1 Informele zorg in de wijk Lilian Linders Fontys Hogeschool Sociale Studies 06 50242166 27 november...
-
Upload
joannes-maes -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of 1 Informele zorg in de wijk Lilian Linders Fontys Hogeschool Sociale Studies 06 50242166 27 november...
1
Informele zorg in de wijk
Lilian LindersFontys Hogeschool Sociale Studies06 50242166
27 november 2012
Platform Samenwerkende Ouderenorganisaties Brabant
2
Waar ga ik het over hebben?
• De zorgzaamheid in onze samenleving
• Drie vooronderstellingen beleidsmakers
• Mijn bevindingen
• Wat betekenen deze voor de vooronderstellingen?
• Wat betekenen deze voor professionals, vrijwilligers, mantelzorgers etc.
3
Het zit wel snor met de zorgzaamheid
4
Bezuinigen op mantelzorg?
• Toch denkt de overheid dat er nog iets te halen valt bij mantelzorg
• Niet de beschikbaarheid maar de belastbaarheid van de mantelzorger is het probleem
• Maatschappelijke veranderingen maken de omstandigheden waarop mensen voor elkaar zorgen moeilijker
5
Drie vooronderstellingen beleidsmakers
• Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp
• Er is een (dreigend) tekort aan informele zorg
• Gezonde mensen helpen kwetsbare mensen
6
Geïndividualiseerd buurschap
• Sociale afstand ten aanzien van ‘de buurt’ is wat mensen willen
• Toch helpen mensen: één op één• Op basis van een persoonlijke relatie• Veel mensen geven zonder er direct iets voor terug
te willen: ‘compensatiedrang’ kan leiden tot irritatie• Slecht zichtbaar voor anderen• Geïndividualiseerd buurschap is nadeel voor
kwetsbare bewoners, w.o zwaar belaste mantelzorgers
7
Latent buurschap
• Handelingsverlegenheid
• Vraagverlegenheid: vooral bij mantelzorgers speelt vraagverlegenheid een grote rol
• Acceptatieschroom
8
Oorzaken vraagverlegenheid
• Angst voor afhankelijkheid: mensen voelen zich onafhankelijker als ze professionele steun ontvangen i.p.v. informele zorg
• Het is gemakkelijker te geven dan te ontvangen
• In controle willen blijven
• Het accent op eigen kracht
• Negatief beeld van de samenleving: onderschatting hulpbereidheid van anderen
9
De lamme helpt de blinde
• Soort zoekt soort en dat geldt ook voor mensen die elkaar helpen
• Informele helpers zijn vaak mensen die zelf fysieke en/of psychische problemen hebben
10
Conclusies t.a.v. de vooronderstellingen
• Meer buurtcohesie leidt tot meer burenhulp: Buurtcohesie is geen voorwaarde voor burenhulp
• Er is of dreigt een tekort aan informele zorg: Vraagverlegenheid is een groter probleem voor het tot stand komen van informele zorg dan onvoldoende aanbod
• Gezonde mensen helpen kwetsbare mensen De ‘lamme helpt de blinde’
11
Hoe verder met het stimuleren en ondersteunen van informele zorg?
• Latente hulpbereidheid in samenleving manifest maken
• Rekening houden met de constatering dat mensen minder vraagverlegen zijn bij mensen die zijn zoals zijzelf
• In plaats van werken aan buurtcohesie en buurtparticipatie meer gericht informele zorg stimuleren
12
Hoe kun je informele zorg organiseren?
• Een professional mag niet accepteren dat hij/zij het enige contact in iemands leven is
• Altijd kijken naar de steunende mogelijkheden van de omgeving
13
Versterken sociale netwerken
• Niet alleen outreachend werken maar daarna ook verbindend werken (Prinsejagt)
• Met aandacht voor wederkerigheid: het is vaak gemakkelijker te geven dan te ontvangen: kijk dus ook naar wat iemand te bieden heeft.
• Vergeet de (expertise van) de mantelzorger niet- Familie als bondgenoot- Methode familiezorg
14
Hulpbereidheid zichtbaar maken
• Negatieve beeldvorming werkt als een selffulfilling prophecy
• Overheden e.a. organisaties hebben de taak de hulpbereidheid in de samenleving zichtbaar te maken- positieve campagnes
• Ook specifieke interventies zoals huiskamergesprekken kunnen de hulpbereidheid in een straat of buurt zichtbaar maken
15
Minder accent op zelfredzaamheid, autonomie
• We moeten mensen leren te vragen (en ‘nee’ leren incasseren)
• Ideaal van autonomie nuanceren: Niet alleen spierballentaal over eigen kracht maar ook ruimte bieden voor kwetsbaarheid in onze samenleving
• Individualisering is mooi, maar mensen zijn sociale wezens
• Ook communiceren naar burgers dat de verzorgingsstaat niet alles op kan lossen
16
Versterken sociale netwerken
• Professionals moeten ‘tussen de oren krijgen’ dat ze kijken naar de steunende mogelijkheden van de omgeving- EKC’s, Netwerkcoach (Mezzo)
• Bij elkaar brengen van vraag en aanbod met aandacht voor wederkerigheid- TijdvoorElkaar ( ‘roosjes’ bleken niet te werken)
• Gemeenten kunnen faciliteren dat kwetsbare mensen dichter bij hun sociale netwerk wonen
17
Versterken sociale netwerken
• Outreachend èn verbindend werken- Bijv. ‘Achter de voordeur’ GGZ i.s.m. woningcorporatie
• Wmo werkplaats:
• Ook mantelzorgconsulenten en indiceerders kunnen waar nodig aanschuiven aan de ‘keukentafel’ en ondersteuningsbehoefte mantelzorger meenemen
18
Oog voor inschakelen vrijwilligers
• Als er geen sociaal netwerk is dan kunnen professionals zich richten op het organiseren van een steunend netwerk, bijv. m.b.v.: vrijwilligers- Bijv. Homestart- Humanitas- Zonnebloem- Maatjes, Buddy’s, vriendendiensten- via actieve buurtbewoners- Zelfhulpgroepen, lotgenotencontacten
19
Vragen?