1Perso presentatie

Zorginnovatie in welzijn

Koen HermansLUCAS, Centrum voor zorgonderzoek en consultancy

2Perso presentatie

Zorginnovatie in Welzijn is een project van het Vlaams Welzijnsverbond in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, Lucas, Cera en Weliswaar.

3Perso presentatie

Aanpak project ‘Zorginnovatie in welzijn

• Focus op welzijnsvoorzieningen

• Intersectorale aanpak

• Wetenschappelijke onderbouw

• Innovatiemethodiek

• 4-daagse begeleiding van 6 voorzieningen ahv methodiek

• Vormingsprogramma voor teamverantwoordelijken en staf in ontwikkeling

Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

4Perso presentatie

Innovatie als zaligmakend ?

Samenleving in veranderingNieuwe vragen en groeiende zorgbehoeften

Technologische ontwikkelingen

Overheidsfinanciën onder druk: meer doen met dezelfde middelen

‘Vergrijzing’ van personeel in de zorg

Vermaatschappelijking van de zorg

Innovatie lijkt wenselijk en noodzakelijk

Innovatie als wondermiddel?

5Perso presentatie

Wat is (zorg)innovatie?

• Technologische innovatie• Marktinnovatie• Productinnovatie• Procesinnovatie of sociale innovatie

• Zorginnovatie = innovatie in de primaire zorgprocessen• Nieuwe doelgroepen

• Nieuwe vormen van zorg• Nieuw gebruik van technologie

Ten goede van en vooral ook met de gebruiker

Niet enkel radicale innovatie : nieuw voor organisatie of doelgroep

6Perso presentatie

Verspreiden van innovaties: was Rogers (1962) right?

7Perso presentatie

Factoren die verspreiding versnellen

• Betrokkenen zijn overtuigd van het voordeel

• Innovatie sluit aan op huidig gedrag

• Eenvoudig te gebruiken

• Betrokkene moet innovatie kunnen uitproberen

• Gebruik is zichtbaar voor anderen

8Perso presentatie

De omgekeerde beweging: klaar om te veranderen/innoveren?

• “Readiness to change” (Weiner et al., 2008):

• Bereidheid om te veranderen (WILLEN)

• Capaciteit om te veranderen (KUNNEN)

9Perso presentatie

De wil om te veranderen/innoveren

• Waarom veranderen mensen ?• Omdat ze het willen, omdat ze geen keuze hebben of omdat ze zich

verplicht voelen

• Hulpverlening: eerste motief is het meest duurzaam

• Niet enkel bij directie maar in alle geledingen

• Hulpverleners moeten innovatie realiseren

• Belang van een ‘innovatiecultuur’ of innovatiedynamiek• Zoeken naar een wervend perspectief

• Toon hoe innovatie meerwaarde betekent voor gebruiker

Praktijkboek ‘Zet je licht op groen voor zorginnovatie’

10Perso presentatie

Prioritaire uitdagingen: 500 welzijnswerkers

Uitdaging Procent RangordeZorg op maat 64 1Competente en geëngageerde medewerkers 51 2Inclusieve samenleving 28 3Partnerschap met de gebruiker 25 4Overheidsregulering 15 5Diversiteit en interculturalisering 15 6Vereenzaming en individualisering 15 7Vrijwilligerswerk verandert 12 8Dualisering 12 9Gezinsinstabiliteit 10 10Verantwoording 7 11Verwetenschappelijking en medicalisering 6 12Vermarkting van de zorg 6 13Onzekerheid en zingevingsvragen 4 14

11Perso presentatie

7 voorzieningen werden geïnitieerd in methodiek

• Innovatiedag als startdag om dynamiek op gang te brengen

• Mivalti vzw in Tielt

“dat er heel veel enthousiaste, goede ideeën leven! Dat het brainstormen en deze manier van werken tot HEEL VEEL resultaten kan leiden in zo’n korte periode”

• Vzw Onze Kinderen in Roeselare

“Door de opbouw van de dag werd de betrokkenheid groter. Aanvankelijk was m’n betrokkenheid eerder laag. Het besef dat iedereen zal nodig zijn om dit gestalte te geven is er nu”.

12Perso presentatie

Willen maar niet kunnen?

• Belang van innovatieve capaciteit:

• Leiderschap• Visionair

• Ondernemer

• Leider: faciliteren, communiceren en participeren

• Teamwerking

• Netwerken

• Ga in je voorziening aan de slag met de innovatiemeter

13Perso presentatie

Innovatieparadoxen overstijgen

• Paradox 1:• werken aan randvoorwaarden weinig motiverend

• werken aan concrete innovaties: wordt bemoeilijkt als randvoorwaarden niet voldaan zijn

• hoe beide combineren: focus op meerwaarde voor gebruiker

• Paradox 2:• Innovatie kan maar één keer gebeuren

• Overnemen van innovatie = ‘heruitvinding’

• Creëer innovatiedynamiek door praktijkwerkers te betrekken

• Paradox 3: • Nieuwe zorgverlening, maar ook gebruikers veranderen niet zo snel ?

• Zet in op gebruikersparticipatie: betrek gebruikers in het innovatieproces

14Perso presentatie

Volgende stap in het project

• Mensen leren op verschillende wijzen: doeners, denkers…

• Praktijkboek vertalen naar vormingsprogramma

• Samen met partners : VOCA Training en Consult en Sociale School Heverlee

• Houd onze website in de gaten voor meer info of abonneer u op onze nieuwsbrief