen zullen blijven. Ditaantal is voldoende om een basisschool in stand te houden. De huidigetechnische staat van de school (fundering, muren, enz.) is zeer slechten het gebouw voldoet niet meer aan de huidige onderwijskundige

eisen. Naast het oude systeem van het klassikaal presenteren vanlesstof, wordt meer projectmatig werken steeds meer gekozen. Deleerlingen dienen in dat geval meer in kleine groepen of individueellesstof eigen te maken. Daarnaast wordt steeds meer gebruik gemaaktVarkens Proefbedrijf Sterksel

VERKENNI NG14• Volksdansgroep Maroeska (Heeze)• ZLTO (stadsorganisatie agrariërs)Het grote aantal verenigingen laat zien dat Sterksel een actief enlevendig dorp is.De belangrijkste jaarlijkse activiteiten die deze verenigingenorganiseren zijn: kermis, muziekfeesten, carnaval (optocht) en dejeugdvakantieweken. De meeste grote activiteiten worden nu nog ophet evenementen terrein gehouden.- De winkelSinds 2004 heeft Sterksel weer zijn eigen supermarkt. Na twee jaarafwezigheid heeft een groep bewoners zich ingezet om met eengroot aantal vrijwilligers en een betaalde bedrijfsleider een winkelop te zetten van goede kwaliteit. Na meer dan één jaar draaien,blijkt de formule te werken en zijn de inwoners tevreden over dewinkel. De winkel biedt daarnaast ook andere voorzieningen, zoalseen postkantoortje (officieel TPG Servicepunt), drogisterij, stomerij,een kopieer- en faxapparaat en kunnen mensen er terecht voor hetontwikkelen van foto’s.- Overige voorzieningenDe stichting dorpsraad Sterksel heeft een eigen website voor debewoners opgezet met allerlei informatie en actueel nieuws over hetdorp. Sinds kort is ook in Sterksel ADSL toegankelijk voor de meesteinwoners. Een alternatief voor mensen met een schotelantenne is hetWIFI systeem.Daarnaast heeft Sterksel nog een aantal specifieke voorzieningen,zoals de Stichting voor onderwijs, zorg voor hoogbegaafde kinderenen Providentia waar we al eerder over gehad hebben.Voor de overige voorzieningen zijn de inwoners aangewezen op degrotere naast gelegen kernen.Sterksel kent vanaf 2003 een dorpsraad, die ondergebracht is ineen stichting. Deze dorpsraad heeft de volgende doelen statutairvastgelegd:- opsporen van wensen en behoeften van de bevolking en te pogenin samenwerking met het particuliere initiatief en de overheid integemoet te komen.- het bevorderen van het meedenken, meebeslissen enmedeverantwoordelijkheid dragen van de bevolking metbetrekking tot de eigen woon- en leefomgeving.- het ontwikkelen van initiatieven en activiteiten, die in het kader vande leefbaarheid door bewoners wenselijk worden geacht.- het behartigen van de belangen van de inwoners van Sterkselbij overheid en andere instaties, onder andere door overleg,door gevraagd of ongevraagd van advies te dienen omtrentaangelegenheden betreffende haar werkgebied.- het bevorderen van overleg en samenwerking tussen groepen,verenigingen en instellingen in het werkgebied van de stichting, in

het belang van goede onderlinge verhoudingen en samenhang vanvoorzieningen.Het bestuur is bij oprichting niet gekozen en volgens de statutenworden nieuwe bestuursleden benoemd door het bestuur.Bestuursleden zitten voor een periode van 4 jaren en treden af volgenseen rooster van aftreden, waarbij niet alle leden gelijktijdig aftredendzijn. De dorpraadsvergaderingen zijn openbaar en eenmaal per jaarlegt het bestuur verantwoording af aan het dorp.De dorpsraad en de Burgemeester en Wethouders van de gemeenteHeeze hebben een convenant ondertekend waarin is vastgelegdop welke wijze zij met elkaar omgaan. Onder andere staat hierinbeschreven dat tweemaal per jaar een overleg plaatsvindt tussen hetCollege en het bestuur van de stichting. Met name als gevolg vanpolitieke verschuivingen wordt volgens de dorpsraad onvoldoendeinvulling gegeven aan deze interactie.2.2.5 Recreatie en toerismeSterksel biedt genoeg mogelijkheden voor dag- en verblijfsrecreatie.Deze kansen worden steeds meer benut voor neven- ofhoofdinkomsten door Sterkselnaren. Zo heeft Sterksel verschillendebezienswaardigheden om en nabij de kern: Voormalig klooster van deWitte Zusters, streekmuseum Peter ten Brake in het centrum (Turfven),Kunstenaarsinitiatief Germinahof (Averbodeweg), Atelier GalerieKempro (in Providentia). Tevens liggen verschillende natuurgebieden,zoals de Pan-bossen, natuurgebied de Lange Bleek, StrabrechtseHeide en de bossen rondom kasteel Heeze op kleine afstand van dekern.Midden in Sterksel komen verschillende fietsroutes bij elkaar. Daaromis het op en rond het plein (terras) in Sterksel op zomerdagen eenkomen en gaan van fietsers en dagrecreanten. Veel gemarkeerdewandelroutes vanuit het centrum richting het buitengebied zijn erniet. De meeste van deze routes bevinden zich in de nabijgelegennatuurgebieden.Sterksel biedt ook verblijfsrecreatie in de vorm van een camping eneen camping/caravan park.

VERKENNI NG15Ten zuidwesten van Sterksel ligt eengolfbaan aan het Landgoed MariaHoeve. Het Landgoed wordt nog alleengebruikt voor dagactiviteiten van deStichting Zonnenbloem.Binnen de gemeente is een LokaleToeristische Adviesraad (LTA) actief,die zich bezig houdt met de uitvoeringvan het Economisch beleidsplan. Debelangrijkste projecten waarmee ze zichbezig houdt, zijn het verbeteren van depromotie van de recreatiemogelijkhedenen de bewegwijzering binnen degemeente.verkeersmaatregelen in en rond de kern.De Korte Vlaamseweg en Kloosterlaan zijn twee zandwegen zondereen relevante verkeersfunctie op dit moment. Echter in het verledenzijn op deze weg zinkassen gebruikt als verharding. Zink (en cadmium)lekken nu weg in de grond en het grondwater. Dit probleem is op te

lossen door de zinkassen te saneren of immobiel te maken door dezeals fundering te gebruiken voor verharde wegen. Hiervoor wordentot 60% (of meer) subsidies verstrekt door actief bodembeheer deKempen (ABDK). Ook op verschillende andere wegen zijn vroegerzinkassen gebruikt.Verschillende wegen rond Sterksel lenen zich er voor om hard terijden, omdat ze rustig, recht en lang zijn. Om de snelheid te beperken,heeft de gemeente verschillende verkeers-maatregelen getroffen in devorm van drempels en asverspringing. Sommige drempels zijn te hoog,waardoor schade aan auto’s kan optreden.2.2.6 Verkeer en VervoerUit de resultaten van een verkeersstudie uit 2002 blijkt dat het meesteverkeer zich achtereenvolgens bevindt op de Sterkselseweg en dePastoor Thijssenlaan. 24% van het verkeer in de kern is doorgaand,het grootste gedeelte is dus herkomst- en bestemmingsverkeer. In ditonderzoek is niet gekeken naar verkeersonveilige situaties.Er lopen verschillende wegen vanuit Sterksel in alle richtingen,hierdoor is Sterksel goed bereikbaar. In vijf minuten rijden per autois men zonder problemen bij de snelwegen en binnen een half uuris men in het centrum van Eindhoven. Er rijdt tussen Heeze (NSstation), Sterksel, Maarheeze en Someren zeven keer per dag eenbuurtbus. De eerste bus vanuit Sterksel naar Heeze vertrekt omhalf negen ‘s morgens en de laatste bus van Heeze naar Sterkselvertrekt rond tien voor zes uur ‘s avonds. Deze busverbinding is eenbelangrijk vervoermiddel voor ouderen, maar ook de jongeren vanStichting Onderwijs en Zorg maken hier goed gebruik van.De bereikbaarheid met het openbaar vervoer is gering doordat debuurtbus maar op beperkte tijden rijdt. Het treinstationnetje is langgeleden opgeheven, net als het spoorlijntje richting het klooster.Het onderhoud van de wegen, de wandel- en fietspaden enparkeerplaatsen is in handen van de gemeente. Hiervoor heeft degemeente een onderhoudsprogramma, dat jaarlijks wordt herzien.Voor de invulling van het landbouwontwikkelingsgebied wordtmomenteel gewerkt aan het ontwikkelingsplan, waarvan de Milieueffect-rapportage (MER) een vast onderdeel is. Bij een MER-studieworden o.a. de effecten van het verkeer op het milieu bestudeerd.Deze resultaten dienen meegenomen te worden in eventueleFietsknooppunt in’t centrum

VERKENNI NG162.3 Beleid2.3.1 Streekplan Brabant in Balans 2002Het streekplan Noord-Brabant 2002 vormt het belangrijkste ruimtelijkuitgangspunt voor de ontwikkeling van het ruimtelijk beleid vangemeente. Hierin staat in hoofdlijnen aangegeven welke waardenen potenties verschillende gebieden kunnen hebben. Het geeft dekaders weer van de provincie waarmee gewerkt kan worden aande toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van een gebied. Wanneerontwikkelingen passen binnen dit beleid van de provincie, zijn zesneller en makkelijker te realiseren.Het streekplan is het vertrekpunt gweest voor het opstellen vanhet Reconstructieplan. Het reconstructieplan is bedoeld omop samenhangende wijze de ruimtelijke, maatschappelijke en

economische problemen aan te pakken op het platteland, diegrotendeels aan het licht kwamen tijdens de varkenspest crisisvan 1997. Het reconstructieplan betekent eigenlijk herinrichtingvan het buitengebied. Echter, de reconstructie beoogt niet alleende herinrichting van landbouw en natuur, maar beoogt tegelijk deeconomische ontwikkeling te bevorderen door te streven naar nieuwemogelijkheden voor de intensieve veehouderij en deze op de juisteplek tot uiting te laten komen. Kortom het Reconstructieplan bevattwee hoofdbeleidsdoel-stellingen: het verbeteren van de fysiekeomgevingskwaliteit en het verbeteren van de economische vitaliteiten leefbaarheid (waarvan dit IDOP onderdeel van is). De aanpak isgefaseerd en moet in 2016 uiteindelijk gerealiseerd zijn. Het beleid isper deelgebied (Boven-Dommel) en per aspect onderverdeeld in doelen.De belangrijkste doelen voor Sterksel worden hier per aspect aan dehand van de kaarten kort beschreven. Deze kunnen aanknopingspuntenbieden voor het IDOP.2.3.2 Reconstrucieplan Boven - DommelWater en bodemVoor het aspect water gaat de meeste aandacht in Sterksel naar deSterkselse Aa. Deze is aangewezen voor beekherstel in de eersteplanperiode (2004-2008), voorlopig reserveringsgebied 2050 ennatte natuurparel (2012). Daarnaast ligt de beek in een gebied methoogste prioriteit voor waterkwaliteitsverbetering. Op een aantal puntenworden blauwe knooppunten in de beek en in het kanaaltje ingesteldom de waterkwaliteit op dat punt te bepalen. Voor het gehele gebiedworden hiervoor pakketten maatregelen (vrijwillig) door het waterschapvoorgesteld om tot waterkwaliteitsverbetering van beken te komen.Om de bodemkwaliteit te verbeteren worden bij activiteiten, diegerelateerd zijn aan water en bodem, getracht afstemming te zoekenmet de oplossingsrichtingen van het projectbureau Actief Bodembeheerde kempen. Op deze manier kan op een integrale manier eengebiedsgerichte aanpak komen voor de zink- en cadmiumproblematiekin Sterksel.GHS-NatuurGHS-Natuur (natuurparel)Aardkundig waardevol gebiedRNLE-landschapZoekgebied regionale waterbergingAHS-landbouwWaterkwaliteitsverbeteringreserveringsgebied 2050Beekherstel 1ste periodenatte natuurparel

VERKENNI NG17Milieu en zoneringDe reconstructie beoogt ook een reductie te bereiken vande ammoniak-emissie en depositie voor de nabij gelegenverzuringsgevoelige natuurgebieden, door het instellen van eenextensiveringszone van 250m rondom ecologisch waardevollegebieden. Daarnaast zal ook de hoeveelheid ammoniak-emissiein het gebied worden teruggebracht door het reduceren van hetaantal stuks vee door opkoop en verplaatsing en het toepassen vanemissie-arme stallen.Met het instellen van de integrale zonering beoogt de reconstructieook het aanpakken van de stankproblematiek in de kernrandzones.

Intensieve veehouderijbedrijven (IV-bedrijven) rond de kernenworden in de toekomst beperkt in hun uitbreidingsmogelijkheden.In deze extensiverings-gebieden (250 m rond de kern) zijnbeëindigingsregelingen en omschakelingsregelingen voor IVbedrijveningezet. Een groot deel van de IV-bedrijven bevinden zichin verwevingsgebieden. Hier hebben bedrijven een grotere kansdan in extensiveringsgebieden op een volwaardig bestaansrechtvoor de bestaande eigenaar, maar ook voor dit gebied is op langeretermijn weinig perspectief, afhankelijk van de knelpunten en detechnische mogelijkheden voor emissiereductie en stankoverlast.Voor het uitplaatsen van landbouwbedrijven die in de knel zittenen het terugdringen van het aantal stankgehinderden is inSterksel het landbouw-ontwikkelingsgebied (LOG) Chijnsgoedaangewezen. In het LOG Chijnsgoed worden maximaal 5 nieuwvestigingentoegelaten. Voor optimale inrichting van het LOG wordenontwikkelings-plannen (VAB) opgesteld. Met het verplaatsen van IVblijven leegstaande gebouwen over. Deze kunnen gebruikt wordenvoor nieuwe economische dragers.Ten oosten van Stoeiing ligt een stiltegebied. In dit gebied dientdaarmee rekening gehouden te worden bij het uitvoeren vanprojecten, waarvan de activiteiten geluidsoverlast veroorzaken.NatuurHet realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is debelangrijkste doelstelling van het Rijk voor het onderdeel natuur.In Sterksel zijn verschillende gebieden aangewezen als EHS, diein 2018 verworven en ingericht dienen te zijn. Daarvan zullen dereservaats- en natuurontwikkelings-gebieden van de EHS wordenverworven. Andere delen van de EHS zullen in samenhang metwaterberging, beekherstel, aanleg van recreatieve infrastructuur enuitplaatsing van bedrijven versneld worden gerealiseerd of zullenparticuliere eigenaren gestimuleerd worden om gebruik te maken vande aanwezige middelen voor eigen beheer en inrichting.Naast de EHS worden ecologische verbindingszones (EVZ)aangewezen aan lijnvormige landschapselementen, die herstelddienen te worden en beter ingericht moeten worden voor planten dier. In Sterksel zijn twee natte EVZ-en, het kanaaltje en deSterkselse Aa. Hiervoor zijn verschillende middelen beschikbaar.zoeklocatie landgoederenEHSEVZEHSExtensiveringsgebiedVerwevingsgebiedLandbouwontwikkelinsgebied

VERKENNI NG18LandschapOok Landschapsbehoud en -herstel is een beleidsdoel uit dereconstructie. Sterksel bevat verschillende landschappelijkeen cultuurhistorische waarden. Deze moeten nadrukkelijk inwelstandnota’s, landschapsplannen, beeldkwaliteitsplannen enbestemmingsplannen opgenomen worden. Voor het LOG Chijnsgoedis bijvoorbeeld al zo’n beeldkwaliteitsplan opgesteld dat aangeeft hoede nieuwe stallen het beste landschappelijk ingepast kunnen worden.

Om het huidige landschap te versterken en een deel van derecreatieve druk op te vangen, zijn in Sterksel zoeklocatiesaangegeven voor de aanleg van nieuwe landgoederen, waarmee dekans vergroot wordt voor verdere parkontwikkeling (passend in dehistorische tuindorpgedachte).RecreatieRecreatie en toerisme kunnen een belangrijke bijdrageleveren aan andere sectoren, zoals natuur, landschap enverbredingsmogelijkheden in de landbouw. Daarom worden zowelde bedrijfsactiviteiten als omgevingskwaliteiten in het gebiedgestimuleerd. De attractiewaarden van recreatieve routes dienenverbeterd te worden door o.a. de bewegwijzering te verbeteren.Tevens kunnen Park & Bike-voorzieningen (opstapplaatsen) dievoldoende aantrekkelijk zijn qua ligging en voorzieningen in hetgebied ingericht worden.Ten noorden van Sterksel ligt een stedelijk uitloopgebied. Ditmultifunctioneel gebied kan verschillende voorzieningen op recreatiefgebied herbergen. Ten zuid westen van Sterksel ligt ook nog eenkansrijk extensief recreatief gebied, waarbij goede mogelijkhedenliggen om recreatie en natuur beter te benutten.Tevens worden nieuwe vormen van dag- en verblijfsrecreatiegestimuleerd om zich te vestigenWonen en werkenGezien het feit dat de werkgelegenheid in de landbouw afneemt,zal het inkomen op het platteland ook achteruit gaan. Hierdoormoet worden gezocht naar nieuwe economische dragers,zoals duurzame productielandbouw, recreatie en toerisme enkleinschalige, niet-agrarische functies. Maar ook meer woningenbieden sociaal-economisch kansen. Bij het plaatsen van nieuwebedrijven in bijvoorbeeld vrijkomende stallen dienen weliswaarde landschappelijke en milieu-effecten in beschouwing te wordengenomen, zoals verwoord is in de regeling Buitengebied inOntwikkeling van de Provincie Noord-Brabant.Stedelijk uitloopgebiedkansrijk extensief recreatief landelijk gebiedintensieve recreatiebedrijf

MENI NGEN EN WENSEN193 MENINGEN EN WENSEN VAN HET DORPMiddels een uitgebreid interactief proces zijn de wensen enaandachtspunten van de inwoners en belanghebbenden van Sterkselverzameld. Omdat van hieruit de toekomstvisie verder vorm krijgtis dit een belangrijk onderdeel binnen het IDOP. Per hoofdthemaworden hierna de belangrijkste wensen benoemd.3.1 IdentiteitWie of wat wil Sterksel zijn? Identiteit wordt voor een groot gedeeltebepaald door geschiedenis. Op welke wijze is het dorp ruimtelijk totstand gekomen? Hoe zit de ondergrond in elkaar en hoe heeft demens daar in het verleden op gereageerd? Hoe ligt het dorp in zijnomgeving en welke verbindingen heeft het dorp met zijn omgeving?Hoe is het dorp demografisch samengesteld en welke factorenzorgen voor sociale cohesie (verenigingen, werkgelegenheid?Over het algemeen zijn de inwoners van Sterksel tevreden over deuitstraling van hun dorp. Ze zijn trots op Sterksel en op de vraag

welke gebieden zij aan een vreemde zouden laten zien, kwam eenwaslijst van objecten.Met name het landelijke karakter van het dorp, met veel groen in enrond de kern, werd als positief ervaren. Ook historische gebouwenals Huize Sterksel en een aantal boerderijen dragen bij aan hetwoongenot.Het centrum van Sterksel wordt positief ervaren. Wel vraagt hetaanpassingen op bepaalde punten zodat het dorpscentrum alszodanig beter herkend wordt. Dit wordt tevens in verband gebrachtmet verkeersveiligheid.Op de tweede dorpsavond werd terecht opgemerkt dat identiteitconstant in beweging is. Met name vanaf 1960 is er veel in het dorpveranderd doordat veel nieuwbouw gerealiseerd werd en hiermeeveel nieuwe mensen in Sterksel zijn komen wonen.Er hoeft aan ruimtelijke identiteit van de kern niet al te veel teveranderen. Veranderingen dienen voorzichtig ingezet te wordenen kleinschalig van aard zijn. Bijvoorbeeld binnen het thema wonenwordt de noodzaak van woningbouw onderkend maar gelijktijdigdient deze woningbouw te passen binnen het bestaande karakteren dient gebouwd te worden voor de eigen behoefte. Zo’n zelfdelijn is te herkennen in relatie tot recreatie. De noodzaak van dezeeconomische factor wordt onderkend maar dient dan wel extensiefvan karakter te zijn waarbij de auto’s het liefst buiten de kerngeparkeerd moeten worden.De agrarische sector is belangrijk voor de identiteit van Sterksel.Het economische klimaat binnen deze sector staat onder drukwaardoor enerzijds veel bedrijven stoppen (ook als gevolg van hetontbreken van bedrijfsopvolging). Anderzijds worden de bedrijvendie overblijven noodzakelijkerwijs steeds groter. Hierdoor veranderthet ruimtelijke en sociale karakter en dit wordt ook door de bewonersherkend.Negatieve invloeden dienen zoveel mogelijk beperkt te worden. Zobegrijpt men wel dat de inrichting van het LOG noodzakelijk is voorde landbouw. Wel vindt men het hierbij belangrijk dat overlast doorgrote bedrijven en hieruit voortvloeiende transportbewegingen hetwoongenot niet mag aantasten. Door binnen het LOG ruimte tereserveren voor branchegerelateerde researchbedrijven wil men deimportantie van Sterksel binnen de landbouw behouden.Betreffende de dorpsranden ziet men hier en daar punten vanverbetering. Hier dienen afspraken gemaakt te worden meteigenaren. De verstrengeling van dorp met landschap dientbehouden te blijven en hiermee het groene karakter. Harde, stenigeovergangen worden dan ook niet voorgesteld.Een belangrijk punt van aandacht inzake uitstraling is hetbedrijventerrein dat bekend staat onder de naam ‘terrein Reiling’.Hier wordt een bedrijventerrein ontwikkeld waar de bewoners vanHuize Sterksel ‘t kanaaltje Bedrijventerrein Chijnsgoed Agrarische sector

MENI NGEN EN WENSEN201325764

Sterksel niet gelukkig mee zijn. Men is met name bezorgd over de verkeersdruk maar zeker ook de grote grondwallen worden als storend ervaren. Uitgangspunt voor de bewoners is die

van de originele parkachtige terreininrichting. Het terrein van Zorgcentrum Providentia ligt dicht bij de kern van Sterksel. Er is altijd een maatschappelijke verstrengeling tussen beide geweest. Toenadering tot elkaar wordt niet uit de weg gegaan.Wel wordt het belangrijk gevonden dat het ruimtelijk gezien twee kernen blijven waarbij Sterksel de hoofdkern dient te blijven. Een sterke binding, zowel ruimtelijk als functioneel wordt toegejuicht.3.2WonenWonen, en met name de uitbreiding van woningen, wordt als belangrijk ervaren. Hierbij wordt de uitbreiding van de bevolking en met name het vasthouden van de jongeren belangrijk geacht voor het waarborgen van een vitale woongemeenschap met voorzieningen en verenigingen. Het uitbreiden van het inwonersaantal wordt gezien als noodzakelijk om het verenigingsleven en voorzieningen op peil tehouden. Hoogste prioriteit binnen het aspect wonen wordt gegeven aan de starters. Als goede tweede wordt genoemd het bouwen voor de ouderen waardoor ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Voor beide groepen gaat het uitsluitend om de eigen bewoners van Sterksel (en om jongeren die als gevolg van woninggebrek nu elders wonen maar graag terug willen naar Sterksel).Er worden diverse locaties benoemd om nieuwbouw te realiseren. Identiteit en schaal binnen het dorp wordt hierbij belangrijk gevonden. Met name voor de ouderen wordt het gebied Providentia als optie gezien. Men staat open voor creatieve vormen van bouwen waardoor het voor starters mogelijk wordt betaalbare woningen te krijgen. Als mogelijkheid wordt hierbij genoemd gronden voor grotere woningen duurder te verkopen aan mensen die dit kunnen betalen waardoor het mogelijk is goedkopere gronden aan starters te verkopen. Ook wordt de optie gegeven om hierbij de starters een grotere kavel te1 de School4 Stoeiing2 Pastoor P. Thijssenlaan3 AverbodewegLokaties nieuwe woongebiedenLokaties woongebieden4 Stoeiing3 Averbodeweg6 Ten Brakkenweg5 Weiakkers

MENI NGEN EN WENSEN21geven met daarop een kleine woning die later uit te breiden is metbijvoorbeeld een extra slaapkamer of garage.3.3 Verkeer en veiligheidMet name het doorgaande verkeer door de kern wordt als hinderlijken gevaarlijk ervaren, zeker in combinatie met te hoge snelheden.Uit onderzoek is gebleken dat circa 24 % van de autobewegingendaadwerkelijk afkomstig is van het doorgaand verkeer. Ditonderzoek wordt echter door de dorpsbewoners in twijfel getrokken.Voorstellen worden geopperd om al het doorgaand verkeer uit dekern te weren. Dat dit invloed heeft op toerisme en met name ookde omzet van de winkel wordt door andere groepen ingebrachtals negatief effect. Doorvragend op dit aspect wordt met namehet vrachtverkeer in de kern als hinderlijk ervaren. Met namede verkeersbewegingen van bedrijventerrein Chijnsgoed kwamhier aan de orde. Voor het LOG werd de kans van toename vanvrachtverkeer in de kern ingebracht als negatieve ontwikkeling.Van hieruit werd ook het voorstel van een randweg ingebracht alsmogelijke oplossing hiervoor in combinatie met infrastructureleaanpassingen in de kern, zoals het versmallen van wegen in plaats

van asverspringen en hogedrempels en klinkerverharding in plaats van asfalt. Hierop aansluitendwerden tevens twee nieuwe ontsluitingen van de weiakkersgeopperd.Een ander punt dat ook op de eerste dorpsavond aan de ordekwam was dat de fietspaden verbeterd moeten worden. Opbepaalde plekken zou een fietspad moeten liggen en is er geenaanwezig terwijl op andere plekken de bestaande fietspadenslecht onderhouden zijn. Tevens werd aangegeven dat sommigezandwegen wellicht omgevormd konden worden tot fietspad. Dit geldtook voor de korte wandelpaden rond de kern, deze zijn er te weinigof zijn slecht aangegeven. Enkele bewoners stelden voor om tezoeken naar mogelijkheden voor wandelpaden langs schouwpadenen akkerranden.Het parkeren rondom het dorpshuis behoeft verbetering, met nameop momenten dat er meerdere activiteiten tegelijk in het dorpshuisplaatsvinden. Het opnieuw en effectiever inrichten van de huidigeparkeerplaatsen wordt als optie voorgesteld.In het kader van verkeer wordt ook de problematiek rondomaanwezige zinkassen genoemd. Door werken aan elkaar te koppelen2ascenario 1: verkeer weren uit de kernhoofd toegangsweg- 2a of 2b ontsluiting en inpassing Bedrijventerreinen LOG ChijnsgoedRenovatie of aanleg infrastructuurautoluw makenscenario 2: verkeerssituatie aanpassen in de kernafwijkende inrichting en materialiseringpoortplein- verbeteren fiets- en voetpaden langs alle toeganswegen2b-1 zinkassen opruimen in combinatie met nieuwe verkeerssituatie

MENI NGEN EN WENSEN22dient met name de subsidie rondom de zinkassen snel ingezet teworden om tevens meerdere doelen te dienen. Hierbij zien bewonerskansen om de Kloosterlaan als nieuwe hoofdtoegangsweg in terichten om zodoende de Beukenlaan autoluw te maken, met namegezien de nieuwe ontwikkeling rond de school aan de Beukenlaan.De Korte Vlaamseweg zal bij een sanering als nieuwe fietsroutekunnen dienen. Verschillende lanen die sterk zijn aangetast, dienenweer in ere hersteld te worden.Verkeersveiligheid rondom de school kwam als belangrijk punt naarvoren. Dit item wordt besproken bij het item school.3.4 WerkenDe noodzaak van lokale werkgelegenheid wordt gezien. Wellichtals een vanzelfsprekend gevolg vanuit de pioniersgeschiedenis.Wel dient dit aanbod kleinschalig te zijn. Men zit niet te wachtenop industrie of grote bedrijven die het woongenot aantasten.Huisgebonden bedrijvigheid wordt ingebracht als mogelijkheid.Aan recreatie gerelateerde bedrijvigheid wordt tevens alsmogelijkheid gezien. Voorstellen van een eetcafé en nevenactiviteitenvoor landbouwbedrijven worden ingebracht. Wel dienen hierbij deopeningstijden voor de horeca verruimd te worden en het assortimentuitgebreid te worden.

De werkgelegenheid vanuit Providentia wordt als waardevol gezien.Ook de op Providentia ontwikkelde nevenactiviteiten zien de mensenuit Sterksel wel zitten.Zoals eerder genoemd worden de huidige ontwikkelingen op het‘bedrijventerrein Reiling’ (bedrijventerrein Chijnsgoed) als storendervaren. Hier dient meer ingezet te worden op bedrijvigheid die hierbeter past. Voorgesteld wordt om de bedrijvigheid van Stoeiing teverplaatsen naar bedrijventerrein Chijnsgoed.3.5 RecreatieDe dorpsbewoners van Sterksel zien toerisme en recreatie alsmogelijke economische motor voor het dorp en wordt onderkend datmet name het voorzieningenniveau hiermee op niveau gehouden kanworden. Van de andere kant dient met name de toerist van buitenafniet te prominent aanwezig te zijn. Alleen extensieve recreatie wordtgenoemd als mogelijkheid. Als belangrijkste aspect wordt hierbij hetfietsen en wandelen genoemd, gerelateerd aan verdere routes naarin de buurt liggende natuurgebieden. Voordelen worden gezien voorde horeca en de winkel.Het kamperen bij de boer wordt als marginale invulling gezien.Verder wordt de mogelijkheid van een golfbaan en het omvormenvan een zandwinplas tot recreatieplas ingebracht.Voor het faciliteren van de toerist wordt aangegeven dat er beterefietsvoorzieningen moeten komen en wordt onderkend dat Sterkseliets te bieden moet hebben. Dit kan het uitbuiten zijn van despecifieke geschiedenis van het dorp of het toevoegen en uitbuitenvan kleinschalige voorzieningen zoals exposities of een terras/eetcafé.3.6 VoorzieningenIn het kader van leefbaarheid wordt de aanwezigheid vanvoorzieningen belangrijk geacht. De school, buitenschoolse opvang,de winkel, een pinautomaat en openbaar vervoer zijn items diehierbij naar voren komen. Maar ook voorzieningen in het kadervan gezondheidszorg zijn hierbij genoemd, zoals de thuiszorg,consultatiebureau en huisartsenpost.De bewoners van Sterksel begrijpen goed dat al deze voorzieningenniet optimaal te realiseren zijn als gevolg van de omvang vanSterksel. Wel streeft men naar creatieve oplossingen om zoveelmogelijk hiervan toch te realiseren. Zelfwerkzaamheid en eigeninitiatief wordt hierbij niet uit de weg gegaan. Als voorbeeld wordthierbij de winkel genoemd.Een aantal algemene voorzieningen wordt fysiek in het centrum vanSterksel verwacht. Hierbij worden zaken als de school, pinautomaat,winkel en dorpshuis genoemd. Voor andere voorzieningen wordtduidelijk de rol voor Providentia bij betrokken. Men ziet duidelijk datop beide lokaties dezelfde voorzieningen handhaven niet realistischis. Voorbeelden die hierbij genoemd zijn, zijn voetbalvelden,kinderopvang, de kerk, medische voorzieningen en eventueel deschool.Voor de verenigingen is met name het dorpshuis belangrijk.Het dorpshuis heeft een belangrijke sociale functie binnen degemeenschap. Met veel eigen inspanning is dit gebouw en de erbijhorende organisatie ontwikkeld. Als het gaat om kritiek of veranderingstuit het hier als bijna van zelfsprekend op emotionele reacties. Ditgeldt overigens ook rondom de winkel.Op dit moment is een evenemententerrein aangewezen waar onder

andere de jaarlijkse kermis georganiseerd wordt. Dit wordt bijnaunaniem als onwenselijk gelabeld. Volgens de Sterkselnaren hoortde kermis thuis op het plein voor de kerk en niet op een weilandbuitenaf.

MENI NGEN EN WENSEN233.7 LevensloopbestendigheidHet thema levensloopbestendigheid heeft raakvlakken met heelveel andere items. Toch is dit als apart item ingebracht omdat vanhieruit veel andere aspecten integraal benaderd kunnen worden.Belangrijk bij levensloopbestendige kernen is dat sociaal klimaat,voorzieningen, wonen en werken voor alle levensfasen leefbaar zijn.Tijdens de discussie over dit item op de tweede dorpsavondkwam naar voren dat communicatie hierbij zeer belangrijk is. Ditcommuniceren moet oprecht, open en met respect voor elkaarsmeningen gedaan te worden. Hierbij werd aangegeven dat veelcommunicatie en PR ad hoc plaats vindt. De winkel, parochie,dorpshuis en Providentia publiceren op dit moment apart.Aangegeven wordt dat dit ook in gezamenlijkheid gedaan kanworden.Een ander punt dat bij levensloopbestendigheid ingebracht is, is demogelijkheid tot ontmoeten. Hier zijn met name de voorzieningenvoor nodig zoals het café, de winkel en het dorpshuis. Ook dienenbepaalde voorzieningen juist hierom in het centrum gepositioneerdte zijn zoals de kermis en de school. Overigens wordt in dit kadergemeld op de tweede dorpsavond dat men het raar vindt dat degemeente geen geld over heeft voor een school.Zoals bij wonen al is aangegeven, is de woningsamenstelling en dekwantiteit hiervan belangrijk voor een levensloopbestendig Sterksel.Hierbij wordt de wens uitgesproken dat niet alle woningen in één keergebouwd worden. Wel wordt een achterstand geconstateerd die eerstingehaald dient te worden.Ook dient hierbij naar creatieve oplossingen gezocht te worden. Alsvoorbeeld kwam naar voren het mogelijk maken dat een bestaandeboerderij gesplitst kan worden, waardoor ouders er in kunnen blijvenwonen. Hiermee kun je tevens mantelzorg invullen.3.8. Sterksel en ProvidentiaAl zolang Providentia bestaat, bestaat er een relatie tussen Sterkselen Providentia. Hierbij wordt onderkend dat het voor beide partijeneen winsituatie kan opleveren indien samengewerkt wordt. Dit isbijna noodzakelijk voor beider continuiteit. Hierbij dient evenwelSterksel de hoofdkern te blijven.Een aantal zaken die op het terrein van Providentia ontwikkeldzouden kunnen worden zijn: seniorenwoningen, kinderopvang(senioren kunnen kinderen begeleiden), overige woningbouw, deschool, sportvoorzieningen, vakantieverblijfmogelijkheden en zelfs dekerk wordt genoemd.Wel dient de ruimtelijke en functionele relatie tussen de twee gebiedenverbeterd te worden. Er dient een directe en veilige verbindinggemaakt worden. Dit kan door het aanleggen van een weg/fietspaden het inbrengen van woningen in het park tussen de twee kernen.Tevens dient wat gedaan te worden aan de uitstraling van Providentiabij het binnenkomen van het gebied. Gerefereerd wordt aan hetoerwoud aan verkeersborden.Inzake recreatie wordt genoemd dat door een recreatief pad/fietspad

de bezienswaardigheden van beide kernen aan elkaar gekoppeldkunnen worden waardoor het als geheel aantrekkelijk is voor toeristen.76Relatie Sterksel en Providentia vergrotenRelatie vergroten3.9SchoolTijdens alle momenten van communicatie binnen het IDOP kwam de school en schoollocatie, al of niet in relatie met een centrumplan, aan de orde. Aangegeven is dat de huidige school in een dusdanig slechte staat van onderhoud verkeert dat herbouw noodzakelijk is. Tevens heeft het schoolbestuur aangegeven te willen ontwikkelen naar een brede school-concept. De mening over met name de locatie is sterk verdeeld. Een groep inwoners wil de school op de huidige plek en met de huidige sfeer (architectuur) handhaven. Een ander gedeelte van de bewoners is voor een verplaatsing meer richting het dorpshuis waardoor een betere uitbuiting van elkaars faciliteiten kan plaats vinden. Beide groepen hebben eigen argumenten om te vinden wat ze op dit moment vinden. Het brede school aspect wordt door de meeste mensen als goed ervaren.

MENI NGEN EN WENSEN24Afgezien van lokatie of architectonische meningen kwam de meningnaar voren dat onderwijs geld mag kosten. De eis dat het plankostenneutraal dient te zijn vond men een grof schandaal. Menvond dat de gemeente een verantwoordelijkheid heeft voor goedonderwijs en het welzijn van de kinderen. Tevens vroeg men zichaf of voldoende subsidiemogelijkheden onderzocht waren. Tevenswerd onderkend dat het combineren van voorzieningen geld op kanleveren.Zoals genoemd wordt het concept brede school gesteund. Welwerd hierbij de vraag gesteld of hierbij een fysieke koppeling vangebouwen noodzakelijk is. Verder werd een goede speelplaatsbelangrijk geacht voor de nodige beweging en frisse lucht en dient deschoolomgeving veilig te zijn.Tot slot werd opgemerkt dat een snelle ontwikkeling gewenst is maardat geen overhaaste beslissing genomen mocht worden.3.10 VerenigingenDe verenigingen zijn het smeermiddel voor de gemeenschapgenoemd. Het teruglopend aantal leden en de vergrijzing wordt alseen bedreiging gezien.Men was het er op de tweede dorpsavond over eens dat elkevereniging een heldere toekomstvisie op diende te stellen. Debelangrijke vraag die hierbij gesteld dient te worden is: Op welkewijze kan ik mijn ledenaantal behouden of uitbreiden? Als vanzelfkwam hierbij naar voren dat door samenwerking tussen deverenigingen zaken efficiënter kunnen.Een onderwerp dat hier ook genoemd werd is de door de gemeenteter beschikking gestelde financiële bijdrage. Deze wordt op ditmoment bepaald op basis van het ledenaantal. Hier zou meergezocht moeten worden naar een vast bedrag omdat het aantalleden voor een vereniging in Sterksel minder makkelijk gehaald wordtdan in Heeze of Leende.Met name bij het onderwerp verenigingen werd ingezet op voldoendeinwoners en dus een noodzakelijke groei van de woningvoorraad.De huidige dorpsraad kan gezien worden als een vereniging. Dedorpsraad wordt gezien als intermediair tussen dorp en gemeente entussen groepen binnen het dorp. De dorpraad signaleert, analyseert,

communiceert en initieert.ContinuIteit van de dorpsraad wordt belangrijk gevonden. Als goedvoorbeeld van zaken die de dorpsraad voor elkaar heeft weten tekrijgen is het opstellen van dit IDOP.Vertrouwen, openheid en praten zijn sleutelbegrippen voor dedorpsraad.Inzake de communicatie met de gemeente is een convenantopgesteld. Dit convenant dient kritisch tegen het licht gehouden teworden om te kijken hoe de samenwerking verbeterd kan worden.

VI SI E254 VISIE4.1 Algemene visieVoor de toekomstvisie van Sterksel is het belangrijk te weten wieen wat we willen zijn. De rustige ligging midden in het landschap ende geschiedenis maken het dorp zoals het nu is. Deze bestaandetoestand vormt de uitgangspositie voor de toekomst.Vanuit de uitgebreide en interactieve inventarisatie die in het kadervan het opstellen van dit IDOP is uitgevoerd zijn de volgendekernbegrippen voor Sterksel te destilleren:- landelijke ligging en uitstraling;- Groene leefomgeving;- Verenigingsleven;- NV De Heerlijkheid Sterksel met de bijbehorende pioniersgeesten tuindorpontwerp;- Providentia;- Saamhorigheid;- ZelfwerkzaamheidVanuit deze kernkwaliteiten dient de toekomstvisie opgesteld teworden. Een toekomst waar de jongeren oud kunnen worden enwaar elk individu prettig kan leven doordat hij onderdeel uitmaakt vaneen grotere gemeenschap (de familie Sterksel).Hiervoor dient het dorp levensloopbestendig en duurzaam insamenstelling te zijn. Dit geldt zowel in fysieke als ook in sociaalmaatschappelijkezin. Anders gezegd:ik moet in elke fase van mijn leven een geschikte woning enwoonomgeving hebben met de noodzakelijke voorzieningen enmet dorpsgenoten die iets voor mij over hebben en waar ik ietsvoor over heb. Ik voel me thuis en veilig in Sterksel en ik ben ertrots op om in Sterksel te wonen.Per item is deze visie verwoord en een tot de verbeelding sprekendtoekomstbeeld is in kaart gebracht. Vervolgens is een aantalruimtelijke eenheden (gebiedsvisies) nader uitgewerkt. Met namevoor de beschrijving van de visie voor de ruimtelijke eenheden is destructuurschets Sterksel gebruikt.De visie is bedoeld om keuzes vast te leggen op een globaalabstractieniveau die vervolgens in het volgende hoofdstuk concreetgemaakt zal worden middels beschreven projecten.4.1.1 Ruimtelijk-visueelDe structuur die gebouwd is tijdens de NV De HeerlijkheidSterksel voel ik nog steeds als ik in Sterksel rondrijd. Ditcultuurhistorisch gegeven levert een prettige en groene

leefomgeving op voor de inwoner van Sterksel en vormt een redenvan bezoek voor de recreant. Lanen en rechtlijnige structuren,aangevuld met karakteristieke bouwkundige elementen vormen inbelangrijke mate de visuele identiteit van Sterksel.Er is een sterke verwevenheid tussen bebouwde kom en landelijkgebied. Het een loopt als vanzelf over in het ander. Het groenekarakter van de kern ondersteunt de landelijke kwaliteiten enomgekeerd.De compacte kern van Sterksel herken ik door een concentratievan voorzieningen en door herkenbare materialisering van deopenbare ruimte. Zowel voorzieningen als materiaalgebruikpassen in schaal, kleur en kwaliteit naadloos bij de landelijkeleefomgeving.Het buitengebied van Sterksel wordt gevormd door eenafwisseling van rust, natuur, boerenland en bedrijvigheid. Ookhier geldt weer dat dit alles aansluit op de schaal van Sterksel.Het buitengebied van Sterksel vormt een groot gedeelte vande kernkwaliteiten van Sterksel en wordt niet door ongewensteactiviteiten verstoord.4.1.2 WonenIk kan in Sterksel geboren worden, opgroeien, zelf een gezinstichten en oud worden. Voor elke levensfase bestaan ermogelijkheden om geschikte woonruimte te vinden. Jong en oudwonen naast elkaar. Sterksel kent een mix van kleine en grotewoningen op grote en kleine kavels. De verschillende woonmilieusliggen naast elkaar waardoor Sterksel als één geheel beleefdwordt.Het aantal woningen zal toenemen om aan de vraag van dewoningmarkt te blijven voldoen. Grote uitbreiding in aantal wordtechter niet voorzien. Als bijvoorbeeld het ledenaantal van deverenigingen afhangt van de nummerieke bevolkingstoename, dandient wel heel veel gebouwd te worden. (Alleen de compensatievan het afnemen van de gemiddelde woningbezetting vraagt al denodige uitbreiding en levert per saldo niets op). Wel dient specifiek

26VI SI Egebouwd te worden voor de bevolkingsgroep tussen de 25 en 30jaar (starters). Uitbreiding van deze groep is noodzakelijk voor dejuiste demografische opbouw in de toekomst.4.1.3 WerkenBedrijvigheid en ondernemerschap horen bij Sterksel.Kleinschalige bedrijvigheid is dan ook goed mogelijk. Enerzijds omeen boterham te verdienen en anderzijds om de voorzieningen enhiermee de leefbaarheid van de kern op peil te houden. Sterksel isgeen slaapkern en straalt ook overdag activiteit uit.Het overgrote gedeelte van de werkzame bevolking van Sterkselzal echter elders zijn werk vinden. Hierbij speelt Providentia eenbelangrijke rol, maar ook de mogelijkheden in de omgeving.Het boerenbedrijf vormt nog altijd een belangrijk onderdeel vanSterksel. Zij vormen in hoge mate het omliggende landschap enzorgen ervoor dat Sterksel een agrarisch dorp blijft. Enerzijds uitzich dit door agrarische bedrijven die dusdanig van schaal zijndat een goede boterham te verdienen is. Deze schaalgrootte vanhet bedrijf is evenwel goed in de omgeving ingepast. Anderzijds

hebben kleine boeren bedrijven nog steeds bestaansrecht.Opbrengsten uit landbouw-activiteiten worden aangevuldmet nevenactiviteiten in de vorm van kleinschalige recreatie,landschapsbeheer, verkoop aan huis, kleine ambachtelijkeactiviteiten of gewoon een andere baan.4.1.4 RecreatieVanuit de historische context en de aantrekkelijke aanwezigezaken als uitstraling, groen, rust, architectuur en voorzieningenis Sterksel interessant voor de recreant. Het gaat hierbij omextensieve vormen van recreatie, zoals wandelen en fietsen. Voordeze doelgroep is ook een beperkte mogelijkheid voor verblijvenaanwezig.Sterksel vormt een interessante schakel binnen een groterrecreatief netwerk. Sterksel is voor de recreant goed te bereikenen is, bij doorkomst, aantrekkelijk om te stoppen. Ook staatSterksel bekend als plek dat het waard is om voor om te fietsen.Hiervoor zijn goede voorzieningen aanwezig en met nameeen goede mix van verschillende voorzieningen en de daarbijgewenste uitstraling. In Sterksel is laagdrempelige horecaaanwezig, zijn bezienswaardigheden en tentoonstellingenvoorhanden. De historie van Sterksel kan ik herkennen enopnemen zonder dat ik in een openluchtmuseum ben. Devoorzieningen en mogelijkheden worden even zo goed door deeigen bewoners gebruikt.4.1.5 Verkeer en VeiligheidIn Sterksel voel ik me veilig. Dit geldt zowel op straat als thuis. Alskind, maar ook als vrouw alleen of als oudere kan ik me veilig inde openbare ruimte begeven.Verkeerveiligheid is afgestemd op de functies van de ruimte.De openbare ruimte is sociaal veilig ingericht en de ruimtelijkefunctioneleinrichting is dusdanig dat de openbare ruimte leeft engebruikt wordt.De sociale cohesie in het dorp is dusdanig dat ik mijn buurmanken. Opmerkelijke gebeurtenissen worden vrijwel directgesignaleerd en er wordt actie op ondernomen.4.1.6 VoorzieningenDe basisvoorzieningen ten behoeve van leefbaarheid enlevensloopbestendigheid zijn in Sterksel aanwezig. Dit isgedaan door slimme combinaties en samenwerking te makenen gebruik te maken van aanwezige mogelijkheden. De meestevoorzieningen zijn in de kern geconcentreerd. Hierbij past deschaal van de voorzieningen bij de omvang van Sterksel.Naast de professionele invulling is een aantal voorzieningen totstand gekomen door zelfwerkzaamheid en eigen initiatief.Zo kan ik in onze eigen winkel boodschappen doen. Een winkeldie letterlijk van ons allen is, omdat het een coöperatie is. Ook dezorg hebben we met zijn allen en in gezamenlijkheid geregeld enwordt zo duurzaam in stand gehouden.Het dorpshuis wordt intensief gebruikt door verenigingen, maarook voor het huisvesten van voorzieningen. Hierdoor leeft hetdorpshuis de hele dag door en vormt hierdoor een belangrijkeontmoetingsplaats voor de bewoners van Sterksel. De uitstralingvan het dorpshuis is professioneel en laagdrempelig. Regelmatigga ik er ‘s middags een kop koffie drinken omdat hier interessanteactiviteiten georganiseerd worden.

VI SI E274.1.7 Sterksel en ProvidentiaProvidentia en Sterksel liggen als twee herkenbare identiteitennaast elkaar en vormen samen een twee-eenheid. Hierbij ishet duidelijk dat Providentia bij Sterksel hoort en niet andersom. Voorzieningen zijn uitgebalanceerd aanwezig, waarbij vanelkaars voorzieningen gebruik wordt gemaakt. Beide kernenhebben naast de noodzakelijke voorzieningen tevens de functieswonen en werken. Hierbij is de functie wonen in Sterksel hetbeste vertegenwoordigd en de functie werken op Providentia. Deruimtelijke ondersteuning van de twee-eenheid vindt plaats doorhet wonen in het tussenliggende park.Het wonen op Providentia is meer dan alleen zorg-gerelateerdverblijven. Door de juiste woonfuncties samen te brengen, hebbendeze verschillende doelgroepen samen een meerwaarde voorelkaar.4.1.8 VerenigingenDe gemeenschap van Sterksel kenmerkt zich door een uitgebreidverenigingsleven. Voor jong en oud is er iets te doen. Metname de samenwerking tussen de verschillende verenigingenis opvallend. Een goed initiatief van een vereniging wordt alsvanzelf doorgepakt door de andere verenigingen, zodat samende lasten gedragen worden. Er is een gezond ledenaantal en deverenigingsbesturen bestaan niet louter uit 65-plussers.Door de verenigingen wordt veel aandacht geschonken aan hetstimuleren van een hechte gemeenschap. Dit komt onder meertot uitdrukking door een gezamelijk uitgebracht nieuwsblaadje“de Ossetong”. Hier staan niet alleen het verenigingsnieuws in,maar ook de berichten van de kerk, Providentia en de winkel.Dit weekblad wordt digitaal via internet aangeboden. Voor eengedrukt exemplaar kan ik terecht bij onze winkel.Tweemaal per jaar wordt een dorpsfeest (kermis) gehoudenop het plein voor de kerk. Dit is het ultieme moment waarmeeaangetoond wordt dat Sterksel één gemeenschap is met eenbruisend verenigingsleven.Een belangrijke vereniging is de Dorpsraad. De samenstellinghiervan geeft een mooie doorsnede van de bevolking vanSterksel. Veel leden van de dorpsraad hebben nevenfunctiesin andere maatschappelijke organisaties (behalve politiek) ofstaan anderszins midden in de gemeenschap. Nieuwe ledenworden voorgedragen door de verenigingen. Samenstelling enwisselingen zijn dusdanig dat continuïteit van activiteiten enkennis is gewaarborgd.De Dorpsraad vertegenwoordigt het overgrote gedeelte van debevolking van Sterksel en haar verenigingen en behartigt debelangen van Sterksel.Door de Dorpsraad wordt de sociale cohesie binnen het dorpgestimuleerd. Zij zijn oren, ogen en mond voor het dorp enverenigingen. Zij stimuleren activiteiten en vormen hier eenaandrijfas voor.Eén van de belangrijkste taken van de Dorpsraad is het contactmet de gemeente. Door constructief overleg worden kansenbij de gemeente aan de orde gesteld en worden bedreigingengesignaleerd en bespreekbaar gemaakt. De gemeente ziet

de Dorpsraad als serieuze gesprekspartner, die staat voor hetalgemeen belang van één van hun dorpen. Een enthousiastegroep mensen met visie.28VI SI E4.2 Gebiedsvisie4.2.1 Het centrum van SterkselEen belangrijk uitgangspunt is het groene plein. Hier liggen de kerk,Huize Sterksel en de pastorie als markante gebouwen omheen.Ruimtelijk wordt dit plein afgemaakt door op de hoek met dePastoor Thijsenstraat horeca toe te voegen. Deze bebouwing metde bijbehorende functie dient gericht te zijn op het plein. Tegenoverde kerk dient een bouwkundige toevoeging gevormd te wordenwaardoor het plein als ruimte omsloten wordt. Dit kan in de vorm vanniet-grondgebonden bewoning met op de begane grond eventueeleen voorziening. Afhankelijk van mogelijkheden die het dorpshuisbiedt kan hier gedacht worden aan zorg gerelateerde voorzieningenals een kruisvoorziening, fysiotherapeut, pedicure of schoonheidssalon.Betreffende bebouwingsstijl wordt hier gedacht aan eenmonumentaal, villa-achtig gebouw.Het plein dient als ruimtelijke eenheid meer van gevel tot gevelbeleefd te worden. Dit betekent dat de wegen, ruimtelijk gezien, nietlangs het plein maar meer over het plein moeten lopen. Hierdoorkomen de pleinvormende gebouwen meer aan het plein te liggen enminder aan de weg.Een tweede belangrijke ruimte is de voorkant van Valentijn. Hetdorpshuis ligt op dit moment als een standaard gebouw aan deopenbare weg. De functie vraagt veel meer om een positioneringaan een plein. Een plein dat ruimtelijk toebehoort aan het dorpshuisen hierdoor als voorportaal gaat dienen: de entree van Valentijngelegen op het plein. In het pleinontwerp worden de wegen enparkeervoorzieningen in geïntegreerd, op een dusdanige wijzedat de automobilist zich te gast voelt. Het historische laantje en deverbinding naar de Pastoor Thijssenstraat zorgt voor de ruimtelijkeaanhaking van dit plein aan het centrumgebied van Sterksel.Uit een nog te voeren discussie over de positie van de schooldient de uiteindelijke locatie bepaald te worden. De structuurschetsSterksel geeft hieromtrent aan dat ruimtelijk gezien de voorkeuruitgaat naar het behoud van het gebouw (voorgevel) als ruimtelijkeidentiteit.De school vormt in functie een wezenlijk onderdeel van deleefgemeenschap van Sterksel. Gepleit moet dan ook worden vooreen prominente plaats voor de school in een als school herkenbaargebouw en niet op een plek achteraf. Hiervoor komen twee plaatsenin aanmerking: (1) aan de Pastoor Thijssenstraat of (2) op de huidigelocatie met oriëntatie op de Beukenlaan. Indien gekozen wordt voorde Pastoor Thijssenstraat kan een integratie tussen school, Valentijnen de winkel plaats vinden. Parkeren kan hierbij evenwel eenbottleneck vormen.Karakteristieke lanen dienen tot in de kern doorgezet worden.Hierdoor krijgt het centrum een groene aanhaking met haaromgeving. De historische structuren zijn hierbij uitgangspunt. Ditgeldt tevens voor de ruimtelijke opwaardering van het kanaaltje.Deze blauwe waarde dient ruimtelijk prominent in het dorpsbeeldopgenomen te worden. Groene flankerende ruimten dienen hierbijvoldoende gewaarborgd te worden. Door het toevoegen van een

wandelpad zal het kanaaltje beter beleefd kunnen worden. Ookaan de kruispunten met de wegen dient hierbij extra aandachtgeschonken te worden. Gedeeltelijk kan het kanaaltje de ruimtelijkebegrenzing van het centrum vormen (noord-oostelijke grens).Aan de westzijde wordt een ruimtelijke grens getrokken achter dekerk en pastorie langs tot en met het plein bij Valentijn. Vanaf ditplein richting Pastoor Thijssenstraat en vervolgens het historischecentrum omvattend. De toegangswegen Beukenlaan en PastoorCENTRUM

VI SI E29Thijssenstraat worden eveneens toegevoegd aan deze ruimtelijkeeenheid die door inrichting als zodanig opgewaardeerd zal worden.Het centrum mag betreffende bebouwing meer verdicht worden.Toevoeging van verschillende woonvormen en kleinschaligevoorzieningen zijn toegestaan mits dit geen afbreuk doet aan detwee beschreven pleinen, de lanen en de architectonisch specifiekekenmerken van het centrum. Dit betekent dat gebouwd dient teworden in een passende schaal en met passende materialenwaarmee de combinatie van de historisch-agrarische bebouwing ende tuindorpsfeer ondersteund wordt.4.2.2 De dorpsrandAan de noordoostkant is de dorpsrand geintegreerd met hetomliggende park. Ook het wonen bevindt zich hier in eenparksfeer. Deze groene uitstraling dient aan deze zijde als zodaniggehandhaafd te blijven. Deels kan hier, in de zelfde sfeer wonentoegevoegd worden in een parksfeer.Aan de overige zijden is het buitengebied meer open en is deconfrontatie kern met omgeving heftiger. Hier dient uitermate subtielmet het ‘afmaken’ van de dorpsrand omgegaan te worden. Erdienen voorkanten naar het landschap toe geprojecteerd te wordenwaarbij een strakke rooigrens voorkomen dient te worden. Er dienteen rafelige rand nagestreefd te worden met een sterke afwisselingtussen groen en steen. Het wonen hoeft niet gecamoufleerd teworden maar dient door bouwstijl te passen op te plek. Hiermee kanjuist het toevoegen van woningen en het saneren van ongewenstebebouwing een meerwaarde opleveren voor het landschap.4.2.3 ProvidentiaDe uitstraling van Providentia dient minder die van school ofzorginstelling te zijn, maar veel meer een integrale leefgemeenschapmet speciale voorzieningen. Ruimtelijk uitgangspunt hiervoor dientte zijn de historische waarden van het gebied in met name de vanoorsprong religieuze gebouwen. Deze dienen het hart te vormen vandeze kern met daaromheen een samensmelting van woonvormenen functies. Er dient ingespeeld te worden op een sterke verwevingvan de van origine aanwezige zorgfuncties met het ‘normale’ wonenen leven. Hierdoor ontstaat een leefgemeenschap met specifiekevoorzieningen gerelateerd aan zorg en speciaal onderwijs en voorde rest gebruik makend van de voorzieningen die in de kern vanSterksel aanwezig zijn. Met name de zorgfunctie van Providentia kanbijdragen voor de mensen van Sterksel.4.2.4 Het buitengebiedDe landbouw is in en rond Sterksel altijd vooruitstrevend geweest.Dit dient zo te blijven. Het devies dient niet te zijn consolideren maar

veel meer gepast ontwikkelen. Dit houdt in dat het aangewezen LOGtot ontwikkeling dient te komen. Door met name de afwisseling vanintensieve veehouderij met educatie en onderzoek kan de schaalpassen in de omgeving.De overige levensvatbare landbouwbedrijven dienen economischrendabel te blijven. Creativiteit in bedrijfsvoering dient hierbij uitgebuiten gestimuleerd te worden. Nevenactiviteiten dienen dan ook mogelijkte zijn en ook gepaste uitbreiding dient mogelijk te zijn. Hiervoor dientspecifiek beleid voor opgesteld te worden.Naast de waarden van de kern heeft met name ook het buitengebiedeen waarde voor de recreatie. Recreatie kan een hulpmotor vormenvoor de leefbaarheid van de kern. Deze recreatie dient met namegericht te zijn op extensieve recreatie gericht op de waarden natuur,cultuurhistorie en rust. Naast het aanleggen en onderhouden vangoede langzaamverkeerroutes dient kleinschalige verblijfsrecreatiemogelijk te zijn (bv. kamperen bij de boer, bed and breakfast,hotelvoorzieningen en horeca) . Ook een educatieve (neven)functiedient uitgebuit te worden (bv. Educatie op de boerderij, natuureducatie,informatiepunten).De Sterkselse Aa dient veel meer een landschappelijke identiteitte vormen. Enerzijds kan dit door de knooppunten met overigeinfrastructuur te versterken. Anderzijds kan de landschappelijkestructuur van de belendende percelen versterkt worden waardoor destructuur in het landschap versterkt wordt. Uitgangspunt hiervoor kande situatie van 1850 vormen.

30VI SI E I N UI TVOERI NG5 VISIE IN UITVOERINGIn het voorgaande hoofdstuk is een toekomstvisie geschetst. Omdeze visie in te vullen zijn acties noodzakelijk. Om deze actiesconcreet in te zetten dienen hiervoor projecten opgezet te worden.Het voordeel van projectmatig werken is dat elk goed project eendoel heeft, de verantwoordelijkheid eenduidig is en er een einddatumvastgelegd kan worden. Hierdoor wordt een wollige visie ineensvertaald naar concrete maatregelen die afrekenbaar zijn. Dit geldtoverigens voor eenmalige projecten maar ook voor acties die eenmeer continue inspanning vergen. Regelmatig zullen deze projectengeëvalueerd en wellicht herijkt moeten worden.Ook moeten we er ons terdege van bewust zijn dat de visie eentoekomstschets is voor over meerdere jaren. Bepaalde projectenkunnen direct ter hand genomen worden. Andere projecten zullenpas over een aantal jaren draagvlak of mogelijkheden krijgen zodatuitvoering gerealiseerd kan worden. Wel is het belangrijk om bij elkeingreep de visie goed voor ogen te hebben. Hierdoor wordt geborgddat acties niet voor niets uitgevoerd worden maar altijd invullinggeven aan de gewenste visie.Overizcht projecten:Project 1 KerkpleinDeelproject A Stedenbouwkundige afronding pleinDeelproject B Stedenbouwkundige afronding pleinDeelproject C Herinrichting pleinProject 2 Plein ValentijnDeelproject A Inrichting van het gebied als pleinDeelproject B Aanpassingen Valentijn

Project 3 ToegangspoortenDeelproject A Herkenbare entree’s makenProject 4 Onderhoud en renovatie voetpaden in hetcentrumgebiedDeelproject A Onderhouden bestaande voetpadenDeelproject B Renovatie/omvorming voetpadenProject 5 SchoollocatieDeelproject A Opstellen integrale programma van eisen voor deschoolDeelproject B Bouw van de schoolProject 6 Verdere bouwontwikkelingen in het centrumDeelproject A KernplanDeelproject B Woningbouwontwikkeling AverbodewegDeelproject C Woningbouwontwikkeling StoeiingProject 7 Versterken dorpsrandzonesDeelproject A WeiakkersProject 8 (her)ontwikkeling wegen en routesDeelproject A Verkeersluw maken BeukenlaanDeelproject B Korte VlaamsewegDeelproject C Herinrichting KloosterlaanProject 9 Bedrijvigheid buitengebiedDeelproject A LOG ChijnsgoedDeelproject B Bedrijventerrein ChijnsgoedDeelproject C RandwegDeelproject D Economische nevenactiviteiten stimulerenProject 10 ProvidentiaDeelproject A Identiteit van Providentia versterkenDeelproject B Inplaatsen van school voor hoogbegaafde kinderenDeelproject C Verbinden Sterkel en ProvidentiaProject 11 RecreatieDeelproject A Korte wandelroutes rondom het dorpDeelproject B Ontwikkelen fietsroutesDeelproject C Onderhouden bestaande fietspadenProject 12 VerenigingenDeelproject A Verenigingsleven versterkenDeelproject B Positie Dorpsraad versterken/continuerenDeelproject C Onderhouden bestaande fietspadenVI SI E I N UI TVOERI NG31Project 1 KerkpleinGebied CentrumDoelen - Plein als ontmoetingsplek inrichten- Plein als centraal punt inrichten- Stedenbouwkundig de randen van het plein versterken- Niet parkeren op het plein- Omgeving betrekken bij het plein- Relatie maken met plein voor Valentijn- Kermis en feesten mogelijk maken op het plein- Horeca dichter bij het plein brengen

VI SI E I N UI TVOERI NG33Deelproject A Stedenbouwkundige afronding pleinOmschrijving - Toevoegen monumentale bebouwing tegenover de kerkTrekkerPartnersPrioriteitKansen Combineren met algemene voorzieningen

Inbreng niet grondgebonden woningen voor ouderenKnelpunten EigendomActiviteiten Project ontwikkelenRelaties Opwaardering kanaaltjeOpwaardering pleinDeelproject B Stedenbouwkundige afronding pleinOmschrijving - Toevoegen horeca op plaats Boszicht- Horeca in relatie brengen met het pleinTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Combineren met algemene voorzieningen- Inbreng niet grondgebonden woningen voor ouderen/starters- Stimulans recreatie- Te combineren met winkelKnelpunten EigendomActiviteiten Project ontwikkelenRelaties Opwaardering pleinWinkelSchoolDeelproject C Herinrichting pleinOmschrijving - Ruimte inrichten tot aantrekkelijk verblijfsgebied waarbij de auto ondergeschiktgemaakt wordt- Plein van gevel tot gevel ontwerpen waarbij de doorgaande wegen visueelonderbroken wordenTrekkerPartnersPrioriteit34VI SI E I N UI TVOERI NGProject 2 Plein ValentijnGebied CentrumDoelen - Woonstraat omvormen tot ontmoetingsplek- Plein als entree voor Valentijn maken- Parkeren herinrichten- Relatie maken met het overige centrumgebied- Valentijn ruimtelijk betrekken bij het centrum van Sterksel- Verbeteren verlichtingDeelproject A Inrichting van het gebied als pleinOmschrijving - Plein van ‘gevel tot gevel’ ontwerpen- Parkeren op het plein waarbij de inrichting dusdanig is dat als er geen auto’sstaan een plein overblijft- Entree van Valentijn ruimtelijk koppelen aan het pleinTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Stimuleren recreatie- verhogen leefbaarheid- Stimuleren omzet dorpshuis- Herinrichting wijkgroen en parkeerplaatsKnelpunten EigendomFinancieringKansen - stimulerend voor recreatie- Voorwaardenscheppend voor horeca- Verkeersveilige inrichting

- Inrichting t.b.v. kermis/dorpsfeest- Groene karakter duurzaam in stand houdenKnelpunten FinancieringEigendommenActiviteiten Ruimtelijk ontwerp opstellenSubsidies voor inrichting (bv. Ceres)Uitvoeren projectRelaties Stedenbouwkundige opwaardering pleinHerkenbaar centrumPlein voor ValentijnVI SI E I N UI TVOERI NG35Activiteiten opstellen ontwerpuitvoeren projectRelaties Opwaardering ValentijnInrichting Centrumgebied/kernplanDeelproject B Aanpassingen Valentijn- Uitstraling aan de voorzijde (pleinzijde) versterken- Interne aanpassing waardoor gebruik gestimuleerd wordt (in het zicht brengenvan bar en terrasfunctie)TrekkerPartnersPrioriteitKansen - Stimuleren recreatie- verhogen leefbaarheid (stimuleren van ontmoeten)- Stimuleren omzet dorpshuisKnelpunten EigendomFinancieringActiviteiten Opstellen plan van aanpak en ontwerpSubsidies zoekenUitvoeringRelaties Opwaardering plein

36VI SI E I N UI TVOERI NGProject 3 ToegangspoortenGebied CentrumDoelen - Versterken overgang buitengebied naar centrum- Verkeersveiligheid verbeteren (inrichting 30 km/h)- Identiteit van Sterksel verbeterenDeelproject A Herkenbare entree’smakenOmschrijving - Asfaltweg vervangen door elementenverharding- Verkeersregulerende maatregelen bij komgrensTrekkerPartnersPrioriteitKansen - verhogen verkeersveiligheid- verhogen herkenbaarheid/uitstralingVI SI E I N UI TVOERI NG37Project 4 Onderhoud en renovatie voetpaden in het centrumgebiedGebied CentrumDoelen - Verbeteren comfort op korte termijn- Verbeteren kwaliteit en uitstraling op de wat langere termijnDeelproject A Onderhouden bestaande voetpaden

Omschrijving - Aan de huidige voetpaden klein onderhoud plegenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren veiligheid- Verbeteren algehele uitstraling openbaar gebiedKnelpuntenActiviteiten Inventariseren knelpuntenKnelpunten opnemen in onderhoudsprogramma gemeenteRelatiesDeelproject B Renovatie/omvorming voetpadenOmschrijving - Inrichting ondersteunt de gewenste uitstraling van het centrumgebied- Gewenste routes en verbindingen ondersteunen door goede inrichtingTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Stimuleren recreatie- verhogen leefbaarheid- gedrag stimuleren door inrichtingKnelpunten EigendomFinancieringKnelpunten FinancieringActiviteiten opstellen ontwerpuitvoeren projectRelaties Inrichting Centrumgebied/kernplanOpwaardering verbindingen in het buitengebied

- ondersteunen dorpse karakter- combinatie met zinkassenproblematiek

38VI SI E I N UI TVOERI NGActiviteiten Opstellen plan van aanpak en renovatie-ontwerpSubsidies zoekenUitvoeringRelaties Opwaardering pleinRecreatieve routesOnderhoudsregime gemeenteProject 5 SchoollocatieGebied CentrumDoelen - Herinrichting gebied, met of zonder schoolfunctie- Stedenbouwkundige ondersteuning van de Beukenlaan waarbij de oude rooilijn van de schoolgehandhaafd blijft- De school dient prominent in het straatbeeld geplaatst te worden- Het vormen van duurzaam en passend onderwijs voor SterkselDeelproject A Opstellen integrale programma van eisen voor de schoolOmschrijving - Samen met schoolbestuur, dorpshuis, gemeente en dorpsraad een integraalprogramma van eisen opstellen.Trekker

PartnersPrioriteitKansen - Verbeteren onderlinge samenhang- Opheffen van de rem op ontwikkeling- Stapelen van initiatievenKnelpunten - financiering- eigendommenActiviteiten Opstellen programma van eisenZoeken naar aanvullende subsidiemogelijkhedenRelaties ValentijnHerinrichting centrumWonenDeelproject B Bouw van de schoolOmschrijving - Fysieke bouw van de school waarin goed onderwijs gegeven kanwordenTrekkerPartnersVI SI E I N UI TVOERI NG39PrioriteitKansen - koppelen van algemene functies- ontwikkelen van woningenKnelpunten EigendomFinancieringActiviteiten Opstellen plan van aanpak en renovatie-ontwerpSubsidies zoekenUitvoeringRelaties Opwaardering pleinRecreatieve routesOnderhoudsregime gemeente

40VI SI E I N UI TVOERI NGProject 6 Verdere bouwontwikkelingen in het centrumGebied CentrumDoelen - mogelijkheden zoeken voor inplaatsing van kwalitatief goed eetcafé- Realiseren woonprogramma- Stedelijke verdichting van het centrum- Economische factor voor uitplaatsing minder gewenste objecten/functies- Cultuurhistorie versterken (bv laantje langs de pastorie)- Inbrengen van gewenste voorzieningen- Eventuele inplaatsing van de schoolAverbodeweg SchoollocatieKernStoeiingDorpsrand west

VI SI E I N UI TVOERI NG41Deelproject A Kernplan

Omschrijving - Versterken voorzieningen (aanwezigheid en concentratie) zoals PTTagentschap,pinautomaat, steunpunt gemeente- Functionele uitbuiting van Valentijn- Betaalbaar onderkomen realiseren voor de winkel- Realiseren van woningen voor starters/ouderen (niet grondgebonden)- Ontwikkeling historisch laantje- Versterken centrumgebied en relatie Valentijn en pleinTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren onderlinge samenhang- Opheffen van de rem op ontwikkeling- Stapelen van initiatieven- Versterken voorzieningenKnelpunten - financiering- eigendommen- nieuwe schoollocatieActiviteiten Opstellen programma van eisenZoeken naar aanvullende subsidiemogelijkhedenContract met projectontwikkelaarRelaties ValentijnHerinrichting centrumWonenGewenste voorzieningenRecreatie/horecaSchoolDeelproject B Woningbouwontwikkeling AverbodewegOmschrijving - Behoud door ontwikkeling van historische boerderijpanden- Inbreng woningbouwprogramma (starters, ouderen en vrije sector)- Gewenste verdichting van het centrum- Versterking van het Kanaaltje- Wonen en recreeren aan het water (met voorkanten)TrekkerPartnersPrioriteit

42VI SI E I N UI TVOERI NGKansen - ontwikkelen van woningen- Behouden en versterken cultuurhistorie (bebouwing en KanaaltjeKnelpuntenActiviteiten Opstellen ontwerpUitvoeringRelaties Recreatieve route langs KanaaltjeHerinrichting centrumDeelproject C Woningbouwontwikkeling StoeiingOmschrijving - Economische drager voor uitplaatsing- Inbreng woningbouwprogramma (starters, ouderen en vrije sector)- Gewenste verdichting van het centrum- Versterking van het KanaaltjeTrekkerPartners

PrioriteitKansen - ontwikkelen van woningen- Verbeteren van een belangrijke entree van het dorpKnelpunten eigendommenActiviteiten Opstellen ontwerpZoeken naar alternatieve mogelijkheden ondernemersUitvoeringRelaties Recreatieve route langs KanaaltjeHerinrichting centrumBedrijventerrein CijnsgoedVI SI E I N UI TVOERI NG43Project 7 Versterken dorpsrandzonesGebied dorpsrandDoelen - Uitstraling van Sterksel vanaf het buitengebied opwaarderen (groene leefomgeving)- Ontsluiting van de nieuwbouwwijk verbeteren- Het in elkaar haken van dorp en land behouden/versterken- Uitbuiten van het buitengebied voor recreatie voor met name eigen bewoners- Ontwikkeling van nieuwbouwDeelproject A Weiakkers- Woningbouwontwikkeling (vrije sector)- Afmaken infrastructuur (aansluiting op Beukenlaan)- Voorkanten richting het landschap realiseren- Groene verbinding (stedenbouwkundige onderbreking) aan zijde ‘Welgelegen’.- Veel groen realiseren tussen de woningen (brede kavels)TrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren dorpsrandzone- Door woningbouw doorstroming bevorderen- Ontwikkelen landgoed (passend in tuindorpsfeer)KnelpuntenActiviteitenRelaties

44VI SI E I N UI TVOERI NGProject 8 (her)ontwikkeling wegen en routesGebied BuitengebiedDoelen - Verkeersluw maken Beukenlaan- Korte Vlaamseweg inrichten als nieuwe toegangsweg- Saneren zinkassen Korte Vlaamseweg en Kloosterlaan- Herstel van lanen Korte Vlaamseweg, Kloosterlaan en Beukenlaan (ondersteuning historischeganzenvoetpatroon)- Verkeershierarchie verbeteren op knooppunt nabij het spoor

VI SI E I N UI TVOERI NG45Deelproject A Verkeersluw maken Beukenlaan- Door inrichting (rabatstroken en asverspringingen snelheid en aantrekkelijkheidals route eruit halen met behoud van de karakteristieke rechte lijnvoering)- Laan herstellen/aanvullen

- Weg inrichten voor langzaam verkeerTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Versterken historische patronen- Verbeteren verkeersveiligheid- Verbeteren uitstraling/entreeKnelpunten - financiering- Verkeersbeleid aanpassenActiviteiten Opstellen inrichtingsplanUitvoerenRelaties Herinrichting centrumSchoolDeelproject B Korte VlaamsewegOmschrijving - Door inrichting (rabatstroken en asverspringingen snelheid door inrichtingreguleren met behoud van de karakteristieke rechte lijnvoering)- Laan herstellen/aanvullen- Weg inrichten als kernontsluitingsweg- Saneren zinkassenTrekkerPartnersPrioriteitKansen -Versterken historische patronen- Verbeteren verkeersveiligheid- Verbeteren uitstraling/entree- Verbeteren bodemkwaliteitKnelpunten - financiering- Verkeersbeleid aanpassenActiviteiten Opstellen inrichtingsplanUitvoerenRelaties Herinrichting centrum46VI SI E I N UI TVOERI NGDeelproject C Herinrichting KloosterlaanOmschrijving - Snelheid door inrichting reguleren met behoud van de karakteristieke rechtelijnvoering)- Laan herstellen/aanvullen- Weg inrichten als kernontsluitingsweg- Saneren zinkassenTrekkerPartnersPrioriteitKansen -Versterken historische patronen- Verbeteren verkeersveiligheid- Verbeteren uitstraling- Verbeteren bodemkwaliteitKnelpunten - financieringActiviteiten Opstellen inrichtingsplanUitvoerenRelaties

VI SI E I N UI TVOERI NG47Project 9 Bedrijvigheid buitengebied

Gebied BuitengebiedDoelen - Verbeteren ruimtelijke ordening zowel binnen als buiten de bebouwde kom- Kennis en educatie vasthoude- Infrastructuur afstemmen op gebruik- Landschapsontwikkeling door ontwikkelingDeelproject A LOG ChijnsgoedOmschrijving - Inplaatsing van IV-bedrijven die elders rondom Sterksel in de knel zitten/overlast veroorzaken- Vasthouden van kennis en educatie- Verkeersveranderingen inzichtelijk makenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren milieusituatie elders- Impuls voor de landbouw/economie/werkgelegenheid- Geeft mogelijkheden voor andere ontwikkelingenKnelpunten - Bestemmingsplan- Regeling dat alleen eigen bedrijven geplaatst worden- Inpassing in het landschap- VerkeersbewegingenActiviteiten Opstellen programma van eisen LOGOpstellen beeld- kwaliteitsplanOnderzoeken en verbeteren verkeerssituatie (aansluiting op PastoorThijssenstraat)Inbrengen in bestemmingsplan buitengebiedActief verplaatsingsbeleidRelaties WoningbouwRecreatieWerkgelegenheidDeelproject B Bedrijventerrein ChijnsgoedOmschrijving - Inplaatsing van bedrijven die in Sterksel in de knel zitten/overlast veroorzaken- Vasthouden werkgelegenheid/gebruik maken van de mogelijkheden- Verkeersveiligheid

48VI SI E I N UI TVOERI NGTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren verkeersveiligheid- Verbeteren uitstraling/entree- Verbeteren landschappelijke inpassingKnelpunten - financiering- bestemmingsplanActiviteiten CommunicatiePlan van aanpakAanpassen entree (verkeerskundig)RelatiesDeelproject C RandwegOmschrijving - Ontlasten kern van verkeersbewegingen van met name vrachtwagens- Ontsluiten LOG en bedrijventerrein Chijnsgoed

TrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren verkeersveiligheidKnelpunten - financiering- natuurbelangenActiviteiten Onderzoek naar noodzaakHaalbaarheidsonderzoekRelaties LOG ChijnsgoedBedrijventerrein ChijnsgoedRecreatieCentrum SterkselDeelproject D Economische nevenactiviteiten stimulerenOmschrijving - Bestaansrecht leveren voor bestaande landbouwbedrijven- Toegevoegde waarde voor recreatie- Toegevoegde waarde voor voozieningenTrekkerPartnersPrioriteit

VI SI E I N UI TVOERI NG49Kansen - Verbeteren recreatie- verbeteren voorzieningen- Vast houden werkgelegenheid- Vast houden agrarisch landschapKnelpunten - Bestemmingsplan/vestigingsregelgevingActiviteiten Regelgeving oprekkenOndernemers helpen (cursus, opstellen bedrijfsplan)Relaties LOG ChijnsgoedBedrijventerrein ChijnsgoedRecreatieCentrum Sterksel50VI SI E I N UI TVOERI NGProject 10 ProvidentiaGebied BuitengebiedDoelen - Identiteit geven aan Providentia- Levensvatbaarheid vergroten door uitbreiding functies- Samenwerking Sterksel en Providentia vergrotenDeelproject A Identiteit van Providentia versterkenOmschrijving - Op de Albertlaan een ‘eindpunt’ maken tegenover het kloostergebouw waarmeeeen duidelijke entree gemaakt wordt- De religieuze bebouwing als uitgangspunt nemen voor identiteit.- De ruimtelijk-functionele structuur van het terrein verbeteren- Bebouwing aan de overzijde van de Albertlaan weg halenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Uitbuiten functionele mogelijkheden- realiseren woningbouw- Inbrengen economische dragers

- Stimuleren recreatiecamping

VI SI E I N UI TVOERI NG51KnelpuntenActiviteiten Opstellen ruimtelijk-functioneel masterplanOpstellen bedrijfsplan (wat is mogelijk)Relaties WoningbouwRecreatieWerkgelegenheidDeelproject B Inplaatsen van school voor hoogbegaafde kinderenOmschrijving - Inbrengen van dit soort onderwijs binnen het terrein van Providentia- De vrijgevallen locatie ombouwen tot zorghotelTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Realiseren zorghotel- Bundelen van voorzieningenKnelpuntenActiviteiten Intensie -overeenkomstPlan van aanpakRelaties Wonen (intern)ZorgDeelproject C Verbinden Sterkel en Providentia- Realiseren directe verbinding langzaam verkeer- Bouwen in het park omwille van veiligheid van de verbindingTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Bundelen van voorzieningen- WoningbouwKnelpunten Bestemmingsplan buitengebiedeigendomActiviteiten Aanpassen bestemmingsplan buitengebiedAanleg verbindingRelaties WonenZorgVoorzieningen

52VI SI E I N UI TVOERI NGProject 11 RecreatieGebied BuitengebiedDoelen - Interactie vergroten tussen kern en buitengebied- Versterken recreatie- Vergroten leefbaarheid inwoners kern- Versterken parkachtig buitengebied als identiteitPPHH

VI SI E I N UI TVOERI NG53Deelproject A Korte wandelroutes rondom het dorp- Realiseren en verbinden korte wandelroutes en deze koppelen aan langewandelroutesTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Verbeteren leefbaarheid- Stimuleert volksgezondheid (meer bewegen)- Recreatie- Uitbuiten cultuurhistorie en koppelen van voorzieningen (horeca)- realisatie van boerenwandelpaden (in combinatie met akkerrandenbeheer)KnelpuntenActiviteiten Opstellen routeplanRelaties CentrumIdentiteitTuindorpgedachte (parklandschap)Deelproject B Ontwikkelen fietsroutesOmschrijving - Aanhaken en uitbreiden bestaande knooppuntfietsroutes- Faciliteren door parkeren op evenemententerrein mogelijk te makenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - Uitbuiten cultuurhistorische waarden- Stimuleren omzet horeca- Verbinding met Providentia benadrukkenKnelpuntenActiviteiten -Contact zoeken met bestaande fietsroutes- Ontwikkelen parkeervoorziening- Bewegwijzering- Ontwikkelen van voorzieningen onderwegRelaties recreatie/verblijvenhorecaCentrum

54VI SI E I N UI TVOERI NGDeelproject C Onderhouden bestaande fietspadenOmschrijving - Onderhoud en toevoegen kleine voorzieningenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - stimuleren recreatie- verbeteren volksgezondheid (meer bewegen)KnelpuntenActiviteiten Inventariseren werkzaamhedenWerkzaamheden opnemen in onderhoudsprogrammaRelatiesProject 12 VerenigingenGebied

Doelen - Leefbaarheid behoudenDeelproject A Verenigingsleven versterkenOmschrijving - Bewust nadenken over de levensvatbaarheid van een vereniging en hieroplossingen voor zoeken- Samenwerking tussen verenigingen bevorderen- Subsidiemogelijkheden optimaliseren (gemeente en extern)TrekkerPartnersPrioriteitKansen - Continuiteit waarborgenKnelpuntenActiviteiten Opstellen toekomstplan per verenigingCommunicatie tussen de verengingenOnderzoek mogelijkheden geldstromenRelaties Dorpshuis (en andere faciliteiten)Deelproject B Positie Dorpsraad versterken/continuerenOmschrijving - Creëren van voldoende achterban- Volwaardige gesprekspartner van de gemeente

VI SI E I N UI TVOERI NG55TrekkerPartnersPrioriteitKansen - Belangen behartigen Sterksel- Projecten daadwerkelijk uitvoerenKnelpunten GemeenteCommunicatieActiviteiten - Herbezinning en aanpassen convenant met de gemeente- Evaluatie afgelopen periode (objectief)- Opstellen communicatieplan- Inbrengen van nieuwe leden op voordracht van de verenigingen- Opstellen van commissies (met toevoeging van niet-dorpsledenRelaties GemeenteDorpshuisVerenigingenWinkelKerkOndernemersDeelproject C Onderhouden bestaande fietspadenOmschrijving - Onderhoud en toevoegen kleine voorzieningenTrekkerPartnersPrioriteitKansen - stimuleren recreatie- verbeteren volksgezondheid (meer bewegen)KnelpuntenActiviteiten Inventariseren werkzaamhedenWerkzaamheden opnemen in onderhoudsprogrammaRelaties

56 LiteratuurlijstCBS, Woningvoorraad en inwoneraantal Gemeente Heeze, 2002;Dekkers P.J.V, Sterksel, 1197 - 1653, Een domein van de abdij van Averbode in de volle en late middeleeuwen; Universiteit van Amsterdam,1994Gemeente Heeze-Leende, Dynamiek in ondernemerschap, Economisch Beleidsplan, 2003;Gemeente Heeze-Leende, Luchtfoto’s, 2003;Gemeente Heeze-Leende, Nota Wonen, 2003;GBKN, Gemeente Heeze-Leende, 2005;Goudappel Coffeng, Parkeerstudie Heeze en Leende. Gemeente Heeze, 2002;Goudappel Coffeng, Verkeerstudie Heeze en Leende. Gemeente Heeze, 2002;Oirschot, Anton van, Sterksel, een zaligheid apart, Rabobank Sterksel, 1983;Provincie Noord-Brabant, Brabant in Balans, 2002;Provincie Noord-Brabant, Reconstructieplan Boven - Dommel, 2005;SRE, Een realistische weg naar een leefbaar en levensloopbestendig Sterksel, Dorpsraad “De Heerlijkheid Sterksel”, 2005;SRE, Woningmarktonderzoek, 2003-2004;Stedebouwkundig Adviesbureau Welmers BV, Structuurschets Sterksel, 2003;Topografische Atlas, Topografische Dienst Emmen, 2004;WOCOM, Woning Marktonderzoek, 2004.

57COL OFONColofonAuteurKragten Landschapsarchitectuur i.s.m. PenP AdviesgroepPostbus 146040 AA RoermondSchoolstraat 86049 BN HertenTel.: +31 (0)475 - 39 59 79Fax: +31 (0)475 - 31 75 45www.kragten.nlhvd@kragten.nlOpdrachtgeverGemeente Heeze - LeendeMede-initiatiefnemerDorpsraad SterkselProcespartnersSREPrisma BrabantInwoners van Sterksel

de KanhoeveTurfven