Nieuwsbrief Rechtspraak Europa - nr 2 2017 · 2017. 2. 14. · Rechtspraak Europa, 2017, nummer 2...

Rechtspraak Europa

In één klik verbonden met Europa

Maandelijks overzicht van de rechtspraak van het Europese Hof voor de

Rechten van de Mens (EHRM) en het Hof van Justitie van de Europese Unie

(HvJEU). Kernredactie: Marc de Werd en Joanne Bik. Vaste medewerkers:

Roel Andrea, Dorien Boessenkool, Robin Cozijnsen, Floris Dudok van Heel,

Louisa Klop, Menco Rasterhoff, Nienke de Visser en Mirjam Winkels.

Rechtspraak Europa wordt gemaakt door het Gerechtshof Amsterdam en het

Landelijk Bureau Vakinhoud rechtspraak (LBVr), en wordt gepubliceerd op

het weblog European Courts, op de website van de rechtspraak (inclusief

archief), en op Intro Europees recht (alleen intern).

Het archief is te raadplegen op rechtspraak.nl.

Rechtspraak Europa rechtstreeks ontvangen? Stuur een mail naar

[email protected] om te worden toegevoegd aan de verzendlijst.

Copyright ©2017 Marc de Werd/Gerechtshof Amsterdam; ©2017 Joanne

Bik/LBvR

Volg Rechtspraak Europa op Twitter: @europeancourts en @joannebik1

Zesde jaargang, 2017,

nr. 2 (februari)

http://www.youtube.com/watch?v=sPBEwpz8UXQ&list=FLpSFke5P3iaYsqUqZQ918Dg&index=2http://intro.rechtspraak.minjus.nl/LOV/Europees/LBVr/Paginas/default.aspxhttp://europeancourts.blogspot.nl/https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Gerechtshoven/Gerechtshof-Amsterdam/Over-het-gerechtshof/Publicaties/Paginas/Nieuwsbrieven-Gerechtscoordinator-Europees-recht.aspxhttp://intro.rechtspraak.minjus.nl/LOV/Europees/Vakinformatie/NieuwsbriefRechtspraakEuropa/Forms/AllItems.aspxhttps://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Gerechtshoven/Gerechtshof-Amsterdam/Over-het-gerechtshof/Publicaties/Paginas/Nieuwsbrieven-Gerechtscoordinator-Europees-recht.aspxmailto:[email protected]://twitter.com/EuropeanCourtshttps://twitter.com/JoanneBik1

2

Inhoud

Inhoud ................................................................................................................. 2

Leeswijzer ............................................................................................................ 4

Deel 1 – Rechtspraak .......................................................................................... 5

Aanbesteding en overheidsopdrachten (B) ............................................................. 5

Arbeid, sociale zekerheid en vrij verkeer werknemers (B – C) .................................. 6

Asiel en migratie (S – V) ...................................................................................... 9

Belastingen .......................................................................................................14

Belastingen – btw (Fi - S) ...................................................................................16

Belastingen – douane en tariefindeling .................................................................19

Belastingen – vennootschappen en vrij verkeer kapitaal .........................................20

Beroepskwalificaties ...........................................................................................21

Bestuursrecht ....................................................................................................22

Bevriezing tegoeden ...........................................................................................22

Burgerschap Unie ..............................................................................................22

Civiel................................................................................................................22

Consumenten (C) ..............................................................................................23

Detentie en politieonderzoek (S) ..........................................................................24

Diensten, elektronische communicatiediensten ......................................................25

Digitale markt ...................................................................................................25

Discriminatie .....................................................................................................25

Eigendomsrecht .................................................................................................26

Familieleven (Fa) ...............................................................................................26

Financiële diensten en markten (B – S) ................................................................28

Gehandicapten ..................................................................................................31

Gezondheid, geneesmiddelen en etikettering (B) ...................................................31

Godsdienstvrijheid (B) ........................................................................................32

Grondrechten (Handvest) en EVRM (B – S) ...........................................................32

Handel en anti-dumping .....................................................................................33

Insolventie ........................................................................................................35

Intellectuele eigendom .......................................................................................35

Justitiële samenwerking in burgerlijke zaken .........................................................39

Kwekersrecht ....................................................................................................42

Landbouw en visserij (B) ....................................................................................43

Levenslang (S) ..................................................................................................45

LGBT- rechten ...................................................................................................46

Luchtvaart (C) ...................................................................................................46

Rechtspraak Europa, 2017, nummer 2 (februari)

3

Marktmisbruik (S) ..............................................................................................47

Mededinging .....................................................................................................47

Mensenhandel (S) ..............................................................................................50

Milieu, natuur, duurzame energie.........................................................................50

Ne bis in idem (B – S) ........................................................................................52

Overlevering en uitlevering (S) ............................................................................53

Privacy en persoonsgegevens (C - S) ...................................................................54

Procesrecht en recht op eerlijk proces – civiel .......................................................56

Procesrecht en recht op eerlijk proces – strafrecht .................................................57

Producteisen .....................................................................................................59

Rechtsstaat .......................................................................................................59

Recht op leven ..................................................................................................59

Sectoroverstijgend .............................................................................................59

Staatssteun (B – C – Fi) .....................................................................................59

Strafrecht .........................................................................................................60

Terrorisme (S) ..................................................................................................61

Toegang tot documenten (B) ...............................................................................61

Vervoer (B) .......................................................................................................62

Vrij verkeer .......................................................................................................63

Vrijheid van meningsuiting (S) ............................................................................63

Witwassen (S) ...................................................................................................64

Woonvergunning (B) ..........................................................................................64

Deel II - Algemeen ........................................................................................... 65

Algemeen .........................................................................................................65

Cursus en opleiding ............................................................................................65

Nieuwsbrieven ...................................................................................................67

NL prejudiciële verwijzingen ................................................................................68

Vacatures .........................................................................................................69


4

Leeswijzer De redactie heeft ervoor gekozen om de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de

Mens (EHRM) en van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) en het Gerecht per rubriek

gezamenlijk aan te bieden. De toenemende vervlechting van het EU recht en het EVRM sinds het

Verdrag van Lissabon (2009) is met name zichtbaar op het terrein van de grondrechtenbescherming.

Deze ontwikkeling naar een Europees ius commune maakt dat beide kenbronnen in een juridische

casus gelijktijdig relevant kunnen zijn. De redactie wil aldus recht doen aan die Europese realiteit.

- Om sneller te scrollen: klik op tweede icoon van boven “bladwijzers”, de index blijft dan in

de linkerkolom staan.

- De nieuwsbrief is ingedeeld in alfabetisch gerangschikte onderwerpen.

- Prejudiciële verwijzingen bevatten een link naar de verwijzingsuitspraak op de website van

het ECER. Voor de samenvattingen wordt gebruik gemaakt van de samenvattingen van ECER.

Als de verwijzing nog niet beschikbaar is verwijst de link, voorzien van een * naar de

algemene pagina van ECER.

- In de index is tussen haakjes aangegeven voor welke rechtsgebieden de informatie relevant

is: Bestuursrecht (B), Civiel recht (C), Familierecht (Fa), Fiscaal recht (Fi), Strafrecht (S),

Vreemdelingenrecht (V)


5

Deel 1 – Rechtspraak

Aanbesteding en overheidsopdrachten (B)

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Litouwen – 11 oktober 2016 – Zaak C-531/16 –

Specializuotas transportas -

Moeten banden tussen twee deelnemende bedrijven kenbaar gemaakt worden?

Artikelen 45, 54, 56 en 101 VWEU. Richtlijn 89/665/EEG. Richtlijn 2004/18/EG. Verzoekster heeft

ingeschreven op een openbare aanbesteding van verweerster, het openbaar lichaam Centrale voor

afvalverwerking (ophalen gemeentelijk afval en transport naar de afvalverwerkingsfaciliteit). Er zijn

in totaal vier inschrijvers. Verzoekster A en verzoekster B zijn beiden dochters van Ecoservice. De

inschrijving van A wordt op technische gronden afgewezen; haar wagenpark voldoet niet aan de

gestelde eisen (EURO-V-normen). B krijgt de opdracht. Eén van de twee overgebleven partijen gaat

(na afgewezen bezwaar) in beroep, stellende dat de offertes van A en B niet juist zijn beoordeeld en

dat A en B als verbonden ondernemingen in de zin van de Litouwse mededingingswet dienen te

worden beschouwd – zij zijn immers geen concurrenten maar hebben heimelijk samengewerkt,

hetgeen schending van het transparantiebeginsel oplevert. De verwijzende rechter stelt vast dat het

kenbaar maken van banden tussen deelnemende bedrijven slechts verplicht is wanneer de

aanbestedende dienst daarom vraagt, hetgeen hier niet het geval is geweest. Ook richtlijn 2004/18

bevat geen dergelijke plicht voor inschrijvers. Het HvJEU heeft zich in meer zaken over deze kwestie

gebogen. De verwijzende rechter oordeelt dat dan ook moet worden gekeken naar de positieve plicht

die rust op inschrijvers om hun banden met andere ondernemingen kenbaar te maken aan de

aanbestedende diensten, zelfs indien deze daar niet specifiek om vragen. De verwijzende rechter

twijfelt of aanbestedende diensten verplicht zijn om bij wijze van preventieve maatregel na te gaan

of sprake is van banden tussen inschrijvers. In casu was verweerster op de hoogte van de bestaande

banden tussen A en B, maar heeft desondanks geen actie ondernomen. Gezien het oordeel van het

HvJEU in zaak C-538/13 (de aanbestedende dienst moet in ieder geval nagaan of sprake is van

belangenconflicten en zo nodig maatregelen nemen) is verweerster dan ook in gebreke gebleven.

Interesting Preliminary Reference on Interaction between Competition and Public

Procurement Law (C-531/16), guest post by Dr Deividas Soloveičik (howtocrackanut)

GERECHT EU – ARREST – 17 januari 2017 – Zaak T-419/15 - Cofely Solelec -

ECLI:EU:T:2017:8 – arrest (alleen in het Frans)

De zaak gaat over een aanbesteding die het Europees Parlement heeft uitgeschreven. Verzoekers

zijn tweede geworden. Zij klagen dat degene die eerste is geworden een te lage prijs heeft gegeven.

Zij starten een procedure tegen het besluit om de aanbesteding niet aan Cofely te gunnen.

Vervolgens annuleert het Europees Parlement de aanbesteding gedeeltelijk.

GC rules on possibility to offer summary motivation for procurement decisions where

disappointed tenderers have been actively engaged in information exchange (T-419/15)

(howtocrackanut)

NOOT – bij HvJ 21 december 2016, zaak C-355/15 Bietergemeinschaft Technische …

ECJ creates randomness in right to challenge procurement decisions by excluded tenderers (C-

355/15) (howtocrackanut)

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2016/c-zaaknummers/c-531-16-specializuotas-transportas.htmlhttp://www.howtocrackanut.com/blog/2017/1/31/interesting-preliminary-reference-on-interaction-between-competition-and-public-procurement-law-guest-post-by-dr-deividas-soloveiikhttp://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186846&pageIndex=0&doclang=FR&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=487548http://www.howtocrackanut.com/blog/2017/1/24/ur1xaaw5o1gix0jmzay5zllf5yhlj1http://samenwerken.rechtspraak.minjus.nl/sites/landelijk_nieuwsbriefrechtspraakeuropa/Gedeelde%20%20documenten/2017%20-%20NRE%20nr.%202/Bietergemeinschaft%20Technische%20Gebäudebetreuung%20GesmbH%20und%20Caverion%20Österreichhttp://www.howtocrackanut.com/blog/2017/1/11/5bdxdrpjdruz445d1gpl3vx0gtcz5w


6

LITERATUUR

Maurice Esssers en Robert Fröger, 'Aanbestedingsrechtelijke uitsluitingsgronden en het

mededingingsrecht: wat moet een mededingingsjurist weten van de mogelijkheden tot uitsluiting in

het aanbestedingsrecht?', M&M 2016-6, p. 227-237

OVERIG

World Bank's "Benchmarking Public Procurement 2017" (howtocrackanut)

Nieuwe notitie Europa decentraal over het aanbesteden van e-depots (Europadecentraal)

Arbeid, sociale zekerheid en vrij verkeer

werknemers (B – C)

EHRM – ARREST – 12 januari 2017 - Saumier t. Frankrijk – persbericht – arrest (niveau

2) – ECLI:CE:ECHR:2017:0112JUD007473414

Werkgerelateerde ziekte door nalatigheid werkgever en recht op compensatie

Artikel 1, EP EVRM. Artikel 14 EVRM. De zaak betreft een persoon die ziek is geworden door

nalatigheid van haar werkgever en geen volledige compensatie heeft kunnen krijgen voor de schade

die ze daarvan heeft ondervonden. Het Hof oordeelt dat werknemers die een ongeluk hebben gehad

op het werk of een werkgerelateerde ziekte hebben opgelopen ten gevolge van nalatigheid door hun

werkgever, niet in een zelfde of vergelijkbare situatie zitten als die van individuen die fysieke schade

of gezondheidsproblemen hebben ondervonden ten gevolge van nalatigheid van mensen die níet hun

werkgever zijn. De regels omtrent de aansprakelijkheid voor ongelukken op het werk en

werkgerelateerde ziekten verschillen derhalve van de regels die van toepassing zijn onder de normale

wet, want zij zijn niet gebaseerd op bewijs van nalatigheid, een causaal verband tussen de

nalatigheid en de schade, en de beslissing van de rechter, maar op solidariteit en automatisme. Daar

komt nog bij dat voor schade die is veroorzaakt door de werkgever en die het gevolg is van laakbare

nalatigheid automatisch een aanvulling op de schadevergoeding wordt ontvangen door het

slachtoffer, waardoor de situatie zich ook onderscheidt van de die onder de normale wet. Gelet op

het feit dat de situatie van een werknemer die een ongeluk heeft gehad op het werk, of een

werkgerelateerde ziekte heeft opgelopen niet hetzelfde is als die van een persoon die schade heeft

opgelopen in een andere context, is er volgens het Hof geen sprake van discriminatie en dus geen

inbreuk op het Verdrag.

HvJ – CONCLUSIE A-G SAUGMANDSGAARD ØE – 12 januari 2017 – Zaak C-620/15 –

A-Rosa Flussschiff GmbH – Frankrijk – ECLI:EU:C:2017:12 - conclusie

Mag ontvangende lidstaat de geldigheid van een in een ander lidstaat afgegeven E 101-verklaring

beoordelen?

Verordening (EEG) nr. 1408/71. Verordening (EEG) nr. 574/72. E 101-verklaring. De verwijzende

rechter meent dat de voorwaarden waaronder de betrokken werknemers hun activiteit uitoefenden,

kennelijk niet binnen de materiële werkingssfeer van artikel 14 van verordening nr. 1408/71 vallen.

Derhalve rijst de vraag of het voor het bevoegde orgaan of de rechterlijke instanties van de lidstaat

van ontvangst in dergelijke omstandigheden mogelijk is om, bij wijze van uitzondering, de geldigheid

van een door het bevoegde orgaan van een andere lidstaat afgegeven E 101-verklaring te beoordelen

en eventueel aan te vechten. Het verzoek werpt de lastige vraag op hoe op het gebied van de sociale

zekerheid een evenwicht kan worden gevonden tussen enerzijds de beginselen van rechtszekerheid

en het vrije verkeer van werknemers binnen de Unie en anderzijds de noodzaak een juiste toepassing

van de relevante bepalingen van verordening nr. 1408/71 te verzekeren. Dit vraagstuk is de

afgelopen jaren door de integratie van de arbeidsmarkten van de lidstaten steeds belangrijker

geworden.

https://tijdschriften.rechtsgebieden.rijks.boomportaal.nl/tijdschrift/marktenmededinging/2016/6/MenM_1387-6236_2016_019_006_003http://www.howtocrackanut.com/blog/2017/1/13/world-bank-publishes-benchmarking-public-procurement-2017https://europadecentraal.nl/nieuwe-notitie-europa-decentraal-over-het-aanbesteden-van-e-depots/http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-5595122-7067223http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-170287http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186705&pageIndex=0&doclang=NL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=91635


7

A-G: Zolang zij niet is ingetrokken of ongeldig verklaard door het orgaan dat haar heeft afgegeven,

is een E 101-verklaring die is afgegeven overeenkomstig artikel 12 bis, lid 1 bis, van verordening

(EEG) nr. 574/72 bindend voor het bevoegde orgaan en de rechterlijke instanties van de lidstaat van

ontvangst, zelfs indien zij vaststellen dat de voorwaarden waaronder de werknemer zijn activiteit

uitoefent, kennelijk niet binnen de materiële werkingssfeer van laatstgenoemde bepaling vallen.

HvJ – CONCLUSIE A-G BOT – 19 januari 2017 – Gevoegde zaken C-680/15 en C-681/15 –

Asklepios Kliniken en Asklepios Dienstleistungsgesellschaft – Duitsland –

ECLI:EU:C:2017:30 – conclusie

Overgang onderneming; incorporatiebeding; cao

Richtlijn 2001/23/EG. Artikel 16 Handvest grondrechten EU. Het geschil betreft de toepassing van

een collectieve overeenkomst. De bijzonderheid van de onderhavige zaak is dat de collectieve

overeenkomsten op de arbeidsverhouding tussen een werkgever en diens werknemers van

toepassing zijn als gevolg van een in de arbeidsovereenkomsten opgenomen incorporatiebeding. De

onderhavige zaak heeft betrekking op de volgende situatie: een vervreemder die niet is aangesloten

bij een werkgeversorganisatie die na onderhandelingen een collectieve overeenkomst heeft

vastgesteld, heeft ervoor gekozen om in de arbeidsovereenkomsten van zijn werknemers een beding

met een verwijzing naar die overeenkomst op te nemen. Dat incorporatiebeding heeft een dynamisch

karakter, in zoverre het ook ziet op de toekomstige ontwikkelingen van die collectieve overeenkomst.

Het Hof wordt gevraagd voor recht te verklaren of richtlijn 2001/23 zich in dergelijke omstandigheden

tegen het dynamische karakter van het incorporatiebeding verzet. Anders gezegd: verzet deze

richtlijn zich ertegen dat de verkrijger wordt verplicht de arbeidsvoorwaarden toe te passen die het

resultaat zijn van toekomstige ontwikkelingen van de collectieve overeenkomst waarnaar de

arbeidsovereenkomsten verwijzen?

A-G: In een situatie als in het hoofdgeding, waarin de tussen de vervreemder en de werknemers

gesloten arbeidsovereenkomst een beding met een verwijzing naar de in een collectieve

arbeidsovereenkomst vastgelegde arbeidsvoorwaarden bevat, en waarin de vervreemder noch de

verkrijger aan de onderhandelingen over die collectieve overeenkomst kan deelnemen, moet artikel

3, lid 1, van richtlijn 2001/23/EG, gelezen in samenhang met artikel 3, lid 3, van deze richtlijn, aldus

worden uitgelegd dat het zich ertegen verzet dat een dergelijk beding na de overgang van

onderneming een dynamisch karakter heeft, dat wil zeggen wordt geacht tevens te verwijzen naar

de aanpassingen die in de toekomst in die collectieve overeenkomst zullen worden aangebracht. Uit

artikel 3, leden 1 en 3, van richtlijn 2001/23, in onderlinge samenhang gelezen, volgt integendeel

dat voor die verwijzing in het in de arbeidsovereenkomst opgenomen beding de temporele

beperkingen moeten gelden die volgens artikel 3, lid 3, van deze richtlijn op bij collectieve

overeenkomst vastgestelde arbeidsvoorwaarden van toepassing zijn.

PREJUDICIËLE VERWIJZING – VK – 9 januari 2017 – Zaak C-618/16 - Prefeta*

Vrij verkeer werknemers; aanvraag uitkering arbeidsongeschiktheid Poolse werknemer

Verordening nr. 492/2011. Richtlijn 2004/38/EG. Artikel 45 VWEU. Verzoeker is Pool en heeft enige

tijd gewerkt in het VK. Hij heeft ongeregistreerd en geregistreerd gewerkt, maar het dienstverband

wordt dan wegens Hij vraagt een werken bijstandsuitkering aan nadat hij arbeidsongeschikt is

geworden maar die wordt door verweerder geweigerd omdat verzoeker niet 12 maanden

ononderbroken geregistreerd werk heeft verricht, zoals vereist in de ‘A8-bepalingen’ opgesteld voor

de burgers van nieuw toegetreden lidstaten (de ‘Laken-10’). Verzoeker beroept zich bij de

verwijzende rechter op artikel 7, lid 3 van richtlijn 2004/38 waarmee hij zijn status als ‘werknemer’

zou hebben behouden. Hij stelt dat A8-bepalingen in strijd zijn met het EU-recht: die hebben voor

burgers van nieuwe lidstaten verlies van de status van werknemer tot gevolg. Afwijking van het

beginsel van vrij werknemersverkeer moet beperkt worden uitgelegd.

http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186977&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=524406http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak


8

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Duitsland –10 januari 2017 – Zaak C-619/16 – Kreuziger*

Vragen over compensatie van niet opgenomen vakantiedagen

Richtlijn 89/391/EEG. Richtlijn 2003/88/EG. Verzoeker heeft bij Land Berlin (verweerder) gewerkt

als juridisch stagiaire met een publiekrechtelijke opleidingsovereenkomst. Nadat hij het afsluitende

examen heeft afgelegd is zijn stage afgelopen en wordt de overeenkomst beëindigd. Hij vraagt een

financiële compensatie voor de niet opgenomen vakantiedagen. Dit wordt afgewezen omdat de

deelstaat een dergelijk recht niet kent en verzoeker niet in de onmogelijkheid heeft verkeerd zijn

verlof in 2010 op te nemen. De verwijzende rechter gaat ervan uit dat verzoeker zich voor financiële

compensatie enkel rechtstreeks op artikel 7, lid 2 van richtlijn 2003/88 kan beroepen daar deze

bepaling niet in nationaal recht is omgezet en er geen andere nationale regeling bestaat waarin dit

recht is geregeld. Verzoeker voldoet aan de in artikel 7, lid 2 gestelde voorwaarden. Hij vraagt zich

echter af of verzoeker gezien het feit dat hij vrijwillig van zijn recht heeft afgezien een beroep op

compensatie kan doen. Hij wijst erop dat het HvJEU in arrest Schultz-Hoff tevens heeft aangegeven

dat het lidstaten niet is toegestaan voorwaarden te verbinden aan een uitdrukkelijk aan werknemers

toegekend recht. Aangehaalde (recente) jurisprudentie: C-124/05 FNV; C-350/06 en C-520/06

Schultz/Hoff e.a.; C-214/10 KHS; C-118/13 Bollacke; C-341/15 Maschek

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Portugal – 12 januari 2017 – Zaak C-627/16 – Ventura

Ramos*

Bescherming werknemers bij insolventie werkgever

Richtlijn 2008/94/EG. Verzoeker wordt ontslagen. Hij dient negen maanden later een vordering in

tegen zijn werkgever wegens ongeldigheid en onrechtmatigheid van het ontslag. De rechter stelt

hem in het gelijk en kent hem alsnog salarisdoorbetaling toe vanaf ontslagdatum tot datum van het

arrest en een schadevergoeding. Vervolgens heeft zijn voormalige werkgever op zijn verzoek van de

rechtbank een insolventieverklaring gekregen. Verzoeker vraagt het loongarantiefonds (verweerder)

om betaling van zijn schuldvorderingen uit de arbeidsovereenkomst maar dit wordt afgewezen omdat

zijn aanspraken niet in het referentietijdvak vallen (= zes maanden voorafgaand aan de inleiding van

de insolventieprocedure). Verzoeker gaat in beroep tegen het besluit van verweerder waarbij als

grond voor de weigering wordt gegeven dat een dergelijk verzoek binnen een jaar na beëindiging

van de overeenkomst moet zijn ingediend. Verzoeker meent echter dat deze maximumtermijn

kennelijk onredelijk en onaanvaardbaar is.

NOOT - EHRM 30 november 2016, Barbulescu t. Roemenië

Resuscitating Workplace Privacy? A Brief Account of the Grand Chamber Hearing in Bărbulescu v.

Romania – Gaurav Mukherjee and James Wookey (Inforrm’s)

NOOT - EHRM 13 december 2016, Bélané Nagy t. Hongarije

Lastige zaken, slecht recht? Het EHRM over uitkering en eigendomsrecht (publiekrecht&politiek)

NOOT – HvJ 14 juni 2016, zaak C-308/14 Europese Commissie/VK

H. Verschueren, Economisch niet-actieve migrerende Unieburgers: enkel recht op sociale uitkeringen

indien zij over een verblijfsrecht beschikken, SEW 2017, nr. 1

NOOT - HvJ 21 december 2016, zaak C-201/15 AGET Iraklis

mr. dr. F.G. Laagland, Vereiste van goedkeuring collectief ontslag door overheidsinstantie, Vrijheid

van vestiging en vrijheid van ondernemerschap, Relevantie economische crisis, JAR 2017/37

NOOT – HvJ 15 november 2016, zaak C-258/15 Salaberria Sorondo

Mr. dr. N. Gundt, Leeftijdsgrens bij sollicitatieprocedure als directe discriminatie op basis van leeftijd

of uitdrukking van een wezenlijk en bepalend beroepsvereiste...TRA 2017/22

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraakhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraakhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraakhttp://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-159906https://inforrm.wordpress.com/2017/01/18/resuscitating-workplace-privacy-a-brief-account-of-the-grand-chamber-hearing-in-barbulescu-v-romania-gaurav-mukherjee-and-james-wookey/http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-169663http://www.publiekrechtenpolitiek.nl/lastige-zaken-slecht-recht-het-ehrm-over-uitkering-en-eigendomsrecht/http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=180083&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=656279http://overheid.uitgeverijparis.nl/tijdschriften/tijdschrift/SEW/62577http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186481&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=133799http://www.legalintelligence.com/documents/23256049?srcfrm=basic+search&alertid=68273http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=9ea7d0f130d6c74496cce3e34c3596429b7a5cd4e604.e34KaxiLc3eQc40LaxqMbN4PahiSe0?text=&docid=185361&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=133700http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD42A2&cpid=WKNL-LTR-Nav2


9

REGELGEVING EU

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening

(EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels en Verordening (EG)

nr. 987/2009 tot vaststelling van de wijze van toepassing van Verordening (EG) nr. 883/2004, ST

15642 2016 INIT - 2016/0397 (OLP)

LITERATUUR

Mr. P.R.W. Schaink, Arbeidsrecht in opmars in het insolventierecht, in: TvI 2017/2

OVERIG

France introduces card system to tackle posted worker fraud (euractiv)

Commission defends national rules on employee participation rights before the Court of

Justice of the EU (EC) (prejudiciële verwijzing in zaak C-566/15)

Commission prepares next steps towards European Pillar of Social Rights (EC)

Commission modernises policy on health and safety at work: frequently asked questions

(EC)

Why the rise of wearable tech to monitor employees is worrying (infolawcentre)

Asiel en migratie (S – V)

EHRM – ARREST – 12 januari 2017 – Abuhmaid t. Oekraïne – persbericht – arrest (niveau

2) – ECLI:CE:ECHR:2017:0112JUD003118313

Voortdurend onzeker verblijf niet in strijd met het Verdrag.

Artikel 8 EVRM. Artikel 13 EVRM. De zaak betreft klagers recht om in Oekraïne te verblijven. Na ruim

twintig jaar in Oekraïne te hebben verbleven op grond van tijdelijke verblijfsvergunningen, kreeg

klager in 2010 problemen met de autoriteiten aangaande zijn verblijf in Oekraïne. Vorige pogingen

om zijn verblijf te regelen, waaronder asiel- en emigratieaanvragen zijn afgewezen. Hij klaagt dat

de voortdurende onzekerheid over zijn recht om in Oekraïne te verblijven en dreigende uitzetting in

strijd is met zijn recht op privé- en familieleven. Het hof overweegt dat klagers nieuwe asielaanvraag

momenteel in behandeling is, waardoor hij geen reëel risico loopt om uitgezet te worden. Daarbij

voldoet Oekraïne aan zijn positieve verplichting om te zorgen voor een effectieve en toegankelijke

procedure om zijn klacht te onderzoeken.

EHRM – ARREST – 26 januari 2017 – X. t. Zwitserland – persbericht – arrest (niveau 3) –

ECLI:CE:ECHR:2017:0126JUD001674414

Onterechte uitzetting Tamil-strijder en onmogelijkheid om schadevergoeding te claimen.

Artikel 3 RVRM. De zaak betreft de uitzetting van klager – voormalig Tamil-strijder – uit Zwitserland

naar Sri Lanka nadat zijn asielaanvraag was afgewezen. Eenmaal in Sri Lanka is hij, zoals hij zelf al

had voorspeld, aan foltering onderworpen. Uiteindelijk heeft hij opnieuw asiel aangevraagd – en

gekregen – in Zwitserland. De nationale autoriteiten hebben erkend dat de aanvankelijke beslissing

onjuist was. Het hof oordeelt alsnog dat sprake is geweest van schending van artikel 3 EVRM.

HvJ – ARREST – 31 januari 2017 – Zaak C-573/14 – Lounani – Grote Kamer –

ECLI:EU:C:2017:71 – België – persbericht – arrest

Een asielaanvraag kan worden afgewezen als de asielzoeker heeft deelgenomen aan de activiteiten

van een terroristisch netwerk.

Richtlijn 2004/83/EG. Lounani, Marokkaans onderdaan, verzocht in 1991 om politiek asiel in

Duitsland. Zijn verzoek werd afgewezen. Sinds 1997 verbleef hij illegaal in België. In 2006 is hij

veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf wegens deelname aan een terroristische islamitische

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=CELLAR:49cc4a54-c3b9-11e6-a6db-01aa75ed71a1http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=CELLAR:49cc4a54-c3b9-11e6-a6db-01aa75ed71a1http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD29DC&cpid=WKNL-LTR-Nav2http://www.euractiv.com/section/social-europe-jobs/news/france-introduces-card-system-to-tackle-posted-worker-fraud/?nl_ref=28401934http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-17-141_en.htm?locale=enhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2015/c-zaaknummers/c-566-15-erzberger.htmlhttp://europa.eu/rapid/press-release_IP-17-114_en.htm?locale=enhttp://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=MEMO/17/3&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=enhttp://infolawcentre.blogs.sas.ac.uk/2017/01/11/why-the-rise-of-wearable-tech-to-monitor-employees-is-worrying/http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-5595147-7067261http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-170285http://hudoc.echr.coe.int/eng-press?i=003-5610451-7091756http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-170467http://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2017-01/cp170009nl.pdfhttp://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=187322&pageIndex=0&doclang=FR&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=246379


10

organisatie en heeft hij onder meer logistieke steun verleend aan vrijwilligers die in Irak zijn gaan

vechten. In 2010 heeft hij een verzoek ingediend om erkend te worden als politiek vluchteling. Na

een aantal negatieve beslissingen van de commissaris-generaal heeft de Raad voor

vreemdelingenzaken hem in 2011 toch het statuut van politiek vluchteling toegekend. Volgens de

Raad was geen van de daden waarvoor Lounani is veroordeeld, voldoende ernstig om te worden

aangemerkt als een „handeling welke in strijd is met de doelstellingen en beginselen van de

Verenigde Naties” in de zin van de richtlijn betreffende de vluchtelingenstatus, zodat hij niet wegens

zijn veroordeling van de vluchtelingenstatus kon worden uitgesloten. Die beslissing is vernietigd door

de Raad van State, maar de Raad voor vreemdelingenzaken heeft in 2012 zijn eerdere beslissing

bevestigd. De Raad van State, die opnieuw uitspraak doet in cassatie, heeft het Hof van Justitie

gevraagd te verduidelijken of, kort gezegd, een veroordeling wegens terroristische activiteiten in de

weg staat aan de erkenning als politiek vluchteling, ook al heeft de betrokkene zelf geen terroristische

daden gesteld.

Hof: Een asielaanvraag kan worden afgewezen als de asielzoeker heeft deelgenomen aan de

activiteiten van een terroristisch netwerk. Het is niet vereist dat de asielzoeker persoonlijk

terroristische daden heeft gepleegd dan wel heeft aangezet tot of deelgenomen aan dergelijke daden.

Foreign fighters’ helpers excluded from refugee status: the ECJ clarifies the law (EU law

analysis)

Europees Hof van Justitie: geen asielrecht voor lid terreurnetwerk (Europa nu)

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Nederland – Rechtbank Den Haag – 26 januari 2017 -

ECLI:NL:RBDHA:2017:872

Vragen over reactietermijn voor heroverwegingsverzoek in het kader van Dublin-verordening

Verordening (EU) nr. 604/2013. Verordening (EG) nr. 1560/2003. Eiser heeft op 22 september 2015

in Nederland een aanvraag ingediend tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor

bepaalde tijd. Uit Eurodac is gebleken dat eiser op 9 juni 2015 in Zwitserland een verzoek om

internationale bescherming heeft ingediend. Verweerder heeft op 20 november 2015 een verzoek

om terugname van eiser gedaan bij de Zwitserse autoriteiten op grond van artikel 18, eerste lid,

aanhef en onder b, van de Verordening (EU) Nr. 604/2013. De Zwitserse autoriteiten hebben het

terugnameverzoek op 25 november 2015 afgewezen. Zwitserland heeft bij Italië een claimverzoek

ingediend, waarmee Italië op 1 september 2015 fictief akkoord is gegaan, zodat per 1 september

2015 Italië verantwoordelijk werd. Op 27 november 2015 heeft verweerder een verzoek om

terugname van eiser gedaan aan de Italiaanse autoriteiten op grond van artikel 18, eerste lid, aanhef

en onder b, van de Dublinverordening. De Italiaanse autoriteiten hebben het terugnameverzoek op

30 november 2015 afgewezen. Op 1 december 2015 heeft verweerder een verzoek om

heroverweging aan de Italiaanse autoriteiten gedaan. Op 18 januari 2016 heeft verweerder een

rappelbrief gestuurd aan de Italiaanse autoriteiten. Op 26 januari 2016 zijn de Italiaanse autoriteiten

verweerder alsnog tegemoetgekomen aan het verzoek om terugname. De rechtbank wendt zich tot

het Hof van Justitie, om bij wege van prejudiciële beslissing uitspraak te doen over de uitleg van

artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening.

De verwijzende rechter stelt de volgende prejudiciële vragen:

Dient de aangezochte lidstaat, gelet op het doel, de inhoud en de strekking van de Dublinverordening

en de Procedurerichtlijn, binnen twee weken te reageren op het verzoek om heroverweging zoals

opgenomen in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening?

Indien het antwoord op de eerste vraag ontkennend luidt, geldt dan, gelet op de laatste zin van

artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening de termijn van maximaal één maand zoals is

aangegeven in artikel 20, eerste lid, onder b, van de Verordening 343/2003 (thans artikel 25, eerste

lid, van de Dublinverordening)?

Indien het antwoord op de eerste en tweede vraag ontkennend luidt, heeft de aangezochte lidstaat,

vanwege het woord “beijvert” in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening, een redelijke termijn

om op het verzoek tot heroverweging te reageren?

Indien inderdaad sprake is van een redelijke termijn waarbinnen de aangezochte lidstaat op grond

van artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening op het heroverwegingsverzoek dient te reageren,

http://eulawanalysis.blogspot.nl/2017/01/foreign-fighters-helpers-excluded-from.htmlhttp://eulawanalysis.blogspot.nl/2017/01/foreign-fighters-helpers-excluded-from.htmlhttp://www.europa-nu.nl/id/vkbcen5ggzzj/nieuws/europees_hof_van_justitie_geen?ctx=vh6ukzb3nnt0&tab=0&start_tab0=30http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBDHA:2017:872


11

is dan, zoals in het onderhavige geval, na verloop van zeven en halve week nog wel sprake van een

redelijke termijn? Indien het antwoord op deze vraag ontkennend luidt, wat heeft dan wel als

redelijke termijn te gelden?

Welke consequentie dient eraan te worden verbonden indien de aangezochte lidstaat niet binnen

twee weken, dan wel een redelijke termijn, reageert op het verzoek om heroverweging? Is de

verzoekende lidstaat dan verantwoordelijk voor de inhoudelijke beoordeling van het asielverzoek van

de vreemdeling of de aangezochte lidstaat?

Indien ervan dient te worden uitgegaan dat de aangezochte lidstaat verantwoordelijk wordt voor de

inhoudelijke behandeling van het asielverzoek vanwege het niet tijdig reageren op het verzoek om

heroverweging zoals bedoeld in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening, binnen welke termijn

dient de verzoekende lidstaat, in het onderhavige geval verweerder, dit dan aan de vreemdeling

kenbaar te maken?

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Nederland – 26 januari 2017 – Rechtbank Den Haag –

ECLI:NL:RBDHA:2017:873

Vragen over reactietermijn voor heroverwegingsverzoek in het kader van Dublin-verordening

Verordening (EU) nr. 604/2013. Richtlijn 2013/32/EU. Eiser heeft op 24 januari 2016 in Nederland

een aanvraag ingediend tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Uit

Eurodac is gebleken dat eiser op 22 januari 2016 in Duitsland een verzoek om internationale

bescherming heeft ingediend. Verweerder heeft op 24 maart 2016 een verzoek om terugname van

eiser gedaan bij de Duitse autoriteiten op grond van artikel 18, eerste lid, sub b, van de Verordening

(EU) nr. 604/2013. De Duitse autoriteiten hebben het terugnameverzoek op 7 april 2016 afgewezen.

Verweerder heeft een verzoek om heroverweging aan de Duitse autoriteiten gedaan. Hierop is tot op

de dag van de zitting nog geen reactie ontvangen. Bij brief van 29 augustus 2016 heeft eiser

verweerder verzocht zijn aanvraag in behandeling te nemen en de afwijzing van de Duitse

autoriteiten van 7 april 2016 als een definitieve afwijzing aan te merken. Verweerder heeft de

rechtbank op 22 december 2016 bericht dat eiser is opgenomen in de Nederlandse Algemene

Asielprocedure en dat het claimverzoek, dat in het kader van de Dublinverordening bij de Duitse

autoriteiten is ingediend, op 14 december 2016 is ingetrokken. Tussen partijen is in geschil of de

beslistermijn voor verweerder op de aanvraag van eiser voor een verblijfsvergunning asiel voor

bepaalde tijd van 24 januari 2016 inmiddels is verstreken.

De rechtbank stelt de volgende prejudiciële vragen:

(1) Dient de aangezochte lidstaat, gelet op het doel, de inhoud en de strekking van de

Dublinverordening en de Procedurerichtlijn, binnen twee weken te reageren op het verzoek om

heroverweging zoals opgenomen in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening?

(2) Indien het antwoord op de eerste vraag ontkennend luidt, geldt dan, gelet op de laatste zin van

artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening, de termijn van maximaal één maand zoals is

aangegeven in artikel 20, eerste lid, onder b, van de Verordening 343/2003 (thans artikel 25,

eerste lid, van de Dublinverordening)?

(3) Indien het antwoord op de eerste en tweede vraag ontkennend luidt, heeft de aangezochte

lidstaat, vanwege het woord “beijvert” in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening, een

redelijke termijn om op het verzoek tot heroverweging te reageren?

(4) Indien inderdaad sprake is van een redelijke termijn waarbinnen de aangezochte lidstaat op

grond van artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening op het heroverwegingsverzoek dient te

reageren, is dan, zoals in het onderhavige geval, na verloop van ruim zes maanden nog wel sprake

van een redelijke termijn? Indien het antwoord op deze vraag ontkennend luidt, wat heeft dan wel

als redelijke termijn te gelden?

(5) Welke consequentie dient eraan te worden verbonden indien de aangezochte lidstaat niet

binnen twee weken, een maand, dan wel een redelijke termijn, reageert op het verzoek om

heroverweging? Is de verzoekende lidstaat dan verantwoordelijk voor de inhoudelijke beoordeling

van het asielverzoek van de vreemdeling of de aangezochte lidstaat?

(6) Indien ervan dient te worden uitgegaan dat de aangezochte lidstaat verantwoordelijk wordt

voor de inhoudelijke behandeling van het asielverzoek vanwege het niet tijdig reageren op het

verzoek om heroverweging zoals bedoeld in artikel 5, tweede lid, Uitvoeringsverordening, binnen

http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBDHA:2017:873


12

welke termijn dient de verzoekende lidstaat, in het onderhavige geval verweerder, dit dan aan de

vreemdeling kenbaar te maken?

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Oostenrijk – 17 januari 2017 – Zaak C-646/16 – PPA

Jafari

Dublin-III verordening; Schengengrenscode

Verordening (EU) nr. 604/2013 (Dublin III). Verordening (EG) nr. 562/2006 (Schengengrenscode).

Verordening (EG) nr. 539/2001. Verordening (EG) nr. 810/2009. Verzoeksters (zussen) zijn

afkomstig uit Afghanistan. Zij zijn met drie minderjarige (Afghaanse) kinderen gevlucht en via Iran,

Turkije, Griekenland, Macedonië, Servië, Kroatië, Slovenië in Oostenrijk aangekomen waar zij asiel

hebben aangevraagd. Oostenrijk verzoekt Kroatië op grond van de Dublin III-Vo. verzoeksters over

te nemen gezien hun illegale binnenkomst in de Unie via Kroatië. Aangezien er geen reactie komt

wordt Kroatië medegedeeld dat hij als verantwoordelijke lidstaat wordt beschouwd. Gezien de

‘systeemfouten’ in Griekenland moet Kroatië (op grond van artikel 13, lid 1 van de Dublin III-Vo) als

verantwoordelijke lidstaat worden aangemerkt (geen ‘systeemfouten’). De verwijzende rechter gaat

er op grond van de arresten C-63/15 en C-155/15 vanuit dat hier een andere uitgangssituatie geldt

dan die welke aan zaak C-490/16 ten grondslag ligt aangezien Kroatië geen standpunt in onderhavige

zaak heeft ingenomen. Gezien de nog steeds voorkomende ‘systeemfouten’ in Griekenland gaat hij

ervan uit dat artikel 13, lid 1 Dublin III-Vo (illegale binnenkomst) van toepassing is. Hij wijst erop

dat het begrip ‘illegale grensoverschrijding’ niet in de verordening wordt gedefinieerd maar is af te

leiden uit de totstandkomingsgeschiedenis van de verordening. Hij vraagt zich af of aan het begrip

binnen de Dublin III-Vo. een daarvan losstaande betekenis moet worden toegekend. Dan rijst ook

de vraag of er gezien de door Kroatië gedulde doorreis er sprake is van een ‘visum’ in de zin van

artikel 2 en wat de consequenties daarvan zijn. Verder heeft hij vragen over de door verzoeksters te

berde gebrachte humanitaire gronden van de aanvraag. Aangehaalde (recente) jurisprudentie: C-

63/15 Ghezelbash; C-155/15 Karim;

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Spanje – 20 januari 2017 – Zaak C-636/16 – López

Pastuzano

Vragen over rechtmatigheid verwijderingsbesluit na strafrechtelijke veroordeling

Richtlijn 2003/109/EG. Verzoeker is Colombiaan. Hij heeft in Spanje de status van langdurig

ingezetene gekregen. Hij is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 12 maanden wegens

wederspannigheid, tot drie maanden wegens zware mishandeling en tot geldboetes wegens

mishandeling. Vervolgens is jegens hem een verwijderingsbesluit vastgesteld, uitdrukkelijk op grond

van de strafrechtelijke sancties, plus een verbod tot betreding van het Spaans grondgebied voor vijf

jaar en intrekking van zijn verblijfsstatus. Verzoeker komt op tegen dat besluit. De verwijzende

rechter moet beoordelen of het verwijderingsbesluit rechtmatig is. In de Spaanse regelgeving

bestaan twee verschillende bestuurlijke verwijderingsbesluiten: een voor bestuursrechtelijke en een

als wettelijk gevolg van vrijheidsbenemende straffen van meer dan één jaar. Hij wijst op de

voorwaarden voor verwijdering van langdurig ingezetenen in artikel 12 van Richtlijn 2003/109:

gevaar voor openbare orde/veiligheid en dat rekening moet worden gehouden met bepaalde

persoonlijke omstandigheden van de betrokkene. Deze voorwaarden zijn in de Spaanse wet verwerkt

maar gelden slechts voor verwijdering als sanctie voor bepaalde overtredingen, niet in geval van

vrijheidsbenemende straffen van meer dan één jaar. De verwijzende rechter vraagt zich af of de

Spaanse regeling verenigbaar is met EU-recht.

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Frankrijk – 27 januari 2017 – Zaak C-647/16 – Hassan

Dublin III; overlevering; verantwoordelijke lidstaat

Verordening (EU) nr. 604/2013. Verzoeker, geboren 1991, is Iraaks staatsburger en in Calais

aangehouden wegens overtreding van het gebiedsverbod (haven). Uit Eurodac blijkt dat verzoeker

bekend is bij de Duitse autoriteiten. Frankrijk verzoekt Duitsland om terugname van verzoeker en

besluit tegelijkertijd hem aan Duitsland over te dragen en in bewaring te houden. Verzoeker vraagt

nietigverklaring van het besluit. Hij eist erkenning dat Frankrijk verantwoordelijk is voor zijn

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-646-16-ppa.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-646-16-ppa.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-636-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-636-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-647-16.html


13

asielverzoek, dan wel ten minste voor heronderzoek van zijn situatie. De verwijzende rechter stelt

vast dat het besluit van Frankrijk niet is gegrond op artikel 28 (‘vluchtgevaar’) van verordening

604/2013 maar op de Franse asielwet, waarvoor hij aan de gestelde voorwaarden voldoet. Maar

gezien de rechtstreekse werking van verordening 604/2013 kon artikel 28 van de verordening wel

wettelijke grondslag vormen om verzoeker in bewaring te houden. Vraag is of de door Frankrijk

gehanteerde praktijk verenigbaar is met EU-recht. De rechter schetst de verschillen in de

bestuursrechtspraak over rechtmatigheid van overdrachtsbesluiten. Hij wijst op de diverse

taalversies van artikel 26 (betreffende informatieverstrekking aan de over te leveren persoon) en

dat zowel letterlijke als teleologische lezing gaat in de richting van een lezing volgens welke een

overdrachtsbesluit door de verzoekende lidstaat slechts kan worden genomen en ter kennis van de

betrokkene kan worden gebracht nadat de aangezochte lidstaat, uitdrukkelijk of impliciet, heeft

ingestemd.

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Duitsland – 31 januari 2017 - Zaak C-670/16 – PPA

Mengesteab

Overnameverzoek Dublin; gevolgen vertraging behandeling asielaanvragen

Verordening (EU) nr. 604/2013. Verzoeker, Eritrees staatsburger, heeft in Duitsland asiel

aangevraagd, onder overlegging van een Eritrees militair paspoort. Uit Eurodac blijkt dat in Italië

vingerafdrukken van verzoeker zijn afgenomen maar dat geen formeel asielverzoek in Italië is

ingediend. Het op dezelfde datum gedane overnameverzoek van Duitsland aan Italië blijft

onbeantwoord. Verzoekers asielaanvraag wordt niet-ontvankelijk verklaard, zijn uitzetting naar Italië

wordt gelast en verzoeker krijgt een wettelijk verbod van binnenkomst en verblijf voor zes maanden

vanaf uitzetting: Verzoeker gaat in beroep. Hij stelt dat de verantwoordelijkheid voor de behandeling

van zijn asielaanvraag volgens artikel 21, lid 1, derde alinea, van verordening 604/2013 is

overgegaan op Duitsland, aangezien het overnameverzoek pas na het verstrijken van de termijn van

artikel 21, lid 1 van de verordening is ingediend. De termijn voor indiening overnameverzoek zou

niet zijn ingegaan op de datum van zijn formele aanvraag maar al op tijdstip van zijn informele

verzoek. Verweerder stelt (onder verwijzing naar arrest Abdullahi) dat aan de termijnbepalingen van

verordening 604/2013 geen subjectieve rechten kunnen worden ontleend en hij gaat ervan uit dat

de termijnen pas bij indiening officieel asielverzoek een aanvang nemen. De verwijzende rechter

wijst op de door de grote instroom van asielzoekers ontstane vertraging in de behandeling van

aanvragen. Hij verwijst in zijn overwegingen naar de arresten Ghezelbash en Karim, waarin het

HvJEU het gevaar voor ‘forumshopping’ relativeert. Of Italië inderdaad in verzoekers geval

verantwoordelijk is hangt af van het door verzoeker opgebrachte verstrijken van de termijn van

artikel 22, lid 1. Aangehaalde (recente) jurisprudentie: C-394/12 Abdullahi; C-63/15 Ghezelbash; C-

155/15 Karim

NOOT - EHRM 17 november 2016, V.M. t. België

V.M. and others v. Belgium: The tragic story of yet another “disappeared case” (Strasbourg

observers)

NOOT - EHRM 13 december 2016, Paposhvili t. België

Expulsion of seriously ill migrants: a new ECtHR ruling reshapes ECHR and EU law (EU law analyis)

NOOT - EHRM 15 december 2016, Khlaifia ea. t. Turkije

The Grand Chamber’s ruling in Khlaifia and Others v Italy: one step forward, one

step back? (Strasbourg observers)

A template for protecting human rights during the ‘refugee crisis’? Immigration detention

and the expulsion of migrants in a recent ECtHR Grand Chamber ruling (EU law analyis)

NOOT – HvJ 7 juni 2016, zaak C-63/15 Ghezelbash en zaak C-155/15 George

Karim

C. Coenen, Hof wijzigt koers in Dublin-rechtspraak: betere rechtsbescherming voor asielzoekers bij

Dublin-transfers, SEW 2017 nr. 1

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-670-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-670-16.htmlhttp://hudoc.echr.coe.int/eng#{"fulltext":["v.m."],"documentcollectionid2":["GRANDCHAMBER","CHAMBER"],"itemid":["001-169047"]}https://strasbourgobservers.com/2017/01/18/v-m-and-others-v-belgium-the-tragic-story-of-yet-another-disappeared-case/https://strasbourgobservers.com/2017/01/18/v-m-and-others-v-belgium-the-tragic-story-of-yet-another-disappeared-case/http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-169662http://eulawanalysis.blogspot.nl/2017/01/expulsion-of-seriously-ill-migrants-new.htmlhttps://strasbourgobservers.com/2017/01/10/the-grand-chambers-ruling-in-khlaifia-and-others-v-italy-one-step-forward-one-step-back/http://eulawanalysis.blogspot.nl/2017/01/a-template-for-protecting-human-rights.htmlhttp://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=179661&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=561155http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=179663&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=561155http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=179663&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=561155http://overheid.uitgeverijparis.nl/tijdschriften/tijdschrift/SEW/62576


14

NOOT - Prejudiciële verwijzing Tsjechië Zaak C-391/16

Non-refoulement: is part of the EU’s qualification Directive invalid? (EU law analysis)

LITERATUUR

Jim Waasdorp, Aniel Pahladsingh, Expulsion or Imprisonment? Criminal Law Sanctions for Breaching

an Entry Ban in the Light of Crimmigration Law, in: Bergen Journal of Criminal Law and Criminal

Justice • Volume 4, Issue 2, 2016, pp. 247-266

OVERIG

EU onderzoekt gevolgen inreisverbod moslims van Trump (Europanu)

Rapporteur Europees Parlement: maak regels opvang asielzoeker in EU gelijk (Europanu)

Refugee law professor: US violates international law – Finland could take US to court (hs.fi)

Verklaring van Malta van de leden van de Europese Raad over de externe aspecten van

migratie: aanpakken van de route door het centrale Middellandse Zeegebied (Raad)

Mensenrechtencommissaris Muiznieks: sluit migranten niet langer op (Europanu)

Totale instroom asielzoekers in 2016 (EMN)

Executive (Dis)order and Refugees—The Trump Policy’s Blindness to International Law –

(reflaw)

Let Sleeping Dogs Lie? Temporary Protection in European Union Asylum Law (reflaw)

Belastingen

HvJ – ARREST - 18 januari 2017 – zaak C-189/15 – IRCCS – Italië – ECLI:EU:C:2017:17 -

arrest

Belastingverlagingen en stroominfrastructuurkosten

Richtlijn 2003/96/EG. De Stichting is een wetenschappelijke opname- en verzorgingsinstelling die

met name actief is in de sector van de medische zorg. Volgens de verwijzende rechter kan zij worden

gekwalificeerd als een „zakelijke eenheid” in de zin van artikel 11 van richtlijn 2003/96. In 2014

heeft de Stichting beroep ingesteld tot nietigverklaring van de handelingen waarbij de bevoegde

autoriteiten hebben geweigerd haar te erkennen als begunstigde van de voordeelregeling inzake de

bijdragen voor de algemene stroominfrastructuurkosten.

Hof: Artikel 17, lid 1, van richtlijn 2003/96/EG moet aldus worden uitgelegd dat het begrip

„belastingverlagingen” ook betrekking heeft op de voordelen met betrekking tot bijdragen zoals die

aan de orde in het hoofdgeding, voor de algemene kosten van de Italiaanse stroominfrastructuur,

die door het nationale recht worden toegekend aan energie-intensieve bedrijven in de zin van die

bepaling, onder voorbehoud van verificatie door de verwijzende rechter van de feiten en de nationale

rechtsregels waarop dit antwoord van het Hof is gebaseerd. Artikel 17, lid 1, van richtlijn 2003/96

moet aldus worden uitgelegd dat het zich niet verzet tegen een nationale regeling waarbij

belastingverlagingen op het elektriciteitsverbruik enkel worden toegekend aan die energie-intensieve

bedrijven in de zin van die bepaling die behoren tot de verwerkende industrie.

HvJ – CONCLUSIE AG WATHELET – 10 januari 2017 – Zaak C-682/15 – Berlioz

Investment Fund – Luxemburg – ECLI:EU:C:2017:2 – conclusie

Geldboete voor weigering verstrekken inlichtingen; Is het Handvest grondrechten van toepassing?

Richtlijn 2011/16/EU. Artikelen 47 en 51, lid 1 Handvest EU. Context van dit verzoek is het bijzondere klimaat van de recente onthullingen van „financiële schandalen” en andere mogelijke fiscale voordelen die bepaalde landen hebben verleend aan multinationale ondernemingen, In deze context maken de lidstaten meer en meer gebruik van rechtsinstrumenten – zoals richtlijn 2011/16 – die

een betere bestrijding van belastingfraude mogelijk maken. Het toegenomen gebruik van deze instrumenten werpt onvermijdelijk de vraag op naar het evenwicht tussen, enerzijds, de

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2016/c-zaaknummers/c-391-16-m.htmlhttp://eulawanalysis.blogspot.nl/2017/01/non-refoulement-is-part-of-eus.htmlhttps://boap.uib.no/index.php/BJCLCJ/article/view/1070https://boap.uib.no/index.php/BJCLCJ/article/view/1070http://www.europa-nu.nl/id/vkbbj6luvoxm/nieuws/eu_onderzoekt_gevolgen_inreisverbod?ctx=vh6ukzb3nnt0&tab=0http://www.europa-nu.nl/id/vkb8aujrsmyz/nieuws/rapporteur_europees_parlement_maak?ctx=vh6ukzb3nnt0&tab=0&start_tab0=10http://www.hs.fi/ulkomaat/art-2000005066064.html?utm_medium=social&utm_content=www.hs.fi&share=8d26918a78ab1758955c486a26f877c1&utm_source=t.co&utm_campaign=tweet-sharehttp://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2017/02/03-malta-declaration/?utm_source=dsms-auto&utm_medium=email&utm_campaign=Verklaring+van+Malta+van+de+leden+van+de+Europese+Raad+over+de+externe+aspecten+van+migratie%3a+aanpakken+van+de+route+door+het+centrale+Middellandse+Zeegebiedhttp://www.europa-nu.nl/id/vkbchmz67wzi/nieuws/mensenrechtencommissaris_muiznieks_sluit?ctx=vh6ukzb3nnt0&tab=0&start_tab0=30http://www.emnnetherlands.nl/Feiten_Cijfers/Totale_instroom_asielzoekers_in_2016http://www.reflaw.org/executive-disorder-and-refugees-the-trump-policys-blindness-to-international-law/http://www.reflaw.org/let-sleeping-dogs-lie-temporary-protection-in-european-union-asylum-law/http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186865&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=556559http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186677&pageIndex=0&doclang=NL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=451259


15

administratieve doeltreffendheid en, anderzijds, de eerbiediging van de rechten van de burger,

waaronder het recht op een doeltreffende voorziening in rechte.

A-G: Wanneer een lidstaat in zijn wetgeving voorziet in een geldboete die wordt opgelegd aan een

justitiabele die weigert inlichtingen te verstrekken in het kader van een met name op richtlijn

2011/16/EU legt deze lidstaat het Unierecht ten uitvoer, waardoor het Handvest toepassing vindt.

Een justitiabele kan zich beroepen op artikel 47 van het Handvest wanneer hij van mening is dat de

aan hem opgelegde administratieve geldboete gebaseerd is op een verzoek om inlichtingen waarvan

hij de geldigheid in twijfel trekt, indien dit verzoek is gedaan in het kader van een procedure waarmee

uitvoering wordt gegeven aan het Unierecht. Artikel 47 van het Handvest moet aldus worden

uitgelegd dat het gerecht waarbij beroep is ingesteld tegen de administratieve geldboete wegens

weigering om gevolg te geven aan het bevel tot het verstrekken van inlichtingen, de wettigheid van

dit bevel moet kunnen onderzoeken. Gelet op het door richtlijn 2011/16 nagestreefde legitieme doel

van bestrijding van belastingfraude en -ontwijking hoeft het gerecht evenwel enkel in staat te zijn

om na te gaan, op basis van een summier onderzoek, of het bevel tot het verstrekken van inlichtingen

berust op een verzoek om inlichtingen dat een verband laat zien tussen, enerzijds, de gevraagde

inlichtingen, de betrokken belastingplichtige, alsmede de derde bij wie in voorkomend geval

inlichtingen worden ingewonnen en, anderzijds, het nagestreefde fiscale doel. Slechts wanneer de

wanverhouding tussen het verzoek om inlichtingen en het fiscale doel kennelijk is, kan onwettigheid

worden vastgesteld. Het verwachte belang van de inlichtingen die een lidstaat aan een andere lidstaat

op basis van richtlijn 2011/16 vraagt, is een voorwaarde waaraan het verzoek om inlichtingen moet

voldoen opdat de verplichting van de aangezochte lidstaat om hieraan gevolg te geven uitwerking

krijgt. Het verzoek om inlichtingen waarop het bevel tot het verstrekken van inlichtingen berust,

moet noodzakelijkerwijs worden meegedeeld aan het gerecht waarbij beroep is ingesteld tegen de

geldboete, alsmede aan de aangezochte derde. Is de overheidsdienst van de aangezochte staat van

oordeel dat deze mededeling nadelig kan zijn voor de doeltreffendheid van de samenwerking tussen

de diensten ter bestrijding van belastingfraude en -ontwijking (of afbreuk kan doen aan een ander

algemeen belang of aan een fundamenteel recht van een ander individu), dan staat het aan deze

dienst om dit in het kader van de beroepsprocedure aan te tonen en is het de taak van de rechter

om hierover te beslissen.”

EU-handvest bij boete wegens weigering inlichtingenverzoek (taxence)

HvJ – CONCLUSIE A-G BOBEK – 19 januari 2017 – Zaak C-465/15 – Hüttenwerke Krupp

Mannesmann – ECLI:EU:C:2017:35 – conclusie

Elektriciteit voor de aandrijving van compressoren is te beschouwen als elektriciteit die

voornamelijk wordt gebruikt voor chemische reductie.

Richtlijn 2003/96/EG. Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH exploiteert een hoogoven voor de

productie van ruwijzer. Bij dit proces wordt ijzererts chemisch gereduceerd tot ruwijzer, waarvoor

hete perslucht in de hoogoven moet worden geblazen. De perslucht wordt gegenereerd met behulp

van compressoren. Het geschil in het hoofdgeding tussen verzoekster en de bevoegde belastingdienst

Duisburg en de vraag van de nationale rechter betreffen de vraag of de elektriciteit die voor de

aandrijving van de compressoren wordt gebruikt, „voornamelijk wordt gebruikt voor chemische

reductie” in de zin van artikel 2, lid 4, onder b), van voornoemde richtlijn. Indien dit het geval is, is

die elektriciteit niet onderworpen aan de bij die richtlijn vastgestelde minimumbelasting.

A-G: Artikel 2, lid 4, onder b), derde streepje, van richtlijn 2003/96/EG, moet met betrekking tot het

hoogovenproces voor de vervaardiging van ruwijzer aldus worden uitgelegd dat elektriciteit voor de

http://www.taxence.nl/fiscaal-nieuws/nieuws/fiscaal-nieuws/eu-handvest-bij-boete-wegens-weigering.125065.lynkxhttp://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186976&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=523589


16

aandrijving van compressoren te beschouwen is als elektriciteit die voornamelijk wordt gebruikt voor

chemische reductie.

OVERIG

Nils Muižnieks: Adoption of migrant reforms will tarnish Slovenia (human rights Europe)

Belastingen – btw (Fi - S)

HvJ – ARREST – 18 januari 2017 – Zaak C-471/15 – Sjelle Autogenbrug – Denemarken –

ECLI:EU:C:2017:20 – arrest

Voor wederverkoop bestemde onderdelen uit autowrakken zijn “gebruikte goederen”.

Richtlijn 2006/112/EG. Het geding gaat over de toepasselijkheid van de regeling voor de

belastingheffing over de winstmarge op de verkoop van onderdelen die uit een autowrak worden

gedemonteerd met het oog op wederverkoop als reserveonderdelen.

Hof: Artikel 311, lid 1, punt 1, van richtlijn 2006/112/EG moet aldus worden uitgelegd dat gebruikte

onderdelen die worden gedemonteerd uit autowrakken die door een autorecyclagebedrijf zijn gekocht

van een particulier, en die zijn bestemd voor wederverkoop als reserveonderdelen, „gebruikte

goederen” in de zin van die bepaling zijn, met als gevolg dat de levering van die onderdelen, door

een belastingplichtige wederverkoper, onder de toepassing van de winstmargeregeling valt.

Sjelle Autogenbrug, CJEU defines second hand goods. (GAVL)

BtwBrief 2017/17

HvJ – ARREST – 18 januari 2017 – Zaak C-37/16 – SAWP – Polen – ECLI:EU:C:2017:22 –

arrest

Houders van reproductierechten verrichten geen dienst in de zin van richtlijn 2006/112, maar

innen een heffing in eigen naam

Richtlijn 2006/112/EG. Richtlijn 2001/29/EG. Het geding tussen de minister van Financiën en de

collectieve beheersorganisatie ten behoeve van uitvoerende kunstenaars van muziek (SAWP) over

de onderwerping aan de btw van de heffing op inrichtingen voor het opnemen en reproduceren van

door het auteursrecht beschermde werken of voorwerpen die onder de naburige rechten vallen, en

op dragers die dienen voor het vastleggen van dergelijke werken of voorwerpen. De verwijzende

rechter wenst te vernemen of de btw-richtlijn aldus moet worden uitgelegd dat houders van

reproductierechten een dienst in de zin van deze richtlijn verrichten ten behoeve van producenten

en importeurs van blanco dragers en van inrichtingen voor opname en reproductie bij wie collectieve

beheersorganisaties voor auteursrechten en naburige rechten voor rekening van deze

rechthebbenden, maar in eigen naam, een heffing innen op de verkoop van deze inrichtingen en

dragers. In casu blijkt ten eerste niet van een rechtsbetrekking waarbij over en weer prestaties

worden uitgewisseld tussen houders van reproductierechten of, in voorkomend geval, de collectieve

beheersorganisatie voor die rechten, en de producenten en importeurs van blanco dragers en van

inrichtingen voor opname en reproductie. Ten tweede kan de verplichting voor de producenten en

importeurs van blanco dragers en van inrichtingen voor opname en reproductie om heffingen te

storten niet worden beschouwd als een voortvloeisel van de verrichting van een dienst waarvan zij

de rechtstreekse tegenwaarde vormt.

Hof: De richtlijn moet aldus worden uitgelegd dat houders van reproductierechten geen dienst in de

zin van deze richtlijn verrichten ten behoeve van producenten en importeurs van blanco dragers en

van inrichtingen voor opname en reproductie bij wie collectieve beheersorganisaties voor

auteursrechten en naburige rechten voor rekening van deze rechthebbenden, maar in eigen naam,

een heffing innen op de verkoop van deze inrichtingen en dragers.

Voor de BTW-richtlijn verrichten reproductierechthouders geen dienst ten behoeve van

producenten en importeurs van blancodragers (IE-forum)

BtwBrief 2017/15

http://www.humanrightseurope.org/2017/01/slovenia-migrants-reforms-must-comply-with-human-rights-standards/http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186862&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=511140https://gavclaw.com/2017/01/19/sjelle-autogenbrug-cjeu-defines-second-hand-goods-a-core-tutorial-on-the-vat-mechanism-and-how-in-law-all-is-connected/http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186861&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=514654http://www.ie-forum.nl/artikelen/hvj-eu-voor-de-btw-richtlijn-verrichten-reproductierechthouders-geen-dienst-ten-behoeve-van-producenhttp://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD41C9&cpid=WKNL-LTR-Nav2


17

HvJ – ARREST – 19 januari 2017 – Zaak C-344/15 – National Roads Authority –


Tolheffing door Ierse nationale wegenautoriteit is niet hetzelfde als inning door particuliere

marktdeelnemers

Richtlijn 2006/112/EG. De verwijzende rechter wenst te vernemen of de inning van tolgelden door

de Ierse nationale wegenautoriteit en de inning van deze gelden door particuliere marktdeelnemers

als werkzaamheden van dezelfde aard moeten worden beschouwd, zodat ervan moet worden

uitgegaan dat de behandeling van de NRA als een niet-belastingplichtige zou leiden tot een verstoring

van de mededinging van enige betekenis in de zin van de btw-richtlijn.

Hof: Artikel 13, lid 1, tweede alinea, van richtlijn 2006/112/EG moet aldus worden uitgelegd dat een

publiekrechtelijk lichaam dat een werkzaamheid uitoefent die erin bestaat toegang tot een weg te

verlenen tegen betaling van tol, in een situatie als die van het hoofdgeding niet moet worden geacht

te concurreren met particuliere exploitanten die, op basis van een met het betrokken

publiekrechtelijke lichaam op grond van nationale wettelijke bepalingen gesloten overeenkomst, op

andere tolwegen tol innen.

Jan Sanders, in: BtwBrief 2017/14

HvJ – CONCLUSIE A-G CAMPOS SÁNCHEZ-BORDONA – 12 januari 2017 - Zaken C-217/15

en C-350/15 – Orsi ea. – Italië – ECLI:EU:C:2017:14 – conclusie

Zie onder: Ne bis in idem

Nationale wettelijke regeling die voorziet in een bestuursrechtelijke sanctie en een strafrechtelijke

sanctie voor niet-betaling van btw

PREJUDICIËLE VERWIJZING - Portugal - 6 januari 2017 – Zaak C-615/16 - Kerr

Is dienstverlening bestaande uit het aantrekken van klanten voor gebruiksrechten op onroerende

goederen btw-plichtig?

Richtlijn 2006/112/EG. Verzoekster is voor btw-doeleinden geregistreerd met als hoofdactiviteit

‘bemiddelaar’. Het gaat om het werven van klanten voor bedrijven die gebruiksrechten op

onroerende goederen te koop aanbieden. Daarvoor ontvangt zij commissieloon en daarvoor schrijft

zij ontvangstbewijzen uit zoals voorgeschreven in de Portugese inkomstenbelastingwet. Er is geen

btw in rekening gebracht omdat deze activiteit valt onder de vrijstellingen in de Portugese btw-wet.

Verzoekster is een tijdje gestopt met de werkzaamheden, maar hervat de werkzaamheden onder

een andere kwalificatie. De belastingdienst (verweerster) is van mening dat verzoekster te weinig

btw heeft afgedragen. Haar activiteit valt niet onder de vrijstelling omdat zij diensten verleent die

bestaan uit het aantrekken van potentiële klanten voor gebruiksrechten op onroerende goederen

maar in het vervolgproces (de onderhandelingen over de koop) geen rol speelt. Verzoekster krijgt

naheffingsaanslagen over de gehele periode waartegen zij bezwaar maakt dat wordt afgewezen. Zij

legt de zaak voor aan de bestuurs- en belastingrechter Loulé waar zij met name met het oog op

rechtszekerheid stelt dat de herkwalificatie van haar activiteit enkel voor de toekomst kan gelden.

Verweerster was steeds op de hoogte van haar activiteit omdat zij dit van begin af aan bij haar

aangiften heeft opgegeven. De vraag is of verzoeksters activiteit op de door haar voorgestane wijze

kan worden ingedeeld. De rechter heeft daarvoor nadere uitleg nodig van artikel 135, lid 1 f en 15,

lid 2 van richtlijn 2006/112.

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Oostenrijk – 13 januari 2017 – Zaak C-628/16 –

Kreuzmayr*

Handel in aardolieproducten en btw

Richtlijn 2006/112/EG. De zaak gaat over leveringen in het tijdvak april – oktober 2007. X1 handelt

in aardolieproducten, hij heeft productcontingenten in verschillende Duitse raffinaderijen. Hij

verkoopt producten aan X2 die zich ertoe verbindt om de producten van Duitsland naar Oostenrijk

te vervoeren; X2 gebruikt daarvoor zijn Oostenrijkse btw-nummer. X2 verkoopt de producten door

http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186970&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=520267http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD41C8&cpid=WKNL-LTR-Nav2http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186707&pageIndex=0&doclang=NL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=89329http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2016/c-zaaknummers/c-615-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2016/http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2016/


18

aan X3 (verzoeker) en komt met verzoeker overeen dat verzoeker de producten van Duitsland naar

Oostenrijk transporteert waarvoor X2 aan verzoeker de nodige documenten ter hand stelt. X2

verzuimt X1 hierover in te lichten. X1 beschouwt zijn leveringen als belastingvrije

intracommunautaire leveringen. Verzoeker betaalt de door X2 uitgereikte facturen met Oostenrijkse

btw en verrekent deze in 2008. Deze aftrek wordt door verweerster (belastingdienst) aanvaard maar

later, na een controle, komt aan het licht dat X2 de btw niet heeft aangegeven noch afgedragen. X2

rechtvaardigt dit door te stellen dat zijn leveringen aan verzoeker in Duitsland hebben

plaatsgevonden en dan ook belastingvrij zijn. X2 stelt gewijzigde facturen op voor X3 zonder btw,

maar betaalt de eerder vermelde btw niet aan verzoeker terug. Navordering is niet meer mogelijk

omdat X2 inmiddels insolvent is verklaard. De rechter is niet ingegaan op het door verzoeker gestelde

dat conform arrest C-430/09 hier sprake zou zijn van ‘bewegte Lieferung’ (intracommunautair)

tussen X1 en X2 waardoor de leveringen van X2 aan verzoeker geen verplaatsing inhouden (‘ruhende

Lieferung’) en dus in Ooostenrijk zijn verricht. De verwijzende rechter haalt het arrest C-430/09 aan

waarin het HvJEU uiteen heeft gezet hoe in geval van twee leveringen (terwijl volgens richtlijn

2006/112 slechts één levering intracommunautair kan zijn) moet worden geoordeeld. In C-273/11

heeft het HvJEU erop gewezen dat de beoordeling van een levering afhangt van de gegevens die de

leverancier van zijn afnemer ontvangt (hetgeen in casu is misgegaan). Aangehaalde (recente)

jurisprudentie: C-430/09 Euro Tyre; C-273/11 Mecsek-Gabona

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Duitsland – 31 januari 2016 – Gevoegde prejudiciële

hofzaken C-660/16 en C-661/16 – Kollroß e.a.

Btw; aftrek voorbelasting na niet verrichte levering; oplichtingspraktijken; te goeder trouw

Richtlijn 2006/112/EG. In beide zaken zijn verzoekers slachtoffer van oplichtingspraktijken en volgt

een pachtovereenkomst waarvan de pacht diende te worden betaald vanaf het begin van de

overeenkomst ongeacht of levering van de blokverwarmingscentrale had plaatsgevonden. De

oplichter wordt insolvent verklaard en strafrechtelijk vervolgd. De rechter oordeelt dat verzoeker wel

te goeder trouw heeft gehandeld, zodat hij gerechtigd was de voorbelasting af te trekken tot het

tijdstip waarop objectief waarneembaar was dat de prestatie definitief niet zou worden verricht. De

verwijzende rechter stelt vast dat verzoeker voldoet aan de vereisten van artikel 168 a van richtlijn

2006/112, maar vraagt zich af of de overige omstandigheden waaronder verzoeker de

vooruitbetalingen heeft verricht, op grond van het EU-recht aan de aftrek van voorbelasting in de

weg staan of eventueel een herzieningsverplichting met zich meebrengen. Aangehaalde (recente)

jurisprudentie: C-107/13 FIRIN; zie ook de nog lopende zaken C-374/16 en C-375/16 Geissel e.a.

PREJUDICIËLE VERWIJZING – Italië – 31 januari 2017 - Zaak C-648/16 – Fontana

Btw; aftrek voorbelasting; inductieve vaststelling; neutraliteitsbeginsel

Richtlijn 2006/112/EG. Artikelen 113 en 114 VWEU. Verzoekster komt op tegen een aanslag diverse

(inkomsten)belastingen en de btw over 2010 die zij heeft ontvangen. Zij werkt als arbeidsconsulent

en is ingeschreven in de diverse registers. Haar inkomsten zijn door de belastingdienst (verweerster)

naar boven bijgesteld (meer dan verdubbeld) waardoor haar belastingen navenant zijn gestegen,

daarboven nog vermeerderd met een sanctiebedrag. Verzoekster is tevoren in kennis gesteld en

gehoord, waarbij zij de hogere inkomsten heeft betwist. Verweerster heeft de overgelegde

documenten als niet geldig beoordeeld en verzoekster ingedeeld in de categorie

belastingconsulenten. Verzoekster vecht de brancheonderzoeken op zich aan en stelt dat een latere

versie van het betreffende brancheonderzoek gunstiger voor haar zou uitpakken. Verweerster voert

aan dat de aanslag voortvloeit uit het wettelijk geregelde brancheonderzoek en is vastgesteld nadat

een vergelijking is gemaakt met de door verzoekster ingediende gegevens over 2011. De verwijzende

rechter sluit niet uit dat de Italiaanse regeling met het oog op de belastingneutraliteit onverenigbaar

is met EU-recht, met name wanneer de belasting wordt toegepast op een omzet als geheel die

inductief is afgeleid.

NOOT – HvJ 20 oktober 2016, zaak C-24/15 Josef Plöckl

Mr. B.T.J.G. van Osch en M.W.J. Timmers MSc, Josef Plöckl en het mysterie van het nultarief zonder

btw-identificatienummer, in: BtwBrief 2017/2

http://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-660-16-en-c-661-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-660-16-en-c-661-16.htmlhttp://www.minbuza.nl/ecer/hof-van-justitie/nieuwe-hofzaken-inclusief-verwijzingsuitspraak/2017/c-zaaknummers/c-648-16.htmlhttp://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=184689&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=569303http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD262F&cpid=WKNL-LTR-Nav2


19

NOOT - HvJ 12 oktober 2016, zaak C-340/15 Nigl

Toni Kusters RB en mr. Pieter Tielemans, Klare wijn’ van het HvJ?, in: BtwBrief 2017/5

NOOT - HvJ 8 december 2016, zaak C-208/15 Stock ’94

Mr. N.P. Arzini en mr. drs. S.J. Carrière, Het belang van het doel en het doel van het belang, in:

BtwBrief 2017/4

REGELGEVING EU

BNC Fiche: Wijziging btw-richtlijn op het gebied van btw-tarieven op boeken, kranten en

tijdschriften (Kamerstukken 22112, nr. 2280)

BNC Fiche: Richtlijn en verordening Modernisering van de btw voor grensoverschrijdende

e-commerce (Kamerstukken 22112, nr. 2279)

Voorstel wijziging btw-richtlijn van een algehele verleggingsregeling (taxence)

Belastingen – douane en tariefindeling

HvJ – ARREST – 18 januari 2017 – Zaak C-365/15 – Wortmann – Duitsland –


Over ten onrechte geïnde antidumpingrechten moet bij terugbetaling daarvan rente worden

vergoed.

Verordening (EEG) nr. 2913/92 (douanewetboek). Artikel 241, eerste alinea, eerste streepje. Aan

verzoekster zijn ten onrechte antidumpingrechten opgelegd wegens de invoer van schoenen uit China

en Vietnam. Nadat de betaalde bedragen zijn terugbetaald rijst bij de verwijzende rechter de vraag

of over die terugbetaling rente moet worden vergoed en, zo ja, vanaf welke datum.

Hof: Wanneer invoerrechten, met inbegrip van antidumpingrechten, worden terugbetaald omdat zij

zijn geïnd in strijd met het Unierecht – hetgeen aan de verwijzende rechter staat om na te gaan –

bestaat er voor de lidstaten een uit het Unierecht voortvloeiende verplichting om aan de

justitiabelen die recht hebben op de terugbetaling, de daarover verschuldigde rente te vergoeden,

welke rente begint te lopen op de datum van betaling door deze justitiabelen van de terugbetaalde

rechten.

HvJ – ARREST – 25 januari 2017 – Zaak C-679/15 – Ultra-Brag – ECLI:EU:C:2017:40 –

Duitsland – arrest

Kan werkgever aansprakelijkheid worden gesteld voor douaneschuld die is ontstaan doordat een

werknemer goederen op onregelmatige wijze binnen de EU heeft gebracht?

Verordening (EEG) nr. 2913/92. Ultra-Brag AG is een logistieke onderneming die onder meer

vervoersdiensten over de Europese binnenwateren aanbiedt. Het geschil gaat over de betaling van

een douaneschuld die is ontstaan door het op onregelmatige wijze binnenbrengen van goederen in

het douanegebied van de Europese Unie

Hof: Artikel 202, lid 3, eerste streepje, van verordening (EEG) nr. 2913/92 moet aldus worden

uitgelegd dat een rechtspersoon wiens werknemer, die niet zijn wettelijke vertegenwoordiger is, het

op onregelmatige wijze binnenbrengen van goederen in het douanegebied van de Unie heeft teweeg

gebracht, als schuldenaar kan worden aangemerkt van de door dit binnenbrengen ontstane

douaneschuld indien deze werknemer de betrokken goederen heeft binnengebracht binnen de

grenzen van de hem door zijn werkgever opgedragen taken en in uitvoering van de instructies die

hem hiertoe zijn gegeven door een andere werknemer van deze onderneming die daartoe in het

kader van zijn eigen functies bevoegd is, en de voornoemde werknemer dus binnen het kader van

de uitoefening van zijn taken in naam en voor rekening van zijn werkgever heeft gehandeld.

http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=184448&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=569572http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD2632&cpid=WKNL-LTR-Nav2http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186064&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=569572http://deeplinking.kluwer.nl/?param=00CD262E&cpid=WKNL-LTR-Nav2https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-22112-2280.htmlhttps://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-22112-2279.htmlhttp://www.taxence.nl/fiscaal-nieuws/nieuws/uitgelicht-homepage/voorstel-wijziging-btw-richtlijn-van-een-algehele.126063.lynkx?utm_campaign=31januari2017&utm_content=Laatste%20nieuws&utm_medium=email&utm_source=http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=186864&pageIndex=0&doclang=NL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=426460http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=187121&pageIndex=0&doclang=nl&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=628714


20

Om een bepaalde handeling ten aanzien van een werkgever-rechtspersoon als frauduleus handelen

of manifeste nalatigheid in de zin van dit artikel te kwalificeren, moet niet alleen de werkgever zelf

in aanmerking worden genomen maar dient aan deze werkgever ook het gedrag te worden

toegerekend van de bij deze rechtspersoon in dienst zijnde werknemer of werknemers die – binnen

de grenzen van de hun door hun werkgever opgedragen taken en dus binnen het kader van de

uitoefening van hun respectieve bevoegdheden in naam en voor rekening van hun werkgever

handelend – het op onregelmatige wijze binnenbrengen van goederen hebben teweeg gebracht.

Belastingen – vennootschappen en vrij verkeer kapitaal

HvJ – CONCLUSIE A-G KOKOTT – 19 januari 2017 – Zaak C-6/16 – Eqiom en Enka –

Frankrijk – ECLI:EU:C:2017:34 – conclusie

Weigeren van vrijstelling van de bronbelasting over dividenduitkeringen door een ingezeten

dochteronderneming aan haar niet-ingezeten moedermaatschappij.

Richtlijn 90/435/EEG. Artikel 43 EG. Artikel 56 EG. De verwijzende rechter wenst met zijn vragen te

vernemen of de moeder-dochterrichtlijn en de fundamentele vrijheden in de weg staan aan een

regeling van een lidstaat volgens welke voor dividenden die een vennootschap van deze lidstaat aan

een in een andere lidstaat gevestigde vennootschap uitkeert, geen vrijstelling van de bronbelasting

wordt verleend wanneer de ontvangende vennootschap direct of indirect door aandeelhouders in

derde landen wordt gecontroleerd, tenzij de ontvangende vennootschap aantoont dat de keten van

deelnemingen niet als voornaamste of als een van haar voornaamste doelen heeft om voordeel te

halen uit de vrijstelling

A-G: Artikel 1, lid 2, van richtlijn 90/435/EEG en artik

Nieuwsbrief Rechtspraak Europa - nr 2 2017 · 2017. 2. 14. · Rechtspraak Europa, 2017, nummer 2...

Documents

Transcript of Nieuwsbrief Rechtspraak Europa - nr 2 2017 · 2017. 2. 14. · Rechtspraak Europa, 2017, nummer 2...