1. Bipolaire wereld.................................................................................................................................21. Vietnam..........................................................................................................................................2

Inleiding:........................................................................................................................................22. Cuba...............................................................................................................................................53. Afghanistan....................................................................................................................................74. De andere kant...............................................................................................................................9

4.1 Marx: Marxisme.......................................................................................................................92. Europa..............................................................................................................................................12

1. Europa: waarom?.........................................................................................................................122. Hoe het begon..............................................................................................................................123. De instellingen..............................................................................................................................14

1. Europese raad..........................................................................................................................142. Raad van de Europese Unie.....................................................................................................143. De Europese Commissie...........................................................................................................154. Het Europees parlement..........................................................................................................15

3. Palestina...........................................................................................................................................17Inleiding...........................................................................................................................................171. Voorgeschiedenis.........................................................................................................................172. Een land?......................................................................................................................................203. Palestijns verzet...........................................................................................................................21

4. De kampen/Holocaust......................................................................................................................245. Vlaams – Nationalisme: een geladen begrip.....................................................................................26

1. “Vlaamse Beweging”, een geschiedenis.......................................................................................262. 19e eeuw: Vive la Belgique – Arm Vlaanderen.............................................................................263. Eerste wereldoorlog.....................................................................................................................27

6. Culturele (on)waarde in onze samenleving (mijmering)...................................................................28

©Eline Burms 1

1. Bipolaire wereld

1. Vietnam

Inleiding:Vietnam heeft zich in zijn geschiedenis vaak verzet tegen China (sinds oudheid en ME bij ons) want zij proberen al lang om naar Vietnam door te stromen. Noord-west-Vietnam: bergen

Dit verzet is een deel van hun identiteit, drong door tot hun cultuur zoals bv. een lied. Cultureel hebben ze geen schrik voor een grote mogendheid (Amerika, Japan, …) die hen zou kunnen aanvallen.19de eeuw Frankrijk kan met zijn technologische voorsprong Vietnam tot een kolonie maken met kanonnen. Vietnam wordt Indo-China. In zuiden brachten de Fransen welvaart en technologie en (cfr Britten in India.)

Na 7 december (Pearl Harbor 1941 en dus begin WO II in oosten ) heeft Japan de mogelijkheid gehad om een groot rijk uit te bouwen. Frankrijk verliest Indo-China aan Japan.

Japan probeerde hun grondstoffen altijd op het vaste land in China te zetten. Japan heeft de technologie maar niet de grondstoffen. Geen verband met vorige

In Vietnam komt een groep op die zich gaan verzetten tegen Japan, nl. de communisten. Voor Amerika: iedereen die tegen Japan vecht is hun vriend. Amerikanen geven wapens aan de communisten (tijdens de oorlog) om tegen Japan te vechten in het Noorden.

Communisten in Noord-Vietnam: Viet Minh wordt geholpen door Amerika. Dit is de enige georganiseerde groep in Vietnam. Leider : Ho Chi Minh. Naar hem wordt later hoofdstad van Vietnam genoemd.

Na WO II: Japan uitgeschakeld na het vallen van de bommen. Frankrijk wil hun kolonie terug maar Amerika vindt dat Europa zijn wereldmacht kwijt is en twijfelt om hen te steunen. Amerikanen vinden het niet slecht dat de Fransen hun kolonie verloren waren. Amerikanen en Russen worden nieuwe wereldmacht. Toch zullen de Amerikanen de Fransen helpen want vechten tegen communisten. (Trumandoctrine) Fransen willen Vietnam terug. Vietnam ziet Fransen zoals zij Japan zagen.

Samenvatting:1. Amerika steunt communisten >< Japan (WO I )2. Amerika steunt Frankrijk >< communisten (na WO II)

Dia 6:Fransen in Noord-Vietnam: in hinderlaag gelokt. Hun legereenheid wordt ingesloten in Dien Bien Phu. Wanneer? Frankrijk krijgt de keuze: zich overgeven

totale uitroeiing

©Eline Burms 2

Amerikanen nemen de oorlog over van Frankrijk. Ze sturen adviseurs om tegen het communisten te vechten. Ze proberen met vliegtuigen de communisten aan te vallen. Communisten willen vliegtuigbasis uitschakelen dus Amerikanen sturen steeds meer grondtroepen om bases te beschermen…Spiraal van geweld.

Vietnamezen proberen Amerikanen te verwonden, niet te doden. De soldaten moeten verzorgd worden, revalideren, … Ze willen de Amerikaanse oorlogsmachine en moraal van, de troepen zo veel mogelijk belasten.

Dia 10:Granaat: 10 sec. later afgaan veel gewonden. Door de bacteriën in het water een groot probleem.

Dia 11: inlichtingen

Dia 14:Vietnamezen bouwen ondergrondse stad tunnelsSiffon: rivier; Vietnamezen gaan onder water komen in tunnels

Dia 15:Tunnelratten: latino’s van de Amerikanen zijn klein genoeg om in de tunnels te gaan.

Dia 16:Uitbranden moeilijk want ze steken stop in het plafond zodat aarde naar beneden valt (= soort stop)

Dia 23:Foltering: wordt langzaam verspreid in de wereld. VS verliest langzaam oorlog van strijd tegen wrede communisten.

Dia 24:Agent Orange: gif in grond, ooit massal gebruikt nu nog steeds misvormde kindjes

Dia 25:Verkoolde lichamen: levend verbrand

Dia 26:Amerikanen meer kwaad berokkend dan heel troep Vietnamezen. foto ging heel de wereld rond. Kleren van meisje stonden in brand na aanval op een Boedistische tempel: dus kleren uit. moreel nulpunt

Dia 27: Meisje van foto dia 26

Dia 28:Ontploffing van Clusterbommen nu nog steeds actief, nog altijd slachtoffers.

©Eline Burms 3

Dia 29:Voorval My Lai: luitenant met groep soldaten worden bestookt door Vietnamese guerrilla, de luitenant komt in stadje My Lai schiet iedereen dood. Het zouden allemaal terroristen zijn tast geloofwaardigheid van VS aan. Gebeurtenis wordt verdoezeld. Luitenant Calley ongestraft(~In WO II: Oradour-Sur-Glane in Frankrijk SS valt dorpje aan en dood iedereen monument gebouwd)

Dia 30:Hoe langer, hoe meer jeugd komt in opstand tegen de manier van oorlog voeren met vergeten doel.

Dia 31:Back bag (= bodybag)Man = Nixon

Dia 33:Mensen steken zich vrijwillig in brand voor de camera als protest tegen de Amerikanen om zo de wereldopinie tegen Amerika te draaien. In Amerika culturele beweging vanuit de jeugd door de shockerende foto’s = protestbewegingOndanks campagne van de Amerikaanse overheid om de oorlog te verkopen, blijft deze beweging.

Dia 35:Protestsong: politiek sterk actief wij zijn allemaal verantwoordelijk want wij kiezen de politici

Dia 36:Joan Baez: altijd geprobeerd haar klein te krijgen: nooit gelukt.

Dia 37:1975: de oorlog eindigt: VS trekt zich terug

Dia 38:Privé-initiatief: men was niet trots op de oorlog dus geen initiatief van de staat/leger. Wil zijn eigen memorial zelfs niet opbouwen.

Dia 40:Laatste Amerikaanse helikopter vertrekt vanuit Vietnam uit de Amerikaanse ambassade (ze zijn eruit gemuisd zonder pracht en praal)Communistisch noorden neemt zuiden vlot over.

DVD: Hearts and MindsDocu 1974: tijdsdocument (primaire bron)

de oorlog was nog niet gedaan

©Eline Burms 4

Argumenten overheid: luitenant (krijgsgevangene geweest) lezing laten doen om de oorlog te verantwoorden geloof: in God, familie, land leger: instelling, niet bespreekbaar je kan er niks slechts over zeggen of in vraag stellen. Ze staan boven elke kritiek. communisme: je kiest er niet voor = de meest perverse ideologie, des duivels = totale ontkenning van vrijheid en alle waarden van de Amerikanen. Ze reageren hiertegen, je moet ertegen vechten.

goddeloos, geen morele verantwoording godsdienstig leven, morele daad collateral dammage

willekeur van bombardementen folteringen verhaal krijgsgevangene

einde van de oorlog (1975): deze beelden (1974) wereldopinie keert tegen Amerika nu: controle, zogezegd propere oorlog: Technical war

Vb. Mali: eerst alle journalisten eruit zodat er geen beelden zijn van de eigenlijke oorlog en schade.

Vietnamezen vechten voor onafhankelijkheid. Bij Amerikanen zou dit toch hoog in het vaandel moeten zitten? Amerikanen spelen hun eigen onafhankelijke strijd tegen Groot-Brittannië. Anderzijds gaan ze een ander land koloniseren = hypocriet.Voorlezen uit wetboek: het recht dat je jezelf toe eigent, ontzeg je aan anderen.

2. Cuba(nog steeds VS blokkades)

U.S. Navel Station: Amerikaanse basis om te voorkomen dat Cuba ingenomen wordt door Spaanje 1898.

20e eeuw: Batista aan macht: hij is vriendjes met de maffia regime onbetrouwbaar. Hij maakt Cuba tot luxebedrijf met gokwereld en prostitutie voor rijke mensen. (zoveel dat CIA hem vervelend vindt)

1959: advocaat Fidel Castro neemt de macht op Cuba over met een staatsgreep en zal Amerika het leven zuur maken. Fidel gaat naar de VS.Eisenhower gaat liever golven dan Fidel te ontvangen. Dus de vice-president Nixon ontmoet in zijn plaats Fidel en Nixon schrijft een rapport: hij zegt dat Fidel ofwel naiêf is ofwel communist is. Maar wat zou hij dan in Amerika doen? (eigenlijk komt hij om hulp vragen) Hij is oorspronkelijk geen communist.

Bewijs verder: Russische bronnen bevestigen dit (zoon Chroetsjow, mini; buitenlandse zaken…

Toestand Cuba: koloniale grootgrondbezitter Castro stelt dit in vraag. Dus eigenlijk beetje communistisch. Maar waarom zou hij economische hulp vragen aan Amerika als hij communist is? Dit doe je normaal niet. Terug in Cuba: hij nationaliseert (= gedwongen verkoop) industrie- en landbouwgronden. Verkopen aan de staat tegen vergoeding. Terugbetalingen baseert hij op belastingsaangiftes

©Eline Burms 5

(meestal ridicuul laag). Door de corruptie, koekje van eigen deeg geven want krijgen minder dan het eigenlijk waard is door hun corruptie in de belastingen. Ze genoten van de corruptie maar nu niet meer.Vragen aan Moskou of hij inderdaad communist is. Chroetsjov: assistent Ik denk dat Castro in het begin geen communistische plannen had. Buza: minister niet: hij is geen communist. VS heeft hem in onze (Russen) netten gedreven. (in communistische richting) ambassadeurs van de VS in Havanna: zegt dat hij geen communist was, maar dat ze nu pas de banden met Sovjet-unie aantrekken. Het is nu waarschijnlijk te laat.

Akkoorden getekend tussen Sovjets en Castro:Dus: VS gaat Cuba destabiliseren: ze laten het aan de CIA over. Proberen Cuba onderuit te halen.

sabotage (vb. katten): lap aan staart met olie. In brand steken tot ± 3km verderop brandstichting. aanslagen op Castro: Amerikanen benaderen maffia. (vb. vergiftigde capsules) herovering van Cuba: varkensbaai

Russen geven de Cubanen wat ze nodig hebben (olie) en nemen suiker af. Amerikanen zouden geen Cubaanse suiker meer kopen. Ze lieten hen verhongeren. Is het niet logisch dat de Cubanen de Sovjet-Unie dankbaar zijn want zij leveren wapens voor de oorlog.

Kennedy verkozen: hard standpunt tegen SU (en communisten) ik zal het communisme bestrijden. Hij gaat naar Berlijn: Ich bin ein Berliner. Toch staat de muur er. Hij zou communisten bestrijden, maar toch wordt een dag later de muur gebouwd. Het wordt door Kennedy gezien als een persoonlijke aanval.

Opm: varkensbaai: een invasie van opstandige Cubanen tegen het regime van Castro. Omdat het Cubanen waren die opgeleid waren in de VS probeerde de Amerikanen zich vrij te pleiten van enige deelname aan deze opstand. In werkelijkheid werden de opstandelingen door Amerikaanse schepen afgezet in Cuba.

Varkensbaai: groot verlies VS2x verlies van Kennedy

Berlijn (1961): Berlijncrisis muur staat er al

Cuba: Castro weet Amerikaanse invasie niet af te houden. Hij wil zich beschermen met atoombommen van Sovjets. Dit wordt ontdekt door VS. Kennedy reageert heel hevig. Opnamen van Kennedy: Wat doen ze (SU)?Kennedy kent zijn dossiers helemaal niet en zegt: alsof wij kernwapens zouden plaatsen in Turkije (= grens met SU) MAAR DE WAPENS STONDEN DAAR!!RUSSEN: Ze kunnen er niets tegen hebben dat wij (SU) atoomwapens in Cuba hebben.VS: totale blokkade van het eiland tot ontmantelingDia 42: dreiging van de Amerikanen: niemand gaat erin of eruit tot de boel ontmanteld is. Ze hebben snel door waar de wapens staan. ‘Cubacrisis’

©Eline Burms 6

Dia 47: Aanduidingen waar wapens van SU staan op Kennedy’s bureau gelegen. In Cuba is opnieuw overwogen om de kernwapens te gebruiken.Amerikanen moeten beloven Cuba nooit meer aan te vallen en hun raketten uit Turkije terug te halen. Dan pas vertrekken de Russen uit Cuba.

Amerika: Ja en nee: Kennedy wil overwinning op SU. Amerikanen trekken in het geheim terug. Het mocht niet in de kranten staan.Amerikanen en SU hebben door dat ze veel schade kunnen berokkenen met hun kernwapens de rode telefoon tussen Washington en Moskou vanaf de Cubacrisis.

3. Afghanistan(Dia 49: kaart kennen)

Afghanistan, Iran (heel veel petrol) aan de grens van de SU Na WO II hebben de Amerikanen met operatie Ajax de Sjah aan de macht geholpen in Iran. De vorige leider wilde de Britse en Amerikaanse oliemaatschappijen nationaliseren, daarom moest hij verdwijnen. Britten en Amerikanen kopen olie in Iran voor aalmoesprijs en verkopen aan rest van de wereld met heel veel winst. Dit wilden ze niet verliezen.MI6 en CIA gaan leider afzetten operatie Ajax en die lukt. Ze helpen daarna een man aan de macht die pro westen is, nl. de Sjah (is Reza Pahlavi): “naam voor leider”. Hij volgt de koers van Britten en Amerikanen.Tegenbeweging in Iran tegen de Sjah = beweging van Khomeini. vanuit conservatieve clerus leider is Ayatollah (≈kardinaal) naam = Khomeini (zie tekstdoc)Khomeini (= leider van het verzet) >< Sjah wordt uit het land gezet 19501979 Iraanse revolutie: Sjah wordt afgezet Islamitische republiek in Iran. Khomeini als geestelijke: gedragscode = Koran (zie tekstdoc)

Hoe komt het dat Khomeini zo populair is?Hij ziet ineens overkomen van de westerse cultuur als heel conservatieve islamist. Hij ziet ineens alle Iranese meisjes met korte rokjes en diepe decolletés. Hij ziet in die westerse cultuur een totale ontkenning van alle waarden van zijn conservatieve wereld. (zie tekstdoc)

! deel van de cultuur is generatieconflict:Anderen zien hun macht over jongeren verdwijnen grijpen terug naar de macht die ze hadden, terug conservatiever. Deze boodschap van Khomeini slaat voornamelijk in in de conservatieve middens maar minder in de steden. (zie tekstdoc)In Iran: fundamentalisme aan de macht en primaire anti-westerse culturele beweging.Ondertussen vechten de Amerikanen in Vietnam komen er ook niet goed uit.

Vergeet niet: Islam ≠ alleen godsdienst; het is ook een cultuur. in Afghanistan (1970): een pro-Russisch bewind aan de macht en Afghanistan is een vrij conservatief islamitisch land. Communisme en godsdienst gaat niet samen (opium voor het volk). Aangestoken door de beweging in Iran, gaan een aantal jongeren (Taliban) de strijd voeren tegen het goddeloos communisme (1979).

©Eline Burms 7

Ondertussen Vietnam oorlog gedaan (kregen wapens van Russen) en Amerikanen hadden niet gewonnen.Dus om Russen te koeioneren gaan Amerikanen die jongeren bewapenen en trainen, maar 1 weg om bij Afghanistan te komen via Pakistan is moslimland uit koloniale versnippering van de Britten (zie later)Vb. van bewapening: youtube stinger missile: VS helikopter moet zelfs niet mikken, volgt het doel.Russen bombarderen graag met vliegtuigen en helikopters veel kwijt geraakt aan die stinger missile.

Russen moeten in zand bijten. Amerikanen: jeuj! Hebben de Russen betaald gezet. En ze hebben nieuwe vriendjes. Taliban aan de macht. Taliban gaan hun oorlog tegen het goddeloos communisme verder zetten tegen het westen. Taliban (voor WTC torens) gaat een aantal Amerikaanse ambassades (kleine prikacties zet Amerikanen niet in beweging)/andere gebouwen aanvallen/oorlogsschip (USS cole bombing) Ze drijven oorlog op wereld kijkt erop toe en verschiet toch wel van oorlogsschip zijn gemaakt om dat op te vangen. Amerikanen schieten wakker met WTC torens. = 1e keer dat ze aangevallen worden op eigen land. Bin Laden kende heel veel van architectuur dus perfect gevlogen in de torens om ze neer te halen. Ook het witte huis geprobeerd en vliegtuig op het Pentagon.

NAVO vecht tegen Afghanistan. opgericht in koude oorlog = alle landen van westen als 1 van de landen aangevallen wordt, vallen ze allemaal aan (hoofdkwartier in Brussel: dicht bij Russen maar niet te dicht)Als Amerikanen aangevallen worden, gaan ze helpen.

Dia 54+55+56:Pakistan (bondgenoot en vijand tegelijk) speelt curieuze rol in de strijd. Maakt deel uit van British Empire. Britse kolonie wordt onafhankelijk. De man erachter = Ghandi. Hongerstaking omdat hij tegen geweld was tussen Hindoes en Moslims. geweld luwt.Ghandi wordt vermoord. In Noorden Hindoes en Moslims gaan niet goed samen. land voor moslims: Pakistan + Oost-Pakistan (= Bangladesh) zelfstandig geworden (vroeger 1 land)Alle moslims naar (Oost-)Pakistan + Alle Hindoes naar India = miljoenenverhuisPakistan is land gebaseerd op religie: voor en door moslims

(bondgenoot en vijand tegelijk: 1 e politiek van Amerika : krijgen dreun van Pakistan: steun aan geloofsgenoten. Samenwerken met de Taliban.2 e politiek van Amerika : vijand van Amerika, maar krijgen veel geld en militair materiaal voor doorgang.

Dus leger krijgt geld en materiaal maar zijn ook oude medewerkers van Taliban. deel van geld van Amerikanen gekregen, worden aan de rebellen gegeven om tegen de Amerikanen te vechten (iedereen weet dat)Pakistan heeft kernmogendheid (heeft info ook aan Noord-Korea gegeven)

©Eline Burms 8

Rusland over Afghanistan: blij dat Amerika op hun bek gaat. zijn absoluut vijanden van fundamentalisten (Taliban)

Technisch gezien: Amerika en Rusland bondgenoten.

4. De andere kant

4.1 Marx: MarxismeRevolutie: 1917 tijdens WO I gevestigd

In de oertijd waren alle productiemiddelen gemeenschappelijk. alles wordt in staat gesteld om iets economisch te doen. Er kan geen eigendomsclaim gelegd worden (bv. stuk Schelde, een luchtzuil, …)

In de middeleeuwen: door invoering van het kapitaal kunnen sommige mensen productiemiddelen innemen. Zo krijg je het proletariaat/bezitlozen: enige rijkdom = hun kinderen en bourgeoisie (= super rijk).Proletariaat groeit en bourgeoisie krimpt.

Door de revolutie die onomkeerbaar is, zal men met geweld de klassenmaatschappij bestrijden. productiemiddelen worden terug gemeenschappelijk.= dialectische redenering (<dialegein: uiteenzetting) bestaat uit 3 stappen:

these: iets wat geplaatst wordt antithese: iets wat er tegenoverstaat synthese: komt er door confrontatie ( kan these worden voor een andere (nieuwe) samenleving)

Visie van Marx: historisch materialisme geschiedenis/toekomst van de mensheid wordt bepaald door zijn verleden. Onze toekomst wordt bepaald door ons verleden, het vloeit eruit voort.

Materialisme: hij heeft het enkel over productmiddelen enkel over economische en materialistische goederen. Andere aspecten (filosofie, godsdienst) willen de bevolking onderdrukken = opium voor het volk.Ze willen de waarden/rol van de cultuur loochenen of herleiden tot producten om het volk te bedwelmen zodat ze niet in opstand zouden komen tegen de superrijken. Toepassing: In bepaalde communistische landen godsdienst verboden.

Er ontstaat door de supperrijken een vervreemding van de arbeider van zijn werk. De arbeider krijgt niets van de meerprijs van het product. Dit gaat naar de eigenaar van de fabriek. Zo wordt zijn rijkdom vergroot maar verdient de arbeider te weinig in verhouding.

Marx beschrijft het fenomeen dat de arbeider de meerwaarde van zijn product niet krijgt. De arbeider krijgt de winst niet, wel de eigenaar. De meerprijs zou bij de arbeider terecht moeten komen zegt hij.

©Eline Burms 9

Marx levert de ideologische grondslag voor Lenin.

1917: Lenin (idealisme van Marx aangebracht aan de uitgebuite man) grijpt de macht voert ideeën van het marxisme in in de Russische maatschappij.

Lenin overleeft moordaanslag hij is hoe langer hoe meer repressief. ( wordt strenger en minder tolerant)Burgeroorlog in Rusland: Lenin hersenbloeding: deels verlamd, maar nog steeds helder.

Stalin pleegt machtsgreep (tegen de wil van Lenin) voert terreurbewind.

Stalin = einde van de rechtsstaat (willekeur in het recht) werkkampen ed.

Regime van Stalin: ’24-‘50

Film: facing the dead: illustratie van de willekeur

vervolgingswaanzin + terreur: onder Stalin ‘damnatio memoriae’: als iemand werd opgepakt en gedood. Werd zijn gezicht uitgeknipt uit foto’s of zwart gemaakt op foto’s. Heb je toch nog een foto = strafbaar. Deze personen moesten als het ware verdwijnen, niet alleen fysiek maar ook de herinneringen moesten weg. meisje geeft bloemen aan Stalin. Ze krijgt horloge, ketting en platenspeler: Stalin lijkt een vriendelijke man. (wordt afgebeeld met lach heel lief)Ouders van het meisje worden opgepakt en gedood omdat ze foto’s hadden van hun dochter met Stalin en cadeaus voor hem. De geheime dienst was bang dat ze onvoorzichtig zouden zijn. Etnische minderheden werden zwaar getroffen (vb. Oezbekistan). Ze zouden tegen het communisme zijn. Ze worden willekeurig opgepakt en naar de kampen gebracht. Kerk: grote tol betaald, was zogezegd tegen het communisme. Priesters werden gewoon opgepakt omdat ze priester waren. groot aantal martelaren. Leger: officieren van voor WO II worden uitgemoord nu: massagraven. Omdat Stalin denkt dat zij zich tegen hem kunnen keren (zijn goed opgeleid in ander regime met andere normen). Hij moordt zijn eigen grote legerkader uit en gaat met een onvolledig kader WO II in. Hierdoor wordt het een knoeiboel in WO II.

Na Stalin volgen Chroesjtsjov en co: destabilisatie politieke systeem.Gevolgen in eigen land beperken zich tot politieke opponenten. worden naar kampen gestuurd maar niet gedood. (de willekeur is er niet meer) De regering is terug menselijker.

De mensen zijn niet blij met Sovjetregime. Het communisme schept gelijkheid maar geen welvaart. Oost-Europese landen komen in opstand.In ’56: opstand in Hongarije onder Imr Nagy. Sovjettanks rijden binnen in Boedapest en het orthodox regime wordt hersteld.Praagse lente: tanks van Russen rijden binnen.

©Eline Burms 10

Jan Palach: man die zich in brand stak. nu: plein ter ere van hem.Hij wordt aanzien als de 1e man die zich opgaf voor zijn vrijheid.Mensen gaan bloemen leggen op de plaats waar hij zich in brand stak (kan je niet tegenhouden) hele lange rij. Jan Zajic heeft dit ook gedaan. (hij is minder bekend) moraal van Russen daalt.Wij: welvaartsboom; mensen onder communisme: de armoede is onder controle, maar er is geen welvaart.

Dia 64:Hoe ze leven: dag in dag uit: gecontroleerd Materiële omstandigheden kunnen wij ons niet voorstellen.

Poolse opstand (meer in westen)Sovjets gaan achteruit. Ze kunnen de prijs van de koude oorlog niet meer aan. steeds meer en grotere bewapening.Reagan (president van Amerika) ‘star war’: project: elke inkomende raket onderscheppen voordat het de Amerikaanse bodem zou raken.Antwoord op dit miljoenenproject: Russen geven het op want ze kunnen dit economisch niet aan. (1/3 van de Russische bevolking onder de armoedegrens beland) muur gaat vallen: BAM

Na val van de muur:West-Duitsland gaat miljoenen pompen in de economische heropbouw van Oost-Duitsland.

Chernobyl (1986): nucleaire ramp in OekraïneVal van de muur (1989)

Ook China heeft even onder druk gestaan door het vallen van de muur. Studenten en jongeren komen op straat in Peking. Men besluit het leger te sturen met tanks. Een man staat op de weg, tanks stoppen voor hem. ‘We kunnen hem toch niet overrijden.’ oppakken of overrijden?China heeft zekere toegevingen gedaan: Deng Xia Ping: grote man ( of de kat nu wit is of zwart, als hij maar muizen vangt) Ze accepteren vandaag de dag het kapitalisme in bepaalde vormen, zodat ze economische welvaart kunnen creëren. China is zo fabriek van de wereld geworden. Maar Jeugd begint ook mondiger te worden. Ze hebben nood aan hogere opleidingen voor hun industrie. Nu: je mag rijk worden, doen wat je wil maar mond houden over politiek.China blijven 2 koersen varen:

economisch: liberalisme toepassen (vrije zones) politiek: communisme (1 partij)

Rusland na val van de muur: alle randrepublieken (bv. Oekraïne) eisen hun autonomie op. Nu krijgt Poetin stilletjes touwtjes terug wat meer in handen.

Onder Stalin hebben Russen de beste relatie met de Amerikanen. In koude oorlog liep het mis onder Chroetsjov: relatie verzuurd. (zie verhaal rode telefoon)

©Eline Burms 11

2. Europa

1. Europa: waarom?Vrede: nog nooit meer dan 50 jaar vrede tussen de landen die nu in Europa zitten tot na WO II oprichting van de Europese Unie. Er zijn nog NOOIT 2 democratieën die rechtstreeks de oorlog aan elkaar verklaard hebben. Dit is het ethisch minimum van Europa.

in Oudheid: Europa = de Mediterrane zone in late middeleeuwen: westen verkennen: Europa Atlantische zone(Portugal, Spanje: oorspronkelijk) 19e eeuw: toppunt van de macht Europa (kolonies) strijd Engeland >< FrankrijkPortugal en Spanje vallen weg

Evenwicht omzeep bij opkomst van Duitsland WO I en WO II (??)Na WO II: Europa is uitgeteld en heel koloniale vat loopt leeg. Europa valt weg en tegelijk komt Sovjet Unie op. (20e eeuw: De koude oorlog tussen 2 machtigste landen)1989: muur valt macht van Europa neemt toe door de val van Sovjet Unie.Heropbouw van macht sovjets zal lang duren, Europa is ondertussen gerecupereerd van WOII.Nu: heel veel kritiek op Europa vooral op economisch beleid. Men is toch blij dat men de fouten van het eigen beleid op Europa kan afschuiven. (vb. België leent geld om intresten te betalen)Europa aanduiden als schuldige van de crisis (= gemakkelijk)

2. Hoe het begonMarshallplan: ERP: European Recovery Program: schipAmerikanen willen vrije markt promoten in Europa na WO II omwille van de spanning tussen Amerika en Sovjet Unie door Trumandoctrine en Marshallplan. Amerikanen pompen veel geld in Europa. Reactie van Sovjet Unie: Voorspelling: 1 crisis en Amerika is eraan.

Marshallplan: eerst binnen Europa overeenkomen en dan krijg je geld. 1e keer dat Europese landen samen moeten werken. Wederopbouw is ingezet: Amerika stopt met investeren.

EGKS (= Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal): logisch…Frankrijk en Duitsland: schoten nog op elkaar een aantal jaar geleden. Dankzij Marshallplan kan Duitsland heropgebouwd worden, want alles was platgebombardeerd. Hun economie stijgt enorm snel. Fransen en Britten moeten erachter hinken. Spanning komt terug want Duitsers verloren, maar gaan ons voorbij steken wat betreft welvaart. We gaan samenwerken maar nog heel miniem, enkel kolen en staal. 6 landen sluiten zich aan: België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland en Italië. Ze komen samen en het lukt wonderbaar. Er ontstaat een gemeenschappelijke markt rond deze producten.

In de koude oorlog: Amerikanen en Russen zitten elkaar in de veren. In Europa nog steeds herinnering aan honger. De spanning rond Berlijn komt terug. Europa als reactie:

©Eline Burms 12

EEG: Europa: wij moeten onze eigen landbouw verzorgen. Wij moeten zelf voor eten zorgen. Dus naast kolen en staal nu ook voeding.Primitief voertuig: VW geit (speciaal voor landbouw gemaakt.)Men gaat een Europees landbouwbeleid voeren. Hoe meer je produceert, hoe meer je krijgt (waarborg = minimumprijs). Voedseltekorten veranderen in voedseloverschotten door de landbouw uit te bouwen. Zo zijn ze niet meer afhankelijk van andere landen voor bv. graan. OPERATIE = GELUKT!! ze verkopen ook bv. aan Rusland.Europa komt uit voedselproblematiek. Subsidiëring/hoeveelheid afbouwen na een tijd.

Europa toont aan dat ze door samen te werken veel kunnen bereiken. Niet bij alles: defensie = mislukt. Maar men ziet het voordeel van samenwerken.

Europa: vrij verkeer van goederen voor alles een gemeenschappelijke markt. Diensten, personen en kapitaal nog niet.

Onderhandelingen:verdrag van Rome = belangrijk.Verdrag van Lissabon fundamentele ommekeer en aanpassing van de werking van Europa

voorgaande groeimomenten zijn rond economie economisch sterk. politiek = Europa een dwerg. geen enkel gemeenschappelijk punt.Europees verdrag van de rechten van de mens grote groeipool

1948: filmbeelden van kampenProcessen van Nazi beulen gaan beginnen confrontatie met het absolute kwaad.Begin VN: eerste daad: onvervreemdbare rechten van de mens vastleggen in de universele verklaring van de rechten van de mens. Dit zijn onze beginselen. Zo werd onze maatschappij uitgebouwd. Iedereen in de VN heeft dit ondertekend (dus ook Russen en Chinezen). EVRM = Europees Verdrag van de Rechten van de Mens universele rechten van de mens overnemen als verdrag om de EU binnen te komen (= afdwingbaar). Schending van deze rechten kan je aanklagen bij de rechtbank in Straatsburg. Elke persoon kan de rechten van de mens afdwingen aan de rechtbank in Straatsburg.

Vb. Assise: uitloting van de jury worden opgeroepen, kunnen geweigerd worden door de beschuldigde12 + 1 reserve: mogen niet in contact komen met de buitenwereldRechter: strafbepalingNu: beroepsmagistraat moet juridisch het vonnis van de jury motiveren door aanklacht in Straatsburg want vroeger moest dit niet gemotiveerd worden. Dit zou tegen de rechten van de mens zijn. België veroordeeld door EVRM.

Frankrijk: Bij zware misdrijven (terroristische aanslag) aantal wel en aantal niet opgepakt. te gevaarlijk voor jury ( ze zijn bang van wraak terroristen). Dus beroepsmagistraten gebruiken.Cameron (Groot-Britanie) wil uit Europa stappen want al vaak veroordeeld door EVRM.

©Eline Burms 13

3. De instellingenHoe gaan we de EU organiseren?

Europa is ingewikkeld en eenvoudig In Europa: verschillende clubjes:

kandidaten moeten EVRM volgen Britten doen mee maar € is niet hun munt. Eurosong: Turkije, Azerbeidjaan cultuur geen lid van de Schengen zone (= zonder douane aan de grens) raad van Europa EU EVRM

weinigen hebben full-option (België wel!!)

Instellingen bespreken die iedereen treffen, die het beleid van Europa bepalen.(zie ook bundel Europa: pg. 3)Moeilijke naamgeving men weet niet wie wat doet.

1. Europese raadOpm: Niet alle presidenten (staatshoofden) zetelen de ministerraad voor.

staatshoofden en regeringsleider (presidenten en 1e ministers) zetelen de ministerraad voor = hoofd van de uitvoerende macht.

hier worden geen concrete zaken afgesproken. Wel: Principes worden besloten: politieke beslissingen (geen details) (vb. gaan we naar Syrië? Gaan we ze wapens geven?)

4x per jaar samenkomen onder het voorzitterschap van Herman van Rompuy. De voorzitter wordt voor 2.5 jaar gekozen en kan 1x verlengd worden.

2. Raad van de Europese Unie(eigenlijke wetgevers)Het vertegenwoordigt de lidstaten. = raad van de ministers. (= vroegere naam)= motor van de beslissingen, definitieve besluiten. Vb. bankencrisis in Europa welke ministers aanwezig zijn, is afhankelijk van het onderwerp op de agenda.

besluit genomen: liefst iedereen akkoord, maar meestal gewoon meerderheid.

aantal inwoners wegen door: hoe meer, hoe zwaarder. kleine landen: strategisch aantal stemmen gegeven (meer dan ze normaal zouden krijgen) om te voorkomen dat de grote landen Europa zullen besturen. Als Turkije toetreedt in 1 keer grootste aantal zetels (want veel inwoners) = groot probleem.

taken: - wetgeving: maken de hoofdteksten.

©Eline Burms 14

3. De Europese Commissie= politiek onafhankelijk na goedkeuring van het parlement, benoemd door lidstaten.

ministers kennen niet alles van andere landen.

zetelt in Brussel.Nu: elk land gaat commissarissen aanduiden = verantwoordelijke voor een aantal sectoren. Hebben een enorm bureau met deskundig inzicht. beleidsondersteuning geven aan ministers van de EU.= werkpaard van Europa: hebben verschillende bureaus en verschillende commissarissen hoofdcommissaris = voorzitter.

commissie (= beleidsondersteunend) gaan raad van de Europese Unie helpen.Wetgeving helpen: als je dat doet gebeurt dat. Dit wordt onderzocht in universiteiten.

kijken of wetgeving nageleefd wordt. Luxemburg: Hof in Luxemburg

begroting helpen opstellen.

4. Het Europees parlementWordt verkozen door de burgers.Niet per land, wel per fractie overleggen (groen, socialisten) ze zetelen per politieke familie.

initiatief nemen

goedkeuren van ideeën van de ministerraad

(vb. land toetreden tot EU meerderheid in parlement hebben)

Voorbeeld: visserij dossier

Oude manier:Alle boten uit Oostende en Nieuwpoort varen uit vissen zoveel ze willen. Minder vis meer en langer vissen + op andere plaatsen vissen. geen vissen meer.Ze vragen hulp aan de burgemeester (oog op de verkiezingen) geeft subsidies (ze moeten bv. geen belastingen meer betalen) Vissers uit andere plaatsen subsidieoorlog: want zij willen dit natuurlijk ook.

©Eline Burms 15

Europese aanpak: dit probleem samen aanpakken subsidies mag niet (zuurverdiende centen niet in stervende economische sector steken, maar wel in technologie voor de toekomst) probleem aanpakken? (Europese raad) Er wordt een gemeenschappelijk dossier uitgewerkt door Europa. Ze vragen aan de commissie hoe het zit. Zij vragen aan de universiteiten dit te onderzoeken. De resultaten gaan naar de ministers.Zij zoeken een oplossing. Op einde: politici: laatste woord. verbod op sleepnetten maakt alles kapot geen vis meer teruggooien quota bepaald: op bepaald moment stoppen want te veel gevist. Er staan boetes op. parlement krijgt verslag van de commissie. Finale tekst wordt goedgekeurd door parlement. Raad van de EU zet hun handtekening eronder.

Voordeel: hierdoor geen visoorlog tussen landen + op lange termijn: sector redden, duurzaamheid. Land voor de rechtbank gedaagd door de commissie omdat ze de normen niet naleven. vb. Europa vs. Google/Microsoft: Doordat we verenigd veel groter zijn, hebben we ook een veel grotere invloed. We kunnen zelfs indruk maken op reuzen als google en microsoft.

Probleem:Welk lang zou politiek gezien een sector ‘weggooien’? politieke zelfmoord.Alles wordt op Europa geschoven daardoor krijgt Europa een negatief beeld.Een land kan het afschuiven op Europa ipv zelf verantwoordelijkheid op te nemen.

Wereldspelers op vliegniveau: airbus, boeiingVerschillende onderdelen uit verschillende landen in Europa.

In België: - we hebben technologie: kennis niet aankopen.- geld verdienen- tewerkstellingen- strategisch onafhankelijk

Standaardisatie van bv. handel heeft zijn voordelen. Bv. hoogte van vrachtwagens (bruggen verhogen)

Vb. als zwanger of vanaf bepaalde leeftijd word je uit Sabena gegooidHostesse van Sabena gaat naar de rechtbank in Straatsburg voor discriminatie van vrouwen. ze kreeg gelijk.

Buitenlandse politiek = chaos. ieder voor zich Europa weegt niets, meningen te verdeeld. Economisch: Europa = reus.

Vb. Syrië: Britten en Fransen willen wapens geven, de rest niet.Vb. Turkije: toetreding in jaren ’60 beloofd als ze de wetgeving naleven, maar sinds toen al veel veranderd in de wetten. Ze zouden direct het grootste land worden, dus bv. Britten, Fransen, Duitsers willen dit niet.( hun eigen inbreng zou verkleinen)

©Eline Burms 16

3. Palestina hotspot van de wereldGrootste Joodse bevolking woont in Amerika.Palestijnen: vb. volk dat onrecht moet ondergaan heel moeilijk dossier.

InleidingJoden: oud Nomadenvolk 1e spoor: 8000 v.C.

geschrift (verwijst naar oude herkomst): rechts naar links = makkelijker met hamer (want hamer in rechterhand en bijtel in linker) + geen klinkers te veel werk.

speciale band met het goddelijke. In Jeruzalem ben je het dichtst bij Jahweh. Ze vinden zich het uitverkoren volk.Het beloofde land is aan hen geschonken door Jahweh (tegen hem kan je niet ingaan). Moeilijkheid van het land het is Gods’ belofte.Israël is belangrijkst, anders kan Gods’ voorspelling niet uitkomen. = heel belangrijk voor hen, verbonden met cultuur en traditie.

Orthodoxe joden: begin met het kleine daarna kan je nog steeds spiritueel opklimmen. Wij, Christenen: veel grote tradities, maar blijft niets van over.

1. VoorgeschiedenisZe willen bewijzen dat ze als slaven naar Egypte moesten. Egyptenaren: geweldige boekhouders ze houden alle overwinningen bij. Er is geen enkele verwijzing gevonden naar de gevangenschap van Joden uit Israël. Dus is hoogstwaarschijnlijk niet echt gebeurd.

Egypte = belangrijk want begin van gebruiken en prozaïsche wet eigen levensstijl ontwikkeld.

1000v.C.: Koning David (afgebeeld in strijd met Golita = Filistijnen (=Palestijnen)) Joden kunnen koninkrijk stichten. Jeruzalem wordt de hoofdstad.David is bekend omwille van de psalmen die hij liet neerschrijven.

Koning Salomon (zoon van David) is bekend omwille van het bouwen van de 1 e tempel .

Nieuwe grootmacht rond Tigris en Eufraat (nu: Irak) 1 e diaspora : ark van verbond wordt verwoest de Babylonische ballingschap

Ze mogen na korte tijd terugkeren, maar velen doen dat niet verspreiding (deel zijn slaven geworden). Bij de terugkeer wordt een 2e tempel gebouwd op de Tempelberg in Jeruzalem.

Grieken zijn onverschillig tov. Godsdienst: Joden spreiden zich verder uit.

Romeinen: Grieken staan onder Romeins gezag. Aanvankelijk gaat dit goed. (religio licita: geoorloofde/erkende religie) Joden worden geaccepteerd. Bewijs: grootste tempel in Jeruzalem onder Romeins gezag. (onder Pilatus) Heel wat Joden verspreiden zich in het Romeinse rijk. Er ontstaat een aftakking van het Jodendom: Christendom (= sekte). Ze zijn volledig ingebed in de Joodse gemeenschap.

©Eline Burms 17

Na de dood van Caesar is hij vergoddelijkt (zie ‘juli’) en de daaropvolgende keizers worden ook vergoddelijkt.

Augustus …

Voor Joden is vergoddelijking/verafgoding van de keizers ultieme schending. Het eerbetoon aan de keizer (=God) ontkennen ze. Dit wordt beschouwd door Rome als het ontkennen van het Romeinse gezag.

Onder Nero brand in Rome: Christenen zien dit en denken aan de ondergang. God vereren ipv helpen met blussen.Dit stuit de Romeinen tegen de borst: zij gedragen zich als zonderlingen ipv. medeleven te tonen voor Rome en te helpen. Nero: “Joden en Christenen zijn vijand” (zij scheren beiden over dezelfde kam) Zo wreed vervolgd dat Romeinen medelijden krijgen = spijtig (volgens Tacitus)Joden en Christus worden vervolgd.In Jeruzalem (70): opstand want ze willen de Romeinse keizer niet eren of als God erkennen. Romeinen: leger erop afsturen (opstand onder Titus). Ze worden onderdrukt triomftocht (boog bij Colosseum)

Dia 10:Reliëf van de strijd: generaal op praalwagen, schat wordt voorgereden (7-armige kandelaar uit de tempel in Jeruzalem), slaven deel: staatsslaven voor de bouw van het Colosseum (Vespasianus)

Romeinse godsdienst is een moreel woestijn. Ondanks de vervolging gaat de sekte van het Christendom blijven uitgroeien. Joden blijven bestaan want cultuur blijft behouden. Joden komen nogmaals in opstand onder Hadrianus Jeruzalem alles plat. Romeinse tempel op plaats waar Joodse tempel stond.

Romeinse rijk Oost-Romeinse rijk en West-Romeinse rijk (Diocletianus)Nieuw systeem:In het oosten is het christendom een belangrijke groep het wordt erkend als godsdienst. Kort daarna wordt het ook in het westen (onder Constantijn) erkend, al twijfelen we of Constatin zelf aanvankelijk gelovig was; waarschijnlijk op zijn sterfbed? Maar het is een politiek voordeel. Hij wil zo zijn macht bestendigen. Het christendom heeft zich ontwikkeld tussen de eerste en de vierde eeuw tot zelfstandige godsdienst, los van de Joodse godsdienst. (was niet de bedoeling van Jezus); verstandhouding is verzuurd. Bij de joden is de tempel het centrum van het Joodse geloof. En de Joden zorgen voor Christus aan het kruis. Het zijn Gods’ moordenaars. verzuurde verhouding + Joden erkennen Jezus niet als de Messias (voor Joden: profeet) Zij ontkennen de basis van het christendom: de goddelijke natuur van Jezus Christus, de waarheid.

Kerk gestructureerd: middeleeuwen: bij de val van het Romeinse rijk: enige structuur die overeind blijft kerk wordt nieuwe macht. (cultuur, cohesie van de maatschappij) ze kunnen schrijven.

©Eline Burms 18

Joden worden gepest (speciale regels) algemene perceptie: middeleeuwen = duistere tijden.Heksen- en Jodenvervolgingen in de Nieuwe Tijd. In Spanje: bekeren of weg. Moslims. In het gebied waar de Joden woonden zijn er uiteraard andere bevolkingsgroepen gekomen. In de 7de eeuw begint de Islam zijn opmars en wint ook het oude Palestina. Houding tgo Joden: onverschillig, niet twisten.

19e eeuw: nationalisme, industriële revolutie een land, een volk (bv. Britse ras)

Joden erkennen nationalisme ze willen een land. Aanvankelijk is Israël niet the place to be. Ze overwegen vanalles, ook Latijns-Amerika. (ironie want hiernaar zijn alle Jodenvervolgers na WO II gevlucht)

Pogrom (gewelddadige aanval): Jodenvervolgingen in Noord-Europa. Ze worden aanzien als zondebok bij bv. crisis. Ze willen hun eigen staat. Joden: goed herkenbaar, eigen gebruiken. vechtpartijen, soms ook doden.

Herzl: een Jood zegt: “Wij willen een veilige thuishaven!”

Balfour declaration: WO I breekt uit. Groot-Brittannië belooft onafhankelijke Joodse staat binnen Palestina in ruil voor geld. Je krijgt misschien een land (toevallig het beloofde land). Britten maken van dit gebied een mandaatgebied na WO I opdracht om een onafhankelijk gebied te bereiken.

WO II komt al snel. Joden willen uitwijken uit Duitsland naar het beloofde land, maar worden geweigerd door Britten want ze willen de Arabieren niet tegen hen (olievelden). oorlog is gedaan. De kampen worden opengesteld de wereld is geshockeerd.Joden hebben een enorme tol betaald!

Youtube: The story of ExodusSchip van Frankrijk naar Palestina na WO II. Mensen hebben geen papieren. Britten laten hen er niet af. Ze moeten terugkeren en komen in een kamp gelijkend op een concentratie kamp. Dit gebeurt wanneer alle camera’s op hen gericht zijn. Wereldopinie keert zich tegen Britten.

©Eline Burms 19

2. Een land?

De Joodse staat is aaneengesloten. Palestijns grondgebied is afgescheiden. Dit was voorzien door de VN.

1948: VN, Marshallplan, speech van Churchill, 1e Berlijncrisis de wereld valt uiteen.Joden kiezen voor het westen (democratie) Amerika. Ze willen bij het westelijk kamp horen. Ze willen democratisch zijn.

Zuid-Libanon (licht groen)Het plan Daleth wordt uitgevoerd. Een groot deel van de Palestijnen wordt verjaagd (anders zouden de Joden geen meerderheid hebben binnen hun eigen land). Dus de Joden nemen eerst deel van Palestina in en dan verjagen ze ze ook nog uit hun eigen land.Dit leidt tot gevechten/bloedbaden. Palestijnen vluchten naar Zuid-Libanon, Westelijke Jordaanoever, Gazastrook.

Na de oorlog willen een aantal Palestijnen terugkeren.Wet van de terugkeer van Israël: iedereen die tijdens de oorlog vluchtte, mag niet terugkeren tenzij ze joods werden. Ze hebben in de oorlog alles achtergelaten zonder enige vergoeding voor hun eigendommen.

Eisen van Palestina nu:Vergoeding of terugkeer

Deel van Palestijnen kwamen in de Westbank terecht bij het vluchten. Dit is grondgebied van Jordanië. Dubbele pech!

1967: koude oorlogSyrië, Jordanië en Egypte >< IsraëlDe buurlanden sluiten een coalitie. Waarom moet dat juist hier komen? Ze willen Israël weg. Israël wordt geholpen door Amerika. Dankzij Amerikaanse vliegtuigen blijft Israël overeind. De 3 landen worden uitgeschakeld en krijgen rake klappen. (onverwacht)

©Eline Burms 20

Syrië verliest Golanhoogte (westen van Syrië) want hier is water (regen) en op een heldere dag kan je Damascus zien. Dit is het hart van Syrië. Westelijke Jordaanoever wordt veroverd door Israël (hier: gevluchte Palestijnen). Arabisch deel van Jeruzalem: Klaagmuur in handen van de Joden.Israël komt tot aan het Suezkanaal. Vernietiging van de vijand is totaal.

1982: Egypte (strategisch gelegen: Suezkanaal) loopt over van Rusland naar Amerika. Amerika zit met problemen. Ze willen Egypte heel graag als bondgenoot. Onder druk van Amerika geeft Israël de Sinaï woestijn terug aan Egypte. Zo komt er terug vrede tussen Egypte en Israël. Door veel Joden wordt dit godsdienstig ingevuld. Jahweh is trouw. Dit moet het beloofde land zijn. Jahweh houdt zich aan zijn woord en is zijn volk trouw.

Als ze de grond terug moeten geven, zou dit heiligschennis zijn. Dus onderhandelen over teruggave is ondenkbaar.Als Jood heb je het recht om naar Israël te gaan. (wonen en leven) Dit is het land voor de Joden.

Joden koken economisch alle Palestijnen uit. 1989: de muur is gevallen. Joden uit Oostbloklanden maken hiervan gebruik om naar Israël te gaan. Ze hebben het recht om in Israël te wonen.Als Jood word je in Oostbloklanden maar net getolereerd. Dus als je daar blijft, ben je een ‘echte Jood’. Je hebt hier geen kans om op te klimmen. Hier wonen relatief radicale Joden. De andere uit de Oostbloklanden gaan naar Westbank.

Alle Joodse kolonies zitten aan het water en op zo’n manier dat de aaneensluiting tussen de Palestijnse nederzettingen onmogelijk wordt. Het is onmogelijk om de Westbank terug te geven omdat er zoveel Joden wonen. Strijd om water wordt door joden gewonnen.

3. Palestijns verzetYasser Arafat: leider van PLO (Palestinian Liberation Organisation)Omdat ze niet gehoord worden, gebruiken ze terrorisme. vliegtuigkapingen: vooral in Amerika. begin van beveiliging van vliegtuigen.

Uitspraak Mossad (Israëlische geheime dienst): ‘Nooit zal iemand met Joods bloed aan zijn handen blijven leven op aarde.’

Bekende aanslagen:Munchen: Olympische spelen

Palestijnen gijzelen Joodse atleten door schuld van politie doden Palestijnen een aantal Joden. Terreur: geen sympathie in de wereld.

Intifada = opstand der stenen beweging van kinderen: gooien stenen. Israëlieten schieten terug = onsympathiek. Wereldopinie keert zich tegen Israël.

Israël moet onder druk van de wereldopinie toch onderhandelen. Dit gebeurt in het geheim in Oslo: Palestina stopt met terrorisme. Palestijnen kunnen vorm van autonomie krijgen.

©Eline Burms 21

2000: Bill Clinton (democraat) aan de macht: president van de VSNa zijn mandaat wil hij de geschiedenis ingaan als man die vrede bewerkt tussen aartsrivalen. Als dit lukt volgende verkiezingen: goed voor democraten.

Druk van moslimterroristische terreur stijgt. Als Amerika deze vrede kan regelen. Moslim fundamentalisme ontkrachten want Amerika bewijst dat het belangstelling heeft voor de rechten van de moslims (Palestina).Camp David = staatsbezit in de bossen, kan je niet met camera’s bij (geen pers aanwezig). Clinton roept Yasser Arafat en Ehud Barak (leider van Joden) samen. 1 probleem centraal: JeruzalemJeruzalem was op Westelijke rand van de Jordaanoever. Joden veroveren Jeruzalem en breiden uit op Palestijns stuk Belangrijke stukken van Jeruzalem: Klaagmuur van tempel van verbond

rotskoepel: Mohammed ter hemel gegaan.Arafat: kan niet toegeven want het hoort mij niet toe. Ik ben slechts conciërge.

©Eline Burms 22

Idee van Amerika: grond, oppervlakte PalestijnaKlaagmuur Joden

goed voor beide partijen!!MAAR! In Israël zelf: aantal mensen niet akkoord. Ze vinden elke toegeving onaanvaardbaar. Er staan verkiezingen te wachten in Israël. Ariel Sharon denkt er munt uit te kunnen slaan. Hij klaagt het akkoord aan: GEEN TOEGEVINGEN!Hij gaat met bewapende bewaking op de Tempelberg rondlopen. Er wordt een steen gegooid naar hem Ze schieten terug.

Na de mislukte poging door het ingrijpen van Sharon Intifada 2: zelfmoordaanslagen.Palestijnen gaan in de steden met zelfmoordriem. Zo doen ze de staat Israël meer pijn. De vraag naar veiligheid van de bevolking stijgt. Sharon had dit beloofd, maar kan het niet waarmaken. Na aanslag 9/11: In de strijd van terreur mag je alles doen (elk wapen mag gebruikt worden) Israëlieten maken hiervan gebruik om fence op te richten (aan de Westbank) rond Palestijns gebied. het wordt op Palestijns grondgebied gebouwd. Palestijnen gaan uit dit gebied verhuizen want voelen zich bedreigd. Dan Gaza Jodenvrij maken om beter te kunnen ommuren. Zo zitten de joden veiligerAlle Palestijnse gebieden zijn ommuurt om buiten te gaan moeten ze langs Israëlische wachtposten. (dus: Israël heeft controle en zij hebben water)VN heeft dit verdeeld.

Laatste poging: Bush had ideeën, nl. democratie. (2006)Als er democratie is, moet je overleg plegen en dan zal de Palestijnse regering zoeken naar een overeenkomst. In de Westbank: opvolgen uit PLO hieruit groeit de Fatahpartij. Ze zijn bereid tot onderhandelen. Gaza: partij van de Hamas ( Hesbollah (= de partij van Allah) Sji’ieten gesteund door Iran).Waarom zo populair geworden? Gebied is belegerd. Deze partij heeft geld. Ze geven onderwijs, steun, onderdak, inkomen. Liefdadigheid voor het volk populariteit bij het volk stijgt. Ze doen tenminste iets tegen Israël/tegen de oneerlijke omsingeling. Voor Israël: Iran = gedoodverfde vijand want ze zijn waarschijnlijk aan een atoombom bezig. Iran >< Israël: strijd voor dood of leven. Israël heeft al atoomwapens. Ze willen niet dat Iran dit ook heeft.

Situatie nu: als er ooit een vrede kan komen, wat moet er dan opgelost worden? statuut van de Westelijke Jordaanoever de politiek van Israël zodat er geen eenheid van een Palestijnsgebied kan komen (probleem van de Israëlische nederzettingen) en daardoor niet 1 Palestijnse staat de muur rol van Iran: Hesbollah en atoomwapens statuut van Jeruzalem: stad = heilig zullen ze beide niet afstaan wet op de terugkeer: vergoeden? Staat van de vluchtelingen probleem van het water Gaza Palestijnsgebied; kan de grens dan open met Egypte? Vandaag dreigt radicalisering in Egypte extreme moslimsRond de tafel: Palestina, Iran, Gaza, Israël, Egypte

©Eline Burms 23

Demografische tijdbom: de 2 groepen vooral Palestijnen (ook Israël) veel kinderen veroorzaakt spanning: toenemende druk op middelen (moeilijk binnen de muren)

4. De kampen/Holocaust

3 soorten Concentratiekampen: - doorgangskampen/opvangskampen (vb. Breendonk)- uitroeiingkampen- werkkampen werken voor Duitse oorlogsindustrie

Verschillende gevangenen komen in Breendonk opvang van Joden maar vooral politieke tegenstanders van het regime. XX-05: Joden uit Antwerpen worden gevraagd om zich aan te melden in Dossinkazerne. De meesten worden naar uitroeiingkampen (vooral Auschwitz/Birkenau) gestuurd. Sommige, moesten nog eerst werken in de Dossinkazerne. Kinderen, vrouwen en ouderen werden ineens uitgeroeid. Het synisme/sarcasme is erg doordacht. Er werd berekend hoeveel personen tegelijk uitgeroeid konden worden. De bezittingen werden verkocht enorme opbrengst. Duitse bundesbaan werd hier deels mee betaald. De organisatie (uitroeiing) mocht geen geld kosten.

Vanuit Breendonk werden de meesten naar werkkampen gebracht. Het verzet betaalt hoge tol. De grootste moordmachine ooit (Auschwitz) komt maar langzaam op gang: begindagen moeizaam. Sarcasme: museum in Praag opgericht met uitgestorven volkeren. Joden worden ook tentoongesteld. (ze waren ze toen aan het uitroeien)Joden willen hun huidige politiek met de uitroeiingen (Holocaust) rechtvaardigen. In feite teren ze nog steeds op het de holocaust. In bepaalde buurten moesten Joden samenkomen. Deze wijk werd ommuurd = getto. Zo konden ze gemakkelijk naar de kampen worden overgebracht.

Auschwitz: documentaire BBCPlannen van Auschwitz nu aan Israël geschonken Bewijsmateriaal voor het kamp. Het is echt gebeurd, het kan niet ontkend worden. Oorspronkelijke bedoeling was niet dat het de grootste moordmachine ooit zou worden.

Auschwitz (Polen – Ooskant bij Krakau): Oorspronkelijk niet bedoeld/gepland als uitroeiingkamp. Het is ontworpen als werkkamp. Ze willen poging tot verzet breken en laten zien wie de baas is. Gaandeweg zien ze dat er mogelijkheid is voor een goede brandstof. Het kamp wordt uigebouwd. Ze gaan brandstof maken.

1) kamp: werkkamp voor IG Farben (willen brandstof maken) Höss dagboek.2) Russen gevangen

Himmler na start van Barbarossa (= begin van de oorlog): Sovjet unie wordt aangevallen = vernietigingsoorlog >< Russen

>< JodenGrote delen van Sovjet unie worden uitgehongerd door Duitsers. Veel krijgsgevangenen naar oa. Auschwitz gebracht.

Auschwitz krijgt bijkomende functies: wat moeten we met al deze mensen doen? Ze werden hard behandeld waardoor vaak na 3 maanden al veel mensen dood waren.

©Eline Burms 24

Russen moesten nog harder afzien dan de Poolse gevangenen.

Commando’s: uitroeiing (neerschieten). Dit is fysiek en psychologisch zeer vermoeiend voor de soldaten die moeten schieten. Dit was een grote belasting voor de SS. De soldaten raken niet meer gemotiveerd.

3) CO-Auschwitz (CO gas) 1 e manier : meer systematische manier: koolstofmonoxide. Mensen die niet beantwoorden aan de eisen van de Nazi’s (gehandicapten).Gasauto’s geprobeerd, grote ladingen springstop in een huis plaatsen maar dit liet te veel sporen na. Höss moet weg naar Berlijn en zijn plaatsvervanger maakt van de tijd gebruik om te experimenten.

2 e manier : Fritz wil oversten plezieren. Hij gaat Cyklon-B gas (normaal om katoen schoon te maken) op mensen gebruiken. Proefkonijnen: Russische krijgsgevangenen (blok 11)Eerst: dosis niet hoog genoeg sommige mensen overleven het: half levend spartelen. dosis/concentratie verhogenSpotprijs: mensen systematisch ombrengen. Enkel zijn er nog te weinig crematoria. Auschwitz vanaf nu moordmachine. Ze willen geen paniek zaaien want dit vertraagt. Daarom komt er een bandje van Joden die muziek maken in het kamp. Mensen komen aan met de trein en zien dat het hier goed is dus ze zijn niet opstandig.Lijken worden buiten gedragen + verbrand zo blijven er geen sporen achter. De valiezen worden gecontroleerd: kostbare spullen + gouden tanden +hun haar afgeschoren om vilt te maken (voor duikboten)

uitroeiing van de Joden tot ’44 in Auschwitz met dit systeem

In heel het kamp worden bepaalde woorden nooit uitgesproken. (vb. dood, uitroeiing, …) Er worden altijd verbloemende termen gebruikt. De totale sfeer: we mogen geen sporen nalaten.

Geallieerden weten het op een bepaald moment door luchtfoto’s en dergelijke. waarom niets gedaan? – Het was geen prioriteit.

©Eline Burms 25

5. Vlaams – Nationalisme: een geladen begripIjzerwake: Brussel loslaten, wij gaan onze eigen weg op. Vlaams belang wordt in buitenland vaak gelinkt aan collaboratie/extreem rechts.

1. “Vlaamse Beweging”, een geschiedenisTaalgrens: hoe komt die daar?Romeinen waren meer ingeburgerd in het zuiden van België door Latijnse latifundia meer Latijnse cultuur. Geen of weinig Latijnse cultuur in het noorden van het land. Ze behouden hun eigen taal en gebruiken. Minder geromaniseerde gebieden: Franken behouden taal.

Doorsnede van de 2 zones (A: Vlaanderen, B: Wallonië) wordt steeds smaller ontstaan van de taalgrens.

16e eeuw: Karel V: Franse taal voor onze gebieden wordt bestuurstaal. 17 provinciën zijn 1 gemaakt. Noorden gaat onder Willen van Oranje terug eigen weg op terug Nederlands. 17e eeuw: Quartier Latin: wijk in Parijs studentenwijk: werd Latijn gesproken. Lodewijk XIV legt overal Frans op = Richelieu. Elke edelman over de hele wereld kon Frans. Frans erg aanwezig bij ons.

2. 19e eeuw: Vive la Belgique – Arm VlaanderenNapoleon burgerlijk wetboek opstellen: wetten maken, administratie uitbouwen op z’n Frans: Frans wetboek. operationeel: systeem is vrij goed. Fransen werken zich door tot de machtseliten. Administratie en gerechtstaal = Frans. Willem I wil Nederlands als bestuurstaal doorvoeren. Franse elite zijn de taal niet machtig wijzen macht van Willem af opstanden.Er ontstaan 3 breuklijnen: - taal: noorden en zuiden

- levensbeschouwelijk: N: protestant en Z: katholiek- economisch: N: rijk en Z: arm

(N= Nederland; Z= België)

onafhankelijk België (Vanaf hier N:Vlaanderen Z:Wallonie)monsterverbond: Willem I weg (1830). Ze zijn hem beu. Wij worden onafhankelijk.

Sterke anti-Nederlandse ingesteldheid Nederlands scoort niet goed.De Belgische staat gaat toch vanuit Brussel de Vlaamse cultuur stimuleren. Hoe meer gemeenschappelijk, hoe beter voor de jonge natie eenheid promoten. België wordt gepromoot bij alle bevolkingslagen. Sinds de Oudheid is er al België (Caesar).Kunstenaars (Rubens, Huyge, …) wij hebben aan de mensheid veel cultuur geleverd, Vlaamse primitieven. Vlaamse cultuur = bron van eenheid. Kunnen wij allemaal uit putten. Wij als Belgen hebben zo’n grote geschiedenis.

©Eline Burms 26

Ze gaan de spelling 1 maken. Door wetboeken en administratie blijft Frans de cultuurtaal. Frans wordt taal van de machtseliten. Er zijn veel Vlaamse dialecten niet 1 taal

wet in Vlaams schrijven welk dialect?Kleine elite 2-taligen uit eerbied voor het verleden, willen het Nederlands niet ten onder laten gaan. Arm Vlaanderen Nederlands komt moeilijk door als cultuurtaal.

1850-1914:Omdat door het cijnskiesrecht de drempel verlaagd wordt, komt Nederlands beetje door.

Sociale strijd: Vlaanderen armFrans rijk = chique volk

nog altijd aanwezig.Eind 19e eeuw: Nederlands wordt aanvaard in rechtbanken, onderwijs en administratie

Tweedracht binnen de Vlaamse beweging: katholieken en liberalen spreken amper tegen elkaar. Davidsfonds: structureel katholiek.Willemsfonds: liberale tegenhanger.

3. Eerste wereldoorlogMeer mensen uit Vlaanderen gaan vechten in de Westhoek er wordt veel Nederlands gesproken onder de soldaten. Ze kunnen 4 jaar niet naar huis.Sociaal hogere groep: de officieren praten Frans. De soldaten meestal Vlaams of Waals (verstaan geen Frans) Achter het front: frontbeweging: mensen 4 jaar bezig houden relatief rustig: Nederlandstalige soldatenblaadje: schampere opmerkingen tegen officieren conflicten. Andere kant van de linieActivisme = meewerken met Duitse bezetter willen Vlaamse bevolking aan hun kant krijgen (Flamenpolitiek)Duitsers spelen in op de Vlaamse Beweging. In de ogen van de Duitsers is Vlaams een Nederduits dialect en past het in de Duitse cultuur.

Na de oorlog: Vlaamse Beweging wordt besmet met Duits activisme. Vlaamse Beweging wordt gelijk gesteld aan collaboratie en verliest al het gewonnen terein opnieuw.

Crisisperiode bewegingen extreem rechts getint. Na WO II: Noord-Zuid kloof komt tot stand: Nederlands >< Frans (eerst protestant >< katholiek)Dit door de terugkeer van de koning. Franstaligen willen dit niet. Compromis: zoon: Boudewijn komt aan de macht. Kloof politiek wordt ook economisch. We gaan van een steenkoolmaatschappij naar een petroleummaatschappij. haven van Antwerpen wordt uitgebouwd. Dit wordt het centrum van het land op economisch vlak (centrum dus niet meer in het zuiden).

©Eline Burms 27

Noorden van het land eist culturele autonomie/zelfstandigheid. Walen willen ook meer economische onafhankelijkheid. opdeling van het land: gewesten en gemeenschappen

Wallonië eist economische onafhankelijkheid wetgevende en uitvoerende macht wordt de gewestraad en regering. Zij zijn bevoegd voor het gewest Wallonië op economisch vlak.

Brussel: aparte zone (apart gewest) ook wetgevende en uitvoerende (regering) macht

Gemeenschappen: Vlaamse, Duitse, Franse

In Vlaanderen: 1 regering (gewestraad en regering is bij ons 1 geheel) om beter te functioneren.

Men wil dit niet alleen voor economie maar ook voor cultuur: Vlaamse gemeenschapsregering en raad Franse gemeenschapsraad en regering Duitse gemeenschapsraad en regering

In ons land 3 culturele zones. Operationeel: gemeenschapsraad en gewestraad samensmelten in Vlaanderen maar niet in Wallonië.

Territoriaal is het Duitse landsdeel bestuurd door Waalse gewest. Brussel = Franstalig en dus deel van Franse gemeenschap zit hier.

Duitstalige gebied hoort economisch bij Wallonië.

Dia 14:Ons land is asymmetrisch. Economie komt niet overeen met cultuur.

Hoe langer hoe meer bevoegdheden worden van het centrum (Federale regering) naar gewesten of gemeenschappen overgebracht.

6. Culturele (on)waarde in onze samenleving (mijmering)Onze maatschappij is heel hard veranderd. Vroeger grote structuren brachten de duidelijke visie op mens en maatschappij (kerk, socialisten, …) Het was een duidelijk denkpatroon dat je kon volgen. Elk systeem had z’n onderwijs. Je bleef in een bepaald systeem. Je leefde binnen een duidelijke wereld. Je had iemand die je de weg wees.

Al die grote zingevers zijn hun geloofwaardigheid kwijt. We zijn geïndustrialiseerd, meer op onszelf aangewezen (door computer). De mens komt in een niemandsland. De wereld is veel globaler geworden.

©Eline Burms 28

Een sekte kan zich wel afsluiten van de buitenwereld. Dominantie van de markt via de media. TV-zender moet hoge kijkcijfers halen. Die blijven met nieuwe dingen komen. Ze hebben een breed thema: ze kunnen gemakkelijk vrij extreme thema’s nemen. Morele leider = wat de media ons brengt.Media: reality-tv om eigen gedrag te toetsen.

Markt wordt nieuwe zingever. Reclame meer, beter, alleen gelukkig als je dit product hebt.

Als wij niet consumeren, stort onze economie in.

©Eline Burms 29