Kadastraal minuutplan 1811 - 1832 Topografische Militaire Kaart 1830 - 1850

Topografische Militaire Kaart 1850 - 1864Atlas Eekhoff 1849 - 1859

Type Park S/M

Adres Heideburen, Heerenveen

Architect huis -

Architect park vermoedelijk L.P. Roodbaard

Jaar omstreeks 1849

Opdrachtgever Marcus van Heloma

Uitvoering W. Krijns uit Joure (1833)

Betaling Fl. 104,50 aan de heer Roodbaard, 1849 (bron: R.M.R.)

Huidige eigenaar Van Heloma Stichting

Reconstructie 2001-2002 Bakker-Weenink

Tekening geen

Archief -

Literatuur - Aa, van der, A.J., Het aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden

- Elward, R., Karstkarel, P., Stinsen en states. Adellijk wonen in Friesland,

1990

- Mulder-Radetzky R.L.P, De tuinaanleg van Huize Voormeer, 2000

- Mulder-Radetzky R.L.P, “Tuin van rust en voornaamheid”

- Wielinga, R.J., Langs stinsen, states en andere voorname

woonhuizen in Friesland, 1979

Lijst van Afbeeldingen - Mulder-Radetzky R.L.P, “Tuin van rust en voornaamheid”, p 102, p 104,

p 106, p 107

HUIZE VOORMEER

Historie

De geschiedenis van Huize Voormeer gaat terug op de zeventiende eeuw. Door een ruil tussen de

heer Oenema en de heer van Sickinga kwam huize Voormeer in handen van Van Sickinga. Aan het

begin van de achttiende eeuw werd het huis verkocht aan koopman Johannes de Jong, vanwege

financiële redenen. De Jong liet het huis en de tuin aanpassen aan de vroeg achttiende-eeuwse

smaak. Uit het testament van diens weduwe ontstaat een beeld van een bijzondere aanleg met

diverse bouwwerken.

Halverwege de achttiende eeuw kwam het huis in handen van de familie van Heloma. Ook deze

familie paste huis en tuin aan de toen geldende smaakopvattingen aan. Ze lieten zelfs het huis

afbreken en vervangen door het tegenwoordige bekende huis

In de periode van 1830 tot 1885 werd het huis bewoond door Marcus van Heloma en zijn gezin.

Marcus van Heloma heeft de opdracht gegeven om de formele aanleg aan te passen aan de

landschapsstijl. Uit betalingen en kaartmateriaal komt een beeld naar voren van werkzaamheden

in verschillende fasen. Marcus van Heloma gaf in 1833 Wybren Krijns de opdracht om bomen,

heesters en bloemen te leveren. Of hiervoor een ontwerp was gemaakt, is onduidelijk. De naam

Roodbaard wordt in dit kader genoemd, maar hiervoor zijn (nog) geen bewijzen gevonden.

Het jaar 1849 vormt een nieuwe fase in de landschappelijke aanleg,. Marcus van Heloma breidde

toen zijn terrein uit met een oostelijk perceel. Het nieuw gevormde perceel vormde de aanleiding

voor de opdracht voor een nieuwe aanleg. Uit het archief is een betaling bekend van Fl. 104,50 aan

de heer Roodbaard. Het is om deze reden waarschijnlijk dat Roodbaard werkzaam is geweest bij

de aanleg. Aangezien er geen ontwerptekening bestaat en de opdracht aan het einde van het

leven van Roodbaard plaatsvond (bij de betaling was hij zelfs al overleden), is het de vraag hoe

groot de invloed van Roodbaard op het ontwerp is geweest. Bekend is dat Lambertus Vlaskamp na

de dood van Roodbaard diens werkzaamheden overnam.

Reconstructieplan, Bakker-Weenink, 2002

1750 1803 1833 1849

Interpretatie ontwerp

Helaas is er geen ontwerptekening bewaard gebleven. Met behulp van historisch beeld- en

kaartmateriaal kan enigszins een beeld van het ontwerp gevormd worden. Het kadastraal

minuutplan van 1832 toont een min of rechthoekig perceel, dat gedeeltelijk begrensd wordt door

water. In het perceel zien we twee waterpartijen, een ronde en een kronkelige vijver. De ronde vijver

is een overblijfsel uit de formele aanleg, en ligt in het verlengde van het huis. Bij deze vijver was een

theekoepel geplaatst. Deze theekoepel stond op een verhoging, waardoor er een fraai zicht was

over de vijver, in de richting van het huis. De andere vijverpartij is voor 1832 gegraven in een vroeg

landschappelijke stijl. Wanneer en door wie hieraan gewerkt is, is onbekend.

In de periode rond 1849 werden de twee vijverpartijen tot een vergraven. Deze waterpartij kreeg een

langgerekte kronkelige vorm, met twee bolvormige uiteinden. Het middendeel bestaat uit een lang,

smalle waterloop, waarover een brug werd aangelegd. Dat de ook hier wordt gecombineerd met

reliëfgebruik, zien we onder meer terug in deze brug. Net als bij Ropta State heeft ook deze brug een

ongelijk verloop. Dit hoogteverschil is echter niet zo extreem als bij Ropta State.

De omgeving rond de waterpartij kreeg een open groen karakter, afgewisseld met wat aangeplante

solitaire bomen. Daarnaast treffen we ovale en rondvormige perken aan.