Levensbeschouwing de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

41
Levensbeschouwing en de Middeleeuwen Het Christendom in Europa www.jurgenmarechal.nl

description

 

Transcript of Levensbeschouwing de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

Page 1: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

Levensbeschouwing en de Middeleeuwen

Het Christendom in Europa

www.jurgenmarechal.nl

Page 2: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus van Nazareth wordt door sommige mensen gezien als de stichter van het Christendom, maar hij wilde geen nieuwe wereldreligie stichten. Jezus wilde alleen maar zijn eigen geloof, het Jodendom, zuiveren.

Page 3: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

De twee griekse letters CHI (X) en RHO (P), dooreen gevlochten vormen de beginletters van de titel CHRistus die in de Bijbel aan Jezus van Nazareth gegeven wordt en aan wie het Christendom zijn naam ontleent.

Page 4: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 5: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Het Christendom is een wereldgodsdienst, 2000 jaar geleden, in Israël, uit het Jodendom ontstaan.

Page 6: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus van Nazareth

Page 7: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus’ jeugdJezus was de oudste zoon van Jozef en Maria, geboren tussen 7 en 4 vóór Chr. Tijdens de regeerperiode van Herodes de Grote. Zoals zo vaak bij religiestichters wordt ook zijn geboorte aangekondigd met een wonderbaarlijk verhaal: Het kerstverhaal.

Page 8: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Mogelijk had Jezus vier broers: Jacobus, Jozes, Judas en Simon en enige zusters. Zijn ouders leefden in het stadje Nazareth in Galilea. Daar heeft hij het grootste deel van zijn leven doorgebracht. Waarschijnlijk is hij daar ook geboren, hoewel Matteüs en Lucas hem uit Bethlehem laten stammen om het profetenwoord, dat de Messias, de Christus in Bethlehem geboren zou worden, in vervulling te laten gaan.

Er moet een duidelijk verschil gemaakt worden tussen de historische Jezus van Nazareth en de levensbeschouwelijk verkondigde Jezus Christus.

Page 9: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Reeds jong schijnt hij zich te hebben beziggehouden met religieuze zaken en schijnt hij een grondige kennis te hebben verworven van de geschriften van de Tenach. Ook al is de vertelling over de twaalfjarige Jezus in de tempel misschien niet geheel overeenkomstig de werkelijkheid, toch bevat zij in poëtische vorm een element van waarheid.

Page 10: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus’ jeugdDaar veel joden in die tijd vervuld waren van de gedachte, dat de wereld spoedig zou vergaan, ligt het ook voor de hand dat Jezus een belangstelling koesterde voor deze ideeën. Toen Johannes, de zoon van Zacharia, bij de Jordaan verscheen en het spoedige, dreigende oordeel van God profetisch aankondigde, trok ook Jezus naar hem toe. Al weten we niets over het concrete feit hoe Jezus met Johannes in contact is gekomen, feit is dat Jezus’ doop door Johannes de Doper het eerste belangrijke historische aanknopingspunt is dat we over de persoon Jezus hebben.

Page 11: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Johannes de Doper doopt Jezus

Page 12: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus treedt op in de openbaarheidVolgens Lucas was Jezus ongeveer dertig jaar toen hij in het openbaar ging optreden. Zijn openbare optreden schijnt slechts één jaar, of iets langer te hebben geduurd. Een verbazingwekkend korte tijd, gezien de diepgaande gevolgen die het gehad heeft.

In deze periode trok Jezus met zijn leerlingen en volgelingen door Galilea. In tegenstelling tot de onheilsprofetie van Johannes de Doper had Jezus een veel positiever verhaal.

De boodschap van Jezus was een “eu-angelion” (evangelie), “een goed bericht, een “blijde boodschap”. “Godsheerschappij is nabij gekomen”, zo luidt de kern van Jezus zijn boodschap.

Page 13: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Het Evangelie

Page 14: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus’ optreden moet een diepe indruk hebben achtergelaten. Het contact met hem deed sommigen besluiten hem direct te volgen met achterlating van eigen bezittingen.

Page 15: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

‘Ik zal U vissers van mensen maken’

Page 16: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus genas zieken, dreef demonen uit en verrichtte wonderen, aldus het Nieuwe Testament uit de Bijbel.

Page 17: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus’ komst naar Jeruzalem

Page 18: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Jezus’ komst naar JeruzalemWaarom Jezus zijn rondtrekkend bestaan in Galilea opgaf om “naar Jeruzalem te gaan” is – historisch gezien – vol vragen. Volgens de Bijbelse overlevering zou hij argwanend hebben gestaan tegenover het succes dat zijn persoonlijke optreden kende in contrast met de geringe mate waarin de inhoud van zijn verkondiging door de toehoorders begrepen werd.

Het zou echter naïef zijn om te denken dat Jezus – die immers op de hoogte moet zijn geweest van de moord op Johannes de Doper door Herodes – geen verband zou hebben gelegd tussen het optreden van Johannes en zijn eigen optreden. Uit de moord op Johannes de Doper wist hij, dat het zwaard van Herodes ook hem boven het hoofd hing.

Page 19: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Hoe dit ook zij: Jezus’ komst naar Jeruzalem, met in zijn gezelschap ex-zeloten, zijn provocerende uitspraken over de functie van de tempel en zijn voorspelling dat de tempel zou worden verwoest, hadden kwaad bloed gezet bij verschillende joodse groeperingen.

Page 20: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Zijn leer over het op handen zijnde koninkrijk van God, kwam ook de Romeinen als provocerend voor.

Zij wisten van de opstand in Galilea hoestaatsgevaarlijk dergelijke uitingen konden zijn.

Page 21: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Ter gelegenheid van het joodse paasfeest kwam Jezus naar Jeruzalem. Toen grepen de joodse autoriteiten de kans hem een proces aangaande godslastering aan te doen. In twee zittingen van het Sanhedrin, blijven allerlei twijfels bestaan over de vraag of Jezus wel veroordeeld kon worden op grond van Deuteronomium 17,12: “Wie eigenmachtig optreedt en niet luistert naar de dienstdoende priester of niet luistert naar de rechter, verdient de doodstraf”.

Page 22: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Toch komen de verschillende joodse groeperingen in elk geval tot één gemeenschappelijke conclusie: laat de Romeinen zelf beslissen. Pontius Pilatus, de Romeinse stadhouder, geeft toestemming Jezus te kruisigen.

Page 23: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 24: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 25: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 26: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Terwijl Jezus onder verschrikkelijke pijnen zijn dood tegemoet ging “viel er duisternis over het gehele land.”

Page 27: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 28: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Hoewel in de christelijke levensvisie Jezus’ opstaan uit de dood op de derde dag het kernpunt is, zal men in de Bijbelse verhalen tevergeefs zoeken naar een verslag van deze opstanding zelf. Wel vinden we bij alle evangelisten het verhaal over de vrouwen die op paasmorgen het graf leeg aantreffen. En ook de verhalen over Jezus’ verschijning aan zijn leerlingen.

Page 29: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

De verkondiging van de opstanding van Jezus uit de dood is de kern en het fundament van de christelijke levensvisie. Voor miljoenen geldt het als een waarborg, dat ook zij zelf door God eens uit de dood verlost zullen worden.

Paulus, de eerste en grootste verkondiger van het Christendom vat het als volgt samen:

“Want als de doden niet worden opgewekt, is ook Christus niet opgewekt. En als Christus niet is opgewekt, is uw geloof van geen enkele waarde.”

(1. Kor. 15, 16-17)

Page 30: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Page 31: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Een beknopte geschiedenis van het Christendom

Page 32: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Het Edict van Milaan (het tolerantie-edict)dat in 313 werd uitgevaardigd, is een decreet van Licinius en Constantijn de Grote (zie afb.), de twee heersers van het Romeinse Rijk, waarin staat dat de Romeinse burgers vrij zijn zelf hun religie te kiezen en te belijden. Hiermee kwam een eind aan de christen-vervolgingen en kreeg men godsdienstvrijheid.

313 Het Edict van Milaan

Page 33: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Het concilie van Nicea werd in 325 bijeen geroepen door de Romeinse keizer Constantijn de Grote. Het was een kerk-vergadering met 318 bisschoppen. Hier werd de officiële leer (geloofsbelijdenis) van de toenmalige Kerk en van de latere Rooms-Katholieke en Oosters-orthodoxe Kerken vastgelegd.

325 Concilie van Nicea

Page 34: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

De geloofsbelijdenis van het concilie van Nicea (325) is de tekst waarin voor de eerste keer de fundamentele leer van het Christendom werd vastgesteld:

1. de leer van de incarnatie/menswording van God in de persoon van Jezus Christus en

2. de Triniteitsleer (er bestaat maar één God, maar deze manifesteert zich in drie personen).

325 Concilie van Nicea

Page 35: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

380 Het Christendom wordt staatsgodsdienst In 380, in het edict Cunctos populos (‘alle volken’), verklaart Theodosius I het Christendom tot staatsgodsdienst.

In 381 verklaarde Theodosius I op het Concilie van Constantinopel de geloofsbelijdenis van Nicea uitsluitend geldig.

Page 36: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

354 – 430 Augustinus van HippoAurelius Augustinus, ook wel Augustinus van Hippo genoemd (354 – 430), bestreed voornamelijk de in zijn ogen ketterse Arianen (Pelagianisme).

Zijn bekering tot het christendom in 386 ziet hij als een keerpunt in zijn leven. Hij beschreef dit in zijn boek Confessiones (Belijdenissen).

De orde en eenheid van de schepping is voor hem het teken dat God bestaat. Dit was zeer Platoons: De oorsprong van deze orde ligt niet in de zintuiglijke dingen maar in de ideeën.

Page 37: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

496 De doop van ClovisDe Frankische krijgsheer Clovis zou in 496 in een veldslag met een andere Germaanse stam in nood de God van zijn christelijke vrouw hebben aangeroepen. Na zijn overwinning liet hij zich met duizenden krijgers dopen. De sensationele overwinningen die volgden, legden de basis voor het christelijke Frankenrijk.

De bekering van Clovis tot het Christendom is van groot politiek belang. Daar waar alle Germaanse vorsten heidens zijn, maakt dit hem tot de held van de katholieke bevolking.

Clovis werd gedoopt door de heilige Remigius of St. Remi.

Page 38: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

De doop van Clovis, 496 n. Chr., legde

de basis voor het christelijke Frankenrijk

Page 39: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

Benedictus van Nursia De heilige Benedictus van Nursia (480-547) wordt algemeen beschouwd als vader van het kloosterleven in de Latijnse Kerk. De enorme invloed van Benedictus is vooral toe te schrijven aan zijn kloosterregel, de Regula Benedicti. Volgens Benedictus moesten de monniken drie geloften afleggen: armoede, kuisheid en gehoorzaamheid aan de abt. De monniken moesten zich toeleggen op "ora et labora", waarmee het bidden en de handenarbeid bedoeld wordt. Het bidden werd gedaan door acht maal per dag deel te nemen aan het koorgebed. Ten slotte moesten de monniken zich bezighouden met de lectio divina, het mediterend lezen van de Bijbel en de Kerkvaders. De regel van Benedictus is een afgewogen ritme van acht uur bidden, acht uur werken en acht uur rusten.

Page 40: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl

480-547 Benedictus van Nursia

Page 41: Levensbeschouwing   de middeleeuwen 2 - het christendom in europa 1

www.jurgenmarechal.nl