Vivensis moermont

Relatie tussen dementie en voeding

Dementie kom voornamelijk bij ouderen voor. De meest voorkomende is de ziekte van Alzheimer. De voedingsproblemen die kunnen optreden leiden vaak tot ondergewicht en gewichtsverlies. Bij dementie is er een versnelde achteruitgang van ouderdomsverschijnselen oftewel geestelijke aftakeling. Door deficiëntie van B vitamines of dehydratie kan dementie ontstaan. Dementie kan ook ontstaan door andere oorzaken.

De fases van dementie:De bedreigende ik faseDe dementerende probeert de eerste verschijnselen te verbergen door uitvluchten, rationalisaties en door situaties te vermijden. Na de ontkenning komt de rouw om wat verloren is gegaan. In deze fase is het belangrijk om actief te luisteren naar het verdriet zodat de dementerende de kans krijgt zijn gevoelens te delen met begrijpende mensen.De verdwaalde ik faseDoor toenemende desoriëntatie gaat het houvast aan bekende personen en plaatsen verloren. Ook merkt de dementerende dat hij als persoon verandert. Hij wordt geconfronteerd met ervaringen uit het verleden en raakt verdwaald in de eigen levensgeschiedenis. Heden en verleden gaan door elkaar lopen. Recente levenservaringen verdwijnen als eerste, op het laatst blijven alleen flarden van herinneringen over.In deze fase is het belangrijk houvast te biedenDe verzonken ik faseHet eindstadium van de dementie wordt gekenmerkt door volledig isolement. De dementerende raakt afgesneden van zijn omgeving en wordt als het ware in zichzelf opgesloten

De voedingsproblemen die kunnen ontstaan bij dementerende zijn slechte eetlust, verminderde honger en dorstgevoel, gebitsproblemen, onvoldoende mondhygiëne hierdoor kan kiespijn ontstaan, niet meer kunnen vinden van eten en drinken, niet meer weten of er wel of niet gegeten of gedronken is, traag eten en daardoor sneller verzadigd, bedorven voedsel niet kunnen herkennen.

Bij dementie komen echter vaak tekorten voor aan de vitamines B1, B6, B12, foliumzuur, bètacaroteen, vitamine C en vitamine E. Er zijn aanwijzingen dat dit de cognitieve achteruitgang kan verergeren. Daarom is het van belang om Bij dementie een zo normaal mogelijke voeding te geven met voldoende macro- en micronutriënten. Als dit niet lukt kan er over gegaan worden op de sondevoeding.

Voordat je maatregelen gaat nemen zul je eerst de oorzaken moeten achterhalen. Als je de oorzaak weet kun je er wat mee gaan doen. Wat kun je dan gaan doen?- aanwijzingen geven, dit kan door middel van briefjes met een eenvoudige uitleg hoe koffie of thee gezet moet worden of hoe de maaltijd bereid word. - de spullen van tevoren klaar zetten, kan zijn dat ze een pak sap niet meer herkennen je kunt het dan in glazen flessen klaar zetten in de koelkast.- zorg voor drankjes tijdens de maaltijd, veel soep- zorg dat er altijd drinken in de buurt staat en vraag de bezoekers altijd drinken in te schenken.- aan het eten herinneren door ze op te bellen- vaste tijden eten is erg belangrijk.- zorg voor voldoende fruit, noten of kaas binnen handbereik.- stimuleren om te eten door de tafel gezellig te dekken- zet niet teveel op tafel want dan raken ze verward

Als ze teveel afvallen:- Besmeer brood royaal met roomboter of (dieet)margarine en gebruik dubbel beleg.- Kies dranken die naast vocht ook energie en voedingsstoffen leveren. Bijvoorbeeld volle melk, vruchtensap, koffie of thee met suiker en/of melk.- Kies vettere vlees- en vissoorten zoals een speklap, slavink, worst, makreel, zalm, gerookte paling of bokking.- Voeg boter of room toe aan aardappelpuree, groenten en pap.- Gebruik een sausje of jus bij de warme maaltijd.- Verwerk ongeklopte room in pap, vla, yoghurt, vruchtenmoes, soep, sauzen en koffie.- Kies voor volle melkproducten.- Gebruik energierijke tussendoortjes (snacks) zoals brood met ragout of een haring.

Lievensberg ziekenhuis

Lengte : 1,73 mGewicht : 86 kgBMI : 28,7Gewichtsverloop : 8 kg kwijt in een half jaar

Voedingsanamnese

HuidigEnerg

ie (kcal)

Eiwit (g)

Ontbijt1 stuks Eierkoek 85 22 voor 1 snee Roomboter, ongezouten 74 01 stuks Krentenbol 134 41 kopje Koffie, zwart zonder melk en

zonder suiker1 0

1 klein glas Water 0 0Subtotaal 294 7Lunch

1 stukje Kabeljauw, gebakken/gestoofd met zout

140 26

1 sauslepel Roomsaus 21 11 klein glas Water 0 0

Subtotaal 161 26

Avondeten200

Gram Groente, gekookt zonder zout

62 4

1 sauslepel Jus, vet, gebonden, bereid zonder juspoeder

164 0

1 stuks Saucijs, bereid 221 201 klein glas Water 0 02 opscheplepel Aardappelen, gekookt zonder

zout116 3

Subtotaal 563 27Tussendoor

2 kopje Koffie, zwart zonder melk en zonder suiker

2 1

1 klein glas Water 0 02 stuks Fruit 140 0

Subtotaal 179 1Totaal van de dag 1160 61

Huidig eiwit :21%Aanbevolen eiwit :10-25%Huidig energie inname :1160Nodige energie inname :2000 kcal

Aanpassing:

Energie

(kcal)

Eiwit (g)

Ontbijt1 stuks Eierkoek 85 22 voor 1 snee Roomboter, ongezouten 74 01 stuks Krentenbol 134 41 kopje Koffie, zwart zonder melk en

zonder suiker1 0

1 klein glas Water 0 01 voor 1 snee Kaas, 48+ 74 4,6

Subtotaal 352 13Lunch

1 stukje Kabeljauw, gebakken/gestoofd met zout

140 26

2 sauslepel Roomsaus 42 11 klein glas Water 0 02 eetlepel Bruine bonen (blik/glas) 76 5

Subtotaal 258 32

Avondeten200

Gram Groente, gekookt zonder zout

62 4

1 sauslepel Jus, vet, gebonden, bereid zonder juspoeder

164 0

1 stuks Saucijs, bereid 221 201 klein glas Water 0 02 opscheplepel Aardappelpuree, bereid met

halfvolle melk74 2

1 schaaltje Appelmoes 158 01 mok Soep, , diverse smaken 65 2

Subtotaal 744 28

Tussendoor2 kopje Koffie, zwart zonder melk en

zonder suiker2 1

1 klein glas Water 0 02 schaaltje Volle vanillevla 264 6,62 stuks Fruit 140 02 toef Slagroom met suiker 70 01 stuks Pasteitje met vleesragout 241 8

Subtotaal 640 20Totaal van de dag 2087 86,2

Aanpassing eiwit : 16,5%Aanbevolen eiwit : 10-25%Aanpassing energie inname : 2087 kcal

Nodige energie inname : 2000 kcal

Aanpassingen die ik gedaan heb:Bij het ontbijt heb ik een plak kaas toegevoegd voor bijv. op de krentbol. Je zou eventueel ook nog een gekookt eitje aan het ontbijt kunnen toevoegen. Bij de lunch heb ik bruine bonen toegevoegd, dit kan natuurlijk ook iets anders zijn zoals zachtgekookte rijst met een beetje melk.Bij het avondeten heb ik een soep vooraf toegevoegd dit wekt de eetlust op. De aardappels kunnen worden gepureerd met een beetje melk dit zorgt voor wat meer energie. En na het avondeten nog een toetje of bijv. een bakje appelmoes.

Bij tussendoortjes heb ik verschillende producten toegevoegd; dit kan met elkaar gecombineerd worden.Voorbeelden; T1: koffie met slagroom. Twee stuks fruit.T2: pasteitje met ragout en daarna een bakje vla.T3: nadat de avondmaaltijd gezakt is wat later in de avond nog een bakje vla.

Vla kan nog vervangen worden door brinta, havermout, custard of griesmeelpap.Ragout kan vervangen worden door chili con carne of ratatouille.

Daarnaast is de vochtinname erg laag. De minimale hoeveelheid vocht op een dag is 1,5 – 2,0 liter. Probeer daarom bij elke maaltijd en tussen de maaltijden door vocht te drinken.

Feedback van Ester: In eerste instantie had ik 30+ kaas en optimel vla aan het menu toegevoegd. Dit was beter om te vervangen door volle producten omdat hij anders met zijn gewicht nog verder achteruit ging. Deze heb ik aangepast.

Opstapeling van ijzer in het bloed:Ook wel hemochromatase genoemd. Door de verhoogde ijzeropname raakt het bloed verzadigd met ijzer. Het overschot aan ijzer kan niet afgevoerd worden door het lichaam. Het teveel aan ijzer word opgeslagen in de organen bijv. de lever, gewrichten in handen en voeten, ogen. Deze opstapeling van ijzer beschadigd de cellen doordat het de aanmaak van bepaalde vetafbrekende moleculen versterkt. In de alvleesklier kan het leiden tot diabetes, in de lever veroorzaakt het cirrose, in de gewrichten veroorzaakt het artrose. Omdat het vage klachten zijn kan het lang duren voordat iemand erachter komt dat dit het geval is. Ter behandeling kan je ervoor zorgen dat het lichaam ijzer gaat verliezen door aderlating (oppervlakkige verwondingen in de huid maken). De ijzerinname zal beperkt moeten worden door beperking van rood vlees, orgaanvlees, cornflakes, muesli en slik geen voedingsupplementen waaraan ijzer is toegevoegd. Kijk uit met aspirine dit verhoogt de opname van ijzer.